MIDDELBURGSCHE COURANT. Zaterdag 21 April. N°. 94. 143s Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermsmettr Middelburg 20 April 8 u. vm. 53 gr. 12 u. 62 gr. *v.4u. 68 gr. F. Verw. zw. w., licht bew. naehtv. A g n t n« Te Zierikzee: A. C. de Mooij; te Tholen: W. JA VAK NlEUWÏKHUKZBK. AdvertentïSn: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50-, elke regel meer 20 cent. Reclames 40 Groote letters naar de plaats die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, NHverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn., NI. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 20 April. Einduitspraak in zake Hogerhuis. De Hooge Raad heett dan, zooals reeds ge meld, by monde van den president mr F. B. Goniook Liefsting, uitspraak gedaan in zake het verzoek om revisie van het vonnis in de zooveel gerucht makende zaak der gebrs Ho gerhuis, en beslist dat dit verzoek wordt af gewezen. Ia de breed gemotiveerde uitspraak wordt aangetoond, dat het onderzoek geen voldoende gronden beeft aangegeven om tot revisie over te gaan, wijl de kwestie van het lantaarntje niet anders kon worden uitgemaakt dan in den zin van het gevelde vonnis, en wijl de ernst der zoogenaamde bekentenissen van anderen Diet als bewezen kan worden aange nomen, zoodat geen nieuwe feiten zich hebben voorgedaan. Er kunnen thans wel weer andere middelen worden bedacht, om een nieuw verzoek tot revisie te motiveeren, maar van de thans ver worpen middelen kunnen de voorstanders der revisie geen gebrnik meer maken. Of echter de beweging als geëindigd is te beschouwen Ons dunkt dat daaromtrent niets met zeker heid valt te zeggen. De groote ij ver aars voor deze zaak, die behoefte hebben aan agitatie, zullen het liet licht opgeven; dit hebben zij trouwens zei ven verklaard. Het hangt er slechts van at, of na de gevallen beslissingen hun invloed nog groet genoeg is om die beweging by het volk, waar zij tooh reeds aan bet tanen was, gaande te houden. Naar ons gevoelen zou er, nu het hoogste rechtscollege zgn oordeel beeft gezegd, en de motieven, waarop een revisie zou moeten steunen,ongegrond heeft verklaard, alle reden bestaan om de zaak als agitatie-middel te laten rusten. Het Handelsblad schrijf t naar aanleiding van die uitspraak echter het volgende: „Door deze beslissing vau het hoogste rechts eoilege is aan deze zaak, voorloopig althans, een einde gekomen. Voorloopig, want het is niet uitgesloten, dat er nieuwe feiten zich voordoen die van gewichtiger aard zyn dan de tot dusver aangevoerde en den Hoogen Raad aanleiding geven een nieuwe berechting te bevelen. Velen zon het zeker niet onwolkom zijn ge weest, dat de Hooge Raad termen had gevonden het verzoek om revisie toe te wijzen en dat aldus de geruchtmakende zaak nogmaals in haar geheel voor een der gerechtshoven ware behandeld. Hierdoor zou, hoe ook de beslissing in tweede bereehting ware uitgevallen, aan de langdurige bewegiag voorgoed eea eind zijn gekomen. De uitspraak is echter anders geweest en daarin heett men niet alleen te bemeten, maar men moet er ook deze gevolgtrekking uit afleiden, dat naar de overtuiging van het hoogste rechtscollege geen zweem van ernsti- gen twijfel bestaat omtrent de schuld der ver oordeelden. De nieuwe wet op de herziening I'S STRIJD ER ZEGEPRAAL. II. In 't laatst vau Mei was Valdez onverwachts wêar voor Leiden, eu in hun vreugderoes i de Leidenaars verzuimd de Spaansche te vernietigen of