IMDDELBURGSCHE COIR
Maandag
3 September.
N\ 207.
143° Jaargang.
1900.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Eon- en Feestdagen,,
Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f ït^l
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thsrmsmstil
Middelburg 1 Sept. 8u. vm. 61 gr. 13 u. 61 gr.
av.4u.64gr.F.Verw mtt. W. w., bew. buiig weder.
A Q SI t O Sï
Te Zierikzee: A. C. de Moon; te Tholen: W. Al
VA* NlElJWZHHUlJZEK.
AdvertentlSn: JO cent per regel. Geboorte-, deed- en alls andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elko regel meer SO sent, «eclames 10 cent per regel
ttrooie letters naar d« plaats die innemen.
Tot ie plaatsing van advertentïSn en reelawes, mtet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitalnitead gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Bure»'
A. DB LA «RAD Azss., M.Z. Voerfeurgwal 286, Amsterdam,
8g deze courant behoort een ByvoegseL
Langs nieuwe banen!
Meestal zijo wij het met de redactie van
het christelijk historisch Nederlandsche Dag
blad beslist oneens; maar in het nommer
van Vrijdag lazen wij een klein stukje van
de hand van een der redacteuren, mr V.,
dat in hoofdzaak onze volle sympathie heeft.
Dit had betrekking op het bekende schrij
ven in Vox Studiosorum, waarin de moord
op den koning van Italië werd verdedigd.
Dit gaf V. de volgende opmerking in
de pen
Verscheidene bladen hebben den schrijver
daarover hard gevallen, maar wy volgen dat
voorbeeld niet.
Van kindorgeachrgf nemen wij geen nota
en het eenige doel van dit stukje is, ons
leedwezen te betuigen, dat andere bladen dat
wel deden.
Em ernstig man met een rijp oordeel beeft
aanspraak op waardeering van zijne meening,
ook andersdenkenden, maar het ondoor
dacht geschrijf van half ontwikkelden, die
met schrijven over politiek en dergelijke
onderwerpen behooren te wachten, totdat
volwassen zijn en iets hebben gepresteerd,
mag gernst met stilzwegen worden voorbij
gegaan.
Dsbatteeren met zulke jongelieden is toeh
onvruchtbaar, omdat het veraebil van meaning
In de eerste plaats voorspruit uit verschil in
leeftijd, in ontwikkeling ea in ervaring."
Dit is, dunkt ons, een jniat, een logisch,
een zuiver standpunt; hetzelfde waarop ook
wjj ons plaatsten.
Wij maakten, om toch niet geheel te
zwijgen over, en onze lezers onkundig te
laten van betgeen in gansch de pers werd
aangehaald en aandacht trok, met lnttele
woorden melding van betgeen in Vox was
geschreven en voegden daaraan toe een
enkele opmerking.
Dit door ons ingenomen standpunt weer
hield ons ook van polemiek, toen men in
ons blad de houding der Toai-redactie ver
dedigde en ook zinspeelde op voorbarigheid
onzerzijds bij ons oordeel over het, van tal
v$n zjjden aangevallen, stokje in genoemd
orgaan. Daartegenover stplden wij alleen
een paar beschouwingen, teï bestrijding
daarvan in andere bladen voorkomende.
Debatteeren met zulke jongelieden is
onvruchtbaar; wij zeggen het V. na. Het
verschil is te groot tusschen hen, die in
jeugdigen overmoed, opgewonden door het
jonge bloed dat in hen brnischt, by het
beoordeelen der wereldsche zaken vaak zich
meer laten meeslepen door hun gevoel dan
door hun verstanden ouderen, zooals wij
zjjn, die, ook vroeger licht ontvlambaar voor
wat wij goed en edel achtten, gegriefd door
wat in onze oogen onrecht was en laakbaar,
door de ervaring werden geleerd en door
den leeftyd gekalmeerd zijo.
Maar toeh verbaasde het ons, dat juist het
gevoel by die jongelui niet in opstand kwam
tegenover een ooridderiyke daad, door
Sluipmoord tegenover: niet een tiran, maar
een edelman.
