MIDDELBIIRGSCHE COURANT. N°. 41. 143° Jaargang. 1900. Zaterdag 17 Februari. Deze eourant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 16 Febr. 8 u. vm. 44 gr. 12 n. 44 gr. av. 4 n. 41 gr. F. Varw. kr. W. w., bew. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats die s AdvertentiSnby abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectassen daarvan zyn gratis aan het bureau te bekomen. Middelburg 16 Februari. gerechtelijke statistiek. Menig lezer herinnert zich wellicht hoe wij in 1897 en 1898 een polemiek hebban gevoerd met de Maasbode, naar aanleiding van ons beweren in verband met eene beschouwing, doordat blad geleverd, en eene opmerking, in de Eerste kamer gemaakt door den beer mr J. W. van den Biesen dat de streken, waar de katholieke geestelijkheid de grootste maeht heett, een groot contingent voor de gevangenis leveren. Met cijfers, aan statistieken ontleend, staafden wij ons beweren. Dat de redactie van De Maasbode daardoor niet overtuigd werd, laat zich begrgpenachter allerlei bakersprookjes, die bewezen hoezeer zij in de klem zat, verborg zij de zwakheid van haar tegenbetoog. Toevallig gewerd ons dezer dagen een nom- mer van de Protestant, aitgegeven door de Evangelische Maatschappij, waarin eene mede- deeiing voorkomt, die koren aanbrengt op onzen molen. Zij is ontleend aan het blaadje Eindhoven Vooruit en luidt „Bij het doorbladeren van de, vóór een 1 weken verschenen erimlneeleBtatistiek t jaar 1897 trof het ons, dat het arron- 's Hertogenbosob, waaronder ook Eindhoven en omgeving ressorteert, een aller treurigst figuur maakt. Het gemiddelde cijfer van veroordeelden wegens misdrijf (behalve eenvoudige strooperg art. 314, 315, Strw.) bedraagt voor het ge heele Rijk 25 op de 10.000 personen voor het arrondissement Rotterdam is het cijfer het kleinste, nl. 15, terwijl bet arrondissement 's Qertogenbosch met 51 bovenaan staat. Bij dezelfde verhouding is het gemiddelde cijfer van veroordeelden wegens misdrijven tegen ambtenaren voor het geheele Rijk 3,8; voor de arrondissementen 's Hertogenboscn en Breda alweder 't hoogste en wel 5,9. Ter zake van veroordeeling wegens mishan deling is het gemiddelde cijfer 8,4ons arron dissement vinden wy met het hoogste eij far 18,7". Commentaar is zeker overbodig. Wij bevelen alleen der redactie van De Maas bode aan ook van deze statistieke opgaaf ken nis te nemen. KIESRECHT. Toen wij dezer dagen „Eene herinnering" opnamen betrekkeiyk het verwerven of behou den van het kiesrecht, wezen wij er op dat de in de rijks directe belasting aangeslagen per sonen, om gedurende 1900/1901 het kiesrecht te behouden ofte verwerven, vóór het einde van deze maand ban belasting moeten hebben be taald en dat wie bijv. in personeel, bedrijfs- en vermogensbelasting is aangeslagen en slechts een der biljetten heeft afbetaald, geen kiezer voor Kamer of Staten wordt. Dat was volkomen juist, maar minder jnist was wat wg, op gezag van een ander blad, betrekkelijk de gemeentelijke belasting echre- Dat luidde „Wie zijn gemeentelijke ting niet, zijn rijksbelasting wel beeft kan Wei kiezer voor Kamer en Staten, niet voor den raad worden". Er bad moeten gezegd zgo „Wie zgn go SBeenteljjke belasting niet, zijn rijksbelasting wel beeft betaald kan zoo wel kiezer voor Kamer en Staten, als voor den Raad worden. Wie evenwel in geene directe rijksbelasting ss aangeslagen en alzoo alleen woning-, loon pensioen-, spaarbank- of examenkiezer kan worden, kan in geen geval kiezer worden van leden van den