MIDDELBIIRGSCHE COURANT
143° Jaargang.
1900.
W oensdag
11 Juli.
Middelburg 10 Juli.
FEUILLETON.
MARTINHAGEN.
S*. 161.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Soa* m Feestdagen,
m*, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/ S»«
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
Thermemeiifir
Middelburg 10 Juli 8 0. vm. 64 er. 12 a. 68 gr.
av.4u.71gr. F. Verw.z.t. mat. Z. W. w., ged.bew.
A g e m t m
Te VlissingenC. N. J. de Vet Mbstdash És
Goes: A. G. Boiuït, firma Wed. de Jonsb.
ASvertentiSn: SO cent per regel. Geboorte-, dooi
Hfiükbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel
ttroote letters naar do
en alle
neer SO c
die si
familieberichten en
Beolames 40 cent per v&i
Tot de plaatsing van advertentiSu en reclames, nlot afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Buretf
A. DB LA MAR Azn., N.Z. VeerOurgwal S86„ Amsterdam.
HULP IN NOOD.
Men oppert reeds allerlei denkbeelden
om hulp te verleenen aan de Zaid-Afrikaansche
spoorwegambtenaren, die deze maand in ons
land komen mat vrouwen en kinderen, verjaagd
als ze z'^n door de Bngeleehe vrienden van
christendom en beschaving. Men vraagt voor
heu een tQdelijk onderkomen.
Het meest praofische denkbeeld schijnt ons
toe wat de heer Panl de Tex, secretaris der
Nederl. Zuid-Afrikaansche Vereeniging te Am
sterdam, aangeeft in een schrijven, namens
dia vereeniging, aan alle spoor- en tramweg-
ondernemingen, zoo bier te lande als in
Ned.»Indië.
Bij raadt nl. die ondernemingen aan om,
gelijk reeds vele barer deden, plaatsen in het
personeel open te honden, opdat goede krachten
voor het spoor- en tramwegverkeer behouden
mogen blijven.
UIT STAD EI PR0VISG1E.
BB kon. besluit is aan A. Vanderzande,
loodsleerling bij het Belgisch loodswezen te
Vlissingen de bronzen eerepenning voor
mensehlievend hulpbetoon en een loffelijk ge
tuigschrift toegekend, wegens het met gevaar
voor eigen leven redden van een kind nit de
voormalige Marine-haven aldaar, op 14 Janijl.
Verder zijn, zooals reeds in een groot deel
der oplaag van ons vorig nommer is
benoemd tot gezworen van het waterschap
Baarland c. a. H. A. Mol, en tot lid van het
bestuur van het waterschap voor de uitwatering
door de sluis aan den OosterlmdpolAea C. van
Damme.
De St. Ct. van heden bevat de statuten
der scherpschuttersvereeniging Koningin Wil-
hehnina te St. Maartenodjjk,
De vereeniging stelt zich ten doel, de vrij
willige oefening in den wapenhandel te bevor
deren, en vooral te trachten hare leden in het
schieten te bekwamen, opdat deze in tjjd van
gevaar met gunstig gevolg kuni
tot de verdediging van hef vaderland.
Te half twaalf uur op dieu dag vangt de
collecte aan.
Men leze de desbetreffende annonce in dit
nommer.
Heden werd hier, zonder eenige vooraf
gaande aankondiging, een collecte gehouden
voor het gesticht voor zenuwipers te Ede.
Het was zeker weer aannemingewerk, zooals
dit een tjjd geleden meermalen het geval
ik te zgn, waarbij de collectanten een
zeker percentage van de opbrengst genieten.
Zon het niet gewenacht zijn ter voorko-
ing van verdere pogingen in die richting,
waarvan wQ langen tQd verschoond bleven
i en voor goed te besluiten alleen £e geven
collecten voor inrichtingen in eigen om
ving of voor doeleinden, waarvoor plaatselijke
comités zijn gevormd
>eze zullen dan wel voor tpige bekend
making zorg dragen en de ingezetenen hooren
dan wel later waar het geld is gebleven en
hoeveel de opbrengst was, terwijl men dan
kan nagaan of er niet te veel aan maat- en
strijkstok bleef hangen.
