1IIDDELBURGSCHE COURANT. Maandag FEUILLETON. 23 April. N°. 9I>. 143e Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen." Pr§8, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm«met«r Middelburg 21 April 8 u. vm. 59 gr. 12 u. 73 gr. »V. 4 u. 69 gr. P. Verw. zw. w., licht bew. A g n t nS Te Zierikzee: A. C. de Moon; te Tholeu: W. A4 yix r Advertentidn: 20 cent per regel. Geboorte-, dood= en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 eent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, NHverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Bij deze courant behoort eon Bijvoegsel. Middelburg 21 April. De straf klasse te Vlissingen. De heer mr A. G. Wesenhagen levert in de April-aflevering van De Militaire Spectator zijne slot-beichouwiog over „Strengere Krijgstucht", iu het byzonder over de klasse van discipline te Vlissingen, en gaat daarin na op welke wijze aan de door hem aangestipte bezwaren zou kunnen worden tegemoet gekomen. Hij herhaalt dat voor hen, die een gezetten weerzin in den militairen dienst hebben, het verbiyf in eece tweede klasse van discipline te etmeam&la onvruchtbaar mag heeten. Zulke Meden worden toch zelden of nooit goede en bruikbare militairen, en het is eenvoudig on begrijpelijk, dat men met het wegzenden van zulke personen dikwijls nog zooveel jaren wacht, en inmiddels de arrest kamers en gevan genissen ten laste van 'a rijks schatkist met dergelijke kostgangers vult. Huu militair eer gevoel zal door die opsluitingen vermoedeiyk toch wel niet ontwakenzoo zegt hij en merkt verder het volgende op „Waarschijnlijk is het dan ook minder om de opwekking van dat eergevoel te doen. De reden, dat men die onwilligen tracht te dwin gen om in dienst te blijven, zal vermoedelijk hierin gelegen zijn, dat men het handgeld zoo maar niet wil laten teloorgaan, zonder den verbondene er op de eene of andere wijze iets voor te laten praesteeren, zij het dan maar door een lang verblijf in de arrestkamer of iu de gevangenis. Hier doet zieh bovendien het militaire denkbeeld gelden, de baas te moeten bljjven en den onwilligen hun zin niet te geven, een denkbeeld, waardoor men jaren lang volkomen onbruikbare soldaten voedt, kleedt en onderkomen verschaft. Doch in stede van de reeds gemaakte handgeldkosten met verdere onderhoudskosten van zulke per sonen te vermeerderen, zou een meer afdoende maatregel m. i. hierin gelegen zijp, dat men, na de bekrachtiging van de verbintenis door den korpseommandant, van dat handgeld slechts een betrekkelijk klein gedeelte uitbetaalde, gelik bi de koloniale reserve pleegt Jte geschie den, en het overige voor den betrokkene op de rihspostbaarbank belegde of jaar- li ka hem bi gedeelten uitbetaalde. In afwachting van een volksleger, waarin ook voor mi het ideaal van eene nationale verde diging gelegen zou zin (mits men zich meer op goed mikken en schieten dan op fraaie exercitieptssen toelegde), zonden er dan heel wat minder verloopan SDj etten onder onze vri willigers voorkomen dan nu het geval is, dank si de aanbrengpremie van f10, die de adspirant-ondèrofficier-vaandeldrager en andere wervers opsteken. Eene voorwaardeigke aanne ming, op proef, en eerst bi voldoening na een jaar of korter eene geheele of gedeelteiyke uitreiking van het handgeld, zou aau den tegenwoordigen toestand een gewenscht einde kunnen maken. De uitspittingen in het begin van den diensttijd en de reactie, die er nood- EEN GELDGENiE. 