Donderdag 5 Juli. W. 136. 143" Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt dagelijks, met ^rijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor Afzonderlijke nummers van Zon- en Feestdagen» in Nederland franco p.p., f 2.- 5 cent. Middelburg 4 Juli 8 u. vm. 64 gr. 12 a. i »?.4u67gr.F.Verw. z. t. m. N. w., bew. ÊgSiïtS Ka Te VHssingen: C. N. J. de Vet Mestdagh $a Goes: A. C. Bolxtïï, firma Wed. de Jonse, AdvertentiSn: 20 cent p@r regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en S&skbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 eent. Reclames 40 cent per rej Groote letten naar de plaats die ssfj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gereshtigd het Algemesn Advertentie-Bureau A. @1 LA KBAR Azn.v M.Z. Veerburgwal S86„ Amsterdam. Middelburg 4 Juli. De uitslag der stemming, Dinsdag iu het district Middelburg gehouden voor eeu lid der Provinciale Staten, heeft opnieuw bewezen hoe bij znlke gelegenheden hij, die niet goed op de hoogte is, aan allerlei verrassin gen en teleurstellingen blootstaat, en tevem hoe kerkelijke invloeden zich daarbfl steeds doen gevoelen. Wij verbazen ons over den uitslag niet, omdat de ervaring der laatste jaren ons her haaldelijk heeft geleerd, dat er eigenlijk ook in dese niets nieuws onder de zon is. Zoodra de tegenpartij tot candidaat kods een man van de z. g. „Staande", of tewel de „Nederduitseh Hervormde kerk", wisten wij dat hij op meer sympathie kon rekenen dan b.v: een mr P. Dieleman, die daarvan geen lidmaat is. De heer Wisboom Verstegen kon zeker zijn van de stemmen der Cbristeiyk-Historischen, en van hulp en steuu van velen, die bij de verkiezing op 27 Maart 11. zich onthielden. De anti-revolufionnairen van de Kuyperiaan- schs partij werken steeds mee, hoe het ook gaat en welke candidaat ook geateld is. Zij weten wel dat het behoud van hun eigen party op het spel staat, en zy de hulp der and&e, gematigde partijgenooten niet kunnen Zy doen het daarom „om en om"; maar met dat al valt het leeuwendeel der winste hun toch in den schoot. Voegt daarbij dat ditmaal meer Roomseh- Katholieken dan in Maart, hoogstwaarschijnlijk, op den anti revolutionnairen candidaat hunne stem zullen hebben uitgebracht, en men heeft, dunkt ons, de oplossing van het wellicht velen zonderling voorkomende versohynsel, dat de heer Wisboom Verategen 146 stemmen meer verwierf dan de heer mr P. Dieleman en daar van 103 in Middelburg zelf. Op den heer Dan Bouwmeester waren er 60 stemmen meer uitgebracht en daarvan waren er 34 in de stad zelve. Er is das by beide partyen vooruitgang te bespeurenmaar voor de onze is een vooruit gang, hoe gering ook, altyd van meer betee- kenis dan die by onze tegenparty. Wy zijn in de minderheid en moeten ons ontworstelen; zy hebben de macht en daardoor ook de kracht, die van zelf elke hearschende party schraagt, omdat zy moet trachten te behouden wat zg heeft. Elk verlies, dat zy leidt, Is gevaarlijk voor de toekomst. Wy hadden niets te verliezen, wel te winnen. En al hadden wy dit volgaarne gedaan, wy verheugen er ons iu, dat ook onze oandidaat vooruitging in atemmaucijfar. Dat ia al voel en dat belooft al wêer voor de toekomst. Het is toch zeker een verbiydend verschyn- sel dat de liberalen met betrekkeiyk geringe inspanning steeds op rnim 1400 stemmen hunnen rekenen, terwyi de tegenparty, die hemel en aarde beweegt, veel meer persooniyke en directe voeling met de kiezers houdt en kan