MIDDELBDRGSCHE COURANT. W Zaterdag 7 ApriL Behartigen van volks belangen. Verschillends Berichten. N°. 83. 143° Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- ©n Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 6 April 8 u. vin. 44 gr. 12 u. 49 gr. »v. 4 n. 49 gr. F. Verw. mat. Z. W. w., bew. Agentanï Te Zierikzee: A. C. de Moon; te Tholen: W. A, VI» Nieuwenhuijze». AdvertentiSn; 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per rege! Groote letters naar de plaats die zg innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel Növerheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn., H Z. Voorburgwal 260, Amsterdam. Napleiten is vaak nutteloos en onpractisch gedane zaken kunnen er niet door veranderd worden. Maar toch kan het in sommige gevallen goed zijn, met het oog op de toe komst, een blik achterwaarts te slaan. Wij meenen dat zich thans een dergelijk geval voordoet. Met enkele woordea wezen wij reeds en wij deden dit met ingenomenheid op de aanneming der wet op den leerplicht door de Tweede kamermaar daarbij en daarna vielen enkele kenmerkende teekenen waar te nemen die nog de bijzondere aan dacht verdienen, en waarbij wij nog een oogenblik wenschen stil te staan. Dat wij dit niet eerder deden, heeft zijne bijzondere, en tevens verklaarbare reden, die onzen lezers hierna wel duidelijk zal blijken. De principeele bestrijders van leerplicht wilden wij liefst onbesproken latenwij weder terng moeten treden in de geschiedenis van den leerplicht- strijd, om hnnne bezwaren in het licht te stellen en te weerleggen. En zulk eene herhaling zou ons te ver voeren en onze lezers stellig niet welgevallig zijn. Maar eene enkele opmerking moet ons toch uit de pen. Bij hen gold, wat dezer dagen zoo jnist werd opgemerktPivent les principes, péris- eent les enfants. Als een ander, die zich, door hunne ver zekeringen omtrent diep medelijden met verwaarloosde kinderen, niet op een dwaal spoor laat brengen, dnrft beweren dat er onder hen zjjn die eenvoudig tegen leer- plicht rich verzetten, omdat zij het niet noodig achten de jeugd te ontwikkelendat zij deze, hunne eigenlijke bedoeling verbergen achter allerlei schoonklinkende betoogen, dan wordt daartegen natuurlijk krachtig gepro testeerd. En toch: waaraan valt bij dezulken met hunne onverzettelijke houding anders te denken Zeker niet aan vrees, dat door de leer plichtwet de kinderen zullen opgeleid worden in een richting, vijandig aan hunne levens opvatting; want met den aard van het onderwijs, dat de jeugd moet genieten, zal de wetgever, die de leerplichtwet moet uitvoeren, zich niet bemoeien. De redeneering omtrent het uitoefenen van ongeoorloofde macht over de oudersover het zich meester maken van dat gezag door den Staat; of over het afkeurenswaardige van Staatstusschenkomst behoeft, dunkt ons, niet meer zooveel gewicht in de schaal te leggen, nu wij in de laatste jaren, ook zelfs met medewerking van anti-liberale leden der Kamer, menige schrede op dien weg hebben gezet. Maar hoe het zij, in elk geval kunnen wij van die bestrijders zeggen, dat zQ zich zeiven gelijk bleven. Zij stemden tegen artikel 1 vau het ontwerp, waarbij het be ginsel werd uitgesprokenzij deden dit ook tegen het ontwerp in het geheel. Er is dus geen bijzondere reden zich over hunne houding te verbazen. Alleen kan men het zgne denken van hun halstarrig weigeren om tot elke verbe tering van het ontwerp mede te werken. Oppositie quand mém dus! De fatale beruchte non possumus-taktiek van vroeger weêr toegepast! Maar wel bestaat aanleiding tot verbazing ten opzichte van vgf leden der Tweede kamer, den heer Van Karnebeek en de vier sociaal democraten Van Kol, Schaper, Troelstra en Van der Zwaag, die alle vijf stemden vóór artikel 1, maar tegen het ontwerp in zijn geheel. Hierbij ontmoetten elkaar wel twee uitersten, De heer Van Karnebeek had bezwaar tegen de bepaling, door de Kamer in het ontwerp gevoegd, dat de gemeentebesturen de bevoegdheid bezitten de