Zoo'n daad valt niet te verdedigen, zelfs
Biet te verschoonen.
In ridderiykheid zocht en zoekt de jeugd
meerendeels haar kracht en haar roem.
Laat haar opgewonden zijn en in haar
opgewondenheid stoute stellingen verkondi
gen. Wij zullen haar aanhooren en nog
met haar meeleven.
Maar daden als gepleegd zijn tegenover
keizerin Elisabeth, president Carnot en ko
ning Humbert verdedige zij nooit of te
nimmer 1
En hiermee stappen wy van dit geschrijf
op zichzelf af.
Niet echter van het standpunt, door som
migen daartegenover ingenomen.
Daar zyn er die, zich ook op christelijk-
historisch standpunt plaatsend, hoewel zij
eerder Calvinistisch zijn, geheel anders
redeneerden dan V,
Hun christelijk geloof, waarop zij zich
zoo zeer laten voorBtaan, weerhield hen niet,
om dadelijk politieke munt te Blaan uit het
in Monza gebeurde en uit het in Vox ge
schrevene.
||b plaats van het laatste met stilzwijgen
voorbg te gaan, of met enkele woorden
daarvan gewag te maken, wat geheel
zou passen bij de eigen bewering, dat men
zulken jongelui te veel eer bewijst als men
met hen redeneert - werd ook dat schreven
breed uitgemeten en een nabetrachting daar
op geleverd, die zich kenmerkte door de
gebruikeiyke, minder edele trekjes. Zij
stuitten ons al evenzeer tegen de borst als
de ongeoorloofde quasi-aardtgheid, door den
heer Schaper geuit bij zyn onlangs in het
Schuttershof gehouden voordracht voor het
algemeen kiesrecht.
Sprekende over de houding der anti-
revolutionnairen inzake de ongevallenwet,
zinspeelde dit Kamerlid op het ernstig onge
val, een bekend en achtenswaardig predi
kant te Rotterdam overkomen, door op te
merken, dat een dominé zelden een ongeval
kan krijgen, tenzij in zijn wijnkelder.
Gelukkig maakte dit zeggen weinig of
geen opgang. Het was trouwens ook des
te ongepaster tegenover iemand als de heer
Uifers, die zich steeds op sociaal gebied
door zijne geschriften als een belangstellend,
der zake kundig man deed kennen.
Zoo ook komt het ons ongepast voor na
den moord, op koning Humbert gepleegd,
de liberalen hard te vallen,hunne stellingen
en hunne ideeën tegenover de monarchie
verdacht te maken en een bekend lijstje te
publiceereu om aan te toonen hoe men van
conservatief ook dat te zyn is zelfs ge
vaarlijk 1 socialist, ja anarchist wordt.
Ten eerste zijn de aanslagen in de
laatste jaren gepleegd door Italianenaf
komstig dus uit het land waaruit, evenals
uit het eveneens katholieke Spanje, de meeste
anarchisten voortkomen en gericht niet
alleen tegen monarchen, maar tegen presi
denten van republieken, door het volk zelf
gekozenten tweede kan men tegen het
koningschap bezwaren hebben en een repu
bliek verkiezen, zonder dat men daarom
nog een moordenaar behoeft te worden of
zulke moorden verdedigenen ten derde
hebben wy nog onlangs aangetoond hoe men
van Calvinistisch standpunt zelfs wel mee
heeft gedaan aan revolutie en koningsmoord.
Het is zoo goedkoop met zulke bewering
gen den gemoederen angst en schrik aan te
jagenboerenbedrog te plegen,
Wy zien ook wel kans voor zulke
sophisterijen, maar wy zouden niet gaarne
als waarheid ze durven verkondigen.
In het dagelijksch leven wordt de chris
telijke godsdienst maar ai te zeer als dek
mantel gebruikt voor eigen winstbejag
het is nog niet zoo heel lang geleden
dat in een bekenden gemeenteraad een lid,
het herzien van eene verordening daar
van een sprekend bewijs gaf door eene
wijziging te bepleiten, die louter zyn eigen
belang betrof.
