MIDDELEURGSCHE COURANT.
9 Juli.
Maandag
N°. 450.
143° Jaargang.
1900.
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering ran £on= m Feestdagen,
Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nedertend franco p.p.,
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent.
Tharmimetir
Wlddelbnrg 7 Juli 8 u. vm. 59 gr. 12 a. 65 gr.
lT.4n.61gr. F.Verw. mat. N. w., bew.
A g n t w?
Te VlissingenC. N. J. dz Vet Mestdash tl
Goes: A. C. Bomjyt, firma Wed. ra Johss.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andera familieberiehten ea
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 eeni. «eelames 40 cent per regel
Groote letten naar de plaats die a|j innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreflende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bureat
A. DB LA MAR Azn.f N.Z. Veerburgwal Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 7 Juli.
WR Ksau met schaal en bussen rond
Ea kloppen aaa in al de wijken.
De nood is klimmende in de stad
Geeft, burgerluigeeft allen waf,
Ea geeft wat veel, gij rijken
Tollens.
De nood is groot onder een aanzienlijk
deel van Amsterdam's ingezetenen.
Duizenden diamantbewerkers, onder wie
zeer vele huisgezinnen, lijden gebrek.
En dat bniten hun schuld.
Dit is reeds herhaaldelijk, op allerlei
wijzen, den volke verkondigd.
Maar nn de volgende week, Vrijdag 13
Juli, een beroep zal worden gedaan op den
liefdadigheidszin van Middelburg's ingeze
tenen, bij wie in zulke gevallen zelden te
vergeefs hulp is gevraagdnu wij de hoop
koesteren dat men in andere, groote en
kleine, gemeenten van Zeeland dit voorbeeld
zal willen volgenwij zouden zelfs wel
den lezers van ons blad in de gansche
provincie willen verzoeken ons woord
tot opwekking te brengen onder de oogen
van hen die zich in dergelijke ge
vallen bejjveren voor een goed doel;
nu willen wij nog eens herinneren aan
enkele feiten en beweegredenen, die onze
mede-ingezetenen kunnen aansporen om
toch vooral ditmaal niet karig te zijn.
De oorlog in Zuid-Afrika heeft eene groote
stagnatie gebracht in de diamantwereld.
Die oorlog beteekent voor die diamant
bewerkers: geen werk.
Het is waarzg zijn vertrouwd geraakt
met het denkbeeld dikwyis werkloos te
zijneen gedeelte hunner is gewend gebrek
te ïyden in tijden van malaise, maar tegen
het thans heerschende langdurige gebrek aan
werk zijn zij niet bestand.
Reeds hadden verschillende werklieden
organisaties een beduidend gedeelte hunner
financiën te zamen gebracht en in handen
gesteld van het uitvoerend comité, teneinde
hot eerste fonds te vormen ter ondersteuning
der werkloozen; en bovendien werd door
hen, die nog aan den arbeid zijn, van hnn
zeer geringe verdienste in deze dagen, een
deel afgezonderd voor de vakbroeders, die
gebrek lijden, doch dit alles, vergeleken by
wat noodig bleek, was slechts een druppel
in den oceaan.
Er werd daarom een beroep gedaan op
de liefdadigheid van de Amsterdammers en
van alle Nederlanders.
Mannen van naam, van allerlei richting
op politiek en kerkelijk gebied vereenigden
sich en steunden dien oproep. Wy vinden
onder hen namen van leden vaa den Am-
sterdamschen gemeenteraad, van predikanten,
pastoors, rabbijnen, van mannen als urTb.
Heemskei k, W. Hovy, dr C. W. Janssen,
J. A. Tours, professoren B. J. Stokvis en
M. W. F. Treub, mr J. F. Wertheim en
G. P. Wijnmalen Jr.
En aan die roepstem werd gehoor gegeven 1
Met onze Koninginnen aan het hoofd,schon
ken vele aanzienlijken, maar ook tal van
burgers en werklieden milde bydragen.
