MIDDELBIRGSCHE COIRANT. Donderdag 22 Februari. N°. 43. 143° Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermem ©tor Middelburg 21 Febr. 8 u. voi. 89 er. 12 u. 43 gr. av. 4 u. 42 gr. F. Verw. m/W. w., z. bew., bniig weer. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middagB vóór één uur aan het bureau bezorgd zyn. Advertentiën: 20 cent p9r regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elk© regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regeU Groote letters naar de plaats die Advertentiën by abonnement op voordeelige Voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratia aan het bureau te bekomen. Middelburg 21 Februari. Ons volk weerbaar! Het blijkt meer en meer dat wij niet alleen Staan in ons oordeel dat eene poging, als die der vereeniging Volksweerbaarheid, luttel sue oes zal hebben, en dat van allerlei midde len in dezelfde richting bitter weinig heil is te verwachten. Geheel in onzen geest liet zich dan ook dezer dagen in de H. Rott. Crt een officier uit over de plannen der heeren Treub,Seyff«dt enz. Hg noemt die een nieuwe lap op een oud kleed en schrift: „Het denkbeeld, de grondgedachte van de vereeniging Volksweerbaarheid is goed, is schoon, is edel. Hoe sterker de arm van Neder land is, hoe meer het gerespecteerd zal worden. De gouden woorden van een groot Duitsch schrijver (generaal Blume) dat men een volk vertrouwen moet leeren stellen op zijn wapens, ©p z^n schild en niet zyn heil moet zoeken, by het eerste gevaar, achter grachten en wal len, zgn als geschreven voor Nederlarden zyn bewoners. Alles wat onze weerkracht kan ten goede komen moet aanspraak hebben op de sympathie van elk rechtgeaard vaderlander. In dien zin opgevat, juich ik, en voorzeker het gebeele leger, het doel dier vereeniging toe, zooals dit is ontwikkeld in art. 2 der atatnten. En toch? Eeriyk gezegd, gevoelen'wy weinig sympathie voor Volksweerbaarheid, omdat (en de toe komst zal het leeren) ook zy weer zyn zal „eeu nieuwe lap opecnversletcB <d e k e n". Als by een vuurwerk Aller aan dacht is gespannenaller oog op één punt blindend lichtdaarna diepe duister- donkerder dan te voren I Koeien i hoorns belooft men zich van de Volks- weerbaarheid. Dooh de ernstige taak, die ons, wat God verhoede, mocht wachten, kan niet vervnld worden met het weerbare deel onzer bevolking te laten „spelen" (meer of minder ernstig) met reemtenschool, theorietjes, met schietverenigingen waar men leert schieten zooals men het te velde nooit zal doen, op ]/4 van den waren afstand De zaak is te ernstig om inchtig over henen te loopen. Volks weerbaarheid zal de leeée en masse voor bereiden moeten. Voor een oogenblik hierbij stilgestaan! Denk IJ eens of tracht U eens te denken in den toestand van ons Land als wy afstand hebben gedaan van bet eenig juiste beginseldat de oorlog wordt gevoerd met de gewapende macht van de Staten en niet met de bevolking, niet met de inwonersDan komt de menschenmoord in al zyn afgrijselijkheid, dan komt het rohe und ddmonisehe Handwerk waar Schiller op duidt. „Beknoptheid" be let ma de kwestie uit den volkenrechterlijk oogpunt nader te ontwikkelen. Wat ik dan wél zou willen Of ik ook een dergenen ben, die alles afbreken, en door dik en dan benen redeneeren Beware my daarvoor Mara I Maar ik wil waarschuwen tegen te veel enthousiasme, tegen overdreven verwachtingen. Niet nit het volk moet de impnls komen, die ons met ruw geweld zal rokken uit ons {het hooge woord moet er uit) militair verval. De regeering moet onze volksver dediging ter hand nemen. Zij wil wel, Wa zagen het aan de wet Bergausius, we zien het aan het ontwerp Eland! Maar wie tiet