Dinsdag
17 Juli.
"öImrwijs.
letteren "en kunst.
N°. 166. 143" Jaargang.
MIDDELBURGSCHË SOI™ ^iT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Sea- m Feestdagen.
^fjjs, per k war tas?, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/1»~*-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tharmttn^tsr
«SMdelbarg 16 Juli 8u. vm, 75 gr. 12 u. 89 gr.
«v.ia 89gr. F. Verw. zw. w., licht bew. warm weer.
g a m t ès ss.
Te VlissingenC. N. J. na Viï Mestda&h te
Goes: A. G. Bourn, firma Wed. m Jonas.
W
Advertentlën: SO cent per regel. Steboorte-, dood-, en alle andere familieberichten en
liaakbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer SO cent. Seolames 40 cent per re$
ftroote letter» naar de plaats die *fj Innemen.
Tot de plaatsing van adverteniiSn en reclame», nlefi afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, N§verheid m Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buren'
A. ©K LA MAR Axn.f R,Z. Veerburggwal 266, Amsterdam.
Middelburg 16 Juli.
rasroEMrareiM mbml
Bg kou. besluit
zijn benoemd tot ontvanger der registratie
en domeinen te Meeraaen K. J. W, Kempats,
thans iu geiyke betrekking te Nijkerk en te
Venlo F. W. Swane, thans in gaiyke betrek
king te Ho?at;
ia da op zijn verzoek eervol uit den mil.
dienst ontslagen eerste-iuitenant G. Spat
voor den tijd van vQf jaren benoemd tot
reserve-eerste-lnit. by het wapen der infanterie,
en wel by het 6a reg. inf.;
ia voor don tyd van vyf jaren benoemd bij
het personeel van den geneesk. dienst der
landmacht, tot reserve officier van gezondh.
2a k!. de heer H. E. G. ten Braak, arts.
Donderdag e. k. verleent de minister van
oorlog geen audiëntie.
W E E SS K 'li A 51 E IK.
Middelbaar onderwijs.
Een wetsontwerp is ingediend tot wöziging
en aanvulling van art. 77 der wet tot regeling
van het middelbaar onderwijs.
Da programma's voor de examens ter ver
krijging van eene akte voor het teekeneu
eiscben na de wijziging van 1885 wederom
aanvulling daar de omstandigheden zgn gewij
zigd en de programma's in geenen deele meer
gezegd kunnen worden te passen aan de
tegenwoordige behoefte. Door de vluoht, die
hot vakonderwijs in de latere jaren genomen
heeft, is er langzamerhand naast de in de wet
tot regeling van het middelbaar onderwijs be
doelde teekenleeraren, die aan burgerscholen
en hoogere burgerscholen onderwijs te geven
zullen hebben, eene nieuwe categorie van
teekenleeraren ontstaan, namelijk de vakteeken-
leeraren, die het vakteekenen op am bach te-,
industrie- eu teekenacholen moeten doceeren
Voor hen strekt de voorgedragen splitsing.
UIT STAD ÈH PROVINCIE.
Zooals wy reeds meldden, wordt Maandag
23 Juli te V lis sin gen verwacht de Arm-
dal Castle met 500 verdreven ambtenaren van
de Nederlandsche Zuid-A frikamische Spoorweg-
maatschappij plus 62 vrouwen en kinderen.
In verband daarmee doet men ons de vraag
of het geen overweging zon verdienen die
heereo iets meer dan gewoon te onfr
op grond dat zy de Boeren krachtig hebben
ter gij de gestaan in den strijd voor de vrybeid.
Wy zouden die vraag niet gaarne bevesti
gend willen beantwoorden. Wy stemmen toe
dat door die ambtenaren veel, zeer veel zelfs,
is gedaan in het belang van der Boeren zaak,
maar toch achten wy het beter die emigranten
kalm en bedaard te ontvangen.
Aan luidruchtig vertoon hebben zy geen
behoefte, integendeel, na de ervaring der laatste
tydea zullen rnst en kalmte meer naar bnn
Het slotnommer
Weihnachts Cantatevi
viel bijzonder in den t
nommera bekoorden
Laat men liever ten hunnen behoeve den
blik riehten op de toekomst; met het oog
daarop hen steunen en hunne belangen behar
tigen.