Honderd vyf en dertig duizend gulden
vloeiden daartoe samen. Maar door den
langen duur van de crisis was die som niet
voldoende; de middelen waren uitgeput;
niettegenstaande de grootste zuinigheid was
betracht.
Weer klonk een roepstem om bulps ook
gesteund en aanbevolen door dezelfde man
nen, die met de eerste hunne sympathie
betuigden.
En aan de tweede circulaire, die verspreid
werd, ontleenen wij het volgende;
„Van meet af moesten wij zuinig syn.
De eerste uitkeeringen werden slechts
verstrekt aan hen, die aantoonden dat zij
vier achtereenvolgende weken of iu de laatste
Qegen weken vgf weken zonder werk waren
geweest. Dit kon worden gecontroleerd
door de contributieboekjea der georganiseerde
werklieden; voor aiet-georgauiseerden (de
kleine minderheid) werden getuigen-ver-
dwingen gevraagd,
De uitkeering voor gehuwden bedroeg in
geld één gulden; verder bons voor zestien
brooden per week, en bons voor andere
levensmiddelen tot eene waarde van f 1.50.
Laatstbedoelde bons werden vóór eenige
weken vervangen door zes geldbons, ieder
van f 0.25, die door tal van winkeliers
worden in betaling genomen. Onze onder
vinding tot dusver leert, dat van deze
geldbons, andere bij gewone bedeeling een
gevaarlijk middel, goed gebruik wordt
gemaakt.
Voor ongehuwden bedroeg de uitkeering
twee gulden.
Op 4 Januari werd uitkeering verstrekt
aan 470 personen (225 gehuwden en 245
ongehuwden). Dit cijfer steeg op 8 Febru
ari tot 2017 personen, waarvan 1137 gehuwd
en 880 ongehuwd.
Sedert vyftien weken wisselt het getal
werkeloozen, aan wie uitkeering moest
worden verstrekt, tusschen 2100 en 22 tO.
Daar zgn in Amsterdam ongeveer 8500
personen, die hnn bestaan zoeken in de
diamant-nijverheid en het daarvan afban
kelgk bulpbedrijt der scbgvenschuurders.
Men deake niet dat zg, die tot dusver de
hulp onzer commissie niet inriepen, normale
verdiensten hebben.
Ware dat het geval, men zou met recht
mogen en moeten verwachten, dat uit eigen
kring krachtige steun aan de vakgenooten
zou worden verstrekt.
Met volkomen zekerheid kunnen wg ge
tuigen, dat dit het geval niet is.
Wg geven slechts uitkeering aan die de
nsche week werkeloos waren. Wie kans
ziet in zgn vak nog iets te verdienen*
komt voor geene uitkeering in aanmerking
en acht zich gelukkig meer te ontvangen
dan wy hem kunnen geven. Maar ook bg
dezen daalt iedere week het peil van
vroegere welvaart.
Zóo diep droevig is de toestand.
Eb niemand weet wanneer het einde zal
zyn. Kimberley is ontzet, maar de handel
biyft verlamd.
Wanneer zal het getij keeren?
Nog eens, niemand weet het en niemand
in ons land kan besUssendcn invloed oefenen
ten goede.
Wg zijn verplicht een hernieuwd beroep
te doen op allen, die deernis gevoelen voor
deze slachtoffers van den stryd der Engel-
schen tegen de Boeren 1
Voorkomen moet worden, dat eene groote
klasse van werklieden door algeheele uit
putting tot armlastigheid geraakt.
Wij richten ons tot de Amsterdammers
het eerst, maar tevens tot alle Nederlanders."
Er zgn bedenkingen geopperd tegen het
verieenen van knip aan die werklooze
diamantbewerkers; en de vraag is gedaan
of de zuinigheid wel voldoende is betracht.
Op een dier bedenkingen is reeds gewezen
op de Woensdag 27 Juni gehouden bijeen
komst.