Zooala het nu gaat, hooren de gevera van
in en ander nooit iets.
Vrijdagavond, te half acht nnr, zal bet
muziekkorps der dd. schutterij alhier,
onder leiding van den heer Jan Morks, bot
volgende programma uitvoerenDie Glocken
von Chicago, Maroch, SousaOuverture de
l'opèra Zampa, Hêrolö Serenata, Moaskoweki
Espana, après le Rhapsodic de Chabrier,
W&ldteufel; Fmtaisie Originate, Morks; Ga
votte, LinckeElefantenzugSabathilen The
Washington Post, Marsch, Sousa.
Zooala gewoonlijk, heeft de uitvoering op
het Molenwater plaats.
Maandagavond ontspoorde op den Potten-
bakhersBingel alhier de locomotief der tram,
die te 6 uur Middelburg verliet. Na een op
onthoud vau ruim een half uur kon de tram
eerst vertrekken.
De reservesergant Stenfert Kroese van
het 3e reg. int. is bevorderd tot vaandrig en by
het 4e bataljon van dat reg., in garnizoen te
V1 i s i n g e n, ingedeeld.
Van Brninisse zijn in de vorige week
verzonden 1700 ton mosselen naar Holland en
België, waaronder enkele tonnen voor monsters
naar Duitsohland en Engnland. De prijzen
vacieerden van f 1.50 tot f 2, enkele partijtjes
nog daarboven. De aanvoer van mosselzaad,
op de Zuiderzee voor consumptie geviseht, be
droeg 900 ton.
Het meisje te Haamstede, dat, zooals
J onlangs mededeelden, aan nona ipende
was, ontwaakt nu reeds eenige koeren per
dag, van welke oogenblikken gebruik wordt
gemaakt om haar voedsel te geven, dat zij
by na onbewust tot zich neemt.
De kommies der 4e klasse by 'a rQks
belastingen J. van Goethem te S a s van
Gent ft benoemd tot adssstenfc-scheepsmeter
van binnenvaartuigen in het district Sas van
Gent.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
Aan het slot van een booa stukje over
ons achterkomen in China schryft De Best-
dentiebode
„Ja, het was een wonderwijs besluit, dat
we een paar jaar geleden genomen hebben,
De Ruijters standbeeld te Vlissingen om
te keeren en te stellen met den rug naar zee!"
Onze Haagsche collega is niet op de hoogte.
Wy hebben Da Ray ter omgekeerd, maar juist
om hem met het gezicht naar zee te brengen!
By den heer Douwes, voorzitter van het
Comité voor de werkloozen in het diamantvak
te Amsterdam, ia van H. M. de Koningin-
Moeder weer f 400 ingekomen (tweede gift).
Zy dit voorbeeld eene aansporing voor de
ingezetenen van M i d d e I b u r g, die Vrpag
in de gelegengenheid worden geateld te geven
voor dit goede doel.
Uit Vlissingen schrijft men ons
Nadat de gekwetsten der John Buil waren
verbonden, vertrok deze sleepboot, ook met de
dooden, naar Antwerpen, waar alles in gereed
heid was om de matrozen naar het hospitaal
te vervoeren.
De overledenen zyn de 25jarige tweede ma
chinist, die oogenblikkeiyk dood was, en een
jongen van 17 jaar, die nog twee uur leefde.
Tot de gewonden behoort een stoker, een Vlis-
singer, die een beenbreuk en eenige brand
wonden bekwam.
De bom veroorzaakte nog al schade aan
de boot. In de verschansing en boven aan
schoorsteen werd een groot gat geslagen
ook werd de brug ontzet.
Da ontploffiag had plaats, toen men, op
,st van den kaptein, de bom naar voren ver-
)erde aan stuarboordzpe om haar over
boord te werpen.
Heden passeerde alhier het Deenscbe stoom
schip Erik van Libau naar Antwerpen. Aan
boord bevond zich een doode: de le machinist
was Maandagavond plotseling overleden.