gemeenteraad, indien hij ove< het laatstverleopen dienstjaar niet vóór f 1 in eene directe gemeenteiyke belasting is aangeslagen en die belasting niet óor 1 Febr. heeft betaald, of beter gezegd niet vóór 1 Maart, maar ia het laatste geval moet by van betaling vóór 3 Maart aan den burgemeester doen blijken. Nu wij dit misverstand, waarop een be vriend lezer ons wees, ophelderen, is het mis schien goed ook de volgende opmerking nOjy een plaats te geven. Volgens de bepalingen van art. I der Kieswet verkrijgt men het kiesrecht, o. a. wanneer men over het laatstverloopen volle dienstjaar is aangeslagen in een of meer der vijf eerste grondslagen van de personeele belasting (ua- tuuriyk mits ook aan de overige vereisebten wordt voldaan), dus niet voor aanslag in den zesden grondslag dier belasting (rgwielen). Toch verliest men, voor een rijwiel aange ven i#nde, door bet swfi voldoen der dat allen, zal gaarne daarvoor verschuldigde beiaEting, zijn kiesrecht. Zij, die dus nog in gebreke zyn in de be taling dezer belasting, behoor en dit alsnog ten spoedigste te doen, willen zij hun kiesrecht behouden, voor zoover zij dit uit anderen hoofde mochten bezitten. Vóór 3 Maart a. s. kunnen ook zy nog van betalingen, in de maand Februaii gedaan, door verfooriog van het gequiteerde aanslagbi! j et ter gemeente-secretarie doen blijken. vréde en recht. In bet eerste nommer van het blad Vrede door Rechtorgaan van den Ned. Vrouwenbond ter internat, ontwapening, woidt ontwikkeld de meening, dat in het propsgeeren van het vredesdenkbeeid de verschillende politieke partyen het steunen zulien, krachtens de eigen beginselen dier respectieve part gen. Het blad motiveert die meenirg eigenaardig aldus I. De Liberalen. Z% streven naar recht vaardigheid. De Anti Revolutionairen. Zij zeggen „God is Liefde", en oorlog is broedermoord. De Roomsch-Katholieken. Omdat ook de Paus een Vorst des Vredes is. 4. De Israëlieten. Omdat éen der Tien Geboden, door Mozes op den berg Horeb van God ontvangen, luidt„Gij zult niet dood slaan". 5. De Sociaal-Demooraten. Want de ver wezenlijking van het denkbeeld is éen der eerste punten op huu programma. 6. De Tolstoïinen. Omdat zij alléén door krachtige samenwerking die goed willen, het dragen van overbodig worden in het eind. 7. De Vrijmetselaars- Omdat de gelegenheid aangrijpen, om grootsche denk- relden om te zetten in sehoone daden. 8. Het Leger des Heils. Hetwelk geleerd heeft, dat armoede, die niet afdoende verlicht kan worden, de hoofuoorzaak is van moreele ea godsdienstige verwildering. De Rijken. Omdat zij de drukkende belastingen liever voor edeler doeleinden zouden gebezigd zien. 10. De Ouders. Omdat zij weigeren, lan ger hun zonen te ifferen voor een onmensche- lijke instelling. II. Alle goede menschen van alle partyen i zonder par tg. Omdat zy in zichzelf party zijn voor Vrede en Recht. het vonnis-trcelstra. Naar aanleiding van de opmerkingen, daar over door Eet Vad. gemaakt, schrijft De Sociaal Democraat De opmerking van Het Vad. omtrent de zaak van den Hoogen Raad is juist en als in ons blad over het arrest een afkeurend oordeel is uitgesproken, beeft alleen het Haagse hu gerechtshof zich die afkeuring aan te trekken. Overigens heeft het blad terecht begrepen, dat in de aangehaalde tinsnede een zetfout voorkwam. Doze werd eerst opgemerkt, toen een groot gedeelte der oplage reeds was afgedrukt en is in het andere gedeelte ver beterd. Van gratie vragen door mr Troelstra zal wel geen sprake zijn. Er stond niet in plaats