armste kinde ren „voor wie daaraan behoefte bestaat", zegt het artikel ran voedsel en kleeding £g voerzieu, Volgens voles is deze bevoegd heid, 't zij rechtstreeks door een uitgaaf uit de gemeentekas, 't zij door toelagen aan particuliere vereenigingen, reeds begrepen in art. 47 der wet op L. O., zeggende, dat „het gemeentebestuur zooveel mogelijk het schoolgaan van bedeelden, onvermogenden minvermogenden bevordert". De minister Borgesius had tevens verklaard, dat hij geneigd was raadsbesluiten in dien geest als geldig te beschouwen. Ware dus in de leerplichtwet de uitdrukkelijke bepaling niet opgenomen, dan zou toch de bevoegdheid zijn erkend en allengs meer toegepast. De reden, die den heer Van Karnebeek weer hield getrouw te blijven aan zijn stem over artikel 1, komt ons dan ook, evenals de redactie van het Rbld., zeer zwak voor. De vier socialistische leden hadden iets anders gewild dan de afgevaardigde voor Utrecht. Hun grief gold ook wel de kwestie van voeding en kleeding maar het ver strekken van die beide van gemeentewege hadden zij verplichtend willen zien voorge schreven in de wet. En waar bovendien het herhalingsonderwijs niet verplichtend was gesteld men weetde daaromtrent door de regeering voorgestelde bepaling werd verworpen had het ontwerp voor hen geen waarde meer. Zij hebben, zeker zeiven gevoelende hoe zwak hunne houding in deze was, zich verdedigd op een vergadering, Dinsdagavond in Amsterdam gehoudenen wij hebben het uitvoerig verslag daarvan, hun nadere verdediging in hun orgaan willen afwachten vóór wij onze meening over hunne handel wijze in deze nader ontvouwden. Zelfs na het lezen vau dat verslag en van hetgeen omtrent het in die vergadering ge zegde in andere bladen is gemeid, zijn wij niet veranderd van opinie dat hun optreden in deze onverdedigbaar is. om het aangenomen en erkend te zien. Daarom juist is het decreteeren in de wet van de genoemde bevoegdheid der gemeentebesturen betreffende voeding en kleeding werkelijk een winst van groote sociale beteekenis. Het „kind der armen" zal daardoor wel kunnen gebaat worden. Als de sociaal-democratische kamerleden hun zin hadden gekregen en de wet ver worpen ware, zou hun die winst zijn ont gaan. Is dat nu pra k tis ch het volks belang behartigen De voornaamste indruk, dien wij daarbij kregen, is deze dat genoemde vier heeren, plaatsten zij zich steeds op hetzelfde stand punt als bij het leerplicht-ontwerp, voor parlementairen arbeid weinig of niet geschikt zouden zijn en de behartiging van volks belangen aan hunne handen maar slecht toevertrouwd zou wezen. Over het beweren omtrent een ministe- rieele crisis kunnen wjj het stilzwijgen be waren. Niet consideratie tegenover een kabinet mocht in deze belangrijke kwestie den doorslag gevenhet welzijn van de jeugd in het by zonder, van het land in het algemeen moest hierbij wegen. En nu mogen deze vier Kamerleden het licht vooral laten vallen op de kwestie van voeding en kleeding; onpractisch noe- wij hun dry ven in deze, waar wij op dat gebied reeds een groote schrede voor waarts deden door de bepaling dat gemeente besturen in deze nu bevoegd zyn in de behoefte daaraan te voorzienen de minister van binnenlandsche zaken ten overvloede die bevoegdheid duidelijk deed uitkomen. Wat wil een practisch man op dit oogenblik meer Het streven om het onderste uit de kan te willen hebben, heeft den heeren een slechte part gespeeld. Zg doen ons denken aan den man die een bedelaar weigerde een stuk brood te geven, omdat hg er geen boter of kaas bij m doen. Ook wij hebben bezwaren tegen de wet zooals zg na is aangenomen, o. a. nu de verplichting ten opzichte van het herhalings onderwijs daaruit vervallen is, maar wij herhalen, wat wij in ons nommer van Zater dag schreven j als lid der Kamer hadden wij ons wel tweemaal bedacht vóór wy tegen het ontwerp stemden. Zoo ook hadden de vQf door ons genoemde heeren moeten doen, maar vooral de vier soeiaal-democraten, die zich steeds als