MIDDELBllRGSCHE COURANT.
Woensdag
4 Juli.
De Eerste kamer en de
leerplichtwet.
ff. 1S5.
143" Jaargang.
1900.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon-
frgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f Ha-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Middelburg 3 Juli 8u. m 68 gr. IS u. 69 gr.
av.4u.70gr. F.Verw. m. N. W. w., bew.
Agwntsnt
Te Vlissingen: C. N. J. dï Vet Mestdagh te
Goes: A. C. Bomjtt, firma Wed. de Johob.
Advertentïën: 20 eenfc p©E regel, t&eboorto-, dood- en alle andere familieberichten en
üïaakfeetuigmgen van 1—7 regels 1.50; elke regeï meer 20 cent. Reclames 40 cent per reg
Öroote letters naar de plaats die zjj innemen.
Tot de plaatsing van adverfcentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nfj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. m ILA MAR Asa., N.Z. Veeröurgw&l 260, Amsterdam.
Bg deze courant behoort een Bijvoegsel,
spoedig op hare woorden teruggekomen en
beeft verklaard het zoo niet te hebben
Middelburg 3 Juli.
De meeste liberale bladen en Het Centrum
drukken de verwachting uit, dat de Eerste
kamer de wet op den leerplicht zal aannemen.
De N. R. Ct. zegt aan het slot van een
tweetal opstellen, gewijd aan het ongunstig
klinkend voorloopig verslag van die kamer
„De (daarin) ontwikkelde denkbeelden (tot
bestryding van de wet) bleven niet zonder
tegenspraak. Vele leden verklaarden zich
voor de wet", lezen wy in dat verslag.
„Vele leden verklaarden zich
voor de wet". Die uitdrukking geeft
moed, of liever verdrijft eenige ongerust
heid, waartoe de geheele inhoud van het
V. V. aanleiding kon geven.
De aard van de geopperde bedenkingen
maakt ons niet bezorgd voor het lot dér
wet Wij houden ons overtuigd, dat die
bedenkingen door velen in het land, bij wie
men zou willen aannemen dat zij weerklank
hebben gevonden, èf niet worden gedeeld,
öf van minder gewicht worden geacht dam
in goede verhouding zou staan tot den ernst
en de volharding, waarmee ze worden
kondigde Veel van den tegenzin, de
ling of zekeren schroom, die zich nog in
sommige kringen tegen de wet openbaart,
gelooven wij te mogen toeschrijven aan
mindere bekendheid met haar bepalingen,
en wij hebben goede hoop, dat, zoo zij wordt
uitgevoerd in den geest, waarin zij is ge
steld, toegelicht en verdedigd, de bezwaren
zullen blijken denkbeeldig of overdreven te
zijn, leerplicht zal doordringen in de zeden
van ons volk, en de wet op den leerplicht
althans zal worden een nationale wet."
En de redactie van het, Ebïd van dien
dag schreef aan het slot van een opstel
over hetzelfde onderwerp
„Wat thans wordt voorgesteldwettelijke
zorg, dat het kind in de leerjaren kome
waar het behoortop school, had reeds 25
jaren geleden ingevoerd behooren te worden
gelijk in het Voorloopig Verslag te recht
wordt opgemerkt toen de wet-Van
Houten de kinderen tot het 12e jaar uit
fabrieken en werkplaatsen weerde. Het
voorstel, daartoe destyds gedaan, werd vooral
afgestemd, omdat velen in de meening
verkeerden, dat de onders die kinderen nu
wel vrijwillig geregeld naar school zouden
zenden. De ervaring heeft echter geleerd
dat die verwachting slechts ten deele vervuld
is geworden. „Het kind doet wel niet den
arbeid welke hem ia verboden, maar gaat
daarom nog niet ter schoolhet loopt rond
en verkeert dikwyle in nog slechteren toe
stand dan wanneer zijn arbeid het van de
straat hield." Zoo werd in de afdeelingen
der Eerste kamer gesproken en deze woorden
bevatten een der krachtigste argumenten
voor leerplicht. In die kwarteeuw heeft
men de schoolbevolking aanmerkelijk zien
toenemen, maar nog altijd b<
onverschilligen en slordigen en wordt het
onderwijs van trouwe schoolbezoekers vaak op
ergerlijke wijze belemmerd door wegblijvers.