wil? Ga weet het wel, lezer, al spreken We het niet uitt Eerst de kieawet, nu de leer plicht straks, de hamel weet wat ...11! Ec Nederland blijft h la merci vau le premier venu! Het leger worde de oefenschool van het jonge Nederlandalleen daw kan men gevormd worden, alleen daar leere men zich voegen en schikken om gezameniyk éen groot doel te be reiken: het slaan en verjagen van den vijand. Neen, en duizendmaal neen, de Transvalere 3 ear en ons Nederlanders niet dat we volstaan kunnen [met een geweer en een sterk hart, evenmin als de Zwitsers ons ten voorbeeld hunnen gesteld worden 1 Maar waarom oude koeien uit den sloot te halen Gisteren riep mende Zwitsers, d4t zyn onze menschen heden zie je wel wat de boeren kunnen doen met bun leger En de slotsomTrek je muts over je ooren, de koorden van ja benrs vast en gaat eens kyken wat nn Volksweer baarheid van de zaak zal maken 1 Zoolang men niet van den grond af aan ons krygswezen zal hervormen, zoolang is er van onze weermacht en weerkracht niets te verwachten. Hoezeer ook het vaderlandslievend streven van de hierbedoelde vereeniging wordt erkend en gewaardeerd, niet door haar zullen we op den goeden weg komen. gerst waaneer de joago mana®n yan Neder, land in grooter getale dan nn en op andere ie dan au, geoefend zullen worden, eerst wanneer wy hebben een deugdelijk leger, dat zich kan voorbereiden omdat er in tijd van vrede zyn menschen in plaats van g e- vulde rustkamers, eerst dan zyn we weerbaar". Zullen wy het nog ooit beleven 1 Abattoirs. Dezer dagen werd over dit meermalen be handelde onderwerp, in de afdeeling Den Haag der Hollandsche Maatschappij voor landbouw, ean uitvoerige rede gehouden door den heer dr D. A. de Jong nit Leiden. Na de voordeelen der abattoirs te hebben doen uitkomen, besprak by ten Blotte de ge bruikelijke argumenten, tegen de oprichting daarvan aangevoerd. Hij bestreed de meening dat zy naar millioenen rieken, en dat zij, vooral voor kleinere gemeenten, een fioancieele ruïae zonden zijn en de belastingen zonden opdryven. Hy betoogde de gegrondheid van den vasten regel dat alle uitgaven voor een abattoir gedekt behooren te worden door de inkomsten en bij wees er op dat in Duitsch- Und door de heffing van slacht- en kenrloonen die inkomsten verkregen worden, zón, dat 5 pot van het slachtingakapitaal voor rente- uitkeering en 1 pet voor amortisatie kan be stemd worden. Het beginsel nn van die heffingen laat ook onze gemeentewet toe, met het onderscheid eehter dat de belastingen die bier kunnen ge heven worden, niet mogen bestemd worden om een overdreven bate in de gemeentekaste doen vloeien. Voorts betoogde de heer De Jong dat er niets onbiliybs in ligt dat de vleescbhonwers de geringe kosteD, die op hen verhaald wor- weder op de consumptie verhalen, terwijl hy met berekeningen trachtte te bewyzen dat de gevreesde opdryving van de vleeschpryzen erg overdreven wordt voorgesteld. Hoogstens kan bet vleescb 1 cent per half kilo duurder worden. Overigens ia ook overdreven dat de slagers zoo erbarmeiyk gedrukt worden door abattoirs, o. a. wegens bet waardeloos worden van hunne particuliere slacht plaatsen. Da Duitsche wet geeft schadevergoeding. Maar zeer zelden behoefde die uitgekeerd te worden. Noch te Amsterdam, noch te Rotter dam hoort men daaromtrent ook veel klachten. Verder behandelde spreker nog enkele onder geschikte bezwaren en eindigde met te wyzen op het bestaan van abattoirs, opgericht door combinaties van vleeschhonwers, voor welke. echter waarschuwde, wordende in die in, richtingen meer het belang der exploitanten dan het algemeen belang op den voorgrond gesteld. Met een betoog dat aileen