houden, nu ja de meerderheid heeft, maar toch niet eene zoo belangryhe dat deze niet met wat meer inspanning en geestdrift onzer- zyda te overwinnen zon zijn. In verband daarmee dienen wy nog te wyzen op een feit, dat den nu verkregen uit slag ook voor een deel verklaren kan. Er is ditmaal gestemd volgens de nieuwe kiezerslijst voor 1900, terwyi iu Maart die van het vorig jaar nog van kraeht was. Er zijn dit jaar 3858 kiezers tegen 3764 in 1899, ergo 94 meer. Op het platteland zit het groote verschil niet. Io enkele gemeenten, zooals Oostkapelle, Aagtekerke en Nieuw en St. Joosland, bleet het aantal stationnair, al ontstond er ook mis schien verandering in de personen. In een paar verminderde het getal met enkele, zooals in Vrouwepolder en Gapiuge met 5, eu St. Laurens met 6. Daarentegen kregen Veere 6, Domburg 3, Serooakerke 17, Grypskerke 5 en Arnemuiden 3 kiezers meer. Wie de kaart van het land kent, kan wel nagaan aan wie die 34 of 34—11 23 stem- men ten goede komen. Maar de sterke vermeerdering had plaats in Middelburg, nl. met 71 kiezerseu daarvan 12 in het eerste, 40 in het tweede en 19 in het derde district. En wy geiooven niet ver van do waar heid te agn als wy beweren, dat de tegenparty ook in onze gemeente zich beyverd heeft om hen, die van haar richting zijn es voor kiezer van de eene of andere categorie in aanmer king kwamen, aan te sporen zich op te geven. Dit strekt haar tot lof en eere. Men vindt dns ook hierin eene verklaring van het verkregen resultaaten zeker niet eene van de minst afdoende. Op dit punt staan wy nog ten achter. By velen der liberalen is nog al eens laks heid op het gebied van het kiesrecht; zy achten het sist noodig; zy willea zich daar voor niet de minste moeite getroosten. En het aansporen in deze heeft slechts zel den het gewenaehts resultaat. Of dit echter by de liberalen wel voldoende geschiedt 1 Wy betwijfelen het. En daarom zouden wy zoo gaarne wensohen dat men tegen het volgend jaar, wanneer de groote strijd ons wacht, zich ook aan onzen kant reeds tijdig opmaakte om de onverschil ligen, die kiezer zonden kunnen zgn, op te webken dit niet te verzuimenen men ook z|jne aandacht vestigde op de achterblijvers. In Middelburg bleven ditmaal weer 372 kiezers thuis. Al is dit op een aantal van 2141 ook niet zoo heel veel, toch schuilen er zeker wel onder hen stemmen, die den liberalen candidaat ten goede gekomen zonden zyu. Maar ook op hen, die onze tegenparty steunen, mag van liberalen kant wol eens het oog gevestigd biyven. Zy worden meestal zeer partgdig, zeer een» zydig ingelicht. Wy hebben het ook by deze verkiezing weer gezien. Als men dit alles doet, durven wij gerust den grooten strijd in 1901 aanvaarden. Dan, by de verkiezingen voor de Tweede kamer en ook weer voor de Provinciale Staten, moet er wat anders op den voorgrond treden dan allerlei redeneeringen over geloofamee- ningen en over revolutie. Dan dienen wy do tegenparty te ontmoeten op het terrein der sociale politiek, der maat- schappelijke belangen, van de groote, op den voorgrond tredende staatkundige kwesties, waarbij men zich niet verweren kan en mag met drogredenen. En wy uiten daarom nogmaals de verwach ting, dat men vanwege de kiesverenigingen in alle districten in Zeeland, tydig het veld zal bearbeiden, het terrein zal ver kennen, den vy&nd bestrijden en den kiezers, vooral op het platteland, de oogen openen door bezoek en voorlichting van der zake