MIDDELBUKGSCHE COURANT.
NV 122.
143° Jaargang.
1900.
Donderdag
24 Mei.
Beiijziiiitóiiwt
3SM8T4*JtiJHLJLCi tatiSAI
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Pïp, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thirmimétir
Middelburg 23 Mei 8 u. m 57 gr. 12 u. 64 gr.
IT. 4 a. 63 gr. F. Verw.mat.W.w., bew. regenachtig.
A S bi
Te Rotteidam: Nxrna vab Ditmab.
Advertentïën; 20 centTper regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten m
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 oent. Reclames 40 cent per regti
Groote letters naar de plaats die innemen.
Tot de plaatsing van advertenfclëu en reclame», mlot afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel NBvarheid eu Geldwezen, it uitsluitend gerechtigd bet Algemeen Aovertentle-Buronu
A. Be'lA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 260, Awraterdom.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel,
dat onzen geabor neerden huiten Walcheren zoo
spoedig mogelijk gezonden zal worden.
Donderdag (Hemelvaartsdag) verschijnt
de Middelburgsehe courant niet.
Zoo ooit bewijs is geleverd hoe moeilijk,
zoo niet onmogelijk het valt een slechte
regeling wêer goed te maken, dan is dit
wél geschied door het nu ingediende voor
stel van den minister van binnenlandsche
zaken tot herziening van de ongelukkige
kieswetVan Houten.
Tot eene afdoende verbetering van ons
kiesstelsel kan' deze stellig niet leiden.
Zeker, wij erkennen dat de minister door
bet wegnemen van een groote font, nl. de
eigen aangifte in verschillende gevallen, eea
goede verbetering wil brengen.
Gaat zijn plan door, dan zullen voor het
vervolg, evenals bij de belastingkiezers reeds
het geval is, ook de kiezers krachtens huur
of loon ambtshalve op de lijsten worden ge
bracht, en niet verplicht zijn zich aan te
melden. Voor zoover mogelijk wil de re-
geering dit bereiken, door de nu reeds be
staande verplichting van verhuurders en
patroons om inlichtingen te geven, te ver
vangen door de verplichting om aangifte te
doen van hun huurders of ondergeschikten,
die. op grond van huur of loon voor het
kiesrecht in aanmerking komen.
In hoeverre dit stelsel aannemelijk, goed
uitgewerkt en uitvoerbaar is, valt nader te
onderzoekenwij willen aannemen dat dit
bet geval is.
Dan heeft de minister de „kenteekenen",
waaraan kiesbevoegdheid wordt verbonden,
uitgebreid, zooals hieronder door ons wordt
aangegeven.
Maar voor hei; overige moest de minister,
hoofdzakelijk ter wille van enkele zjjner
collega's, ffiich bepalen tot zoogenaamde
technische wijzigingen. -
Wij zullen later nog wel gelegenheid
hebben daarover ons gevoelen te j
Wij wijzen er nu slechts op hoe lastig het
valt om terug te keeres op éen eenmaal in
geslagen weg, vooral wanneer die weg
moeilijk te begaan valt.
Wanneer wj) dan ook ten slotte zouden
durven aanraden het voorstel van de regee
ring aan te nemen, dan zou dit alleen zjjn
om tegen het volgend jaar, bjj de a. ver
kiezingen, eene gewenschte uitbreiding te
verkrjjgeu van het kiezerspersoneel! eene
uitbreiding die vooral ook den grooten ge
meenten ten goede kan komen. Maar voor
het overige biy ven wij er bjj dat de huidige
wet, hoe ook herzien, ons nooit brengen kan
een goed, rechtvaardig, kiesstelsel, omdat
het kiesrecht toch aityd nog verhonden blijft
aam census of bezit.
