MfDDELRURGSCHE COURANT. Yrijdag 26 Januari. Ben vreeseljjke episode nit den oorlog. N°. 22. 143° Jaargang. 1900. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k b, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermo m-e t er- Middelburg 25 Jan. 8 o. vm, 44 gr. 12 u. 47 gr. av. 4 u. 46 gr. F. Verw. m. W. w.,ged. bsw. Advertentiën voor bet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, 'dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regi Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agentsni Te Terneuzen: m. de Jonente Oostburg firma a J. bbon8wijk. Middelburg 25 Januari. BMUEBUN»!^ ENZ. Bi) kon. besluit ia aan J. B. Arnold, op aiju verzoek, eervol ontslag verleend ala grif fier by bet kantongerecht te Gulpen. Mr WALTER -J-. Da heer mr F. J. F. M. Walter ia, na een langdurig ïyden, Diasdag avond te Grave, waar bij ten huize zijner familie verpleegd werd, overleden. Mr Walter was den 13 December 1846 te Grave geboren. Hy promoveerde te Leiden den 30en Mei 1871 eu werd den 5en November 1874 benoemd tot kantonrechter te Halst, welk ambt by 19 Februari 1891 verwisselde met dat van kantonrechter te Nijmegen. Hy was lid der Provinciale Staten van Zeeland van 1877 tot 1891, lid van den gemeen teraad van Halst vaa 1878 tot '91. In 1888 werd by gekozen tot lid van de Tweede kamer der Staten Generaal voor bet kiesdistrict Hontenisse en had als zoodanig zitting tot 1894. Sinds 1894 was mr Walter tevens lid van den gemeenteraad van Nijmegen. Hy deed zich als kantonrechter keonen als een kundig rechtsgeleerde, een humaan rechter en een welwillend man. Wars van zich op een hoog standpunt te stellen, zocht hy vriend- achappeiyken omgang met velen zyner mede. hnrgers en telde daarom in verschillende kringen vele vrienden, die zyn dood zeer betreuren. Sinds gernimen tijd werd mr. Walter's gestel ondermynd door de kwaal, die hem ten grave sleepte. Vaak bon hy zich daardoor niet geven, soq*Ib by dat had gewild, maar dat zal niet beletten dat zgn overlijden algemeen met deernis wordt vernomen en zyne medeburgers aan hem een vriendeHjk aandenken zullen bewaren. „Wie mr Walter's hulp inriep zegt de Prov. Gelden Njjm. Ct. verder kou er van overtuigd zyn, dat deze hem, waar bet mogelijk was, met bereidwilligheid werd verleend. Ooa als lid van den gemeenteraad steunde de heer Walter gaarne alles wat het belaDg der ge meente kon bevorderen eu menigmaal werd zyn zakeiyk advies daar met belangstelling geboord. Als steunpilaar der katholieke party in Nij megen, was de overledene een strijder met open vizier en een groot voorstander van evenredige vertegenwoordiging in onzen ge meenteraad. Ia zyn kwaliteit van voorzitter der H. K. kiesvereeniging Recht voor Allen gaf hy daarvan menigmaal biyk." UIT STAD EN PROVINCIE. By het gehouden examen in stenografie, stelsel Groote, zyn o. a. geslaagd voor het diploma 3e kl., correct en dnideiyk schrift, de heereu C. Boudewijnae eu G. de Neef, beiden te Middelbarg. Otto Lies is, volgens bet Weekblad voor Muziek, begonnen aan twee nieuwe werkeu van grooten omvangeen opera, waarvan de tekst is ontleend aan Coppée's drama Om de kroon en een oratorinm De Heilige Ursula Het te Goes bestaande mnsschengilde herdacht Woensdagavond in de Prins van Oranje «yn tienjarig bestaan. De vereeniging, aan- vanbeiyk opgericht m9t 22 leden, telde op eiode van het eerste j *ar van haar be staan er reeds 40. Dit aantal is nog geklom men tot 68, maar bedraagt thans 58. In de afgaloop en tien jaar werden