MIDDELBURGSCHE COURANT. IT. 301- 142* Jaargang, 1899. Donderdag 21 December. De*e courant verschijnt dagelijks, met uitzondoring toe Soh» en 7sostdagss. P*tja> per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franse p.p.,/f.-~. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermo me ter Middelburg 20 Dec. 8 u. vm. 25 gr. 12 u. 27 er. av. 4 n. 28 gr. F. Verw. zw. Z. 0. w., ged. bew. m?st. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór Mn uur saD het bureau bezorgd tjjn. AdvertentiSn: 10 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andore familieberichten en Dankbetuigingen ran 17 regels 1.60elke regel meer 20 cent. Reclames 40 eent per regel Groote letters naar de plaats die *g innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten! Te Terneuzen: M. de Jongï te Oostburg firma Al J. Bronswijk. Om te voldoen aan veler verlangen, ge grond op de belangstelling in de tegen woordig zoo hoogst gewichtige gebeurtenis sen in Zuid-Afrika, deelen wij mee dat zij, die zich tegen 1 Januari op de Middel bar gache courant abonneeren, de deze maand nog verschijnende nommers kosteloos ontvangen. DE ADMINISTRATIE. Middelburg 20 December. De minister van marine en de Tweede kamer. Als er zijn wien het moeite bost bij de her innering aan de Kamerzitting van Vrijdag: ernstig te blijven, dan zouden wij er hen zeker niet lastig over vallen zoo schrijft de Arnh. Crt. Aan den eenen bant toch een Minister, dia schriftelijk en mondeling de noodzakelijk heid betoogt eener voorziening in de maritieme verdediging vaa Nederland, omdat de oude i schepen nit den tijd en versleten zijn, maar niettemin er genoegen mede neemt dat zijn defensieplan van Nederland geheel wordt ter- zflde geschoven 6d er genoegen mede neemt dat hem dö gelegenheid wordt gegeven om in 1900, in plaats van 1901 zooals zijn voornemen was voor te stellen, een de*de scVip van hef type Koningin Regentes voor den lodischen dienst, op stap fi te doen zetten. Aan den anderer kant eene Kamer, welker meerderheid, had de Minister znlk een schip aangevraagd, het hem zeker niet gemakkelijk zon hebben toegestaan, maar het hem Tetferlijk opdringt nn bij iets anders gevraagd beeftHet ministrieei leven van den Minister Rödl is weer voor een jaar verzekerd, en aan de Rijkswerf te Amsterdam behoeft de scheepsbouw niet stil te staaD, wij zullen niet zeggen dat dit resultaat der discussie en der stemmingen over de amende menten de- heeren Mees c. s. en der Commis sie van Rapporteurs zonder beteekenis is, maar het is dan ook het éénige resultaat. De defensieve maritieme bracht van Nederland i« even bedroevend gebleveD, als zij Vrijdag door den Minister werd afgeschilderd, en de politieke bracht van den Minister zeiven is ontegenzeggelijk verminderd. Bet defensieplan van Nederland, door den minister in zijne Memorie van Toelichting in groote trekken uiteengezet en in zijn Memorie van antwoord nader verdedigd, werd in onder- deelen slechts uitvoerig bestreden door den heer Verheij en den voorzitter der Commissie vbd Rapporteurs, den heer Goeboop. De heeren Saret, De Ras en Staalman betwistten hoofdza kelijk óf de opportuniteit van het ontvouwen van een defensieplan voor Nederland óf de wen- achelijbheid om dit te doen bij de begrooting, in plaats van in een wetsontwerp of door een algemeenen maatregel van bestnur. De beer S8ret in 't bijzonder stemde met den heer Van Gijn in, dat bij de bsgrooting in elk geval tijd en geleRenbeid ontbraken om ten aanzien van het gewichtig vraagstuk der meritieme verde diging eane wel overwogen beslissing van de Kamer te verlangen. De Minister Röall begon mat zijn defensie plan tegen de critiek, waaraan