Zg bttrof bet praatje, dat die werkloozen
geen steun waard waren omdat ai) in betere
lijden niets hebben bespaard van hunne
enorme verdiensten.
Reeds staande die vergadering is op het
ongemotiveerde van die opmerking gewezeu
maar ten overvloede vroegen wg inlichtingen
aan den heer Heuri Polak, voorzitter van
den Algemeenen Neder landschen Diamantwer-
kersbond.
En hij schreef ons
„Er was inderdaad een tgd, dat de dia*
mantbewerkers zeer aanzienlijke weekver-
diensten genoten. Dat was in 1872— 74. Van
degenen, die toen een honderd gulden of
wat per week verdienden en wellicht wat
dwaasheden begingen, zyn thans stellig geen
dozyn meer in het diamantvak actief werk
zaam. De diamantbewerkers van heden zijn,
blijkens de registers van den A. N. D.
die ruim 7800 namen bevatten, gemiddeld
ruim 28 jaar oud. Dat wil zeggen, dat de
meeaten ternauwernood geboren waren in
de dagen der hooge loonen. Verreweg het
grootste gedeelte der diamantbewerker» van
het oogenblik hebben nooit een eenigszina
beduidende verdienste gehad, doch hebben
zich voor hun buitengewoon inspannenden
arbeid steeds moeten tevreden Btellen met
een vrjj schamel loon, om hetwelk te be«
houden zij sinds ettelijke jaren dooi? middel
hunner organisatie hebben moeten strijden.
Het wordt dan ook inderdaad meer dan tgd
dat aan alle dwaze praatjes daaromtrent
een einde komt, te meer waar, blijkens
onlangs gepubliceerde mededeelingen van den
directeur dier instelling, de diamantbewer
kers in gewone tyden het leeuwendeel
bijdragen aan de inlagen in de Rijkspost
spaarbank.
Nu ik toch over legendes schrijf, is het
misschien niet overbodig een enkel woord
te zeggen omtrent enkele andere, die even
eens dienst moeten doen als voorwendsel
om niet te geven. Zoo bijvoorbeeld het
nieuwe gebouw van den A. N. D. B,s dat,
zoo zegt men, in zulk een droevigen tyd
niet had behooren gebouwd te worden.
Volkomen waar als met den bouw
in de periode vau werkeloosheid begonnen
ware geworden. Maar dat gebouw werd
reeds meer dan 21/, jaar geleden ontworpen
en met den bouw werd aangevangen in
Mei 1899, dus op een tydstip dat niemand
kon voorzien welke gebeurtenissen in Zuid-
Afrika zouden plaats grjjpen. En een kind
kan begrgpen, dat het gebouw, bg bet uit
breken van den oorlog reeds half voltooid,
afgemaakt moest worden. Men kan den
Bond dan ook ten dien opzichte geen enkel
redeiyk verwijt maken. En evenmin kan
men dit ten opzichte van bet zooveel be
sproken reserve-fonds van den Bond, dat,
zoo meent men, in de gegeven omstandig
heden maar aangesproken dient te worden.
Men moet dan weten, dat de Bond gedeel-
telgk is een vakvereenigiug en gedeeltelijk
een verzekeringsfonds. De leden hebben
recht op uitkeering by ziekte, ongeval,
invaliditeit, overlijden, bevalling, enz., het
geen jaariyks een uitgave vordert van niet
minder dan vyftig a zestigduizend gulden
per jaar. Waar nn de inkomsten der
organisatie door de langdurige crisis aan
merkelijk zyn gedaald, spreekt het vanzelf,
dat de Bond zijne reserve hoog noodig heeft,
wil hy aan zijne verplichtingen blyven
voldoen".
En wat de betrachting der zuinigheid
betreft; dat deze in acht genomen moet worden,
heeft de commissie tot ondersteuning getoond
te begrgpen.
