MIDDELBURGSCHE COURANT.
Vrijdag
2 Maart.
Eene eigenaardige beweging.
N°. 32.
143" Jaargang.
1000.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en 1
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 1 Maart 8 n. vm. 37 gr. 12 n. 39 gr.
BV. 4 a. 40gr.F.Verw. mat. N, O. w., baw.
AdvertentiSn voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één nnr
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn by abonnement op voordeeiige
voorwaarden. Prospectuseen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
A g e et t r.
Te Zierikzee: A. C. de Mootj; te Tholen: W. A)
VAK NIEUWENHOTJZEK.
Bij deze courant behoort een Byvoegsel.
Sedert eenigeu tijd heerscht er eenige
opgewondenheid onder een deel van het
personeel der Maatschappij Zeelanden wel
onder de stokers en matrozen. Zij heeft
aanleiding gegeven tot enkele betoogiugeu,
die naar buiten werkten, en wel tot verga
deringen, te Vlissingen en te Middelburg,
die uitgingen van den Vlissingschen en den
Middelburgschen Bestuur dersbon d.
Wij hebben met opzet tot heden over een
en ander het stilzwijgen bewaard, om niet
door voorbarig, onjuist of minder juist ge
schrijf, waartoe eene mededeeliug of eene
beschouwing onzerzijds allicht aanleiding
bad knnnen geven, de gemoederen nog meer
op te wekken en daardoor den weg af te
snijden of te bemoeilijken om tot een ver
gelijk te komen.
Nu zooals heden is gebleken geen
overeenstemming is verkregen tusschen beide
partijen, wenschen wij van neutraal stand
punt de kweBtie, waarover het geschil liep,
uiteen te zetten en daaraan enkele opmer-
Wilgen, die voor het vervolg nuttig kunnen
gijn, toe te voegen.
Wij zijn tot die uiteenzetting in staat
omdat, al zwegen wij tot beden, wij ons
toch op de hoogte hielden van grieven en
feitenen wij de beweging, zooveel ons dit
mogelijk was, hebben gevolgd.
Wanneer wij dus nu een en ander hier
meedeeleu, doen wij dit onder uitdrukkelijke
verklaring, daardoor niet het sein te willen
geven tot napleiten. Wij hebben alle reden
om aan te nemen dat wat wij als feiten
melden juist is; en mocht soms eene enkele
mededeeling minder volledig zijn, dit aan de
hoofdzaak niets te kort doet.
De feiten dan, die aanleiding gaven tot
de beweging, komen hierop neer.
Reeds eenigeu tijd geleden heerschte er
onder genoemde stokers ontevredenheid over
de voeding, die hun verstrekt werd; en
velen hunner wilden liever zelf voor hun
kost zorgen, dan die van wege de Maat
schappij te ontvangen.
Daartegen had de directie bezwaar; zij
achtte het meer in het belang van het per
soneel dat voeding verstrekt werd, dan wel
geld, dat mogelijk een andere, haars inziens
minder geweuschte, bestemming krijgen zou.
Nadat echter een deputatie uit het per
soneel de grieven tegen de voeding aan de
directie had kenbaar gemaakt, werd een on
derzoek ingesteld en bleek dat nu en dan de
bereiding te wenschen overliet. Maatregelen
werden toen genomen, om daarin verbetering
te brengen.
Een der mannen, die als woordvoerders
van hun kameraden hij de directie optraden,
werd kort daarop, om nader aan te geven
redenen, uit den dienst ontslagen. Een
tweede persoon kreeg eveneens zgn congé.
Een hunner heeft echter elders weder werk
bekomen.
Dat ontslag gaf den Vlissingschen Be
nt uurdersbond aanleiding tot het beleggen
van genoemde openbare vergaderingen.
Op beide werd een motie aangenomen;
te Vlissingen eene, waarin werd gezegd
dat de vergadering, gehoord hebbende de
pogingen van den Vlissingschen Bestuurders
bond „om langs vredelievenden weg te komen
tot het inwilligen der eischen en het terug
nemen der slachtoffers van de stokers
inachinisteüvereeniging Voorwaarts gij ons
otr evengehoord hebbende dat die pogingen
op onwil zijn gestuithare diepe afkeuring
uitspreekt over dergel ij ken ouwi), en eischt
dat de slachtoffers weer in dienst genomen
zullen worden en ook hunne eischen van
voeding en loon worden ingewilligd."
Van dezelfde strekking was de motie,
welke op de Zondag te Middelbnrg in
het Schuttershof gehouden en drnk bezochte
vergadering werd aangenomen.