Hoe dikwijls bedriegen christenen elkaar
Wie herinnert zich niet ongerechtigheden,
zelfs door voorgangers begaan tegenover
kinderen, aan hun zorg toevertrouwd?
Als de huidige wereldgeschiedenis ons
leert dat het leven van zendelingen in
China, waar zij de regeering bemoeileken
door hun pretenties en bun onhebbelijk
optreden, alles behalve overeenkomt met de
christelijke leer; hoe keizer Wilhelm, die
zich veel op zyn christelijk geloof laat
voorstaan, de onchristelybste dingen 1
kondigt en de troepen, die naar Azië gaan,
aanspoort geen pardon te geven, en er op
los te gaan, zooals de Hunnen indertijd in
Enropa dedenhoe de christelykste aller
naties het gruwelijkst barbarisme in Zaid-
Afrika uitoefent, dan hebben wy stof te over
voor eene heftige boetpredikatie tegen de
huidige christenen.
Maar zon het daarom rechtvaardig en
billijk zyn, te beweren dat de christelyke
leer voert tot:
Wij zouden de eersten zijn om tegen zulk
een beweren ons te verzetten met alle kracht.
De christelijke leer staat daarvoor te hoog
zij is te edel en te verheffend, al worden!
haar ook door velen oneer en schande aan
gedaan.
Dergelijke stollingen verkondigen wy dus
niet.
Maar evenzeer strijde men aan de andere
de met eerlijke wapenen.
Het is een kenmerk van de Boeren in
Afrika dat zij, trots de sleeli'e manieren van
de Engelschen, eerlijke strijders biyven en
aan hunne humane beginselen getrouw.
'egen den politieken strijd, die in 1901
in ons land voor de deur staat, ia het goed
dat men aan hen een voorbeeld neemt.
Het liberalisme heeft zijn edele en onedele
strijders; het heeft zijne gebreken en zyne
vele goede zyden, evenals het christelyk
socialisme en de anti-revolutionnairen, de
radicalen en de socialisten die hebben.
Er zyn wezeniyk nog heel wat andere
punten, van sociaal en politiek belang,
waarbij men elkaar kan vinden of waarover
men kan strijden, en in gevoelen verschillen.
Men berge na eens wat oude, versleten
wapens op; men voere de kiezers langs
andere banen en zoeke naar een frisschen
geest, opdat zy bezield worden met de
lust om elkaar zooveel mogelijk te waar-
deeren, geen booze bedoelingen toe te
schrijven en het welzijn van het algemeen,
niet het partybelang alleen te dienen.
egoisms
huichelarij
bedriegerij
onzedelijkheid
verlaaebting ran eens anders geloof;
inbrenk op alitor vrijbeid
misKemiig Tan bet Yolkenrecbt
roof ea moorai
Middelburg 1 September.
MINISTER PIERSÖ» EN AMERIKAANSCH
MEEL-
Volgens hot Weekblad voor den Export-
handel staat onze regeering in onderhiodeliug
met de Vereenigde Staten over verschillende
fiscale aangelegenheden.
Onze regeering beklaagt zich, dat, terwijl de
invoer nit de Vereenigde Staten gedeeltelijk
vrij is en gedeeltelijk aan zeer lage tarieven
onderworpeD, het op den Ned. export toege
paste Dingley tarief voor menig uitvoerartikel
hoogst drukkend is.
Zoo voert bv. Noord-Amerika hier t) lande
voor ongeveer 1 miljoen dollar meel vrij in,
terwijl van onze, in de Vereenigde S;aten in
gevoerde bloembollen, ter waarde van onge-
350.000 D., 25 ot 75.000 a 80.000 D.
wordt geheven.
De Naderlands3he regeering dreigt, ingeval
Amerika haar wensehen niet mocht vervallen,
den Invoer van Noord - Ameri-
kaanseb meel aan een verhoogd
invoerrecht te onderwerpen.