bet zonder twijfel nog veöl meer zou hebben blootgestaan dan thans bij monde der heeren Verheij en Goekoop geschiedde indien de Kamer niet wist, althans gevoeld had dat het amendement- Mees door den Minister als reddingsgordel op de politieke zee zon worden aangegrepen. Hij herinnerde bij zijn optreden zijn programma ondubbelzinnig te hebben ontwikkeld ten san zien van de reconstructie der oorlogsvloot zoowel voor Nederland als voor Indië, waar van het eerste gedeelte, de voorziening in de behoeften van Indië, thans zoover is uitgevoerd, dat nu het tweede, Nederlands maritieme ver dediging, aan de beurt komt. Die verdediging berust op een vast plao, in overeenstemming met den Minister van Oorlog vastgesteld; en op enkele hoofdpunten verdedigde de Minister vervolgens dit plan tegen de opmerkingen en bezwaren, daartegen schriftelijk en mondeling ingebracht. Geheel gaf hg den heer Mees toe dat er in Indië meer dan voor het moederland zich aan den horizon stippen vertoonen, die allicht tot onweerswolken zouden kunnen aan groeien, welke ons noodzaken zouden op ons qui-vive te wezen, maar ook in Nederland moeten wij klaar zijn om onze neutraliteit of onze onafhankelijkheid te verdedigen. Wenschte de Kamer echter eerst nog met de versterking der Indische vloot voort te gaan, dan zou de Minister zich tegen zoodanige omzetting inde volgorde van hetgeen voor de reconstructie der vloot door hem wordt geëischt niet ver zetten, maar dan slechts op de voorwaarde |D»tuurlJfk voor mg, niet voor de Kamer," haastte zich de minister er bij te voegen om het volgende jaar met ?.ija voorstellen ten behoeve van Nederlands maritieme verdedi ging terug te komen. Zoo was de reddingsgordel gegrepen, maar de beer Van Gijn achtte bet toch noodig nog eens uitdrukkelijk te verklaren, dat hg, door igoe stem aan het amendement-Mees te geven, zich niettemin volkomen vrg bleef beschouwen in zgn oordeel omtrent 's Ministers voorstellen met betrekking tot de vloot voor binnenland- dienst, indien de Minister daarmede in 't volgende jaar zou teiugbomeD, hetzg in eene suppletoire begrooting, hetzg in September bg de Staatsbegrooting. Eigenlgk was dit het natHurlgke standpunt ook van de groote meer derheid der voorstemmers van bet amendement- Mees, maar toch bon het geen kwaad dat 't nog eens duidelijk gezegd werd. Met de Btemming ging 't niet zoo gemakke- lgb als 't oppervlakkig wel zou schgnen, om voor of tegen een concreet voorstel zgnestem nit te brengen, en wel om de dubbele reden dat le de begrooting van Marine (gelgk trouwens ook die van oorlog I) zoo zonderling ïgericht, dat wg zeggen niet opdat leek er nauwelgks den weg in vinden baD, ie bg aanneming van het amendement aan begrootingswet eene beteekenis gegeven werd, geheel in strgd met den toelichtenden staat, waarbg de gelden van aanbouw voor een klein pantser schip en kanonneer booten voor Nederland bestemd werdeD, terwgl de Kamer het geld toestond voor een schip, be stemd voor den Indiscben dienst. Het laatste bezwaar werd door den heei Mees weerlegd èn door een streng logisch betoog, steunende op de ondubbelzinnige verklaringen van deu Minister en de voorstellers van het amende ment, èn door het beroep op een antecedent Tborbecke's eerste ministerie (1851). Ook voor het eerste bezwaar, aangezien dooi zonderlinge inrichting der begrooting het amendement gesplitst en over twee verschil lende artikelen verdeeld moest worden, werd oplossing gevonden door de uitdrukke- lijke verklaring van den Minister, dat na de stemming over het eerste deel van het amen dement, als dit aangenomen werd, bet amen dement der Commissie van Rapporteurs tot schrapping van een gelgk