MIDDELBURGSCHE COURANT. Vrijdag 16 Maart. IP. 64. 143s Jaargang. 4900. Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afz onderlij ke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 15 Maart 8 u. vm, 45 gr. 12 u. 46 gr. av. 4 u. 46 gr. F. Verw. mat. W. w., bew. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één nor aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent, per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeeliga voorwaarden. Prospectussen daarvan a|n gratis aan het bureau te bekomen. A g es t s». Te Ylissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh tQ Goes: A. C. Boluys, firma Wed. de Johoe. Voor de stemmingen voor leden der Pro vinciale Staten, Dinsdag 27 Maart te houden, bevelen wij ten zeerste aan in het district: MIDOËLOIIBQ den heer Voorzitter van den polder en TÜOLËII den heer C.A.E Middelburg 15 Maart. In bet belang van den landbouw. Ia de Woensdag door de Tweede kamer gebonden zitting is de minister overwinnaar gebleven, waar hij in zijn ontwerp wet op den leerplicht een lans breekt voor de belangen van den landbouw. De Kamer beeft n. 1. goedgekeurd de door hem by alinea 4, van art. 12, en in de art. 13, 14 en 15 voorgestelde vergunning om „op grond van werkzaamheden in of voor de be drijven van landbouw, tuinbouw, veehouderij of veenderij" de school tijdelijk, ten hoogste gedurende 6 wt kan buiten de gewone vaoantie- tijden, niet te bezoeken. Geen enkele der pogingen om deze vrijstel lingen in het belang van den veen en veld arbeid, hetzij te schrappen of te beperken, hetzij hare toepassing met waarborgen te om- kleeden, is gelukt. Behoudens een oubsduidend amendement van den heer Roesriugh, dat door de Begeering werd overgenomen, zijn alle amendementeu verworpen eu werden de bepa lingen van het ontwerp zouder hoofdelijke «temming goedgekeurd. De stemming had plaats in een nagenoeg voltallige Kamer. Alleen de heer Van Kerk wijk was afwezig. Het amendement van den heer Van der Z waag, waardoor de vrijstellingen voor veen- en veldarbeid geheel zoude vervallen, kreeg 30 stemmen, uitsluitend van de linkerzij 4t- afkomstighieronder echter begrepen de heer De Visser. Iets verder bracht het de wijzi ging, door den heer Kerdijk voorgesteld, om de vrijstelling te doen vervallen voor den veenarbeid, en dus het regeer inga voorstel te handhaven met betrekking tot den landbouw en den tuinbonw. Het kon echter geen meer derheid verwerven. Het werd verworpen met 54 tegen 45 stemmen. Ook ditmaal stemde de goheele rechterzijde tegen, met den heer De Visser incluis. Van do liberalen voegden zicb by ben, behalve de drie Drenttcbe afgevaar digden, de heeren Van Deinse, Geertsema, Van Gijn, Hennequin, De Beanfort en Van Karne- beek. De beide ministers leden en ook de voorzitter verklaarden zich voor bet weglaten der vrijstellingen voor den veenarbeid. Zelfs de heeren Baetert en Pijnappel schaarden zicb onder de laatsten. De stemming over andere amendementen, die de strekking hadden het verleecen der vrijstellingen aan eenige beperkende formali teiten en regelingen te binden, was van mie- der gewicht Het voorstel van den heer Ketelaar, die de G. deputeerde S:aten ia dt regeling wilde betrekken, werd met 67 tegen 32 stemmen veroordeeld. De heer Tydemac, die de facultatieve bepaling in het regeerings voorstel omtrent het maken van gemeente Verordeningen ten aanzien van den dnur der Vrijstellingen in een imperatief voorschrift wilde veranderen, zag zyn amendement mei de kleinst mogelijke meerderheid (50 tegen 49j stemmen verworpen. Op dezelfde wijze was eerst afgestemd (hier besliste de stem van den voorzitter) het