MIDDELHUIRGSGHE COIIRAIMT. N°. 116. 143" Jaargang. 1900. Donderdag 17 Mei. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- PiSi, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermametar Middelburg 16 Mei 8 a. vm. 50 gr. 12 n. 56 gr. *v. 4 a. 54 gr. F. Verw. mat. N. w., zw.bewJc.weer. Agentani Te Rotte* dam: Nijgh van Ditmab. W Advertentiën: 20 cent "per regel, Geboorte-, dood- en alle Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 o Groote letters naar de plaats die zg in familieberichten en Reclames 40 cent per regei Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, bet effende Handel. ND verheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn., N.Z. Veerburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 16 Mei. De positie der onderwijzers ten plattelande. Ouder dit opschrift bevat de Vragen dee Tyda van deze maand een zeer lezenswaard opstel van J. Scbeltens, hoofd der school te Eglde. Na een historisch overzicht gegeven te hebben van den toestand van den onder wijzer in 't algemeen, onder de laatste school wetgevingen, en die van den onderwijzer op hot platteland in bet bijzonder, schetst de schrijver hst groote verschil, dat er bestaat tussohen dézen en zijn collega in de stad. Dit betreft vooral zijn finanoieele positie en in verband daarmee zQa gebeele wijze van leven en de mogelijkheid om iets te genieten van hetgeen er te genieten valt voor een beschaafd menseh, die niet al te zeer zyn uitgaven behoeft te beperken. „In bijna alle gemeenten, die buiten het wereldverkeer liggen, is nog altgd de wedde voor bootden van scholen geen cent hooger dan het by de wet vastgestelde mini mam, en dat die der onderwijzers en on wyzeressen, beneden den rang van hoofd, weinig boven haar miniman slingert, is geheel baas oadanks een gevolg van de marktwaarde.' Daarby wordt men op bet platteland, al; iemand met een „vaat" traktement, meestal verbazend goed in de gemeentebelasting aan geslagen, es is bovendien, by het ontbreken van een bais, de vergoeding voor woning vaak veel geringer dan waarvoor met moge lijkheid een behooriyk verblijf te haren is. En als men op verbetering aandringt bij bet gemeentebestuur, dan heef' bet„Kan de meester het beter brygeo, dan moet by maar gaan. Wij krygen er wel een weer voor 't geld." Zóo is de onveranderlijke zienswijze, dat ia de adat der boeren maatschappij. En toch, in welk een gunstige conditie ver keert dan nog znlk een plattelandsboofd in yergeUjking van zyn getrouwden onderwijzer, wiens wedde tusscheu f 500 en f 600 wisselt, eveneens verminderd nataariyk met de nood. aakelijke kortingen voor rykspensioen, ge- b rijksbelastingen, verminderd boven- met een som van f 50 k f 100 voor een meestal éen kamer voor man, vrouw en kroost met een berghok achter. Eu zoo worstelt de een en de ander tegen de golven van het harde noodlot, steeds in gevaar, dat da vloed hem zal bedelven. Eu ziet hg van gijn onderste sport naar den top van de ambteiyke ladder, dan bespaart by daar b.v. de hoofden te Amsterdam, met f 1760 a f2250 plas t 600 voor gemis van vrjje woning, en de onderwysers met f 700 en f 100 voor de hoofdaote, en na 8 jaar dieast f 100 verfaooglug. terwyi de le onderwyzer er van f 1000 tot f 1400 kan klimmen. Men spreekt van verschil in levensstandaard. O, die levensstandaard 1 Wat zyn daarover reeds veel woorden gewisseld. „Als men el kander slechts beter verstaan wilde, dan zou er niet zooveel spraakverwarring wezen, want er is toch genoeg verschil in debeteekenis van moeten en kannen, om in beider gebruik niet mis te tasten, en dat verschil bestaat bier. De onderwyzer ten platte lande werkt voor een kommerigk loon