bedrag, als bg het amendement werd toegestaan, door hem zou worden overgenomen, terwgl harerzgds de Commissie van Rapporteurs verklaarde, alsdan hare verdere amendementen te zullen intrek- Het amendement werd voor zgue twee deelen met groote meerderheden aangenomen met 68 tegen 12 en 68 tegen 13 stemmen, grooter misschien dan ooit eenen Minister van arine op zgne aanvraag de bouw vau een schip werd toegestaan. Na deze beslissing omtrent de hoofdquaestie r Marine-begrooting daalde de belangstelling op zichtbare wgze. Toch was 't volgende debat met 't Oog op de belaDgen van het per der werven van groot belang en heeft dit laatste allen grond, den heeren Heldt, Nol ting, Staalman en De Klerk dankbaar te zgi voor de wgze, waarop deze afgevaardigden zich hunne belaDgen hebben aangetrokken. En te sympathieker was dit optreden der afgevaar digden nit den Btand der arbeiders, omdat het niet alleen, ja zelfs niet hoofdzakelgk de finan- cieele belangen der werklieden waren, waar voor zg in 't krgt traden. Zoo betoogde de heer Heldt b. v. dat, hoewel eerbiedigende dat aan de weryen strenge discipline heersebt en alles geschiedt naar militaire regelen, daar toch ook het groote nadeel tegenover staat datdearbei ders dezer Rijksinrichtingen zgn uitgesloten niet slechts van de particnliere, maar ook van de wettelgke organisatie van den arbeid, welke verkregen is door de wet op de Kamers van Arbeid. Het ligt voor de hand dat de Minis ter dit bewaar niet kon wegnemendie werk lieden stonden in ganach andere verhouding dan hunne staudgenooten tegenover hnn patroon, in casu den Staat, vertegenwoordigd door den Minister, die verantwoordelgk is tegenover de Kamers en zich dus niet tot beslissingen kan laten dwingen, door Kamers van Arbeid of verzoeningsraden genomen, waarvoor verantwoordelgkheid niet zou kunnen op zich en welke hem met de Vertegenwoordi ging in conflict zouden kannen brengen. Voor 't oogenblik, wg erkennen 't, zien ook wg nog geene oplossing voor het door den heer Heldt ontwikkelde bezwaar, tenzg men er een argu ment te meer in zou willen zien voor de op heffing der Rgkswerven, zoodat in 't vervolg de geheele scheepsbouw ten behoeve der Marine aan de particuliere werven zou moeten worden toevertrouwd, wat thans reeds voor een langrgk deel pleegt te geschieden. buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Washington, in dezelfde hoedanigheid be noemd bg de regeering der Vereenigde Staten van Mexico; is dr Ritzema Bos, buitengewoon hoogleeraar aan de Gemeentelgke Universiteit te Amster dam, directeur van het phytopathologiech laboratorium Willie-Commelin-Scholten aldaar, benoemd tot ridder in de orde van den Neder- landschen Leeuw. De ministers van binnenlandsche zaken en van koloniën verl eenen deze week geeD audiëntie. WKBIIK &AJEKR. In de Dinsdag gehouden zitting is het alge meen debat over de begrooting van oorlog gesloten, nadat de minister Eland het woord had gevoerd in verband met de gemaakte op merkingen. Hg verzekerde alleen de rapporten over den verkorten oefaningstgi niettepubli- ceeren, om de hoofdofficieren niet in het debat te brengen. Terwgl er nu 4 korpakommandan- ten voor en 5 er tegen zgn, zullen er na wg- ziging der kommando's 6 voor en 3 tegen zgn. Militaire discipline is in korten tgd wel te lee; en, daar de Transvaalsche oorlog bewijst dat het iets anders is dan wat in de kazerne geleerd wordt. De verkorte diensttgd is vol Het Zwitsersche stelsel is niet voor Ne derland geschikt, daar terrein en personeel anders zgn. Zgn plannen zgn overgangsmaat regelen, maar niet in de richting van het Zwitsersche stelsel. Hg bleef krachtig het nut van het reserve kader verdedigen