ingele verd 23.322 mnesoben, voorts ook eieren van dien vogel, gedoode kraaien, zwarte mollen, eksters en ratten, samen 45.747 stnks. Ia zyne toespraak bestreed de vooizitterde bewering dat de musschen nuttige vogels zijn omdat zy ook 6Cbadelgke insecten verdelgen. Volgens hem is dat voordeel gering tegenover het groote nadeel, dat de mnsch aan de tarwe velden berokkent. Vlak by boomgaarden of opgaand hont, kan de landbouwer geen tarwe verbouwen, daar de mnsscben de rypende graanhalmen tot soms over de helft ledigen. Ea wat doet de musch een kwaad aan bloeiende vruebtboomen en in tninen aan jonge groentenzelfs moeten soms de botten van de krnisbessen bet ontgelden. Voof esnige weken deelden wg mede, hoe den 25en November, geiybtydig met een aan val der Engelachen op een Boerendorp by Derde Poort, een aantal goed bewapende Kaffers -ook een aanval deden en vronwen en kinderen ttls gevangenen medevoerden. Deze afschuwelijke gebeurtenis krijgt nog grooter beteekenis, door het volgende schaven aan de Kreuzzeitung. „Rustenburg, 10 Dec. 18S „Hier by den landdrost van het district Bustenborg liggen de beëadigde verklaringen der vrouwen en mebjes, die de Eogelschen door de Kaffers hadden laten vangen. Zij verklaren, dat zy door Kaffers gebonden en door de Engelsohen oateerd zyn. „Verhef toch in naam der menscbeiykbeid en der beschaving uwe stem tegen zulke schanddaden. Da arme schepsels zyn op 'i «ogenblik in het hospitaal". Baron v. Dalwig, Kon. Prnisisoh ritmeester b. d., tegenwoordig kapiten en batterij-chef in het Boerenleger. Andere Dnitsche bladen hebben berichten sran denzelfden aard. Naar men ons nit Brninisse meldt, werd Maandagnamiddag een yzeren aakschip, geladen met steenkolen, in het Keeten zoodanig aangevaren, dat het onmiddellijk zonk en de schipper slechts even tgd had om, zonder meer, geld nog te redden. De Bleepboot, die het onheil veroorzaakte, hteft de opvarenden nog in tydB kannen redden en aan den polder Brninisse aan wal gezet. Thans is BChipper Barrevoets van Vianen der waarts vertrokken om, als het schip met Jaag- water boven komt, zooveel mogelgk de lading over te nemen. Nadere byzonderheden ont breken nog. Een paar ingezetenen der gemeente Koevacht hebben zich tot Gedeputeerde S.aten gewend om dat college in kennis te stellen met bet feit, dat het nitreiken en op halen der kaarten voor de volkstelling niet overeenkomstig de ministerieels voorschriften heeft plaats gehad. Door den gemeenteraad van Zuiddorpe is de jaarlgksche jaar- en veemarkt, in plaats van op den tweeden Dinsdag van Maart, be paald op den tweeden Maandag van die maand. Mochten daartegen by andere gemeentebe staren bezwaren bestaan, dan dienen die vóór 10 Februari a. aan Gedeputeerde ataten van Zeeland te worden medegedeeld. Men schrijft ona: In Zeenwac h-V laanderen, en dat zal in andere streken misschien ook wel het geval zyn, openbaart zich in den laatatentyd onder de joogelieden uit den arbeidersstand, een algemeene trek om naar Dnicsebiand gaan. Westfalen en de Rijnprovincie schijnen net dorado te zyn voor de meeaten. Wekelijks verlaten een grooter of kleiner aantal werk lieden bnn streek om in den vreemde hnn geluk te beproeven. Hot spreekt van zeit, dat er zyn, die het daar tevergeefs trachten te vinden; anderen echter zyn gelnkkiger, verdienen er met gewoon grondwerk of in nolenmynen een ryk dagloon en weten in oetrekkelgk korten tyd een voor hnn stand aardig sommetje over te sparen. Enkele landbouwers zien met eenige be zorgdheid