Daartoe zijn reeds mannen van gezag en
invloed bezig.
Opdit oogenblikis ook hulp onnoodig.
Dezer dagen deelde de directie der Nederland
ache Zuid-Afrikuansche Spoorwegmaatschappij
zelve mee, dat het onwaar is, wat beweerd
werd, dat die personen zonder brood en zon
der dak zullen zyn. Integendeel, zoolang de
bedoelde ambtenaren en beambten in
dienst zyn ia geldeiyke hulp onnoodig.
merken wy op men traebte nu a
te bewerken, dat zy hunne betrekking kun
nen behouden of eene andere verkrygen.
Dat is het eene noodige.
De St. Ct. van heden bevat de statuten
van het christelijk muziekgezelschap
te G adz and.
Deze vereeniging gaat nit van de Christe-
Ijjjbe Evangelische gemeente te Nieuw-
vliet en stelt zioh ten doel het beoefenen
der muziek tot onderling genoegen en tot ver
heerlijking van Gods naam, en vooral men-
schen onder de prediking van het Evangelie
te brengen.
Dezelfde St. Ct. bevat de statuten der ver
eeniging De Buiten-Sociëteit te Terneazen.
De vereeniging stelt zieb ten doel het be
vorderen van het gezellig verkeer. Zy tracht
dit doel te bereiken door het geven van con
certen en andere vermakeiybheden in den tnin
der
Voor de zooveelste maal ia Zaterdag, in
de Concert- en gehoorzaal alhier, wrêr ge
bleken hoe uitstekend het onderwys in den
zang is, dat gegeven wordt op de Zangschool
der vereeniging Tot Oefening en Uitspanning.
Dien avond had voor een volle zaal het
openbaar examen der leerlingen van die school
plaats.
Zooals gewoonlijk, leverden alle klassen be
wijze» van de gemaakte vorderingen. Het
ligt natnnriyk niet op onzen weg in by zon
derheden te treden.
Wy bepalen ons dus tot madedeeling van
den hoogst gnuotigen indruk, dien alles maakte,
dank zy de uitmuntende, geleideiyke methode,
by het zangonderwyo op die school gevolgd.
Er werden door de leerlingen allerliefste
liederen gezongen, en zy kwamen geheel tot
hnn recht.
van hot programma
)or solo, koor en piano,
maakmaar ook andere
zeker wel allen die kin
derzang op prys stellen.
Er zyn onder de leerlingen der school aller
liefste stemmen, die voor het vervolg heel wat
beloven en het ia een voorrecht dat ze, dank
zy het verstandig inzicht der onderr, onder
znlb eene goede leiding zyn.
Maar nog altyd blijft het te bejammeren dat
het aantal jongens op die zangschool zoo
verre staat beneden dat der meisje».
Het is ontegenzeggelijk een niet te loochenen
feit dat de luat om te leeren zingen by tal
van jongens niet groot is. Maar is het toch
goed daarin te berusten, en niet veel
beter te trachten dien laat zooveel mogeiy k op
wekken? Ia hun volgend leven knnnen
tij door den zang zooveel genoegen smaken,
i en anderer leven zoozeer veraange-
Waar kleine jongens dit niet beseffen
vragen wij of het wel verstandig van
de ouders is om zich by hun beweren dat zi'
niet op de zangschool willen neer te leggen.
Laat hen liever, wanneer zy zeiven over
tuigd zijn van het nut en het aangename van
te knnnen zingen, die jongens naar de zang
school zenden en al doen wat zy knnnen om
den last tot zingen op te wekken.
Wanneer dan mocht blijken dat er
die knapen zgn die allen aanleg missen, welnu,
dan is het aan den onderwyzer om
pogingen in die richting af te raden.
Maar daartegenover staat dat, door dien
ag te volgen, menige jongen, die andere voor
in zang verloren gaat, behouden Inlijft en
later een goed lid kan worden van deze of
gene zaogvereeniging, waar men zoo dikwyis
behoefte heeft juist aan mannenkrachten.
Maar ook voor de algemeene samenleving
en voor da huisgezinnen ia het bevorderen der
zangkunst onder beiderlei kunne van zoo
groot belang.
