MIDDELBIRGSCHE C Zaterdag 10 Februari. N°. 33. 143° Jaargang. 1900. Dene courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 9 Fabr. 8 o. vm. 28 gr. 12 u. 33 gr. •v. 4 n. 33 gr. F. Verw. zw. w., 1. bew., mist, vorst. Advertentiën voor bet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan bet bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, 'dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Eeclames 40 cent per regelj Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Ag®at®«; Te Zierikzee: A. C. de Mook; te Tholen: W. A. VAK Nieuwekhuijzek. Middelburg 9 Februari. POSTDIENST OP ZOKDAC. Door het te Leeuwarden geveetifed^ hoofd bestuur van den fed. Bond ter bestrijding van overdreven Zondagsrust op het gebied van post- en telegraphie is een adres ingediend aan den directeur-generaal der posterijen en telegraphie, waarbij het zijn bezwaar mededeelt tegen een verdere inkrimping van deD dienst der poste rijen op Zon- en feestdagen. Volgens het hoofdbestuur moet niet uit het oog worden verloren, dat de verlangde inkrimping niet alleen belemmerend zou werken op Zon- en feestdagen zeiven, maar dat man daarmede reeds rekening zou moeten houden by het verzenden der brieven op den vorigeu dag en de nawee ëi zich alsnog den volgenden dag zouden doen gevoelen. Het hoofdbestuur gunt gaarne den ambtenaren van post en telegraphie, die het beschouwt en waardeert als de onmisbare bondgenooten van handel en r ijverhrid, een rnstd«g,. by voorkeur zelfs den Zondag, mits dit niet ga ten kosten van bet algemeen verkeer. In dat geval, schrijft het hoofdbestuur, zorge de Ssaat, aan de bezwaren dier ambtenaren tegemoet te kom an door het aanstellen van plaatsver vangers op Zon- en feestdagen. BMUEMPIUJEÜ MZc By kon. besluit: is, zooais nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, met ingang van 1 April, mr J. G.Patyn, advocaat-generaal by den Hoogen Baan der Nederlanden, beroemd tot commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland is benoemd tot ontvanger van het recht van successie no. 2 te Amsterdam, C. F. H. Lwmoy, thans ontvanger te Maastricht; is de waarneming der betrt kking van inspec teur der registratie en domeinen in de 41ste divisie van inspectie te Leeuwarden opgedragen aan jbr J. F. van Bbyma tboa Kicgtsa, ont vanger der registratie en domeinen te Bols ward is aan den ontvanger der invoerrechten en accijnzen J. P. Beede, te Haarlem, op zijr< verzoek, eervol ontslag uit 'stijks dienst ver leend en is aan den directeur van bet post- en tele graafkantoor te Veg hel F. Dnynsfee, op gijn verzoek, eervol ontslag uit 's rijks dienst verleend. Da nieuw benoemde commissaris der kóningin in Zuid-Holland, de beer mr J. G. P*tj}n, begon, na gepromoveerd te zijn, zijne loophaan als griffier van het kantongerecht te. Doetitchem, verruilde die weft ra voor ge lijke betrekking te Masrssen, om daarna te worden bevorderd tot substituut officier van Justitie eerst te Biielle, vervolgens te Botter dam, waar by in 1871 tot ifficier van justitie werd benoemd. In 1875 als zoodanig te 's-Gravenhage be- aoemd, bekleedde by daar tot 1877 de betrek king, toen hij te Gouda als lid van de Tweede kamer werd gekozen ter vervanging van dr Knyper. Io O'tober 1882 benoemd tot burgemeester van 's-Gravenhage, voe de hij gedurende een vijftal jaren het bestuur der residentie. Ia Mei 1888 te Schiedam tot lid der Tweede kamer gekozen, legde bij het mandaat als volksvertegenwoordiger neder toen hy iu October daaraanvolgende tot advocaat-generaal by den Hoogen rs&d werd benoemd, welke