Alleen door dwang kunnen de nog nalatige
ouders worden belet hun eigen kinderen en
die van anderen te benadeelen, en die dwang
ia, volgens de regeling van het ontwerp,
een zachte dwang die alleen in uiterste
gevallen den strafrechter te hulpe roept.
Zulk een regeling zal ongetwijfeld door
onze Eerste kamer worden goedgekeurd."
In deze staan wy nu geheel aan de zijde
van genoemde bladen.
En wij gelooven, dat de Eerste Kamer,
die nog zoo kort geleden beroering bracht
in den lande door de verwerping van de
ongevallen wet, zich wel tweemaal bedenken
zal vóór zij weer zulk een daad begaat.
De redactie van Het Vaderlanddie eerst,
in onze oogen, vrij onvoorzichtig en on
verklaarbaar, te kennen gaf, dat zy het niet
zoo kwalijk nemen zou wanneer de Eerste
kamer het ïeerplichtontwerp verwierp,
Des te beter.
Goede maatregelen komen in ons land
niet zoo spoedig en zonder veel moeite tot
stand. En al is het waar dat het bewuste
ontwerp slechts met éen stem meerderheid
door de Tweede Kamer is aangenomen en
dat dit werk ook niet volmaakt is, het
bevat toch zeer veel goeds. Zeker, velen
hadden, zooals wij, gaarne het verplicht
herhalingsonderwijs daarin opgenomen gezien,
maar de minister stelde daartegenover,
evenals wij het vroeger deden, duidelijk in
het licht welk een stap op den goeden weg
het althans is, dat na het tot stand komen
van deze wet alle gemeentebesturen ver
plicht zullen zijn, gelegenheid tot het ont
vangen van berhalingsonderwys te ver
strekken.
Dit alles zal de meerderheid der Eerste
kamer, die toch liberaal heet te zijn, stellig
ook wel niet uit het oog verliezen.
En zij zal zich zeker wel beyveren om
onB volk den zegen van leerplicht te ver-
UIT STAD EK PR0VÏICIE.
Maandagavond werd te Westkapelle
eene vergadering gehouden door belangstel
lenden in een tram naar Middelburg. Dat die
belangstelling groot war, bleek wel uit de ge
heel gevulde z&aL Er werd eene inleiding
gegeven, waarbjj gewezen werd op het groote
belaag van eene tramverbinding van West
kapelle met Middelburg en waarbij tevens
aangegeven werd, dat, naast de adressen van
raad aan Gedeputeerde staten en Provin-
i staten, een adres van de ingezetenen van
Westkapelle aan de Provinciale staten dezen
nog meer van ie behoefte dier gemeente aan
n tram zouden doen blijken.
Na voorlesing van bet adres, waarbij inge
zetenen van Westkapelle den Prov. Staten
medewerking verzoeken tot bet verkrijgen van
eene reohtstreeksche tramverbinding met Mid
delburg, werd dit door de talryke aanwezigen
i)
Men zag dsar proefnemingen met afgekapte
en doorgegroeide olmen ea eaichen, met wilgen
en populieren, geplant met ea zonder wortels
verschil in deze wijze van planten was nog
by na niet waar te nemen. Voorts zag men
verschillend gesnoeide vormen van peren en
appels.
Een en ander werd met veel belangstelling
iziebtigd, terwijl deskundigen de resultaten
als mooi, ja als uitstekend roemden.
Blijkens te G roe de gedane waar-
viel gedurende de maand Juni
aldaar 42.6 m.M, regen tegen 25.3 m.M. in
Juni 1899; de windrichting was op 12 dagen
Z.W., 6 dagen N.O., 4 dagen N.W., 3 dagen
Z.O., 2 dagen Z, 2 dagen W. en 1 dag O. De te 8
uren 's morgens waargenomen thermometer wees
het hoogst den 12den, 70 graden Fahr., het
laagst den 1, 23 en 26sten, 52 graden Fahr.
terwijl de op dat uur waargenomen barometer
het hoogst teekende den 14, 28 en 29sten, 770
m.M., het laagst den 27sten, 757 m.M.