Het was Zaterdagavond in de concertzaal
natuuriyk snikheet.
Dit is trouwens steeds het geval.
Ea daarom kwam ook nn weer de vraag
by ons opis het niet mogelijk die lea te
verzetten en in een anderen tyd te doen plaats
hebben dan juist midden in den zomer
W8 begrypen wel dat er dan eene andere
schikking zal moeten plaats hebben, wat
zwaren met zich brengt, maar zooals nn, wordt
veel van het genot den leerlingen zei ven en
het pnbliek ontnomen.
Is het niet mogelijk midden in den winter
een uitvoering te doen plaatshebben, die deze
les vervangt?
houding dier kamer inzake de Ongevallenwet
werd uitgesproken.
Daarna was de meeting afgeloopen.
Ook Zondagmiddag werd in onze stad
een aangename drukte gebracht door tal van
vreemdelingen, die Zoolands hoofdplaats en hare
heeriyke omgeving bezochten.
Vooral vele Belgen gebruikten het heeriyke
weder tot dat doel. De Schelde I bracht nog
maals tal van onze naburen in ons midden,
die by hun komst en op de Markt eenige
nominate uitvoerden en te 4 une ook onder de
opwekkende tonen hunner muziek weder huis
waarts keerden.
Dat ieder op zijn eigen wijze een zomer uit;
stapje maakt, bleek Zondag middag weer daar
uit, dat een vreemdeling, geheel in dikke wol
gekleed, met een mia rarael op den rug en
rijdende op een met een berg bagage beladen
ry wiel, hier den weg vroeg nearAmsterdam.
Da taaie jonge man kwam van Mets gefietst,
itgeen zeker, In doza hitte en op die wyze
uitgedost, een bijzonder genot moet zijn.
Da onlangs alhier van een stelling
gevallen loodgietersbsas E. is aan de gevolgen
van dien val overleden.
Uit Vlissingen.
De sneltrein van 10.20 kwam daar heden
orgen ongeveer een half uur te laat aan.
Het stoomschip Willem Prins van Oranje
vertrok heden morgen naar Middelburg om te
dokken en komt in geregelden dienst.
De steamer Prins Hendrik vertrekt 17 dezer
naar Charlois om te dokken.
Ter gelegenheid der kermis aldaar moe-
in de tappergen aldaar des Maandags,
Dinsdags, en Woensdags te 1 uur, Donderdags
en Vrydaga te 2 nur en Zaterdag te 3 uur
nachts gesloten zgn, terwijl telkens een half
uur te voren reeds moet zijn opgehouden met
het maken van
den kapitein en den machinist, waarna deze
achtereenvolgens werden opgetrokkende
laatste was echter reeds overleden.
Heien middag is de ongelukkige begraven.
Esnige kransen, waaronder een van de Ter-
neuzensche schippers en werklieden, die aan
de boot werken, dekten de baar.
Iu den Spniboezem te Philippine
Zaterdagmiddag zooals in eeu deel der
oplaag van ons vorig dommer rseds is gemeld
twee Belgen, knechts uit kermistenten, by bet
iden verdronken.
Denzelfden dag zy<i de Hjken nog opgevischt
i naar het lykenhuisje op de gemeente
begraafplaats gebracht.
- n derde, die ook op 'tpunt stond te ver
drinken, kon nog met moeite gered worden.
De twee ocgelukkigen, die op zulke droevige
wgze om hat leven kwamen, waren pas 21 en
jaar oud. Een ervan hoorde thuis te Gent,
eu de andere te Lokeren.
Men schrijft ons uit Go es:
Jammer dat onze burgemeester juist
met verlof was, toen de gewichtige missive
van den minister van binnenlandsehe zaken,
omtrent de overname der Hoogere Burgerschool
door het Egk, aan het gemeentebestuur werd
toegezonden.
Ieder Goesenaar weet toch dat de burge
meester de man is geweest die deze zaak op
het getouw zette en zich heel veel moeite
heelt getroost om haar tot een goed eind te
brengen.
Men is daarvoor den heer Wesselink, die
meermalen toonde het belang der burgerij zoo
veel mogelijk te willen behartigen, hoogst
dankbaar; en, naar wy vernemen, bestaat het
plan, wanneer de zaak eenmaal bekrachtigd is
den burgemeester oen bewys van sympathie
te geven.
