liifliirpÉ Conl
Verschillende Berichten.
ES
BIJVOEGSEL
van de
van
Maandag 5 Februari 1900, no 30.
Plantenvoeding. Bemestingleer.
V.
Brakeu wij de vorige week ons onderwerp
even af, om een woord te wijden aan het
werkje van den heer Claassen, thans
keeren wij daartoe terug, om nog een en ander
mede te dealen over de meatatoffen, die in den
handel verkr^gbaar zgn gesteld en door de
vareenigisgen ia de verschillende gemeenten
van onze provincie worden aangekocht.
Ia den almanak, uitgegeven door de Maat
schappij tot bevordering van Landbouw en
Veeteelt in Zeeland, vindt men de aankoopen
vermeld van 36 zoodanige vereen igingen, die
volgens dien almanak in 1898 aankochten
5.867.100
KG
Buperpbospbaat,
2.362 560
Chili-salpeter,
1.756 518
amoniak-superphosphaat,
150.400
Thomas pbosphaat,
22.700
kalk,
19.150
Peru-guano (zoogenaamd ?),f)
18.700
kali,
aardappel-guaao,
18.600
10.600
zwavelzure magnesia,
4.400
kaïnief.
Serekenen
wg de waarde van de eerste drie
meststoffen, het superphosphaat, omdat zich
daaronder ruim 600,0C0 KG. bevindt van 18
da overige KG. zijn van 11 op f 3,het
Chili-salpeier op f 10,—, hefc ammoaïak-super-
phosphaat op f7,— en verwaarloozen wij de
waarde der overige meststoffen, omdat ze
slsehsa in kleine hoeveelheden zijn aangekocht,
dan bevinden wij, dat door 36 vereenigingen
ia Zeeland is 1898 aangekocht is aan meat-
stoffoa voor da kapitale som van
535,225.26 gulden.
Die cijfers spreken luide en bewijzen, dat
het volstrekt siefc onverschillig is, hoe die
sommen worden bs3teed, en of die meststoffen
worden aangewend ter plaatse, waar zij nut
opleveren; die eg fors getuigen van energie,
van een streven om den grond te brengen tot
zijne grootste vruchtbaarheid, wat niet genoeg
gewaardeerd kan worden ook door den land
eigenaar, die zijne gronden au pacht geeft, en
daardoor tot de overtuiging kan komen, dat
zijn grond behandeld wordt op eene wijze, die
zij na waarde verhoogt, terwijl vroeger slechts
roofbouw gepleegd werd, waardoor de waarde
van den grond langzamerhand verminderde,
en slechts op gelgke geldelijke hoogte bleef,
omdat da tsrweprijzea toen zoo loonend
waren, dat een goede tarweoogst alle kosten
van productie dekte en de verdere opbrengst
eanar hofstads als winst beschouwd kon worden.
Bg hatziea >an die cijfers, die, alles te samen
genomen, een waarde vertegenwoordigen van
om ende bij ses tonnen gouds, die weleer, d.i.