en moet er van leven. Gaat het bijna niet, moet hij bezuinigen bier en betuuigen daar, om rund te komen, het moet. Had de ouder wjjzer in de stad datselfde hongerloon, by zon er ook van moe ten bestaan en het zou gaan. Maar dan kon by niet bier van en daarvan lid zyn, dan zou hy niet door zijne stadgenooten als een deftig borger geëerd worden, dan zou hy in achterbuurt moeten huren, met en older de laagste klassen der stad moeten verkeeren, terwyi by na ia dea fatsoeaiykenbargerstand is opgeaomen, dan zoa hy zich niet mc veel gerieteiykhCden en voorwerpen van kannen omringen, alt den verleideiyken vloed, dien de schitterende winkels hem op synen dageiykschen gang in bonte afwisseling in de oogen spiegelen, dan zoa hy zyn kin deren niet die opleiding kannen geven, welke thans zelfs de hoogste kringen voor hen ontsluit. Hy beeft boven zyne uitgaven voor de nood- sakeiykate behoeften een surplus, dat tbans tot dit alles in staat stelt, dat hem veroorlooft ia de stad fatsoenlijk te leven. Ook de collega ten plattelande moet s fatsoen ophouden, en al mist dat veel van ■ieriykheid van den stadsman, al kan hy het met den besten wil niet verder brengen tot „hRlf beer", 't is toch een offer aan het oog der wereld en juist dat offer kost zoo zwaar, omdat by er geen sarplas yiudt dan op kosten der maag!" Daarna schetst de sobryver de moeiiykheid m plat|eland»ond«wJJ*er om «enige „yy. verdiensten" te maken, de bezwaren die de wet en vaak de Gedeputeerde Staten daarby len weg leggen, de voordeelen die alleen „kerkeiyke" betrekking vaak nog ople vert, doch ook de moeieiyke, ja onoprechte verhoudingen, die daarvan dikwyia het ge volg zyn. Ook van het zorgen voor de toe komst van vrouw en kinderen, moet de plat- telandsonderwyzar, hoe smarteiyb het hem is, wel afzien, door het ontbreken der moge lijkheid om daarvoor iets ter zyde te leggen, de nuttige instellingen van het Ned. Onderw, Oenootach. spaarbank en levensverzekering, kuanen hem weinig baten. Had bij een betere jaarwedde, dan zou hy wel voor het Onder- wijzers Weduwen- en Weezenfonda eenigo con tributie kannen betalen. Verbetering der jaarweden moet daarom voorgaan. „Verboo ging der minima, neen, een betere re geling van bet systeem der bezoldiging staat op den voorgrond, en wel op znlken voet, dat geene looze vonden ontduiking of be knibbeling mogeUjk maken. Zal de onderwyzer van de eerste zorgen das levens ontheven worden, zoodat hy zich onbekommerd geheel aan zyn school, aan zyne klasse kan wyden, dan moet hy niet langer afhankelijk blijven van de kleinzielige motie ven der plattelandsbesturen. Het best ware, hem geheel tot staatsambtenaar te verheffen, maar mochten zich daartegen onoverkomelijke bezwaren verzetten, dan is in allen gevalle eer invloed van den staat gewentcht. Wordt alleen het minimum verhoogd, dan blijft alles óp denzèlfden voet, als bet nu is de plattelandsbesturen nemen aan, wat ze krygen kunnen voor het minimum, en allen, krullejongens zoowel als gezellen, ontvangen hetzelfde loon. De meest wenechelijbe regeling zyn die volgens opklimming naar dienst- nj met vrye woning ook voor den ondèr wyzer, die zeker aantal diensijaren, b.v.meer dan tien, heeft. Ten slotte wekt de sohrtj ver allen op, die migen invloed hebben, om voor de verlangde verbeterang te stryden. En de stryd mag niet lang duren dat zou voor veie hougeriyders en voor het onderwys ten plattelande de dood zyn. Schoolblad Ouderlijke macht. Niet vau vaderlijke macht zal voortaan in )t BurgerUjk Wetboek sprake zjjn, maar van ouderiyke macht, zoo nohiijfc Eet Vad iu zjjn sameroverziebt vaa Dinsdag. Eerst had de Minister voorgesteld ouderiyk gezag, wat