7 Naar het Noorsck. van ALFRED HEDENSTJERNA. VII. „Zoo, mevrouw, weet gi het al? Dan moet ik u onderdanig om vergeving vragen, van wege van nacht 1" Met die woorden beantwoordde Josua den volgenden dag,op het visite-uur, de stille om arming zijner aanstaande schoonmoeder. Juffrouw Agues werd tamelijk bleek, toen hg haar kuste want de gevoelens eener jonge dame zijn 's nachts na twaalven in bal stemming, heel anders dan den volgenden dag by helderen zonneschgn, wanneer de zaak beklonken is. Josua moest plaats nemen en praten, met deftige dames, en de eene toespreken als mevrouw mijn schoonmama. Hg keek erg verlegen, maar was toch minder onhandig dan Agnes gevreesd had. Van lieverlede keerde de kleur op hare wangen terug. Zij moest hem nemen zooals hg nu eenmaal was, en hare trotsohe ziel verzette zich tegen alle minach ting van hetgeen haar toebehoorde. Er werd natunrigk ook over de toekomst gespróken, over de inrichting, de bruiloft enz. jloaua »a§kta zeer whuohter eenige opwer; wendig op volgt, beide vroeger door mg aan gestipt, zouden dan tevens voorkomen en daar. door viij wat minder onbruikbare soldaten in het leger aangetroffen worden. Zg, die alsdan eene dienstverbintenis aangaan, zouden tevens meer waarborg opleveren van persoonigken last in het vak." Na er op gewezen te hebban dat zekere aan eene ongelukkige zielsstoornis Mjdende indivi duen veeleer onder geneeskundige behandeling moesten worden gesteld dau bij het depot van discipline geplaatst, schryft mr Wesenhagen verder „Voor het overige valt een tweede klasse van discipline voor al degenen, die onvatbaar big ken voor de gewone correctieve middelen, als instelling zeer zeker niet te verwerpen hetzij men die klasse, gelijk thans, in een afzon deiyk depót vestige, hetzij, gelijk vroeger, by elke compagnie, een toestand, waaraan vele deskundigen steeds de voorkeur blijven geveD. Die tweede klasse moet in allen gevalle een schrikbeeld biyven en het is daarom zeer ge wenscht om elke plaatsing in die klasse by de laatste disciplinaire bestral flag by het korps officieel te doen vergezeld gaan van eene waar schuwing en aanzegging, dat een volgend disciplinair vergrijp van ernstigen aard onher roepelijk eene plaatsing in de tweede klasse medebrengt terwijl, vóardat tot de onvoor- waardeiyke detacheering besloten wordt, als laatste proefmiddel de overplaatsing Daar een ander onderdeel van het korps (compagnie, battery of eskadron) mede zeer aanbevelens waardig voorkomt. Velen toch van deze soldaten, als mecacben cog niet altoos slecht van aard, zyn tegenover de noodwendige militaire tucht als 't ware verstokte overtreders te noemen. Geenszins echter in den zin van de slappe en gemakkelijke leer der ontoerekenbaarheid, als zouden hunne daden het onvermydeiyk uitvloeisel zyn van hun karakter, doch in den zin van eene stelsel matige en trapsgewgz© verharding van hun militair geweten, op welken grond srfj voor bunne daden persooniyk verantwoordelijk zyn en de gevolgen daarvan moeten dragen. Ais gewooniyk moeten ook deze daders onder vinden, dat, ingevolge de noodwendige zelf verdediging der maatschappij, in casu van de militaire samenleving, de bedreiging met straf voor de overtreding, eindelijk in werkeiyke straf overgaat. Zy moeten vooruit weten wat er op staat en moeten bet later ook gevoelen. „Straf zy geen kwaad", in zoover heeft onze Modder maa terecht geoor deeld. Doch straf zy aan den anderen kant ook geen wassen neus, maar eene stellige bevesti ging, eene sanctie van de eenmaal vastgestelde bedreiging„doe het niet, anders volgt voor u „deze of gene schade." Zonder