Door een lid van het bestnur was voor
gesteld de volgende motie
„De vergadering enz.,
Gehoord de reden van het ontslag van
fwee raanaeu, vaders van gezinnen, in
dienst op de bodems van de Kon. Stoom
vaartmaatschappij Zeeland
spreekt haar vertrouwen uit, dat door de
directie het onbillijke van dit ontslag zal
worden ingezien en zij de beide mannen
weder in dienst zal nemen
en verzoekt haar tegemoet te komen aan
de grieven van de mindere bemanning harer
booten, om zoodoende te komeu tot eeu
minnelijke oplossing van de grieven."
Uit den boezem der vergadering werd
echter de volgende motie voorgesteld:
„De vergadering, gehouden op Zondag 25
Februari 1900 in de groote zaal van het
Schuttershof te Middelburg, belegd door de
Vlissingsche en Middelburgsche Bestuurders-
Bonden,
spreekt bare strenge afkeuring uit ovei
de handelingen van de directie der Maat
schappij Zeeland tegenover de mindere
bemanning, in dienst op bare bodems; en
eischt, dat de beide door baar ontslagen
mannen in hunne rechten worden hersteld
door weder indienstneming en noodigt zoowel
den Middelburgschen als den Vlissingschen
Bestuurdersbond uit, al bet mogelijke te doen
het in deze motie neergelegde te verwezen
lijken."
De aanwezigen, behalve de bestuursleden
van den Middelburgschen Bestuurdersbond
die zich buiten stemming hielden, vereeoig-
den zich allen met de laatste motie.
Maandag nu had, naar aanleiding van dit
besluit, eeu onderhoud plaats tusscben een
der directeuren van de Maatschappij en een
viertal woordvoerders, die zich voor de be
langen der in deze betrokken personen op
de bres stelden.
Wat daar besproken is, weten wij niet en
behoort onzes inziens ook niet tot het publiek
domein.
Gaan wjj nu na de beide hoofdgrieven,
die het hier geldt het ontslag van twee
personen,bij die Maatschappij vroeger in dienst,
en de klacht over de voediug, dan wenschen
wij nog het volgende op te merken
Het personeel, waarvan hier sprake is,
wordt gemonsterd voor een zekeren tijd en
in het desbetreffende contract is bepaald, dat
de mannen verplicht rijn, indien zij den dienst
willen verlaten, daarvan 14 dagen te voren
kennis te geven, terwijl, wanneer hun chefs
reden tot klagen hebben, dezen het recht
hebben hen direct te ontslaan.
Het personeel staat onder de bevelen van
den gezagvoerder en den machinist en deze
niet de directie ontslaat het indien
daartoe redenen bestaan.
In deze bepalingen ligt, dunkt ons, wel
iets willekeurigs.
Wij weten niet of het mogelijk is, maar
billijker zon het ons voorkomen als de
directie het recht van ontslag in handen
nam, na voorstel daartoe van de chefs. Zy
kon altijd eerst onderzoeken.
In het onderhavige geval was, naar wij
van goed ingelichte zijde vernamen, bruta
liteit ten opzichte van de chefs oorzaak van
het ontslag.
De betrokken personen ontkennen echter
brutaal geweest te zgn. Waar bg derge
lijke kwesties de grens moeilyk is te trek
ken en anderen onmogelijk een oordeel
kannen uitspreken, vinden wij ontslag op
dergelijke gronden vaak hoogst bedenkelijk,
Wat de voeding betreft, hierop zinspeelden
wij reeds hiervoren met enkele woorden.
Aan de klachten is tegemoet gekomen in
zoover, dat tegenwoordig de voedro&smidde
len die meer zgn dan in de monsterrol
ia bepaald in natura aan boord worden
gebracht, dat een commissie uit het perso
neel, bestaande uit een matroos, een stoker
en een der chefs, de qaaliteit van bel
voedsel onderzoekt. Voor de bereiding is
zelfs een aparte kok aangewezen.
Verder kon de directie niet gaan, omdat
zij, vergissen wij ons niet, nog tot 31
December van dit jaar door een contract
gebonden aan de tegenwoordige restaurateurs.
Tot zoover de beide hooidpunten.
Maar men had, blgkens de motie, te
Vlissingen aangenomen, ook bezwaar ten
opzichte van het loon.
Wie nu weet dat op geen enkele stoom-
vaartlijn in gansch Nederland zooveel gage
aan de stokers betaa)4 wordt als juist op
die dér maatschappij Zeelandzal zeker die
grief vrij zonderiiög vinden.
