MIDDELBURGSCHE COURANT 142° Jaargang 1899, Dinsdag 21 November. N°. 275- Dwe courant Tersehfjnt dagelijks, met uitzondering van Kon- en Feestdagen* Prfi», per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franee p.p., Ï.—4 Afzonderlijke nummers kosten 6 cent. Thermometer Middelburg 20 Nov. 8 n. va 49 gr. 12 u. 51 gr. av. 4 u. 51 gr. F. Vorw. zw. t. m. N.W.w.,bew.mifltig. *ij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 20 November. NEDERLAND EN TRANSVAAL. Ia zijn memorie van antwoord op het Kamerverslag zegt de minister van bniten- lanisebe zaken bet volgende omtrent het „Geschil tussehen Engeland en Transvaal*' De Nederlandsche regeering heeft van den aanvang af het geschil tussehen Et geland en de Zuid-Af/ikaansche republiek met groot leedwezen gadegeslagen. Tot op het laatste oogenbltk had zij zich gevleid, dat het op vreedzame wijze zoude kunnen worden opge- loBt. D-n bloedigen oorlog, die thans in Zuid- Afrika ia ontbrand, betreurt zij ten zeerste en voorzeker zal zij steeds gaarne bereid zijn, om, zoo de omstandigheden haar daartoe de gele genheid mochten aanbieden, alle middelen in het werk te stelleD, die tot het beëindigen van dezen noodlottigen strijd kunnen leiden. Deze bereidwilligh-id is aan do beide met elkander strijd voerende partijen niet onbekend. Het komt echter der regeering op dit oogen- blik, ook met het oog op het belang der Zuid' Af. ikaanscbe R"publieken, niet gewen acht voor omtrent stappen die gtdaan zijn of in de toe komst zouden kunnon gedaan worden, eenige openbare mededeeling te doen. Het geldt hier een gesobil, waaromtrent de Engelsche regee ring bQ herhaling heeft verklaard, dat zQ geen inmenging van vreemde mogendheden wenscht, en zoover den minister bekend is, hebben zicb dan ook alle moeeodbeden tot nog toe van elke inmenging onthouden. Advertentiën voor het eerstvolgeni nummer moeten des middags vóór Mn uur aan het bureau bezorgd zyn. AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groots letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bg abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan z|jn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te Amsterdam: A. de La Mas Azn.; i dam: Nijgh vak Ditmab. De geldmiddelen der vereeniging bestaan nita bet aandeelenkapitaal aanvankelijk groot f 520.000, verdeeld in 1300 aandeelen van f 400 ieder b. de opbrengst van obligatie leeningenc. de aan de vereeniging vervallen aandeelen van nitgetreden of geroieerde leden; d. de opbrengst van beetene. een aandeel van de winst, voor zoover en zoolang dit tot reservefonds wordt bestemd. Door het bestuur zal uamens de vereeniging worden aangegaan eene leening groot f 400.000 onder eerste hypothecair verband van alle onroerende goederen der vereeniging en eene tweede leening groot hoogstens f 100.000 tegen tweede hypotheek op die goederen. De voor waarden dier leeningen zullen door de alge meene vergadering moeten worden goedgekeurd. De St. Ct bevat de statuten van de Chris- te lij ke jonge ling a ver een t'g ing te Goes, wier grond slag is Gods Woord (de Heilige Schrift), zooals zulks wordt omschreven in art. 7 der Geloofs belijdenis van de Gereformeerde kerken in Nederland. De vereeniging is aangegaan voor een tijd vak van 29 jaren. De vereeniging stelt zich ten doel, jonge liogen te onttrekken aan de macht der wereld, en werkzaam te zij a aan hun wezenlijk heil. Zg tracht dit doel te bereiken lo. door het houden van vergaderingen, ge wgd aan bybelbesprebing, beha: deling van kerkelgke, vaderlandscbe en algemeene ge achiedeDis, zending en letterkunde, en al wat verder tot godsdienstige en