in gemeente lijke abattoirs een waarborg ligt v< vervulling van de eischenderbygiène, spreker zyn voordracht. Gods dienstmoorii en Oud-Testa- mentlsche Bijbelverhalen. Ouder dit opschrift bevat de ZuiphCt. een opstel, waarin bare redactie tegenover De Standaard baar gevoelen omtrent bet te Ap peltern gebeurde nader toelicht en o. a. bestrijdt den raad van dr Kuyper om het onderzoek over den toestand van den hoofddader in deze treurige geschiedenis over te laten aan kerke tyke deskundigen. De Zutph. Ct. schryft Wy blijven ontkennen dat het te Appeltern voorgevallene, nl. bet mishandelen, folteren en dooden van een mensch om den booze uit te drg ven of om een Gode welgevallig werk te verrichten, iets speciaal heidenBch was» Wij herhalen dat, om dit te kannen vol houden, de ketter- en heksenprocessen nit de geschiedenis geschrapt zouden moeten worden. Eu wy bonden vol dat een heidendom ondenk baar is, dat psalmzingend en den Bybel plegend een menecb als offnr doodt. Met het te Appeltern gebeurde als „heideosche usan- ties" te brandmerken, kan het orthodox chris tendom zich van deze en dergeiyke uitspattin gen niet afmaken. Welke ordonantie Gods vraagt de redactie van De Standaard geldt het dan hier En zy antwoordtalleen het zesde gebod, „gy zult niet doodslaan." De vraag is nit den aard der zaak niet voor absolute beantwoording vatbaar vóór het volle licht over de beweegredenen der Appelternsche sectarissen ia opgegaan, zich voor den moord b.v. beroe- op J ephta's dochter, die als brand- offer den Heere geofferd werd op de ge schiedenis van de vyf zonen en twee kleinzonen van Sanl, die door David aan den Gibeoniatea uitgeleverd werdeD, om „den Heere opgehangen te worden", teneinde Gods toorn te verbid den t); op den eed van Saul, om Jonathan H ere te offareD, een eed welks volvoering slechts belet werd door den tegenstand van het volk, enz. Op deze en dergelijke by bel vet halen kan de Appelternsche moordenaar zich wellicht hebben gegrond voor het „offeren" van zyn knecht. De vrouwen en mannen, die met hem het lijk schonden, kunnen zich daarvoor beroepen heb ben op gruweiyke wreedheden van David en vele andere belden van het oude Testament. De vraag óf zy zich daarop beroepen heb- in, moge het onderzoek uitmaken. Het was is slechts te doen om, nu de Standaard er tar vraagt, aan te toonen hoe gemakkelijk personen van fauatieken aanleg, wien men dagelijks voorhoudt dat de Bybel de grondwet het richtsnoer van ban leven behoort te zyn, in de met bloed geschreven geschiedenis van het oude Israël stenn kunnen vinden voor dergeiyke uitspattingen van woesten geloofs ijver. Ook wat het onderzoek betreft, is er een diepgaand verschil tusechen de Std. en ons. Zy wil over dergeiyke gevallen kerkeiyke deskundigen laten oordeelen. Maar wat is dit anders dan een terugkeer tot de inquisitie? Ditmaal geen Spaansch-katholieke inquisitie alleenmaar naast deze een Nederduitsch hervormde inquisitie om te oordeelen de Neder duitsch hervormde afgedwaalden, een Gerefor meerde voor Gereformeerde ketteryen, een Evangelisch Luthersche voor zonden tegen de Luthersche kerkleer enz. enz. Wy van onze zgde passen voor een derge- lijken maatregel en achten de psychiaters dan ten slotte toch nog veiliger gidsen, ook al zyn wö het niet altyd met hunne adviezen eens. Riehtsren 12 2 Samuel 21 1—14. 1 Samuel 14 36—45. EEN EIGEN TELEGRAAF-KABEL NAAR INOit. Aan een particulieren brief van den Indi- aehen correspondent van De Tijd is het vol gende ontleend: Het klinkt fraai een eigen kabel, een tas- scben Java en Saigon, waardoor »g gelegen heid zuilen hebben onza telegrammen in tgd van oorlog ocafhankelgk van Eogeleche een soreD, zy het ook met een vertraging van zee tot acht dagen, over Rusland of Turkye naar Patria te zenden. Eju overwegend bezwaar echter heb ik tegen dergeUj ken Naderlandecheii kabel, nl. dat wy een krachtige vloot missen, om dien kabel te beschermen. 