Alhier heeft Zaterdagmiddag eene 26 jarige,
ongehuwde, aan epilepsie lydende vrouw, in
een vlaag van krankzinnigheid, de ouderiyke
woning verlaten. Pogingen om haar i
heen terug te brengen mislukten, wijl
haar nergens vinden kon. Zondag ochtend
werd haar ïyk in de haven
Zaterdagavond had nog een ongeval plaats
dat zonder ernstige gevolgen afliep. Een zeven
jarige knaap reed, op een ouden knol
den Oostsingel. Het paard schrikte en tni-
melde met zyn beryder in de vest. De knaap
zich dapper van onder het dier te
ken en kwam, door anderen geholpen, weldra
op het droge. Ook het paard werd op den
wal gebracht-
Te Z i e r i k z e e is Zondag opgericht
eene afdeeliog van den Nederlandschen Barbiers
kappersbond. Zij telt reeds tien leden.
Het bestuur bestaat uit de heeren P. B.
Krieken, voorzitter, L. Jongmans, secretaris,
en R. Jongmans, kassier.
De vereeniging heeft den naam gekregen
van Zondagsrust.
Uit Ternouzen.
Het reeds in 'tkort medegedeelde ongeva
by de werkzaamheden der Zweedsohe berg-
maatschappij Nepfunus aan de Maggie Macnair
op Zaterdag jl. nchynt zich gelukkig tot ésn
offer, den machinist O eisen, te zullen bepalen.
Nadat de stuurman der Helios benevens een
5-tal anderen, die ongesteld waren geworden.
a spoedig buiten gevaar waren, konden de
sheeren Zondagmorgen ook hoop geven
dat de kapitein Grimbergen zoa behouden
biyven, nadat zy dezen den geheelen Zater
dag en den naeht hadden behandeld.
De machinist, die overleed, is het slacht
offer geworden van zyn pogen om den stuur
man te redden. Het gelukte hem dezen een
touw om het lichaam te binden en te laten
opbalan, doch toen by het touw bevestigd
had, viel hg bewusteloos neer.
De duiker, die aan 't werk was, werd boven
Zondagmiddag te 5 nur had in den
Schutter8hoftuin alhier een openluohtmeeting
plaats inzake de Ongevallenwet, welke meeting
was georganiseerd door den Middelburgschen
Bestuur dersbond in samenwerking met andere
vereenigingen.
Te 4 uur trokken de deelnemende vereeni
gingen met ontrolde banieren van den Stations
weg naar de plaats der meeting.
Nadat het zangkoor De Volksstem zich
had laten hooren, werd de bgeenkomat geopend
door den voorzitter van den Middelburgschen
Bestuwrdersbond, D. Bimmel, die zyn teleur
stelling nitsprak over de geringe opkomst.
Als sprekers traden op W. Verdorst;
secretaris van den Algemeenen Nederlandschen
Timmerliedenbond, en J. W. Sleef, voorzitter
van den Algemeenen Nederlandschen Typografi
bond.
Door deze sprekers werden de Oigevallen-
et en de argumenten der Eerste kamer tegen
het verworpen ontwerp in den bre
en opgewekt tot agitatie, opdat het nieuwe
ontwerp den arbeider niet minder zal
dan het oude en opdat het tweede
een gunstiger lot moge hebben dan zyn
ganger.
Er werd een motie, tot de Eerste kamer water geroepen en ging in zyu pak in 't logies;
gericht, aangenomen, waarin afkeuring van dehg bevestigde touwen aan de lichamen van
DE MALARIA TE MIDDELBURG
Van de mededeeling omtrent deze ziekte, die
door den heer J. J. Berdenis van Berlekom, arts;
op de alhier gehouden algemeene vergade
ring der Nederlandsche Maatschappij tot bevor
dering der geneeskunst gedaan, gaven wy dea-
tyds een overzicht.
Thans komt in het Tijdschrift voor genees-
wde daarvan de volgende uitvoerige mede-
deeliug voor.