verstandelijke vor ming der leden kan leiden 2o. door het aanbieden eener plaats waar de leden gezellig kunnen samenkomen. A T J E H. Omrent eenige krygsverichtiigea in A j sh bevat de N. R. Crt. het volgende Majoor P. H. van der Wedden heeft een heuveUtelling van den pretendent-sultan, Pang lima Potim en het hoofd van Pensangan be zuiden Tjot Pi aangevallen. De vijand, die vele repeteer- en andere ge weren had, vluchtte ra een hard gevecht, met achterlating van 12 dooden. Aan ome zijde werden 3 minderen gedood, kapitein H. T. van IJsseldyk ernstig en 9 min deren licht gewond. Bg een verkenning, die den volgenden dag plaats had, werden van den vyand 4 gedood en 11 gevangen gemaakt. BMOE1H1NUHII1I MZ. Bg kon. besluit: is aan mr W. F. Djjkcrs, op zgn verzoek eervol ontslag verleend als griffier der arr. rechtbank te Amsterdam is aan dr M. Hesselink, op zgn verzoek, eer vol ontslag verleend als leeraar aan de R. H- B. S. te Groningen; is de commissie van deskundigen, om advies uit te breDgen omtrent de vraag, op welke wg«e binnen de stelling van Amsterdam, in tyd van oorlog, voldoende zal kunnen wordeD voorzien in de behoefce aan drinkwater, ont bonden, en aan den voorzitter, de leden en den secretaris Harer Majesteits dank betnigd voor de wgze, waarop zg zich van hunne taak hebben gekweten is benoemd tot officier in de orde van Oranjc'Nasau, de beer J- van Hasselt, directeur der gemeentelijke waterleiding te Amsterdam, lid en bevorderd tot officier in de orde van Oranje Nassau, de kapitein der genie P. Kleynhens, secretaris van evenbedoelde oom missie zgn bevorderd tot commies der telegraphie 2de kl. D. H. Vollenboven, thans 3de kl. en tot commies 3Je kl. Mej. J. H. Entrop en W. A. Horsthuis, beiden thans commies 4ie kl. Aanstaanden Dinsdag verleent de miniate- van waterstaat geene audiëntie. UIT STAD EN PROVINCIE. In de St. Ct is opgenomen de akte van oprichting van de Eerste Nederlandsche Coöpe ratieve Beetwortelsuikerfabriek te Sas van Gent De vereeniging heeft ten doel om door ge- meenschappsigke exploitatie eener beetwortel- Boikerfabriek en den verkoop der te verkrggen producten de hoogst mogelijke geldeiyke op brengst der door bare leden verbouwde suiker beetwortelen te verkrggen en om de daaruit voortgebrachte voordeelen gezamenigk tedeelen. zg ia gevestigd te Saa van Geut en aangegaan voor 30 jaren. Ieder lid is verplicht een of meer aandeelen van f 400 te nemen en voor elk aandeel, dat hg bezit, gedurende zgn lidmaatschap ieder seizoen minstens 15.000 en hoogstens 20.000 KG. beetwortelen netto te leveren, afkomstig van door hem met vanwege het bestuur goed- koord (of verschaft) zaad bebouwde gronden, De Middelburgscha voetbal vereeniging Olympia ontving Zondagmiddag op haar ter rein achter de meelfabriek alhier de spelers van de Delftsche studenten V.V., om tegen baar le elftal een match te spelen. Jammer genoeg kon Delft niet zgn volle strgdkracht in het veld voeren, zoodat twee spelers uit Middelburg moesten invallen. Half twee begon de wedstrgd, die door uit stekend weder begunstigd en door een talryk publiek bggewoond werd. Spoedig bleek, dat de MiddelburgBcbe vereeniging overwegend ster ker was voortdurend was de bal op het Delfcsche terrein, zoodat Olympiads verdediging byua niets te doen kreeg. De voorhoede daarentegen werkte bard en zag zich dan ook voor hare moeite beloond, wyl de bal zeven malen door de palen van het Delftsche doel vloog. Aan de Delftsche zQde was het vooral een >r achterhoede spelers, die zeer goed werkte. Overigens was geen der spelers boven het middelmatige. Het samenspel ontbrak nogal, hetgeen mischien ook was