die bedreiging en zonder de uitvoering daarvan zouden alle bestaande staatsordeningen en staatsinstellingen kunnen worden terzijde gesteld en by velen de bandeloosheid, als uitvloeisel van bun karakter, zonder beperking moeten worden geiuld, daar zy volgens enkele anthropologen ontoerekenbaar, en mitsdien onstrafbaar zyn. Als nu zoodanige haiioueele overtreders by het depót komen, wordt, voor zoover betreft drankmisbruik en voortdurend mankeeren, terstond de bron van hunne ellende wegge nomen. Zy krygen geen cent in handen en kingen. „Zooals de dames weaseheazei hg steeds, en het klonk net alsof by achter de toonbank stond te buigen en bestellingen aannam. Slechts in éen opzicht uitte hy een bepaalde meening, namelijk by het vaststellen van den tyd voor het huweiyk. „Zoo spoedig mogeiyk", zei hy vastberaden. En het geschiedde zooals Josua wilde. Heeds in het vooijnar had het huwelijk iu allen eenvoud plaats. Kort van te voren had een van de kennissen, in tegenwoordigheid van Josaa gezegd dat het zeker van zelf sprak dat mevrouw Van Faxenhelm by het jonge paar zou gaan in wonen. Mevrouw zette een naïf onwetend gezicht en Josua kwam terstond weer met zyn„Zooals de dames willen." Agnes was juist in de andere kamer bezig, doch toen moeder en dochter later alleen waren, zei Agnes hare meening. Mama zou natuurlek altijd welkom zyn, en steeds haar plaats aan tafel vinden, in den huize Niklasaon; maai mama mocht hare zelfstandigheid en hare eigen huise>ykheid niet opofferen. Het waB met de tegenzin eener jonge, tee- dere liefde voor vreemde oogen, die Agnes noopte Josua geheel voor zioh alleen te willen hebben; maar het gevoel dat zij met hem alleen moest zyn om hem op te voeden en te dresaeeren. Haar eerste gedachte was geweeBt om haar toekomst te verzekeren. En nn die deur geopend was en zy in het volle zonlicht stond, met haren medepassagier, die het biljet en haar onderhoud yqor.de lange levensreis gaan vooreerst nooit uitin de 2e categorie hebben zy steeds kwartierarrest. Met brutaliteit, onverschilligheid eu ïydeUjk of openiyk ver set valt evenwel bij verstokte of verharde naturen by bet depót dagelijks te kampen. De gewone oorreotieve middelen by de korpsen bleken geen vat op hen te hebben en te bunnen opzichte te zyn uitge put. Nu zou meu denken, dat by het depót geheel andere middelen zouden worden toege past. Men vergist zich, geiyk we reeds zagen. Geheel dezelfde wyze van corrigeeren treft men hier aan politiekamer, provoost, cachot, water en brood, boeien. Alleen kan het hier zooveel langer duren. Dit stelsel is m. i. verkeerd. Van het maandenlang, soms zonder stroozak en steeds zonder eenige toespraak, in een gedwongen niets-doen afgezonderd opsluiten van een menseh in een zeer klein bestek valt op den duur niet het minste heil te verwachten. Na mijne bescheiden meening behoort, om te beginnen, met handhaving van het geconsig neerd zyn in de kazerne, de gewone dienst bg het dépót zó» zwaar gemaakt te worden, dat de manschappen spoedig naar huu korps terug verlangen en de tweede klaise in den kortst mogeiyken tyd trachten te doorloopen, door vry van strat te biyven. Het aangewe zen middel is dan zeer zeker Btrenge tucht, wel te onderscheiden van kleingeestige vitterij gepaard aan mensohknndige voor schriften trx bepalingen en aan voortdurende bezigheid, zooals praetische veldarbeid in ver band met den velddienst, schijfschieten, tirail- leeren, militaire maischen, oefeningen met de brandspuit, corveeën en andere weikzaamhedeD, in en bniten