MIDDELBURGSCHE COURANT Maandag 17 September, BUITENLAND, 1900. Middelburg IS September. N°. 219. 143" Jaargang. i)02ö courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Son- m feestdagen, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f Afzonderlijke nummers kosten 5 cent, Tfiharm® m 'i a s slburg 15 Sept. 8n. vm, 53 gr. 12 a. 63 gr. 4V.4u>67gr.F.Verw,zw.Z.O.windged.bew.'8morg.mist A g o m t gsï Te ZierikzeaA. C. dz Mood; te Tholen: W. VA* NrEuwaraoDzBir. Mverfcsnfcien: SO sent per regel. Geboorte-, dood- en alle fM&etuigingen van 1-1 regels 1.50; elke regel meer 20 fl Öïooto letters aass de plaats die sgj la familieberiehten en Seelames 40 sent per regel Tot de plaatsing van aèveïèsnttën @u seslaass, wtat afkomstig uit Zeeland, befreffeuifc L Nijverheid ea 'öeEfSwoses, 3b uitsluitend gerechtigd het Algemeen A«lv®P4enSI®=Bur®sf Ai SB LA Azn* H.2. Ye®?feargwa! Assrcsfcijraaas». Eij deze courant behoort een Bijvoegsel. Art. 4 der Zondagswet. Bij onze beschouwing over dit artikel en onze bedenkingen, tegenover de beweringen van den hear Fabius, deden wij ook eene aan haling uit Van EmAen Staaisregt IXe vervolg. Wat daarin gemeld werd, schgnt echter niet volledig te zyn geweest. Nstlescnde De Zondagswet en hare Juris- prudentie, met aanteekeningen van mr J. L. C. van Essen, bleek ons dat het hierbij geldt een vonnis van den kantonrechter te Utrecht, ge wezen 24 November 1882. Volgens dat vonnis heeft met de woorden: „mits niet dan na het volkomen eindigen van alle godsdienstoefeningen" de wet „alléén willen aanduiden die openbare gods dienstoefeningen, die door de kerkelijke ver- te houden of by te wonen, waren \t waren op Zondagen en op zooda nige godsdienstige feestdagen als „door de kerk genootschappen van den ohriateiyken gods dienst der Vereesïgde Nederlanden algemeen erkend en gevierd worden", by de protestanten de gewone predion tién en by de katholieken die diensten, waarin de mis wordt opgedra gen en die allen dee namiddags vóór 5 ure waren geëindigd." De kantonrechter kwam tot deze overwe ging door historisch onderzoekhij waa voorts van oordeel dat onder „openbare godsdienstoe feningen" niet begrepen zyn „elke willekeurig door verschillende seeten van de christenen, op andere nren bepaalde godsdienstoefeningen, onder welke benaming ook, hetzy van open bare gebeden, bybellszingen, oefeningen en anderen," omdat anders alles van de der kerkbesturen zou gaan afhangen, „eene gevolgtrekking die in den tegenwoordigen toestand niet zou gewettigd zijn." Wy vinden dus in deze uitspraak ruim schoots grond voor onze opvatting, en zagen daarin mat ingenomenheid dat er zelfs een uur werd genoemd, veel vroeger dan wy dit hebben te hebben. Hg neemt nog altoos aan, dat j betreffsnde de bouwvakken van de patroons verstandige en eerlgke menschen zich bg een on werkiiedea te trachten te vermeerderen, bepaalde staatkundige party voegen, wijl sij J beginselen dier party, na vergelijkend om- J Dezelfde St. Ort. bevat da statuten der derzoek, voor de beste houden. Zij zyn due vereeoiging tot stichting en onderhouding eener overtuigd dat hunne party gelgk heeft j Chriutelgke school op gereformeerden grond- geenezins omdat gij de party is van hen,maarIslag te Rilland-Bat h. omdat zij zich, juist andersom, in dieovertui-J Hasr grondslag is de onveranderlijke w»w- gïng by haar en niet by een andere party j heden, door Gods Woord geopenbaard eu in aansloten. Doch dia overtuiging dwingt hen J do Formulieren van Eenheid der Gereformeerde nu ook de beginselen