be< hartigera der volksbelangen, en wy erken- ken gaarne dikwijls met recht en met onze volle sympathie, op de bres stellen. Ditmaal heeft het hnn echter aan verstan dig beleid en inzicht ontbroken. Zg toch toonden niet te begrijpen dat le mieux est l'ennemi du bien. In ons vooral kost het heel wat moeite en stryd om een nienw idee, een nienw ingang te doen vipden, es nog veel HULDE AAN JCUBERT. Het p!au is gevormd om, als blijvende hulde aan de nagedachtenis van dezen wakkeren i, zflne vrouw aan te bieden, onder voor waarde dat bet later eene eereplaats krijge in een openbaar gebouw, het eenig bestaande portret van haren betreurden echtgenoot, ge schilderd door Tfcérèie Schwartze, een portret, bekend ook in ons midden, daar het op de jongste te Middelburg gehouden schilde- rgen-tentoonstelling is geëxposeerd. Wie met dit goed gedachte plan sympathi seert, zende zijne of bare ïgdrege aan den aingmeeater der commissie, mr G. Vissering, Keizersgracht 160 Amsterdam. EXE» By kon. besluit: is aan H. J. Snoek, Israëlietisch aodsdienst- laeraar in het huis van bewaring te Winschoten, verleend de gouden eare-medaille der orde van Oranje-Nassauen is benoemd tot vice-president der arr.recht- bank te Amsterdam mr J. J. Ermerias, thans rechter in gemeld college. De minister van koïcuiëa maakt in de St. Cf. bekend dat in 1900 tien jongelieden, die hier te lande in bet groot ambtenaarsexamen voor den lodischen dienst geslaagd zyn, naar Nederlandeoh Indië zuilen worden uitgezonden, ter vervulling van administratieve betrekkingen en dat noch in 1901 noch in 1902 op uitzsn- diug van personeel voor den Iuéijchen admi- uiatratrieven dienst te rekenen is. Middelburg 6 April. SWKHirai M.Jk JSS IS BS» Ia de Donderdag gehouden zitting vroeg en verkreeg de heer Van Dedem verlof om den minister van üuacciëa en andere daar by be trokken ministers te inteipslleeren over de afschaffing van provinciale-, gemeente-, water- schrtps- en partioniiere tollen op verkeerswegen te land en te water. Vei der heeft de heer Vaa Kol, zooals wy nog in een deel der opiaag van ons vorig nommer mededeelden, vet lof verkregen om den miester van justitie te interpeüeeren over de alwyziüg van het verzoek van den heer J. Troelstra om vrijstelling, vermindering of wij ziging van de Btraf, waartoe mr P. J. Troelatra is veroordeeld. Deze interpellatiën zullen gehouden worden op een nader te bepalen dag. De voorzitter deelde mede dat bet rijn voor nemen is niet vóór 1 Mei de Kamer weder byeen te roepen. Hy somde verschillende wetsontwerpen op, die na het reeë', hetzy in de afdeelingen, dj voor de openbare bshandeling, aan de orde zullen worden gesteld. Tot de eerste categorie zullen o. a. behooren de ontwerpen betrekkeiyk de legerorganisatie enz Tot de tweede oategorie in de eerste plaats de boter- wet en de ontwerpen betrekkeiyk de ouder- lyke macht, enz. Het plan bestaat om de werkzaamheden zóo té regelen, dat knnne voldaan worden aan den wenBch om de werkzaamheden niet te Laten voortduren ua Jani. UIT STAD EN PROVINCIE. De tweede-luitenant P. J. Siigter, van het 2e bataljon 3e reg.inf.te Middelburg, is op zyn verzoek overgeplaatst by het 4e regiment infanterie te Delft. Naar men ons uit W e e t k a p e 11 e meldt, trachtte meu Woensdag te vergeefs den kotter van het Hollaudsch loodswezen, die in den nacht te voren op het Zuiderstrand aldaar vastraakte, vlot te krygen. Eerst Donderdag is hy, met behulp vau eene sleepboot, losge raakt. Donderdagavond bracht het fanfaregezel- shap Excelsior te Kloetinge een serenade iet fakkelverlichting aan zyn eere-voorzitter „en voormaligen burgemeester C. A. Sprenger die naar Haarlem vertrekt. Door den gemeente secretaris, den heer J. v. d. Bilt, werd de heer Sprenger toegesproken. De eere-voorzitter «anbtt voor de welgemeende woorden e» voor het biyk van wasrdeering, dat hem door het fanfaregezelschap was geschonkenten slotte wenschte hg de vereeniging een sohoone toe toe. Nadat de directeur en bestuurs- van