Verder is gepasseerd het Ned. stoomschip
Scandia, van da firma ffm H. Miiller Co.
te Rotterdam. Dit stoomschip heeft 10 masten
iv&ns 8 kranen en 8 luiken. Het was
geladen met 10.000 ton ijzererts van Oxelosund.
7 Uit het Duitsch
VAN
JUUUS STINDE.
VI.
Hef eerste half jaar.
De kleine meisjes werden bang en riepen:
„Moeder we doen wat we kennen, maar te
elf unr wordt ze altyd onrustig en zegt: biyft
zitten en Bohryft nog een blad en dan
„Dan?"
„Dan gaat ze de tuin in" zei Anna.
»By de onrype krniabesse", voegde
Matje er by.
„Die zin je immers verboden V\
„We eten ze ook niet."
„En de juffrouw ook niet, anders moste
de aehille toch op de grond leggen," zei juf
frouw Martinsen om de gouvernante in be-
scheming te nemen.
„Zy eet de schelle mee.';
„Wie heit dat gezien
„Lena heeft er zeker zelf aohter I
gezeten. Ik zal der zeggen dat ze zich
haar werk bemoeit en niet met de kruisbessen*"
Dit deed juffrouw Martinsen en zei tegen
Lena „de juffrouw verlangt zooveel kruisbesse
te eten als ze lnat, dat gaat ja niks aau."
„Als 't er maar goei bekomt, kan 't
mi niks schele," zei Lena beleedigd.
„En je zegt niks over der tegen de
hinders, hoor je. Dat maakt der minachting
in der oogen.
„En as zij wat over me zegt
Lena wees met haar daim naar de ïeeska-
kamer en drnkte op bet woordje zy, „mot
ik dan zwige
„Wat het ze over je zegt?"
„Over myn nees heeft ze gepraat, en
en ik rnil myn nees nog niet voor de hare."
„Als je 't niet met er vinden kunt, zeg
het dan, ik zal je niet tegenhonden."
„Zeit madam my de dienst op
„Dat nietmaar 'k wil geen twist in huis
die hier niet wezen wil, kan weg gaan.
„Maar zy blijft."
„Ik ban niet over der klagen.",
Na dit gesprek deed Lena haar werk op
vallend afgemeten en strak. Een paar avon
den later werd er weer heel duidelijk gehuild
in den omtrek van den eik. Het was geen
gehuil als van een dier, ook geen fl uiten of
soort van gejammer dat
on en boe langer hoe
het den grond nader-
Joohem in den om-
zoqbt, hoorde hij het,
boven in de Incht
luider werd, naar n
de; zelfs toen de
trek van den i
De heer Polak wyst nogmaals op het groote
ffang der kwestie.
De heer Wilkes zegt dat het slechts de
kwestie ia by den minister op spoed aan te
dringen by het nemen van besluiten; wat
zeker zeer goed zou zyn. Ea waar wy in ons
eigaa land kolen hebben, moeten die geëx
ploiteerd worden.
Besloten wordt aan het adres adhaesie te
hechten.
Alleen de voorzitter stemt
Vergadering van Maandagavond te 8 unr.
Voorzitter de heer Verkuyi Quakkelaar.
Afwezig de heeren Van Kaalte, Wibaut,
Lagaay ea Kloppers.
De notulen der vorige vergadering worden
slezen en goedgekeurd.
Aan de orde is een adres van het bestuur
van den Noord-Brabantschen Christelyken Boe-
md, behelzende een afdruk van een aehry-
ven vaa .dat bestuur aan de Tweede kamer,
waarin wordt aangedrongen op het tot stand
komen van wetten, welke de regeer ing een
macht in handen geven om zich krachtig tegen
de onrechtvaardige belemmeringen van onzen
uitvoer te kunnen verweren; de k
ervalschingen van zuivelproducten streng
te onderdrukken; den aeegas op het geslacht
af te schaffen; behalve de artikelen, in het
tarief opgegeven, ook te balasten by invoer
de producten, in een bygaanden staat vermeld,
met het daarby aangegeven bedrag.