den naderenden zomer tegemoet nit Vrees voor gebrek aan werkkracht op dei boerdery en omdat zij wellicht eeB hooger dagloon zuilen moeten betalen doordesohaarsoh- aan werkvolk. Dit laatste was voor den werkenden stand zeker wel gewenacht. Tot zoover onze bericht gever. Wy willen niets afdingeD op de waarheid van hetgeen by mededeelt, maar meenen toch even te moeten herinneren aan de herhaaldelijk van offioieele zijde gedane waarschnwiDgen tegen het lokken van werklieden naar Dnitaob- land. Groote voorzichtigheid, vóór men zich by den een of anderen werkgever verbindt, is zaak en het inwinnen van information by be voegde autoriteiten alleszins aanbevelens waardig. In eene Dinsdag te Axel gehouden ver gadering van commissies nit de gemeenteraden van Axel en Hulst, is, op voorstel van de commissie nit Hulst, besloten, eene circulaire met afiruk van het adres van mr VanDeinse, tot verbetering van het kanaal Axelscbe-Sasaing naar Halst, te zenden aan alle gemeente- en polderbesturen in Zeenwsch Vlaanderen O. D., de kamer van koophandel en de ecbippersver- eeniging Schuttevaer, te Terneozen, de afdeeling Hulst van de Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland, en andere be langhebbende lichamen of vereenigingen, met verzoek, hetzg door een zelfstandig adres of betuiging van adbaesie, het verzoek van mr. Van Deinse te steunen. 's Rijks Oude Archieven. (Slot.) In het verslag over 1897 omtrent dat archief in Zeeland meldt de ry ka-archivaris dat hij de regeling van het archief der rekenkamer voort zette. De rekeningen, die nog niet beschreven waren, ongeveer 3000 stuks, werden onder handen genomen en afgemaakt. Daarna hield de archivariB zich bezig met de regeling der registers en Jesse stukken der rekenkamer, een omvangryke arbeid, vooral omdat dit gedeelte van het archief uit zoo heterogeene bestanddeelen bestaat. Ook de regelicg vat» de ar q uiten der reken kamer werd door den heer De Waard voortgezet. Ia bet jaar, waarover het verslag loopt, werd inventaris en de regeatenlgat van het archief der stad Reimerswsal te 'a-Gravenbage gedrukt De commies chartermeester Van Visvliet heeft de regeling der rechteriyke archieven van Staats-V laanderen verder voortgezet, en in de eerste plaats dea inventaris van het archief van den raad van Vlaanderen voltooid. Onder de aanwinsten van het archief wordt! als de belangrykste genoemd eene verzameling indices op de staten resolutiëa van 1575—1725; 28 deelen. De Dien we index big kt iu opzichten voortreffeiyk te zyn en een nuttig hnlpmiddel by het doen van onderzoe kragen. Zeer belanggHk is ook de verzameling synodalia en claeaiculia, die nic de nalaten setup van prof. Acqaoy is aangekocht. Ook werd dat jaar het administratief gedeelte vak bet archief van Hnisterainbacht, dat nog altyd te Bnlst, waar het niet tehuis behoorde, ver toefde, naar het depó; overgebracht. Uit het verslag over 1898 biykt dat de heer De Waard de liassen met acqnittea, behoorende de rekeningen van den ontvanger-generaal te lande en van de vendumeesters, die te Middelburg, Vlis&ingen, Veere en Zierikzee ge vestigd waren, geïnventariseerd heelt. De archivaris heeft in dat jaar het archief De Süd-Afrikanische Zetting bevat een brief uit Rusteuberg van 11 December, waarin de verhaten over de mishandeling bevestigd woiden. „Liefst zou ik na maar zwijgen van de beest achtige handetwyze der Eogelschen; maar ik moet er over schryven ter wille van de men- «cheiykheid en de beschaving. -Uw geëerd blad wordt