sub-amendement van den heet Lobman, die in het belang van de autonomie der gemeenten niet wilde bepalen, dat dt bedoelde verordeningen zouden worden onder worpen aan de goedkeuring van de Ged. Staten. Wegens de verwerping van zyn sub-amendement stemde de afgevaardigde uit GoeB tegen amendement- Tydeman. By de algemeene slachting onder de inge diende amendementen verongelukte eveneem» het voorstel van den heer Smeenge, om niet uitdrukkelijk in de wet te bepalen, dat voor da zes-wekelijkeche vrijstellingen de vncantiet niet zonden medetellen. Zooala wij reeds zei den, was echter de heer Roeasingh zoo gelnk- kig de wetgever te worden eener kleine wyzi- ging, waarvan de bedoeling is, dat het voor de vrijstellingen geen bepaald yereiscUte «al zijn, dat. de kinderen zelf tot den arbeit in het veld of in de venen worden gebezigd. Zij mogen ook thuis blijven voor het vei rich ten van huiselijke werkzaamheden ter ver vanging van andere, sterkere krachten, die in het veen of op den akker werken. Deze milde bepaling is zeer zeker ook in het belang van den landbouwenden stand. Het trekt zoo schrijft de Kamer-ver slaggever van het Ebld verder het trekt in de stemmingen ongetiteld het meest de aandaoht, dat de rechterzyds als éun man weigerde mede te werken tot een indirecte beperking van den veen- en veldarbeid, hoewel men aan dia zyde toca gewoonlijk niet zoo bang ia by bet in bet leven r or pan van dwin gende voorschriften op Bociaal gebied. De reken schap, die de heer Kuyper van deze houding gaf, was, dunkt ons, niet zeer afdoende. De afgevaardigde van Sliedrecht zon niet kunnen instemmen met een voors- ei om eiken arbeid van kinderen beneden de 12 j*ar te verbidden. Het komt ons voor dat hier juist eea echoone ge legenheid werd aangeboden om zonder den veldarbeid van kinderen geheel te verbieden, dien arbeid tegen te gaan voor zoover bjjj schadelijk werkt. Wanneer de kinderen be houdens de vaoanties verhinderd worden gedurende de gebruikelijke schooluren aan den veldarbeid deel te neme», dun kunnen zij niet meer in dienst treden als loonarbeiders maar neg wèl eenige bezigheden op het veld of in den tuin voor hunne ouders verrichten. Op deze wijze zou men kunnen omkomen aan eene regaling by de arbeidswet, welke uit den aard der zaak veel strenger most zyn. Door den heer Kuypar wei d verder betoogd, dat bü deze zaak <te school voor het Leven uit deu weg moet gaan, maar dit is eeo argument dat den heer Kuyper zal leiden tot afstemming van de geheele wet. Wanneer .er de wet tot stand komt, zal dan die was hier. de vraag van deze gelegenheid gebruik gemaakt worden om den nadeeligen arbeid in de venen en ook den loonarbeid op den akker, in dienst dus vau vreemde werk gevers, te keeren? De heer Kuyper en zyn vrienden moesten, al z|ju zy tegeim.andeca van de aanhangige voordracht, toch trachten van die wet, uuor hunne medewerking iets goeds, iets meer alduends dan ay er nn in zien, ie maken. De minister was ook niet erg toeachieteiyk Met name bestreed hij zeer ateik het deuk oeeid van de heeren Van Gilse, Smeenge en Macaré, om de vrijstellingen zooveel doenlijk onder de gewone vacantaea te brengen. Hier van zou het gevolg zyn, zeide de minister, dat de vacantiea wellicht belangrijk worden uit gebreid, zoodat aas het schoolverzuim mede zal geiden voor de hinderen beneden de tien jaren, die volgens het ontwerp geen vergun aing voor veldarbeid kunnen krijgen. Boven dien zon daardoor de voorwaarde vervallen, in de wet gevorderd, dat de vrijstellingen alleen gegeven mogen worden aan kinderen, die in de laatste zes maanden, voorafgaand» aan de aanvrage, de