fraaier Klinkt en misschien taalkundig juister ia. Op gebleken christelijke bezwaren waa deze ver andering teruggenomen, daar ook deze Minis ter „nationale" wetten wil. Nu wilde echter aet geval, dat onder de Christenen zeiven in deze quaestie geen eenstemmigheid bleek te heerscnen, althans juist op grond van Gods Woord nam de heer Kayper het op voor het gezag". Het nogal breed te dien einde zette betoog had echter na 's Ministers leuk verweer geen verder gevolg, en verborgen oieef, welke Caristenen hel met den heer Kuy- per oneens zyn, alsook waarom deze met de onchristelijke formuleering vrede had. Wel bleek indirect, dat 's heeren Kuypera macht of gezag? over zyn volgelingen in deze quaestie niet onbetwist was, daar de gansche commissie van voorbereiding, tot welke üeer Lucasse behoort, hem weersprak. Met de substitutie vau ^aderlijk" door ouderiyk" had de heele Kamer vrede en dit s van meer belang. Wie echter mcoht n ie-, d«t het voornsmeiyk het streven om de vrouw recht te doen wedervaren, leidde tot deze hervorming, werd wei een weinig teleurgesteld door de historiaoh-phi iosophische uiteenzetting des mim»tere, waar ttij de toekenning vau meer recht aan de oeder ten aanzien van het huweiyk der kinderen verklaarde. Aan de leer, dat m man ia hoofd der eohtvereeniging, wilde hy niet geraakt zien, maar omdat by een huwelgk van een kind beide ouders als vertegenwoor digers, elk van zyn geslacht, evenveel belang hebben. Overigens behoorde eigenlijk tot bet systeem, dat aan den rechter meer invloed op de familieverhoudingen wordt toegekend, in overeenstemming met het Ger- maansehe, de patria poiestas temperende recht. Zoo de minister dan ook by verschil van gevoelen tnaschen de ouders aanvanke lijk den kantonrechter wilde doen beslissen, is 't wederom op christelijk verzet, dat by dit heeft teruggenomen en nu men moei zeggen con amore het stelsel verdedigde, dat, waar de ouders tegenover elkaar staan, nooit een beroep op den rechter mogelijk moet zyn. De heer Fokker wilde het aanvan- keiyke voorstel hersteld zien. Er was echter niet alleen van ohristeiyke zjjde verzet maar ook van zeer vele anderen, die dea dat, wat in vele gevallen de van den kantonrechter met familie-aangele m moge rechtvaardigen, hy toch niet tegen het gevoelen van-een ouder over een re quaestie als een huwelijk mag beslis sen. Vooral nu de minister er toe is over gegaan de meerderjarigheid te verlagen tot den 21jarigen leeftyd, kon er bovendien in 't uitstel van een hnweiyk by weigering van een der ouders niet veel bezwaar worden gezien. De principieele en opportunistische standpun ten vereenigdèn zich om met groote meerder heid het amendement Fokkor ten val te bren gen. Merkwaardig genoeg was men het er niet over eens, welk stelsel de regeering in haar artikelen over de toestemming by huwelgk heeft neergelegd- De heer Veegens las er in, dat do kantonrechter alleen dan een woord aespreken, ais het veto van een ander dan een vader of moeder bet buweiyk in den weg staat, doch de minister verklaarde, dat hy beoogde steeds aan een weigering op schortende kracht toe te kennen, behalve in t geval de toestemming van meer dan twee personen nooiig i», iu welk geval by ver schil van gevoelen beroep zou zyn op den kantonrechter. Dit verschil van interpretatie deert niet, nU eau amendement der rappor- rerd overgenomen, waai door het stelsel >n minister op een paar punten gewy- zigd is In de eerste plaats ditals een der ouders overleden ia, beslist volgens het stel sel dea ministers de overlevende alleen. De commissie, ditmaal met den heer Veegens, stelde hiermede gelijk het geval, dat een der ouders in de onmogeiykheid