MIDDELBURGSCHE COURANT.
BUITENLAND.
142* Jaargang
1899,
Maandag
20 November.
N". 274-
Deze courant verschijnt a g e 1 ij k smet uitzondering Tan Zon- en Feestdagea.
P®r kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franse p.p., 1.—
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thormom et er
Kiddelburg 18 Nov. 8 u. vm. 49 gr. 12 u. 5l gr.
av. 4 u. 49 gr. F. Verw. zw. w., bew.
Bij deze coorant behoort een Byvoegsel.
Middelburg 18 November.
Gastvrijheid.
Een hoofdstuk uit een goed boek.
Het valt niet te loochenende geest van
huiselijkheid en gezelligheid heeft het in
de laatste jaren hard te verduren. Hij is
niet meer zoo in eere.
Of het komt door de ongedurigheid en
gejaagdheid, die zich van het menschdom
meestér makenof het een gevolg is van
een rusteloos jagen naar meer; of van de
moeite en zorgen die den stryd om het
bestaan met zich brengt en die den mensch
prikkelt zich te verzetten, zich te ontspannen
naar het heetwij weten het niet
er zullen wel vele en velerlei oorzaken
zijn. Maar een feit is het, dat men het
aangename, het rustige leven iu het gezin
niet meer zoo algemeen aantreft als vroeger.
Wij spreken niet vaü het platteland,
waar alles kalm zijn gang gaat, hoewel
vaak meer in schijn dan in werkelijkheid,
maar wij hebben meer het oog op het leven
in grootere plaatsen. En al zal er gelnkkig
nog steeds een kom blijven, die het gezins
leven in eere houdt, families waar bet
heilig vuur der liefde en der gezelligheid
brandt bij den huiselijken haard; het is
noodig dat dit vuur wordt aangewakkerd
en zich verbreidt.
En waardoor kan dit meer geschieden
dan door bij het opkomend geslacht lust en
sympathie voor het huiselijk leven op te
wekken
Op allerlei wijzen tracht men heden ten
dage de jongelui reeds vroegtijdig uithuizig
te maken. Gelegenheden om uit te gaau
zijn er vele; en al zullen wij allerminst
onze stem verheffen tegen eene gepaste
ontspanning, wij zijn daarom toch niet blind
voor de schaduwzijden, verbonden aan den
overvloed van gelegenheden, die men, vooral
in groote plaatsen, in de laatste jaren in
het leven heeft geroepen, waar men 's avonds
zijn tijd kan doorbrengen.
Als tegenhanger daarvan kan de huiselijke
kring uitmuntende diensten bewijzen.
Edoch, voor hoevelen is die gesloten
Jongelui, die het ouderlijke huis verlieten
en elders een werkkring hebben zij
zijn vaak gedoemd hun avonden alleen door
te brengen, wat vrij ongezellig is, of op
plaatsen van ontspanning, terwijl zij hunkeren
naar een gezeliigen kring.
Zeker, als bet nuttig en noodig kan zijn,
b. v. met het oog op huwbare dochters, dan
ontsluit deze of gene wel eens zijn familie
kring. Maar of dat nog juist altijd tot
veraangenaming strekt van de betrokken
personen, blijft de groote vraag.
Het is daarom ook een groote verdienste
van den Franschen predikant Wagner, dat
hij in zyn uitmuntend werkje Ons Tehuis
waarop wij reeds de aandacht vestigden,
een hoofdstuk wijdde aan de gastvrijheid.
Eu als wy daaraan een en ander ont-
leenen, doen wij dat èa om nog eens voor
dat boek de belangstelling te wekken
om in het bijzonder de goede wenken, die
de schrijver geeft over de gastvrijheid, onder
de oogen onzer lezers te brengen.
Een Franschman, die voor het gezellige,
huiselijke leven en voor de gastvrijheid een
pleidooi levert, mag wel gehoord worden.
Hij verstaat immers bij uitnemendheid de
kunst om het samenzijn onderhoudend te
makenen om waarheden te zeggen op aan
gename wijze.
