IIIDDELBURGSCHE COURANT. IT. 296- 142° Jaargang, 1899. Vrijdag 15 December. Middelburg 14 December. Ongepast? Het Tooneel. De«e courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Ion- en feestdagen, Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franee p.p., 1,— Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 14 Dec. 8 u. vm. 20 gr. 12 u. 22 gr. cv. 4 u. 30 gr. P. Verw.zw.-t. mat.O. w., licht bew. v. Advertentiën voor het eerstvolgeni nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd tijn. AdvertentiSn20 eent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 eent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige Voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis aan bet bnrean te bekomen. Om te voldoen aan veler veriadgen, ge grond op de belangstelling in de tegen woordig zoo hoogst gewichtige gebeurtenis sen in Zuid-Afriba, deelen wij mee dat zij, die zich tegen 1 Januari op de Middel burgsche courant abonneereD, de deze maand nog verschijnende nommers kosteloos ontvangen. DE ADMINISTRATIE. In een zijner laatste „Brieven uit de Hof stad" maakt de Haagscbe chroniqueur van de Arnh. Courant, na aanhaling van Aug. Bar- bier's schoone verzen over „populariteit", de voleende opmerking „Tot tweemaal toe is nu een Nederlaudsche ambulance van het Roode Kruis nit onze hoofdstad naar zee gegaan, om tal van geva ren en ontberingen ten behoeve van lijdende stamgenooten te trotseeren, zonder dat onze Koningin aan die daad van moed en opoffering een alleszins verdiende holde gebracht heeit Wel kwam er b i Je keeren een hartelijk tele gram van Harer Majeateics Moeder, maar Zyzelve, die dan toch de regeerende VorstiD en onze Landgenoote is, scheen 't overbodig te vinden een warm woord te spreken, dat voor de vertrekkenden een liefelijke herinne ring, en voor ons allen de welkome niting van koninklijke deelneming ware geweest. Men kan toch in de hooge kringen niet □menen, dat de regeerende Konii gin op die wijze aan de neutraliteit zon te kort doen Zooveel bekrompenheid ware ongeloofelgb. Het Roode Kruis is iaternatioaaal, bet brengt hnip waar te helpen vait, onafoaokelijk van landaard en maagschap. Dat de ambulances zich by de Boeren gaan voegen, zal niet in't minst verhinderen, dat ook iedete gewonde EngelschmaD, dien zij op haar weg vindeD, de best mogelijke verpleging harerzijds deelachtig wordt. Aan het Roode Kruis kan dus iedereen mededoen. Het is trouwens bekend, dat oob een gift van de Koningin onder de ingekomen gaven voorkomt. Een hartelijke afscheidsgroet zou voorwaar ook niet misstaan hebben. Laat ons hopen dat geen kleinzielige omge ving de niting van teleurstelling zal weten te smoren, gewekt door het zwggen, waar spre- kea ditmaal plicht was. Laat de Koningin juist in de ontvankelijke jaren der jeugd ver nemen, wat men zegt en denkt in de kringen baars volks. Als Zg de eigen woorden ge denkt, door Haar in de Nienwe Kerk te Am sterdam besproken, dan kan Zij de vrijmoedig heid slechts goedkeuren, die Haar niet onkundig wil laten van betgeen openlijk gezegd wordt. Neemt zij dergelijke vrijmoedigheid wél op, dan toont dit een hooge opvatting vanen vatbaarheid voor een koninklijk plichtgevoel. Daarmede kan zij de populariteit verwerven, die in persoonlijke hoogachting wortelt en daardoor van edeler gehalte is dan de onbe stendige ingenomenheid, waarmede nu als van Wij hebben Woensdagavond in den sehouw burg kennis gemaakt met den heer Daniel VerUerie, burgemeester van het een of ander Stadje in Friesland. Dit zal wel een heel klein en in elk geval een heel vervelend stadje wezen of misschien eerder een groot dorp, want de raad