kundige mannen. Het gesproken woord vermag vaak veel meer dan het geschrevenal heeft dat onmis kenbaar ook hare groote waarde, vooral wan neer dit geschiedt door kleine, populaire ge° schriftjes. En zonder daarom nu steeds in openbare vergaderingen op te treden, is er in vertrou- weiyke samenkomsten dikwgls met vracht te arbeiden en menigeen tot inkeer en tot ver anderde gedachten te brengen. Dat men tydig de handen aan het werk sla! Da tegenparty rast nooit Dit is de groote, ernstige les, die wy nit de jongste stemming in het district Middelburg kunnen trekken. belang bg deze meer betrokken is, maar dat niettemin het provinciaal belang er niet minder aan verknocht is, deed spr. de volgende vraag: Hebben Gedeputeerde Staten zich laten ge legen liggen aan de verbetering van den wa terweg van Dordrecht naar zee, en, zoo ja, met welk gevolg? De voorzitter zeide voor de volgende ver gadering het antwoord van Ged. Staten op deze vraag toe. Die vergadering is bepaald op Dinsdag 17 Juli Dezer isgem vonden wy in verschillende bladen vermeld dat de Prenfen-Tentoon- stelling te Dordrecht een prent te zien gaf, waarop men den Dordtscfeeu zeeweg door het Hellegat ziet afgebeeld met een jubelend Brouwershaven erbg, terwijl ook bet onder de prent staand versje werd overgedrukt. Die prent kan onzen trouwen lezers bekend zgn, want wy waren het die haar gaven als by voegsel by ons somma? van 9 Juli 1898 no 159. WATERWEG VAN DORDRECHT NAAR ZEE. In de Dinsdag middag gehouden zomerver gadering van de provinciale staten van Zuid- Holland vroeg en verkreeg de heer Loder verlof eenige inlichtingen aan Ged. Staten te vragen over de watergemeenichsp in die pro vincie. Onder degemeenachapswegen te water, op initiatief van Ged. Staten tot Bt&nd ge bracht en waarvoor zy hulde verdienen, was er echter een belang dat niet voldoende ver» zorgd wordt, t.w. de verbetering van den waterweg van Dordrecht naar zee. Onder herinnering aan hetgeen Dordrecht zelf wenseht; aan hetgeen in de Staten-Generaal over deze zaak is gesproken; aan de staatscommissie en baar rapport eu met erkenning dat het ryks- BEZOSK CZAAR. Naar aanleiding van de mededeelingen over ia eventueel bezoek aan ons land door den Keizer van Rusland, meldt men, dat nóch aan het Russische gezantschap bg ons Hof, nöoh aan het departement van buiten landaehe zaken tot nu iets van een voornemen van den Gzaar, om one land te bezoeken, bekend is. Mat het oog op de ernstige verwikkelingen in China is een pleiBÏerreis vara den Czaar in deze dagen zeer onwaarschijnlijk. EERSTE KAMER. In de Dinsdagavond gebonden vergadering heeft de heer Yan Zinnicq Bergmann den minister van buitenlandschen zaken inlichtingen gevraagd omtrent den toestand in China, meer bepaaldelgk wat het lot batreft van ons ge zantschap aldaar en van de Nederlandsche Instellingen en inrichting»? De minister van buiteniandsche zaken heeft die interpellatie terstond beantwoord. Uit zgn antwoord bleek, dat aan onzen gezant op zij ae aanvrage den lOden Juni telegraphisch mach. tiging was verleend zich aan te sluiten by den collectieven stap, dien de gezanten by de Chineeeohe regeering zouden doen, onder leiding van den Britschen gezant, onder wien zy zich gesteld hadden. Nadere berichten zyu van onzen gezant sedert niet ontvangen, maar onso consul te Shanghai' heeft gisteren getelegra- pheerd, dat de toestand der gezanten te Peking hachelijk was en bevestigt den moord op den Dnitscben