13 Maart. N°. 61. 143° Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Pïija, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.—. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 12 Maart 8 u. vm. 43 gr. 12 u. 51 gr. av. 4 u. 48 gr. F. Verw. zw. N.w.,l.bew., nachtvorst. Aövertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Adverteutiên20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSnbi) abonnement op voordoelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis tan bet bureau te bekomen. A g 8 K t 9» Te VHsemgen: C. N. J. de Yet Mesxdagk; tg Goes: A. 0. Bolüyt, firma Wed. de Johgb. Om aan het daartoe uitgedrukt verlangen te voldoen, stellen wij de deze maand nog verschijnende nommers kosteloos be schikbaar voor hen, die zich met 1 April Op de Middelburgsche courant abonneeren. Daar met dien datum bij de stoomboot- vaart op de Westerschelde de zomerdienst aanvangt, bereikt ons blad dan weer des avonds van den dag der uitgifte nog Zeeuwsch Vlaanderen, evenals dit Bteeds het geval is met een groot deel van Walcheren en Zuid-Beveland. Door zich te abonneeren op de Middel- hurgscke courantdie slechts twee gulden per kwartaal kost, waarvoor men dagelijks een nommer, vaak met een bijvoegsel, ont vangt, is men dus denzelfden dag reeds op de hoogte van het nieuws in het binnen- en het buitenland, dat, vooral met het oog op den oorlog in Zuid-Afrika, terecht zooveel belangstelling wekt. Dfi ADMINISTRATIE. Middelburg 12 Maart. Staatstoezicbt op Weesinricbtingen. Prof. D. Simons schreef in het jongste nom mer van bet Tijdschrift voor Armenzorg het volgende lezenswaardige opstel over een derge- lijk toezicht: Een strafproces, dezer dagen voor de arron- disaements-reclnbank te Arnhem behandeld, heeft wederom de aandacht gevestigd op de toestanden in de zoo belangrijke en uitgebreide Weesinrichting, te Neerboach bestaande. De atorm, een achttal jaren geleden door de op Kien barende brochures van den heer G. va» Detb gewekt, is over die inrichting heen gegaan, naar het scbjjnt zonder diepe indrukken te hebben achtergelaten. Wel werdeD, naar aan leiding van een in die dagen door eene com missie, nit vertegenwoordigers van onderschei den richtingen en partijen bestaande, ingesteld onderzoek verbeteringen aangebracht, maar het thans gevoerde proces heeft aangetoond, dat in die inrichting, waarin ongeveer negen- honderd kinderen worden verpleegd, de op voedkundige behandeling veel te wenaehe» overlaat, bet toezicht onvoldoende is, en, ter handhaving van orde en tucht, licha melijke kastijding der kinderen onontbeerlijk schijnt. Het oordeel van den vertegenwoordi ger van het O. M. luidde zeer ongnustig, maar ook de raadsman van de beklaagden, hoezeer uitdrukkelijk verklarende dat by de verdedi ging niet wenschte te voeren ten koste der wees inrichting, die hij als het werk van christelijke barmhartigheid niet wilde doen dalen in de waardeering der menschen, kon zich toch niet onthouden van te zeggen dat beklaagden voor een groot deel de slachtoffers waren van de misstanden in Neerbosch en vooral van bet gemis aan conti 6 (e, waardoor wat geschiedde, kon geschieden. Ook naar het oordeel due van den raadsman der beklaagden, allerminst partjjdig ten nadeele der inlichting, waren organisatie en contióle onvoldoende, en indien het in de N. B. Ct. gegeven verslag van zijc pleidooi juist is, verklaarde by zelfs, dat de inrichting te Neerboseh te groot is om aan de door hem zelf gestelde eisohen voor een Chris- teiyk Gesticht te knnnen voldoen. Ik vermeld deze van beide sijden gegeven oordeelvellingen, juist omdat ik mijzelf vol komen incompetent acht een gosd oordeel