bestaat daar, volgens verklaring van het edel achtbaar hoofd, uit „domme boeren". Laat ons das maar zeggeneene kleine ge meente. Tot onzen spijt kunnen wij echter niet verklaren, dat wy het „genoegen" hadden die kennis te maken. Zelfs de by velen gebrui- keiyke vorm om dit na iedere ontmoeting te verzekeren, zon ons te machtig zyn. Zy is trouwens toch al dikwgls genoeg onwaar en ono precht. De heer Daniel Verkerk is getrouwd, op aandrang van zijn moeder en zijn stervenden Vader, met een bekrompen, vervelende vrouw, dochter van een even bekrompen predikant, en by heeft eeB niet minder kleingeestige moeder. In een oogenblik van lafheid, zwak heid en onmanneiykheid heeft by toegestemd Nancy te trouwen, hoewel hy zelf inzag dat sy geen vronw voor hem was en hy het enga gement wilde afmaken. Dat liet hy echter na om zyne familie. Die vronw begrijpt hem niet, gevoelt niets jwt zijne ideeën, zit steeds in een kook- of zelve en onwillekeurig de sieriyke verschyning onzer jeugdige Vorstin wordt begroet." De Residentiebode, dezen brief besprekende, noemde die opmerkingen ongepast, onvoegzaam ja, drievoudig bedenkeiyk. Oavoegzaam, om dat de Koningin in 't openbaar verweten is, dat zy bij een of andere gelegenheid niet van haar sympathie deed blijken. Despotisch, om dat bedoeld is geheel persoonlijke inzichten en daden van de Souvereine, waarin H. M. evenals ieder harer onderdanen te eenenmale vrij moet blijven, ook al aan banden te leggen. Verkeerd van inzicht, omdat hier bigkbaar na rijp beraad en zeer opzettelijk moet gehandeld zyn. Het Vad., dat eenige der opmerkingen van den briefschrijver in de Arnh. Crt overnam, protesteert ernstig tegen het door de Residen tiebode aangevoerde' Het blad zegt „De w#ze, waarop de briefschrijver zijn op merkingen had ingekleed, liet aan eerbiedige bescheidenheid niets te wenschen over. En zijn bedoeling was geen andere dan der Sou vereine in alle oprechtheid een advies te ge ven, dat hg achtte te zyn in haar belang, een advies, waarvoor zg geenszins te hoog staat en dat, al is zy dan door hoogwijze raadge vers omgeven, zij ook van de zijde van eeD eenvoudig burger niet behoeft te versmaden Het was misschien, om dit dadelgb te erken- nen, een misgreep min of meer in tegenstel ling met de Koningin-Moeder speciaal de Koningin onze landgenoote te noemen, wat de eerste niet aan ons verdiend heeft. Maar deze kleinigheid, die tot de hoofdzaak niet afdoet, en waarvoor wy voor ons deel niet aarzelen amende honorable te doen, wordt wel heel breed uitgesponnen. Maar overigens? Waar is de onvoegzaamheid, als niet der Koningin in 't openbaar een verwyt wordt gemaak*, maar als een bedenking wordt ge opperd, of zy wel verstandig handelt, niet omdat zy „bij een of andere gelegenheid" niet van haar sympathie deed biyken, maar omdat die sympathiebetuiging achterwege bleef in een zaak waarvoor heel haar volk in sympathie is ontbrand Waar is het despotische, nn niet gepoogd werd de Koningin aan banden te leggen id een gansch persoonlijke zaak, maar werd ge tracht naar een vaster strengelen der banden, die haar binden aan baar volk, door baar een openbaar optreden aan te raden in een open bare aangelegenheid En dan het verkeerde inzicht. Dat het hier voorwaar geen zaak van persoonlgke voorkeur gold, toont de criticus zelf, die betoogt, dat er voor de Koningin overwegende redenen van openbaar belang waren, die haar verboden te handeier, zooals de brielachryver gewild had. Ia hoeverre de Res.