Excelsior bg don heer Sprenger een hnn aasgeboden verfriseching gebruikt hadden, de stoet zich in beweging en teerde het gezelschap onder de opwekkende tonen der muziek naar het oefeningalokaal terug. Donderdagavond gaf te Schoondyke de zangvereenigiog Kunstmin eene uitvoering, bygewoend werd door een talrijk publiek, waaronder velen uit andere gemeenten, zelfs uit Sluis en Aardenburg. Het uitgevoerde programma viel zeer inden smaak van de aanwezigen, vooral de operette Mignonwaarmee directeur eu werkende leden veel lof inoogatec; evenals de dames S. C. en S. de K. met het afscheidslied van Willem en Marie (Transvaalaohe Boer). De heer E. Cualeaaere heeft eervol ont slag genomen als lid van den raad der ge nie Philippine, zoodat er thans twee vacatures zyn. LETTEREN "EN KUNST. OTTO LIES. Op een concert, Woensdagavond door de zangvereenigiug van de afdeeling Zutphen der Maatschappij tot bevordering van Toonkunst gegeven, trad de heer Otto Lies uit Goes op mee eenige pianonummara. De Zutph. Crt echrijtfc daarover„De piano solo's van den heer Otto Lies waren kortweg schitterend. Aan zijne groote virtuositeit paart zich een warmte van spel en molligheid van aanslag, die het geheele publiek in verrukking brachten, vooral na de panze, met de romaneen van Schumann en de Hongaarsche rhapsodie van Liazt." Da nis voering van zyn Requiemde Missa i, schijnt niet gelukkig geslaagd te zyn. en solisten waren biykbaar niet op dreef; innige verband inaachen bei-ia ontbrak. Dit neemt echter niet weg, zegt genoemd dat verscheideae dealen op zich zelf beschouwd wy noemen o. a. het Domine JeauQn het Hostias - prachtig gezongen werden. EEN dUBILÉ. Den 26an dezer maaau zal Rosier Faassen, de bekende Rotterdamoche tooneei&peier, maar tevens de algemeen zeer gewaardeerde Nederlandsche sohryver, o. a. van Anne Me, Zwarte GrietZonder Naam, Del Werkstaking en tal van andere tooneelatneckea, zyn gouden feest als acteur vieren. Een halve eeuwhet is een heele tijd. Ea er is in die jaren heel wat gegaan o7er het hoofd van verdienstelijken, werkzamen man, van by hef publiek stellig nog voortleeft en zal blyven voortleven da berinnering aan ague créatie van Haspelstok uit De kiesvereeniging van Stellendijk. In zgne woonplaats is een comité gevormd, n hem op den avond van dien dag een feestgave aan te bieden. liggen op zyn pad tal vau donkere schaduwen s de dood van rijn vrouwzyn eigen gezondheidstoestandde zorgen voor de toekomst Allen, die het vaderlandsoh tooneel liefhebben, worden uitgenoodigd „om dezen gouden faest- voor hem zoo oiyde te maken, ais de omstandigheden gedongen." Als ieder hunner iets by draagt, kan een belangryke gave hem geschonken worden. Ook in Middelburg zal voor dit doel een beroep op de welwillendheid van de tooneel- vrienden worden gedaanby de leden der afdeeling Middelburg van Het Neder Ionisch tooneelverbond natuurlgk in de eerste plaats, ieder kan een cirenlaire worden ge Daaromwie soms sympathie gevoelt voor dit idee en iets voor dat doel wil afzon deren, hy zende dit aan den secretaris dier afdeeling, den heer Joh. L. van der Panwert, die voor overmaking aan het R itterdamsohe comité gaarne zorgen wil, omdat het hierby geldt een man, aan wien de Nederlandsche letterkunde en het Nederlandsch tooneel zoo veel te danken hebben. LANDBOUW. Ia de Mcestoof de Eensgezindheid te S t. A n n a 1 a n d zyn aldus schrijft men ons van daar gedurende de teelt 1899 gereed ge maakt: 2539 KG. Racine, 7419 KG. onberoofde en werden 2257 KG. dito van vorige jaren overgewerkt. Verder werden door die Mcestoof nog afgele verd 71000 KG. gedroogde eiohorei. Voor het eerst is aldaar in het vorig jaar met cichorei een proef genomen, en voor de verbouwers daarvan waren de resultaten aan* vankeiyk niet ongnnatig. De opbrengst aan natten wortel was over Opmat vtfl *00*, b»h, ko(Ii kot nsj alles gaat, ook hier moet de ondervinding leeren. Dit jaar wordt weder cichorei verbouwd en by geiybe opbrengst als 't vorige