schooi geregeld hebben bezocht. De heer Borgt sins ziet juist in de tydeiyke vrynieilingen een krachtig middel van beiooiing voor hen, die de school overigen? geregeld bezoeken, een middel, dat das aan getrouw schoolbezoek zal ten goede komen. LEERPLIGHT. Dr A. W. Bronsveld sohryft in zyn jongste kroniek in de Stemmen van waarheid en vrede". Wij pceaikantcn, die een aanzienlijk deel van onzen tyd doorbrengen met catechioeeren, *»y worden dikwerf bijna tot wanhoop gebracht door de onwetendheid der leerlingenen we tonden een lief ding geven, indien wy te platten lande, en by den werkenden stand het peil der kennis eenige centimeters ver noogen konden. Eu dat het schoolverzuim een der redenen is van de weinige resultaten, welke het lager ouderwys oplevert, is boven allen twyftl ver heven. Ik wenschte wel, dat er een wet was batieffjnde het catech.satie-verzuimeuikzou wel eens willen weten, boe professoren denken over 't bezoek der colleges. Reen, in waardeering van goed onderwijs en van verstandsontwikkeling wensoh ik by uiemand achter te staan. Men verwijt den minister, dat by in dit ont werp van wet optreedt als schoolmeester. Ik vind dit een onbillijk verwyt. Hij treedt bier op als de man, die moet doen alles wat in zyn vei mogen ia, om de mitlioeuen, die bet ouderwys kost, zoo vruchtbaar mogelijk te doen wezen, leder partiou.ier zou dat ook doen. Eu dat de onderwijzers zicb zoudeu verblijden, indien het euvel van het zoogen. betrekkelijk schoolverzuim ophield, ligt ia den aard der zaak, maar oaarom is de minister nog geen schoolmeester geworden. Als mede beheerder van s ryks financiën, en als Vftehd yau goed ouderwys treedt by tegen aehoolvarzutm op en daarvoor verdient hy lof. Ik kan het niet anders inzien. BEMW-KMUMWlSIi JEWZ» By kon. besluit: is benoemd by het wapen der cavalerie, by den staf van het wapen, tot generaal-majoor, inspecteur van het wapen, de kolonel W. G A. WuppermauD, commandant vau het 3de reg. huzarenby het 1ste reg. huzaren tot luir.-kolonel, de majoor L. Bolle, van bet wapen, thans wegens tydelyke ongesteldheid op non-acti rileit, en belast met bet bevel over bet 3de reg* huzaren de luitenant-kolonel E. J. H. Ringe ling, van het 1ste reg. huzaren; is by het dep. van waterstaat enz. benoemd tot hoofdcommies, B. de Jong, district-inspec teur der spoorwegdiensten, ouder verleeuiDg van eervol ontslag uit laatstgemelde betrek king; is bepaald dat, ter zake van zyn gedrag by gelegenheid van de vermeestering der Atjehsche versterkingen op de Gié Jeuöag (XX11 Moekim), op 16 Mei 1897, bij afzoudedyke dagorders, zoo in lutiië als in Nederland, alsnog eervol zal worden vermeld de eerste luit. der hf. H. P. van der Mieden van Opm.er, van gedeta cheerd uit Oost Indië teruggekeerd en weder by het leger hier ie iaade ingedeeld. Door de arr.-reehtbanh te Arnhem is, ter vervulling van de vacature vau kantonrechter te Nijmegen, opgemaakt de navolgende alph&betitsche lijst van aanbevelingmr A.H M. van Bdrckel, kantoni echter plaatsvervanger ce Wyk by Duurstede; mr J. K. van Weel, kantonrechter te Schoot hoven en mr H. Wesse- iiug, kantonrechter te Hoorn. DE GENERAAL PEL. By het departement van koloniën is ont. vaogen het volgende, van 14 dezer gedagtee- kei.de, telegram van den gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië, ltstrtffanda de te Sileraka (NieuwGuinea) ga vangen genomen scheepsofficieren fier koninklijke pakketvaart- maateohtppy „Controleur Kroesen v8n de afdeeliug West- i Zuid-Nieuw Guinea bericht officieren vau tie generaal Pel vermoord; zes daders gevangen." Dit berient werd nog in een deel v*a ons vórig nommer