IHIDDELBURGSGHE COURANT. Nr. 196. 143e Jaargang. 1900. Dinsdag 21 Augustus. middelburg 20 Augustus. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon» m Feestdagen* ftfjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 8.— Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Yhermamet ar Middelburg 20 Aug. 8 u. vm, 66 gr. 12 u. 67 gr. »v.4u65gr.F.Verw, zw. w., bew. weinig i A g n t m§ TeTerneuzen: M. de Jonsb te Oostburg firma ai J. Baouswijx. AdvertentiënSO cent per regel, geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 eent. Reclames 10 cent per regel öroote letters naar de plaats die sjj innemen. Tot de plaatsing van adverfcentiBn eu reclames* niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algamaen Advertentie-Bureau A; BB LA HAR Azn., M.z. Vesrburgwal 8SS, Arnaterdam. AMBTENAREN DER Z.-A. 8.-M. Door de direotie der Nederlandsche Zuid Afrikaantche Spoorweg-Maatschappij is de volgende circulaire uitgegeven „De Nederlandsche Zuid-Afrikaantche Ver- heefc zich welwillend in verbinding met de directiën van spoor- en tram en ook met andere induatrieelen, mot de vraag om bij voorkomende vacaturen gelegenheid tot plaatsing te geven aan ons uit Zuid Afrika vertireren personeel. „Hoewel ons onthoudende van iederen aan drang of raad, om den dienst onzer m schappij te verlaten, geven wij van bovenstaande kennis, opdat een ieder, die plaatsing zoekt, daarvan schriftelijk rus deeling zou kunnen doen aan den heer D. R. van Urk, secretaris van het informatie bureau der Nederlandsche Zmd-Afrikaansche Vereent- ging, Kalvesstraat 61, te Amsterdam. DE OPHEFFING DER INDISCHE INSTEL- LD KI© TE DELFT. Ia De Indische Gids van Augustus stelt de heer R. A. v. Sandiok de vraag, welken weg de regeering na de opheffing der IudiBche instelling te Delft zal inslaan, om als de be hoefte aan administratieve ambtenaren voor Ned. Oost Indië zich doet gevoelen in het tekort te voorzien. Er is schrijft v. S. galgenhumor iu het feit, dat de Indische afdeeling van het gymnasium Willem III te Batavia, die een doorn was in het oog van zoovele toongevers op koloniaal gebied, thans de eenig® oplei dingsschool ia voor onze administratieve ambte naren. De Indische instelling te Delft toch is plotseling gezelfmooid door den Delftsohen gemeenteraad, onder goedkeuring van den minister van koloniën. 't Is g9en wonder, dat de gemeente Djlft dat zaakje niet langer aandurfde. Maar allen, die in Indië belangstellen, vragen nu mat ergernis of het bij de aanvul ling van dat keurcorps niet altyd hollen of stilstaan moet zgn. Zeker, men neemt op afdoende wjjze het overcompleet der ongelukkige ambtenaren ter besohikking op, door af te kondigen, dat in de eerste twee jaar geen ambtenaren zullen worden uitgezonden. Maar men gooit zoodoende met het badwater ook het kind weg. Men stampt over een paar jaar, als er wiskundig zeker weer evenveel ambtenaren ooodig zijn als vroeger, die menschen nu eenmaal niet nit den grond. Hen slechts óan jaar voor te bereiden voor die taak is een methode, die buiten de staatscommissie al heel weinig sympathie heeft gevonden. Het is dus noodig, inderdaad absoluut noo- dig, dat iu September a. s< eeu groot aantal jongelui voor ambtenaar gaat atudeeren. Te Delft kunnen zij dat niet meer. Zal de rei ring een staatsinrichting scheppen Wij hebben er nog niets van vernomen. Maar bet biyft een diep treurige zaak, dat men Delft feitelijk van hooger hand moreel heeft gedwongen haar inrichting, die den Staat, jaren lang, zoo goedkoop voor dien Staat, aan ambtenaren hielp, op te heffen, en dat we dat die opheffing