en daEkte den beer Troel stra, dat deze uitgelokt heeft redevoeringen van leden, die niet den naam van anti-militai- risten verdienen. Hg ontkende, dat de stelling Amsterdam een versterkte mnizenval zon zgn, ea beloof-ie zgn kracht aan verbetering van dea toestand der cavalerie te zullen beproeven. O rerwe giDg verdient, na te gaan of dienstweigeraars ua zekeren straftgd kunnen vrggesteld worden. BEZOLDIGING RECHTERLIJKE AMBTENAREN. De minister van justitie heeft aan de Eerste Kamer naar aanleiding van het verslag be treffende het wetsontwerp tot uitbreiding van het personeel der Rotterdamsche rechtbank te kennen gegeven, dat, wanneer de verhooging van de jaarwedden van rechterlgke ambtenaren onafwgsbare eisch blgkt te zgn, de mid deleu daartoe niet behoeven gezocht te worden le gelden die thans als emolumenten door griffiers worden genoten. De verhooging van jaarwedden, zelfs van enkele rechterlijkt- colleges, eischt een geldelijk offer, hetwelk niet opgewogen wordt door het bedrag der emolu menten, thans door enkele griffiers genoten. BENOMHNWiA ESZ. Bg kon. beBluit: is W. A. F. baron Gevers, benoemd minister- jreaidentie met den persoonlgken titel van wg het zouden betreuren wanneer de opkomst bg die gelegenheid minder was dan bg zgn eerste optreden. Ea men weet: twee avonden zoo kort achter elkaar gaat het publiek niet uit; en velen verkiezen komedie boven zulk een voordracht. En dit zal nu te meer het geval zgn, omdat hoogst waarschgnlgk, hoewel dit nog niet ge- zeker is met het oog op de ongesteldheid van den heer Van Kuijk, de Nederlandsche Tooneelvereem'ging zal opvoeren Het faillissement van Björnson. Mejufvrouw E. Köhnen, onderwijzeres in het Duitsch aan school G alhier, nam heden een zeer hartelgk afscheid van de leerlingen dier school. Namens allen werd haar, als aan denken, een blgk van waardeering geschonken. da aanbieding daarvan sprak de ondste leerling der hoogste klasse eenige woorden, waarbg zg dank betuigde voor het onderwgs, van de vertrekkende onderwgzeres genoten. getroffen dankte mejafvronw Köbnea, wien het afscheid blgkbaar zeer moeilgk viel, voor deze lieve attentie. Het telegraafkantoor te Middelburg zal den eersten Kerstdag open zgn als Zondags, en Dinsdag tweeden Kerstdag ook als Zondags maar met verlenging van den middagdienat tot 4 30 n/m. Het intercommunaal rgkstolephoonbureel is voor de beide Kerstdagen open als des Zon dags. Op het strand bg den molen vanVron- wepolder in het Veergat heeft een grond, verzakking plaats gehad, die nog al belacg- rgk schgnt te zgn, daar bg zeer laag warer teile kleiranden van den dgk af zeer goed te zien zgn. De rgkspolitie had eelert lang vermoeden dat eenige bewoners van Schellach, onder die 3ente, zich schuldig maakten aan strooperg op groote schaal. Tuch mocht het haar niet gelukken de daders te vatten. Maandagavond liepen echter drie hunner in den val, personen die niet nit armoede stroopen, daar zg ruim hua bestaan hebben. Mohammedanen in Indië. Dezer dagen werd gemeld dat volgens Turksche blad Servet 35 000 Mobammedaansche inwoners onzer O.-Ind. bezittingen zich tot den saltan van Turkge hadden gewend met het verzoek, de Ottomanische nationaliteit te mogen erlangen. Naar aan Het Vad. uit volkomen vertrouw bare bron is medegedeeld, is bg de regeering te Konstantinopel van een zoodanigen stap niet 't minste bekend. Trouwens er was reden om de mede- deeling van bet Turksche blad niet voor ernst op te nemen, daar art. 3 van de wet op de Ottomanische nationaliteit een verblgf van jaren in het Rgk voor de verkrgging daarvan als vereischte stelt. Wg kunnen er nog bg voegen dat ook in Indië van het beweeide overgaan