De belanghebbende meelfabrikanten in het
Westen van Amerika hopen, dat de Ameri
ksaniche regeering in de bollenzaak zal toe
geven, zoo meldt genoemd blad.
Nu, waar het hier eeu «paciaal N jierlandsoh
artikel bit.-eft, zal dat vermoedelijk wel kunnen.
KORTE MGOEDEELINCEN
VERGADERINGEN.
Te 'sGravmhage is Donderdag de 17e al-
gemeene vergadering gehouden van den Alge'
meenen Nederlandachen Vredebond.
Blijkens het jaarverslag heeft, na het uit
breken van den Huid-Afrikaanechen oorlog, het
HoofJbeituur zich aanvankelijk van inmen
ging onthouden, totdat uit het bezoek
van het Zuid Afrikaantoh gezantschap bleek
dat de Republieken interventie wei echten.
Alstoen heeft het Hoofdbestuur een brief
gezonden aan den President der Vereenigde
Staten van Noord-Amerika, met vjrcoek om
te intervenieeren. Uit het daarop ontvangen
antwoord bleek, dat de President reeds te
vergeefs zyn diensten aan Engeland had aan
geboden.
Door eeu commissie werd een preadvies
uitgebracht omtrent eene reorganisatie van
den Bond. De commissie is van oordeel, dat
de Bond wel stryden ter zelfverdediging recht
vaardig acht, doch dat het niet op zyn weg
licht gelijk mr Treub in het Sociaal Week
blad van den bond eisehte zich te men
gen in militair-technische vraagstukken. Rede
nen tot reorganisatie van den Bond zyn
er niet. De Bond kan geen propaganda maken
voor ontwapening, voor weerloosmaking van
ons volk. Zoolang er geen internationale
politie is, is zelf verdediging noodzakeiyk.
De vergadering vereenigde zich met dit
rapport.
ÖÜT STAD II PROVINCIE.
Met betrekking tot de protesten, inge
diend Daar aanleiding van de j ingste wieter-
wedstrijden alhier, tegen den eersten en deu
tweeden aankomende op de 50 K.M., vernemen
we nader dat het protest tegen den heer P.
Voerman ongegrond is verklaard, en dat deze
heer kampioen van Zeeland blijft.
H>t protest tegen den tweeden-aankomende
is gegrond verklaard, doch deze heeft een
tegecproteet ingediend, zoodat deze zaak nog
nader zal moeten onderzocht worden.
Uit Vliss i ngen
Dinsdagmiddag te twee uren houdt de ge
meenteraad aldaar eeno openbare vergadering.
Daarin zullen merfedeelirgen gedaan en
stukken overgelegd wirlen, zal eervol ontslag
worden verleend aan den heer J. de Boer als
onderwijzer aan school E en zn'len benoemin
gen plaats hebben, in de eerste plaats van
leden der vaste commiesië-i oic den gemeente
raad, in de tweede plaats van een regent van
het bnrger-woeshuis (vacature-Harder), waar
voor aanbevolen worden de beeren C. de
Wolff A.Hen, en C. N. J. de Vey Mestdagh,
en in de derde plaats van een marktmeester.
Daarna is aan de orde de voorloopige vast-
stelling der gemeente-rekening over 1899, een
voorstel tot vaststelling eener verordening op
da heffiag en invordering van schoolgelden
lager ouderwy*, met advies van burg. en weth.,
inzake bet voorstel van het raadslid Bos tot
verhooging van schoolgeld op scholen C en D;
een voorstel tit 43 wijziging der begrooting
voor 1900, een dito tot het verlc-enan van een
vergunning aan J. Savels en J. J. Gombert tot
bet maken van twee lichtgaten iu het trottoir
voor hnnne patceelen en aan de wed. Tuin
man tot het aanbrengen van een zonnescherm
aan den voorgevel v»u perceel L no 30.