gezant. De minister deelt verder mede, dat de Hol land nit Indië naar Sbangai is gezonden. Van den loop der gebeurtenissen zal 'fc afhangen welke verdere maatregelen eventueel moeten worden genomen. De minister gaf de verze kering, dat daarbij voor de Nederlandsche belangen en instellingen met zorgvuldigheid zal worden gewaakt. Na eene dankbetuiging van den heer Van Zins icq Bergman werd de interpellatie gesloten. Tegen Donderdag elf uur is de Leerplicht aan de orde gesteld. By kon. besluit: zyn benoemdtot officier vau justitie by de arr.-rechtbank te Dordrecht mr J. C. Roosen- burg, thans officier van justitie by de arr.- rechtbank te Winschotentot officier van justitie bg da arr.-rechtbaEk te Winschoten G. J. W. van Tricht, thans subs.-officier van justitie by de arr.-rechtbank te Dordrecht; zyn mr A. W. van Bseck O&lkoen, lid van Gedeputeerde Staten der provincie Utrecht, de hoogleer aar dr H. Wefers Bettink, rector- magnificna der Ryks universiteit te Utrecht, en mr C. R. Merkus, griffier der Staten van de provincie Utrecht, benoemd tot ridder in de orde van den Nederlmdschen Leeuw. jn, voor den dnur van bet studiejaar 1900—1901, benoemd tot rector-magnificus der Rijks universiteitte Leiden dr J. E. van Iterson J.-Azn., te Utrecht dr W. Kapteyn, te Groningen dr C. H. van Rhyn is benoemd tot lid van het college van curatoren der Rijks universiteit te Groningen jhr mr E. Tjarda van Starkenborgh Stachou- wer, burgemeester der gemeente Groningen is aan M. van den Ende, op verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan de R. H. B. S. te Tilburg; is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Lekkerkerk H. G. Fgo, thans directeur van het postkantoor te Kollum; zgn D. H. A, Kolff en A. Knottenbelt te Rotterdam, voor den tgd van drie jaren, be noemd tot directeuren uit den handel by het Vry-entrepot te Rotterdam. De minister van oorlog verleent a. s. Don derdag en die van binnenlandsche zaken a Zaterdag geen audiëntie. BIT STAD II PROVINCIE. Da verhouding in de Staten van Zeeland is door den uitslag der Dinsdag in het distriet Middelburg gehouden stemming onver anderd gebleven: er zyn 18 anti-revolution- nairen, 17 -liberalen, 6 katholieken en 1 lid, die zich by geeu party aansloot. Mon echryft ons: Zooals wellicht velen onzer lezers zich nog herinneren besloot de Vereeniging van burge meesters en secretarissen van Zuid en Noord- Beveland in hare voorjaarsvergadering een request te zenden aan den minister van oorlog, met verzoek het verplicht aantal deelnemers aan het voorbereidend militair onderricht van twintig op vyftien te brengen. Het request werd verzonden met als byiage een staat van Iotelingen van 40 Zeeuwsche gemeenten be neden de duizend zielen van de laatste tien jaren, waaruit het bewgs geput werd dat deze veertig gemeenten, behoudens eene zeer toe vallige omstandigheid, nimmer 20 jongelui konden opbrengen voor deelname aan bedoeld onderricht. Dezer dagen ontving het bestuur der ge noemde Vereeniging een uitvoerig antwoord van den minister, maar tevens: nul op het request. Da minister begint met zyne voldoening nit te spreken over het bewgs van belangstelling, door burgemeesters en secretarissen aan den dag gelegd voor deze zoo nnttige zaak. Hy merkt verder op: dat toch geen andere maat regel, ook niet de ten requests verzochte deze gunstige uitwerking zou hebben, wyi o. a. gebleken is dat van de 69 grootere gemeenten in Zeeland, die