Er is hierboven daarop reeds gezinspeeld.
De houding van den Algemeenen Neder-
landschen Diamantwerkersbond is op nog een
ander punt gegispt dan waarop de heer
Polak zinspeelt. Men vroeg of de Bond niet
meer kon doen tot leniging van den nood.
Op die vraag heeft de heer S. Lehmans
directeur der Diamantslijperij-Maatschappij.
in een uitvoerig stuk geantwoord. Met
cgfers heeft hg aangetoond, dat het beleid
van den Bond goed is en die Bond geen
steun meer kan en mag verieenen, omdat
hy anders gevaar loopt aan zgne verplich
tingen tegenover zgne leden tot uitkeering
by ziekte, invaliditeit en everlyden, niet
meer te kunnen voldoen.
De scbryver wees er tevens op, dat de
crisis toch reeds zyn invloed op die uit
keeringen laat gelden.
Hoe de toestand thans ia
Een scbryven, dfc. 5 Juli, door ons ont
vangen van den heer 3. de Miranda, secre
taris der commissie tot ondersteuning, sluit
met deze regelen;
„Wy waren verplicht, de uitkeering te
verminderen, zoodat de gehuwden nu krggen
in waren de waarde van f 3.50, de onge
huwden f 1.50 per week. Wij hebben door
deze bezuiniging verkregen, dat de werke
loozen nog drie weken ondersteund kunnen
worden, maar dan moeten wij hen aan hun
lot overlaten, ondanks dat er nog wel sfc
2000 werkeloozen zullen zyn.
Wellicht dat door de collecte ten uwent
en die van andere plaatsen, weer eenige
weken langer onderstand verstrekt kan
worden."
Zal die verwachting worden bewaarheid
Wy willen het hopen.
Er is reeds veel gegevenmaar er is zeer
veel noodig. Hoe langer de oorlog in Zuid-
Afrika duurt en wg hopen immers allen
dat dit zal geschieden tot in Transvaal en
Oranje Vrijstaat de volksliederen weêr uit
wjje borat kuww! woideu gezongen w
lang zal de crisis duren die hulp noodza-
kelgk maakt.
De tweede oproeping had nog niet het
gewenachte resultaat.
Het is thans vooral aan de gemeenten
buiten Amsterdam om dit ten gunste te
keeren.
Mogen op Vrijdag 13 Juli te Middelburg
de harten warm zyn en de beurzen geopend
worden voor deze zaak der menscheljjke
liefde en van menschelgken plicht! En
geve de hoofdstad van Zeeland een voor
beeld, dat andere gemeenten tot navolging
prikkelt
WEËR EEN IDEE.
Men wil na a'wier een Bond oprichten, en
wel een om Engeland te boycotten door alle
artikelen van Eogelsohe Industrie nit te sluiten
van verbruik.
Ons dunkt: dat ia een dwaas idee,waardoor
het algemeen geschaad wordt. Er syn boven
dien bonden genoeg.
Zou het geen tyd worden dat er eens ernstig
over gedaoht werd een anti-bond bond op te
ciohten.
Er is een beter middel om Engeland afbreuk
te doen. Uit het verslag van onsen oonsnl
te Saigon biykt, dat het rystvervoer tusschen
die haven en Nederland plaats had onder
Eogelsohe vlag en het vervoer tnsseben Saigon
en Soecabaya onder Eagelsche of Daitsche vlag.
Als men nu Engeland dat vervoer ontneemt
door Nederlandsohe atoombooten in de vaart
te brengen, dan ichaadt men Engeland en be
voordeelt sieb zelf.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Naar wy vernemen, ia het voorstel van
Gedeputeerde Staten inzake de anbaidie
voor de atoomtram Middelbarg-
D o m b u r g by het ondersoek in de atdeeliogen
over bet algemeen door de leden der Provin
ciale Staten vrR gnnatig ontvangen.