onder Laatste berichten opge nomen. UIT STAD EN rKUVlNCiE. „Oom Paul" op het tooneel. Dit zal men Dinsdag a. te Middelburg kannen aanschouwen. Op het programma der voordrachten, dien avond door Willem van Zayien te houden, komt als nommer een voor iota geheel nieuws, n. 1. eene toespraak, door Paul Kruger tot zyn vo'k geriebt op Dingaansdog. fly zal daarbij de figuur van deu president uitbeelden, zooais hy dat doet in net, zooveel opgang makend sink: Om 'tgoud van Transvaal,door A. vau Spnnkhuijeei, aio ook deze monoloog vervaardigde. Als tweede nommer op het programma komt voor een voordracht van mevrouw Sngder van Wissenkerke: Een rooie (tijdens de Kro mngsfeeaten). Verder zullen door den heer Van Zuylen nog worden voorgedragen Eet slachtoffer van een amateur photograaf, van D. van Eysden Het eerste, vau Henri DekkingEen gewichtige rol, (uaar 't Fransch) door Willem vau Kor- Uar; en Jantje mag niet jokken, vt»n J. C.vau den Tol. De belangstelling voor de uitvoering van De Kleine Sapperloot, kinder-operette in twee bedt ij ven, auor Garl. Roinecke, gevolgd door eenige tableaux met zang, was bedeu.in onze stad zoo groot dat besloten is tot eene tweede voorstelling op Zaterdag a. Reeds sedert geruimen tyd bleek hei huis op de Groenmarkt alhier, waar de oureanx, de bergpiaat&eu en de directeurs woning van de Algemeens Expeditie onder ne mvng van Gend en Loos, E. Uotiynon en Cie, gevestigd waren, te klein voor de veel om vattende zaken dier alum in den lande bekende firma en daarom werd ai lang uitgezien naai oen moer geschikte gelegenheid. Die ligt, omdat het in het belang van den dienst zoowel als van het publiek is dat hei santoor in het centrum der gemeente geves tigd zy eu nog al veel ruimte benoudigd is, mei zoo direct voor de hand, maar toen slaagde de firma er betrekkelijk spoedig ia iets te vinden en wel in de Laiynsche Schoolstraat. Het groote huis, waarin vroeger bet museum gevestigd was, werd aangekuont en afgebroken en in de plaats daarvan ©ju nieuw gebouw gesticht. Op uitnoodlging van den directeur hebben wy, nu de bouw vpltooid is, er ecps eea fegkja genomen, waarbij ons bleek dat de ver andering een groote verbetering zal zyn. Het buis binnengaande, vindt men allereerst bet bureau van den directeur en daarachter twee kantoorlokalen voor de klerken. Dieloka len zyn voorzien van verschillende loketten, die in den gang uitkomen en het publiek ge legenheid bieden om gemakkeiyk en toebtvry zyn zaken te doen, voor wat betreft den pakketdienst, incasseeringen, inklaringen en dergeiyken. Die lokalen zyn licht en lucht en in Amerikaansch greinenhout bewerkt, evenals de afscheiding ia den gang. Achter die lokalen vindt men het magazyn voor bestel-, ijl- eu vraehigoed, dat voor het publiek door de remise toegankeiyk is. Het magazijn is ruim en biedt flinke gelegenheid tot berging van het henoodigd materieel en goederen. Daarnaast is de ruime remise, waar de be kende groote wagens gemakkeiyk kunnen in- ar, terwijl zy op een daarachter gelegen conr gelegenheid hebben om te draaien. Térzydo van de remise ia een tnigenkamert ja en daarachter een goed geventileerde en lichte fliuke stal, waar de drie paarden, thans ge bruikt, na gedaan werk, ban rust kunnen ne men. Boven dien stal, waar plaats is voor zes paarden, is de hooizolder. Het bovengedeelte van het buis is ingericht tot woning voor den directeur, welke woning door een afzonderiyken gang te bereiken is maar ook door een deur in verbinding staat met de bureaux enz. Een mooie, groote tuin ligt achter de woning. De inriehtiag van een en ander is zeer prao- tisch en alles ziet er keurig