voor voorraad te zoodat Valdez alles gereed vond en hoopte de stad door uithongering weldra in zijn macht te hebben. Al 'tland tnsschen IJ en Maas, behalve Leiden, Delft, Schiedam en Rotterdam, was in de handen van den Span jaard; viel Leiden, de belangrijkste stad, dan was 't lot van Holland beslist Dat het niet viel, is te danken aan de volharding der burgerij en aan 'tvoor den verdedi gingioorlog zoo gunstige terrein van Zuid- Holland. „De verdediging van Leiden draagt „een uitsluitend nationaal karakter. Hier wat „het onze fiere, geduldige, standvastige, vol- „hardende burgery, die den vreemden huurling „en plunderaar onverschrokken het stalen voor hoofd bood." (Noyeas). Vast garnizoen, eigen- ïgke soldaten bad Leiden niet binnen zftn muren. Geleid door mannen als Dirk van Bronkhorst, jhr Jan en Jacob van der Does, Jan van der Hout, Pieter Adrz. van der Werf, hield de burgery een beleg van ruim 4 maanden Hit, steeds nauwer met tal van schansen ingesloten, met een geringen voorraad van 800 last graan en 700 ftnks rundvee voor 19000 monden I Maar van straf vos nissen geeft aan deD Hoogen Raad in de ruimste mate bevoegdheid een nieuwe behandeling te bevelen, en stellig zou dit zijn geBchied indien door de aangevoerde gronden ook maar eecigszius de juistheid van het atrsfvonnis in het oordeel der Raadsleden aan het wankelen was gebracht. Juist omdat het hier een geval betrof, dat zoo lang en zoo diep de gemoederen heeft bezig gehouden, k&n men verzekerd z^u dat de Hooge Raad elk der geopperde bedenkingen op de meest nauwgezette wijze heeft overwo gen ea veeleer geneigd zal zijn geweest de revisie te bevelen dan af te wijzeD. Dat hg desniettemin vich genoodzaakt heeft gezien in dien laatsten zin te beslissen, is voor ons een afdoend bewijs dat in de zaak der broeders Hogerhuis geen onrecht is gepleegd. De stuiterde, verontrustende gedachte, welke in de laatste jaren duizenden iandgenooten by bleef, dat eenige burgers onschuldig veroor deeld en van hun vrijheid beroofd waren, zal nu plaats maken voor het inzicht dat tot dusver niets is gebleken dat recht geeft tot zulk een meening. En de beslissing van den Hoogen Baad is tevens een voldoening voor de rechterlijke ambtenaren, die by de vervulling van hun zware plichten met smaad zjjn over laden." Het Volk, hoofdredacteur mr P. J. Troel stra, is natuuriyk uiet tevreden met de uit spraak. Dergelijke bladen doen het altyd voorkomen, alsof de leden van elk reehteiiyk college in deze zaak vooringenomen zijn en met opzet, in plaats van naar het volle licht in deze te zoeken, als 'tware genoegen smaken in een parti-pris, dat men onmogeiyk hier verwachten ag van een dergeiyk lichaam. Daarvoor is oh geen enkele reden. Als mr Troelatra en de zynen prp stellen op bun eigen zelfstandigheid en by het Neder- laudsehe volk den indrnk willen maken zeiven eerlgke menscheo te zQn, dan moesten zQ niet stelselmatig anderen in het oog van bet volk verdacht maken, en niet scheg ven, zooala nn geschiedt: „Door nl. over de zóó iagewikkelde vraag vau de aannemelijkheid aer nieuwe verklarin gen eene beslissing te vellen is de Hooge Raad feitelijk opgetreden als Hof van revisie. In plaats van die duistere, en in deze be slissende, vraag ter onderzoek op te dragen aan een Hof, zooals de wet bedoelt, dat in openbare zitting, met al de waarborgen die de rechtspleging aanbiedt, dat ondersoek kan in stellen, sluit de Hooge Raad de deur en beslist