hunner party zooveel Kerken uitgedrukt. Hasr doel is de stichting en instandhouding esae school te Rilland Batb, op den groni- in art. 1 vermeld. Voor dan nieuwen cursus van de volks- zangschool der vereeniging Vit het volk- Voor het volk alhier hebben zich een 80tal nieuwe leerlingen doen inschrijven. H8den namiddag te 1.10 nar kwam ons uit het kamp by Bergen op Zoom l h i e r terug. Een vrfj talrgk publiek, vooral vele leden der zwakke sexs, waren naar het gegaan om de militairen in onze stad binnentrekken. Da manschappen, die er wel wat vermoeid uitzagen, trokken, na op het stationsplein te zyn opgesteld, de stad in. RUSLAND EN DE BOEREN. Uit St. Petersburg meldt men aan het Turksche blad Stamboul „Hat ter dood brengen van luitenant Gordua heeft in Rusland een pyniyken indruk gemaakt. Men weet hier zeer wel, dat de zoogenaa samenzwering slechts een kunstgreep van lord Roberts was. Hy had een samenzwering noodig om En geland wat af te leiden, en luitenant Gordua is doodgeschoten om aan het verzinsel een ■cfayn van waarheid te geven. Het feit, dat dr Leyde door den czasr is ontvangen, bewjjot Europa, dat de vredelie vende vorst belang stelt in het ongeluk der Boeren, die tot aan hun dood voor hun o hankelijkheid moeten strijden. Men zou 1 kunnen zeggen, dat hg eindelijk bereid is tnssehenbeide te komen eu een voor beide partyen eervollen vrede te bewerken." Naar aanleiding van deze bewering ons gezonden door het perskantoor van het Alge- mm Eed. Verbond te Dordrecht zouden wy willen vragen of het dan nu niet tyd wordt, nu Engeland en Portugal bezig zyn tegenover president Kruger een gruweldaad te plegen, dat de ezaar van zijne gezindheid doe blijken MOREELE POLITIEK. mogeiyk te willen toepssaen, dia toepassing als hun plicht te beschouwen. Als eerlijk mensch inoet ieder de beginselen, die hg voor de beste houdt, en dat zijn de beginselen zgner party, trachten door te zetten. Niet dit ia s. i. immoreelmaar juist het tegendeel, dat gene wat da „moïeale politiek", eiseht, ver dient zoo te heeten. De zaak is z. i. eenvoudig, dat indertijd eeoige minderheden zich verbonden, ten einde elkander voort te helpen. Dit deden zij niet uit wederkeerige genegenheid, maar enkel en alleen uit zwakte- Wat minderheden deden by wijze van behulp, werd van de meerderheid gevorderd by w||«e van beginsel. Indien ooit van den nood een deugd is gemaakt, dan ge schiedde het, meent de schrijver, by deze ge legenheid. Vastheid van beginselen, innigheid van over tuiging. ibiykt e. i. uit de „moreele politiek'' allerminst. „Had ik", zegt hy, „de macht overal geest verwanten van mij op het kussen te brengen, zou het zonder aarzelen en uit plichtbesef doen. Werd ik dan van „immoreele politiek' van heerschzueht, van ingenomenheid met eige denkbeelden beticht, ik zou doodkalm tenb( scheid geven, met die denkbeelden inderdaad te wezen, niet echter omdat ze de mijne zyn, maar omdat ik ze te goeder trouw als de beste aanvaardde en ze daarom wil doen Gaat dit niet, dan zal ik handelen l van zaken, my aansluiten by mg het naast staan, desnoods zelfs by princi- ist,anders, met wie ik dezen of g< kan nemen. Maar dit alles is is plooien, waar ik my uit n dwang in schik en naar plooi, doch wat ik nooit of nimmer zal uitgeven voor iets dat verdienstelijk is of als „moreele politiek" lof eiseht." Verder zegt dr Betz. „Onderstellen wy nochtans dat de „moreele politiek gelijk had en dat er bovendien d, 'fc welk ons onfeilbare zekerheid een „evenredige vertegon- woording" verschaft. De