Terloops verdient het ook vermelding dat,
wanneer er grieven zijn te dezen opzichte,
de directie steeds bereid is de billijkheid
te betrachten, wat onlangs nog bleek toen
eenige werklieden een voorstel deden, dat
hun in een betere conditie brengen zou en
dat dadelijk werd ingewilligd.
Zie hier de loop der gebeurtenissen.
Wg merkten reeds op dat er geen over
eenstemming is verkregen. De stokers en
matrozen van eeu der booten hebben nu
geweigerd tegen heden (1 Maart) opnieuw
zich te laten aanmonsterenen de directie
van de Zeeland heeft daarin natuurlgk
voorzien.
Het blijft altijd moeilijk over dergelijke
zaken, veelal berustend op besprekingen en
voorvallen onder vier oogen, een oordeel
uit te spreken.
En juist daarom achten wy ook in deze
zoo bedenkelijk het honden van openbare
vergaderingen, waarin niet belanghebbenden
of personen, die de zaken kunnen beoor-
deelen, als rechters optreden, maar wel
menschen die totaal niet op de hoogte
van al wat voorviel en dit ook niet
kannen wezen, maar die eenvoudig afgaan
op de klank van groote woorden. Diezelfde
personen zouden verbaasd zgn, wanneer
iemand hnn eens de wetten voorschreef in
hun eigen huishouden.
Dat men op zulke bijeenkomsten zoo
licht verder gaat dan in de bedoeling ligt,
bleek duidelgk uit het besluit, Zondag te
Middelburg genomen om, tegen het voorstel
van een bestuurslid in, te eischen in plaats
van te verzoeken in een zaak, waarmee tal
van personen, die er waren, niets temaken
en allerminst iets te eischen hadden.
Wy kunnen ons voorstellen, dat mijnwer-
kers staken of wel dat menschen in éen
vak of personen, aan eene maatschappg of
zaak verbonden, om aan bestaande misbrui
ken een einde te maken, zich vereenigen en
zoo noodig stakenmaar dat Jan, Piet of
Klaas zich een oordeel aanmatigen over
zaken waarvan zij niet het mitste begrip
hebben, is toch ai te gek.
Zelfs bij al de gegevens, die wij hebben,
zouden wg toch niet gaarne tot een oordeel
geroepen worden in deze kwestie.
Het groote pnbliek is echter gemakke
lijker in zulk oordeelen, meegesleept als hei
licht wordt door holie phrases, in strooibil
jetten.
Een drietal van die manifesten, in deze
verspreid, liggen voor ons.
In een daarvan wordt ook geklaagd over
de zeer unfaire behandeling van het perso
neel door sommige (gelukkig niet alle)
superieuren.
In welke uitgebreide maatschappij, vragen
wy echter, zal zoo iets niet licht voorkomen,
evenzeer als het brutaliateren van hnn
meerderen, het lanterfanten, niet goed wer
ken, of het begaan van andere tekortko
mingen van het mindere personeel. Dai
laatste bestaat toch waarlijk ook niet uit
heiligen, uit onschuldigen, die louter ver
drukt worden.
Het optreden der ontslagenen was juist
verre van heusch, zoo wordt beweerd.
Laat men toch aan de zijde van hen, die
bun partij nemen, zich wachten voor over
drijving, voor uitersten.
Dat optreden voor die zoo bet heet ver
drukten, heeft dan ook zijn zeer bedenkelijke
zijde. Men staat tegenover personen, die
evenzeer hun rechten hebben als de tegen-
party. En als men na zoo hoog opgeef t van
de beweerde lijfspreuk van den kapitalist;
„Gij zijt myn slaaf, ik ben uw meester";
dan vergete men niet, dat daartegenover
tegenwoordig meer en meer op den voor
grond treedt de eisch van hen die zich op
de bres stellen voor de arbeiders.- Wij zijn
de baas en gij, kapitalist, zijt onze onderge
schikte."
Met al zulke beweringen komt men aan
beide egden geen stap verder.
Als men grieven heeft, dienen de betrok
ken partijen zeiven elkaar in te lichten eu
te trachten te overtuigen, dat er onrecht
geschiedt of verbetering noodig is.
En in deee is, dunkt ons, voldoende ge
bleken dat de directie der Zeeland niet
onwelwillend is.
la een der manifesten is ook ho)g opge
geven van de bemanning der Zeeland, die
trouw is in de vervulling van haar plicht,
die voor niets terugdeinst. Daaraan is het
dan te danken, zoo wordt beweerd, dat deze
de Eerste is en de dividenden in dez
Maatschappg steeds stijgen ten voordeele
der aandeelhouders, die het als eene uitge
maakte zaak beschouwen, dat de mindere
bemanning dag aan dag, nacht op nacht de
grootste gevaren trotseert.