toe te scbryven aan het gemis van twee spelers. Der stndenten Y.V- mocht het dan ook niet gelukken een punt te maken. Op de Pottenmarkt alhier derailleerde Zaterdagavond omstreeks zes unr, de locomo tief van de tram, die op dat uur vertrekt. Hat duurde byna een nur, alsvorens de machine, die dwars op de rails was komen te staan, weer terecht was gezet. Iutusschen was de tram, die te 5 u. 55 uit Vlissingen vertrokken was, na geruimen aan den wissel gewacht te hebbi reden, zoodat, tot grooten schrik der giers, nabij de Singel de beide trams elkaar ontmoetten. De Vlissingsche tram reed toen achteruit tot aan den wissel, waarna de gewone dienst weer werd hersteld. Een en ander veroorzaakte begrypelgker wgze heel wat oponthoud. Nu wg toch vau de tram spreken, willen wg er even op wgzen, dat dit middel van vervoer tgdens de verbouwing van het perceel van den heer L. K. van der Harst op de Potten markt, op de Markt moest wisselen, wat uit stekend beeft voldaan en waarbg tevens is gebleken dat het gevaar voor het publiek langs het smalle gedeelte der Pottenmarkt zeer veel te beperken is. Deze wgze van ryden met de tram over de PutteDmarkt, welke aldns bleek eene belang rijke verbetering te zgn, schgnt voorloopig te worden volgehouden. H t is te hopen, dat daaraan op den dunr de hand zal worden gehouden want nu bet daideiyk is uitgekomen, dat het wisselen, uit- instappen, of lossen en laden op de Potten markt niet noodig is, zou het onverantwoor- deigk wezen om het drukke verkeer aldaar aan noodelooze gevaren bloot te stellen. Het aantal typische gevels, die onze gemeente zoo aantrekkeigk maken en die vooral knnstminnende vreemdelingen in op getogenheid brengen, is weder met een ver meerderd. Zaterdag werden de afsluitingen en stellingen, die gernimen tyd voor de apotheek van den heer L. K. van der Harst JJz. aan de Potten markt alhier geplaatst waren, weggeruimd, zoodat nu van de straat af kan worden waar genomen, wat daar binnen, daar boven en daar achter is tot stand gebracht. De gevel van bedoeld perceel, voor een groot jel nit de 16 a eeuw, die in zoodanigen staat van verval verkeerde, dat aan herstelling niet meer kon worden gedacht, werd geheel ver bouwd, vernieuwd en gerestaureerd; een en ander op eene wgze, dat de oude vormen be houden werden en het geheel zelfs volgens m8er ryke opvattingen bon worden nitgevoerd. Het hnis met zgn in lood gevatte kleine ruitjes, zgn antieken luifel, zgn trapgevel, maakt den indruk van groote degelgkheid en geeft, wanneer men het in de onderdeelen be zichtigt, blyk dat er tot in de kleinste kleinigheden naar getracht is om in alles rekening te houden met de wgze waarop onze voorouders bouwden en versierden. De plannen voor den verbouw werden ver vaardigd door den architect den heer S. van der Meyden en de uitvoering geschiedde door aannemerefirma P. Kryger en Zoon. De raam vakken in de lichtopeningen zgn vaardigd door de firma Plasscbaert, De Nood Co., gedeeltelgk te Veere en te Dordrecht, terwgl de heer Plasscbaert met eenig perso- van de fabriek te Veere sedert enkele maanden aan de inrichting voor geschilderd- gebrand glas in lood der glasfabriek van m heer Bouvy te Dordrecht verbonden is. Verder werd alles door Middelburgecbe fir ma's geleverd. Het beeldhonwer8werb werd door den beeld houwer C. J. den Hollander gemaakt en het steenhouwer8werk door de beeren Ws van Uye Zonen geleverd. Het yzarwerk, waaronder veel kunstsmeed werk, vervaardigde de heer C. P. Gilde. Het loodgieterwerk ea leidekkers werk werd door de firma H. Munter en Zoon gemaakt. De heeren F. Machenaud en Zoon verrichtten het schilderwerk buiten