is zyn wil te verklaren; de minister bad dan ook het kind tot de meerderjarigheid willen laten wachten. De tweede kwestie gold het geval, dat een der ouders uit de ouderiyke macht is ontzet. De minister wilde deu ontzetten ouder, waar het buweiyk van een kind betreft, evenveel recht geven als den niet ontzetten en vond in stelsel steun by den heer Veegens. De overige leden der commissie wenechten ook in dat geval de tUBschenkomst vau den kan tonrechter, waarmee de meerderheid zich ver- i. In het thans aangenomen cyateem ia nu verder de toestemming van den voogd noodig, als er een voogd is, ook al zyn de ouders beiden, of een van beiden in leven, wat mogeiyk is by ontzetting, en de toestem- Ier grootouders, als de ouders ontbre ken. By weigering in deze gevallen is er be roep op den kantonrechter. De verdere bepalingen betreffende de toe- emming zyn niet wezenlijk veranderd. Ook het vereischte van tosstemming tot 30 jarigen leeftyd met de zoogenaamde acte van eerbied is behouden. In aanmerking neme men overi gens, dat de beslissing over de vraag, of de meerderjarigheid gesteld wordt op 21. jaren, wat door de meerderheid wel inpiicite is aan genomen, echter eerst later komt. Aanstaanden Vrydsg verleent de minister vau koloniën geen audiëntie. Door de arr.-reohtbank te Amsterdam is, ter vervulling eener vacature van rechter iu dat college, opgemaakt de navolgende alpha- betisohe lijst van aanbeveling s mr H. L. Aiser, rechter in de arr. rechtbank te Alkmaar mr W. F. Byieveld, advocaat en procureur te Amsterdam, en mr H. M. Witsen, subsiituot- gciffier by de arr.-rechtbank te Amsterdam. UIT STAD EN PROVINCIE. Vrij dagavond, tussohen zeven en halt negen, zal by gunstig weer het zal dus dan nog heel wat moeten veranderen op het Molenwater alhier door het muziekkorps der dd. schuttery, onder directie vau deu heer Jan Morka, de eerste uitvoering in dit Beizoen worden gegeven. Het programma is bepaald als volgtDrey fus MarachJones; Concertouverture Labor y Coppéha, ballet (arr. Morka), Detibe»; Tol- niacher National Tmie (arr. Morks), Souarweu- fca; Aas dar oper Die Meistersinger von Nürnberg (arr. Morks) Wagnera Oranje-Vrystaatscb Volkslied, Nicolai, b Tranavaalsch Volkslied, Van Keesen «Generaal Cronjó", Militaire Martcb, Morks. De koniukiyke harmonie St Cecilia van Puers, welker uitvoering tydens de alhier m 1898 gehouden iahaldigingafeesteu eene «eer goede herinnering heeft achter gelaten, had weueikeerig een zoo goeden indruk van Middelburg gekiegen, dat zy baar bezoek gaarne wensebte te vernieuwen. Eene daar. over met de Vereeniging tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer in Walcheren alhier gehouden briefwisseling heeft ten gehad, dat Dinsdag morgen definitief bericht is ontvangen, dat de Harmonie onse gemeente zal bezoeken op Zondag en Maandag 24 en 2S J»pi M. en of dm «vond nu 84 Jut iu den tuin van het Schuttershof een concert ul geven. Uit Vliasingen. Prins Albrecht van Pruiseen, regent van Brunswyk, met gevolg, kwam heden morgen met den aneltrein van 10.20 uur alhier en aette de reis naar Engeland per dagboot Te S t, L a u r e n s zyn Diesdag, wy hebben het reeds gemeld in een deel der op laag van ons vorig nomme-, ter vervulling der vacature, ontstaan door het overlijden van den heer G. Kwekkeboom, als oandidaut voor lil van den gemeenteraad gesteld de heeren K. Houterman, J. Kwekkeboom eu J. Won- De stemming zal plaats hebben 29 Mei a.s. Uit Kloetinge. Dinsdag middag bracht de trein van 3 nut den heer Wagtbo, Kloetinge's nieuwen burge meester, met diens familie te Goes, alwaar de wefhouders en de secretaris hem ontvingen. Eau stoet, bestaande