eigenmachtig, zonder de getuigen te hooren of te zien, na een geheim onderzoek van één ambtenaar. In naam wijst het daarop de revisie af; in der daad staat het de revisie toe, maar trekt deze aan zich zelf, ontneemt haar de wetteüjbe waarborgen en veroordeelt de on- gelukkigen, wièr zaak aldus wordt misbandeld. Voor dit eigenmachtig bedrijf, dat niet de b Bsdeüjfee waarde heeft en teekenend is de verwaten hoogheid onzer reebteriyke sa voor hare minachting van de publieke i, kunnen wy gaans woorden vinden, scherp en tevens gematigd genoeg, om onze verontwaardiging te uiten binnen de grenzen, door wet en zelfbeheeraching gesteld. Wij gevoelen ons in ons rechtsgevoel tea --"-'en beklagen het 't bewüitzijn van }t gewicht der plaats, de gedaehte aan de moordtooneelen van MuideD, Zutfen, Naarden, enz. sterkte de burgery in hun strijd voor Vrijheid en Recht, voor goed en bloed. Ontzet met gewapende macht te land was ocmogeiyk. De Prins en de Staten besloten, 30 Jali, de Maas- en IJaeldykendoor testeken, teneinde Ryuland onder water te zetten en den vyand zoo te verdrijven. Ondanks 't ver zet der boeren, die groote schade leden door 't bederven hunner landeryen en 't vernielen van den oogst, werd 't plan uitgevoerd, k in 't laatst van Augustus was 't water nog niet verder dan den dijk, die Rynland van Delfland scheidt. En die dyk was in Valdez1 macht, ook de wegen naar Haarlem, Den Haag en Utrecht. Tegenwind belette 't sty gen 't water. Boiaot, die met een vloot van plat boomde vaartuigen en 800 man voedsel eu redding moest brengen, kon niet vorderen, of moest eerst den dyk veroveren. De Prins, naar wien elk om redding uitzag, lag ga- vaariyk ziek binnen Delft. Geen wonder, dat diepe verslagenheid in Leiden gingheersef terwijl de honger eu de pest duizenden weg maaiden, dat een deel der bevolking, dat Van Baersdorp en anderen uit de regeering, de genade en algeheele vergiffenis, door Valdez herhaaldeiyk aangeboden, wilden aannemen. Met géweld zelfs trachtten ze Van der Werf tot de overgaat te dwingen, doch deze wilde arme volk, dat aan de verwatenheid en bekrom penheid van zulke rechters is overgeleverd." Mr Troelstra en de zynen mogen in deze huu eigen opvatting hebben, het voegt hun niet, om hen, die in de zaak Hogerhuis, naar hun overtuiging en huu geweten, bun plicht betrachtten, te beschuldigen van eigenmachtig handelen, van eene daad, die „niet de minste zedelijke waarde heeft", en hun „verwaten hoogheid" toe te schaven. Het zal, dunkt ons, den leden van den Hoogen Raad, die waarHjk hunne sporen verdiend hebben op rechtsgeleerd gebied, wel alleen te doen zijn om de waarheid; en als slechts eenig idee hadden dat er grond was om aan de onschuld der Gabr. Hogerhuis te twyfelen, zullen zy allerminst weigeren om te helpen die onschuld aan het licht te brengen wanneer de wet huu daartoe de macht geeft. Dat college is waariyk niet angstvallig in het vernietigen van gewezen vonnissenen waarom zou het dit dan in de zaak-Hogerhuis wezen, en daardoor den sohyn op zich laden van party dig te z|u. Uit dergeiyk geschrijf, als dat in Het Volk, biykt hoe de taktiek, vau het begin af in de Hoeerbuis-zaak gevolgd, om de rechteriyke macht in disorediet te brengen, wordt volge houden. En die taktiek heeft velen afkeerig gemaakt van deze zaak. Laat men aan die zijde, liever dan die vol te honden, beproeven andere, meer sfioende bewijsmiddelen te vinden, waarop een revisie- aanvraag