-bode bevoegd is voor de KoniDgin te spreken en de inzichten van haar omgeving te vertolken, willen wy in 't midden 'aten. De omstandigheid echter alleen dat 't inzicht harer redactie een ander is dan dat van den briefschrijver en van ons, stempelt dit laatste nog niet tot een verkeerd inzicht. Dat na rijp beraad en zeer opzetteUjk is gehandeld, vermoedden wy ook wel, maar wjj meenden, dat hier verkeerd beraad heeft voorgezeten. Ten allersterk- hnishoudboek te lezen, krijgt, evenals hare schoonmoeder, een verschrikkelijk naar gevoel als Daniel niet naar de kerk wil en maakt haar man het leven alleB behalve aangenaam. Nu ia er voor haar ook een reden tot ver schooning: zg is in een bekrompen atmosfeer opgevoed. Maar het lag ook zeker in haar natuur, waut zy heeft toch een zusje Mientje, dat heel anders en een heel aardig meisje is, en danin datzelfde plaatsje, waar uit Dignade „trekvogel", voortkwam, zullen toch ook wei meer menschen gewoond hebben, die wat frisscher ideeën hadden. Wy boorden ook nog spreken van een jong- mensch, zekeren Struijk, dien wy wel eens hadden willen hooren en zien want hg had stellig nog wat meer frissche lncht in dien bedompten kring gebracht. Wy hooren wel dat Daniel met hem omging, ook al tegen den zin van zijn moeder en zyn schoonvader; dat hg en zyn zusje Mientje boeken te lezen krijgen van Struijk; dat deze benoemd wordt tot cor respondent te Londen van een groot blad in Nederlandmaar zien doen wy hem niet. Om echter op den hoofdpersoon terug te komen: Daniël hooren wg slechts zuchten en klagen en wy bemerken dat hy mat weemoed terugdenkt aan Dignadie een viiendin was van zyne vroeg gestorven zuster Bertha daarna de wereld inging, in Amerika als violiste carrière maakte, en op het punt staat bg de familie Verkerk eenigen tyd te komen logeeren om uit te rusten van de vermoeienissen van een tournée. Agenten? Te Amsterdam: A. de La Mak Ara.; te Rotterj dam: N:;ea yam Dumas. ste ontkennen wy, dat een persooniyk optreden der Koningin by het vertrek der ambulances in strijd zou zijn geweest met de neutraliteit. De Keizer en Keizerin van Dnitsch- land dachten er anders over en in quaesfis doet het volstrekt niets ter zake, of men Souvereine is van een groote natie, dan van een klein land. Ongepast! Wat wy ongepaBt, ja bijna gevaarlijk achten, is het streven, om, zoodra in 't belaDg van de Vorstin zelve vrymoedige critiek op bezadigde wijze zich hooren laat, terstond die niting te smoren, alsof alleen het woord van haar onmiddellijke omgeving i gang tot haar hebben mag. Zoo laat een vry volk zich niet ringelooren en niet op die wyze dient men de Vorsten het best. BMOEMUlUEiM ENZ» By kon. besluit is de luit. t./z. 2de kl. W. H. Nolthenius op pensioen gesteld, ad f 1089 's jaars; is de luit. t./z. lste kl. C. C. Zegers Rgser br. noemd tot adjudant in gewonen dienst van H. M. de Koningin is de luit.-kol. J. Doornbos, van den staf der inf. directeur der cadettenschool, op zyn aanvrage, op pensioen gesteld ad f 1700 's jaarsi is benoemd tot directeur der cadettenschool, majoor jhr C. K. van der Wgck, van het le reg. inf., die ia verband daarmede wordt overgeplaatst by den staf der iofanterie; is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Dokkum, J. Steegstra, in geiyke betrekking te Draten is de concierge by het dep. van koloniën W. van de Waal, op zijn verzoek, eervol uit 's lands dienst ontslagen. TWKBDK ftdlf K fit. Aan het einde der zitting van Woensdag bestreed, zooals in een deel der oplaag van ons vorig Dommer is gemeld, de heer Hen»equin, in tegenstelling met het betoog van den heer Hesselink, de richting van uitbreiding van het theoretisch iandbouw-onderwy«. Het prscische landbouwonderwijs lijdt daar door scbade. Vooral het lager landbouw- onderwgs moet practisch verbeterd