En waar nu toch ook by des© herziening
Waetf wordt aangestuurd op vermeerdering
Van het 'kiezerspersoneelblijkt hoe ook
door deze regeering uitbreiding flinke
Uitbreiding, naar wij hopen wordt ver
langd daar vragen wij s wat is er toch
tegen om in eens in beginsel te besluiten
tot den eenig noodigen maatregel, die elders
reeds lang genomen is, nl. tot ai
■stemrecht, met enkele uitzonderingen, die
men meer en meer kan inkrimpen! Die
uitbreiding zal, naar onze meening, zoo heel
veel grooter niet wezen dan nu reeds wordt
voorgesteld, maar men zal verkrijg
veel beter, zuiverder stelsel, een stelsel dat
gemakkelijker is toe te passen, een stelsel
dat op een rechtvaardiger grondslag rust.
Als wegbereider tot dat doel; als nood-
gKikelijk en belangrijk middel tot verbetering
van het tegenwoordige onmogeljjke kiesstel
sel; wyi het nu ondoenlijk is ons vóór 1001
verder te brengen op dit gebied, willen wij
het voorstel van den minister van binnen
landsche zaken aanvaarden; zonder ons nu
nog over de bijzonderheden daarvan uitte-
laten, maar wij verklaren daarbij tevens
dat, naar onze bescheiden meening, de
toch zal moeten blijven te streven naar ge-
(toele opheffing van dit omslachtige
Daarheen vooral moet het oog gericht ajjn
van de vertegenwoordigers die in 1901 sul
len worden gekozen.
Wij laten hior thane nog volgen als aan
vulling van hetgeen an on a vorig nomraer is
gemeld een overzicht van de voorgestelde
wijzigingen, zooals wij dat vinden in het Bbld.
In het ontwerp worden dan voorgesteld de
volgende veranderingen in de „kenteakenea",
waaraan kiesbevoegdheid wordt verbonden:
lo. Belastingkiezers. Thans wordt
vereischt dat men in een der directe belastin
gen ia aangeslagen over hef volle laatst-
verloopan dienstjaar. Het ontwerp laat het
,volle" weg, zoodat ook de aanslag
over een gedeelte van het vorig jaar kiesrecht
geeft, wat ook een voldoend bewijs levert van
'elstacd die uit belastingbetaling wordt
afgeleid. De eUch van betaalde i
ting vergalt voor aanslagen, eerat na 31
tot stand gekomen.
2o. Woningkiazers. Bg deze wordt
enkel een redactie wijziging voorgesteld (die
niet wordt toegelicht), en wat bewoners van
vaartuigen betreft geeineht een miaimuta van
24 hub. meters inhoud of „24.000 kilogram
laadvermogen".
3o. Loonkieeerf. In plaats van
etech dat men in de laatste 13 maanden in
éénzelfde betrekking zeker loon moet hebben
genoten, wordt voorgesteld te eisehen dat men
achtereenvolgens bij niet meer dan-twee
personen", enz. in dienstbetrekking ia geweest.
4o. Bezit kiezers. Aan het spaarboekje
van de rijkspostspaarbank wordt gelijk gesteld
dat van „een gemeenteiyke spaarbank of een
spaarbank, beheerd door hef bestuur van een
als rechtspersoon erkende Vereeniging, van
een naamlooze vennootschap of van een coö
peratieve vereeniging." Hierbij wordt gevoegd
dat de bepaling van bijzondere «paarbanken,
na 1 Mei 1890 opgericht, alleen geldt voor
zoover en zoolang zij, blijkens opgaaf van het
gemeentebestuur, een waarborgfonds van
t 25.000 bij de Ned. Bank hebben gedeponeerd.
5o. Esamenkiezers. Aan de examens,
afgelegd krachtens een wet, worden gelijk
gesteld die „aangewezen by alge
meenen maatregel van bestuur,
mits ia verband staande met de benoembaar
heid tot eenig atubt, de vervulling van een
betrekking of de uitoefening van eenig bedrijf
of beroep".
de berekening van de tonus der woning,
welke kiesrecht geeft, wordt uitdrukkelijk
bepaald, dat geen aftrek plaats heeft wegens
of waterleiding, indien deze in. denhuur-
prija. is begrepen. Als huurprijs kan ook
de contributie aan een coöperatieve
vereeniging.
De bekende vraag omtrent berekening
een bedrag., voor „vrij en kost", wordt
aldus opgelost dat daarby geen rekening wordt
gehouden met den Zondag.