hooge betrekking in de magistratuur hy tot heden toe vervulde. Gedurende eenige j iren maakte de heer Patyn ook deel uit van de Provinciale Staten van het gewest, aan het hoofd waarvan hy thans is geplaatst. DB KÜYPER OVER iet psi recht tan ie Transvaal. IV. {Slot.) Met bèirekking tot de suzereiuiteit onder scheidt dr Kuyper een organische en een mechanische verhouding; de eerste voortsprui tende uit de feodaliteit, de laatste uit verdrag. By de eerste zegt de namm auzerei niteit alles, by de laatste niet»; de eenige bron van afhankelijkheid gijn de bepalingen van het verdrag. Beede by het sluiten van de conventie van 1881 werd ooor lord K mberUy aangenomen, dat het woord suzereiuiteit alleen diende om aan te geven zekere supérioriteit, door de» oenen staat over den anderen uitgeoefend. Chamberlain zelf erkende, dat men onder anze- reinitcit niets bad te verstaan, dan dat war door de artikelen der conventie was aange geven, en later zeide hy nog„het is onver jscbillig welk woord gy kieat, noem het ais gg wilt abracadabramits de zaak slechts blijft." Het is dus uitdrukfceigk geconstateerd, dat het wezenlijke van de suzereiuiteit lag opge sloten io de bepalingen van de conventie van 1881 cd, na de vervanging door de conventie van 1884, belichaamd werd in artikel 4, dat LEERPLICHT, VOEDING EN SCHOEISEL. Door den raad der Friesche gemeente Scho terland was op de begrooting voor 1900 een nieuwe post, groot f 450, gebracht voor bet verstrekken van voeding en schoeisel aan be hoeftige schoolkinderen om daardoor zooveel mogeiyk het schoolverznim te voorkomen. Ge deputeerde Staten kunnen zich met dezen post niet vereeD'gen, en wel op de volgstda gron den dat deze uitbreiding der gemeentelijke bemoeiingen niet zonder bedenking isdat er geen gegevens zijn verstrekt, waaruit blijkt dat het schoolverzuim iu S-.hoterland een dergel ij ken maatregel zou wettigen; dat hg de verspreide bevolking iu Schoterland de toepas sing van dien maatregel ernstige fhaccierie gevolgen zou kunnen hebben; dat het boven dien een zeer betwistbare vraag is, of die maatregel overeenkomt met de onderwijswet dat de maatregel, als proef, in elk geval aan den vooravond der behandeling van 't wetsont werp op den leerplicht is ontijdigdat, naar zich laat aanzien, de behandeling van dit ont werp rnimschoots gelegenheid zal aanbieden om over dit punt meer lioht te doen schynen dan tot dusver beschikbaar is, daar reeds het voorafgaand schriftelijk overleg, tussoben de regeering en de Tweede kamer, het bewjja heeft geleverd, dat inderdaad dit punt aan de aandacht niet zal ontsnappen; dat raar 'toor deel van Gedep. S'.aten bet wenecbelijk is het nemen der door de a gemeenteraad geweneche proef alsnog althans tot eene volgende begroo ting te verdagen, in afwachting van 't geen by de behandeling van 't wetsontwerp op den leerplicht zal biyken. B. en W. zijn door Gedeputeerde Staten uit- genoodigd den raad van Scboteriand, om bovenstaande redenen, ia overweging te geven, den poBt van f450 voor voeding en schoei den behoeve van behoeftige schoolkinderen van de begrooting te verwyderen. AB BÉ DAEN8 antwoordt het volgende op de beweringen van den heer Staalman, die den abbê het recht, om de priesterkleeding te dragen, ontzegt, op grond, dat een bisaohop hat hem verboden beeft. „'t Spijt my grooteiyks een lid der Tweede kamer vau Nederland, den heer Staalman, te moeten beschuldigen van kwade trouw en moedwillige oneerlijkheid trouwens, dat ia de grootBte smaad dien men iemand kau aan wrijven, of wel van onmeetbare