vóór een dertig jaar, in de beura bleven van
da boeren (of hunne voorgangers), die zich bg
deze 36 vereenigingen hebben aangesloten, moet
men nog bedenken
dat al deze vereenigingen aankoopen tegen
kontant geld
dat er tal van landbouwers zyn, die de kracht
niat hebben om kontant te betalenin October
niet, omdat zg dan nog het geld van hun
oogst niet hebben ontvangenin Januari of
Februari niet, omdat de nieuwjaarsrekeningen
hen dan drukkendie zich dus onder een
of ander voorwendsel niet bij de bedoelde ver
eenigingen aansluiten en hg kooplui te markt
komen, die gaarne een uitstel van betaling
verleenen, maar
dat uitstel omzetten in twee voordeelen
eene vaak onevenredige prijsverhooging;
eene levering beneden hst bepaald ge
halte
ea moge het eerste, als het de spuigaten
maar niet uitloopt, nu al zoo h6el onbillijk
niet zijn, omdat men langer op zijn geld moet
wachten, het tweede riekt naar bedrog, maar
kan niet publiek geconstateerd worden, omdat
de bo8F, die op krediet koopt, zwijgen moet,
al wordt hg zieader oogen bedrogen
dat en ook daarop kan niet genosg de
aandacht gevestigd worden dat er tal van
landverp&cbters zijn, namelijk rentmeesters,
opzichters enz. voor anderen, die zelf handel
drijven in kunstmeststoffen, of dien handel
laten dry ven door hunne zoons, of stille ven-
nooten zijn van zoo'n meststoffeahandel, ea
hunne pachters dwingen, om zich by hen van
dea noodigen voorraad fca voorzien ge
waarborgd natuurlijk. Veronderstel, dat de
pachter zgne meststoffen laat onderzoeken en
hot onderzoek 1 of IVa ta kort aanwijst!
Zal de pachter, daarover zijn rentmeester
sijn opzichter onderhouden
Zal de pachter, als hij ooit by zijn eigenaar
komt, dezen durven mededoelen, dat hg door
dien rentmeester gedwongen wordt, minder
goede waar te gebruiken?
Zwijgen zal by, om nog niet tot erger te
geraken, want werd hy al geloofd, werd hem
al door zgn eigenaar de vollejvrijhéid gegeven,
om zgn eigen zin te doen, weldra zoude hij
voelen, dat hg in Rehabeama handen was ge-
Voor stuk IV zie men het bijvoegsel bij
het nonrner der Midd. Crt. van Maandag
22 Januari.
f) Zoogenaamd is eene toevoeging van ons.
Wy hebben het geloof aan Peru-guano verlo
ren hetgeen onder den naam van verbeterde
Peru-guano in den handel wordt gebracht, staat
tot de echte, als met suikerij bezwangerde
koffie tot een kopje onverbeterde mokka.
vallen en dat hy voortaan met schorpioenen
zoude gcgeaseld worden.
Dat er rentmeesters, opzichters van goederen
zgn, het is misschien noodiger zgn eigenaars
die hun iaad beschouwen als een schuldbrief,
waarvan op geregelde tijden de coupons ge
knipt moeten worden en er verder niet naar
omzien; de zoodanigen zyn er gelukkig
niet veel- Anderen houden te veel van hun
gemak, of schuilen achter hunne weinige ken
nis van dan landbouw, waarom zij een tus-
schenpersoon onmisbaar achten maar
mochten er onder de lezers van dit stuk zyn,
die hun land laten bsrentmeesteren, eilieve
blijft toch voortdurend in aanraking met uw
pachter. Hy zai wel eeaa met ongemotiveerde
klachten tot u komen, hy zal u wel dikwyis
madedgelen, dat de pachten onevenredig hoog
zgn, maar laat hem klagen het mopperen
is een veiligheidsklep, noodig voor zijne ge
zondheid! Hoort do klacht geduldig aan, helpt,
sla gg kunt en uw land, uwe bezittingen zul
len er wel bg varen, en do boer ook.
Onwillekeurig, maar dat gebeurt meer, als
men een praatje voert over een of ander on
derwerp, zyn een zg weg je ingereden. Terug
dus naar de hoofdzaak.
Wg gaven in den aanvang de hoeveelheden
meststoffen, die gebruikt worden; daarna
gaven wij eenige redenen op, die aanleiding
geven om te vermoeden, dat wij wellicht nog
slechts da helft of twee derde deel hebben
kunnen opgeven van hetgeen werkelijk wordt
gebruikt, en dat uit de ogfers big kt welke
pogingen door den Zeeuwscheu landbouwer
worden aangewend om het hoofd te kunnen
bieden aan de tijdsomstandigheden, die hem
in vele achtereenvolgende jaren zeker niet
gunstig, vaak zeer ongunstig zyn geweest.