van wel. „Unie"-sircalalre. Naar aanleiding der sensatie, die de jongste circulaire van het bestuur der Liberale TJnie ueeft gewekt, sehrgft de Arnh. Crt.i Dat den openlgken en verkapten van het kiesreehtontwerp van den heer Tak van Poortvliet by het versebynen van dit praeadvies de schrik om 'tbart is nu zy ontwaren dat de conservatieve zege aan de stembus van April 1894 hun slechts een Ijdsljk voordeel hoeft opgeleverd, ligt voor de baud. Men gaf zich reeds aan de zonder linge illusie over, dat de oude breuk zoo on geveer geheeld was, en dat, nu men dien droom verstoord ziet, dit van verbazing een „onbe grijpeiyk!" naar de lippen jaagt of de ver zuchting: alweer het kiesrechtdoet slaken, 'tfcan wel beschouwd niemand verwonderen. Maar onyer klaar baar komt ons de eritiek voor, welke het rapport van het bestuur der Liberale Unie ontlokt heeft aan enkelen, wier trouw aau de beginselen, welke de minister Tak in zyn kiesreehtontwerp heeft willen belichamen, ondanks de nederlaag aan de stembuB 1894 onverdacht gebleven is. Van die zyde is het rapport ontydig en onpolitiek en versebynen van dit „manifest" op ditoogenblik raadselachtig genoemd. R jnduit gezegd, verbaast ons die bestrijding. Het was bekend, dat door bet bestuur belodd eu ook reeds door enkele kiesvereenigingen gevraagd was, ter zake van het kieBreehtvraag- stuk de voorlichting te geven, welke in Nov. 1896 was verdaagd. Eo in weiken geest dit P»ea4?te» wn Mden, kqn niemand een ge heim i daar als 1 van het in Nov. 1896 hervorm inga program ma, de overwegingen van het toen genomen besluit der algetneene vergadering „geschikt om te strekken tot vereenigingspunt voor alle vooruitstrevende vrijzinnigen", de biyvende hoofdzakeiykheid was erkend van eene ,zo o ruim m ogeiyke uitbreiding van bet kiesrecht, los van elke n band met belastingen". Ook al ware 't praeadvies van bet bestuur der Liberale Unie niet verschenen, dan zou toch ten aanzien van zgne meening omtrent het kiesrechtvraagstnk oumogelijk eenige twijfel kunnen bestaan en by eenig nadenken zou iedereen slechts tot de slotsom kunnen komen, dat de verwezenlijking van dit punt van het programma niet anders te bereiken is dan langs den weg der Grond wetsherziening. Maar was het nu voor't bestuur der Liberale Unie noodig dit te zeggen? Ja, reeds alleen omdat door aangesloten kiesvereenigingen de uiteenzetting zyner meening was gevraagd, en zy na de houding der Unie in 1894 en in 1897 recht hadden dit te vrsgen. Maar had men misschien gewild, dat het bestuur ge antwoord had: roer nu toeh niet in deqnaestie het kiesrechtiaat ons dit vraagstuk om lieven vredes wille maar wegnoffeleu? En men zich missebien voor dat dan de positie dtr party van de Liberale Uwe by de 1901 werkelijk sterker geweest zou zyn, dan als zij, waar noodig, toont dat it haar met de door haar beleden beginselen ust is? Doeh waarom nu jnist, zoo is gevraagd, op dit ©ogenblik nu de toegezegde technische her der kieswet te wachten is Wy begre pen uderaaad de kracht dezer tegenwerping niet. Zelfs al had dn regeering niet zoo stellig mogeiijk en herhaafdeigk verzekerd, dat zy met aan de grondslagen aer wet niet wil raken en zioh tottechnisehe verbeteringen wenacht te bepalen, dan nog mag gevraagd worden of ooit, zelfs bij eene min of meer be langt yke uitbreiding van het kiezeracijfer, de wet-Vau Houten, met behoud harer grondsla gen, zou kunnen beantwoorden aan de eiseben, 1 van het hervormingsprogram- m a door de Liberale Unie aan de kiesrecht regeling gesteld Anders dan een ontkennend antwoord hierop is niet mogelyk. Het is daarom ook niet duidelijk wat de aanstaande technische herziening der wet van 1896 te maken kan hebben met eene uiteenzetting der denkbeelden omtrent de, naar de meening van het beBtuur der Liberale Unie, eenige bevre digende oplossing van bet kiesrechtvraagstnk. By kon besluit is aau jhr mr E. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, op verzoek, ttgen 1 April e. k., eervol ontslag verleend als notaris te Groningen; is beuoemd tot rechter in de arr.-recbtbank te Tiel mr J. D. Pasteur, thans Buhatituat- gn flier by de arr. rechtbank te Almeloo; en met ingang van 10 Febr., benoemd tot bureelambtenaar der posteryen en telegrapbie van de derde klasse J. Avis, thans assistent by den postdienst. UIT STAD fcW VftlMMCïE. Bij koninkiyk besluit is, zooals in een deel der oplaag van ons vorig nommer nog werd opgenomen, aan den heer P, Way, op verzoek, tegen 1 Mei e. k., eervol ontslag verleend als notaris te Zierikzee. De aflevering van de by de nationale militie voor de lichting van dit jaar in te lijven manschappen nit de gemeenten dezer provincie zal geschieden s Op Vrydag 2 Maart te Middelburg op de bovenzaal van bet raadhuis, des voormid- dags te 9 uren, alle manschappen uit de ver schillende gemeenten dezer provincie, die zich voor de zeemilitie hebben aangemeld. Op Maandag 5 Maart te Tholen in het voorportaal van het raadhuis, des voormiddag» te 10 aren, de manschappen der gemeenten, gelegen in Sc Pailipsland en Tüoien en die der gemeenten Ieraeke, Kapelle, Kattendyke, Kloetinge, Krabbendyke, Kruiningen, Rillaad- Batb, Scliore, Waaide en Wtmeidinge. Op Woensdag 7 Maart 1900, te Middel burg op de bovenvoorzaat van hetraaabnis des voormiddags te 10 uren, na aankomst der Zeeuwsche spoorboot, welke te 6 uren van Zierikzee zal afvaren, de manschappen der gemeenten, gelegen in Schouwen en Duivelend, in Noord-Bevelaud, ia Waieaeren, uitgezonderd Vitasingeu, en die der gemeenten Baarland, Borssele, Driewegen, Eltewoutsdyk, Goes, 's Gravenpolder, 's Heer Abtskerke, 's Heer Arendskei ke, 's Heerenhoek, Heinkenszanu. Hoedekenekerke, Nisse, Ondelande, Ovezande eu Wuiphaartsoyk. Op Vrydag 9 Ma*rt 1900 te V1 i ff ing e n AgentSRl Te Zierikzee: A. C. de Mooiï; te Tholen: W. aj vak Nxedwekeuijzek. in de benedenzaal van het raadhuis, des voor middags te 11 uren, de manscheppen der ge meente Ylisaingen des voormiddags te 11 Va uren, na aankomst der stoomboot, welke te 10.20 uren van Breskens zal afvaren, die der gemeenten, gelegen in het Westeiyk gedeelte van Zeeuwsch-Vlaanderendes namiddags te 1 uur, na aankomst der stoomboot, welke te 10.40 uren van Terneuzen zal afvaren, die der gemeenten, gelegen in het Oosteiyk gedeelte van Zeeuwsch-Viaanderen. Te Nieuw-en Sint Joooland trad Donderdag avond in het koffiehuis Het wapen van Zeeland, op verzoek Her rederg kers eeree- nigiug Pon Zeggelenvoor bare leden eu gtïa- roduceeraen op de heer Jac. Frank uu Middelburg. Hg verschafte zij a toehoorders een avond van groot genot, waarvoor zy door warm applaus en de president met hartelijke woorden hem dank betuigden. Te Goes gaf Donderdag avond in de concertzaal Van Ongenuehttn Vry vereeniging Oefening en Uitspanning, bescherming van de eerwaarde heeren en kapelaan, een liefdadigheidssoiree. Er werden opgevoerd een drama, De twee broeders of een Venetiaansche Vendetta van M6r J. E. H. Meuten, en bet kluchtspel van Justus vau Maurik De roode Sander. Het eerste is wel wat zwaar voor