Het druklonten-duiveltje heett ons in
t bijvoegsel van om vorig nommer leelijk
te pakken gehad.
In plaats van in het blad Het Paleis van
Justitie liet het prof. Simons schrijven in het
Paleis van Volksvlijt.
Wy wijzen daarop hen, die de fout niet
reeia zeiven verbeterden.
Sle Algemeene vergadering der Ned.
Haatscb. tot bevordering der
geneeskunst
Te ongeveer half tien heden ochtend opende
de voorzitter wederom de vergadering in het
Schuttershof.
Aan den heer Menno Huizinga werd, in ver-
miging mat het hoofdbestuur, de redactie
opgedragen van het officieel verslag dezer ver-
In de eerste plaats werd daarna voortge
gaan met de behandeling van het concept
reglement ter regelïag van de werkzaamheden
der bemiddelings-commisaie, waarvan in de
zitting van Maandag een deel van het eerste
artikel, waarin het doel is omschreven, werd
Te Vlissingen bracht Maandagavond
te zes uren het muziekgezelschap Cecilia een
n den bisschop van Haarlem, ten
huize van den pastoor.
Z. D. H. bezoekt Donderdag Z i e r i k z e e.
De heer Mnlió ia met zyn vaartuig te
Vlissingen geweest.
Tengevolge van den oosteiyken wind was
hy vroeg van den Hoek van Holland vertrok-
aet tamely k dikken mist, eerst
later windstilte, des avonds Z.W.
veranderde dit in een sterke bi
De he8r Mulié vertrok Maandag naar Ostende.
Het vaartuig hield zich uitmuntend, nam veel
water over en geregeld werd van top gezeild.
De G. Crt. meldt, dat jl. Vrydagavond
de heer J. Kooiman aan het bestuur ea aau
leden van de harmonie Euphonia
te Goes te kennen heeft gegeven, op zyn
vroeger genomen beiluit, om de directie der
harmonie neder te leggen, teruggekomen te
zyn en dat hy zyn beste krachten aan het ge
zelschap zal Wijven wijden
Dit achten wy een gelukkige oplossing der
kwestie.
Op de Zondag door de Maatschappij tot
bevordering van Ooften Tuinbouw in het kanton
Oostburg gehouden vergadering waren tegen
woordig 4 bestuursleden en 31 leden.
Het officieel programma der in September
a. e. te Schoondyke te houden tentoonstelling
werd voorgelezen, terwyl werd medegedeeld dat
f 126 aan pry zen was geschonken door diverse
personen, onder wie verschillende leden der
Provinciale en Gedeputeerde Staten.
VerdeE bleek dat de Maatschappy op dit
oogenblik een ledental beeft van 200, waar
onder twee beschermende, 1
1 gratis lid.
de behandeling, der rekening, die een
gunstig saldo van f 106.64 aanwees, niettegen
staande de snoeioursus f 309.97 bad gekost,
verklaarde het bestuur tot zyn leedwezen
wederom niets van de provincie te hebben
ontvangen, niettegenstaande thans duide-
ïyk blijkt dat de snoeieuraus wel degeiyk een
provinciaal belang is, want 1 gediplomeerde
is thans geplaatst in den Wilhelmina$o\&Qt en
1 in Zuid-Holland, beiden op groud dat
diploma bezitten. Het bestuur deelde
3 dat eerstgenoemde tot volkomen tevre-
zjjnei superieuren werkzaam is; de
is nog maar kort geleden benoemd.
Ten slotte werd een bezoek gebracht aan
den proeftuin van den cursus, gelegen in de
kweakefl) van den heer SteephartteOpitburg.