over de betrokken inriohtiDg te veBtigen en ik du» het veiligst meen te gaan door mg op onver daehte getuigenissen als da hier aangehaalde te steunen. Met dezen steun m den rug acht ik mij gerechtigd tot de vraag mag een toe stand als bier bestaat nog langer mogeiyk My ven? Negenhonderd kinderen, buitenstaat om voor zich zelf te waken, personae misera- biles in den waren zin des woords, worden door de zorg van vader of moeder, voogden of anderen aan eene inriehting toevertrouwd, waar hunne opvoeding veel te wenscben over laat, en waar zg voor ernstige lichamelijke tuchtiging, men noeme haar met het O. AL mishandeling of met den verdediger toepassing van de castigatio paternaniet veilig zyB. Verbetering, reorganisatie is in uitzicht ge ateld, maar waar is de waarborg dat zy wer kei ijk zal tot stand komen? De verwachting van dan Officier van Justitie bleek te die» 'aanzien niet groot. Is hier niet een ernstig maatschappelijk belang in het spel en Staats tusschenkomst gebiedend noodzakeiyb Het Staatsgezag stelt strenge eisohen aan de inrichtingen, waarin krankzinnigen worden opgenomen, en onderwerpt die inrichtingen aan voortdnrende^ geregelde oontröie van daartoe fpseiazl aangewezen ambiepwen. Bastaat er minder aanleiding om iirichtingen, gestichten, bestemd voor de opneming van j-ugdige kin deren, aan bepaalde voorwaarden te binden en onder Staatstoezicbt testellen? Misstar den als in de inriehting Neerbosch bestaan, hunnes ook elders misschien gevonden words*»wit verzekert ons, dat in de tslryke weesinrich- tirgen van ons land de kinderen zóo behandeld, zóo verpleegd worden, als redelijkerwijze mag worden gevorderd Zeker, de eischeD, bier te stellen, mogen niet worden overdreven en moe ten biy ven binnen de grenzen van het bereik bare; men mag niet vergeten dat, werden aan weesinrichtingen te strenge voorwaarden ge steld, vele tot schade der verpleegden zonden moeten verdwijnen. Ook een onvolmaakt Neer bosch kan nog aan velen ten goede komen. Maar er z§n minimum eischen, die mogen en moeten worden gesteldde kinderen komen in het weeshuis niet krachtens bnn wil, maar krachtens het goedvinden van heD, aan wier gezag zy zyn onderworpen, en zy zgn niet vrij het te verlaten wanneer eg het zoudeD willen. Daarom dient er te worden gew&akt dat zy zóo behandeld worden als voor hunne toe komst noodzakelijk is, en vooral dat alles, wat naar mishandeling zweemt, worde vermeden. Een absoluut verbod van elke, ook van de ge ringste lichamelijke kastydiag zou stellig te. yer gaaD, al voel ik weinig sympathie voor opmerking ven den verdediger dat wy nn le opvoeding, ea hg voegt er zoo terloops ook in het gevangenisweien ons te veel bewegen in de constellatie van de humani teit aleer en naar eene andere constellatie moe ten overgaan, d. w. z. in eenvoudig Hollandsch, meer gebruik moeten maken van rotting en tonw. Indien ia eene inrichting als Neerbosch lichamelijke kastijding niet kan gemist wor den, pleit dat niet voor de zedeiyke kracht der opvoeders. Doch ik erken, een draai om de ooren kan soms een noodwendig middel van repressie en van opvoeding wezen, iudien tegen misbruik behooriyk kan worden gewaakt. Biyten nude bestuurders der inrichting niet in staat de grenzen te doen in acht nemen, die de geoor loofde hastyding van mishandeling scheidt, dan behoort de Staat zijne beschermende hand over de verpleegden uit te strekken. Voor waarden van bygienischen aard, voorwaarden omtieut toezicht en verplegiug mogen worden gesteld) en voor de nakoming van die voor waarden behoort een regelmatig werkend toe- aicht te waken. Daarom zou ik wenschen dat van Staatswege eene e» quê-.e werd ingesteld