Het bestuur vau den Boerenbond verzoekt
ihaeaie der Kamer aan dit adres.
Dit adres wordt voor kennisgeving
nomen.
Ter tafel komt, met verzoek om adhaesie,
n adres van het Twentsch Koleasyndicaat,
behelzende een door die vereeniging aan den
minister van waterstaat, handel en ny verheid
gezonden schrijven, waarin verzocht wordt
om op de oudste door Nederlanders gedane
lessie-aanvregen, naaraanleiding van het
ontginnen van rteenkoleabeddingen in Lim
burg, te beschikken, of vertragisg by het
beschikken op concessie-aanvragen te voor-
Alsnu wordt door den secretaris bet jaar
verslag uitgebracht.
Uit dit verslag blijkt dat de toestand van
handel en ny verheid in 1899 bevredigend mag
en genoemd, ook wat de groothandel be
treft, hoewel deze zich niet nitbreidde.
Ook voor kleinhandel en neringdoenden was
het jaar gunstig.
De toeneming der bevolking, die in den loop
van het jaar van 18381 tot 19036 steeg, oefende
een gunstigen invloed nit op vertier en welvaart.
De scheepvaart beweging leverde, wat de
zeevaart betreft, niet veel verschil op met het
vorige jaar. De binnenhandel nam in om
vang toe.
Da toestand der nyverheid is eveneens be
vredigend.
De ambachtsny verheid bloeide door uitbrei
ding van de kom der gemeente en het bouwen
en verbouwen.
Alleen door de gemeente werd voor ruim
34.000 aan bouwgrond verkocht.
Het biykt dus duideiyk dat ieder, die
werken wilde en kon, daartoe in staat was, en
gedwongen werkloosheid kwam dan ook niet
voor
Het jaarverslag wordt, met dankbetuiging
aan den secretaris, goedgekeurd.
Hierna wordt de vergadering
MIDDELBURG IN 189©.
Dd heer Verkujjl Quakkelaar merkt op, dat
het schrijven niet vau een kamer is en meent
te mogen wachten tot een kamer zich met
zulk een verzoek tot den minister wendt.
De heer Wilkes vindt dat, als ons land
kolen heeft, de exploitatie daarvan toch wel
van belang is.
De heer Polak gelooft dat het beter zou
zyn aan het adres steun te verleenen.
De voorzitter meent dat dit niet noodig is,
daar het schrijven niet van een kamer uitgaat?
dat hij iets kon zien. Een paar avon
den daarna was er zoo'n leven op den zolder,
dat Martiasen wakker werd en ging kyken.
Maat hy vond nieta.
„Zeg niks, zeg niks", smeekte zgn vrouw,
,dat is bet spook.' Maar het is nog erger
as eeu spook as de mense der over praten.
De schande, de schande l"
De menschen praatten er evenwel toch
overde buurt wist veel meer van het spoken
op Martinhagen dan de bewoners dachten
want niemand wilde hen zeggen wat men
verteldezelfs Rohwedder kon het niet over
zyn hart verkrijgen om Martinnen te vragen
of onder den eik inderdaad een witte gestalte
met het hoofd onder den arm liep te steunen
en te jammeren, en of er 'a nachts lawaai ia
huis was, zoodat niemand slapen kon al
wilde tante Agnea er gaarne meer van
En al die gezellige griezeligheden waren eerst
nadat de gouvernante op Martin
hagen was.
Tante Agues vond dat het niet meer
biliyk was dat de Martiusene een visite met
haar maakten, daar gouvernantes toch tot de
ontwikkelden behooren. Rohwedder beduidde
Martinsen dat het tijd werd om zyn nienwe
huisgenoote by zijn vrienden voor te stellen,
later in den oogattyd hield dat te veel op.
De dames nemen het al een beetje kwaiyk
dat hy er al zoo lang mee wachtte.