Voor veertig jaar Hep de tarwe prgs van 12
tot 15 galden; de meekrap bracht schatten
gelds op in verschillende gemeentenhet vlas,
als het slechts eeutgezras meeviel, werd zeer
duur betaald.
De meekrapeuUuur ia verdwenen.
De tarweprgzen zgn gedaald tot een minimum.
De vlashandel was eenige achtereenvolgende
jaren zóo gedrukt, dat het niet meer loonde
dia plant te verbauwen.
En ondanks dat alles verloor de Zseuwsche
landbouwer den moed niet.
De tya eischte verandering en er kwam
verandering in zgn stelsel. Schatten gslds
heeft hg moeten uitgeven en nieuwe ondervin
ding heeft hg de zgne moeten maken, eerst
om het hoofd boven water te houden, daarna
om zgn badrgt weder eenigezins winstgevend
te doen zijn. i
Dat er in die kentering der tgden velen
hebben schipbreuk geleden, is een natuuriyk
gevolg van elke groote omwenteling.
Dat moge sommigen treurig hebben gestemd,
maar het heeft niemand ontmoedigd.
Voortgegaan op des thans ingeslagen weg
moeiten noch kosten gespaard en de weten
schap meer en meer in den arm genomen
an in de eerlang aanbrekende nieuwe eeuw
gaat de Zeauwsche landbouwer weder een
blijde toekomst te gemoet.
Met enkele algemeens wenken besluiten wg
deze week ons opstel.
Over zoogenaamde verbeterde Peru guano
hebben wg in een noot ons oordeel ten deelc
gezegd.
Wij willen aannemen, dat er van tijd tot
tgd nog een schip vol guano van de Chineha
eilanden bg elkander wordt geschraapt en naar
Europa verzonden. Reeds vóór 25 jaar w&a
zoo'n afschraapsei van de meest heterogene
samenstelling. Als men op 10 plaatsen in een
schip een monster nam, dan kon men rekenen
op 10 verschillende ontledingen.
De kunst beeft geiyk gemaakt en toegevoegd
en dia meststof dus gelijkwaardig gemaakt
met ammoniak •superpbospbaat van 7 stik
stof als ammoniak en 9 phospborzuur, beide
oplosbaar ia water. Verbeterde Peru-guano
heeft dus ook geese hoogere waarde.
Bg den aankoop van snperphosphaat en
ammoniak-superphosphsat moot bijzonderlijk
gelet worden op de droogte. Dat wordt tot
nog toe veel fce veel uit hefc oog verloren.
Wanneer die meststoffen 5 te veel aan
water bevatten, dan zoude door de 36 ver
eenigingen reedis 25000 gulden betaald worden
voor wateF, dat de meststof moeilijker atrooi-
baar maakt, en dat men bovendien uit zyn
waterbak voor niets beeft.
Bg het nemen van monsters, om naar het
proefstation ter onderzoeking te zenden, zg
men er op bedacht, dat dis monsters genomen
worden uit alle deelen van de zakken. Soms
aan de boven-, some aan da banedeazyde, soms
ook in 't midden.
Zoodanige monsterneming geeft een zeer
homogeen mengsel. Hog beter achten wij bet
eenige zakken geheel fce ledigen, den inhoud
ta mengen en daarvan ösü monster te verzen
den ter onderzoeking.
Hoe kleiner zaken da verkóoper drijft, hoe
meer nauwkeurigheid by het moaetarnemen
gewensebt is.
Bg het aanschaffen van Thomaa-phoaphaat
zg men bedacht op het bepalen van de fijn
heid.
Eenigazias grofkorelig. Thomss-phosphaat zet
zich zoo langzaam om in phosphorzuur, dat de
werking, over te langen tyd verdeeld, nauw
merkbaar is.
Met het gebruik van Chili-salpeter zg men
voorzichtig, maar daarover de volgende maal.