der 35.000 Mohammedanen niets bekend is en dat zon toch wel het geval dienen te zgn, daar voor een dergelgken overgang ook een „ontheffing" nit het Nederl. onderdanen verband noodig zon zgn en deze noch is verleend, noch gevraagd." UIT STAD EN PROVINCIE. Naar men ons meldt, zal de heer Willem Royaarda, die ten vorigen jare hier ter stede Julius Cesar op zoo uitstekende wgze ver tolkte, Vrgdag 5 Januari weder alhier op treden, thans met Richard II, eveneens vbd Shakespeare. Deze voordracht gaat ook weêr uit van de Vereeniging tot bevordering van goede voor stellingen op kunstgebied. Met hoeveel ingenomenheid wg die mededee- ling begroeten, kunnen wg toch niet nalaten te vragen of het niet beter zou zgn, dat op treden eenigen tgd later te doen plaats hebben Woensdag 3 Januari geeft de Nederlandsche Tooneelvereeniging hare vierde abonnements- voorstelling. Vooral in bet belang van den heer Royaards zeiven doen wg die vraag. Er komsn zulke goede berichten ook van deze voordracht, dat I 1 ai 150 per H. L. wegens den geringen voorraad, die voorhanden is. Dat particu lieren er eerstdaags toe overgaan kolen fondsen op te richten, waar de handelaars voor zoo weinig provisie zorgen, is wel te voorzien. Dan zullen dezen klagen en mopperen, maar aan wie de schuld 1 Onder Hengstdgk zakte Maandag de 72jarige koewachter P. S. plotseling ineen. In eene naburige woning binnengedragen, gaf hg spoedig den geest. Men sohrgft ons nit T e r n e u z e n. De dag van Dinsdag was er een niet zonder beteekenis voor deze gemeente. Zooals reeds per telegraaf is medegedeeld, werd toen door den burgemeester de eerste steen gelegd voor de, door de Soeiêté de For ges et Aciéries Neerlandahes Terneuzen, te bouwen gzer- en staalfabriek. Het iB bekend dat reeds lang de mogelgk- keid werd overwogen van het stichten eener gzer- en staalgieterg bier te lande en dat zelfs eene commissie van mannen van betee kenis in de gzer-induatrie daaromtrent hare meaning in een rapport neerlegde. Waar men algemeen van meaning was dat zoodanige inrichting hier te lande niet mogelgk was, zelfs indien de regaering haar steunde, is het zeker eigenaardig dat op eenmaal te Terneuzen, zonder dat eenige toezegging werd gedaan, een dergelgke stichting verrijst.} De voorbereidende stappen vorderden Diet veel tgd. Eenige bnitenlandsche heeren stelden alhier een onderzoek in naar de mogelgkbeid om een terrein te koopen en eenige weken later was de koop reeds een vo'dongen feit. Om 12.05 voerde Dinsdag een Bpeciale trein de genoodigden naar het terrein, waar de eerste steen gelegd werd en na afloop der plechtigheid begaven de genoodigden zich naar bet Hotel der Nederlanden waar in de versierde bovenzaal een diner werd aangeboden. Het muziekgezelschap Apollo gaf gedurende het diner een concert. Te Goes is Dinsdag door de politie in arrest genomen zekere heer B. uit Rotterdam, die, om een vonnis van 6 maanden te ontloo pen, de wgk naar België wilde nemen of had genomen en van daar nu in Zeeland was ge komen. Op de interhatiouale tentoonstelling van voedingsmiddelen en kookkunst te Antwerpen is o. a. met een zilveren medaille bekroond de beer Jacques de Oranje te Z i e r i k z e e. In de Dinsdag te Bruinisse gehouden raadsvergadering werd mat algemeene stemmen besloten tot verhooging met t 70 der jaarwedde van den geme ante-arts en deze alzoo gebracht op f 350. Miuder succes had een onge adres van den lantaarn-aansteker, dat natuurlijk werd ter zijde gelegd, terwijl nog bovendien de opmerking gemaakt werd dat ver schillende lantaarns ia den laatsten tijd zeer slecht branden, waarop hem door burg. en weth. met ernst zal worden gewezen. Eene betaling nit