Geneesmiddelen worden niet begrepen onder
banoodigheden tot leniging van nood", dus
«iet onder bedeeling. De regeering a<
niet uit te maken, of dit inderdaad het geval
is en de uitdrukkelijke uitzondering gerecht
vaardigd, nu het verieenen van geneeskundige
hulp ia geen geval aio onderstand wordt aan
it. Wie kosteloos een kies laat trekken,
wordt niet als bedeeld beschouwd, doch
die ter stilling van zijn kiespijn gratis een of
ander medicament wordt gegeven, kan (t
uit dien hoofde het kiesrecht worden ontzega",
zoo merkt de minister op, en hij stelt daarom
voor, kostelooze verisöhbffiug van gem
die men toch niet voortdurend noodig
heet., niet gelflk tu stallen met die van geld,
voeding, kleeding en brandstoffen.
Op de belangrijkste wijziging, die wordt
voorgesteld, n. 1. betreffende de aangifte,
wezen wij reeds hiervoren.
Zooaio gemeld, wil de minister aan verhuur
ders van huizen of vaartuigen en aan personen,
die anderen in dienst hebben, de verplichting
opleggen, jaarlgks aan den burgemeester
opgaaf te aoen van de namen en woonplaats
miner mannelijke huurders, en aan patroons
van de personen die by hen in dienst zjjn.
Zulke opgaaf is onnoodig bjjj woningen waar
voor personeele belasting wordt betaald, of by
dienstbaren die om andere raden op de kie-
zeraiyoc kunnen komen. Zfl wordt ook niet
vereischt by bewoning van twee huizen of
ingeval van dienst by twee patroons. De
huurders en dienatdoenden, wier namen niet
zyn opgegeven, kunnen tof 15 April aanvulling
van de Ijjat verlangen.
Bij verzuim van de voorgeschreven aangifte,
kunnen verhuurders en patroons worden ge
straft met een boete van ten hoogste f 100.
Onder de verdere wijzigingen komt voor
dat de bepaling voor bestuurders vau bedre
ven om huu dienstpersoneel ^gelegenheid te
geven tot stemmen, wordt uitgebreid tot allen
die personen in dienst hebben. Vertellingen
dier verplichting kunnen by algemaeusa
maatregel van bestuur worden verleend. De'
kosten van stembriefjes worden naar evenre
digheid van het getal biljetten over de gemeen
ten, tot éen district behoorende, verdeeld.
Wat ongeldig makende bijvoegingen op
stembriefjes betreft, bepaalt een nieuw alinea
van «rt. 89
■Oader bijvoegingen worden niet begrepen
punten, strepen, vlakken, door overschrödiag
van het atemvlak of op andere wMxe
bracht, nagelindrukken, vouwen,
gaten en vlekken, een en ander voor
er geen vermoeden bestaat dat as zyn
bracht ter aanduiding van den kiezer."
omdat mag worden aangenomen, dat voor
eene novelle als bovenbedoeld in de Tweede
kamer evenmin eene meerderheid zou te vin
den zijn als er voor de amendementen-De
Beaufort en De Savornin Lobman eene gevon
den is.
Omtrent de meeniDg van sommige leden,
dat aan eventueels verwerping van dat wets
ontwerp geen politieke beteekenin zou behoeven
meent de regeering niet in
te moeten treden en de mee-
ning van het lid, dat wel de aanneming maar
de invoering der wet verlangde, schijnt
moeilijk te verdedigen toe.
GRIFFIE AMBTENAREN.
Middelburg 23 lei.
Ongevallenwet.