naar de in onze weesinrichtingen bestaande toestanden en op den grondslag van het aldus gehouden onderzoek, dit belangrijk sociaal be lang matter tijd zou worden geregeld. N*ar mijne meening bestaat bier voor tusschenkomst van den wetgever inderdaad dringende aan leiding. Dr KUYPER EN CITATEN. Dr Kuyper komc er in de Standaard tegen op, dat men hem ten op sic h te van leerplicht ia tegenspraak heeft gebracht met citaten uit zijn vorige verklaringen dienaangaande. „Of is iets gewoner" vraagt hij, „dan dat opiuiën wisselen, of liever nog de eonae- qaeniiëa voortschrijden Dit herinnert aan den volksredenaar die, toen men hem zyn vroegere uitingen berin- uerde, ten antwoord gaf: „Alleen ezels veran deren niet Zooals die volksredenaar in het vervolg met een beroep op de est la al zijne weerhaan- bewegingen vergoelijkte, zal men voortaan alle verdere weerhanery van dr Kuyper kunnen beschouwen als gevolg van „een voort schrijdende const quentie." Als het kind maar een naam heeft!, zegt ie Zutph. Crt. Met zulk eene weerhanerjj is het echter voor de volgelingen moeilijk hun leider te begrijpen. Eerlijk? Hoe eeriyk soms de wijze is, waarop de oppositie in haar stelselmatig verzet tegen het leerplicht-ontwerp te werk gaat, komt weder duidelijk uit in hetgeen De Standaard Zaterdag er tegen aanvoerde. De minister Borgessus had in zyn memorie ^an antwoord verklaard dat het doel „alleen en uitsluitend was om aan alle kinderen het noodzakelijk lager onderwys te verzekeren", diy had het absolute schoolverzuim op 60.000 geschat en gist nu dat door het ontwerp 15.000 van die 60.000 onderwys zullen genieten. Eu dat heet dan dat alle kinderen het onder wijs verzekerd wordt 1 De lezers van De Standaard zullen dit cijfer- argument zeker bewonderen ea den iadruk krijgen dat de minister zelf nog eens naar de lagere school moest gezonden worden om beter rekenen te leeren. Als zy echter even nadenken, zullen zy begrijpen dat er voor dig cgfers toch wel eea verklaring zal zyn gegeveD. En dat is ook zoo. Ongeveer 60.000 is bet getal kinderen van 6 tot 12 jaren die than8 niet ter school gaan. Maar hiernit volgt im mers niet, dat die allen geenerlei onderwijs «rijgen of door den leerplicht wel op school zullen komen. Daaronder zijn vele duizenden die nog op bewaarscholen gaan, anderen die huisonderwijl krijgen, vele kinderen van schippers en andere rondtrekkende», ook die wegens redenen van gezondheid niet geschikt «ya voor schoolbezoek. Dat zal zoo blijven onder de leerplichtwet, en daarom behoeft niet voor 60.000 kinderen schoolruimte te worden verschaft. En enkel op de geldelijke vraagvoor hoevele kinderen nog school ruimte noodig zal zyn als de wet tot uitvoering komt, luidde 'd ministers antwoord vermoe delijk voor ongeveer 15.000, ook omdat op tal vau scholen nog open plaatsen zyn. H«t financieel bezwaar behoeft dus zoo zwaar niet te wegen. De Standaarddie Zijn lezers zoo uitstekend voorlicht, verzuimt echter deze eenvoudige en afdoende verklaring van het cijfer 15.000 ta geven. Van gelijken aard is de bewering: dat het doel van leerplicht eerst was de kinderen, die geen onderwijs krijgen, op school te bren gen, en nu veranderd is in een wet om voor geregeld schoolbezoek te zorgen. Nu weet ech ter ieder die van dea leerplicht eenige studie heelt gemaakt, dat juist de bestrijding van oageregeld schoolbezoek sedert lang steeds de hoofdreden is geweest waarom leerplicht noodig wordt geacht, omdat die kwaal vee» omvangrijker en voor de trouwe school - bezoekers veel sohadeiyker dan het volstrekte verzuim is. Kinderen, die telkens wegbiyven, benadeelen de anderen, niet die welke ia 't geheel niet