„Gquvernanten leggen plichten op, waarde
AUea werd onder eigen beheerd nitgevoerd,
terwijl op bestellingdoor Van Waning Co.
te Rotterdam, alhier werden vervaardigd de
benoodigde cementriolen voor een bedrag van
f5185 470; door M. Luyten te Lekkerkerkde
benoodigde Harrimanbnizen werden geleverd
t 1793.276 en door de firma H. Beeuer
Co. te Hëchst b/M de afsluiters met inlast
en verder toebehooren werden geleverd
f 1426.50.
t den pnenmatisehen beerputlediger wer-
190 stuks beerputten (te zamen 430 ketels)
Van al de vroeger bestaan hebbende pom
pen zQu uog Blechts 2 iu gebruikhet zou
overweging kannen verdienen de aan de stads-
aanwezige defecte pompen, die het her-
niet meer waard zyn, op te ruimen.
Het aantal in gebruik zQnde privaattonnen
bedraagt gelijk in 1898 3300 stuks.
Evenals in vorige jaren, heef6 het burger IQ k
armbestuur zich weder belast met het doen
wieden en schoonhouden van alle straten,
grachten en pleinen, voor zoover dit niet door
particulieren moet geschieden. Het bedrag
abonnementen van hen, die de zorg van
schoonhouden van dat gedeelte straat of
plein, hetwelk zQ volgens de politieverordening
verplicht zyn schoon te honden, aan het
burgerlijk armbestuur overdroegen, was in
in 1898 f 1651.04 en in 1899 f 1674.54.
Het wieden der straten en pleinen begon
den 24 April en eindigde den 9 December en
onafgebroken aan gedurende 33 weken
gemiddeld 19 personen per dag, waarvan
het meerendeel anders zeker geheel zouden
moeten worden bedeeld, doch nu enkel in de
wintermaanden eene geringe bedoeling out-
(Fervolg.)
Van de rioolwerken, volgens de plannen,
goedgekeurd by raadsbesluit van den 22 Maart
kwam dat jaar gereed
bet door nienwe rioolbuizen en cement-
rioien vervangen der kanalen in den Aohter-
el tnsschen de twee rnimputten en tnsschen
le rnimpnt en den verzamelpnt by de
Winterstraat en den rnimpnt voorby de trap
aan den Blauwendyk voor perceel wyk P no.
6 en in een gedeelte van de Eigenhaardatraat
en de Nieuwe Poortstraat;
b. het tot voorziening in de ontbrekende
middelen voor afvoer van hemel- en spoel
water en andere rioolstoffen maken van eei
20 c.Mb riool in de Ballinkatraat tusschen het
pleintje in die straat en de kaai en het ver
lengen van het 20 eMs riool in de Schutters-
hofstraat tusschen de parceelen wQkKno.118
en wijkK no. 90a by den Molenberg
bet aanleggen van een 50 c.Ms cements-
riool over de geheele lengte in de Gravenstraat
en door de Varkensmarkt tot in het nienwe
hoofdriool en een 60 c.Ms oementriool in bet
gedeelte van de St. Janstraat tnsschen
Zusterstraat en de kaai tot in het nieuwe
riool, en
d. de verbetering van de spuiing op bet
hoofdriool in de kaden door de stadssohuur
en op het riool in de Caere door de Papen-
straat.
buurman."
„Dat weet onze Lieve Heer
„Die weet het en anderen weten 'took,
maar gij en uw lieve vrouw zijf daarin al i
onbedreven als de oude Graban in den adels-
kalender van Gotha.-^Wy wachten u Zondag
op de koffie."