De Memorie vaa Antwoord op het verslag
dor Eerste kamer betreffende de ongevallen
wet ia verschenen. Da regeering verwacht,
op grond van de erkenning in het algemeen
van de juistheid van het beginsel van schade
loosstelling van den werkman tegen de gel
delijke gevolgen vaneen ongeval, hem in
verband met de uitoefening van het bedryf
overkomen, dat de Eerste kamer hare mede
werking zal verieenen aan het totstand komen
der voorgestelde regeling. Met eene herin
nering aan vroeger medegedeelde cijfers, vol-
welbe slechts 23 pot van 130.000 werk
lieden waren verzekerd, wordt er op gewezen
dat voor de werklieden, in dienst by de groote
meerderheid van het aantal patroons, het niet
verzekerd cfjn gelgk staat met de by na
wiskunstige zekerheid dat zij of hun gezin bij
een ernstig ongeval aan de openbare liefda
digheid zyn overgegeven. In de gegeven
omstandigheden nn by het optreden dezer
regeering reeds eene regeling der ongevallen
verzekering was ontworpenwaarmede zij zich
in hoofdzaak heeft kannen vere enigen - zoude
zij aan de ongevallenverzekering den voorrang
hebben moeten geven zelfs ai bad zij het op
zich zelf verkieselijker geacht met de regeling
der ziekteverzekering aan te vangen. Eene
gelijktijdige regeling van beide zou allicht
op langdurig uitstel, zoo niet op mislukking
jn uitgeloopeu.
Tegenover toet ongunstig oordeel over de
voorbereiding van het wetsontwerp, wordt
er op gewezen dat uit de kringen der
hebbenden geen enkele stem ia opgegaan
hef stelsel van het ontwerp sedert de eerste
indiening en dat de eritiek, voor zoover die
zich had doen hooren, over het geheel niet
ongunstig was. Had de regeering moeten
wachten totdat een eenigezins belangrijk
aantal Kamers van Arbeid bad kunnen wur
den gehoord, dan had zeker de behandeling
van het ontwerp in het tegenwoordig vier jirig
tijdperk niet kunnen plaats hebben.
Met ernst wordt de beschuldiging afgewezen,
als zou by het ontwerpen vau dit voorstel
van het standpunt zyn uitgegaan, dat de
werkgever de natuurijjke vyand van den werk
nemer is.
Met betrekking tot de bedenkingen tegen
toet stelsel vau het ontwerp, wordt toesinnsrdj
dat het oninogelgk bou z|n geweest eene alle
werkgevers omvattende onderlinge verzekering
te vormen, en betoogd dut datgene wat langs
dieu weg niet bereikbaar was, bereikt wordt
by het stelsel van het ontwerp. Dit stelsel,
verzekering by deRgko verzekeringsbank, beoogt
geene wiuot, niet eens volledige dekking van
5 want een gedeelte daarvan komt
voor rekening van den Siaat, en de Bank
woidt zoo ingoricut, dat attn gemis der goede
verzorging der belangen, die haar zyn toe
vertrouwd, niet gedacht kan worden. Indien
het boven redely kan twyfel verheven is te
dat geeae inrichting goedkooper zou
werken dan eene onderlinge maat-
BCbappy, waartoe alle werkgevers behoorden,
dan moet dit zelfde waar zyn van de regeling,
die de regeering wil tot stand brengen.
Deze uiteenzetting van het stelsel wordtin
de memorie nog nader in by zonderheden toe-*
gelicht.
Zeker moeten de schadeloosstellingen, welke
in het wetsontwerp zy0 bepaald, vergeleken
met die, vastgesteld in touitenlundsohe wetten,
ruim genoemd worden. Van die, welke in
Duitschland worden verleend, verschillen z|
echter zeer weinig.
Verder weerlegt de regeering andere, geop
perde, bedenkingenterwijl zy ten slotte het
volgende opmarkt:
Kan hu van de regeering, die in de beupro
ken stelsels meer na- dan voordeelen ziet,
verwacht worden de toezegging van eene
novelle, strekkende om de door amendementen
beoogde regeliog .Itoog in de vet te brengen
Doorvoor eon geen reden tjjo, te minder
i i
Naar men weet, is orada een paar jaren de
kwestie hangende, boe de verschillende pro
vinciale besturen tot eenvormigheid te brengen
ia de regeling van rangen en traktementen
der ambtenaren by de provinciale griffiën.
Thans moet deze zaak, naar wy vernemen,
bij kon.' besluit zyn geregeld. Volgens dit
besluit, zullen er zyn hoofdcommiezen, com-
;en, adj. commiezen le kl. en adj.-commiezen
2e kl. De maxima der traktementen znllen
voor de rangen bedragen f 2700, f 2200,
f 1800 en f 1400. De eerate en., tweede kler
ken zullen als traktement ontvangen een
maximum van f 1000 en i 700. Ten slotte
zuilen er zijn bodes-eoncierges, maximum f800,
en vaste knechten, maximum f 550. (Fad.)