partyea zouden dan in de Tweede kamer om tot haar mg te be- naar verhouding juist evenveel leden brengen als er kiezers tot haar bohoorenanders uitgedruktde kaart van het land vindt gb de vertegenwoordiging op kleiner schaal terug. „Wat zal thans gebeuren Gesteld er zyn v8f partyen, ieder twintig leden eterk. nu het eerste artikel eener wet ia van partij A. luiden, tweede iu van partö B. en zoo vervolgens Of zul- migsehien drie party en, die mat elkaar 'er verwant zijn dan met de andere, de bezwaren van desen in den wind slaan? En indien een enkele party eene zestig leden ryk wan of tan minste meer dan de helft Of ik het niet wenschelijk acht, het kies stelsel zoo billgk mogelijk in te richten Zeker, zekerSlechts beweer ik, dat bg slot van rekening altijd een meerderheid baar inzichten doet triomfeeren, tenzij wy op het doode punt staan. En voorts beweer ik, a«t, wanneer wg gelegenheidheidsredenen wy niet met meer of minder ophef van „moreele politiek" hebben te spreken, doch met waarheidlievende van bonne mine h mauvais jeu. Ouder dit opschrift merkt dr H. J. Betz in het jongste nummer van het weekblad Voor uitgang op, dat als „moreele politiek", si ettelijke jaren een vreemde manier van d wordt aangeprezen. Zy heet gericht op tegenwoordiging van minderheden". Volgens haar is het plicht der meerderheid, niet met haar leden te bezetten, i rvan aan candidaten der minderheden te bezorgen, naar de verhouding van de grootte dezer groepen. Da heer Betz vindt een verbond van minder heden tot fnuiking van de heerschappy der meerderheid volkomen begrypeiyk en geoor loofd. Maar precies even begrypeiyk en geoor- loofd het getag der meerderheid, wanneer zy de minderheden weert. Om dit laatste immoreel te wraken, zou men z. i. van staat kunde al een zeer kluchtige opvatting dienen Te Wolfa artsdyk had de landbou wer W. Wisse Vrgdag j.l. het ongeluk, dat een &yner koeien tengevolge van het weiden op lucerne barstte. Zal DIT ST10 EI PROVINCIE. In de St. Crt. van heden zyn opgenomen de statuten van de Patroonavereeniging De Bouwkunst te T e r n e u z e n. De vereeniging is aangegaan voor 29 jaar. Het doel is het bevorderen der belangen van patroons en werklieden in de bouwvakken. Zy tracht dit doel te bereiken door 1. de patroons in de bouwvakken nader tot elkander te brengen het bevorderen en zoo mogeiyk oprichten van fondsen tot uitkeeriug by invaliditeit en gevorderden leeftijd; ten gerieve van die patroons en werk lieden, voor rekening van de vereeniging, eene bibliotheek van bouwkundige werken, teeke- ingen, modellen en noodzakeiyke gereed schappen bijeen te brengen, de bestekken en teekeningen van in het openbaar aanbesteed wordende werken te doen kopieeren of een meer exemplaren daarvan aan te koopen 4. het honden van lezingen, kunatbeachou- wingen en vergaderingen, ten einde de kennis zich Den gaheelen dag had men veel genoegen de kapitein stond toe, dat een markt aan boord werd gebonden, zoodat een ieier zich vruchten of andere versnaperingen kou aan schaffen, en om uiting aan hun dankbaarheid te geven, besloten de passagiers zelfs een aan den kapitein te gaan brengen, evenwel door een onverwachts opko- sfcorm werd verhinderd. Te Madera werd levend vee ingeslagen, en de koat was tot Vlieringen bepaald goed. Ook de klachten tegenover den dokter, kon onze zegsman niet toegeven. Hy noemde het geoote zeide, dat de dokter integendeel zeer voorkomend was. Een protest tegen de behandeling, door eenige heethoofden op touw gezet, werd dan ook door da