een feit is geworden, i geheel in den blinde tasten nopens den v dien de regeering in wil slaan. UIT STAD III PROVINCIE. Door het bcituur en de commissie van toezicht voor den Kinderspeeltuin a 1 h i e bestaat het voornemen om, op Woensdag de_ 19 September a.s., een wedstrijd te doen plaats hebben tusiohen de kinderen, van de verschil lende scholen, die vrjjen toegang hebben en in het bezit zjjn van kaartjes daarvoor. Voor den wedstrgd zullen prfjsjes uitgeloofd, terwijl, behalve dat een uitvoering zal plaats hebben, ook de tuin la giorno zal worden verlicht. - Een bedrag van f 34.60, de netto-op brengst van het op Zondag 5 Aug. jl. gegeven concert door het muziekkorps van Hr. Ms. pantserdeksohip Noordbrabant, directeur den heer G. H. J. van den Bogaarde, is, ten voor- deele van de ongelukkigen b£j de ramp (gra- naatoutploffing) te Den Helder, overgemaakt aan den beer burgemeester dier gemeente. Uit Vlissingen. Aan de Koninklijke Maatschappij de Schelde te V1 i a s i n g e n, is op de Wereld tentoonstelling te Parijs, voor hare inzending scheepsmodellen en teekeningen, de gouden medaille toegekend. Dj Saw af den Castleaan boord waarvan zich een 800 passagiers bevinden, wordt heden avond te Vlissingen verwacht. Wanneer zioh onder de passagiers aan boord vreemdelingen bevinden zonder middelen van bestaan, dan zullen dezen door de zorg van Britsohen vioe-eonsnl hunne bestemming volgen. Het plan bestond om die menschen te Vlis singen niet te laten, landen doch hen naar Engeland te zenden. Zaterdag arriveerde te 11 uren te Vlis singen de Engeliche pleiziorboot Nelson, ruim honderd badgasten nit Ostende en Biankenberghe. Volgens afspraak zon de Nelson minstens 4 uren in de haven van Vlissingen blijven, teneinde de reizigers de gelegenheid te geven, laatstgenoemde plaats en Middelburg te bezoeken, doch in atede daarvan vertrok de boot reeds 1 Va uur na aankomst. Naar we vernemen ia deswege tegen dau ge zagvoerder eene vervolging ingesteld. De Nelson zal nog een viertal reizen naar Vlis singen doen, maar met het oog op boven staande, valt het te betwijfelen, of het aantal liefhebbers groot genoeg zal zijn, om aan dat voornemen uitvoering te geven. Het is den Engelschen blijkbaar te doen, om de passa giers te verplichten, hun middagmaal aan boord te gebruiken. Zondagmorgen omstreeks elf uur arriveerden hier met do Zuid-Beveland, de provinciale stoomboot, een 450 tal Brusselaars, de meesten van een fiets voorzien. Zy kwamen omstreeks 10 nnr per extra- ein te Ternenzen en vervolgden hou tocht met de Zuid Beveland, die eveneens een extra reis maakte naar Vlissingen. De vreemde bezoekers maakten een tochtje door het eiland Walcheren en vertrokken gen 5 nnr weer met dezelfde boot. Ook Middelburg werd door deze wiel- reders, en door tal van andere vreemdelingen, bezocht. Zoo bracht o. a. de stoomboot de Schelde, die een muziekgezelschap aan boord had, dat zioh gedurende de reis liet hooren, een aantal Zierikzeeënaars in onze stad en in Vlissingen. Uit Goes: Dankbaar en voldaan jegens de heeren Kakebeeke en Fransen van de Putte, die het initiatief voor Zondag-avond-concerten hebben genomenjegens den heer Jan Morks, die ons in de gelegenheid heeft gesteld een voor Gocb zeldzaam kunstgenot te smaken en jegens de natuur, die het genot verhoogde door een on gekend sohooaen avond. Nog eene korte spanne tij da en we staan tor eene tuasohentijdsche raadsverkiezing, ooodig geworden door het bedanken van den heer Coenen. 