By kon. besluit
zyn ingetrokken de by koninklijk besluit van
17 April gedane benoemingen van M. L W.
K. G. Hulswit en C» J. de Lussauet dè la
Sablomére, respectievelijk tot ontvanger der
registratie en domeinen te Beetsterzwaag en
te Goor;
en zyn benoemd tot ontvanger der registratie
en domeinente Elburg M. I. W. K. C.
Hulswit, thans ontvanger der registratie en
domeinen te Zevenaar; te Beetsterzwaag C.J.
de Luss&net de la S&bloniére, thans surnume
rair der registratie en domeinente Oiracbot
J. H. A. Evers, thans surnumerair der regi
stratie en domeinen, en te Zevenaar I. van
Praag, thans surnumerair der registratie en
domeinen
is voor den tijd van drie jaren gedetacheerd
j de laradmseat in West-Indië de tweede-
luitenant J. L. Schoonhoven, van het 3e rag. inf.
Dit laatste bericht ia nog opgenomen in ©en
nel der oplaag van ons vorig nomraer,
De StCf. bevat de wet van den 9den April
1900, houdende goedkeuring vau het op
Juli 1899 te 'sGravenhage gesloten verdrag
voor de vreedzame beslechting van interna
tionale geschillen.
De minister van waterstaat ehz. heeft be
paald dat van 1 Jnoi e. k. tot 1 Juli d. a. v.,
mede sullen bevoegd zynin de 2e arbeids
inspectie de inspecteur van den arbeid E. H.
Ekkor, wien als standplaats worde aangewezen
de gemeente Rotterdam; in de 4e arheids
inspectie de inspecteur van den arbeid 3. R.
Smit, wien als standplaats wordt aangewezen
de gemeente Amsterdam in de 6e arbeids
inspectie de inspecteur van den arbeid D.
Blanson Henkemans, wien als standplaats wordt
s&ugawesea de gemeente Groningen.
Blijkens een telegram van den Gonv. Gene
raal van N.-L, van 22 Mei 1900, woidt de
gouvernementfl-kofflg oogat op Java. voor dit
jaar thans geraamd op 205 000 pikolo.
IK JEMS «as aAMWifc
Door de Provinciale Staten van Noord-
Brabant is Dinsdag tof lid der Earste kamer
gekozen de heer mr A. M. Sassen, mét 46
van de 50
zelf staat. By andere koopdagen zal men
hef gebruik volgen en den veldwachter
de regeling weer opdragen.
Of dit daarom aooveel beter ia
Naar onze meening niet.
Hoe minder bijbaantjes aulk een titularis
vervulthoe minder verplichting by heeft aan
particulieren, hoe beter wy dit achten voor
zyn eigen prestige.
Zoo'n man moet zelfstandig zyn en biyven
en die zelfstandigheid loopt gevaar als anderen
tegen betaling, van hem diensten vergen.
Van bewaring der orde is geen sprake.
Maar ook tegenover het publiek achten wy
het heter te handelen, aooals in het bewuste
geval was geschied.
Ia eene regeling op eigen erve moet de be
zitter of de pachter van eene hofstede geheel
vry syn en vry biyven, wat hy nu, als door
het gebruik gebonden, niet is, vooral wanneer
men, zooals onze berichtgeververlangt dat
men sioh zal houden aan de f
Laat hy dus daarom eigen 1
kenhet zal voor het publiek i
wesen en een beteren indruk maken.
Want men moet niet bg alles de mannen
van het gezag doen optreden.
Eerst als de orde verstoord wordt, moet
hun hulp worden- ingeroepenen dienen sf§
die de berichtgever merkt het zelf op
te verieenen krachtens hun ambt en bun
plicht, zonder daarvoor op vergoeding te
mogen rekenen.
By kon. besluit zgjn benoemdtot gezwo
ren voor den polder Anna Jacob» to St.