uit eenigo landauers en 80 man te paard, was voor het station opge steld. By aankomst aan het tolhuis, de grens der gemeente, werd de bnrgemeester door den heer De Jonge, voorzitter der commissie, toegesproken, waarin deze onder woorden bracht hoe aangenaam het was voor Kloe tinge zyn benoemiog te vernemen en tevens de hoop uitsprak dat zyn bestuur lang en gelukkig mocht zyn. Hiervoor werd spreker barteiyk dank betuigd en onder het spelen van eene vrooiyke marach door het fanfarekorps Excelsior ving de verdere tocht naar het dorp aan. Daar waren de sahoolkinderen voor het buia van deu heer Lenshoek opgesteld en werd d leerlinge den nieuwen titularis, onder toespreken vau eenigo woorden, een voord gelegenheid vervaardigd gedicht overhandigd, dat vervolgens op de wyae van het Oosten- ryksch volksLed gezongen werdook werd het oude Wilhelmus gezongen en aan mevrouw Wagtho, door ©enige allerkeurigst nitgedosohte Zeeuwsobe boerinnetjes, een prachtig bouquet aangeboden. Daarop ging het verder voort door het dorp, waarna de ontvangst op het gemeentehuis plaats vond. Aldaar werd de nieuwe burge meester door de reeds vermelde boe-innetjes met bloemen bestrooid. Na opening van da raadsvergadering sprak de waarnemende burgemeester, de eerste wet houder B. v. Liere, het nieuw boufi der ge- ito toe, waarna bjj op de gebruikelijke wyze de installatie voltooide. Na deze plechtigheid nam de heer Wagtbo >t woord en zei de o. a. hoe gelukkig hy zich als burgemeester van zyne vorige gemeenten had gevoeld; hy sprak verder den wenschuit te Kloetinge dit nieuwe tydperk van in een voorspoedig en gelukkig zon Het raadslid 0. Beenhakker voerde vervol gens nog bet woord. Ook aan de ingezetenen werd gelegenheid igeven den nieuwen burgemeester te compli- 's Middags werd den burgemeester op het raadhuis een dioer aangeboden. In den avond bad een muziekuitvoering i een velocipèdeoptocht plaats. Het feest liep ia de beste orde af. De versiering der eerepoorten was eenvoudig maar net ende stemming van het publiek,dat door vele ingezetenen vau naburige gemeenten vermeerderd was, prettig. J. D. Bruinsma te Coiynaplaat is benoemd tot agent van politie 4 ie klasse te 's Hage. De klerk der poateryen en telegraphie le kl. J. H. A. Voor en is van Hillegom naar Zierikzee verplaatst. Gedurende de vorige week werden van Bruinisae verzonden 200 tonnen mosselen naar België, ad f 1.80 per ton. Voorta werden aangevoerd 1500 tonnen mosselzaad van de Zuiderzee, ad f 1 per ton, en van Zeeuwsobe strandwerken 400 tonnen, ad f 2 per ton. Mejuffrouw C. M. M. van Linsoboten, klerk der posteren en telegraphie, wordt 1 Juui verplaatst van het telegraafkantoor te Amsterdam naar het post- en telegraafkantoor te Bresken s. IN HET BËLANQ VAN DEN DIENST BAREN STAND. Hat in de Dinsdag gehouden algemea vergadering van de Vereen ging tot bevordering der belangen van den dienstbaren atat.d te Mid delburg, waaroiotrout.in one votig noumor reeds een bericht werd opgeaomen, door den secre taris-penningmeester jbr mr J. A. Sehorer uitgebracht jaarverslag over 1899 luidt als volgt; Ais een verblijdend veriehjjnsel mag wel contributies, dat in de laatste jaren steeds gedaald was, dit jaar voor het eerst weer ge klommen ia. Niettegenstaande de vereeniging ook in den loop van het jzar 1898 wederom verscheidene contribuanten verloren had, zyn er echter zoovele nieuwe toegetreden, dat het getal leden en belangstellenden, dat in Januari 1898 respectievelijk 14 en 42 bedroeg, in 1899 geklommen is tot 17 en 55, waarvan aan con tributie ontvangen werd f125 60, tegen 1102.25 in het daaraan voorafgaande jaar. Aan rente van bet aan de vereeniging toe* beboerende