en dat van binnen zal door de schilders J. J. Worrell en Zoon worden uitgevoerd. Wij vestigen de aandacht van duiven- liethebbers op de Dinsdag in het notarishuiB alhier te houden verkooping van rasduiven. Zg is de belangstelling waard - Zooals onzen lezers bekend is, werd bg da publieke aanbesteding van het bouwen van een weeshuis te Vlissingen dit werk niet aaa den laagsten inschrijver den heer P. L. van Miert te Middelburg en ook niet aan den daaropvolgenden den heer A. Barentsen, eveneens te Middelburg, gegund, maar onderhands opgedragen aan een der te Vlissingen wonende inschryvers, niettegenstaande diens inecbryviDg de publieke aanbestediag boogrr was dan dje der genoemde beereo. Dit feit heeft de patroonsvereeniging Middelburg8che Bouwkring aanleiding zich te wenden tot heeren regenten van burgerweeshuis te Vlissingen meteen scbrgven waarin zg, ia het licht stellende dat op beide Middelburgecbe firma's è-i wat soliditeit betreft èn wat de uitvoering van het werk aangaat geen aanmerkingen zgn te maken, haar leedwezen uitspreekt over de afwijking vau een door gewoonte en billijkheid aange geven weg, waardoor niet zoozeer het beschre ven, maar zeer zeker het gewoonterecht ge weld wordt aangedaan. jammer genoeg voor hen zei ven, bijna geen gebruik van. Vooral van het onderzoek van beetwortels op suikergehalte moest van het station een druk gebruik gemaakt worden: zg zouden slechts hun eigen belang betrachten. Voor het onderzoek van een monster suiker- beeten wordt slechts 50 cent berekend, en dat anderen het gewicht van het proefstation wel inzien, bUjkt daaruit, dat sedert het begin der campagne van dit jaar ruim 3000 monsters zgn ingezonden. Behalve de directeur zgn er op het oogenblik aan verbonden drie assistenten, een amanuen sis, drie bedienden en 2 jongens. Op aanvrage wordt men van 's morgens 10—12 en 's middags 2—4 uur in de gelegen heid gesteld de geheele inrichting te zien, waarbg welwillend alle inlichtingen worden verstrekt. Men meldt ons uit I e r s e k e Zaterdagavond hield hier de heer Zwiers Visser van Alkmaar, lid van het hoofdbestuur der Nederlandsche Vtescherijvereeniging, voor een talrgk gehoor een hoogetbelangryke rede over verschillende toestanden, tevens zoovele misstanden in onze visicherg en vischhandel. De taak, die de heer Zwiers Visser vrywillig i belangeloos op zich genomen heeft, zou men kunnen karakteriseeren als een veldtocht door ons land, om onze visschers wakker te schudden en aan te sporen tot aansluiting bij Nederlandsche visscherijvereeniging, ten einde ééa groot, machtig lichaam te vormen, dat de regeering de oogen kan openen voor alles, wat er op dit gebied te verbeteren valt, eo tegeiyk werkzaam kan zijn in het onmid- dellgk en toekomstig belaDg der leden-visschers, name als verzekei iogtbank voor onge vallen, invaliditeit, ouderdom, weduwen en Men schryft ons uit Goes omtrent het landbouwproefstation aldaar Door het aanbouwen van eene nieuwe, afzon- deriyk staande woning voor den amanuensis, ts de geheele „villa" ingericht voor het doel waarvoor zg bestemd is. Inwendig is het ook meer ingericht voor het eigeniyke doel. Ia het sous terrein vindt men de complete inrichting voor het onderzoek van beetwortels, voor welker ontvangst eene afzonderiyke loods is ingericht. Laboratoria, inrichting voor de pola risatie, benevens een gasmotor van 2paar denkracht treft men aan in het onderste gedeelte van het gebouw. Dit krachtwerktuig dient tot beweegkracht in het gansche gebouw. Boven vindt men het laboratorium voor het onderzoek van kunstmeststoffen, voederartikelen, boter en grondsoorten. Alle mogelgke inrich tingen voor chemisch onderzoek zgn daar vereenigd. Nog hooger is de werkkamer van de direc teur, met de inrichting voor microscopisch onderzoek. Daarby maakt men gebruik van microscopen, die tot 700 maal vergrooten. Nog heeft men een klein laboratorium voor gerechteiyk boteronderzoek. Nattrarigk heeft men nog een vergaderlokaal, archief en bergplaatsen voor instrumenten. 