Philipsland J. Aarnocdse tot gezworen voor
het waterschap de Vrjje poldert onder Tholm
X. van Gomel; tot voorzitter van het wa
tersoep Stoppeldyk e. a. C. van Eibroeek,eB
tot lid van het dagelykaoh bestuur van dat
waterschap, P. F. Fruytier,
Da navolgende kommiezen by 's ryka
belastingen sa Zeeland worden met 1 Juni
a. s- verplaatstB. J. ten Bokum vau Hans-
weert naar Miliingen, H. N. J. de Nooijer van
Mjilsageanaar Hanoweert, C. Everiua van
Axel naar ttt J&nateen, J. J.'de Smit van
Hontenisse naar Axel, M, D. J. XL van den
Brink van1 Rucphen naar HunitenlMia en W«
Janoen van Ghaarn haar ÏJèehdyke.
De drie eerstgenoemde sgn dórde, de bólde
laatate vierde klasse.
UIT STAD EN PROVINCIE.
POLITIE OF „EIOEM VOLK" 7
In een door ons ontvangen schryven uit
Biervliet wordt geklaagd, dat by een dezer
dagen gehouden verkooping van vee en inspan
de boerenknechten der hoeve, met voorbygang
van den vridwachter, werden belast met de
regeling; een gunstbewys, dat onze bericht
gever in die grensstreek ongaarne zag 'nage
volgd.
Vooral woog daarby volgens hemeon 'floan.
eïeele kwestie.
„Op bedoelden Meikoopdag waren zoo
schreef hy pluB minus 25 kramers en tent-
houders, en daar de knechts van ieder hunner
by de toelating tot de erve éen gulden geëischt
hebben, schoot er voor de politie niets over,
en zag deze zich een aardig buitenkantje
ontgaan."
Ons verstrekte inlichtingen hebben ons over-
typ (hl M t» Um WMl'e Ftkwl i
De vergadering der Nederhmdtehe Jurir
tsnvereenigmg, die, zooals gemeld, dit,jaar ts
Middelburg wordt gehouden, is nn bepaald
op Vrydag en Zaterdag 29 en 80 Juni.
Heden ochtend tegen 11 uur werd op de
Groote Markt aih i er een 66j«rige vrouw
uit deze ntad door een boerenwagen aangero>
den, waarbij sQ enkele lichte kwetsuten bekwam»
Na in het politiebureau verbonden te zyuj
werd de- vrouw por rytuig naar hare woning
gebracht.
Ds voerman van don wagen heeft gte»
setoüld aan dit ongeval, dat aan onvoorzich
tigheid der gekwetste zelve So wyten is»
Uit Vlicsingcn
sohryff men onss
In een vlaag van moedeloosheid ïpiong een
passagier van d© heden morgen Mnoemgeko-
nachtboot ter hoogte van do Nieuwe
Sluis over boord, doch werd dadei|k weer
opgepikt, Èeis wat een kranig stukje mag
genoemd worden. In het hotel Zeeland werd
de man onder dab gebracht.
De man was Duitoober, eerste klasse passa
gier, ongeveer 50 jaar oud en, naar een vriend
in hem mededeelde,sedertecoigedagen duizelig.
De vriend is by hem gebleven, wachtende
op de overkomst der familie.
Voor de tweede aauwyzing der onder
houdswerken van het oslamitenze waterschap
Elletcout8dyJe~~Bori8ele, waartoe het bestuur
te Borssele bSesnkwam, werd
ra belangstelling getoond. Er was
tl gegadigde tegenwoordig. Het be
est derhalve, na twee nor i
onverrichter zake terugkeeren.
In den nacht van Zondag op ;1
heeft het ook in Zuid-Beveland i
gevroren dat vooral vlas en aardappels veel
nebben geleden. Aan 'tvlas ia uatunriyk
te doen, maar aardappels zyn door
telers afgesneden omdat het bevroren
loof toch sterft en nieuwe groei bevorderd
wordt.
De vrees dat de kersc-nboomen veel van de
vorst en koude winden zonden geleden hebben
is niet bewaarheid.
Galtrende de vmjfe vert wetden 1M
19» PW*. pTlilKt