liefheb- irs maar werd toob goed geBpeeld. De atumes waren zeer net en aan het decoratief was veel zorg besteed. De roode Sander en een duet De vroolyke Plakkers vielen zeer in den smaak van de stamp voile zaal. Ter afwisseling werden door liefaehbers eenige muziekstukken uitgevoerd. Te Wolfaartsdyk trad Woensdag avond jl. Nut en Genoegen voor een talryk publiek op. Een viertal tooueelstukkeu De '.beelde zieke, De twee Dooven, De Neef uit Vost-Indië eu Op het politiebureau werden op gevoerd. Bovendien werden nog een p*ar voordrachten met zang gegeven. Alle dealen van het ijk. programma werden op flinke wyze uitgevoerd. De aanwinst van eenige nieuwe krachten bleek voor die vereenigiDg van groote waarde te zyn. Wolferts Fanfare verleende hare medewer king door het uitvoeren van eenige muziek nummers, die niet weinig de gezelligheid ver- In de Donderdag telerseke_ raadsvergadering werden verzoekschriften be- Uandeld van de Zondagsohoolvereenigiog Eb en Haëzer, van de kuapenvereeniging Dankt God in alles, en van het fanfarenkorps -bolt Deo Gloria, ai welke vereenigiogen verzochten om voor hare vergaderingen tijdelijk over een lokaal der openbare scholen te mogen be schikken, daar zy, ten gevolge der verbouwing van het lokaal van Eben Haëzer, gedurende 13 weken hun gewoon vergaderlokaal zullen derven. De verzoeken werden ingewilligd tegen een vergoeding van f 2.50 voor vuur en licht voor ieder der requistanten. Tegen vergoeding van f 10 werd ook een lokaal van BChool 2 in gebruik gegeven aan een pas opgerichte zangvereniging. Sedert 12 jaar ia daar het aantal vergun ningen voor den kleinhandel in sterkedrank tot 12 beperkt. Daar op 1 Mei a. de laatst toegestane termyn van 3 jaar eindigt, werd besloten aan de regeering weder een beperki»g te verzoeken doch ditmaal tot 11, omdat om een, sedert 18 Apr. 1898 opene vergunning nog door niemand verzocht is. By de rondvraag stelde een der leden voor wegens de buitengewone armoede, tengevolge van gebrek aan werk, van wege den raao eene collecte te houden. De voorzitter (de burgemeester) had geen bezwaar tegen de collecte als zoodanig, maar by wen&cbte die, als zy bepaald noodig bleek, aan particnlieren over te laten, daar de ge meente, volgens spreker, geen philantropiache instelling is. Een der leden, tevens lid van het armbestuur, achtte, op grond zyner ervaring, als zoodanig de collecte nog niet noodzakelyk. Het voorstel werd dan ook met 6 tegen 1 stem verworpen. Ia die gemeente is, onder leiding van den heer M. de Koite, een zangvereeniging voor gemengd koor opgericht. Woensdagavond ankerde te Bath op de reede, met gescheurd zeil, het aakschip Octaviaschipper Hovestadt, en later nog,m-i gebroken giek, bet aakschip Johanna, schipper J. van Dongen. De ongelukken waren veroorzaakt door den hevigen wind. Eerstgenoemd vaartuig, met kolen voor Brussel, vertrok Donderdagmorgen onder kleine zeilen naar België, terwjjl do Johanna, fun mmt.tofa mm rmiiw, o, ess stay- boot wacht om naar Dordt te worden gesleept* Te Bruinisse is Woensdag avond door den heer Jonker nit Rotterdam eene voor dracht gehouden over Transvaal. Zy werd door ruim honderd personen bijge woond de zangvereeniging Euphonia voerde eenige liederen nit eu zong o. a. de Trans en Viijstaatsche volksliederen, bene vens het oude Wilhelmus. Donderdag had te Terneuzen eene formeele klopparty plaats tusschen een matroos een ambtenaar der belastingen. Bedoelde matroos, wiens boot nit het buitenland was aangekomen, kwam aan wal om de stad in