1 ITer wille van.de nauwkeurigheid geschieden alle analysen in dnplo. Het aantal onderzoekingen vermeerdert sterkvan 1452 in 1890 tot 6996 in bet afge lopen jaar. De Zeenwsche boeren maken er, opnieuw benoemd te zyn, liet hg zich, na eenigen aandrang, de keuze welge vallen. Vrgdag avond tra 4 te Noerdgouwe voor de leden van het Nutsdepartement en hunne dames op de heer W. J. van Wagtendonk uit Amsterdam. Deze las over de Gilden en wel over het ontstaan en de inrichting daarvan, alsmede over hun werken en invloed op godsdienstig, krijgskundig, staatkundig, staathuishoudkundig en maatschappeüjk gebied. Uit den aard der zaak kon zegt onze be richtgever in een dorpskring dit onderwerp by een deel niet de belangstelliog wekken, die het verdiende. Dit strekke echter den geachten spreker niet tot verwgt, want men had dit onderwerp gekozen. Na de lezing werd veel van het besprokene met behulp van een sciopticon in tal van lichtbeelden veraanschouweiykt. De nieuwe N. H. kerk te S t. A n n a* land nadert hare voltooiing; de vloer moet nog worden gelegd en bet aanbrengen van zitplaatsen zal onmiddeliyk volgen. Deze zyn alle ten geschenke gegeven door den heer C. Brmjazeel, architect te Rotterdam, die ook den arbeid ais deskundige, geheel belangeloos, aan de kerk zyner geboorteplaats geleverd heeft. Hoogst belangrgk warea de voo beelden ea cijfers, die aangehaald werden om te bewy «en hoe in ons land de behartiging der visscherij belangen bg de regeering achterstaat bg andere takken van nijverheid, vooral landbouw en veeteelt, en hoe gunstig andere landen in dit opzicht boven het onze nits eken. Op d-.- Nederlandsche staatsbegrooting voor het vol gende jaar staat voor visscherg, Zeeland niet meegerekend, f 14.000, voor landbouw en vee teelt verscheidene tonnen. Noorwegen en Dene marken, met veel minder iuwoaers en het laatste met slechts van den omvang onzer visscherg, doen voor dezen ngverheidstak 10 maal zooveel als Nederland. Duitschland had vóór 20 jaar nog geen visscherg. Door allerlei staatshulp alssubsidiëa aan de eerste vissche- rg-onderneming, bouwpremiëa voor visschers- vaartuigen, uitrustingspremiëa enz. en door verschillende niet-geldelgke bemoeiingen, is een nationale visscherg geschapen, welker productie ia de laatste 9 jaren 8 maal zoo groot is ge worden. De bedoelde achteruitzetting ban niet ge schreven worden op rekeniDg van de onbe duidendheid onzer visscherg. Naar B 1,-ië bijv. voeren wg voor 5 millioen aanvischui', aan granen 7 millioen en aan vee 6 millioen. Onze visschersvloot telt een bemanning van 25000 koppen. Geen onbeduidende cgfers voorwaar. Behalve in een machtige visscheravereeni- giog zag de spreker een machtig middel tót Verbetering in coöperatie, die in andere lan den, en in ons land op ander gebied zulke schoone vruchten heeft afgeworpen. Van dit laatste werden verschillet.de voorbeelden aan gehaald. Ten slotte werd tot aansluiting der hier bestaande visschersvereeniging by de Nedtr- landsche visscherijvereeniging krachtig aange spoord. Zondag geraakte in dezelfde gemeente eeD baaa, die van een Btuk land op straat ver dwaalde, tussehen de Bpyien van een tuinhek bekneld, zoodat het dier met de banden ge grepen kon worden. Zoo iets gebeurt ook niet alle