De heer Van Berlekom zeide dan
„Ik zou bet betreuren, wanneer de hier ver
gaderden van de in deze stad heeraohende
malaria niet anders te hooren kregen dan de
aanduidingen, door den burgemeester gege<
Belangrijk toch is deze epidemielo. nn een
w licht over de aetiologie der ziekte op
gaat; 2t. omdat de ziekte optreedt op een
aals, die sinds 30 jaar malariavrij was.
Kon ik in October van het vorig jaar be-
3hten over 100 ziektegevallen in 45 gezin
nen, ik kan daaraan nu toevoegen, dat de
wintermaanden verliepen zonder dat verdere
gevallen voorkwamen. Eerst begin Maart ver
toonde zich een (uienw) gevaldaarop
April, waarvan 2 recidieven, en velen in Mei
Jani, zoodat ik nn weer 70 gevallen in 40
gezinnen behandelde.
Van deze 70 waren 50 racidieven van het
vorig jaar en in ongeveer de helft der het
vorig jaar geïafacteerde gezinnen zag ik de
iafectie dit jaar temgkeeren. Badenkt men,
dat ik een aantal gezinnen uit het oog verloor,
biykt, dat in de meerderheid der aange
3 gezinnen recidief volgde. Verschillende
r waren in stadsgedeelten gaan wonen,
die het vorig jaar geheel verschoond gebleven
waren. De dit jaar nieuw geïifac teer den be
wonen voor het overgroote deel de stadswyken
die ook het vorig jaar het punt van uitgang
Hoewel dus door verhui sing en wellicht
besmetting, de verspreiding der malaria dit
jaar niet meer zoo typisch is als het vorige,
zoo is toch hot overwegen ia een bepaald
stadsdeel nog duidelijk, en kan van andere ge
vallen bat verband met dit stadsdeel nog wor
mian. Wijkt de epidemie niet, dan zal
over eenige j iren vermoedeiyk de geheele stad
zyn besmet geraakt en bovenbedoeld verband
niet meer aantoonbaar zyn.
Ross zegt in zyn jongst verschenen rapport
ver de malaria iu Sierra Leona, dat de ver
breiding der malaria zoo moeiiyk te volgen is,
men de nienwe infecties niet vermag te
onderscheiden van recidieven of wel van die
gevallen, waarby de besmetting elders is op
gedaan.
Dit nn is hier nog na te gaan, en daarom
is het van belang goed toe te zien, hoe de in
vrij an kring begonnen epidemie zioh als
epidemie gaat handhaven.
Een juist inzicht in de uitbreiding der
malaria kan daB slechts worden verkregen
door alleen met de nieuwe infecties te rekenen.
Hat overwegend recidiveeron in de eenmaal
aangetaste gezinnen, ook wanneer deze in een
ander hu sa en gezonder omgeving zyn
wonen, kan alleen in het persisteeren van
latenten vorm van de smetstof verklaard i
den. De ziekte is continueelhaar verscbyn-
nelon worden door langdurige latente perioden
onderbroken.
BalangrQk is het ook dit j sar overwegen
van huisepidemieën. Gezinnen van 6 en 10
personen, die zonder uitzondering werden aan
getast, zyn my bekend. Kon men de lichte
gevallen herkennen, die buiten behandeling
blijven, dan zon het feit van hnisbesmetting
Bog veel dnideiyker zijn.
Deze eminente contagiositeit in sommige
huizen tegenover het niet-besmetteiyke der
malaria in vrye kringen vindt in de mnggen-
theorie een plausibele verklaring.
Pat de voorbesohiktheid, door een
gegeven, in het daar bijzonder prospereeren
van een muggensoortanophelesgelegen is,
beeft men in Italië, in Iadië en Sierra I
bewezen. Deze anopheles is in de
van vele malariahnizen hier ruimschoots
handen.
Of zy daarom ook onze epidemie voor haar
rekening heeft, moet worden onderzochtik
acht het nn den tyd niet daarover te praten.
Ik wil alleen met genoegen eonstateeren, dat
dan ik bevoegden in ons land een onder
zoek naar dit belangrijk en actueel vraagpunt
ibben ingesteld.
Ten slotte liet de heer Berdenis van Berle
kom aan de vergadering de parasieten zien,
zooals zy in de verschillende pbaeen der
koorts in bet bloed voorkomen. Hij was daar
door in staat gesteld door den heer J. C. van
der Harst, die met de kleurmethode van
Romanowski zeer goede praeparaten bad ver
kregen."