worden. De minister verklaarde, in afwachting van eea mogelijke latera reorganisatie, de school op baar standpunt te willen behoudeD, en tege lijk het practisch onder wijs te bevorderen. ÜIT STAD EN PROVINCIE. Woensdag ontvingen wy verschillende brieven uit Zeeuwseh-V laanderen, waaronder er waren die m v reeds 's morgens per post had bezorgd, eerst 's avonds na zeven uur, te laat dus voor odb vorig nommer. In verband hiermede verzoeken wy, zoolang de vorst duurt, onzen correspondenten eenigs zins belangrijke tijdingen per telegraaf femel, den. Het comité voor de stoomtram Mid- de 1 b urg—Dombnrg, met eventueele lijn naar Westkapelle, is thans, naar wy vernemer, vast besloten de lyn te doen aanleggen door onze Btad, in de richting, zooals indertyddoor ons is meegedeeld, langs den Achtersingel, Zoo'n artiste, of tewel „kunstemakeres,'* zooals dominé Reijnders baar noemt, moet, vóór zy verschijnt, onder die zich noemende „brave zielen" heel wat veeren latenen als zg binnentreedt is de ontvangst alles behalve hartelgk. Spoedig blijkt dat Digna ook aan Daniel nog steeds gehecht bleef en zg in haar hart de liefde voor hem verbergt. Zooals gewoonlijk in dergelijke stukken, komt het tot een verklaring. Terwyi de andere personen naar de kerk zyn gegaan, Mientje weggeloopen is naar Londen om zich met haar Struik te laten trouweD, omdat haar vader nooit zyne toestemming zou geven dat Mientje is, behalve aardig, ook een cordaat meisje 1 verklaren Digna en Daniel elkaar hunne liefde en besluiten zy met elkaar te vluchten. Dit is een tooneel, waarin de hande ling door Emilius zeer mooi en zeer geleideiyk schetst is. Digna stelt echter de voorwaarde dat Daniël voorat dat plan zal meedeelen aan zyne vronw en moeder; niet schrifteiyk, maar rondweg, openiyk. Geen wonder dat Daniël, die in den raad misschien moediger is dan in zyn huis dat gebeurt wel meer met mannen, die buitenaf dapperder zich toonen dan tegenover moeder de vrouw tegen zoo'n opdracht eenig be< zwaar heeft. Ten slotte stemt hy daarin echter toe. Wg moeten eeriyk bekennen nieuws gierig geweest te zyn hoe hy dat stoute stuk zou uitvoerenons kwam, wanneer toeb Seisdam en verder door de laan achter het Onde Mannen- en Vrouwenhuis. Het heeft zich thans voorloopig het reoht verzekerd tot aankoop van enkele stukjes grond aan de Noordbrng, waarover de tram haar weg zal nemen. Binnenkort zal het comité aan den gemeen teraad een verzoek richten om concessie voor den aanleg van den tramweg door de stad. Uit een en ander bUjkt dus dat er hoege naamd geen grond bestaat voor het in omloop gebrachte gerucht, dat dit comité zijn plan zou hebben opgegeven. Het bestuur van de vereeniging Uit het volk—Voor het volk alhier heeft een plan gevormd, dat zeer zeker wel in den smaak van het Middelburgsche publiek zal vallen. Het heeft bet voornemen om op 16 en 17 Januari aanstaande eea concert te doen geven door vier jonge dames, leerliogen der Haagsohe muziekschool, en wel mejn. H. van der Harst en A. Lieftiock, zang, N. Boas, piano en mej Gunning, viool, ferwgl een Middelburgsche dame hare belanglooze medewerking als pianiste- accompag nat rice heeft toegezegd. Den eersten avond zal, onder den naam van algemeene repetitie," tegen een zeer lage entree ieder gelegenheid gegeven worden van die uitvoering te genieten, terwijl den tweeden avond een hoogere toegangsprijs zal worden gevorderd, en de leden der vereenigiDg tegen verlaagden prys toegang zullen hebben. Een kras stukje werd heden uitgehaald door eeu 67-j*rig man nit Domburg, die op jn eentje, op Bchaateen, langs den Domburg hen Watergang naar Middelburg kwam. Een drietal andere