Middelburg 3 Februari.
De ontworpen woningwet.
In de jongste aflevering van de Vragen des
Tijde, die van Februari, komt over dit ont
werp eene beschouwing voor van de hand van
mr J. Kruseman.
Aan het slot daarvan schrijft hy het
volgende
Wanneer ik myne beschouwingen over de
ontworpen woningwet samenvat, dan geloof
ik de meeuiDg te mogen uitspreken, dat in
bet ontwerp een belangrijks arbeid geleverd
ia, welke voor de verbetering der volkshuis
vesting zeer veel goeds belooft. De crifcisehe
opmerkingen, welke sk mij op verschillende
pusten heb veroorloofd, betroffen voornamelgk
de formuleering, de wgz9 van uitwerking van
de leidende gedachten der ontwerpers, niet die
gedachten zelve. Integendeel, het komt mg
voor, dat een woord van lof niet siag worden
onthouden aan de regeeriag voor da ernstige
en zaakkundige wijze, waarop zij het moaiiyke
maatschappelijke vraagstuk der volkshuisves
ting heeft aangevat. Ook bij anderen, die het
ontwerp te beoordeelen hebben, ml, naar men
mag vertrouwen, verschil van meening over
enkele onderdeelen niet beletten, dat de hoofd
zaak in hefc oog gehouden worde, nl. dat het
van overwegende befceeketiis moet worden ge
acht, dat de poging slsge om op dit gebied
eene wettelijke regeling fot staqd te brengen.
Afwgkeade opvattingen omtrent onderdeelen
zullen altijd biy ven bostaau, en eerst de prac-
tijk kan met zekerheid san hét licht brengen,
in hoeverre de wet in alle opzichten aan da
behoeften voldoet. Blijkt dit onverhoopt niet
het geval fce zgn, dan zal in latere jaren wg-
ziging of aanvulling der wet allicht te verha
gen zgn.
De groote vraag is nu, welke ontvangst het
ontwerp in da Tweede kamer ta wachten staat.
Hat heeft by de jongste samenstelling van
dit lichaam niet ontbroken aan betuigingen
van sympathie by kiezers en bij gekozenen
mc-fc de zaak der volkshuisvesting. Zal deze
sympathie zich nu uiten an eene praetiecha
medewerking, in werkelijk opbouwende erifciek?
Of zal da in ons parlement niet onbekende
zucht om bedenkingen op te werpen, zonder
de wijze aan te geven om ze te ondervangen,
de neiging, om bij voorkeur eigen afwyfeende
meeningen aan te prijzen ea altgd iets anders
te vragen, dau hetgeen aangeboden wordt,
aan hefc ontwerp noodlottig worden Of zullen
onverwachts politieke stormen opsteken, die
het ontwerp ia den maalstroom doen verdwe
nen Of zal aindelgk het welslagen dee
woniogwetgeving in gevaar worden gebracht
door gemis aan overeenstemming ten aanzien
van het toezicht op de volksgezondheid in de
ontworpen gezondheidswet, welke geen onver
deelde instemming heeft gevonden
Bij den twijfel, welken al deze vragen wekken,
ligt eenige geruststelling, in de omstandigheid,
dat de behandeling dar twee ontwerpen is
opgedragen aan een commissie van voor
bereiding, zoodat de voor ingewikkelde
onderwerpen als deze zeer ondoelmatige
„gewone" wijze van behandeling der wets
ontwerpen In «te Tweeds kamer niet zal wor
den gevolgd. De kans,-dat het overleg fcus-
echea de regeering en de volksvertegenwoor
diging goede vruchten zal dragen, is hierdoor
aanzienlijk verbeterd. Moge de uitkomst de
gunstige voorspellingen, bij dc indiening van
hefc ontwerp der woningwet gehoord, tot waar
heid maken.