't Is werkeiyk geen heksenwerk om een kabel te storen, als men dit wil. Em gewone vrachtboot behoeft slechts haar anker op de vereiachte diepte te brengen en te slippen, om den kabel op zoo-1 plaatsen te storen als gewenecht wordt. De A'jeh-Medan en de Straat Soendakabels werden herbaaideiyk gestoord door gewone viïschervaartnigen en zeilschepen. De ligging der kabels is op de zeekaarten nauwkeurig vermeld of kan gemakkelijk worden opgespoord. Beter doet men dus een Franscben kabel te doen leggen, door Nederland gesubsidieerd. Krygen wy oorlog met Engeland, dan zal Engeland van een Franechen kabel wel af- biyven, tenzy het een casus belli te voorachyn wenscht te roepen, en omgekeerd kunnen wy profiteeren van den Engelrchen kabel, als ooit de goede verstandhouding met Frankryk ver- stoord mocht worden." VW1GBUH AAMSB. Verbetering van het kanaal van Cent naar Terneuzen. In de Memorie van antwoord wordt daar omtrent door de regeering gezegd. Geenszins kan worden erkend datdezerzyds weinig tegemoetkoming zou zyn getoonden de vrees dat de regeering nit het oog zou hebben verloren, dat de Nederlandsche belangen in geen enkel opzicht mogen worden geschaad, schijnt niet gegrond. Wat betreft het verlangde pontveer te Drie kwart is er in het by zonder op te wyzen, dat de afstand tussehen de kanaalboorden ter itse met 20 M. wordt vergroot, maar dat dit op zich zelf den aanleg van een pontveer niet zou rechtvaardigen. De minister van waterstaat biyft van meening, dat de inrich ting van een pontveer, welks onderhoud en bediening ten laste van Nederland zonden zyn» niet in het plan der werken behoort te worden opgenomen. Uit het feit dat eene gedeeltelijke verharding van den tegenwoordigen Oosteiyken kanaaldijk onder Westdorpe bestaat, wordt ten onrechte afgeleid dat men deetgd* gemeend zou hebben dat een aarden weg daar ter plaatse niet zou voldoen aan de behoeften van bet verkeer. Het doorgaande verkeer in de genoemde ge meente langs den Ooateiyken kanaaldijk, waaraan geen kunstwegen aansluiten en welke th»o« 68 4e A«>I«ob0 ylakte 4oot|loi.pt, ig vso Agenten. Te Zïerikzee: A. C. D2 Moohj te Tholen: W. van Nieuwbnhtjijzen. geen beteekenis. Derhalve zon het niet te rechtvaardigen zyn, dat aan die ver harding in het plan der werken eene plaats wierd gegeven, evenmin als dat Nederland de kosten dier verharding voor zijne rekening nam, Wat betreft bet verschaffen van eene uit watering aan de bedykte Axelsche vlakte verklaarde de regeering zich vroeger bereid te overwegen of het noodig zal zijn deze zaak te zyner tyd van rykswege financieel te sten oën. Samenwerking met alle belanghebbenden zal echter daartoe tevens een vereiechte zyn. Ofschoon op de behoeften van Ternenzen in verband met den nienwen toestand het oog zal gevestigd blijven, zon het thans toch be- zwaariyk zyn reeds omtrent aankoop van terreinen door het ryk onderhandelingen te voeren. BMMOJSMJLNfcUUAl IMSo By kon. beslnit: is, op hun verzoek, eervol ontslag verleend aan G. Bouwhuizen, als adjunct commies by het dep. van binnenl. zaken, en aan J. L. O. VerstraateD, als bode by dat dep., en zyn by meergenoemd dep. benoemd, tot hoofdcommies, jhr mr J. A. Stoop, thans commies, tot adjunct- commies, J. V. Cdulen, thans eerste-klerk en tot bode, D. G. van Aeker, thans vaste knecht aan A. C. van Meeteren, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan de R. H. B. S. te Bergen op Zoom is benoemd tot amanuensis by 's rgksmunt Utrecht, B. Rotive, thans oppasser aan het chemisch laboratorium der Kon. Mil. Acad, te Breda is benoemd tot ontvanger der dir. bel. enz. te L-kkerkerk o. a. J. J. van Heel, ontvanger te Zwartsluis o. a.; zyn voor den tyd van drie jaren, benoemd in den raad van tncht voor de boopvaardy tot lid, P. A. de Boer, oud-gezagvoerder ter koopvaardy te Hilversum, en tot plaatsver vangend lid J. H. Rovers, oud-gezagvoerder ter koopvaardy, inspecteur van het bnrean Veritas te Amsterdam. De raad van toezicht op de spoorwegdien sten brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, ter voorziening in eene vacature van het korps district-inspecteurs der spoorwegdiensten, sollicitanten worden opgeroepen en dat by het college vacant zyn betrekkingen voor een ad junct iogenieur en voor een op richter-teekenaar. Voor nadere by zonderheden ver wyzen wy naar de St. Crt. UIT STAD En PROVINCIE, Waar onza muzikale verslaggever, de heer Jau Morks, op een andere plaats in dit blad, de aandacht vestigt op het concert, a.s. Vrijdag door de Vereeniging voor Instrumentale Muziek alhier te geven, meenen wy goed te doen lezers ook attent te maken op de get-e- rale repetitie van dezelfde uitvoering, die op Donderdag 22 dezer gegeven wordt en voor der vereeniging a f 0.50 entrée toe gankeiyk is. In de gemeente Middelburg hebben 97 inwoners aangifte gedaan om geplaatst te worden op de kiezerslijsten ea zyningekoi 20 aanslagbiljetten van personen, in eene andere gemeente in een rijks directe belasting aan geslagen. Van bovengenoemde 97 personen gaven zich m I als medeëigenaar van onroerende goe» behoorende tot een onverdeelde nalaten- 23 als woningkiezer, waarvan 1 als van 2 huizen, 40 als loonkiezer, 9 als inwonende zoon en 4 als spaar ban kkiezen Op de voordracht voor onderwyzer te Reenwyk kemt o. a. voor de heer J, de Groote te Middelburg. Het Eng. ss. Moorhan, gez. Worsnop, op reis van Antwerpen naar Liverpool, kwam Dinsdag te Vlissingen binnen, ter her van eenige schade, o.a. een gat in den boeg, te Antwerpen beloopen by een aanva ring met een ander schip. Dat deze averij te Vlissingen door de Kon. Maatschy. De Schelde en niet te Antwerpen wordt hersteld, vindt zyn oorzaak in de, indertyd reeds door ons gemelde, werkstaking onder de Antwerpsohe metaal- en hontbe* werkers. De bevolking der gemeente Arne- maiden bestond op 1 Januari 1899 nit 2182 zielen en vermeerderde gedurende den loop van dat jaar door geboorte met 113, door vestiging met 71. Zy verminderde door overiyden met 57, door vertrek met 183, zoodat er eene vermindering plaats had met 56, en de bevolking op 1 Januari dus bestond uit 2126 zielen. Het ge tal der levenloos aangegeven bedroeg 8en er werden 13 hnweiyken voltrokken. Te Goes werd Dinsdag avond, in de Prins vatt Oranje, eene bijeenkomst gehouden i na 6j4»S$««U«a4«B in bet oprichten ys» burger-schietvereenïging ter bevordering van onze volksweerbaarheid. Het initiatief daartoe ging uit van de heeren dr G. H. Leignes Bakhoven, A. S. J. Dekker en F. Fabery de Jonge. Ruim een honderdtal personen waren bijeen» De heer Leignes Bakhoven hield een toe spraak om het doel der vergadering uiteen te zetten en te verklaren dat ieder moest optreden waar noodig, voor de vryheid en onaf- bankeiykheid te stryden. Natnuriyk werd hierop bard gcapplandiseerd. De heer Dekker deelde mee dat een zestig tal personen boven de 15 jaar adhaerie hadden betuigd door het zenden van een kaartje; terwijl nit de opkomst bleek dat de belang- stelling is toegenomen. Een drietal aanwezigen, de heeren L. M. van Gampen, mr J. de Witt