wel het aantal jongelieden konden byeenbrengen, slechts negen daarin slaagden, terwijl daartegenover in eene kleine gemeonte als 's Gravenpolder, met nog geen 900 zielen, doch waar veel belangstelling in de zaak bestaat, 23 jongelieden geoefend werden dat voorts het bezwaar van het getal 20 voor den hoofdofficier, die belast is met de toepas sing van het voorschrift, voor kleine gemeen ten ondervangen wordt door samenvoeging van 2 of 3 kleine gemeenten of door samen trekking bg grootere gemeenten; dat de hoofd- ier elk geval, zegge elke gemeente, op zich zelve beoordeelt en het daarom regel is zonder uitzondering dat oefeningen plaats vinden in elke gemeente waar zy met vracht te geven zyn en ernstig worden begeerd met andere woorden dat vjoral voor kleine gemeenten niet angstvallig aan het getal twintig wordt gehoudendat mitsdien, onder alle waardeering der goede bedoeling van het verzoek, tot inwilliging daarvan geen termen worden gevonden. Zooala nit eene byiage van de nota van wijziging tot de eonceptbegrooting voor 1901 van het provinciaal feestuur, voor zooveel het ryksbestuu? betreft, biykt, hebben in het per soneel der provinciale griffie van Zeeland eenige mutatiën plaats gehad. Bevsrderd werden tot hoofdcommiezen de heeren H. L. Dormaar, mr D. J. J. Laan en H. J. G. Hartman, tot dusver commies; tot adjunct-commies der Ie fel. de beer A. Ham- macher, tot dusver 2a kl., en tot adjunet- commiea der 2e kl. de heeren G. C. Dalman en A. J. van Luyk, tot dusver le klerken. Voorts is aan alle ambtenaren eene trakte- mentaverhooging toegelegd. Morgen (Donderdag) zal, ter gelegenheid van den verjaardag van H. K. H. prinses Marie der Nederlanden, eene parade door het garnizoen alhier worden gehouden. De troepen znllen daartoe om twaalf nnr s middags op het Molenwater gerangeerd staan. De parade zal worden gecommandeerd door den kapitein A. A. Heisterkamp, en geïnspec teerd by afwezigheid van den majoor J. A. Roeloffi door den kapitein P. J. Geill, waarnemend garnizoens commandant. Baede, in de pastorie te Goes ongesteld geworden. Heden zon Z. D. H. naar 's-Heerenhoek en Heinkeuszand gegaan zyn om het H. Vormsel toe te dienen, maar dit is nitgest '<3. Te lerseke bestaat in meer dan een huis of schuur een ware rattenplaag. Zoo is er 66n woning, waar de ratten by den maal tijd der bewoners brutaalweg te voorschyn komen en een deel van het maal traohtem meester te worden. Zondag was het nog er ger. Des nachts werden de ouders gewekt door het schreien van een kind. By onder zoek sprong een rat nit de wieg en bleek dat die het kind een gat in een vingertje had geknaagd, waardoor veel bloedverlies ontstond. Later zwol het armpje zoo op, dat men ge neeskundige hnlp moest inroepen. By het binnenkomen der haven aan den Zimmerman polder onder Rilland geraakte Dinsd&g morgen tegen hoogwater het aak schip Janna Keeltjeschipper G. Goedhart, geladen met grind, zoodanig omhoog dat het bleef zitten, waardoor het midscheeps braken met den vloed vol liep. Het vaartnig is niet verzekerd. Er wordt van het schip zooveel mogelijk opgeborgen, terwyi de lading zoo spoedig doeniyk wordt gelost. De eerste Nederlandsche electriciteits Maatschappij, gevestigd te Amsterdam, is in onderhandeling getreden met den burgemeester van Gortgene om het geheele eiland Noord- B e v e 1 a n d te verlichten. Bovendien bestaat het plan den electrisohen stroom toe te passen, daar waar kracht han uitgeoefend