BEM OJSM1M «EJ» Hi,
Bg kon. besluit
ia ia zgnea raag overgeplaatst by het
wapen der inf. van het leger in N.-I. de bij dat
leger gedetacheerde tweede-luit. H. C. Ger
ritsen, van het leger hier te lande, en in rang
en anciënniteit overgeplaatst by het wapen
der inf. van het leger hier te lande, de tweede-
luit. der inf. H. W. Henaus, van hefc leger
in N.-I.
zfja in hunnen rang overgeplaatst bg het
wapen dor snf. van het leges in N. I. de
tweede-luit. J. G. F. vaa Soa, van het 4de, en
K. W. F. d'Araaud Gerkens, van hefc 8ste
rog. inf.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Vrijdag avond te 8 uren.
Voorzitter de h8er J. Ph. Wessolink,
burgemeester.
Tegenwoordig 12 leden. Afwezig de heer
Bug ze, met kennisgeving.
De voorzitter opent de vergadering met eene
toespraak, waarin hij een blik werpt op het in
het vorige jaar door den raad gedaan werk.
1899 was 68n zeer belangrgk en uiterst
werkzaam jaar; ea voor zoover thans over de
gevolgen der genomen besluiten is te GordsoleD,
kan de raad daarop met voldoening terug zien.
Spreker sluit mat zgne beste wenachen te
uiten vcor de leden van den raad, de ver
schuilende besturen, sommissiën en de ambte-
tenaren ea beambten der gemeente en voegt
daar ook aan toe een wenseh voo? het heil en
den voorspoed vaa onze broeders in Zuid-Afrika.
(Applaus).
Hefc oudste raadslid, de heer Qöiafc, beant
woordt de rede vaa den voorzitter.
Ter vervanging van wijlen mej. W. A. do
Jongh wordt als regentes van het gasthuis
benosmd mevr. Ochtmaa—Fransen van de.Patta.
Met haar was aanbevolen mevr. De JoDge
Mulock Houwer—Marteia.
Op voorstel van burg. en wefch. wordt be
sloten tot wijziging van de tarieven voor de
verpleging in het gasthuis en het tarief, waar
naar proveniers in het gasthuis kunnen wor
den opgenomen.
Burg. en wefch, gaan bij hun voorstel uit
van hefc denkbeeld, dat de inkoopsommen der
proveniers zoo moeten worden geregeld, dat
daarmede bun verder onderhoud betaald wordt,
waarby echter in aanmerking dient genomen
te worden, dat zy veel minder verzorging en
bediening behoeven dan de zieken en zij daar
door dus minder kosten.
Het thans vigeerende tarief bestaat reeds
23 jaren en de kosten. van voeding enz. zyn
van f 0,50 tot f 0.74 per dag gestegen. Boven
dien werd de rente der inkoopgelden belegd
tegen 4%, terwyl hefc gasthuisbestuur slechts
3% ontvangten eindelijk zyn da berekeningen
van Lobatto, waarop vroeger de tarieven be
rustten, geheel verouderdmet name is de
sterftekans zeer verbeterd voor de belangheb
benden.
Wat hot tarief voor da verpleging betreft,
bleek ook dat de sommen, uitgetrokken voor
verpleging van zieken en b6hoeftigen, te laag
waren, nl. ia de 19 kl. f2, in de 2e kl. fl en
in de 3 e kl. f0 50 per dag.
Do 38 kl. zou namelgk f 0.74 moeten b8talen
en de le en 2e kl. naar evenredigheid mees.
De gemeente, die het gasthaisbesfcuur subsi
dieert, doet dit echter feitelijk de armbesturen.
Burg. en wefch. stelden daarom voor die
sommen te bepalen op f 2 50, f 1.50 en f 0 60
per dag.
Aangenomen wordt ook een voorstel van
burg. en weth. om de jaarwedde van den ge
meente-ontvanger te verhoogen van f 1200
tot f 1400.