domheid. Welha I de minste siminarist weet, dat de wezeniyke degradatie of berooving van 't priesterkleed de uiterste straf is welke een priester kan ondergaan; by weet, dat, volgens al de fchrgvers van canocisch recht, die straf voorbehouden h voor sommige mis daden van de ergste soort die groote stuk ken zija o. a. de volgende ketterij, geloofs verzaking, de vervaleceiog der pauselyke ak ten, moord, uitlokking tot ontucht In de biecht gedaan, mis lezen of biecht booren zonder priester te zyn, de heilige hostiën stelen, valsche munt maken, hy weet dat aa de degradatie de afgezette priester aan den beul of scherprechter weid overgeleverd om f- of doodstraf te oudergaan. Eu de heer Sjaalman, die een protestant is en niet veel behoort te weten vau onze katho lieke kerkrechten, treed nu op als een niauwer- wetsche doctor met splinternieuwe kerkwetten, bij vei klaart dat eeu bisschop „zonder machtiging vau deu paus, zonder rechterlijk vonnis" en zonder „verdere formaliteit" een priester mag degradeeren volgens willekeur, omdat hy voor 't publiek optreedt in „onbe tamelijke" wijze {in casu, zegt doctor Staalman, in tavernen, herbergen enz.) Eu omdat ik znike wanürocbtelijkbeid niet slikken kau, verwijst my de nu gedocumen teerde Staalman tot p. 376 4e boekdeel van een nouvelle revue theologique. De heer Staalman beroept zich daarenboven op de on feilbare uitspraak van eenea Hollsndschen theologant, dien bij n&tuuriyk niet noem', maar wiens autoriteit {dixit doctor Staalman) op het gebied van kerkelijk recht door niemand kau worden betwist." Waar lij k, wie houdt M. Staalman voor den aap? Indien iemand iu België met zulke redenee ringen moest versobyuen, men zond hem dade lijk naar de kolonie van Gaeel, om er zyn kranke zinnen te hersteilen". Engeland een beperkt recht van veto gaf voor alle verdragen van Transvaal met vreemde Mogendheden. De in bedoeld artikel neergelegde suprematie van Engeland is door Transvaal steeds erkend. Maar Chamberlain heeft zich vastgeklampt, siist aan het woord, maar aan het denkbeeld der suzereiuiteit, om daaruit een algemeene afhankelijkheid at te leiden. De gedachte van een paramount poteer ver volgde hem, en by wilde de Transvaal dwingen suzereiuiteit iu algemeeuen zin te erkennen nauwelijks toonde Transvaal niet te willen gehoorzamen, of de regimenten te Aldershot sregen bevel zich in fe schepen. Op deze bespottelijke aanmatiging hebben de Boeren geantwoord door het pleidooi van dr Leyds; in Europa, in Amerika en is Afrika, overal hebben zij, wier nas ra gezag heeft op gebied van het internationaal recht, zien tegen Chamberlains pocherij ver klaas d. G^en enkele deskundigs heeft de stellingen van Caamberlain onderschreven. Maar van zyn paramountcg stapte Chamberlain niet af. En geland is een groote mogendheid; de republic, ken zyn kleia en door Eigelach gebied om geven. Met volle recht behoorden zy das tot den Engelschea sfeer van invloed. Zeifa op den Vrijstaat dead bij rechten gelden. Dr Knyper geelt toe, dat er, by erkenning van de staatsrechtelijke gelijkheid van alle staten, superioriteit had bestaan, van moreelen, intel lectueel» of pbysieken aard. Maar dan vraagt A T J E H. Biykens van den gouverneur van A'jeh ont vangen telegraphisohe berichten zjjn sedert de jongste mededeelrng dienaangaande in de Ned. Staats. Ct. van 5 Dec. 1899 by de krggsverric&tiogen aldaar, gesneuvelddu lste-luit. der inf. A. E. H. Micheels en de fuseliers A. vau Hieugewond; „leveasg^. vaarirjk" de fuaeli-r M. J. Scork,eo „lioht" deels „onbeduidend", de 1st e-luit. der »nf. C. M. BaXjerftck, de cavalerist L. Biet mans, de faaeliers J. Visser en H. Lips, en de sergeant der inf. M. Cruyi, terwijl aan voor den vijand bekomen wonden is overleden de adjudant- ouderoffioier-kwartieimceater J. Koel. ÜIT STAD EN PROVINCIE. Naar men ons schrijft, was onze veron derstelling, dat de inbond van bet briefje om trent het s&. S anleyoüle eeu misplaatste grap was, volkomen juist. Beioeld stoomschip is een der booten van den geregelden dieast tusschen Antwerpen en den Congo en 16 December V i i a s i n g e n naar zee gepasseerd, doch nu weder op de terngreiB en 6 dezer Accra voorbij gestoomd. Het ie ons onbegrijpelijk hoe iemand, die eenig gevoel heeft, over dergeiyke ernstige zaken zich znlk een afkeurenswaardige grap wil veroorloven. De heer E. J. W. Posthumus Meijes, pradi kant te Middelburg, is beroepen naar de Nsd. Herv. gemeente te 's-Gravenhage. hy bewees Engeland door de herhaalde schending vau gesloten verdragen zijn mor ede superioriteit, door zyn diplomatieke worsteling met president Krnger zyn intellectueels supé rioriteit, of zyn physieke supérioriteit aau de Tugela en aau de Modderrivier? Eindelijk heeft men in de meest verlichte kringen van Engeland zich beroepen op de beschavende roeping vaa Engeland. Het regeeringsteloel der Boeren was zoo slecht ais m de middeneeuwen. Eugelands teak was het daarom, dat te vervangen door de heden- daageche beschaving. Ia de eerste plaats vraagt dr Kuyper of de beschaving het recht heeft zich door een oorlog te vet breiden? Geeft de wetenschap dat een ander volk zich op een lagere trap van beschaving staat, een justa perduellionis causaf Maar er ia beschaving en beschaving. D« snit van de kleediug der nitlanders te Jo hanneaburg is beier; bun maatschappelijke gewoonten zyn een nabootsi g van die der high life. Ia de eiacie wetenschappen zijn zy verder. Huo bibliotheken zija beter voorzie». Maar het aantal bars is er groot, de proati tutie bloeit er welig, onlusten zija er voort durend, een talryk canaille bedreigt er steeds de openbare veiligheid; er heerscht een schaamteloosheid als iu havensteden. Dat zal wel niet de beschaving zyn, waarvan de Londen scha moralisten den zogen willen De passagiers, dia zich Dondagavond per tram van elf uur van Middelburg naar Vlis singen begaven, hadden een minder aangenaam avontuur, dat ïioh op de volgende wijze tos- droeg. Aan het station Abeele werd op een of andere, onverklaarbare manier achtergelaten de oonduotenr. Het wanhopige hoornge toeter v&n den man bleef zonder resultaat; machinist noch stoker hoorden het en de tram reed door. Eenige passagiers uit de derde klasse trachtten door de waggons heen de locomotief te bereiken, maar daar de door gang van de eerste tot de tweede klasse was afgesloten, was dit onmogeiyk. Zoo reed men door tot aan Souburg, waar men dea machi nist waarschuwde, die daarop terugreed. Beeds by den wissel tusschen Sonburg en Abeele ontmoette men den verloren conducteur, maar tot overmaat van smart bleek nu de trein op een vei keerd spoor ie staan eu, toen men dit wilde herstellen, geraakten twee der achterste wagens uit da rails. Door zooveel tegenspoed ontmoedigd, onder namen toen een aantal passagiers de verdere reis naar Vlisaingen te voet, hetgeen gelnkkig by het prachtige weer niet al te veel bezwaren opleverde. De tram zelf kwam, na een ver traging van meer dan drie kwartier, te Vlis singen aan. Uit Ternenzen In de Donderdag door den Baad gebonden vergadering werd besloten adhaesie te betui gen aan het bekende (ook in dit blad ver