In het tweede deel 16 werd, in plaats van
da woorden „geneeskundigen onderling", be
sloten te stellen „de leden der Maatschappij
en zoo
door ge-
Puat b, betreffende het
mogelyk tegengaan van handelingen,
neeefcundigen gepleegd,
stand onwaardig, wilde 'sGravenhage doen
vervallen, op grond dat daarin hot reglement
der MMi.oh.pp3 voorziet.
Prof. Nghoff verklaarde dat de bemiddelings-
tmmissie de beslissing geheel en al aan de
vergadering overlaat.
Het voorstel-Den Hasg werd daarop
amming aangenomen.
Bij art. 7, oud 9, werd de principieels vraag
behandeld of van de beslissingen van de
middelingscommlssie zooala het hoofdbestuur
had voorgesteld beroep zal zyn op de
algemeene vergadering.
De bemiddelingscommiBiie verklaarde, by
monde van prof. Nyhoff, dat zy het wenache-
Mfk acht, dat de etrydende partyen rich onder
aan de uitspraak der commissie. Zy
zou geen zaak in behandeling willen nemen,
«e «trjiende partgoo piot stast «en
van het hooger beroep.
Hierover werd vrij langdurig gediscussieerd,
naar aanleiding van welk debat het hoofdbe
stuur zgn voorstel terug nam.
Vooraf werd, op voorstel van Amsterdam,
besloten dat er voor de strydende partyen ge
legenheid zal zyn om een of meer der leden
de bemiMeHngacommiasie te wraken. Het
hoofdbestuur zal alsdan in de plaatsvervan
ging tooezi0e.
Mat ia raohilleaita artikelen waran rast-
getiteld, werd de vraag behandeld oidoorasn-
van het reglement, veranderingen in
hat hniBhondelijk reglement der Mutacbinpg
noodzakelijk zyn.
Daarover bestond verschil van gevoelen;de
een achtte veranderingen noodig, de ander
oordeelde dit overbodig.
Ten slotte werd besloten geen veranderingen
in bet bnishondelyk reglement te maken.
Daarna werd overgegaan tot de behande
ling der voorstellen, door de afdeelingen in
gezonden, en die van bet hoofdbestuur.
De afdeeling Zeeland stelt voor dat het
hoofdbestuur, te beginnen met 1901, jaariyks
op de begrooting, in plaats van f 100 uit
keeren aan de recepieerende afdeeling ten be
hoeve der algemeene vergadering, f 50 uit-
trekke, vermeerderd met zooveel maal f 2
als het aantal leden dier afdeeling of afdee
lingen, in geval zich daartoe twee of meer
Ter toelichting hiervan wordt gezegd dat
bet voorstel uitgaat van de meening dat de
de kleinen moeten helpen. Het ont-
van de algemeene vergadering ia niet
>en eer en een genoegen, maar ook een
voordeel, daar het bijdragen kan tot bevorde
ring van den bloei der afdeeling.
De afdeeling 's Gravenbage stelde voor by
de bepaling van de bydrage rekening te honden
met de draagkracht van de betrokken afdeeling.
Het voorstel der afdeeling Zeeland werd
verdedigd door den heer dr Bolle, die in het
licht stelde dat het voorstel bsdoelde ook
kleinere afdeeliogea in staat te stellen de
Igemeene vergadering te reeipieeren.
De heer Menno Huizinga achtte het biliyker, in
plaats van een tarief vast te stellen, telken
jare uit te maken hoeveel aan de recipieerende
deeling zal worden bygedragen.
Nadat by stemming, met 59 tegen 44 stern
en, was uitgemaakt dat het eerst zal worden
over het voorstel der afdeeling Zeeland,
dit in omvraag gebracht en aangeno
men met 83 tegen 20 stemmen.
Verder werd nog besproken wat gedaan
moet worden wanneer zich twee of meer
afdeelingen combineeren; men legde zich neer
betgeen daaromtrent wordt gezegd in het
voorstel der afdeeling Zeeland.