te gaan. De man der belastingen, daar in den omtrek aanwezig, maakte er hem op attent, dat dit niet gtoutiuofd was, zonuer gefouil leerd te zyn, eu gaf het voornemen te kennen dat te willen doen. De matroos achtte die formaliteit overbodig naar het echynt omdat by maar even de stad in wilde, en toen hg door wilde gaan en de beambte hem vast greep, antwoordde by met vuistslagen. Waarsobyuigk zal het geboorde voor onzen neetgebakerden matroos minder aangename gevolgen hebben. Donderdagmiddag had te Koewacht, zekere B., in dieuet bjj een veekoopman, het ongeluk door een koe, die op hol sloeg terwyi by haar leidde, met kracht tegen den hard bevroren grond geworpen te worden, waardoor B., hoewel hij geen uitwendige kneuzingen bekwam, zich toch zoo bezeerde dat hy be wusteloos in een mubjjzijnde woning moesS oinnengedragen worden. Ip dezelfde gemeente dronk een vyij *rig Knaapje uit een op de kachel staande ketel met kokend water. Het ventje, dat inwendige orandwonden bekwam en vreeselgke pijn lijdt? verkeert in levensgevaar. In de naburige Belgische gemeente Kemseke viel de werkman S., terwijl hy in een boseb sparappels verzamelde, nit een vier M. hoogen De val was van dien aard, dat hulp moest s men vreest voor het leven van den man, die een uur lang bewusteloos op aen grond gelegen had vóór hy gevonden weid. MUSICALIA. BOHEEMSCH STRIJKKWARTET. Het was wederom een niet onder t brengen kunstgenot, dat de Donderdag avoud hebben geschonken. Welk ecu zilveren, parelenden toon weet dit geniale viertal aan zyne instrumenten te ont= lokkenen welk een nuanceering, voordracht verzorging tot in de schynbaar nietigste' onder deelen 1 Ja, deze kunstuiting is ontegenzeggeiyk giootseh en machtig; en zoo er dan werkelyts niets volkomens op deze aarde is, dan streeft j kunst toch het volkomens zoo nabg, daü uet mensoheiyke oor de opmerkingsgave mist het ouvolkomeue daarin waar te nemen* Van eritiek onthoud ik myof beter ge-5 zegd dergelijke machtige kunst valt niet td critiseeren. Gut ik die toch, dan kOa dat met anders dan 6sn aaneenschakeling van dd warmste loftuitingen zyn. Hot applaus ea de lerugiöepingen na iade? unrnmer waren hartelijk en veie, en een au' rhousiasme, ais na de vertolking vau Schu mann's A mol kwartet, behoort in onze con- oertzaal niet tot de ahedangschhedon. Heerigk schoon klonk dat eenvoudige, innigd Andante cantabile met afwisselende twee en ar io kwart maat uit Taohaikov. ski's D dur kwar* tet. Bowonderenswaatdig fija genuanceerd dat doorzichtige Andante schei zoso, en de, inzoo'n oruiachend tempo guspooldo, schitterende Finals uit Boethoveu'a O mot kwartet. Iu Schumann's A mol kwartet maakte vooral hot pittige Scherzo, mot hot zaugryke Inter" mezzo, ainmede bet moioa ie volle Adagio en met hot minst het technisch zeer zware Presto Finale grooten indruk. Zooals ik reads opmerkte, was het auditorium bijzonder enthousiast. Zaer jammer vond ik uet echter dat nog zoo veie plaatsen onbezet waren, wat nog te onbegrijpeiyker is daar iedereen vooruit verzekerd was iets buitenge woons te zullen hooren. Voorwaar geen aanmoedigend vereohynsel voor hen, die, om dergeUjfce hearlyke concerten mogelgk te maken, een belangrgk risico op zich ntmea, en voor huu zeer lofwaardig pogen, otu ons iets buitengewoons te doeu noorcB, wel wat anders verdienen. JAN MORKS, REUHTSiAKJËN. Asrondisaemcnte-Jtechtomk te Midéelbufg- Voor bovengenoemde rechtbank weid hedeS behandeld de ^gen J. A R.j oud

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1