Dit voorstel wordt hierdoor gemotiveerd
dat de administratie van dien ambtenaar in de
laatste jaren zeer uitgebreid is en zgne werk
zaamheden belangrgk zgn toegenomen.
Vooral door het geldelgk beheer der gasfa
briek, het pensioenfonds der weduwen van
gemeente-ambtenaren en het pensioenfonds van
de ambtenaren zeiven, is zgne administratie zeer
uitgebreid, maar bovendien locpen de ontvang
sten van de gasfabriek over eene som van
f 24.636, waardoor zijne geldelijke verantwoor
deiykheid zeer wordt verhoogd.
Nog valt op te merken dat de ontvangers
gedrukt worden door hun borgtocht. Voor
deze gemeente is het bedrag f 15.000 inschrij
vingen op do grootboeken der N. W. S., ter
wijl andere, ook soiiede, belegging zeker f 150
meer rente zouden opbrengen.
Ia verband met hefc overlijden van den bode
J. Visser Az., die tevens belast was met het
byhouden der bevolkingsregisters, stellen burg
en weth. voor eene wyzigiag te brengen in de
regeling der werkzaamheden ter secretarie en
de jaarwedden der ambtenaren.
Met dit voorstel vereenigfc de raad zicb,
waardoor de jaarwedden thans zullen bedra
genvan den commies f 700 met verhoogin
gen van f 50 om de 5 j aren tot een maximum
van f 850; van den adjunct-commies f 450
met verhoogiugen van f 50 om de 4 jaren tot
een maximum vau f 600; van den klerk £375
met verhoogingen van f 25 om de 3 jaren tot
een maximum van f 450van den bode con
cierge f 475 benevens vrge woning, vuur cd
licht.
Deze regeling geeft thans f 100 voordeel ec
bg het bereiken van alle maxima kost het de
gemeente f 25 meer dan nu.
De heer Cjenea beproeft nog ook den bode-
eoncierge eene verhoogÏDg van f 25 's jaare
te verschaffen, maar de meerderheid van den
raad schaart zich niet aan zgne zijde.
Aan da weduwe van den bode J. Visser Az.
wordt, op haar verzoek, eeae gratificatie ver
strekt en deze bepaald op f 50.
Van eenige herbergiers, kasteleins enz. is
ean verzoek ingekomen om in hefc vervolg
niet meer toe te staan dat danstenten op
de kermis worden toegelaten, daar zg hun
een groote concurrentie aandoen.
B. en W. zgn van oordeel dat, nn de kermie
bestaat, zg alles moet aanbieden wat er toe
behoort en het niet op den weg van den raad
ligt zich daaria te mengen.
Het college adviseert dan ook afwijzend op
het verzoek te beschikken.
Aldus wordt besloten, nadat de heeren
Goenen en Vau der Lseuw inwilliging van het
verzoek der herbergiers hebben aanbevolen.
De rekening dar gasfabriek over 1899 wordt
op voorstel van burg. en weth. en gunstig
advies der fin. commissie goedgekeurd 8B
vastgesteld met een batig saldo van f1250.54.
Op advieï der gascommiaaie wordt het bedrag
overgebracht op den dienst van 1900, met het
oog op den stijgenden prijs der kolen, en de
gaspi-ys bepaald op f 0.07° per M3. De gas-
commissie wordt uitgenoodigd, om, indien het
contract voor 1900 gesloten is, nadere voorstellen
te doen omtrent het al of niet handhaven van
den gasprys.
Eene reclame van H. Kuzee, in zake zyn
aanslag in den H. O., wordt: gewezen van de
hand.
Na goedkeuring van eenige af- 6n overschry-
vingan wordt de vergadering gesloten.
LETTEREN EN KUNST.
Zooals den lezers van dit blad resda be
hand is, zal het Boheemsch strijkkwartet, dat
in Maart 1897 ook alhier concerteerde en toen
zulk een uitbundïgea bijval verwierf, op Don
derdag 15 Februari a. s. in de Concert- en
Gehoorzaal alhier weder optreden.