melde) adres van den heer mr. Van Deinae, in zake bevaar baar making v&n het kanaal naar Hulst. Door Gad. staten waren verschillends arti kelen der verordening op openbare plaatsen, wegen enz. aan den minister ter vernietigirg in overweging gegeven, voornamelijk op grond dat die bepalingen parallel loopen met voor schriften van het provinciaal reglement op de wegen en voetpaden. De minister deelt ten üeele de meening van Gad. staten, terwijl by op andere punten geen reden tot vernietiging aanwezig acht en hy den gemeente-wetgever vol Komen bevoegd acht voorschriften te geven. De voorzitter wees er o. m, op dat bet pro v. regl. alleen van toepaasicg ia op da wegen, op deu ligger voorkomende, maar niet op alle straten in de kom der gemeente, wa&rvooi toch ook voorschriften dienen te bestaan. Op voorstel van het dag. beat. werd aas de verordening een artikel toegevoegd, luidende; dat de bepalingen der verordening niet gelden wanneer het gevallen betreft, waarin door andere wetten of reglementen is voorzien. Gunstig beschikt werd op een verzoek van deu inspecteur van politie, om hem van ge meentewege te vergoeden eene schade van f 9.75, door hem beklopen aan zyn uniform by het overbrengen van twee dronken Eogeisehe zeelieden naar het arreatantenlokaal. Burg. en weth. werden gemachtigd «au het, voor telefoonkantoor te Sluiskil aangewezen lokaal de door het bestuur der posteryau en telegrafie noodig geoordeelde veranderingen te laten uitvoeren, zoodra de daarvoor noodige aanwyzingen zyn ontvangen. Tegen 1 Maart wordt de heer H. WilLmsen, commies op het telegraat kantoor aldaar, ver plaatst naar Tiel. Iu zijne plaats komt do heer A. Jonkers Jr., commies der post-rijeu op het spoorwegpostkantoor. 2 te Amsterdam. Eerstdaags wordt een aanvang gemaakt met aanleggen der telefoonlijn Sluiskil Terneu- •?ia Hoek. ".en gemeenteraad te IJzandjjke ons tneldt in zijne zitting -Wdie va f 1250 geaaid ^""ra- tramweg. waardeno. c.. a.-. geve een perceel grucd by kaa» doch niet in gebruik; b. het materieel voor het goederenvervoer vermeerdere met zes wagens, die elk een draagvermogen van 10.000 kilogrammen hebben; c het getal ritten daags voor het personen-en goederenvervoer naar de grens en naar Seboondijke minstens gelijk blijve aan dat over let afgeloopen jaar. Het besluit tot subsidieer en werd met alge meene slimme» genomen (da wethouder Galon was afwezig) doch omtrent den duur verschilde men van gevoelen; de heerea Doens en De Jaeger waren voor een tip/jarigen termyn. Da heeren Carpreau en Heudrikee werdan aangewezen om het genomen besluit ia ge» schrift te brengen, ten einde dat definitief is de volgende vergadering vaetteateilen. Ten slotte werd, op voorstel van den beer Hotdtikae, met algemeene stemmen besloteft het verzoek tot Bnb&idieering aan de Provin ciale Staten, door de Tram maatschappij inis- dienen# krachtig te ondersteunen. IET T00NEEL. Onze schouwburg was Donderdagavond volj het huis was uitverkocht over alle rangon.ee wonder was het niet. Een publiek, dat van lachen houdt, dat gaarne een biyspel zietj waar 't leven maar al te vaak treurspelen doet aanschouwen; zulk een publiek moest zieb aangetrokken gevoelen door een programma, zooals de Ned rlandsche Toontelvereeniging van Amsterdam voor deze, da vjjUe abonnements- voorstelling had uitgekozen. De baas in huis blijspel in drie beirgven van dea Duitscüer Paul Lindau, gevolgi door Verlegen oyeaeens sen biQnpei, maar ia ém beflrgt v*e dan Frantchea schrijver E. Labiche. WaS wil men meer? Edoch, het was ditzelfde programma, d&§ onze collega van de Arnfa Crt. zijn avbnd deed beklagen; en, al vinden wij nu dit oor deel wat erg bar, zeggen, willen vrij het, d&§ wy vroeger, maar ook in dit seizoen meerzna* len, meer voldaan onzen schouwburg verlieten dan wy die gisteren avond deaen. Het eerste stuk doet zien een Duitseh huis- houden ij», beslaande uit een architect, zijn vrouw en zija vriend, liever uit den vriend van een architect, diens vróuw en deu mits zeift Die vriend, Ernst Oppelnt heeft in dat Kleine huisgezin zulk een zonderlinge, seheeve positie, dat werkeiyk Lindau van het publiek enorm veel welwillendheid meert vorderen, ons zyn werk niet door totale onmogeiykheid aau toestanden en personen een vroegtgdigsa dood te zien sterven. Dat het stuk toch op de repertoire's zich handhaaf;, zelfs op dat vsa uet Königliche Schauepielhaus te BsjrlQn, h«fi ueefc het te danken aan de prettige, pakkend? verspreiden over ssn volk, dat door Gisson Bowie in het Eogelscae parlement werd ge schetst als iorscb, dapper, eenvoudig eu god- vreezend. De beschaving in de beste kringen van Londen moge hooger ataa maar uit een zedeiyk oogpunt staan de Boeren by geea enkele Europeesohe natie achter* Bovendien, hoé kan men verwaarloozen het verband, dat altyd moet bestaan tusschen den vorm der beschaving en het klimaat, de land streek, de d«geiyksohe gewoonten, die overal hun invloed oefenen. Maar in elk geval, om tea volk voor uwe beschaving te winnen, moet gij huu ten voorbeeld zyn, en dat was Enge land noch in den diplomatieken strijd, noch op het slagveld. Engeland heeft de verdragen van Zandrivier en Bloemfontein geschonden, net heelt getracht zich aan de cenventie van Londen te onttrekken. Verder wijst dr Kuyper er op, d&tde beide presidenten steeds het beginsel van arbitrage hebben voorgestaan, die door de Londensche conventie niet was uitgesloten, getuige hei feit dat in 1885 inde koelie-kwestie arbitrage ss toegepast. Maar hoewel Kcuger een geheel plan voor atbitr«ge*aabood, weigerde EugeUud, De snzatein kon geen arbitrage toelaten. De uitlegging vau de conventie moet eenzijdig biyveu, en zoo noodig met kraoht worden op gedrongen. Alsof zeif» iu het stelsel van ®»nl»rl»ia 5. «rbitnuw twcN> pitrow «e weikgever niet regel Was* By wie is nu de beschaving het meoBt&oè£& gedrongen Dr Kuyper bespreekt verder het i liame in wijdoren zin, zonder bgzonder verband met de Transvaal, en komt ten slotte op de ontknooping van het groote drama. Hij ont houdt zich zorgvuldig vau elke voorspelling betrtifrade de uitkomst van de militaire actie* Niemand kan die voorspellenzy hangt af van omstandigheden, die aan alle voorspelling ontgaan. Maar als Engeland zich niet bedenkt; zal de stryd verwoed, bloedig en lang zyn. Alleen gelaten aan fann eigen krachten, zouden de Boeren zien niet kunnen meten met bes machtige Ejgeland, dat g^a eucd wordt door Caaada en Australië. De Boeren B§n natsweroood in staat een enkele wijk van Londen te bevolken. Als Eigeland dus voor geen offaf terug' deinst, en noch de menaohen, noch zyn repu tatie, noch z§n belangen ontziet, is het aieS onmogelijk dat Engeland, na eeu langen qr kostbaren oorlog, voor het oogeoblik ziju tegenstanders verplettert. Maar «ie eercte voorteekenea zyn niet gunstig-, en de geschie denis geeft het vele waarschuwingen. De Grieken werden niet overwonnen doöï de Perzen, de Zwitsers niet door Oostenrijk, en de Holiandsche geuzen boden 80 j*sr wederstand san de verpletterende «aoht v»o spwjy, Dö Soltek goed gewapend f i|

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1