personen, echter vrij wat jonger van jaren, maakten dezelfde reis. De animo om op de vesten te ryden wordt sommigen zoo machtig, dat zy niet kunneD wachten tot de geauthoriaeerde baanvegers een bergdbaren weg maken; heden waren ten mioste paar lni bezig ter hoogte van de Vlissi-e sche brug een baan'je aan te leggen. De po litic kwam echter tnsschenbeide en liet hen het werk staken. Door den heer F. B. den Boer, uitgever alhier, is aan den penningmeester der Ned Zuid-Afrikaansche vereenigi>ig, ten behoeve der betrekkingen van gewonde en gesneuvelde Boeren, een bedrag van f 40 overgemaakt, als oorioopige opbrengst eer er door hem uitga geven plaat: De Helden van den Transvaalschen Vrijheidsoorlog 1881—1899. Td S t. P h i 1 i p s 1 a n d is op een ïyst voor de Transvaal geteekend voor f 325. By een bidstond ia de Ger. kerk in den Anna Jacobapolder is bovendien f 26 gecol lecteerd. Voor Transvaal en O-arje-Vrystaat is te Cadzand ingezameld f 226 35. Uit Vlissingen schryft men onss Ook Vlissingen heeft nn Woensdagavond zijn Transoaalavond gehad en het comité, dat zich voor deze gelegenheid gevormd heeft, zal zeker met voldoening op zyn Werk te ugzien, waar bet zich beloond zag door zulk een groote en algemeene deelneming, dat zelfs een her haling van het concert op Donderdag nood- zakelgk is geworden. eenmaal zoo'n plan vaststaat, het vrij wat praeti scher voor wanneer Daniel gehandeld had als zus Mientje. Maar wezenlijk Emilius heeft dit lastig vraagstuk op ze ar practische, zeer goede, zeer begrypeiyk menschknndige wyze opgelost. Daniel sprak zeer goed en eenvoudig, na tuurlijk tegen moeder en vrouw; maar tocb, dat hy weg zou gaan, wy hebben er geen oogenblik aan gedacht. De vermaniDgea van mama en domit Reijnders, de tranen, smeekiogen en beloften van beterschap van zyne vrouw weerhielden hem natnuriyk. En Digna, de „trekvogel", gaat weer heen. onder verzekering dat Boy zoo noemde zij Daniel steeds den moed miste de banden te verbreken, die hem kluisterden, en met de verzuchting dat hare vryheid, die anderen haar benyden, ook de groote schaduwzijde heeft van eenzaamheid. Dat verwyt aan het adres van Daniel was zeker gegrond maar men moest toch aan den anderen kant niet licht denken over bet ver laten van zya vrouw, tegenover wie hy toch verplichtingen op zich nam. Als wy ooit zoo'n Daniel Verkerk mochten ontmoeten, dan zouden wy hem, na eene scène als in het laatste tooneel, even 4 part nemen en o. a. tot hem zeggen: „Kerel, bet is nu eenmaal niet anders: een ieder moet in de wereld de gevolgen van zyne eigen daden dra gen en gy dus die van uw zwakheid, laf heid en onmanlijkheid. Maar wil je een goeden raad hebben; laat dan je moeder afcouderlijk Toen wy ons dan ook gisterenavond te zeven uren naar de groote zaal van den heer Stof koper begaven, voor deze extra-gelegenheid nog grooter gemaakt, en in een der hoeken versierd door een spiegeltrophee, waartusschen groen en de banieren vso Transvaal en Oranje Vrijstaat het borstbeeld van Oom Paal uitstekend uitkwam, konden wy nog slechts met moeite eeu goed staanplaatsje veroveren. Ea toen bet eenmaal half acht was, toonde de ganscbe zaal één ge sloten drom van toeschouwers. Nadat de ouderen zich tot luisteren hadden gezet en de jonge exeentantjas op de eerste rijen hnnne opgewondenheid wat waren te boven gekomen, nam de voorzitter van Let comité, de heer W. L. Winkelman, het woord. Hy bracht aan de aanwezigen dank voor hnnne belangstelling in deze zaak en voor hnnne talryke opkomst en dankte, ook nit naam van het comilé, allen, die door hunne medewerking op verschillend gebied, zooveel hadden bijge bracht tot