de kazerne. Deze diensten moeten als het ware zóó aaneensluiten,dat er geen tgd overblijft voor het plegen van strafbare hande lingen. Mocht door enkelen de veldarbeid als strafmiddel worden afgekeurd, omdat de soldaten over 't algemeen het werken met de schop niet vervelend vinden, dit bezwaar geldt althans niet, waar de gedetaoheerden nog buiten straf zyn. Al komt dat veld- en ander werk als dagclyksche Lcsigheid meer mat hun smaak overeen, daarom blgft het toch als praetische oplossing niet minder aanbevelens waardig." Wg breken hierby dit overzicht vau de be schouwing van mr Wesenhagen af plaats gebrek dwingt er ons toe om dit in een voigend nommer voort te zetten. SS23MISEWJS MEm, Bg kon. besluit: zyn benoemd: tot raadsheer in het gerechts hof te Leeuwarden mr L. D W. Losecaat Vermeer, thans vice-praeident der rechtbank aldaartot offbier van justitie by de rechtbank te Heerenveau mr J. K. H. Eoderlein, thans substituut-officier van j ustitie by de rechtbank te Rotterdam; tot officier van justitie by de rechtbank te Almelo jhr mr A. Calkoeo, thans substituut-officier van justitie by de rechtbank te Haarlemen tot fcantonreebter-plaatsver- vanger in het banton Bolsward mr J. Kiaasesz de Boer, notaris te Witmarsum is tegen 1 Jnni benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Bnsaum K I. Hobbel, thans in gelybe betrekking te Weesp, moest betalen, nu begon zy Josua goed te bebgken en te zien wat er uit hem te maken was. Nu ontwaakte Agnes uit haar werkelooze leven en keek zegevierend in de toekomst er kon nog wel een dag komen, waarop men nem aan het publiek kon vertoonen. Zy kwam zich zelf voor als een zendelinge in een afge legen werelddeelook zy was de brengster der beschaving in de hut vau een natnnrkind. Maar hare opvoedingapogingen leidden wel eens tot een zekere korzeligheid bg Joaaa. Zy moest nieuwe middelen bedenken en besloot zioh te begeven op een terrein, waarop hg naar de baas was. Zy verklaarde dat zy in haar huishouden te weinig te doen hadzy was aan kantoorwerk gewoon en wilde zyn boekhoudster worden. Josua protesteerde, doch zeer flauw, en zgne oogen straalden weldra van biydschap. fly kende haar reeds genoeg om te weten dat het geen voorbygaande gril was, en das werd zjjn gemoed met oageloofoigbea trots vervuld by het denkbeeld dat hy haar; die anders zoo ver boven hem stond, iets kon leeren. Agnes had een goed hoofd en wae aan bnreau werk gewoon. Weldra stelde zy ook werkeiyt belang in de zaak, waarvan het welslagen haar genoegen deed. Nu werd er eerlgb boek gehouden, want Josaa's geweten zou nooit gedoogd hebben om valsoh boek te honden als by er geen voordeel in zag. Het winst- cyter by het afsluiten van het eerste jaar was een aangename aanblik voor Agnes. Twaalf UIT STAD EN PROVINCIE. Voor Cr on jé en zyne medegevangenen zyn by het Damescomi'é alhier sedert de vorige opgave weder verschillende giften ont- De totale som in geld tot nn toe in Zie rikzee ontvangen is t 148 en van alle tot dus ver ingekomen giften f 1486 46. Voor de Boeren te velde zyn nu in het geheel ontvangen 142 bonffanten, 226 paar polsmoffen, 8 helmmatsen en een paar kousen. Als lid van het hoofdbestuur der vereeni- ging Volksweerbaarheid is voor Zeeland opgegeven de heer mr P. Bieleman te Mid delburg. In de zaal van het Leger des Heïls te Middelburg zal a. s. Maandagavond kolo nel Cosandey, chef secretaris van het Leger in Nederland eu België, een samenkomst leiden. Tot lid van de gemeenteraad van Zon- telande is gekozen de heer P. Wouters met 57 stemmen, tegen 42 op den heer C. Leinse. 