meeaten niet geteekend, terwijl a enkelen zrifs Echrifteiyk verklaar den een uitstekende behandeling te hebben ondervonden. Niet alleen uit het oogpunt van biliykheid deze verklaring over, maar omdat daarin het bewijs zien hoe goal «8 deden r te waarschuwen niet al te grif geloof te n aan al wat in Hollandseha bladen is Man schrijft;ons uit Zeeuwseh-Vlaan- ar e sk De jachtliefhebbers, zoowel uit onze eigen reek als uit België, maken van de gelegen- lid gebruik om htm hartje aan het doodend erk op te halen. Patrijzen zgn niet echaaraob, izen minder dan verleden jaar, maar wat Nimrod'» zonen het meeat ontstemt is dat de jacht op hazen niet tegelijk met die op het ander wild ia geopend, vooral nu de ganache jacht ia België feoegel&ten is. De Belgische etroopers, die wader in groo- ten getale vernchyrien en als naar gewoonte brutaal optreden, maaien hun het gras voor de voeten weg, zoodat op het oogenbük der ope ning vau de hazenjacht hier en daar geen te zien zal zgn en het geliefkoosd bontje reeds door de magen onzer znidorbroe- sal zgn gepasseerd voor dat wy er der van hebben gehad. Voor velen is hel een groote bekoring om, wanneer zj{ op ge vleugeld wild schieten en een viervoeter op geschrikt da vluchttr&cht te nemen, hst beestje i gang te laten gaan en nadere af te wachten. Verwonderen zou het me dan ook niet indien onder de dezen maatregel uitschreven, geen enkel jachtliefhebber was, althans een die in Zeeuw/sch Vlaanderen zich aan dat vermaak Hat. AAN BOORD DER MANHATTAN. dit gelukt en dezen hebben nu, tydeiyk althans, een inkomen van f 18 per week. Een onzer berichtgevers bevestigt deze me- sdeeliug. Hem waren vyf jonge oudsrwyzavs, leerlingen van de Rijksnormaallessen te Oost- burg, bekend, die zulk een postje hebban. Tot opleiding der jongens van de Kweek school is de luit. ter zee le kl. J. F. Nij land- te Leiden gedetacheerd. i of Een andere lezing van de behan- der uit Zuid-Afrika uitgezette Neder- aan boord van genoemd schip, komt >or in het Haarlem's Dagblad, dat het vol- mde Bcbreef. Van verschillende Egden werden klachten geuit over de echandeiyke behandeling, onder- psseagïers van Eogelscha stoom schepen, die uit Zuid-Afrika zyn wegg< Hat laatst nu weer na aankomst der Man- Utm te VlisBingen. In de verwachting, dat hy deze klachten ier dik zon onderstrepen, wendden wy ons tot een oud-Haarlemmer, eveneens een uit het land gezette, die met hetzelfde schip naar Nederland werd teruggezonden en thans hiei ter stede vertoeft. Maar het tegendeel was waar. Hoe anti- Engelach hy ook gestamd was door da verdrij ving uit zyn nieuw vaderland, protesteerde by toch ten sterkste tegen de naar hy zride onrechtvaardige verdachtmaking der Eigelsche regeericg. De staaltjes van vuilheid, de opzettelijke veswaarloozing, waarover geschreven werd, zyn alleen aan een gedeelte der passagiers toe te schrfjven. De kapitein en ste bemanning deden alle mogelgke moeite om het Bchip schoon fce houden eu namen alle maatregelen voor het behoud der gezondheid. Hat schip was 8700 ton groot en had de bemanning d 572 man equipage; zoodat over ruimte en slaapgelegenheid niet te klagen viel. Waar was, dat op St. Vincent onder een hoeveelheid van 1500 KG. versch vleeach werd ingeslagen, dat door gebrek aaa yakasêen, den volgenden dag voorgediend, be dorven bleek, zoodanig dat het een walglijken •tank verspreidde. Doch op een klacht van den heer Li werd direct het vleeach door den dokter afge keurd en over boord geworpen, en kreeg tot Madera zout v&rkonsvleesch te