6 Sept. heeft de eandidaatatel- iing plaats, dat is nog rnim 14 dagen en nog heeft geen enkele der hierbeataande kiesver- eenigingen zelfs hare leden by eengeroepen. Wel hoort men enkele namen noemen, maar zijn het juist namen van de zoodanigen, die men liever niet gekozen zou zien. Die 14 dagen worden nog verminderd met de kermis, tt in die dagen ia 't natnuriyk moeilijk om een geschikt lokaal, maar ook om liefhebbers van vergaderen by elkaar te krygen. Die kermis stuurt ook eene waardige viering van den 20en jaardag onzer koningin in de war. Alle pleinen ataan vol met kramen enz., waardoor het aau de schntterg onmogelijk is parade te houden de muziektent is onvind baar en verborgen aobter allerlei kermisrommel; jengd heeft geen terrein voor het afsteken van klein vnnrwerk. Van eene enkele bunrtcommisoie in eene der hoofdstraten verneemt men eenige plannen, maar of ze nitgevoerd zullen worden De andere commissies honden zioh .«I, en zoo zal waarschyniyk de twintigste jaardag van H. M. hier onopgemerkt voorbygaan de twintigste jaardag, op welker viering in den familiekring de Zeeuwen zoo gesteld zijn. De dykraad van het oalamiteuze water schap Ellewoutsdijk—Borssele besloot tot uit breiding der steenbeaforting te Borssele met 700 scheepiton, waarvan de kosten werden geraamd op 2100. Het bestuur deelde den uitslag vau eenige grondboringen te Borssele mede, waaruit bleek dat veen en zand werden aangetroffen in de meeste raaien. Dezer dagen werd de gemeente Onwer- kerk verbiyd met een nieuw bewys van genegenheid en belangstelling van de zyde van haren burgemeester, den beer B. G. der Have, door de overdracht van een in eigendom toebehoorend woonhuis op het dorp, om te dienen voor gen voor het alleszins geschikt is, en znlks voor een pry« en op voorwaarden, die meer aan eene schenking dan aan een verkoop doen denken: Het bezit na vaneen eigen verdient, zegt onze berichtgever, te meer waardeering, omdat tot hiertoe de vergaderin- der verschillende besturen in particuliere woningen gebonden werden. Zaterdagavond werd te A x e 1 de eerste vergadering gehouden van de enkele weken geleden opgerichte onderlinge maatsehappy tot geldelgke uitkeering by het verliezen van varkens. In deze vergadering, die door den burgemeester werd by gewoond, werd mode ling gedaan van een schreven van den heer mr P. C. J. Hennequia te Aardenburg, waarin genoemde heer zioh verbindt de ver- eenigiag gedurende 10 jaar te eteuaen met 3 jaariyksche contributie vau f 10, welke mededeelang met applaus door de vergadering d ontvangen. Daarna werd h8t reglement, zooals het door hat bestuur was ontworpen, behoudens enkele kleine wyzigingeu, vaotge- De funotiëa van de bestuursleden zijn is aldus verdeeld: G. P. Mie jon, voorzit ter, L. B. A. Rolff Jz., secretaris-penning meester, L. Boogaert, keurmeester, en F. Die- leman, P. Koole, A. vau Meurs en F. G. van Tatenhove, wegers. Het aantal deelnemers is thans gestegen tot 85, terwijl dat der dona teurs reels 39 bedraagt. Da vereeniging zal den naam dragen van Werkmmsbelang. Iu eene Zaterdagavond gehouden vergade ring van de muziekvereeniging Axels Werk- mmskring zyn tot bestuursleden gekozen de heeren P. Cornelisse, L. Waelput, C. J. Loof D. Koster, waarvan eerstgenoemde als voorzitter zal fangeeren. Men meldt ons uit T e r n e u z e n Zaterdagavond was de stoomboot Wilhelm Behrens gelost en zyn de Leuvenaars, die dit werk verricht hebben, huiswaarts gekeerd. Zondagmorgen vertrok het detachement infan terie onder bevel van den le luitenant Abresoh naar zyn garnizoen te Vlissingen, terwyi de aanwezige marechaussees van omliggende plaatsen vermoedeiyk heden Maandag ver trekken. Hoewel alles