school gaan. Ea nu de wet vooral tegen dat ergste euvel wil wake», komt De Standaard met zijn bedenking, die te groote ockuade van het vraagstuk be wijst om als ernstig gemeend beschouwd te ktionea worden. Eindeiyk de grief dat het ontwerp een fietie bevat, een sehyn das, door de bepaling dat, als de vader veizuimt zya leerplichtig kind te laten inschrijven in een school en geen reden van vrystelling kan aanvoeren, da inschrijving van overheidswege plaats beeft. Blijft het kind dan weg, dan is er ongeregeld schoolbezoek, dat na vruchteloze waarschuwingen enz. gestraft kan worden. De Standaard spot niet deze regeling en vraagt of men door zulk een fictie de kiaderen op school krijgt die haar «iet kunnen bezoe ken, of dat niet in stryd is met de waarheid; met het leven self, dat vaak tot schoolverzuim luidt Het blad verzuimt echter weder er by zeggen, dat de ambtelijke inachryving alleen plaats zal hebben, als geen gegronde reden vau vrystelling en dat zgn vele wordt opgegeven, zoodat wel degeiyk met het leven, met de waai beid wordt rekening gehouden, en dat van elk geval onderzoek wordt voor geschreven ook nog na de inschryving. Den lezers van De Standaard wordt dat alles echter onthouden. Toch geloevea wy niet dat zulk een negatieve eerlijkheid een auti-revolutionnair beginsel is. (Hmdelsbl.) BEBfOJSJStiaiWJüS! JSM/Sso By kon. besluit: is benoemd tot notaris binnen het arr. Am sterdam, ter standplaats Amsterdam, J. Vrie- aendorp, caadidaat notaris aldaar is benoemd tot hoofdcommissaris van politie te 's Gravenhage H. J. Versteeg, thans com missaris van politie te Amsterdam ia benoemd tot rij kstuiobouw leeraar 3. Leendert Can., te Leeuwarden, thans tijdelijk als zoodanig werkzaamen is aan den adspirant-ingenieur der marine M. A, Comelieaen, op zya ve^zosk, eervol ontslag uit 'sryks dienst verleend. naam wy niet mogen noemen maar die wy allen kennen, gerepeteerd. En zy doen dat met lust en vreugde. Dat getuigt ook voor hetgeen zy zullen uitvoeren. Ware dit vervelend, zy zouden er niet over praten, zy zouden niet met toewij ding meedoen. Trouwens De kleine sapperlootdie gegeven wordt, moet een alleraardigste kinderoperette zyn. j is door een stadgenoote uit het Duitsch vertaald en vervaardigd naar het sprookje van Rudolf Baumbacta Die Teufelchen auf der HimmeUteiese oder der Kleine Sapperlot. Mazikaai staat de operette hoogde muziek is ook van Carl. Reineckeen zy bevat zeld zame aardige duetten, trios eu koortjes. Dan zullea nog vertoond worden Drie Miniatuurtjes van Catharina van Rennes, in beeld; en twee andere tableauz met zang Het Angelus van dezelfde en 's Avonds als ik slapen ga, uit de lieve Opera Hünsel und Qretél van E. Humperdinck. Wat dunkt onzen lezers: is er voor ons niet ruimschoots aanleiding om deze opvoering ouder hunne aandacht te brengen ry verwachten dan ook Donderdag weêr een eivollen sehouwbnrg, van onder tot boven bezet door groot en kleio. Het liefst zou obs zgn, wanneer velen teleurgesteld werden, zoodat een tweede uit voering moest plaats hebben. Wat zou dat de kas van Kindervoeding ten goeds komen en eene heeriyke beloonitog siji; voor de moeite en zorgen, aan die uitvoering besteed UIT STAD EN PROVINCIE. Een vriendelijk verzoek aan onze lezeressen en lezers, vooral in Middelburg en Ylissiugen, voor een goede zaak. Eigenlijk meenden wy dat dit overbodig is, maar nu meu ons verzekert dat een opwek kend woord zgn nut kan hebbes, nu geven wy het van harte gaarne. En om het goede doel, èn om de moeite en zorgen, die er aan besteed worden. Want wy weten bet allen, als er eeae uit voering gegeven wordt ten bate der vereeni- ging Kindervoeding