Wagner predikt ons het Evangelie der
gastvrijheid een der aantrekkelijkste vormen
van het altruïsme, dat wij niet beter weten
weer te geven dan door het woord gemeen
schapsgevoel. Eene gastvrijheid, niet geba
seerd op nevenbedoelingen, op egoïsme, maar
op belanglooze toewijding, op broederlijkheid.
Zy houdt den huiselijken kring niet ge
sloten maar open. Open, niet ais een dui
ventil of een viersprong, waar voor ieder,
Ons Tehuis. Naar het Fransoh. Van C.
Wagner. Met een inleidend woord van P.
fleering. Utrecht J. G. Broese.
AdvertentiSn voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.60; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die sg innemen.
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan ijjn gratis
san het bureau te bekomen.
die komt, plaats of doorgang is, maar open
als een citadel, die tegelijk toegankelijk is
en goed bewaakt wordt. Een mensch moet
zich van tijd tot tijd ter beschikking van
zijn medemen8chen stellen, zijne armen en
zyn huis voor heu openen en tot zijn gasten
zeggen: „Welkom hier en doet alsof gij
thuis waart".
„Gastvryheid moet van heeler harte aange
boden en aangenomen worden. Als zij, met
haar edelmoedigheid, haar warmte en goedheid,
verloren ging, zou er een bron van hooger
goederen voor ons gesloten worden. Laat ons
elkander eenvoudig en hartelijk ontvangen
Men heeft altijd een reden, dat menzjjn vrien
den eens wil opzoeken, en eens samen praten
over eigen belangen en die van de stad. Als
wQ „er eens op uitgaan", met andere gezinnen
en andere lotsbedeelingen in aanraking komen,
verruimen wy onzen gezichtskring, vermeer
deren onze zedelijke kracht, en terwyi wy
onszelvea opfrisschen, doen wy het anderen
ook. Gastvryheid kan werkelyk wonderen
doen. Zij is een der grootste machten by de
opvoeding der jeugd. Welke ook uwe maat-
cbappaiybe positie zy, ik dring er by u op
aanals gy kinderen hebt, vraag dan andere
kinderen na ea dan by hen. De mensch ia
gezellig wezen, vooral in zyn jeugd, en
hg leeft graag in groepen. Het leven kau zich
nergens beter en natuurlyker ontplooien, dan
ia een kring van jongelieden, die zoo eenigs
óins alle schakeeringen van geest en tempera
ment vertegenwoordigen. Karakters worden
gevormd door wryving, en dikwyis door boi
ding. Belangstelling, en zeer levendige, wordt
gewekt door vragen, die eenzame menschen
Men behoeft volstrekt niet ryk te zyn, om
op eenvoudige manier jongelieden by zich te
zieD, die niets anders weuschen dan pret te
hebben, en in zichzelven de stof voor hnn
genoegen medebrengen. Eenvoud zonder om
haal is, wel verre van het pleizier te beder-
i, daar juist bevorderiyk voor. Ik betreur
de gewoonte van partyen te geven, die veel
geld kosten. Zy moeten om die reden wel
heel zeldzaam zyn, en laten koud, omdat ge
dachten van afgunst en eigenliefde er te veel
door worden opgewekt. Om samen eeht
pleizier te hebben en te genieten van den ge-
heiligen, vriendsehappeiyken omgang, moet
men elkander dikwyis, en zonder bijgedachte
zien."
Natuurlyk aan de andere party om van
die gastvryheid een bescheiden gebruik te
maken; en vooral om niet de vriendelyk
geboden en van harte bewezen attenties te
misbruiken als middel om zich zeiven alleen
genoegen te verschaffen.
Wy hebben er wel gekend, die hun be
zoeken taxeerden als een eer, waarop de
gastheer en gastvrouw prijs moesten stellen
die vau eenvoud niet gediend bliefden, maar
juist aan de eene familie hun beklag deden
over de schrale of de minder luxueuse onl
angst, die hun by een ander te beurt viel.
Dezulken late men liever thuis.
Wie het niet vooral om gezelligheid te
doen is, verhindere men den drempel van
zyn woning te overschryden.
In verband met die gastvrijheid wijdt ook
Fransche schrijver eenige bladzijden aan
het verschaffen van genoegens aan jongens
en meisjes tegelyk.