thans rustig is, is men de gebeurtenissen nog niet vergeten en sgn de bootwerkers weinig te spreken over burgemeester, den vertegenwoordiger der firma Everaert en een bootwerker, die de Leuvenaars hst lossen geholpen had. Deze laatste, die te wachten heeft dat by van de ledeniyst der bootwerkerovereeniging geschrapt wordt, zal vermoedeiyk ook nog onpleieierige dagen beleven. In de jongste zitting van den raad van Aardenbnrg werd een verzoek van regenten van het bnrgergaathuis om wyziging te brengen in de bestaande begrooting met 4 tegen 3 stemmen van de hand gewezen. Het gold de regularisatie van een post voor den aankoop van een nienwe woning voor den geneesheer. leden achtte dien aankoop niet noodig wgl de tegenwoordige woning goed ge noeg was, verder beweerde dat lid, den heer van den Berg, dat de aankoop en verkoop niet zyn gewettigd, omdat het eerste huis te duur is gekocht, het tweede te goedkoop ver kocht en dat das de uitgaven voor het ge sticht te groot zyn en derhalve de regenten belangen van het gesticht niet naar be- hooren hebben behartigd. Zondag 19 Augustus had op het gehucht Driewegen, gemeente B i e r v 1 i e t, het gewone jaarfeest plaats. Op het met groen en bloemen versierden theater gaf het fanfarencorps Harmonie van Biervliet een concert. De dansmnziek in zes herbergen en in een danstent had, ondanks de tropische warmte, volop werk. Uit alle om liggende gemeenten waren veel bezoekers. De prettige drnkte duurde tot 'e avonds laat. ALGEMEEN KIESRECHT. De door het Plaatselijk comité voor algemeen kiesrecht te Middelburg tegen Zondag middag uitgeschreven openluchfmeating, in den tuin van het Schuttershof, was zeer slecht be zocht. Hoogstens een 60 hoorders waren op- De voorzitter van het comité, J. Mullie, opende de byeenkomst met een kort woord, waarin hy er op wees dat dit de tweede maal is dat het comité gelegenheid geeft om het kiesrecht te bespreken. Was de eerste byeen komst bezocht door een 400 personen, ditmaal is de opkomst niet bemoedigend, wat echter niet verhinderen zal, dat het comité voort zal gaan propaganda te maken voor algemeen kiesrecht. Daarop gaf de voorzitter het woord aan _3n heer J. H. Schaper, lid der Tweede kamer voor Groningen. Deze begon met erop te wyzen, dat Lot genoegen deed dat een deel van het Middel- burgsohe publiek is opgekomen om naar het pleit te komen hooren voor algemeen kiesrecht. Invoering daarvan is een dringende eisch tyds. Het is een ongeluk dat het beidende volk steeds te veel aan de heeren heeft overgelaten, want daardoor zyn de wet ten niet gemaakt in bet belang van allen en geven zy geen onbekommerd bestaan aan i arbeider voor het werk dat hy verricht. De kieswet-Van Houten is wel is waar de arbeiders een beetje tegemoet gekomen en heeft getracht de beweging voor algemeen kiesrecht te smoren, maar het feit blijft vast staan dat nog een half millioen arbeiders van >t kiesrecht is uitgesloten. Het ministerie, dat genoemd is het ministerie van sociale rechtvaardigheid, toont wel iets voor het algemeen te willen doen, maar wat van terecht komt is zeer mager, omdat de stuwkracht van het volk ontbreekt. Verder wees spreker erop, dat wel de ler- plichtwet is aangenomen, doch niet de van sociaal democratische zyde gewensohte bepa lingen omtrent voeding en kleedy van het arme schoolkind. De heer Schaper stelde verder in het licht dat de onmacht der regeering gebleken is by de verwerping der ongevallenwet door de Eerste kamer. Ook dat maakt het noodig dat wordt aan gestuurd op grondwetsherziening, niet alleen voor wat betreft de keuze van leden