eten, dat ted liet smaken. Eu dit te minder omdat hetgeen in versehil- nde bladen werd geschreven vloeide uit een en dezelfde pen. Het waren dus geen indruk ken, die onderscheidene verslaggevers hadden ontvangen, neen de gelijkluidendheid van al die berichten bewees het duideiyk éen persoon slechts had In onderscheidene couran ten de zyse weergegeven. En laat hy nu wat zeker veel is eens twintig van de zeshonderd passagiers gesproken hebben, wat wil dit dan nog zeggen, daar altijd en overal ontevredenen heeft tal bepaalt zich zulk een onderzoek, dat bovendien zeer vluchtig is, tot een enkele. En dan speelt, wy herhalen het, de zucht om ietiü by zonder ei te melden ook een groote rol. Zelfs waar moest getnigd worden dat op de Breemar Castle de behandeling zeer goed was, moeat toch wêer een en ander gemeld worden om dien gunstigen indruk te verzwakken. De menHohen warea, zoo werd gezegd, in Afrika o. a. in open wagen vervoerd. Maar eilfeve, wat wil man toch in oorlogstoestand Men heeft in dergelpke gevallen niet Bleeds gewone wagens beschikbaar. Een oorlog is nu eenmaal een gruwel en geeft tot ergeriyke toestanden aanleiding. Maar er is wezenlgk wel heel, heel wat ergers gebeurdiets dat veel meer om wraak roept dan oen dergelijk vervoer, op ©ogen blikken,waarin spoedig gehandeld worden moest. Engeland heeft heel wat op zyn kerfstok l Maar laat ons, zelfa tegenover een die zoomis- idig handelt als John Buil, onder leiding van Chamberlain, ook in hof opsommen van zgne zanden de waarheid betrachten en hem niet, onrechtvaardig en oabillp, zwarter a by al is. De verwarde, zelfs tegen stadige berichten over China, die Europa bereiken, maken het moeiiyk over den toestand in het vercecOoefen te schrijven, last staan te oordselen. Wat precies te gelooven van de ontvangst in Raalanda voorstel tot ontruiming, valt et te zeggen nog minder weet men omtrent vredesonderhandelingen, in de berichten waarover de keizer, prins Ching, Li-Hung- Tphang een rol spelen, zonder dat men begrgpt waar het heengaaf. We kunnen nu wel aannemen, dat Frankryk» Japan en de Vereenigde Staten Rusland» voor beeld zullen volgen en hun troepan nit Peking terug zullen trekken, zoodra Rusland daarmee begint. Duitschland schijnt Rusiands plannen vol strekt niet te willen tegenwerken, maar hef wil in Peking een Duitsch garnizoen latsro micstens tot graaf Waldereee in de stad is. Volgens sommige berichten zijn demogend- iien het eens over het internationale leger, dat men in China zou laten tot de vrede ge- iel hersteld is. De groote mogendhedenRusland, Daitsch- land, Engeland, Japan en Frankrijk, zonden ieder een troepenmacht van 10.000 man in China laten, en da mogendheden, dis niet zoo direct met de Chineenche crisis te maken heb ben zooals Italië en Oostenrgk-Hongarije -— atrijdmschten van 4 a 5000 man. De Veree nigde Staten zouden al hun troepen terugtrek- die dan naar de Phslippijneia zouden gaan, 0WDERWIJS. Na examen ta hebben afgelagS, sjj» de Burgeravondschool te Middelburg toe gelaten tof de eerste klasse: J. J. Adrianiseen, P. W. Akkerman, A. Backers, H. Boeket, J. W. van den Broek, P. Bruëi, J. W. Crucq, J. Dekker, H. G. van Dgk, G. van Houtum, J. de Jonge, D. Jongepier, A. Kieboom. F. L. n, A. M. Koolwijk, C. Kooman, C. W. Leenmans, H. F. Listing, A. Lemmers, J. Meerman, M. S. Mecuwse, G. Mes, C. Minder hout, E. W. Nsugebau8r, L. J. G. van Oirsohot. O. Pagter, A. M. W. van der Plank, J. C. PlnSmers, I. A. Ponwer, J. J. de R^k, P. C. Rykss, S. Roose, G. van der