worden. By slagen van genoemd voornemen kunnen arbeiders zich tegen zeer laag tarief abonneeren. Door de afdeeling Noord-Beveland van den Bond van Ned. Onderwijzers is aan de gemeentebesturen op Noord-Baveland per adres verzocht in de verordening op het lager onderwys op te nemen, dat schoolvergaderingen verplichtend worden gesteld. Te Renease werd Zondag een arbeider door een raps gebeten in den halstenminste hy haalde, na het voelen der beet, zoo'n dier van tnsschen zyn kleeren. Des namiddags was zyn geheele hoofd zoo opgezet, dat hy genees kundige hulp moest inroepen. Dank zy deze, is het gevaar geweken. Hoewel het verzoek daartoe wat laat komt, willen wy nog wel meedeelen dat in het bsricht, in ons nommer van Zaterdag, over het verhandelde in de jongste vergade ring der Kamer van koophandel en fabrieken te Ternenzen, niet geheel juist is gemeld wat de heer Nolson daarin heeft gezegd. Niet genoemde heer zelf had 470 kunnen verdienen als hy een zekere boot had aangenomen, maar konden dit zyn werklieden. Eu hun ontging deze verdienste door de oneenigheid tnsschen de twee aldaar exploiteerende spoor wegmaatschappijen. Provinciale Staten van Zeeland. Zitting van Dinsdagavond te 71/» uur. De commandant vau het wachtschip te Vlissingeu, de luit. t/z le klasse W.Vau Voss, bracht heden morgen per sloep een be groeting aan het Dinsdag avond in de bin nenhaven aldaar aangekomen Fransohe oor logsschip Ibes. Heden (Woesdag) ochtend te acht uren vertrok de heer Mulié met zgn reddingsboot uit Vlissingen naar Oafcende. Daar onder de reis van den Hoek van Holland naar Vlissingen de zeilen waren gescheurd, heeft de heer Mnlié tot heden aldaar moeten ver toeven, daar eerst Donderdagavond de gere pareerde zeilen werden terug ontvangen. Een bericht, door ons aan een ander blad ontleend, dat da heer Mulié reeds Maandag sou zyn vertrokken, was dus voorbarig. Monseigneur Bottemanne, de bisschop van E Haarlem, is ten huize van den Deken, den heer Voorzitter de commissaris der Koningin. Tegenwoordig 38 leden en de griffier. Afwezig de heeren Van der Have, Fokker en De Jonge. De voorzitter opent de zomervergadering in naam der Koningin. Hy heet daarna de leden welkom in de nieuwe zaal en het uien we gebouw. Hij ver trouwt in den geest der leden te spreken wanneer hy een woord van dank nit aan de regeering voor de inrichting daarvan en aan de ambtenaren, die het werk uitvoerden. Hy spreekt ten slotte den weneeh nit dat de beraadslagingen en besluiten in deze nieuwe zaal zullen strekken tot heil der provincie. Da vergadering geeft van hare instemming met het gesprokene biyk. Daarna stelt de voorzitter aan de orde het onderzoek der geloofsbrieven van de nienw gekozen leden, de heeren mr F. Dielem&n en G. Bolier, en benoemt tot dat onderzoek de heeren Kakebeeke, Pompe van Meerdervoort en Fray tier. Tydens het onderzoek wordt de zitting ge schorst. De vergadering heropend zjjnde, brengt de commissie, by monde van den heer Kakebeeke, rapport uit, strekkende tot toelating van beide heeren. Conform die conclnsie wordt besloten. De beide nieuwbenoemde leden worden daarna door den griffier binnengeleid en leg gen in handen van den voorzitter de voorge schreven eeden af. Dit ging, wat den heer Bolier betreft, niet al te vlothy kon niet dadeiyk in den be hoorleken vorm het gewone formulier den Voorzitter nazeggen en moest dit daarom her»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1