Verschillende leden verklaarden er voor te
tullen stemman, terwijl er ook waren die hun
ne stem sioh voorbehielden, vooral in verband
met de wensoheiykheid om aan de subsidie
de voorwaarde te verbinden dat de lijn naar
Westkapelle zal worden doorgetrokken.
Donderdag II. vierde de heer H. M. van
Beem, godadienatleeraar bij de Iiraelitiaohe
gemeente alhier, zfjn ÏOaten geboortedag.
Dit feit was voor de leden dier gemeente
eene gereede aanleiding om hem een bewjjs
van waardeering te geven. 51 ja&r bekleedt
hy reeds zijne tegenwoordige betrekking en
daarvan braoht by de laatate 20 jaren in
Middelburg door.
Heden middag werd hem nu ten synen
hnise door een oomitè bet geschenk, een
bronzen pendule met coupes, aangeboden,
vergeseld van een fraai album met de namen
der gevers.
Dat het den heer Van Beem verder niet aan
gelnkwensohen in anderen vorm ontbrak,
•preekt van aelf.
Het 2e bataljon, van het 3a regiment
infanterie alhier, sal, tegeiyk met het 4e
bataljon te Vliaaingen, van 8-15 Sep
tember a. s. een kamp betrekken op „Kijk in
de Pot" by Bergen op Zoom, ten einde deel
te nemen aan de oefeningen, die gedurende
gemeld tydvak, onder leiding van den com-
mandaat van het 3e regiment infanterie, inde
omstreken van Bergen op Zoom sullen worden
gebonden.
De bekende Misseghers Is beden morgen,
geboeid en natuoriyk onder behooriyk geleide,
uit drie veldwachters bestaande, van M i d-
d e l b u r g naar 'a Gcaveuhag® overgebtaoht.
Dit staat in verband met de behandeling
van ajjn aaak in hooger beroep voer het ge
rechtshof aldaar.
In de Sh-Ot van beden sjjn opgenomen
de gewysigde statuten van de naamlooze
vennootschapDe Koninkiyk maatschappij
de Schelde, scheepsbouw en werktuigenfabriek
te Vliaaingen.
De naohtboot Koningin Regentes vertrekt
Zondag naar Cbarioia om te dokken.
Biykena eene mededeeling in het heden
verschenen eerste nommer van den achttienden
jaargang van het Domburgeeh Ba&meum worn
de Walehersehe badplaats in de maand Juni
reeds door vele vreemdelingen bezocht en
geven de vele verhuurd aynde woningen en
optrekjes, soowelals de in de bötels en pen
siono besproken kamers alle hoop opeen druk
besoek.
Aasbtmwingen, door of ten gerieve van
buiCMtni, kilta «t jut afct ,lut. sofcuf
maar eene verandering ten goede sal het zeker
wel zgn wanneer Domburg binnen kort door
gas zal verlicht worden. Da gebouwen der
fabriek zyn gereed, de buizen liggen in den
grond, versohillende personen hebben bnn
voornemen reeds te kennen gegeven sioh te
willen aansluiten en de persoon, met de leiding
der fabriek belast, heeft sioh te Domburg ge
vestigd. Het wachten is nu nog sleohts op
eenige toestellen, voor de fabrioatie van het
gas benoodigd.
In een der schoorsteenen van het gemeen
tehuis fe Koudekerks is een lichtbruine
postduif omlaag gevallen, die vooraien ia van
de volgende kenteskenen: onderzijde linker
vleugel het eyfer 5588, onderzyde reehter
vleugel 41 P.
Aan de rechterpoot zit een ringetje waarop
gegraveerd: 2867 N. U. q q B.
Rechthebbenden kunnen bovengenoemd dier
by den gemeente-aecretaris terngbekomen.
3y de te Soherpenliie gehouden
herstemming voor een lid van den raad is
gekozen de heer G. Boller Gs. met 68 van
de 112 geldige stemmen.
De heer D. Keur verkreeg er 44.