dag. Vrydagnacht werden op een erf midden in bet dorp eenige voorwerpen van geringe waarde ontvreemd, o. a. eenig wasebgoed. Verleden jaar gebeurde in dezelfde buurt iets dergelijks Ook te Waarde zgn eenige boomen,die ia de onmiddeliyke nabybeid van de begraaf plaats staan, aangetast door dea iepenspintkever Zaterdag verg aderde de afdeeling „'s Gra venpolder" van het Nederlandsch Onderwijzers- Genootschap te O v e z a n d. Bg de stemming voor een lid van het hoofdbestuur kreeg de beer H. W. J. A. Schook vyf en de heer G. Kap- penburg Pz. drie stemmen. Bg de keuze van een orgaan voor het Genootschap verklaarden zich vyf leden voor het Schoolblad en drie voor School en Leven. De voorzitter der afdeeling, de heer P. Leys, hoofd der school te Baarland, bad ontslag ingediend, maar na met meerderheid van Pe vermiste runders van den landbouwer Mtsclee te Retranchement ziju terecht. Zij zgn gevonden in eene weide onder Knocke (België.) Hoewel enkelen nu beweren, dat die dieren uitgebroken zyn, houdt men het er ia het algemeen voor, dat wel aan diefstal ge dacht moet worden, maar dat de diiven oaraad hebben bespeurd by het d ij ven en dat zg er niet verder hebben mee kunnen door gaan. M.sschien komt nog wel wat van 't zaakje aan het l.cht. COLLECTE TRANSVAAL. eze bracht te Hoofdplaat op 136.28 plus een gift van f 5 aan het comité te Biervliet te voren overhandigd. ONDERWIJS. De heer W. N. Bal van Middelburg slaagde voor het examen by de macbiuisten- school te Amsterdam als machinist en ontving daarvan diploma. Te Rotterdam is voor het examen teeken akte L. O. o. a. geslaagd de heer K. G. Slik* kerveen te Middelburg. Te Dordrecht slaagde voor de akte vrye en orde oefeningen gymnastiek de heer A. Ver* hage te Goes. Op de voordracht voor hoofl der school te Kleverskerke, zyn door burg. en weth. ia overleg met den districts-schoolopziener, ge plaatst in alphabetisohe ordede heeren J. K. Crucq te Tholen, J. J. van Dorselaar te Arne- muiden, J. Spek te Haamstede en J.W. Wool* drik te Brielle. LETTEREN EN KUNST* CATHARINA BEERSMANS. 1* Zg kwam nog onverwacht de tyding, daÊ mevrouw Catharina Beersmans Zondagavond vaa het wereldtooneel was afgetreden, want al was zij reeds sedert gernimen tgd lijdende, daar ziekte was van dien aard, dat men kon denben aan een langzaam verlóóp. De laatste dagen was zg zelfs byzonder wel. Ook Zondag scheen de toestand gunstig, tot in den avond. De slag moest vallen; maar al bad de groote kunstenares reeds den 30 Augustus op haar jaardag geen hoop meer, wat bleek nit haar afscheid van hare kameraden, zoo spoedig was haar einde niet verwacht. Mevrouw Beersmans is niet oud geworden. Zg werd den 30 Aug. 1845 te Turnhout gebo ren en bereikte dus slechts den leeftyd van 54 jaar. Ofschoon zg in België het levenslicht zag en eerst op 32 jarigen leefcgd naar Nederland kwam, is zg geheel een Nederlandsche tooneel- speelster geworden. Op jeugdigen leeftyd giog zij in de leer by den directeur van den Schouwburg te Brussel, die echter nadat zy in een klein rolletje was opgetreden, beweerde dat er van mej ^Beersmans niets terecht zon komen. Hoezeer hg zich vergiste, bleek toen Cath. Beersmans, voor kleine rolletjes geëngageerd by den Variété schouwburg te Antwerpen, op 18 jarigen leefcgd, toén een der hoofdpu.ajneu verhinderd was op te treden, inviel en groot succes behaalde. Natuurlgk vestigde dit de aandacht op haar eu weldra speelde zij byna uitsluitend nog hoofd rollen. Toen Victor Driessens in 1872 den nienwen schouwburg te Antwerpen opende, verbond zy zicb aan dat gezelschap en in dien tjjdj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1