Wagner is daarvan, en wij met hem, een
groot voorstander. Voor beide is zulk een
omgang en samenzyn zoo goed. En hy geeft
omtrent dit punt eenige opmerkingen en
wenken aan het adres van zyn landgenooten,
die toch ook voor ons van groot nut zyn.
„De menschen hebben" zoo schryft hy, „geen
denkbeeld van den onuitputteiyken rijkdom
aan levenslust, genoegeD, edelmoedigheid en
opgewektheid, die zich by jonge lieden ont
wikkelen, als men hen op eenvoudige, na
tuurlgke manier by elkander brengt. In den
tegenwoordigen staat van zaken zyn onze
jongelingen en meisjes gedurende de schoonste
jaren van hun leven geheel nutteloos voor
elkander. Zy bezitten hoedanigheden, die by
gebrek aan verzorging wegkwynen, of zelfs
wel in gebreken veranderen. Ik ken een me
nigte jonge lieden, die een sombere wereld
beschouwing hebben, en verteerd worden door
al te veel geeatelyken arbeid, die niets anders
missen dan een gednrigen omgang in een
kring, zooals ik dien zou willen vormen. Dan
zonden zy wel spoedig weer met het leven
verzoend raken, en de overdreven zucht tot
aualjieeren aap den kant zetten,
Agenten!
Te Amsterdam: A. de La Mab Azk.; te Rotter*
dam: Nijgh vah Dithab.
Ea wat ontbreekt onzen jongen meisjes in
haar eenigszins dof en ledig beataan, dan de
aanraking met werkzame jonge mannen, die
vol zijn van hunne plannen voor de toekomst,
en zich yverig aan hanne stadiën wyden
Gy zalt zeggenonze meisjes studeeren al te
1, en velen lyden onder een byna manne-
lyke opvoeding. Ik antwoord, dat er, om de
vrouweiyke eigenschappen te ontwikkelen, en
de verkeerdheid, waarover gy klaagt, te ver
beteren, niets gaat boven den omgang van
beide geslachten. Wees er zeker vandan
komt de vrouw wel boven.
Men voert ons twee soorten van tegenwer
pingen tegemoet, als wy met deze gemeen-
acbappelyke vermaken aaokomen. De eerste
verwondert ons ten hoogste. Men schynt te
gelooven, dat wy de meisjes aan de ergste
gevaren blootstellen, als wy haar vergunnen
te lachen en te spelen met jongens van haar
leeftyd.
De beste wjjze om den man te gewennen
aan eerbied voor de vrouw, is juist hem in
aanraking te brengen met achtenswaardige
vrouwen. En wat het meisje betreft, het is
een dwaling te denken, dat zy zich beter leert
bewaken, hoe meer zy in afzondering wordt
gehouden. Geloof maar vry, dat wie met het
water zyn vertrouwd, niet het eerst zullen
verdrinken, en wie het meest aan de open
lucht is gewend, niet licht een verkoudheid of
longontsteking krygt. Ik verzeker u, dat de
onreinheid van het hart geen gunstiger damp
kring heeft om zich te ontwikkelen dan af
zondering en opsluiting. Daar woekeren de
microben vooit, die door zuivere, vrye lucht
verdreven zouden worden.
Het tweede bezwaar isdat uit dien gezel
iigen omgang van jonge lieden, die geheel
opgaan in de vreugd en het genoegen van by
elkander te zyn, teederder gevoelens, ja zelfs
liefde zou kunnen ontstaanEr zouden daar
door verbintenissen tot stand komen, waarbij
de vormen, de positie ea de voorzorg, die by
;ewichtige zaken op den voorgrond moeten
staan, niet genoeg in acht genomen waren.
En dan zouden de ouders, te laat helaas, be
treuren, dat zij vermaken hadden toegelaten
die zulke ernstige gevolgen hadden. Daarop
heb ik alleen dit antwoordhet gevaar van
een verkeerd huweiyk bestaat altijd, ook iD
gevallen als alles vooruit voorzien en berekend
is. Dat gebaar bestaat vooral voor jonge
meisjes, die in een kooi zyn opgevoed, ver
volgd worden met het denkbeeld, dat zy
trouwen moeten, en die in den eersten den
besten man, met wien zij mogen sprekeD, een
mogeiyken of waarschynlyken echtgenoot zien.