3 briefjes waren van onwaarde. Uit Vlissingen Door burgemeester en wethouders aldaar zyn op de aanbeveling voor gemeente-secretaris geplaatst de heeren mr F. S. Witteveen, doc torandus in de staatswetenschappen en ambte naar ter gemeente-secretarie te Leeuwarden, en mr dr H. S. Veldman, gemeente-archivaris ea ambtenaar ter gemeente-aeeretarie en leeraar aan de H. B. S. te Doifc. Den afgetreden secretaris, mr G. J. Bisschop, werd Vrydag eene aangename verrassing bereid. In tegenwoordigheid van de leden van den gemeenteraad en den gemeenteontvanger bood des namiddags in de raadzaal de burgemeester hem, als blxjk van booge ach ting en genegenheid, namens zichzeiven en de genoemde heeren, onder eene harteiyke toespraak, een zeer fraai en rijk gebeeldhouwden fauteuil aan van eikenhout en prachtig bekleed. De heer Bischop dankte, zeer getroffen, har- telgk voor dit bewijs van erkentelijkheid en sprak ook nog persooniyk den gemeente ontvanger toe, wien hy dankzegde voor den vriendsoüappeiyken omgang, niettegenstaande het groot verschil in leeftyd. Toen Donderdagavond te Temen- zen een tweetal Nooroehe matrozen tegen sluitingstijd eene herberg verliet ea, greep een hunner uit den gang een handveger weg. De kastelein bemerkte wat er gebaarde ea maakte er onmiddellijk twee aanwezige politieagenten op attent. Spoedig wae onze matroos, dis het op een ioopsn gezet had, achterhaald en ge arresteerd, met den veger by zioh. Zaterdag is hy naar het huis van bewaring te Middelburg overgebracht. Of de man den „diefstal" ernstig bedoelde, dan wel een oagapwte grap wilde uithalen, moet nader biyken. Aanstaanden Donderdag houdt de ge meenteraad van Hoofdplaat zitting tot het installeereu van den nieuw benoemden burge Op uitdrukkeiyk verlaügea van den heer duizend kronen. Het traotement van een Staatsraad! En het zou nog beter worden. Mevronw Agnes verlangde daarom niet naar meer omgang of meer genoegens. Zy was te vreden met comedies en concerten en den om gang met haar moeder en eenige gehnwde vrieudinnen, die meestal zeer gebukt gingen onder zorgen en huiahondeiyke beslommerin gen, en weinig troost voor haar afgunst vooi oen welgesteldheid in den huize' Nikiasson vonden in het feit dat Josna nog niet geheel comme il fmt was. Mevroaw Agnes praatte heel vrymoedig en ongegeneerd en wierp by het afscheid nemen altyd een blik vol ingenomen- heid op haar man, vatte hem onder den arm en knikte hem vriendeiyk toe. „Zou zy heusch op dien winkelier verliefd zyn?" vroeg men zioh af. Er verliepen eenige jaren, de winotcyfera stegen voortdurend. Nu stond het inkomen ran Nikiasson geüjk met dat van een eersten minister. De winkel was een groot magazyn geworden, en in plaats van den eenen be diende, had hy een parsoneel van verscheiden diep buigende, net gekleede jonge heeren. Op zekeren avond eohter vond hy zyn vrouw in het sieriyk ingerichte, particuliere kantoor met gefronste wenkbrauwen over een ond groot boek gebogen zitten, terwyi zy met den vinger op een post daarin wees. Daar stond de som van 5,000 kronen geboekt, welke Josua eenmaal by aocoord aan zyne sohuld- «isohera betaald bad. Gratama zullen by die gelegenheid geen feeste- ïykheden plaats hebben. TRAM BROUWERSHAVEN—-ZIERIKZEE— ZIJPE. De stoomboot Minister Ph. W. van der Sleyden, waarmede de verbinding tussohen de Zeeuwsche en Znid-Hollandsche eilanden on* derhonden wordt, is opgeleverd en heeft, naar men ons sohryfe, by den proeftocht vol komen voldaan. Heden (Zaterdag) maakten