ook in Dnitschland veel gelezen, en het is dringend nooaig, dat Europa de gruweldaden kent, door Engelsche soldaten bedreven. Het «preekt van zelf dat ik, zoo coodig, er met mijn naam borg voor sta, dat ik nit den mond aer mishandelde vrouwen zelf vernomen heb, boe Engeltche soldaten ze geweld hebben aan. gedaan. De schnrken gelastten Kaffers, de on- gelnkkigen vast te hoaden, terwjji de soldaten bnn Bchacdeiyk bedrijf volbrachten. Een arm kind werd door vier Kaffers vastgehouden en door negen onmenschen mishandeld. De ver klaringen dezer ongelnkkigen zyn onder eede «fgelegd. Verscheiden vronwen liggen in het hospitaal." De redactie van het blad schrijft daar bet volgende by; „Dit betreft de vrouwen die by de over rompeling van Derdepoort door de Kaffers gevangen genomen, en toen door den Eogel aohen officier teruggezonden weraen. De zaak scheen ons zoo atscbnwelgk>n ongeloofelijk toe, dat wij telegrafisch aan den staatssecretaris te Pretoria hebben gevraagd of hy ze kon bo vengen. WjJ hebben nog geen antwoord oat- der Abdy onder handen genomen. Het archief bestaat uit enkele weinige registers cn een groot aantal charters, wier beschrijving iu den gedrnkten inventaris van de oorkonden der grafölyke regeering veel te wenachen overlaat. De heer Van Vi»vliet heeft het administra tief gedeelte van het archief van het Hnlster- ambacht, dat nit Halst was overgebracht, geordend. Het depót ontving een balangryke aanwinst, doordien het archief van den kerkeraad der herv. gemeente te Atnemuiden in bruikleen aan hat ryk werd afgestaan. Verder zyn onder de aanwinsten belangryke stukken nit de nalatenschap van den heer mr W. J. Roy aards Van den Ham en de verzame ling van de erven van den heer J. P. van Visvliet verkregen. Nog verdient opmerking de klacht van den archivaris, dat noch de door hem bezorgde aflevering van den inventaris der charters der grafelijke regeering, nit te geven door de Provinciale staten, noch de inventaris van het rechteriyk archief van Middelburg door den heer Van Visvliet, boewei beiden sinds lang gereed zyo, in druk zyn verschenen. Aan het verslag zyn aio by lagen toege voegd: inventarissen der charters van Huls- terambacht, van eene verzameliog charters te Veere en van het archief van den kerkeraad van Arnemniden. Wy hebben nit de verslagen slechts hier en daar een greep gedaan en zoo in wijder kring, dan deze offioieele boekwerken in den regel bereiken, de aandacht willen vestigen op deze interessante uitgaaf. Misschien wordt by sommigen daardoor de lnst opgewekt tot een nadere kennismaking ermede, die wellicht er toe leiden kan meer aandacht te schenken dan veelal gedaan wordt aan officieele bescheiden, die de beoordeeling der geschiedenis van het verleden gemakke lijker maakt en znivetder doet zyn* Semssnteraad van Middelburg. Zitting van Woensdagmiddag te 3*/s nar. (Slot.) Voorzitter de heer jhr mr L. Sohorer, burge meester. Afwezig de heer Wisboom Verstegen met kennisgeving. De heer Den Bouwmeester, zyne bestryding van het voorstel van bnrg., betreffende het slniten van een contract met de ü<-ma F.i Wibaufc en Zoon te Vlissingen, ter levering van Dnitsche gaskolen, voortzettende, zegt dat hem by een vluchtige beschouwing van bet contract, zooals dat zal gesloten worden, ge bleken is dat de gemeente verschillende rech ten prijs geeft, wat spreker gevaarlijk acht. Er is tyd genoeg om de kat nit den boom te kyken, en dat zon de heer Den Bouw meester willen doen, al bestaat de mogelykheid dat de