Dat gevaar bestaat ook in de meeste gevallen
als het huwelijk tot stand komt door een toe
vallige ontmoeting, en binnen eenige weken
beklonken wordttusschen personen, die
elkander niet kennen. Er is dus meer reden
om te denken, dat een gedurige omgang van
de beide geslachten het aantal ongelukkige
huweiyken zon doen verminderen. De kinderen
zouden dan leeren oordeeien en vergeljjken.
Juist omdat zy dan met een groot getal en
vry onder elkander zyn, zouden zy niet
lichtvaardig een persooniyke verbindtenis
sluiten met één. Zy zouden veeleer leven
in de kalme en heldere atmosfeer van een
vriendeiyken glimlach en die kleine opflikke
ringen van genegenheid, die het hart biyde,
goed en edelmoedig maken, dan in die van
heftig, alles-overheerachend gevoel. Ia éen
woordzy zouden genieten van al wat de jengd
reinst en schoonst, en ik voeg, erby, best en
meest veredelends heeft.
Doch als nu van al die Aprilbloesems, na
verloop van tyd, eens duurzame.vruchten moch
ten rijpen, en een weinig ware liefde komen
wat zou daartegen zyn Zyn wy daar dan
zoo mee overladen Gaan wy gebnkt onder
te veel liefde Moet het dan ons voornaamste
streven zyn, die tegen te gaan, onmogeiyk te
maken, en te doen verminderen Helaas, de
wereld ligt op sterven, omdat de liefde een
onbekende is geworden. Zy heeft te veel vij
anden. Te veel hinderpalen staan haar in den
weg, en als zij er is, spannen te vele dingen
samen tot haar ondergang. En ik weet niet,
waaraan onze samenleving meer ïydt: aan te
veel bederf, of aan schaarste van liefde. Wy
hebben niet genoeg heilig vuur, sterke en
trouwe passie, om ons te troosten over zoo
veel onreinen gloed, die onze jongelieden ver
teert. En als ooit myn raad het gevolg mocht
hebben, dat er aan een enkelen haard een ware
liefde ontstoken werd, zelfs ten spy t van eenige
kleingeestige opvattingen, dan zon ik my in
de, handen wry ven, evenalB de tuinman, wien
het gelakt is rozen te doen bloeien, waar
vroeger brandnetels en distels stonden."
Dit alles, wat de Fransche predikant op
merkt, verdient zeker overweging, ernstige
overweging zelfs,
Waar men in den tegenwoordigen tyd
zooveel doet voor zekere klassen in de maat
schappij om hun „Tehuizen" te bezorgen en
het Toynbee-werk tol eene levenwekkende
kracht te maken, daar is het ook wel noo
dig en nuttig eens te wijzen op de eischen
der samenleving, die voor andere standen
gelden, voor die kringen, welke aan zulke
pogingen tot veraangenaming, tot veredeling
van het leven geen behoefte hebben, maar
voor wie toch verheffing, opwekking van
betere gevoelens, gansch niet overbodig is.
Iu zulke kringen brandt ook nog dikwyis
onheilig vuur, is ook nog heel wat onkruid
te wieden, vóór daar het leven is geworden
een gaarde, waarin eenvoudige, vriendeHjke,
geur en kleur verspreidende bloemen bloeien.
Daarop wordt tegenwoordig lang niet
voldoende gelet, omdat men vaak te eenzydig
naar éen kant uitziet,
Eu daarom zyn waarheden, zooals Wagner
ze zegt, al zijn ze niet nieuw, niet alleen
waard gelezen maar vooral overwogen te
worden.
UIT STAD EN PROVINCIE.
By koa. besluit is, zooals nog in deel
der oplaag van ous vorig nommer werd mede
gedeeld, met ingang van 1 December 1899,
aan W. F. J. Wagtho, op zya verzoek, eervol
ontslag verleend als burgemeester dergemeen-
Coiynsplaat, Cortgene en Kats.