De afdeeling Schiedam en omstre
ken stelt voor dat de algemeene vergadering
zich wende tot specialiteiten en tot hoofden
van niet voor onderwys dienende poliklinieken
met het verzoek in het vervolg slechts die
patiënten onder behandeling te nemen, die
zich aanmelden, voorzien van een bewy@, dat
consult geschiedt in overleg met bun
mediens.
Ter toelichting biervan wordt erop gewe
zen dat, waar het aantal specialiteiten en
poliklinieken steeds grooter wordt, daarmede
geiyken tred houdt het aantal patiënten die
daar hulp gaan vragen buiten medeweten van
de medici, onder wier behandeling zy zich
bevinden.
Verder wordt in het licht gesteld dat by
aanneming van het voorstel niet alleen de
verhouding tunschen collega's zou gebaat
worden, doch ook het respect van het publiek
voor specialiteiten zoowel als voor hun
gewonen geneesheer, er door zou verhoogd
worden.
Het hoofdbestuur is van maeuing dat de
vrijheid van patiënten niet zoo zeer aan ban
den mag en kan gelegd worden, als in dit
voorstel gedaan wordt. Het publiek moet
het recht behouden zich ook zonder toestem
ming van den huisarts tot een specialiteit
te wenden, maar de specialiteit moet zorgen,
dat door zyn wijze van optreden en behande
len de positie es de belangen van den huis
arts niet geschaad worden.
Het hoofdbestuur geeft ia overweging het
voorstel aldus te lezen
De algemeene vergadering wende zich tot
de hoogleeraren, die spreekuur honden, de
specialiteiten en de hoofden van niet i
onderwys dienende poliklinieken met het
zoek by het onder behandeling nemen van
patiënten, de belangen van den huisarts niet
uit het oog te verliezen.
De afdeeling Groningen stelde voor dit
voorstel van de agenda af te voeren en dat
wel nit een ethisch oogpunt.
De bedoeling is dat over deze zaak niet zou
worden gesproken ook in het belang van bet
decorum.
Over het denkbeeld Groningen werd in den
breede gediscussieerd.
Verschillende stemmen lieten zich hoorenin
den geest van de genoemde afdeeling, maar
andere sprekers verklaarden zich voor de
shandaling der zaak.
De voorstanders van het niet bespreken der
kwestie waren van oordeel dat het niet noo
dig i« het vuile lianen buiten het huis te
w&sschen, de tegenstanders achtten bet noodig
dat de zaak publiek worde.
De motie-Groniugen, daarna in
bracht, werd verworpen met 69 tegen 34
Het vooratel-Sehiedam kwam dus in behan-
vercemen omtrent de anamnese en reeds inge
stelde behandeling.
Ten slotte *Szig4e de afd. Schiedam het
voorstel in dien geest dat de algemeene ver
gadering uitspreekt dat, volgens haar oordeel,
hoogleeraren, die spreekuur houden, speciali
st en in een woord alle medici, patiënten,
die reedo onder behandeling zyn, niet in be
ding nemen buiten voorkennis van den
hehandelenden medicus.
De heer Menno Huizinga meende dat de af
deeling Schiedam zich te veel voorstelt van het
detailleeren van hetgeen zy wenscht.
De afgevaardigde van Schiedam zette daarop
nader uiteen wat de bedoeling der afdeeling
met haar voorstel is. Men wil niet protectie
vragen aan de hoogleeraren of specialiteiten]
maar wel het belang van den feehandelenden
huisarts in het oog houden.
Daarom acht de afdeeling het
de hoogleerareu, alvorens een patient, die
zich aanmeldt, in behandeling te nemen, den
hnisarts in kennis stellen met den wensoh van
den betrokhen patient.
En dat niet alleen in het belang van den
huisarts, maar ook in dat van den patient
zeiven, omdat de eonsulteerende geneesheer
*#ben gecombineerd,minder bedraagt dan 100.' dan van deskundige zjjde een ep ander kap
kracht uit dooh zyn niet
wel een
bindend.
Hy zou daarom een motie van orde willen
voorstellen, waarby de vergadering verklaart
zich in beginsel met het denkbeeld van Sohie-
dam te vereenigen en overgaat tot de orde
van den dag.