der Tweede kamer, maar ook wat aangaat de samenstelling der Eerste kamer. Wanneer er algemeen kiesrecht ware geweest in zou de le kamer de ongevallenwet niet hebben durven verwerpen. Spreker wilde het kiesrecht zien uitgebreid tot alle meerderjarige burgers en burgeressen, behoudens uitsluiting vau gevangenen, krank zinnigen enz., omdat allen invloed moeten hebben op de wetgeving. Algemeen kiesrecht zal meer gelnk aan het volk schenken, meer recht, meer welvaart en meer beschaving Nederland mag te dezen opzichte niet langer achter staan by andere ryken. Daarna sprak de heer Herm. Snyders, voor. zitter der liberale kiesvereeniging Eendracht maakt Macht alhier. Hy zeide dat z. i. de vryzinnige demoeraten et ontbreken mochten op een meeting deze, waar het geldt algemeen kiesrecht te propsgeeren. Reeds 20 jaar geleden was by een groot deel >r liberalen de overtuiging gevestigd dat gemeen kiesrecht nattig was, thans aeht i het een eiseh des tgds. Men noemt het kiesrecht, en met reden, het belangrykste recht van den staatsburger. Da Staten-Ganeraal heeteu het gausche Neder landsehe volk te vertegenwoordigen, maar dat is geen waarheid. Niet alle belangen en ge voelens van het volk worden in de Kamer weerspiegeld en vinden er weerklank. De spreker toonde aan dat de grondslag van bezit voor het kiesrecht een foutieve is, terwyi hy verder in het lioht stelde, dat het beruchte artikel 80 der grondwet de bron van alle kwaad is. Eene doeltreffende regeling van bet kiesrecht is niet mogeiyk zoolang dat art. büjft bestaan. De beperkingen moeten daarnit wegvallen en het kiesrecht moet geregeld worden door an gewonen wetgever. Eindelijk trad nog als spreker op de heer H. H. van Kol, lid der Tweede kamer voor de vorige i begrafe- Ondanks de tropiiohe hitte hadden Zon dagmiddag op den weg Middelburg— Goes de aangekondigde wielerwedstryden plaats, van welke de eerste naby Middelburg aanvang nam, de beide andere i Nieuw- eu St. Joosland, bet fraaie dorp inwoners, eu vooral inwoonsters met smaakvolle kleeding, eeu aardige vormden op het zonnige tableau. Natnuriyk had Middelburg geen gering deel m het talryke publiek geleverd, doch ook vau elders, ook uit België, waren verscheidene wiel rijders, onder wie een Belg met eeu „fiets, die uut z'n eigeei ried", zooals we die machine hoorden aanduiden, naar hier gekomen, om hnn Bportlievend hart op te halen. Al die horens, schellen en wat meer leven aakt, waaronder eeu paar groote horens, gaven eeu ongewone drukte op den stoffigen droegen er toe by de stemming, zoo puffende publiek, als by de hygende deelnemers, opgewekt en vrooiyk te maken en te houden. By de toeschouwers was de be langstelling blijkbaar nog niet gesmolten (wat by die temperatuur zeer wel mogeiyk zou eest zyn), zooals duidelijk bleek uit hunne houding hg afrit en aankomst der renners. Een houding, die overigens voor de ryders wel lastig was en de jury de handen vol gaf, om iu weg zooveel doeniyk vry te houden. De ryders deden hun best, hetgeen in de hitte wat zeggen wil, en lieten zich door vallen, wat nog al gebeurde, niet ontmoedi gen, tenzy het wiel brak, en men verplicht stukken in de band en teleurstel ling in het hart, rechtsomkeert te maken en m vriendenschaar de treurige boodschap rer te brengen. De uitslag der wedstryden was als volgt le medailles en pryzen zyn reeds door ons zoodat we die niet zullen herhalen) 50 KM. s la P. Voerman nit Terneu- zen in 1 uur 31 min. 46B sec., 2e A. de Smidt, 3a J. W. H. Sohiefelbuseh, 4e C. v. d. Harst, uit Middelburg. a de start waren 8 deelnemers yer- Hy gaf den indruk