net nit. De bouw was het werk van den heer C. AG jethals, naar de plannen van den heer A. L. J. Goethals, en de schildering van den heer W. Heybocr, allen alhier. Het stationscbip tiulgia te V1 i s s i n- g e n, onder bevel van den luitenant ter zee le kl. G. A. Dominicus, wordt den 26a dezer uaar Hellevoetsiuis gedirigeerd voor het hon den der haifjaariyksche schietoefeningen en vervangen door Hr. Ms. Havik, onder bevel van den luitenant ter zee der le kl. M. van Nassau. Blijkens het 31e jaarverslag van de Coöperatieve Voorschoivereeniying en Spaarbank te Goes, in de vergadering van Dinaa», avond uitgebracht, is in bet atgeloopeu bouw jaar het aantal ieden gestegen van 246 tot 256, met een gezameniyk bedrag aan gestorte aaudeeien van t 18851 97J/3 Het reservefonds bedraagt f 10812.78. Hos nieuwe boekjaar vangt aan met eeu bedrag aan spaargeLden groot f 105.385.86'/j- Aan voorschotten heeft de vereeniging f 129.108.14 uitstaande. Aan intreGsen ontving de bank f 6562.96, terwijl zy aan intreaaen uitkeerde f 3456.7ll/j, zooda< eene zuivere winst werd gemaakt van f3106.24'/s Hiervan wordt f 641.89gevoegd t>y het reservefonds, terwijl 5 op bet asn- deelen-hapitaal zal worden uitgekeerd en aan de drie leden van het bestuur voor hun arbeid eene som van f 1600 werd toegekend. De geza menlijke omzet der bank bedroeg f 863t099.33J/s De volgens rooster aftredende eummissatis- sen J- A. van Heel en P. A. Pennings werden herkozen. (G. Cr#.) lo de Woensdagavond te Breskens gehouden vergadering van Volksweerbaarheid werden tot reden van het bestuur fier schiet- vereenigitg, wel te oudeischeiden va» hei bestuur der afdeeling Brtskens van VoUsweer baarheidgekozen de heeren Jac. van den Heuvel, Is. van de S*nde, Geleyn&e, De Priester, C. Tol, J. de Hul.u en W. de Bree. Uit IJzendy&o schrijft men ons Heden (Woensddag) had alhier de aangekon digde stieren keuring plaats. Slechts zeven beesten waren in'c geheel aangebracht, die geeb van allen byzonder uitmuntten. De belangstel ling op dat gebied is onder de landbouwers niet groot; ae oude sleur van vader en groot vader wil er maar niet nit. Welke wenken men van bevoegde zyde ook geve tot verbe tering van het ras, tut schifting van de wei nig of veel melkgevende koeien, en zoo meei, 'c is of men aan een doovemans deur klopi. Zoo heeft de voorzitter der Landbouw Maatschappy in onze provincie, de heer mt P. C. J. Hennequin, een prys van f 50 uitge loofd voor de «amansteUer van het beste model van eene eenvoudige boekhouding voor gewone boeren. Tien tegen éen dat geen enkel landbouwer daarnaar meedingt en op z^u aartsvaderlyke rnonser voortgaat met kiab- beien, waai uit niemand kan wys worden can by aliéeu. De hoofdoorzaak ligt in te weinig weteuBChappclyke ontwikkeling. Ea wanneer nu zooveien, zelfs verlichte mannen, zich aan gorden om tegen leerplicht te ijveren, dan ziet het er niet naar uit, dat er in dien toestand vooiMTft Tertstsripg koat. nsetgsgtie. den hinken, zullen de lagere klassen zeker op krukken moeten blijven springen. NATUURKUNDIG GEZELSCHAP TE MIDDELBURG. In de byeenkomst van dit gezelschap op Dinsdag avond, sprak prof. dr L. Aro&otein uit Delft over de in den dampkring ontdekte nieuwe elementen. Aan de Engelscbe natuuronderzoekers lord Rrieigh en Ramsay bleek het in het jaar 1895 dat de nit de dampkringslucht geï&ol&eide stikstof zwaarder was dan die, welks uit che mische verbindingen geïsoleerd was. Zoekende naar de oorzaak hiervan, vonden zy de be schrijving van een waarneming in 1785 door lord Cavendish gedaan, welke inhield, dat, na nauwkeurige verwijdering der zuurstof en der stikstof mt de