Als men nn weet dat in de laatste jaren
door de Zeeland geen dividend is uitgekeerd,
dan zal men die redeneering wel naar waarde
weten te schattenen kan ieder nagaan met
hoe bitter weinig kennis van zaken over al
die dingen is geschreven. Op grond daarvan
zou men tot de conclusie komen, dat het
eenvoudig te doen is om agitatie te wekken.
Maar bovendien, als er van vooruitgang
der Maatschappij sprake is, dan zal daarin
toch ook wel de directie en het hooger
personeel een groot aandeel hebben. Men
beschonwe de zaak dan ook uit meer prac-
tisch, nuchter oogpunt. Geen enkel matroos,
stoker of wie ook, offert zich op, trotseert
gevaren, doet zijn plicht wy willen hopen
dat men dit laatste algemeen doet, al is het
dan ook volstrekt geen deugd ter wille
van de aandeelhouders. Het is eenvoudig
levensvraag; men doet het omdat men
het moet doen, om een bestaan te hebben.
Als men iets beters krijgen kan, laat men
die betrekking varen.
Het solidariteitsgevoel mocht in deze wel
eens meer ontwikkeld zgn.
En daarom te meer is het zoo belachelijk
met dergelijk opgeschroefde beweringen het
groote publiek zand in de oogen te strooien.
Hetzelfde geschiedde met berichten in
bladen buiten de provincie. Eeuzgdig, niet
volledig, onjuist wordt daarin het gebenrde
voorgesteld.
Eu dit ook gaf ons aanleiding de kwestie
bekend te maken, zooais zg werkelijk is-5
de feiten mee te deelen, zooals zg wezenlijk
rijn voorgevallen.
Misschien gaan daardoor menigeen de
oogen open voor de waarheid, dat tie be
langen van geen der partgen worden gebaat
door bewegingen, zooals er nn op touw zgn
gezet door onbevoegden, die van de organi
satie van een lichaam als de maatschappg
Zeeland, bg wier bioet zoovelen betrokken
zgn, volstrekt niet op de hoogte zgn.
De wapens, die men hanteert, zyn zoo
gevaarlijk, omdat zy zoo licht hen wonden
die hen ter hand namen.
De ervaring heeft het meer dan eens
geleerd.
Dit ten slotte tot waarschuwing.
Middelburg 1 Maart.
Nederlanders in Zuid-Afrika.
Uit een schrijven van iemand in Zuid-Afrik*,
die goed zyu ogen de kost geeft, meen ik 'i
volgende te mogen publioeeren
Ik hoor dat men in Nederland bezig is met
plannen tot emigrasie van landbouwers. Maar
wat ik hier hoor, zyn deze hier niet allereerst
nodig. De grote boerengezinnen zullen zeil
wel de grond nodig hebben. En die zijn hiei
geacclimatizeerd. Veel meer gewenst zon 'i
zgn als de plattelauds-winkelier&tand wat uit
Eogalscbfl handen raakte. Zo'n winkelier is
mer zo'n geweldig i&vloedt-yk persoon. Maar
zy die komen, moeten smart zyn, en van alles
verstand hebben. Zo'n winkel ia eigenlik een
toko een piano staat naast een kist j j boter,
en landbouwwerktuigen liggen tegen een
klerenkast saü.
Dit moet ik er by voegen: te midden vol
de Afrikaaude: s, zrifa meewerkend en hun
zaak bevorderend, is men en blijft men in
de meeste gevallen toch een vreemdeling,
al noemt men zioh ook hnn stamgenoot;
evenals in Holland een Dnitser een Duitser
blijft, al is by er geneuturalizeerd en al denki
by niet meer aan zyn vaderland. De Hollan
dors komen om hnn posizie te verbeteren,
voor verreweg 't meereudeel. En al hebben
we nog zoveel sympathie voor de Boeren, de
Atrikaander houdt dat altijd voor oogen
zal hen, die hier niet gtb^ren zyn, biQveu
aanstop pis («tsSawelsers, ito hart iMiteW
zyn gewees-, maar die toch heel veel baantjes
hebben ingepikt.
„Misschien brengt daartoe ook het zyne by,
dat verscheiden Hollanders hier anti-Boer zyn,
dat zelfs ,in sommige huisgezinnen met een
Hollandse vader en mosder geen woord Hol
lands wordt gesproken, dat de kinderen tegen
Hollanlsohe bezoekers zelfa Engels spreken,
omdat ze geen Hollands kennen. Maar zeker
maakt dit laatste dat de Zuid-Afrikanders deze
soort stamgenoten allerminst welgezind zgn."