weer, dien b eek ontvangen had te Beriyn by is van Liebkneoht. Hij schetste hos deze eenvoudige man was (graven op eeu wijze als geen koning of lizer voor hem. Hoe duizenden en nog eens duizenden den stoet volgden en van hnnne innige sympathie blfjk gaven. Hy stelde verder in het licht hoe Liebkneoht in der edelste stryders was in den klassen' stryd en hoe hy gedurende zyn leven zich wijdde ,n verbetering van het lot van den werkman. Evenals Liebkneoht is spreker ervan over tuigd dat algemeen kiesrecht het eenige middel is om sociale hervormingen door te voeren. En dat hervormingen noodig zyn spreker aan, door te herinneren dat de bezit tende klasse, toen om brood gevraagd voor het arme schoolkind, weigerde en hoe zy ook halsstarrig weigerde iets te doen voor ouden* afgebenlden werkman en hoe zelfs de ongevallenwet geen genade in hare oogen kon vniden. Er moet gestreden worden; de stryd zal zwaar zgn, maar men late zioh niet ontmoedigen. De toekomst is aan de demooratie. Van de gelegenheid om met de sprekers in debat te treden werd geen gebrnik gemaakt, waarom de voorzitter de vergadering sloot, na dank gezegd te hebben aan de sprekers en hoorders en de hoop te hebben geuit dat het heden weder uitgespreide zaad rijke vruchten I moge voortbrengen. WIELERWEGWEDSTRIJD. De beer P. Voerman is das nu kampioen vau Zeeland. Hem werd eeu lauwerkrans aangeboden. Daar echter tegen twee ryders protest is ingediend, staat de bovengenoemde uitslag >g niet vast. Over 10 K. KL. (hier waren 6 mededingers aau de start versohenen): le Jacq. Smout, 2e H. Simons, beiden nit Bergen op Zoom, 3o M. J. Dekkers uit Steenbergen, terwyi door den eersten winner de keerpuntsprys behaald werd. Over 5 K. M. (9 deelnemers waren aau start verschenen, de wedstryd werd in twee ties gereden, waaraan in de finale meedon gen de twee eerste-, de tweo tweede- en de :st derde aankomende) le Jacq. Smout, 2e H. Simons, 3a P. Voerman. De jury, welke allen lof toekomt voor de ge maakte schikkingen eu de leiding dezer wel geslaagde wedstryden, bestond nit de heeren I. P. J. de Groot nit Middelburg, A. Grau- mans uit Roosendaal, I. S. L. van Os uit Middelburg, D. Engels uit Vlissingen, T. Q. C. den Hollander uit Goes en H. Driedonk uit Breda. LETTEREN EN KUNST, De Amsterdamsohe beeldhouwer Bart van Hove is benoemd tot lid van de Koninklijke Academie van Schoont Kunsten te Antwerpen. In Oud-Holland deelt dr H. Brngmans een niet hekenden brief van Marnix van Sint Aldegonde aan den Leidschen hoogleeraar in de botanie Cinsins mede. Deze in het Latyn geschreven brief, waarnit biykt, dat Marnix ook aan de botanie deed, berust in de Kön. Hof- m& Staatsbibliothek te Münehen. KERKNIEUWS. DE GENERALE KAS. Da kwestie van de generale kas (verplichte bijdrage van 25 ets. te betalen door alle nieuwe lidmaten) is door eene baslissing, Vrydag door de Alg. Synode der Ned. Herv. kerk genomen, een nienwe phase ingetreden. Door dr Bronsveld werd nl. voorgesteld, eeu commissie te benoemen, om nauwkeurig na te gaan, in hoever men zioh verleden jaar zou hebben kunnen vergissen in de statistiek der oonsideratiën. Hy verlangde ook dat men onderzoekt of werkeiyk, zooals herhaaldeiyk gezegd is, het reglement onwettig tot stand gekomen is. Wat de zaak zelf aangaat, be treurt spreker het dat men zoo laat met de oppositie begonnen is, wat niet fair was, en meer nog de wyze waarop de ntryd gevoerd is. Spreker wil het „verplichte" handhaven,' waarin hy niets „onheiligs1' kan zien. Het eerste voorstel werd met 16 tegen 2

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1