Sluijs, H. Snoep, W. F. Sprink, N. Verhuist, C. van Vlierden, W. Vreke, J. de Vries, P. Walraven, C. H. F, Wöhler en tot de tweede klasse H. C. Jon gepier. Aan den heer C. Hack, hoof i van school A alhier, vroeger hoofd der school fce Zuid- zande en onder wijzer aan d6 ryka-normaaïlasBen fee Oosfcburg, is door een vijftigtal leerlingen dier lossen, uit achting en erkeatelfjkhi aandenken geschonken. Hef bestaat uit het in prachtband gebonden erk van prof dr H. C. Rogge en dr W. W. van der Meulen De Negentiende eeuw in woord en eld, waarvan nog slechts het eerste en tweede iel zgn verschenen. Ean album, bevattende de namen der gever?; was by hat geschenk gevoegd. Ten bawyze dat er overvloed van on- der wg zend personeel bestaat, werd dezer da gen uit het district O o s t b u r g aan de N. B. Ct. gemeld dat vele onderwyzera, dia reeds herhaaldelijk te ver geef a solliciteerden en wie er zyn, die reeds hef vorige jaar hnn akte verkregen, zich by den Bond van suiker fabrikanten h&ddea aangemeld, om ala bieten weger te worden geplaatst. Den me Algemeen Overzicht zoo noodig, te hulp te komen. Als deze schikking volgens de waarheid is, bewgst zy tenminste dat de mogendheden zich ijverig bezighouden mefe het regelen van den toestand, die na hef teekenen der vcorloopige ■edeetracfaten onmïddellgk zal intreden. Hoe Engeland over Rusland's voorstel denkt, blijkt wel uit deu toon des Loadeasche bladsu, die ia dit opzicht heel wat zachter is gewor den; verscheidene hunner verwerpen het Rus sische voorstel niet meer als geheel onmogelijk. Zy zeggen, dat men er over handelen kan sis de vredesonderhandelingen begonnen zgn. Nog een kleine ef&p, en Engeland neemt het voorstel, evenals Daitschlaud, aau op voor waarde, dat een klein internationaal garnizoen in Peking biyft. Het Britsche kabinet zal wel niet lang meer met dien stap wachten, want het zal wel be- grijpen, dat Duitschland op den dsg dat graaf Waldersee het opperbevel over de internationale troepen cp zich heeft genomen, misschien reedt uit zichzelf zyn troepen uit Peking terugtrekt. Daitschland heeft dan zyn doel bereikt, d. w. e. tenminete denj eebij a gered, wat de zending van veldmaarschalk Waldersee betreft. Zal Engeland dan alleen durven handelen, op gevaar af in oorlog mat Rusland te ge raken? Natuuriyk niet. De Engelsche poli tiek houdt wel veel van bluffan, msav de praktische geest van het Angel-Saksische ras biyffc toch bovendrgven. De regeering van Chamberlain valt slechte een vyand aan, dien hof zeker meent ta kunne» overwinnen wat natuuriyk niet uitsluit, dat die regeeriug zich wel eeaa vergissen kan wat misschien niet heel grootmoedig is, maar geheel overeenkomstig het karakter dior regee- ring. De Transvasloorlog bewljsfe het. Die oorlog karakteriseert geheel de imperia; listische politiek. Engeland'o bonding in de Faahoda kwestie waa misbruik maken van de ernstige inwen dige beroering, waaraan dat rgk toen ten prooi was. Ia het Verre Oosten, omringd door Rusland, «al Engeland zich wol kalm houden, en, als Groot-Briftanië niet door de Vereenigde Staten of door Duitsohland gesteund wordt, zgu van die zyde geen ernstige verwikkelingen te wachten. Ia Petersburg weet men dat; ea daarom maken de groote woorden dar Londensche bladen er weinig indruk, want zoodra Duitsch- land er balang by heeft de Russircfae politiek te steunen of een strenge neutraliteit In acht te nemen in kwe»tie"o tusschan Rusland en Engeland, zal het Britiehe kabinet niets be- k

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1