De voorzitter van de afdeeling „Middel,
burg" van den Neder landsch en Militairen Bond
de heer N. M. de Ligt alhier, ontving heden
bericht dat het H. M. de Koningin behaagd
heeft voor de oprichting te Middelburg van een
Christelijk Tehuis voor Militairen beschikbaar
te stellen een bedrag van f 100.
Voorts deed H. M. de Koningin-Moeder aan
m voorzitter toekomen een som van f 60
als „blijk van belangstelling in, en alsbydrage
ten behoeve van de opriebtiog van een Tchui
voor den soldaat te Middelburg."
- De bekende waarheid dat een goede woiing
tot de allereerste vereisehten behoort ooi den
er k manstand te verhiffen en voor den arbei
der de eerste voorwaarde uitmaakt voor eeD
gelukkig huiselyk leven, vindt meer en meer
ingang en als gevolg daarvan zyn alhier in
de laatste jaren tal van groepen van woniagen
gesticht, waar de werkman, tegen niet te
hoogen huurprys, een voor hem gesohikte hui
zing vindt.
Een dergelyke groep is thans weder in
aanbouw naby de Oostpunt achter de werf
De Soopdie stichting gaat uit van de Mid
delburgsche Coöperatieve Bouwveraeniging en
geschiedt op een stuk grond, dat van de ge
meente in erfpacht is gekregen.
Daarop worden twaalf arbeiderswoningen
gesticht, elk van éen verdieping en geschikt
voor éen gezin, van welke groep reeds een
gedeelte geheel voltooid is.
Op uitnoodiging van de bestuurders der
vereeniging hebben wy in een paar dier huizen
eens sen kijkje genomen, waarby wy de over
tuiging verkregen dat, by gepaste zuinigheid
er naar gestreefd is om de woningen zoo in
richten, dat zy aan de eischen die de ge
zondheid stelt en die het gemak vraagt, zoo.
veel mogeiyk voldoen.
Alle woningen zyn ongeveer geiyk; dus als
wy mededeelen hoe éen huis er uit ziet, hebben
wy al de anderen beschreven.
De woning bestaat uit een voorkamer, eea
slaapkamer, een keuken, eea kelder en een
zolder.
De voorkamer meet 4.20 X 3.80 X 3.30 M.
de achterkamer 4.10 X 2.75x3.30; de keuken
2.35 X 3.35 X 3 30 M. De kelder is ruim en
geschikt tot het bergen van een paar hoed
kolen en de zolder, beschoten, loopt over het
gansche huis.
Ia de voorkamer, goed licht, bevinden zich
kaBten met en zonder boorden, een aardig
schouwtjehet plafond is gestukadoord, even
als de muren in den gang. Het houtwerk is
in een lichte kleur geverfdop dezelfde wyze
is gehandeld met de slaapkamer en de keuken.
Bedsteden vonden wy in de huizen nietmaar
elk gezin dat een hnis huurt ontvangt eeo
ijzeren ledikant.
Elk hnis is voorzien van een privaat, dat op
een riool uitloopt en achter deze woning is
een grooter of kleiner achteruit.
Voor toetrediDg van licht en lucht is vol
doende gezorgd en het uitzicht nit sommige
der hvisj es is niet onaardig.
De woniDgen worden gebouwd door de ver
eeniging zelve en de plannen ervoor zyn ont
worpen door haar lid den heer F. M, van der
D« buorpiSi ul /1.50 per week bedragen
maar om te kunnen huren is het een vereischto
dat het hoofd des gezins lid is van de Coöpera
tieve bouwvereeniging of van een arbeidersver-
eeniging, aangesloten by den Bestuurdersbond.
Het dubbelsohroefstoomschip Sindoro, voor
rekening van de Botterdamsche Lloyd, in aan
bouw by de Kon. My de Schelde te V1 i s-
singen, zal Zaterdag 2 December te water
worden gelaten. De kiel van dit vaartuig
werd 1 Februari gelegd.
De heer I. P. van der Veen te V1 i a s i n-
gen slaagde te Utrecht by het examen voor
sar numerair by de Staatsspoorwegen.