kan stennen. Eu verlieze men daarhy niot uit het oog dat de loop, dien dergelyke aanvragen moeten nemen, voorgeschreven is door de wet. Zyn er dus aanmerkingen te maken, dan komeD die voor een groot deel op het hoofd van hen, die deze wet maakten, maar niet op dat van hen die haar naar hunne opvatiiag, naar recht en bilUjkheid uitvoeren. Wil men tegen die wet en hare slechte in richting protesteeren, men heeft daartoe het recht; maar men behoeft daarom niet een gansoh rechteriyke college en bloc allerlei ongemotiveerde beschuldigingen ten laste te leggen. Recht spreken is een moeilijke kunst; ver schilt men over die uitspraken in gevoelen, men denke by zyne tegenpartij niet dadeiyk aan kwade trouw. Dat verliezen mannen als mr Troelstra te veel uit het oog. Eu, wat erger is, zy hebben in de laatste jaren in deze het volk zoo eenzydig voorge licht, het meer misleid dan geleid, dat er onder een deel daarvan heel wat wantrouwen is ontstaan. Dit alles sluit niet uit, dat ook wy ren dat de Hooge Raad geen motieven kunnen vinden om deze geruchtmakende nog eens ter behandeling naar een gereohtshof liever sterven en bood den ongelukbigen zyn sn lichaam, opdat ze 't zouden doelen, zoo< ver 't strekken kon. „De moed der overheid werkte zoo sterk op de harten der bnrgers, dat ze den vyand van de wallen toeriepen, „„eer den linkerarm te znllen opeten, dan de acad uit hongersnood overgeven."" Nog üooger steeg de nood I Brood was er byna niet meer. Honde- en kattevleesoh, ge kapte huiden waren lekkemy. Vellen van droge schol, beenderen werden van de mest- hoopen opgezocht, kool- en boombladeren op allerlei wyze bereid en gegeten. Jonge kin dertjes spgsde men met paardedarmen zooyeei niet gebeuren mocht, gaf den in 't trekken aan de ledige borst. De leven den hadden nauweiyks kracht om de c te begraven, knikkende hun de knieën 't lgf. De wachten, die door tien man plach ten waargenomen te worden, werden slechts met vier of vyf man bezet, die zoms, thuis komende, vrouw en kinders dood vonden' (Wagenaar). Langzaam slechts naderde Boisot ny had den scheidiugsdyk vermeesterd, door gestoken en was opgevaren tot Zoatermeer, Van de wallen en torens kon men zyn vloot zien, 't kanongedonder hooren. Dat en de brieven, door de duivenpozt overgebracht, van den herstelden Prins gaf de burgery eenigen moed. Maar de wind bleef Oost, 't water steeg niet. Zon men dan in 't van de redding Roeten bezweken? te verwyzen, waardoor meerderen bevredigd zouden zyn en voor goed een einde zou ge maakt worden aan de beweging. EEN WEERBAAR VOLK. den uitgever H. A. M. Roelanta te Schiedam verscheen eene brochure, getiteld m'eerbaar van den heer C. M. J. Muller Massis, met een inleidend woord van den oud- minister van oorlog A. L. W. SeyfUrdt. In het voorwoord zegt de oud-minister terecht, dat, al zgn wy helaas geen weerbaar, krachtig, zelfbewust volk, wy dit nog kunnen worden, als wy dit slechts willen. Dat willen behoort opgewekt te worden, in de eerste plaats by de jeugd, by de jongeling schap. De Jan Salie moet plaats maken voor Jan Kordaatdoch daarvoor is noodig de wil om tyd, moeite en geld op te offeren, om zich en anderen weerbaar te maken, en niet minder werkeiyke, warme liefde voor onze vryheid, voor ons vaderland, voor onze koningin. Op de vraag hoe wy een weerbaar volk kunnen worden, tracht nu de heer Muller Masais een antwoord te geven in bovengenoemde brochure, uit een negental hoofdstukben