gemeente, tengevolge daarvan, misschien iets meer zal moeten betalen. Dat zon toch uog heter zyn dan zich aan banden en voeten te laten binden door het syndicaat. De voorzitter wijst op de groote onzekerheid, die bestaat, en meent dat door de gemeente niet gespeculeerd raag worden op het uiteen spatten van het syndicaat en op verlaging van den kolenpry». vangen, maar wel hebben wy verscheiden, andere particuliere brieven van hetzelfde com mando gezien, welke het bericht van die on- menschelgke handelingen bevestigen." Ook de Frankfurter Zeitmg heeft een be richt nit het Boerenkamp by Derdepoort dat deze grnwelen bevestigt. Het aantal der onge lnkkige vi ouwen was volgens dat bericht zeer groot en er waren meisjes by van twaalf jaar. Na een matBch van zestig mijlen werden zij door Kaffers vastgebonden, opdat de Engelsche. soldaten baar konden mishandelen. Eenige dezer vronwen en meisjes liggen thans in hei hospitaal, aangetast door dezelfde ziekte, die zoo algemeen onder de Engelsche troepen is verbreid. O Hoewel deze berichten de grnwelen bevesli gen, is er ém lichtpunt. Eau vriendeiyke band zond ons de beëedigde getuigenverklaringen, door de dames Johanna Jacoba Potgieter, baar dochter Carolina, mevr. J. Smit, mevr. S C. Pretorius en haar dochter Anna, in banden van den vrederechter W. N. Glaceer te Mesecb, district Matieo, afgelegd, ei in dat sink woidt over deze grnweiyke mis handelingen niet gerept. Is met opzet, om de vronwen te sparen, dat gedeelte in het rapport weggelaten? Oi heeft het door baron VonDalwig gesignaleerde feit tact «odpre yronwep plaats phad? Bnrg. en weth. achten bet gewenacht de gedragslijn te volgen, door andere gemeenten tea deze gevolgd. Da heer Den Bouwmeester merkt op dat hij niet speculeert op het niteenspatten van het syndicaat, maar alleen heett weerlegd de mo tieven, die in de vergadering van bnrg. en weth. door den directeur zyn aangevoerd. Eerst waren bnrg. en weth. het met hem eens; na de motieven van den directeur zyn zy van een andere meening geworden. Ea die motieven zyn, volgens spreker, ge logen. De voorzitter blijft er by dat burg. en weth. aanneming van hun voorstel voor de gemeente wensoheiyk big ven achten. De heer Koole wyst in de eerste plaats erop dat de bepalingen van het contract levering aan da mya voorschrijven, niet te Middelburg; dit vindt hy een groot bezwaarverder vraagt lij of, als Engelsche kolen kunnen gebruikt wor* den, bet wel wenscheiyk io zich nu met han den en voeten gebonden aan het synlicaat oyer te geven. Hy achtte spoedige aanvulling van den kolenvoorraad noodig en wil dat met Engel sche kolen doen. De heer Sprenger merkt op dat, volgens hot beweren van den directenr, de Dnitsche kolen niet kannen gemist worden. De heer Den Bouwmeester wyst op een bepaling in het voor hem liggend bestek,, van voor negen maanden, waarin is gezegd dat ook alleen Engelsche kolen kunnen gele verd worden. De heer jhr mr E. P. Sohorer stelt de moei'» ifjkheid in 't licht om in deseu een oordeel nit te spreken. Hy kenrt de baast, die de aanbieder maakt teö opzichte van het al of niet aannemen zijnef offerte, zeer af. Welk nadeel zal nn grooter zyn s dat dg gemeente van slechter conditie zal zyn hg niet goede uitvoering van het contract of schade lijdt door gebrek a*n kolen Wyi hy gelooft dat het laatste erger zoti wezen dan het eerste, zal hy meegaan met toef voorstel van bnrg, en weth. De heer Van Dnnné wyst erop dat de bei- staande voorraad met Engelsche kolen kas! aangevuld