De heer Bolle vroeg of de toelichting van
Schiedam in de Handelingen zal worden op
genomen, wat de voorzitter toestemmend be
antwoordde.
Nadat de afdeeling Sobiedam de motie had
overgenomen, werd zy met applaus aange
nomen.
Thans werd overgegaan tot de benoeming
in twee leden van het hoofdbestuur in de
aats van de heeren dr Jac. Baart de la
Faille en dr J. A. M. T. Sannes, die eerst na
twee jaar herkiesbaar zijn.
Benoemd werd by eerste stemming de heer
dr R. Bijloma te Middelburg met 52 stemmen
van de 102.
i stemming kregen de heeren dr
A. Sikkel te 'b Gravenhaee en dr A. W. Trea
ting te Nieuwe Sshans ieder 43 stemmen,zoo-
dat tusscheu die, twee heeren herstemming
oest plaats hebben.
De uitslag daarvan wat dat de heer Sikkel
met 52 stemmen werd gekozen.
Op den heer Tresling waren er 49 uitge
bracht.
De heer Sikkel nam de benoeming aan.
Achtereenvolgens werden met algemeene
stemmen benoemd: tot hoofdbestuurder-secre
taris dr Jb van Geuns, met wien dr G. F.
J. Blooksr was voorgedragentot hoofdbe
stuurder penningmeester dr M. Juda, met
wien dr W. Posthumus Meyes was voorgedra
gen; tot hoofdbestuurder-bibliothecaris dr E,
Dauiëls; met wien dr P. C. T, van der Hoeven
werd voorgedragen.
Het aftredend lid in de commissie voor het
ondersteuningsfonds dr G. A. Lamping werd
herkozen;met hem was voorgedragen dES. J.
Halbertsma.
Hierna werd de behandeling der voorstellen
voortgezet.
De afdeeling Arnhem stelt voor het hoofd
bestuur uit te noodigen te onderzoeken, of er
geen maatregelen te treffan zyn, waardoor
oude collega's meer afdoende worden onder
steund.
De heer Slangerbarg van Oldambt deelde
dat in zyne afdeeling jaariyks een zeker
wordt afgezonderd voor bovengenoemd
en gaf in overweging dat de andere af
deelingen dit voorbeeld zouden volgen.
Door den afgevaardigde van Schiedam
3rd erop gewezen dat een deel van wat voor
het ondersteuningsfonds wordt bygedragen tot
kapitaalvermeerdering wordt benuttigd. Hy
keort dat af en zon gaarne tien dat het regle
ment voor dat fonds werd herzien.
De heer dr Juda gaf eenige inlichtingen
omtrent het ondersteuningsfondshetgeen voor
ondersteuning wordt uitgekeerd, hangt af van
het ingekomen bedrag maar ook van bet
aantal van hen die ondersteuning behoeven.
De kapitalisatie bedraagt slechts 1/5 van
hetgeen inkomt.
De afdeeling Haarlem verklaarde ook be
zwaar te hebben tegen het vormen van kapi
taal. Deze gaf het denkbeeld in overweging
om by voorkomende gevallen een rondschry ven
te richten tot d9 leden en wat dan inkomt
tot ondersteuning aan te wenden.
De voorzitter stelde voor eenvoudig uit
spraak te doen over het voorstel Arnhem en
dan in een volgende vergadering maatregelen
te beramen om aan den wensoh te voldoen.
De afdeeling Schiedam stelde voor, in plaats
van „het hoofdbestuur", te lezen „eene com
missie", doch trok dit dadelijk daarop weder in.
Het voorstel Arnhem werd daarop zonder
stemming aangenomen.
De afdeeling Zwolle en Omstreken
stelt voor dat de Maatschappy by de regee
ring aandringe op aanvulling der uitzonde
ringsbepaling in art. 24 van de gemeentewet
(rakende het lidmaatschap van den
raad van gemeentegeneesheer e n.)
geve als bare meaning te kennen, dat het