Eindeiyk komen ter tatel een vooratel tot
aankoop van twee parceelen weiland over den
Singelweg ter in gebrnikgeving aan het rgk
Voor het houden van dé:ailoeteningen en een
voorstel tot mschtigicg van burg. en weth. om
eeue overeenkomst aan te gaan met het tyk
tot ruiling van grond voor exrroitieterrein.
Da ministjr van waters tut, de heer
LsJy, haeft met zyne familie deter dagen te
Domburg gelogeerd.
Tot liehtwaohtec by 's ryks kustverlioh-
ting op Noord-Sohonwen is benoemd
J. Berkhout te Renesne, sedert jiren asaieteuf-
liohtwaohter.
Deze week ie te Tholen de 21e tentoon
stelling gehouden van F lor alia. Van de 472
aan 61 personen ter kweeking uitgegeven
plantjes waren er 3)2 door 47 kweekers ter
tentoonstelling ingeleverd. De jary kende 13
pryzen toe.
Te Gras uw is Vrydag, by herstem
ming, tot lid vau den raad gekozen de heer
J. C. Bajjsse met 76 stemmen. De heer P. A.
Bogaert verkreeg er 63.
Vrydag had te Cadzandde uitreiking
plaats van het vaandel voor de musiekvereeniging
Geduld Overwint, waarvoor eenige jonge dames
gelden hadden ingezameld. De j »nge j jff ouw
M. O. Tavenier reikte het aan het bestuur over.
En door het btsmur èa door den eere
voorzitter werd dank gezegd voor de moeite,
die de meisjes zieh hadden getroost.
Het kanaal van Philippine, dat nn
drie maanden geleden geopend werd, voldoet
zoo aohryft men ons ruimschoots aan de
verwachtingen. Vroeger konden de hoogaarzen
leobts by hoogwater in de haven komen, en
was het „haast je rep je", om toeh tydig gelost
te zyn. Was het water nauweiyks gevallen,
dau was het eeu toer om weer met de U
vaartuigen naar buiten te komen.
Thans komen de volgeladen vaartuigen reed*
een paar uur voor hoogwater binnen en kun
nen nog weg, als het water reeds aanmerkelyk
gevallen is.
Deze maand losten ook eenige schepen met
grooteren diepgang, geladen met steen en
bont, aldaar, iets waar vroeger niet aan te
dec ken viel.
Voor verzanding van het kanaal behoeft
men niet mees te vreezen. Zand komt et
byoa niet in en kan gemakkelijk weggeopuid
worden. Door de werking van den ipuibot
zem is het kanaal op het oogenblik zelfa
dieper dan nn, drie maanden geleden, by de
opening.
JAARDAG DER KONINGIN.
We hebben het met Koninginnedag bij
zonder getroffen met het weer. 't Was Vrydag
een zeldzaam mooie, zomerdag en daarop
volgde een voor een volksteelt ala geknipte
avond.
Daar werd dan ook niet weinig van gepro
fiteerd. Tegen achten was half Middelburg op
it Groot* H«rW «lMot oraent, btwht 4.
tram uit VlissiBgen een buitengewoon aantal
bezoekers aan, terwjjl er ook heel wat van
buiten naar de stad gekomen waren.
Men kon over de hoofden loopen.
En of da lai zich vermaaktenDaarover
was maar ésnroap; er heeraohte een alleraan
genaamste stemming, die, zoolang het faest
dnu-de, door geen enkelen wanklank verstoord
werd.
Oas schutterij-muziekkorps weerde zich dap
per bet speelde er zoo lustig op los alsof
het zelf er pret in had.
Het paradöstuk deel het goad. Gaen windje
waaide en seldeu kwam een gmerliclt'ng zoo
uitstekend tot zijn recht.
Een zeer aardig nommer was de fakkelop
tocht van do Markt naar het Molenwater;
dnhenden sloten zich by het muziekkorps aan
om de wandeling mee te maken.
Het vuurwerk, dat op het zich daarvoor
zoo by uitstek leenende terrein afgestoken
werd, deed den vervaardiger, den bekenden
Antwerpschen heer Hendricbx, alle eer aan
Alle stukken slaagden bij zoo der.