het Blagen van dezen avond en daardoor het goede doel, dat daarmee we'd beoogd, de ondersteuning van de nagelaten betrekkingen van ODze stamverwanten in Zuid- Afrika, hadden bevorderd. Met applaus werd het gerprokene begroet, en daarna nam de uitvoering een aanvang. Ieder nommer van het uitgebreide programma was bet op den duur niet wat al te uit gebreid? afzonderlijk te noemen en te be spreken, dit zou onze plaatsruimte niet toela ten. Bovendien by een uitvoering, als Woei 8- dag gegeven werd, is der kriti k bet zwygcn opgelegd, zoowel waar zy zou willen doen biy- ken van minder ingenomenheid, als daar waar zooals nu zeker het geval zou zyn, een gunstig oordeel wilde doen hooren. Toch willen wy niet onvermeld laten de aardige kinderop9rette Zêfira, die naar muziek van verschillende componisten vervaardigd is door den heer J. F. op den Zieke en inge studeerd onder de goede leiding van den heer G. B. Dommiss-, welke laatste in deze een on* misbaren steun vond in de kapel Bekker, die ook voor het verdere gedeelte van den avond, hetzij door begelriiing, hetzy door de uitvoe ring van solo's, een krachtige medewerking verleende. Da piano-begeleiding was, evena'S andere uitvoeringen van den heer Dommisse, in goede handen bij esn van zyn ondste leer lingen. Aardig mag het zeker ook genoemd worden, dat de frissche toiletjes voor de operette door de jeugdige executanten zei ven waren bekostigd, zoodat op deze wijZe, zy hefi dan ook niet onmiddellijk, de kas van hefi comité een krachtige steun werd verleend. Een daverend applaus bracht aan het einde van dit nummer hulde aan den heer Dommisse^ zoowel als aan den heer Op den Zieke vooi wijze, waarop zy zich van hun, wy wete'ü bet, zeer veel omvattende taak hebben gekweten, Na de pauze betraden alle vefeenigingen,- dïe aan dezen avond medewerkten, behalve de reeds genoemde waren dit de" zangvereef- nigiog Looft den Htsefj het Vlisèingsctt Matt nenkoör en de vereenigiDg Kurtstmin hef podium, dat versierd was met de wapens et kleuren der beide Zuid-Afrikaansche statèn, Met begeleidi g van dubbel strijkorkest werd nu het Transvaalsche volkslied, Kent gij dai volk, uitgevoerd, dat door alle aanwezigen wonen, des noods met dominé Reijnders. Op geld komt het biykbaar niet by u aan. Uw moeder, die zich nog verbeeldt dat zy reoht heeft een getrouwden zoon te bevelen naar de kerk te gaan, is een bekrompen meDScb, die geen goeden invloed in uw buis uitoefent. Is zy weg, dan gevoelt nwe vrouw zich van zelf vryer en zal die beter voor u worden. Verzoek dan uw schoonvader zyne preeken te honden in de kerk en zich vooral zoo mia mogelijk met uwe zakeu te bemoeienlaat hem in nw gezin met het respect, aan zgn leeftyd verschuldigd, behandelendoe dat zelf ook. Zoek een kring van enkele goede men schen, met wie je praten kunt, en verlustig je overigens in de lectuur, die gy verkiest. WezeDiyk, tegenwoordig kan men per post uit alle deelen der wereld boeken laten komen j zelfs uit leesgezelschappen. Men behoeft dus niet van èen man, zooals Struijk, afhankelijk te wezen, om goede lectuur te bekomen. Schik je verder ia je lotcorrespondeer eens met Digna; zonder met opzet te vermyden elkaar eens te ontmoeten in alle eer ea deugd om elkander dan eens te verkwikken met nw beiier levenservaring en levensopvatting. Ea verlaat nu en dan ook eens uw stad ja om het stof van kleinzieligheid en kleingees tigheid af te schudden en u zeiven te ver- frisschen." Misschien dat Daniel Verkerk dan ook een ander mensch werd. Want het is zekermensebkuadig is zyn karakter geteekend, evenals dat der anderf

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1