alhier, dan wacht ons iets dat van veel zorg getuigt, iets liefs, iets aardigs, iets friech, iets dat ons kinderlijk prettig stemt. Zoo zal het ook wel Donderdag aanstaand© in den schouwburg op het Molenwater zyn. De kleine gasten hebben al weken, onder da goede en flinke leiding v«. eene, vier Het vriendeiyk plan om aau den dapperen Gr on jé en zijne manschappen, die in krygs gevangenschap zyn, een en ander aan te bieden, wat hun tot nut of veraangenaming strekken kan, is in ons vorig nommer, dunkt ons, vol doende toegelicht door het dames-comité, dat zich in Middelburg heeft gevormd. Wy hebben aan bun Bchryven niets meer toe te voegen. Met idee spreekt bovendien zoo voor zichzelf dat wy meenen te kunnen volstaan met een voudig daarop de aandacht te vestten. Wij herinneren er alleen aan dat wie spoe dig helpt, dubbel helpt. Meu zesde zyne bij drage dus ten spoedigste aan een der dames: Marie Bardenis van Berlekom, BolleMulock Houwer, Gaysen—Proos, Ter H*ar Romany— Van Maasdijk, De Witt Hamer-—Overman, KakcbeekeDu Jongh en E. H. R. Sihorer— Piaat. Zondagmiddag werd, onder begunstiging van by zonder baarlijk weder, op het te zachte veld aan den Koudekerkachen weg een voetbal- wedstryd gehouden tuaschen de vereenigi-jgen Olympia nit onze stad en B.V.V., de onder officieren uit Breda, welke laatste vereeniging slechts negen spelers in het veld bracht. Na een kwartier wist B. V. V. een punt te maken, maar nog vóór de rnst stelde Olympia daar twee punten tegenover. Na de rust bleek Olympia beslist sterker te zyn, zoodat deze vereeniging nog een drietal punten maakte, waarvan echter éen ongeldig werd verklaard, In de laatste tien minuten behaalde B. V. V, nog een punt. Het spel eindigde dus met 4—2 in het voordeel der Middelburgers, die veel beter spel te zien gaven dau man ia den laatsten tijd van hen gewoon was; vooral de lin ker vleugelman blonk nit. Door deze nederlaag werd B. V. V. van de tweede plaats in de znideiyke competitie (aftl A) verdreven. Het pnbliek was, hoewel sehaareeb, iets talryker dan gawooniyk voor onze, blijkbaar weinig sportlievende, stad. Zooals nog in deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, is de heer W. Maas herbenoemd als burgemeester van Serooskerke (W). - Zaterdag trad, op nitnoodiging van de antirevolutionaire kies vereen igiog te A r n e- m u i d e n, daar de heer mx P. Dieleman uit Middelbnrg ais spreker op. Voor een vry talryk publiek zette de heer Dieleman zyn 6tandpuut op staatkundig ge- Te Vlisaingen brandt het in de laatste dagen nog al. Zondag avond te onge veer elf uur ontstond er weder brand, de vierde in e6n week tyd, in de bovenwoning van een huis in de Kcrte Noordstraat aldaar. Spuiten van de gemeente, van het depot van discipline en van het wachtschip waren spoe dig ter plaatse en slaagden erin den brand tot het bovenhuis te beperken. Een masaa menschen was, tengevolgi vau het getoeter op de horens van de politie en het klokgelui, op de baen. De oorzaak van dea brand is onbekend De verandering in de dienstregeling der tapstillHKiten li* 4a*Ma$. met 1 Mei eerst te 6.30 (Greenwichtiji) te Vliasiogen zullea bianenkomen, in plaats van te 4.55, is een gevolg van de reeds lang ge bleken noodzabeiykheid om reizigers van ver- der gelegen plaatsen dan Londen, in de ge legenheid te stellen met de dagbooten uaar het vasteland te reizen, wat nu, met het oog op het vroegtydig vertrek van den correspon deerenden trein nit Londen, niet mogeiyk is. De 2a luitenant C. van Roggen, bestemd voor het leger in Ncd.