Mochten de kinderen meegenomen worden
Woensdag waren Martinsen en zijn vrouw van
gevoelen dat ze mee moesten, als men naar
Rohwedder ging. Donderdag vond Martinsen
dat het te veel was en Rohwedder had
woord van de kinderen gezegd. Er werd be
sloten ze thuis te laten. Vrydag had juf
frouw Martinsen het denkbeeld uitgewerkt dat
by een gouvernante de leerlingen behooren en
Anna en Matje zouden meegaan. VrQdag
avond zei Martinsen dat Rohwedder de
kinderen zeker uitdrukkeiyk zon gevraagd
hebben alB hij ze hebban wilde. Zaterdag
het voor en tegen herhaaldetyk over
en ten slotte zegevierde het tegen,
daar Matje en Anna niet graag by Rohwedder
waren, omdat het er zoo deftig was. Zy be
loofden heel zoet te zyn, als ze Doortje moch
ten vragen. Zy verlangden zoo om weer eens
met haar te spelen. Zij hielden zooveel van
Doortje.
„As de juffrouw 't goed vindt.';
De juffrouw vond het niet goed.
„Neen", zei zy, „van dat meisje leeren
de kinderen niets goeds."
werkloon is uitbetaald f 3602.80. Ver-
f 380.53® uitgegeven voor nitkeering
bij ziekte aan de vegers, voor het aanschaffen
van materialen en gereedschappen, kleeding
>or de vegers en administratiekosten.
De ontvangsten bedroegen, met inbegrip van
>t saldo van het vorige jaar, f 4484.13. Deze
«tonden nit eéne bQdrage nit de gemeentekas
f 2600, abonnementsgelden f 1674,54, opbrengst
van verkochte onbruikbaar geworden materia
len en saldo vorig jaar f 209.59.
Niettegenstaande den gunstigen zomer was
het gebruik van de bad- en zweminrichting
wederom sterk afnemende.
Van 5 Juni tot 23 September werden ge
nomen 7708 badeu (daaronder 1045 gratis), lu
bedroegen deze cyfers respectievelijk
9571 en 1327. Evenals het vorige jaar werd
wederom aan meisjes gelegenheid gegeven tot
gratis baden des Vrijdags van 5 tot 7 uur.
Het aantal der door haar genomen baden be
droeg 313 tegen 392 iu 1898.
In de vanwege het departement Middelburg
der Maatschappij tot Nat can 't Algemeen
opgerichte badinrichting (kuip- eu regenbaden)
op de Turfkaai tegenover de St. Janstraat
werden genomen386 le klasse kuipbaden,
655 le klasse regenbaden, 7444 2e klasse
regenbaden, 4 abonnementen le klasse kuip
baden van 50 baden, 10 abonnementen le
klasse kuipbaden van 25 baden.
Bovendien werden nog genomen 22 abonne
menten le klasse regenbaden van 50 baden,
9 dacht aan het woord Ekster dat
Doortje over hem gezegd had, dien zy Zondag
hoopte te zien; ze moest hem zieD, hem
ikeu, zQ kon hem niet vergeten. Nu UQ
meer kwam, herhaalde zQ steeds by zich
zelf zyne woorden en herinnerde zich den
gloed waarmede hij ze uitsprak. Nu eerst
reep zQ den zin en wist wat ze had
iten antwoorden, zy had moeten zeggen
ik begryp n niet, en dan had hy daarin tooh
gehoord dat zy zyn verlangen niet afwees
dat haar hart voor hem klopte, dat
datzQ voelde hoe willoos zij geworden
zou zQ'n, als hjj haar had willen veroveren
en rilde.
„Neen, ik wil, ik mag hem nooit weder
zien, nooit." Een oogenblik daarna schreide
zy, omdat zy hem niet meer zag. HQ had
zoo dicht by haar gezeten aan de piano, zyne
handen hadden de haren vaak aangeraakt, eu
was zoo vroolQk, zoo geestig, zoo geheel
van haar gevoelens, stilzwijgend haar bond;
genoot, tegenover de domheid, de boarschheid,
de belaeheiykbeid, de onbeduidendheid der
Marfcinhagera. Ja, hy en zy epraken alleen
zuiver Daitsch ea voelden en dachten, zooale
het in de gtoote wereld betaamt.
Zelf. K»y Ritnh en fteorge Peters ion*
digden tegen alle regel, der taalkunde.
m stond ag gebeel alleen 1
Marie Winaiger had den aan hem gerichten
brief teruggezonden, met een vermaning, die