jaar is het te voorzien dat het gewicht aan gedroogden wortel veel grooter zal zyn, omdat men nu beter met de behandeling op de hoogte is. Ook voor dit produet is het jammer, dat de marktprys zoo wisselvallig vooral dit jaar was de .prys niet hoogdoch nn eehynt die vooruit te gaan. De pry zen der meekrap ver beteren. Voor de verbouwers hier io het te hopen dat die verbetering moge voortduren, it in genoemde meestoot zyn nog aanwezig 141 vaten, wegende samen netto 88,500 KG. loopend van af de teelt 1893. RECHTSZAKEN. Arrondissemcnts-Jiechtbanfc te Middelburg, Heden, (Vryd&g), zyn veroordeeld wegens; diefstalA. J. J., 45 j., en J. v. d. 62 j., smid en veearts, Gtoede, ieder tot 7 d. gev. straf; helingJ. J. R., 46 j., herbergier, Sluis, tot 14 d. gev. straf mishandelingP. G. C. R., aioh ook noo» mende H., R. of P., 40 j., koopman, zonder bekende woon- of verbiytpiaats, en P. J. P., 24 j., werkman, Middelburg, beiden tot 2 m. gev. straf, en L. D., 20 j., voermansknecht, Ternenzen, en M. v. I. Jz., werkman, Oostdyk, Krabbendijke, beiden tot f b. s. 5 d. h. huisvredebreuk: A. V., 28 j-, timmermans knecht, Ternenzen, tot 7 d. gev. straf, en landlooperjjTh. J., 24 j., zonder beroep of vaste wuonpiaate, thans alhier in hechtenis, tot 12 d. hechtenis en plaatsing in eene ryks- werkinrichting voor den t|d van 3 jaren. Door het gerechtshof te Amsterdam is in hooger beroep behandeld de zaak tegen C- de Bruin, gewezen bediende aan boord van het ntoomeemp Koningin Regentes, die door de rechtbank wegens desertie en diefotal van een kistje met goudgeld, gepleegd in het Suezka- naai, veroordeeld was tot drie jaren gevange nisstraf. De advocaat-generaal, u bevestiging van het vonnis, met dat de preventieve hechtenis, gerekend van het tydstip waarop de beklaagde te 4 i werd in hechtenis gezet, i worden gebracht. Ia Juni 1901 zal het öOjnrig bestaan van het instructie bataljon te Kampen worden herdacht, la vele plaatsen van ons land wor- m reeds daarvoor toebereidselen gemaakt. Een ongeluk komt zelden alleen! Te Utrecht had een 11-jarige knaap het ongeluk by het springen te vallen eu d«arby, ter bleek, het reohter sleutelbeen te Op bet geschreeuw van den jongen dieus moeder aanstonds de straat op en hem naar huls, waar haar echter nog wachtte. Tijdens haar afwezigheid was haar ruim 3 jarig dochtertje van een gevallen en met het hoofd op den raud van een yierea kolenbak tereebt gekomen. Het kind was daardoor vr|j ernstig verwond en had bovendien het bewnstzyn verloren. Daar de moeder vau schrik een zenuwtoeval gekregen, zorgde een der buurvrouwen, dat er spoedig een dokter aanwezig was, op iens bevel da beide kinderen naar het zieken- lis werden vervoerd. De toestand van den jongen is bevredigend; by het meisje is men echter bevreesd voor bersensehndding. Met betrekking tot den te Meppel geploeg- m moordaanslag op een Steenwyker, wordt ider gemeld dat de gearresteerde, een 21-jarige jonge man, bekend heeft den man met een „kleine kloeze" te hebben verwond. Hy had in een steeg de wacht gebonden om op verzoek van een zijner vrienden twee jongens uit Sceenwyk, die daar moesten passeeren te „be trekken". Hy had den verwonde voor eender twee aangezien, waarop hy hem aangegrepen en den noodlottigen steek had toegebraebt; daarop was hy naar hnis gevlucht en had zich ter ruste begeven. De verwonde, vroeger te Wanneperveen woonachtig, is gehuwd en vader van twee kinderenby is 32 jaar oud en werkman in een blanwververy. De moordenaar is, onder toeloop van een groote volksmenigte, naar bet hnis van zyn slachtoffer geveera om met hem geoonffonteerd te worden. De zwaar gewonde, die op dat oogenblik helder van geest was, scheen hem te herkennen; het spreken was hem eohter ten strengste verboden. De toestand van den ongelukkige is hopeloos. UIT DE HOOFDSTAD. In een Donderdagmiddag te Amsterdam gebonden vergadering van stakende schilders* g«gHtn mrt PPrtlw si&fiiKü m

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1