worden» De heer Tan der Swalme zal niet met hef voorstel van bnrg. en weth. medegaan. Men kent de bezwaren, die nit aanneming van hef aanbod van de firma Wibaufc zullen voort vloeien, maar men weet niet of de toestand niet beter wordt en daarom zon hy dit willed afwachten. De heer Tan Teylingefi vtaagfc of de &eef Dén Bouwmeester de nadeelen kan begroeten.) die geleden kannen worden indien het aanbod der firma Wibant worde afgewezen. De heer Dea Bouwmeester zegt dat heé risico loopt over 500 k 600' ton. De keer Koole zegt, dat men niet te veel mag rekenen op bet spaarpot je kan de fabriek j men moet zorgen dat men voldoenden aanvoer krygt. Dat is noodig met het oog op der* tegenwoordigea politieken toestand. Dg heer Hegse meent dat er te weinig aan dacht geschonken wordt aan de groote vraag of de bewering van den heer Den Bouwmeester juist is, dat men ook met EngelsCbe kolen fabriek dry ven kso, Ziedaar een vraag die wy niet kunnen be antwoorden. Maar op zich zelf zyn de beëedigde ver" klaritgen der dames al erg genöeg en ook om veel eigenaardigs, dat men er in vindt, wel de opneming waard. Op Zaterdag 25 November; ongeveër ean half nnr vóór zon op; toen wy in bed waren; behalve mevrouw 3. Potgieter, hoorden wg een maxim schieten, waarop G. Potgieter, P. Potgieter, G. Cortaar, I». Smit en A. Kruger, van wie de vier eersiea by one in huis wa ren, begonnen zich te verdedigen tegen een kaffer-commando, dat naar onze huizen toe snelde. Na de twee jasties (charges) van den vyand staken wy de witte vlag (zijmie een beddelaken aan de bovenste end van een riet gebonden) op, omdat wy allen vronwen waren en de 4 (o?) mannen, onmogelijk zich langer zonden kanoën verdedigen, daar hnn amautie gedaan was en de macht van den vyand overweldigend en ons byna omsingeld had. Tot viermalen achtereen werd de witte vlag door mevr. Potgieter opgestoken. Dcoh telken mala werd de riet, waaraan de vlag was, in haar hand stuk geschoten. De kaffers hadden oas omsingeld, en schoten geduciglijk op ons; wy vluchtten toen in dó richting van den vyand, hnn toeroepende dat wy slechts vronwen zyn, en dat niet op ons moesten senteden om to telneten, Pqcb eg hielden nan op öaa te schieten tot op cneö' veer acht treden. Gedurende deze vlacMë schoten zy Johanna Potgieter en zoontje vasf P. P. Potgieter door de hand. Vóór wij begonnen te vlochten, sagen wy Gert Oostsjn vallen door een kogel. Wat van de anderen geworden is weten wy niet, daar het gevecht te hevig was. Wy werden toen allen gevangen genomen door tuasohenkomst van een oorlams kaffer, dia onder den vyand was. Zy brachten ons door de rivier te zaraeu met de vrouw van Christi- aan Potgieter, die door den vgsnd gewond was aan het linkerheen, boven de knie, naar een Kafferstadje aan de overzijde. Voor dat wy by het stadje kwamen, ont moetten wy 15 Engelsche wielrijders, gewapend met revolvers, en een Engelschman te paard, gewapend met geweer en sabel. Laatstgemeld®, toen hy ons voorbykwam, glimlachende, en zei ie in prompt Ho.landaoh; Julie was altoos baas; is jalle nog baas?" By het stad j j aangtkomea zjjnde, wSrdefi wy door G-ibooheni, onderkapiteia vati Liachwe, verzonden ns?.r een Kaffarstsdje Molouwiewy bleven daar deü geheelen dag tot kort voor zonsondergang. Wy hadden negen kinderen bij onsi By do stad van Monlowie aaide de onderkapitein ons, dat hg de meiden wegzond naar de hoofdstad Moohndi, daar by bevreesd waa vour MÖVSli

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1900 | | pagina 1