de onvoorziene uitgaven groot f 46.84, wegens schade aan vaartuigen, veroorzaakt door schuld van een gemeente ambtenaar (reeds eerder gemeld)werd toegestaan. Omtrent een adres van bewoners der Korte- ringstraat om rioleering aldaar, werd voorloopig besloten bet ter zijde te leggen tot, over twee jaren, eene der loopende geldleeaingea vrijkomt gewone rondvraag vroeg de heer Jnmelet of de uitgenomga palen ia da haven weder zullen worden geplaatst, waarop de voorzitter antwoordde dat hiervan reeds werk gemaakt werd. De h8er Hoogerhaide vroeg om den voor zitter van het dijkabestuur te verzoeken de slnia te doen Blniten, met het oog op water- in geval er brandgevaar mocht ontstaan. Daartoe werd besloten. Naar men verneemt, is aan den minister van financiën het verzoek gericht om een ge deelte van het in Haamstede liggend staats domein, onmiddeliyk grenzende aan het strand te Wester-Schouwen, in erfpacht of in koop te verkrijgen, met het doel om daarop een badhuis te stichten. Uit S t. A n n a 1 a n d schrijft men ons Nauwelijks vriest het eenige dagen, of de ongemakken van den winter doen zich op ons eiland gevoelen. De reisgelegenheid over Stavenisse werdt zeer moeilijk; alleen over Tholen kan men gemeenschap honden met overige deel van Zeeland. Da&r heeft men alleen dit nadeel, dat men dubbel veergeh betalen moet voor dobbel ongemak en dub bele kou, die men er lijdt by ijsgang. Een ander bezwaar is, dat de aanvoer van steenkolen onmogeiyk is. In Scherpenisse, St. Maartensdijk en Tholen betaalt men reeds In de Dinsdag te Schoondyke ge houden raadsvergadering werd o. m. medege deeld dat de koninklijke goedkeuring is gehecht aan de beffiogsbesluiten op begrafenisrechten, markt- en schoolgelden. Besloten werd tot wyziging van den ligger der wegen en voet paden, tot bet verzekeren van gemeentewege van do werklieden tegen ongelukken by den bouw van het gemeentehuis, terwyi als ge neeskundige, belast met doodochouw en vacci» natie, de heer J. J. Fraser werd benoemd. HER IJ K. De heryk der maten en gewichten in 1900 zal plaats hebben in de navolgende gemeenten en op den tyd daarbij vermeld Middelburg, ook voor St. Laurens, 4, 6, 6, 9, 10, 11, 12, 16, 17, 18, 19, 23, 24, 25, 20, 30 en 31 Januari, 1, 2, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 15, 16, 20, 21, 22, *3, 27 eu 28 Februari, 12, 7, en 9 Maart. Oost- en West-Souburg, ook voor Rit them, 12 Maart. Vlissingen 13, 14, 16, 16, 17, 19, 20, 21,22 23 eu 24 Maart. Arnemuiden, ook voor Nieuw- en St. Joosland, i Maart. Veere, ook voor Vrouwenpolder, 27 Maart. Sarooskerke (Walcheren) 28 Maart des voorm0 Oostkapelle, ook voor Grypskerke, 28 Maart des namiddags. Domburg, ook voor Aagtekerke, 2 April. Westkapaile, ook voor Zoutelande, 3 April, Koudekerke, ook voor Biggekerke en Malia ker be, 4 April. Kortgene 9 April. Wissekerke 10 en 11 April. Coiynsplaat, ook voor Kats, 12 en 13 April. Stavenisse 23 April en 24 April des voor- middags. St Annaland 24 April dea namiddags ea 25 April. St. Philipsland 26 April. Oud-Vossemaer 27 April. Tholen 28 en 30 April. Poortvliet 1 Mai. Scherpenisse 2 Mei. St. Maartensdyk 3 en 4 Mei. Zierikzee, ook voor Kerkwerve, 11, 12, 13, 14, 15,16, 18, 19, 20, 21 en 22 Juni. Brouwershaven, ook voor Duivendjjke, 2 en 3 Juli. Zonnemaire 4 Juli des voormiddags. Noordgouwe 4 Juli des namiddags. Dreischor 5 Juli. Elkorzee 6 Juli des voormidiags. Ellemeet 6 Juli des namiddags. Renesse 7 Juli des voor middags. Nuordwelle,ook voor Sarooskerke(Sohouwen)j 7 Juli des namiddags. Haamstede, ook voor Burgb, 9 Juli. Ouwerkerk 10 Juli des voormiddagen Nieuwer kerk 10 Juli tf

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1