Heden bad vanwege de Vereeniging tot
van schoolverzuim weder ean bekroning
van leerlingen die in het afgeloopen
jaar tronw ter school waren gekomen.
Ditmaal waren die van school B, hoofd de
heer J. I. Nierse, de gelukkigen.
Da heer D. Hildornisse sprak de bekroonden
op de gewone manier toe en deelde daarna
mede, dat deze school bij den aanvang van
den cnrsni telde 462 leerlingen, waarby tui-
acbentyds nog 7 kinderen werden geplaatst.
Van de 209 leerlingen, die voor eene bekro-
ing konden in aanmerking komen, werden
tn 17 geen belooning toegekend, omdat zy
eer dan 5 sehooltyden willekeurig hadden
verzuimd. De leerlingen der parallel eerste
en tweede klassen bleven, als naar gewoonte,
buiten rekening, evenzoo die den geheelen
onrsas niet hadden doorloopen.
Alsnn ontvingen van de 192 bekroonden 59
ieder een gulden52 ieder f 0.7521 ieder
f 0.50 en de 60 leerlingen, behoorende tot
het 5e en 6e leerjaar, ieder een getuigschrift
de toezegging dat zy op morgen mogen
deelnemen aan den gewonen rytoer.
O ad ar de bekroonden waren er 153 mat 0,
met 1 verzuim en 19 met 2 tot 5 verzuimen.
By h9t toelatingsexamen voor de Nadar-
landeche school voor ny verheid en handel te
Enschedé is o. a. geslaagd voor klasse C 1
A. E. Boddaert van Middelburg.
Aau de hoogere burgerschool te Zie-
r I k z e e zgn toegelaten tot de le klasseM.
J. 3. de Jonge van Ellemeat, E. J. Koreman,
L. J. G. Obree, J. A. Hoogenboom, L. J.
Boone, A. J. van Gastel, Adr» H. de Mooy,O.
H. M. van Nieuwenhuyze, E. B. By de Vate,
J. E. Galak, A. Boogaards.
Afgewezen zyn 2 eandidaten.
Toegelaten sis toehoorderes 2e klasse voor
de Duiteche taal Joha 3. van der Have.
Mejuffrouw H. M. Bethe te Zierikzee is
benoemd tot onderwyeeres te Dreisehor.
Op de Donderdag te Gadzand door
de onderwijlersvereenigang in het arrondisse
ment Oostbnrg gehouden jaariyksehe
feest vergadering hield de heer H. Hoestra,
hoofd der school te Biervliet, eene lezing over
Het lied, die den aanwezigen een groot genot
verschafte, zoowel door degeiyken inhoud als
door de hoogst verdiensteiyke wyze, waarop
zy werd voorgedragen.
By het middelbaar onderwys in N.-I- kan
worden geplaatst een volkomen bevoegd 1 eeraar
in de Engeliehe taal en letterkunde (akten A
en B).
Voor nadere byzonderheden zie men de
St. Ct. van heden.
Uit Vlissingen sohryft men ons
Het zyn reine zomer klanken, vol melodische
kracht en van zeldzame bekoring, welke in de
laatste dagen tal van bezoekers hunne schreden
doen richten naar ons badhotel, de plaats,
waar dat zomerlied door instrumentale of
voeale klanken dikwyis en gaarne wordt
begeleid.
De Wcener Dameskapel, die Zaterdagavond
haar laatste concert in deze maand had gege
ven, werd Zondagavond gevolgd door het
muziekkorps der d.d. sehuttery te Middelburg,
onder directie van den heer Jan Morkt.
Zeer dankbaar zyn de meeste motieven nit
de opera Les Dragons de Villars, en de heer
Morks verrichtte een goed werk, deze marsoh
te instrumenteeren. De Onvertnre Zampa
Harold's marmerbruid, boorde ik van het korps'
voor het eerst; naast veel goeds moet
worden geconstateerd, dat enkele fignran
dnideiyker hadden knnnen zynvooral de
passage der zestienden voor het hout in het
slot werden door het koper in eens dood
geslagen.
Na de lieve Serenata van Moakowski en de