By gelegenheid van den 70iten jaardag
van den heer F. J. M. Bevis, secretaris van
IJzendyke, is hem een pendule met eande-
labres geschonken, vergeaeld van een album
met de namen der ingeaetenen, die aan het
geschenk bijdroegen.
ZEEHONDEN.
De minister van waterstaat heeft, ter uit
voering vau het kou. besluit van 21 Mei jl.,
waarbij premieën zyn uitgeloofd voor het doo-
den van zeehonden binnen het watergebied
van het ryk, bepaald, dat ia Z e e 1 a n d in de
volgende gemeenten gelegenheid wordt gegeven
tot het vertoonen van gedoode aeebonden ter
verkryging van de uitgeloofd3 premie; Bron-
werhaven, Bruinisse, Haamstede, Tementen,
Tholen» Veere, Vliaaingen ea leraeke.
Vertrokken en aangekomen schepen.
He. Ms. pantneidekacbip Friesland is den 6
Juli te Kaapstad, en Hr. Me. pantsetdehiiohip
Noord-Brabant deu 5 Juli te Wilhelmshaven
aangekomen.
RECLAMES.
40 cent per regel.
Voor hen die niet eten.
Ontzacheiyk groot is het aantal personen,
wier maag slecht werkt en de apysvertering
gestoord wordt. In deze omstandigheden is
de eetlust suel verloren en alleen met geweld
kan men de spjjzen inslikken, die niet ver-
ceerd worden. Wat is wel de oorzaak dsisr
«leohte werking van dit teergevoelig orgaan?
Zulks ia goed te weten en tevens het middel
der genezing. De aleehte toestand van het
bloed, ayne slechte doorstraling ayn de hoofd
oorzaken dezer storing. ZR kunnen eveneens
voortkomen nit de swakte of storing van
het zenuwstelsel. De geneaing is mogeljjk op
voor waai de, de verdwenen hoedanigheden van
net bloed te herstellen en de sennwen te
versterken. De Pink Pillen van Dr. Williams,
die reeds zooveel geschokte gesondnoden
hersteld hebben, zijn deae uitkomsten vet«
«obnlaigd aan de horstellende en veerkrach
tige eigenschappen, die sR bezitten. Zy moe
ten aangewend worden. Zy geven kraeht en
ast terng, en doen masgzwaarton en
maagsnnr verdwijnen, die zioh nn iederen
mssltyd voordoen, de hoofdpynen, die aieh
o§ aleehte epyaverterieg voordoen, alsmede
steken in do zyde, ingewandontsteking en
vooral bloedarmoede, noodlottig gevolg der
aitputting der kraebton.
De beer Piet van Herwaarden te Alma,
^Noord-Brabant), bevestigt wat wR hierboven
aangeven. Ik bad geen eetlnst meer, veel
uut van maagzuur en kon niet bet geringste
voedsel verdragen. AUe geneeautidaelen, die
ik tot nog toe genomen heb, deden rnRn toe
stand eerder verergeren dan verbeteren. Al
leen de Pink Pillen hebben my den eetlnst
teruggegeven, de spyavertering bevorderd en
my nieuwe kraohten gegeven. Ik kan thans
alles verdragen en gevoel me uiterst wei.
Het ie in alle gevallen van verzwakking,
bloedarmoede, rhonmatismus, zenuwpyn, dat
men de Pink Pillen moet gebruiken om met
zekerheid de beste resultaten te bekomen.
Verkrijgbaar h f X.7& de doos en f 9_ «s
6 doosen, by J. H. I. SNABÓlÉj 27 Steiger,
Rotterdam, hootddepothonder voor Nederland
en apotheken. Franco toezending tegen post
wissel.
Ook eoht verkrijgbaar voor Middelburg e»
omstreken by JOHAN DE ROOS, Drefte«t» e*
CbwMito, VUm.wM 8 ui, vim,
of 0. VIS KROON. 1