Vrijdagavond gaf de zangvereeniging
ndracht maakt Macht te Oostkapelle
haar gewone jaariyksche uitvoering in de met
groen en bloemen kenrig versierde school.
Een twaalftal liederen werden gezongen, die,
naar men ons meldt, biykbaar zeer in den
smaak vielen. Vooral bet laatste nommer,
het Transvaalsche volkslied, werd door het
talryke publiek luido toegejuicht en gedeeltelijk
medegezongen. Een tweetal heer en, die met
viool-en piano-spelde zangnummers afwisselden,
oogsten vele bijvalsbetuigingen.
In de deze weekte Zier ik zee gehou
den vergadering der Vereeniging van Burge
meesters en Secretarissen op Schoutoen en
Duiveland werd tot bestuurslid dier vereeniging
benoemd de heer G. J. Boogerd, bargemeesttr
van Kerkwerve.
Naar aanleiding van een ingekomen schry ven
van het hoofdbestuur vau 't Genootschap van
Nijverheid in de provincie Groningen besloot
de vergadering adbaesie te betuigen aan het
door dat hoofdbestuur tot bet Ncderlandach
LandbouwComité gericht verzoek; om te willen
bevorderen, dat de noodige wyzigingen in de
samenstelling en de inrichting van het Ryks-
landbouwverslag worden gebraoht.
Met betrekking tot de door de Gedeputeerde
Staten ontworpen voorschriften en modellen
voor de inrichting vau de begrooting en van
de rekening der gemeenten in Zeeland, werd
besloten, aan dat college te verzoeken, omtrent
die stukken op enkele punten aan de gemeen»
tebeBturen nog eeDige nadere toelichting te
geven, en in verband daarmede, d« n tmnijt, bin
nen welken tegen desiu^ken bezwaren knnnea
worden ingebracht, te vei lengen. ZZ. Nb.
Men scbryft ons uit Schoondyke:
Sedert het vervoer van suikerbieten weder
in vollen gang is op de lya van delJzendyk-
sche stoomtcammaatschappy komen de treinen
van die maatschappy weder zeer ongeregeld
aan, en missen zoodoende de aansluiting met
die van de maatschappy Breskens—Maldeghem
te Schoondyke. Dat dit voor de pasB&giera
vervelend en tydroovend is, behoeft niet gezegd
te worden.
Zoolang de bieten niet met afzonderlyke
treinen vervoerd worden, zullen de passagiers-
treinen te laat biy ven komen en deze toestand
zeker tot op het laatst van Deoember big ven
bestaan. Daar dit ieder j*ar hetzelfde is, is
de vraag gewettigdkan daaraan door geen
enkele autoriteit iets gedaan worden Op welke
voorwaarden is er concessie en subsidie ver
leend Zyn er geene bepalingen die tot intrek
king van subsidie aanleiding kunnen geven
Uit eene weide van den landbouwer Ai
Masolee te Retranchement worden
twee runderen vermist. Met zekerheid kan
wel gezegd worden, dat zy den weg gegaan
zijn van die van den landbouwer Risoeeuw te
Breskens. Dat 's dus vier runders spoorloos
verdwenen in ruim eene week.
COLLECTE TRANSVAAL.
Het totaal der bydragen voor het Roods
Kruis, verzameld door drie dames te Aar
denburg, bedraagt f 335.08s.
Door een geiyk aantal dames te St. Kruis
werd voor hetzelfde doel gecollecteerd 1144.97 s.
Voor het Alg. Overzicht enz zie men het Bijv.
De oorlog in Zuid-Alrika.
NATAL.
Geen nieuwe feiten van boteekenis, maar
toch is het nieuws niet zonder belang.
Het wordt bevestigd, dat de Boeren op Est-
court aanrukken.
Ten N. W. van deze stad namen zy een
stelliog in, die van 8 kanonnen werd voorzien.
De beteekenis daarvan blykt het beate uit
het feit, dat de militaire medewerker van de
Westminster Gazette deze strategie der Boereu
roemt, en erkent dat zy op deze wyze den
opmarsch van het ontzettingsleger kunnen belem-*
meren, door den spoorweg onbruikbaar te
maken.
Tfat bet Engelsche leger zelf betreft, dit