Toen de klank der laatste moordslageu wat
weggestorven, werden de toortsen weer ont
stoken en stelde bet muziekkorps zich san het
hoofd van de feestvierders om hen zingend
en hossend naar de Markt te geleiden, waar
nog een enkel nommer werd ten beste.gegeven
vó)r het officieele gedeelte van hst feest werd
gesloten.
Officieus duurde hst echter nog langen fctjd
voort, want men was niet zoo dadelijk in de
stemming om huiswaarts te keereD.
De eigenlek op stel en sprong tot stand
gekomen feestviering is in alle opzichten goed
geslaagd en h9t besiunc van de vereeniging Uit
het volk Voor het volk komt lof toe voor
de wijze, waarop het ia zoo bgzonder korten tijd
tot stand witt te brengen wat het gedaan heeft.
Het heeft daardoor velen aan zich verplicht
en bewezen dat de vereeniging haar saam nog
wel eer kan aandoen.
Het heeft nu de overtuiging verkregen dat,
wanneer eigen middelen niet voldoende zyn,
een beroep op de ingezetenen snocea hetfc en
die wfjse, waarop Koninginnedag te Middelburg
ia gevierd, zal, wanneer er nog eens aanleiding
voor is, en Uit het Volk—Voor het Volk nog
eent steun noodig heelt, niet nalaten eeu
goeden invloed te oefenen.
Ia langen tyd heeft de vereenigiog zich niet
op dat terrein bewogen 5 laat zy daarop, waar
dit nuttig en noodig is, voortgaan en, niet
wachtend of anderen soms ook iets doen,
iel ven dadelijk de hand aan het werk slaan.
Dit hadden wy geschreven toen ons werd
meegedeeld dat door het bestuur, iu zyne
Woensdag gehouden vergadering reeds, daar
toe opgewekt door den byzonderen steun, by
da voorbereiding der viering van den 20iten
verjaardag der Koningin ondervonden, besloot
een Koninginnefonit te stichten voor de jaar-
lykiche feesteiyke herdenking van H. M.
geboortedag.
Zooals steeds gebruikelijk is, werd namens
H. M. de Koningin per telegraaf ook aan de
Vereeniging Uit het Volk—Voor het Volk
dank betuigd voor de H. M. Vrydag geseinde
gelukweniohen.
Da avond godsdienatoefening in de Nieuwe
kerk wu tamelijk druk bezocht.
De voorganger, de heer dr J. R. Slotemoker
de Brnyne, sprak naar aanleiding van Psalm
72 I60.
A*n het eind van den dienst werd door de
gemeente staande der Koningin toegezongen
Psalm 121 4.
Ook in de godsdienstoefening in de liraë*
titische kerk werd heden het gebed voor dg
Koningin uitgesproken.
Zonder wanordelijkheden en kleins voorval"
Sea is de pret Vrydag avond natunriyk nie§
atgeloopen.
Zoo werd tegen 12 nur de Langedelft in
opiehndding gebracht door een atevig gebouwd
Jantje", dat, na sieh van jao en muts te hebben
ontdaan, zich vermaakte door nu en dan een
uitval te doen, waarby menigeen door siju
vuisten geraakt werd.
De woesteling maakte echter op onzachte
wyze met een winkelruit kennis doordien by
over een kind, dat niet gauw genoeg weg
kon komen, struikelde, wat hem bovendien nog
een paar flinke klappen met een dik stuk
bout bezorgde.
De politie maakte aan het geval een einde
door den dronken matroos naohtlogiea aan
het bureau te bezorgen.
Later zag op, de Groote Markt een dei
agenten zieh verplicht om zyn wapenstok tfl
trekken, teneinde zich tegen de opdringend®
en hem heen en weer duwende menigte to
verdedigen.
Toen assistentie verschenen was, werden
enkele belhamels ingerekend en zoo do orde
weer eenigermate hersteld.
i ?ok re* *re rew re