-Iodië, zal den 7 April a. s. per stoomschip Sindoro zijne bestemming volgen. Zaterdagnamiddag omatreeks vijf uur onfc" stond te 'sHeerArendskerke op de hofstede van den landbouw* r C. v. S. brand in een klamp hooi. De brandspuit van daar verleende hnlp. Door het optreden van de brandweer en het stille weer werden schaaps kooi en schuur gespaard. Alleen een hooi-en strookiamp werden een prooi dar vlammen. Waarschijnlijk zya spelende kinderen de oorzaak van den brand. - De Duitsebe dog Pollux van Ede, eige- naar de heer J. M. de Jonge Ms. te Goes, is op de dezer dagen te Rotterdam gehouden elubtenfoonstelling der Ned. Duitsehe Doggen- elub mat 3 prijzen bekroond. Het dier behaalde een tweeden p«Ss iu de limite-klaGse en een dergelyke in de nieuwe-* lingskiasae, benevens een derden prys in de opan klasse. Er waren ia het geheel 54 doggen asnge* voerd. Te Kloetinge moet, ter Voorziening in een vacature tojr lid van den raad, een© herstemming plaats hebben tusashen de heeren C. G. van Liere die 52 en H. M. Bruinzeel die 48 fetemmen verkreeg. De burgemeester dier gemeente, de heer O. A. Sprenger, zal, naar men meldt, in verbsnd met zyne benoemiog tot administrateur van den Bed. Wislrijdersbondnit eerstgenoemde be* trekking eervol ontslag aanvragen en stek metterwoon te Haarlem vestigen. Door den minister van waterstaat wordt in de St. Ct. ter kennis van belanghebbenden gebracht, dat, in verband met de voortzetting der herstellingswerken aan de groote schot- sinis van het kanaal door Zuid Bavelacd t@ Wemeldinge, te beginnen met 20 Mtarf aanstaande, gedurende omstreeks drie dagen dour die sluis niet met «ie ebdeuren, msar uitsluitend met de vloeddeuren zal worden geschutdat daarna, tot nadere aankondiging, niet met de vloeddenren, maar uitsluitend met de eb Je area zal worden geschutterwijl tevens, mede tot nadere aankondiging, dë grootste geoorloofde breedte der vaartuigen, volgens artikel 3 van het byzonder reglement van politic bepaald op 15.75 M., voor dë groote schutsluis te Wemeldinge tydelp wordt beperkt tot 13 M. Zaterdagavond werd te Noordgouwé de algemeene vergadering van het Toelaag- fonds voor werklieden gehouden. Bij de ope« oing sprak de voorzitter een woord van war3 me hulde aan de verdiensten van den onlangs overleden penningmeester, den heer J. Geluk, wiens werken en y veren voor het fonds in dankbare herinnering zuilen biyvec. la zgne plaats werd gekozen de dohatekf jhr C. A. v&n Citters, terwijl als bestuurslid de beer 0. Bolle herkozen werd. Bleek uit het verslag over 1899 de atijgiog van het vaste fonds gering, ni. van f 26441 tot f 271.78, die van do reservekas daaren* tegen is groot te noemen, nl. van f 303.50 tot ƒ399. Dit laatste is vooral te danken aan de toetreding van eenige donateurs en begunstigers. Iu 1899 is er voor 149 ziJsë dagen a 60 cents nitgekeerd, d. i. 89,40. N«d&t een kleine wetswyzigiug was goed" gekeurd, deelde de voorzitter mede, dat he& bestuur tot iyu spyt niet durfde voorstellen om, evenals de vorige twee jaren, de contra* buiie der leden te verminderen, aangezien in de verloopen twee maanden van 1900 reeds over de honderd galden was uitgekeerd, d. i< meer dan tot heden in een vol j*ar werd nit» betaald. Ook te St. Maartensdyk is eeffi scherpsohnttersvereeniging opgericht. 40 per* scnen meidden zich bereide ais lid aan. Een bestnnr is reeds gekozen. Tot postbode te Sasvan Genfi id met 1 April a» s. benoemd P. Banwens t© Hontenisse. LANDBOUW. Het dezar dagen vermelde bariehfc Vftn heft ff. v. A. omtrent de spoedig© opening van dë grenzen voor den invoer van Naderlandseh en Fran*eh vee wordt door een Ërnsselsoh blad Le XXe Sücle tegengesproken. Er is omtrent dit punt zegt het blad nog geen heilig PW!'

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1