kapitaal werd in 1899 ontvangen f 105.78, terwyi de nitgaven f 71.05 bedroegen, f 34.73 minder dos dan de gekweekte rente bedroeg, zoodat dit jaar een bedrag van f 34.73 t 125.50 f 160.23 by het kapitaal kon gevoegd worden. Van het op de Nwftwpaarbank belegde ge deelte van dit kapitaal werd in 1899 een bedrag van f 421.73 afgenomen om daarvoor eene inaohry ving, groot f 500, op het Grootboek der 2'It Nationale sohuld aan te koopen, zoodat het kapitaal van de vereeniging op 1 Januari 1900 bestond uit f 4500, ingeschreven op het Grootboek, en een bedrag van f147.47' grootendeeli belegd op de spaarbank van het Nut. Dit kapitaal, waarby ieder jaar gevoegd worden de contributies, in dat jaar ontvangen en de rente over het afgeloopen jaar, voor zoover die niet gebezigd is voor de andere ia de statuten omschreven doeleinden, en dat dos steeds, al is het maar geleidelijk, moet toe nemen, is bestemd om eenmaal het hoofddoel van de vereeniging te verweseniyken: bet huren nl. of aankoopen van een of meer woningen of het stichten van een aiyl voor oude eu gebrekkige dienstboden. Met bet oog op het kapitaal, bestemd is, en de langsame wyze, aangroeit, is het duideiyk, dat dat deel eerst ia een verre toekomst cal kunnen bereikt worden. Voor heit, die met het bestuur dat doel gaarne spoediger tot verwezeniyklbg komen, is daarom de herinnering overbodig, dat bet bsstnur tióh n legaten steeds gaarne aan be ter wjjl ook toetreding van meer- ire contribuanten steeds zeer gewensebt blgfc. De Vereeniging houdt intmschon niat sleobts het oog op de toekomst geriaht, maar tracht ook voor het tegenwoordige de belangen vaa dienstbaren stand te bevorderen. Zoo dan ook ia 1899 wederom aan oen twee tal gewezen dieostnoden, dié zich die hulp waardig hadden gemaakt, eene tegemoetko* miag verschaft, terwyi verder, bm trouwe en langdurige dienstvervulling te beloonen en daartoe ook aan te moedigen, aan drie dienst boden, die gedurende meer dan tien achter jaren hetzelfde gezin tronw en yverig hadden gediend, het getuigschrift van Vereeniging, benevens een souvenir, werd uitgereikt. Het bestuur bestaat thans uit de beeren A. B. ter Haar Bomery, voorzitter, jbr mr J. A. Sohorer, secretaris-penningmeester, jbr tnr E. A. O. de Casembroot, W. A. graaf Van Lijnden en jhr C. J. J. A. van Tejjliegen dames comité uitjoukvrouwe S. H. vau Doorn, mevrouw C. E. G. de Rud—Van 3 >ni- beeok, mevrouw C. A. de Stoppelaar-~V*n Ey« en mevrouw A. Verheden—Landïkroon Schouten. LETTEREN EN KUNST. Onlangs, ook nog in ons nommer van Maandag, meidien wy dat op bet muziekfeest, cere van het 60j«rig bestaan van het con servatorium te Keulen enkele liedoren van den heer Joh. Cleaver zouden worden gezongen. Die ons gedane opgaaf blijkt minder juist te zyn geweest. Volgens het programma is van onzen ge- achten stadgenoot uitgevoerd Beatrice, eeènc für Soprmsolo und Orchoster. De solo party werd gezongen doormerrouw Catb. Fleiseher-Edel, operazangeres te Hamburg. Da Köln. Zeilung Uat zich éri over de com positie, èn over de uitvoering zeer gw-rig uit. De eerste noemt haar m uzi Vale verslag gever „eino eehr aohifnt und effectvolle Com position" Op genoemd feest behaalde ook onzegrocti zanger, Job. Meseobaert, bet meeste succes vau allo solisten op vocaal gebied. Het Kt>olsoUe blad noemt hem „den grossen HoMtiier". Belang en Hecht van 15 Mei bevat: Do vrouwelijke telefoonbeambten in dienat der ge meente Amsterdam door H. v. d. M Feb en en Indrukken VI (slot) door W. W. F.—D. De Tentoonstelling van hygiënische vrouwen- kleeding te Groningen door J, M, S.—-M. Verscheidenheden enz.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1