Elke aanbeveling om de Bohemers fce gaan
hoeren, mag m. i. overbodig heeten. Hunne
kunst toch grenst aan het volkomene, en
hunne reputatie als kwartetspelers is wereld
vermaard.
Naar ik veronderstel, zal dan ook de een
voudige mededeeling van de uit te voeren
werken reeds voldoende zgn om groote belang
stelling voor deze uitvoering te wekken.
Het programma is sis volgt samengesteld 5
lo. P. Toehaikowsky, Kwartet D-dur op. 11
g Moderato e simplice, b Andante cantabile,
c Scherzo Allegro non tanto, d Allegro giusto.)
2o. L. v. Beethoven, Kwartet C-moll op. 18
no. 4 (a Allegro ma non tanto, b Scherzo, c,
Menuetto, d Allegro.)
3o. R. Schumaca, Kwartet A-moll op. 41
no. 1 Introdazione-Andante espressivo, b
Scherzo, c Intermezzo, d. Presto.)
JAN MORKS.
De beer Beets, predikant te Arnhem,
zoon van prof. Nicolaas Beets, is ook artist.
Hy maakte o. a. sprekend gelijkende busten
van zijn vader, van dr J. J. Homoefc, en nu
dezer dagen van goneraal Van der Heijden,
zooals dieDa hoofd op hot doodsbed rustte. Me
vrouw Van der Hoyden moet zich heogelijk
ingenomen betoond hebben met de treffende
geiykenis.
TOLSTOY AAN HET WOORD.
In een interview met een Moskaueehen
journalist heeft Tolstoï zich over allerlei, o. a.
over kunafc en politiek, uitgelaten.
Hy zeide, dat zgn gezondheid üi3t beat was.
„Myn ontbinding is wel nabg maar dat
maakt mg niet onrustig en ik ga het onver-
mgdelyke zelfa gaarne te gemoet." Over zyn
nieuwen roman Opstanding zeide Tolstoï, dat
hy er tevreden over was, omdat hg daarin
eenige denkbeelden over de liefde, de hoogere,
ideale, en de lichaamsliefdo, endover een liefde,
die nog hooger staat dan de eerste, een bevrij
dende en veredelende, in welke juist de op
standing ligt, denkbeelden die hem op het hart
lagen, had kunnen uitspreken.
Over de kunst van andaren sprekend, zeide
Tolstoï, dat de techniek tegenwoordig verba
zend boog staat, maar dat is dan ook allee.
Dostojewski's techniek was beneden alle eri
fciek, maar hij heeft voor heel Europa een
nieuwe wereld geopend. Techniek is niet de
hoofdzaak.
Zoo by v. Ibsen's laatste stuk, Als wij dooden
ontwalcen. Tolstoï noemt het decadentischeu
onzin. Zoo is het leven nietdat zija geen
karakters. Maar terwijl men een 30 of 40
jaar geleden op zulk een stuk een venijnige
parodie had geschreven, vindt men het nu
mooi en voert hefc op. Er is geen literatuur
meer, er zijn alleen nog maar couranten en die
dienen geen zedelijke belangen, geen idealen
maar zyn een hazardspel geworden.
Men ziet, Tolstoï heeft zgn onde heftigheid
nog niet verloren. Ook niet waar hy over de
politiek, over den oorlog in Zuid-Atrika
spreekt. De vredes-apostel verklaarde, dat hy
er thans overheen is, maar in hefc begin hoopte,
zoodra hij zga conrant opnam, vurig te zullen
lezen, dat de» Eugelscben verslagen waren.
Tolstoï begrgpt niet hoe Engeland er toe ge
komen ia den oorlog te beginnen, terwijl de
weinige Boeren hun heelemaal geen kwaad
hebben gedaan. Hg vindt dezen aanval even
krankzinnig als dat hQ met den ouden jour
nalist, die met hem sprak, samen naar Sirel-
jua, een berucht café ch&ntanfc buiten Moekau,
zou gaan. (Hbld.)