zuivere luchteea kitin gasvolume overbleef. Raleigh herbaalde deze proef en door verbetering der methode slaagde by er in dit gas zuiver te verkrygon, dat de dichtheid 20 had en bij epectraat-analytisch onderzoek een nieuw element bleek te zyn. Raieigu noemde het „Argon". Nader ondersoek bewees, dat het Argon tot een vloeistof en toÊ een vast lichaam kan verdicht wordendat eeu kookpunt had van —173° C dat beti een dichtheid had van 19.94 en, daar het óun* atomige moleculen had, een atoomgewicht van 39.88. Ia denzeifdea tyd was door Mendelejefi heg „periodiek systeem der elementen" opgesteld. Voor de daarin ontbrekende plaaiseu had Mendelejuff reeds aangewezen dat nieuwe elementen zonden ontdekt worden en welke eigenschappen deze zouden btzitten. Het gevonden Argon nu voldeed niet geheel aan deze eigenschappen; zyn dichtheid was daarvoor te groot. En dit was voor Raleigh tea aanwijzing om te vermoeden, dat hy nog geen zuiver Argon had. En inderdaad gelukte net hem uit een mineraal: Cieveïc, waarin hy het Argon vermoedde, een gas te isoleéren, dat evenwel geen Argon was, maar weer een aieuw element; nieaw ten minste op de aarde, ■naar bekend ais aanwezig in de gloeiende zon. Raleigh noemde hut nieuwe element „Helium", dei had de dichtheid 2, moleculair- en atoom gewicht 4, eu vond zijn bestemde plaats in ütst penuniek «ysteers. Daarmede waren evenwel de moeilijkheden ten opriciue van het Argon niet opgelost eu Raleigh herhaalde na zyn proeven. Met- groote onkosten eu geduld verkreeg hy 18 Liter Argon, welke hy tot 25 cM8 vloeistof verdichtte en waarvan by daarna de eerste 5 cMa liet verkoken. Dit gas, wederom opge° vangen, bleek inderdaad van Argon verschillend zyn. Door het herhaaldelijk in vloeibare zuurstof op te lossen kon hy het zuiver krijgen en de densiteit op 10, moleculair- en atoom gewicht op 20 vaststellendaarmede was hef nieuwe element Neon gevonden, dat alweer in het vooropgestelde periodiseh systeem zyn plaats vindt. Nog verder bleek dit periodiseb systeem j diste aanwyzingen te geven door het ontdekken der beide elementen „Krypton" en „Xcuon'? door verdamping vau vloeibare luuat ver kregen. Ea sterker wordt hierdoor het vtff* mot den dat het zoogen. Argon nog verders' splUciog zal kunnen ondergaan ea tot he^ ■dement zal worden teruggebracht, dat dthrê Mendelejtff in zyn systeem hypothetisch te aangegeven. De mat groote helderheid ea warmte vóoü* gadragea rede weid. mëc enkele proeven vet* duidelykt. Da begaafde spreker oogstte stsü «evendig applaus. De volgende en laatste spreekbeurt in dis seizoen zal op 2 April door prof. dr. EL Zwaardemaker uit Utrecht worden vervuld, ONDERWIJS. Da heer B. de Raaf, directeur dor kweekschool voor onderwijzers te Middelburg, werd dezer dagen aangenaam verrast door een achryven van dr S M. Oskauowicaob, professor aan het seminarium te Alebsenetz, u.o mede deelde, dat hy een vertaling van De Raafs Zielkunde in het Servisch gereed had, en waarvoor hy een inleidend woord van den «uteur varaoebt. Geruimea tyd geleden is dit boek in hst DaitAch vertaald en ver leden jaar in dunt werd het door professor Attilio Tomei, leeraar aan het seminarium te Getta 3. Angelo, ten dienste dar aspirant-ouderwijzer» ia Italië bewerkt, Zjoale nog in een groot deel van de oplaag /an ons vorig nommer werd meddgeacela, ïiaagden Woensdag voor het examen ia dé nuttige handwerken te 's Gravenhage de dames A. Graveetein van Middelburg, A. Black- atone, 0. G. L. Franken en I. van Lens»en, alien vau Goes, Verder slaagden nog ee dames W. vau Wijia« pa?$?g rn 1.1'. isfe&g M

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1