be staande. De beide eerste hoofdstukken Eeuwige vrede is n droom en De natie en het leger vormen een belangwekkende inleiding. Het derde hoofdstuk is gewyd aan Volks weerbaarheid, de pao opgerichte vereeniging. Ia hoofdstuk IV Lichaamsoefening wordt een warm pleidooi geleverd voor lichaamsoefe ningen om deze tot een volkszaak te maken by uitnemendheid. De overige hoofdstukken geven een duideiyk denkbeeld van het voorbereidend militair onder richt, de schietoei: iningen, de weerbaarheids vereenigingen en het reservekader en kunnen tevens, als zoovele leiddraden, dienen voor hen, die zich by een dezer onderdeelen van volks weerbaarheid wenachen aan te sluiten. Het slothoofdstuk „Van woorden tot daden" bevat een heilzame opwekking tot alie tragen van geest inzake volksweerbaarheid. De brochure, op populaire wijze geschreven» vormt een aangename en tevens een nuttige en leerrijke leetuur op 'e stuk der volksweer baarheid, Hoewel wy aan wetteiyke regeling van volksopvoeding en volksweerbaarheid de voorkeur geven, komt de brochure ons toch belangrijk genoeg voor om haar ter lezing aan te bevelen san oud en jong Nederland in den ruimeten zin van het woord. TRANSVAAL EN ORANJE-VRL STAAT' De buitengewone gezanten van de Zuid- Afrikaansche republieken werden Donderdag middag, bg het bycoüdar gehoor, dat H. M. hun verleende, voorgesteld door de heeren Leyds en Muller. Het onderhoud mot Hare M*j estelt duurde ongeveer een kwartier. H. M. ontving het gezantschap zeer minzaam. De heer Fischer hield tot H. M. eene toespraak, welke de Kouingia vriendelijk beantwoordde. De gezanten waren zeer ingenomen met de ontvangst, huu ten deel gevallen. :y de audiëntie, welke daarna H. M. de Koningin-Moeder den gezanten toestond, onder hield Koningin Emma zich eveneens zeermin- Goddank. Den 29aten Sept. stak een ge weldige N. W. storm op, die het water opdreel en de Spanjaarden uit bun verschansingen deed vluchten. Iu den nacht van 2 op 3 October zag men van nit de stad beweging by den vyand, lichten gaan toen werd 'c stil. Ebd krygslist? Een tweetal stoute knapen trekt naar de Lammersohans by Zoeterwoude, vin den die verlaten en na 't afgesproken tee te hebben gegeven, doen ze zieh te goed aan de hutspot die de Spanjaarden er hadden laten staan. „Uitgelaten was de biydschap, waarmee Boisot en de zynen verwelkomd werden. Luidrnchtig woelde en krioelde het door stra ten en stegen, inzonderheid aan de Vlietbrug, waar de Hjfcoehtsohepen binnen kwan Het holgehongerde volk, wyf, man, oud,jong, boorde bol en dik den oever en overwelfde de vaart met uitstrekken van schouders, armen en handen om te bereiken, te vangen, te grabbelen, 't brood, haring, kaas en andere spyzen, hun toegestoken ot toegeworpen door de bootslieden. Sommigen liepen of sprongen ten halze toe in 't water. Alle buurten ge waagden van de roep „Leiden is ontzet Gode lof in der eeuwigheid 1" (Hooft.) 't Opsohrift op 't Leidsoh Stadhuis leert wat 't beleg gekost beeft. Nas sVVarte hongersnoot ghobraCht had tot de doet jJÏMwt w MennCbin, zaam eenigen tyd met ieder der leden vau missie. Op deze audiëntie verschenen de heeren in rok. Het gezantschap ontvangt uit alle oorden des lands mtnoodigingen tot bet by wonen van byeenkomsten ten bate van de Boeren of van meetings ter hunner eere. Op al die invitaties wordt eohter geantwoord dat de aanwezigheid van het gezantschap te Gravenhage nog vereisoht wordt en geen nitnoodigingen