De minister van marine brengt lm de
St. Ct. ter kennis van belanghebbenden dat,
krachtens kon. beBluit, in dit jaar bij het
Koninklijk Instituut voor de marine te Wil
lemsoord, na vergeiykend examei-, kunnen
worden geplaatsttwintig jongelingen als adel
borst voor de marine (zeedienst). Yoor hefc
korps mariniers worden dit jaar geen jonge
lingen in opleiding genomen.
Voor verdere inlichtingen zie men de Staats
courant.
De Donderdagavond gegeven soiree ten.
Hove was zeer luisterrijk en duurde tot 1 uur
Gedurende den cotillon onderhielden de konin
ginnen zich mefc verscheiden dames, die uitge
noodigd werden naast Hare Majesteiten plaste
te nemen. H. M. de koningin danste de ge
wone quadrille met den Oosfcenrgkschen gezant
bg ons hof, en de quadrille des lanciera met
generaal majoor Laman Trip. De Kon. Mil.
Kapel voerde de balmuziek uit.
Ta 's-Hertogenbosch overleed de heer mr0
T. H. Bondam, president van hefc gerechtshof
aldaar.
Ia 't wonder, dat wy het j^ar 1900 met
opgewektheid ingaan
Nadat iu 1898 de accijns op het gedistilleerd
bijna 81/. ton minder had opgebracht daa ia
1897, was de opbrengst iu 1899 alweer ruim
3Va ton minder dan in 1898.
In 1881, tot welk jaar de accijns de eenige
preventieve maatregel was togen 't drankmis
bruik, nog 9 81 Liter is hefc verbruik vaa
gedistilleerd ad 50 pc per hoofd der bevolking
sedert, om alleen van de last3te vier jaren
te gewagen, gedaald in 1896 tot 8.66, in 1897 tot
8.46 in 1898 tot 8.28 in 1899 tot 8.05 Liter.
Een verschil van meer dsn l3/4 Liter per
hoofdWaariyk, Nederland is thans op den
goeden weg. Volksbond
Door dan Centralen raad van dea Sociahs-
tenbond is „aan alle socialistische vereenigin
gen, die èu iangseconomiecben a langs politieken
weg hun doel willen bereiken", eene uitnoo-
digiog gericht voor eeae vergadering, waarvan
het doel is het vormen van één socialistische
arbeidersparty in Nederland.
In de litfchogiaphische metaal waren fabriek
der firma Rufctenberg en Van Santen te
Dordrecht, waarin in November jl. een hevige
ontploffing plaats had in den moffel, is dit
Vrijdag ochtend opnieuw gebeurd. Ook thans
was de uitwerking hevig. In de drukkerij slin
gerde de deur van den moffel met groote
kracht tegen de in de nabg held staande droog-
korven, waarvan er met blikken en al ineen-
gedrnkt of verbogen werden. Schier geen
ruit bleef hier heel. Eon zware balk der zol
dering by den moffd! is gespleten, de muur
op sommige plaatsen gescheurd. De vloer der
verniaserg ligt bezaaid met glasscherven en
van het kantoor werden de deur en al hefc
glaswerk totaal vernield. Ook aan hefc dak
werd schade toegebracht.
In de blik8iagory werden eenige ruiten ver»
bryzeld, terwyi de eensfceensmuur bg den mof
fel geheel ontzet word. De stoker van den
moffel kreeg een gat in 't hoofd, terwijl een
werkjongen een vry ernstige wond aan den
pols bekwam, welke in het gasthuis moest
worden verbonden. 'tHad ernstiger kunnen
afloopen; nog geen twee minuten te voren
waren er menscken in de buurt van den moffel
geweeot, en een geluk bij een ongeluk wash©6