Hamer en mr P„ L. van Eeten, verklaarden gaarne gezien te hebben dat het comité niet zoo ver gegaan was om den Zondag als oefeningadag per se uit te sluiten. Daartegen werd van de zijde van het comité opgemerkt dat, wanneer de Zondag als oefeningadag gehouden werd, vele zonden uitgesloten worden wegens gemoeds bezwaar. Hot comité nn wenschte dat ieder zonder bezwaar kon toetreden. Voor het voorstel om uitsluitend de oefe ningen op een werkdag te houden toekenden daarop 35 personen op de lyst. In een commissie tot het ontwerpen van een concept-reglement werden gekozen de drie oproepers en de heeren Z. D. van der Bilt Le Motthe en Z. Risch. De heer Lx Motthe dankte namens de vec« gadering het comité voor het genomen initia tief en uitte den wensoh dat op alle plaatsen in Nederland voor bet goede doel zulk een enthonsiasme mocht wezen als in het kleine Goes. Er zal soo spoedig mogelijk een nieuws vergadering worden belegd. Uit Zierikzee «chryft men ons: Als men het reeds niet wist, kon men Ding' dagavond in de concertzaal opmerken, dat ooK evenals overal elders, grooto geestdrift voor de rechtvaardige en heiligs zaaË der republieken Transvaal en Orai je Vrijstaat. Er werd daar dien avond eene soirês musicaW et declamatoire gegeven door de Raderykere- vereeniging Concordia, met medewerking ven dames en heeren buiten die yereesigicg* De zaal was «uitverkocht", en onnoodig te zeggen dns, dat het doei, daarmede beoogd» ul. eene MjJrage te leveren ten behoeve van hulpbehoevende nagelaten betrekkingen van en voor de in den stryd verminkte Zuid-Afri* kaansche Boeren ten volle is bereikt. Het programma werd geopend door heê Zierikzeesobe strijkorkest met een cyclus van Transvaalsche en Orar je-Vrijataatacöe volks* liederen. Dit bracht het talrijk opgekomen publiek dadelijk in da gewenschte stemming. Onmiddellijk daarop betrad het podium de heel1 J. Th. OoBterman alhier, die in een schoone» boeiende en zeer toegejniehte rede een blik wierp op de geschiedenis van Transvaal van de vroegste tyden tot op heden. Verder bevatte het programma een aantal nummers op muzikaalen declamatorisch gebied» welke alle met een on verdeelden by val werden gevolgd en waarmede de uitvoerders groote lof inoogstten, evenals de medewerkers in de eomische operette in éen bedrijf: Da vliegende student en die in het oorspronkeiyke blijspel van Elise Poon s—Van Biene Dilettanten. Vóór en na de pauze kregen we voorts te aanschouwen een zestal tablean-viv&Dts, ont leend aan den stryd der Boeren, waarmede dé samensteller, de heer A. Gndde, veel eer be haalde. By da voorstelling van de laatste de? beeldengroepen Hulde aan Transvaal, die alle door een gemengd^koor, achter de schermen, werden opgeluisterd door het zingen van de Oranje-VrystaatBohe en Transvaalsche volks* liederen, zong het publiek, van zyne zitplaatsen opgestaan, bet Tracavaalache Tolkrited uit volle borst mede en bewees daarmede tegelijk haar sympathie voor onze stamverwanten ett voor de vertolkers van het zeer afwisselend programma. De vereeniging Concordia kan tevreden et haar succes. Zooals nog in een deel der oplaag vau „ja vorig noramer werd medegedeeld, ie bij kon. beslnit benoemd tot burgemeester van Bnrgh en Haamstede deheerM. Bolle Volgens berioht nit B r u i n i s s e zyn gebroeders Knop met bun vaartuig, vol water, blijven zitten te Sinte Barons, België. In de 6 Maart a. s. te Boaehkapelld te honden vergadering van ingelanden van den polder Willem III zal behandeld worde» het voorstel van her. polderbestuur tot hei) bekeien van den Langen- en den aansluitendcn «w» M m mm k if

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1