kunnen worden aangenomen zoolang de diplomatieke zending, welke het driemanschap in Nederland te vervallen beeftf niet geheel is volbracht. dr H. P. N. Muller is Donderdagavond van zyn correspondent te New York een tele gram ontvangen, waarin hem gemeld wordt, dat Zondag te 's Gravenhage zal- aankomen de knaap uit Philadelphia, die, zonale vroeger is in opdracht heeft een groet; vau 30,000 schooljongens aan president Kcuger te gaan overbrengen. Tot dr Muller is daarbij tevens het verzoek dien boodschapper te helpen aan de papieren voor zya doorreis naar Zuid en de Hoilandsohe pers in kennis te met de aankomst van den jeugdigen BMVAmkui!» JËM2. By kon. besluit is: benoemd tot ontv. der dir. belast, enz. te Ossendrecht e. a. W. Plinsing», thans waarn. adj.-insp. dier middelen te Utrecht; is benoemd in de commissie tot voorlich ting van de minister van oorlog en van kolo niën omtrent de uitvoerbaarheid van eene samensmelting van de officierskadera van het leger hier te lande en van dat in N. I tot één enkel officierkorps, tot lid, de majoor W. Cool, van het korps genietroepen; benoemd tot directeur van het past- en te legraafkantoor te Loosiuinen M. J. Coster, thans in gelgke betrekking te Kralingsche Veer. UIT STAD EW FfiOVIHCIE. By kon. besluit zyn, zoosls nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nomnur werd vermeld, benoemd tot dijkgraaf van bet waterschap Nieuw Bommenede de heer J. van der Bijltot gezworene de heer M. van Potte; tot dykgraat van den polder Kleine Molen de heer P. A. Stallaert. De St. Ct. bevat de wet van den lOden April 1900, houdende verklaring van het alge* meen nuc der onteigening van eigendommen voor de verbetering van het kanaal van Geat naar Ter neuzen. Dezelfde St. Ot. bevat de overeenkomst, beg treffende den stoomtramweg van Brouwers haven naar Steenbergen en betrt ffmde stoom- bootveerdiensten van Zype naar Numansdorp en naar Willempolder, tussoben den staateer Nederlanden ter eenre en de Botterdamsche Tramweg maatschappij te andere zydö. Donderdagavond vervulde in Ons Hui» Wagenaarstraat alhier de beer I. de Groot eene spreekbeurt. HR gaf eenige voordrachten ten beste in proza en poëzie, die den hoorders veel ge als 't Godt den Heer Verdroot gaf hl Vng Weder broot. «o VeeL VVI CVnsteu VVeneChen. Soeokt en vindt het jeer, van lijden mer, dat niet er was te herden, I)e Heere maer, vrid' one daer naer, Oer thiender maend den derden. Wat Leiden by inneming zon te verduren gehad hebben, dat toonden Valdez troepen by den af.ocht naar Utrecht. Valdez zelf werd door hen gevangen genomen'6 platteland geplunderd en uitgemoord, een aanval op Utreoht ter nauwe: nood afgeslagen. Trouwens 't heels Spaansche leger was gedemoraliseerd. Requesens nog leefde, hield 'i nog rat. Maar bjj *yn dood in 1576 kwam'6 in volleB opstand. Geweldig woedde de faiie in Vlaanderen, en Antwerpen vooral. Alle Nederlanden vereenigden zich Oranje's leiding tot afwerping van 't juk. Wel scheidden zioh de Zui- gedeelteiyk gedwongen door 'e Ko troepen onder den bekwamen Parma, weer af, maar do Noordeiykeo, n.nw rereenigd by de Unie y»n Utreoht In 1579, vol. De Kepabliek der Vereenigde iden vu geboren; en terwyi Spanje aan zyn dommen trote en zucht neer imperiaüune bezweek, blonk hier de vrye Stent in klim menden mieter. Bet roemryket gedenkteeken van Leiden's belet; ip Ay Booteiehnol, m ,v Nederlanden i

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1