Voor de nieuwe Maatschappy voor Emigra
tie, voor eventuele emigranten Igken me
bovenstaande mededeelingen niet zonder ge
wicht, zoo laat B. H. in de Zwolsche Crt.
hierop volgen. Waar de Boeren tonen bazen
te zyn, moeten de van buiten komende stuin»
ooten niet eigenwys wezen, maar zioh
schikken naar de onde inwoners: lande wys
is ook daar lands eeren anders moeten de
inkomenden zioh er niet over verwonderen
dat ze achteraan worden gezet, en minder
hensoh behandeld. B. H.
DE NIEUWE COMMANDANT VAN
BRONBEEK.
De gepens. Inic.-kolouel van het Oost-Icdlsch@
leger jbr N. C. van Heurn, die, in de plaat®
van wtjiea den iuit.-generaal K. van der Heijden,
benoemd is tot commandant van het Kon.
Koloniaal Militair Invalidenhuis op Bronbeek,
heeft in Indië een niet onbelangrijke loopbaan
achter zich.
Geboren in 1853, trad hy op 16 jarigen leef-
.yd als vry williger in dienst, wei tl 10 Juli 1875
benoemd tot 2e-iuit. der infanterie by het leger
in Oost Indië, vertrok nog in hetzelfde j «ar
derwaarts, werd korten tya na zjju aankomst
op Atjeh geplaatst by het 12o bat. inf., en 27
Sept. 1878 bevoidöid tot le-luiteuant, in wol
ken rang by geruimen tgd adjudant is geweest
van den commandant van de 2e mil. atd. to
Samarang.
In 1887 vertrok hy wegens gezondheidsrad
deuen met twee jaar verlof naar Nederland,
bracht hg zyn verloftijd door te 's Hertogen*
bosch en werd hy benoemd tot kapitein den
Juli 1889. In Indië teruggekeerd, kwam
tijj dadelijk weder op Atjeh, waar by al®
compagniescommandant aan onderscheidens!
belangrijke krijgsverrichtingen heeft deelgeno
men In het volgende jaar verwierf by he®
ridderkruis der Militaire Willemsorde, wellj
oereteeken hem is toegekend bij kon. besiutfi
van 1 Sept. 1891 no 44. In de beide volgend?
jaren werd hy wegens zijn dapper gedrag
twee malen bg kon. besluit eervol vermelde
Iu 1894 is hg voor twéé jaren
ug het leger in Nederland en daar
og het 2e reg. inf. te 's Hertogenbosch. Ie
ladië teruggekeerd, werd hy bevorderd tos
majoor den Mm Mei 1893, en benoemd tot
militair commandant in de Padangsshe Boven
landen. Twee jaren later werd hy met den
rang van luit.-koionel wegens lichaamsgebreken
op zyn verzoek gepeneionneerd.
By kon. besluit:
is aan den tweede-luit. H. de RamtSJ, v*3
het 2de regiment vesting-art., op zyn verzoek,
een eervol ontslag nit den militairen dijnes
verleend
is de gepens. luit.-kolonel prov.-adjudant A«
A. J Nyland, tijdens en wel voor driejaren,
ipuieuw benoemd tot commandant van hes
korps geleiders van ontplofbare stoffen.
Aden (Arabië) is besmet verklaard
pest.
UIT STAD EN^RÖViNQE,
By kom besluit is aan dSa heer J. h.
Grnber, consul van het Duitucbe rijk te V ris
ing e n, vergum, i-jg verleend tot het aanna
men der ouderacheidiEg van riddec 4e klussa
aer orde van de Kroon van Pruisen.
Uit VlUBiaga»
Woensdag avond vergaderden in een def
lokaiea van het Veree.iging/gebouw aldaar on-
derwyzeressen en onuer«gzcro van lagere echo-
ien dier gemeente, met het doel pogingen te
bespiekeu tot het verfciggen van gunstiger
bepalingen omtrent hunne tractements-mvsima.
Zy meenden op grond van rechten biliykheid
by het gemeentebestuur te mogen aandringen
op eene gelijkstelling ia maximum van traces-*
ment voor alle ouderwyzers met dezelfde meten.
By de tegenwoordige regeling toch komt
bet vaak voor dat een onderwyzar met meer
dere acten zich moet tevreden stellen met een
masimumtrakiemeut van 7 a 900 gulden,
terwijl eea ander, ouder een vme^eie regeling
en betere voorwaarden aaugerieio, maar soms
in het berit van minder acten, 9 a 1100 gulden
als tractemeate m«ximuoi verdient.
Wijl nu de Yiiariugtehe gemt&ntatt&ii,
m oateap amity tkh pifagfs