commissarissen en directie met hnnne dames er een tochtje van Rotterdam naar zype mede, waarbij het, dank zy ook het prachtige weder, recht feesteiyk toeging en waartoe het muziekkorps van P.J. Ooykaas het zyne bydroeg. De boot, door de firma L. Smit Zoon te Kinderdyk geheel nit staal gebouwd, belooft in alle opzichten aan zyn doei te beantwoor den. Behalve een fraai le klasse kajuit, uitge voerd iu blank eiken met beschilderde paneelen van blank syoamorenbout, en een 2e klasse kajuit, in blank Amerikaansch greenenhout betimmerd, heeft de boot ook een dekhuis met een salon voor de le en een voor de 2e klasse passagiers, welke een aangenaam zitje en kykje bieden tydens de vaart. De machineriën en ketelinstallatie werden geleverd door de firma Diepenveen, Leis en Smit te Kinderdyk, terwijl de boot verder naar de eischen des tyds voorzien is van stoomstnurtoestel, electriich licht en alles wat tot gemak en veraangenaming van den tocht kan strekken. By aankomst te zype werd met een extra tram naar Zierikzee gestoomd onder leiding van den chef der exploitatie, den ingenieur J. W. van der Vegt. Hoewel de stoomtram den SOsn April voor het publiek wordt opengesteld, zal het, naar men meldt, nog gernimen tyd, waarschyniyk ongeveer 3 maanden, dnren eer het goederen vervoer zal kannen plaats hebben. ONDERWIJS. Akte-examens in Zeeland. Vrydag werden, zooals nog in het grootste deel der oplaag van ons vorig nommer is medegedeeld, geëxamineerd 6 manneiyke ean- didaten. Geslaagd zyn allen, en wel de heeren: J. P. Boll, J. Heule, P. de Man, allen nit Middelburg, W. Slager, M. Joppe, M. M. D. Augustijn, allen uit Tholen. Vrije- en ordooef eni.ngen der gymnastiek. Daarvoor slaagden 6 candidates nl. de heeren: W, Kampman, B. Th. Krabbandam, O. van de Linde, allen uit Middelburg, en Jao. Vy vers- berg nit Brninisse. Afgewezen werd 1 oandidaat. Verknopingen enz. Zoowel by de aanbesteding als herbeste- ding van den bouw van een nieuw post- en telegraafkantoor te Terneuien was de minste insohry ver ver boven de raming (f 39,770). Thans ia het werk toch gegund aan de by de gehouden hsrbesteding minste inschrijvers, da heeren J. Bylard Fz. en J. H. de Jong, to Bilversum, voor t 42,500. - Dankt gg dat wij genoeg hebben om diea smet te kanten uitwissehen vroeg zy. Eenige jaren geleden zonden die woorden Hebreenwsoh voor Josua geweest zyn. Maar nu had hy geleerd als een voornaam heer te praten en te denken. Daarom bloosde hij even en antwoordde: „kindlief dit is behoor lijk en wettig geregeld, en daar wij no alle hoop hebben om voor iemand te kunnen werken, vind ik dat wy geen vijf-en-twintig duitend kronen zooveel is het verschil toch zeker mogen wegwerpenEn het is ook volstrekt niet noodig", ging hy voort, daar zyn vronw zweeg. „Duizenden hebben eveneens geaccordeerd als ik, niet waar; het is volstrekt niet noodsakeffjk „Neen dat wel niet. Niemand kan ons daarvoor een stoel nit ons hnis wegnemen. Het stoort onca gemoedsrust ook niet, Josua. Ik wil niet overdrijvenMaar tiet ge, het is met de eer als met soboon ondergoed. Men voelt zieh prettiger als men schoon ondergoed aas beeft. En als men de middelen bezit, om volkomen fateoeniyk en esriyk te zgn, dan is dat toch de aangenaamste weelde, welke men zich veroorloven kan!" Josua liep zwygend op en neer. De verge ty king met bet sohoone ondergoed trof hem. Maar het was toch een drommels dure ge schiedenis I Hy moest er nog eens goed over denken. {Wwdt üwfefy*.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1