IIIDDELBIRGSCHE COURANT. Ir. 248- 142° Jaargang 1899, Vrijdag 20 October. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen* Pïjj") per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., 1» Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 19 Oct. 8 u. m 41 gr. 12 u. 53 gr. av. 4 u. 53 gr. F. Verw. zw. w., 1. bew., nacbiv. Advertentiën voor het eerstvolgeni nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en &'"e andere familieberichten 6fl Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel G-roote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan z$n gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten: Te VlissingenC. N. J. de Vet Mestdagh té Goes: A. C. Boduyt, firma Wed. db Jongb. Middelburg 19 October. Progressie van den hoofdelijken Wy hebben in een vorig nommer mededee- liug gedaan van de motie, die, in eene Zaterdag te Groningen gehouden meeting van ingezetc nen uit alle deelen der provincie Groningen, betreffende die progressie bij acclamatie werd aangenomen. Zooals wij gemeld hebben, werd die motie voorgesteld door den heer mr H. Ph. de Kanter nit Haarlem na eene door hem uitgesproken rede, waarin hg de kwestie van den beginne af was nagegaan. Hij herinnerde er daarby aan, hoe men lang zamerhand aan 't stelsel, dat Thorbechein zijn wetten heeft neergelegd, is ontgroeid, 't Stel nel van de toenmalige gemeentewet was voor dien tijd goed, later werd het een keurslijf, te nauw voor de ontwikkeling der begrippon. Steeds meer werd nit Den Haag gedecreteerd, wat de gemeenten al tot stand moesten bren gen, maar hoe aan 't geld te komendat moesten ze zeiven maar weten. Daarenboven werd in 1865 aan de gemeenten een zeer belangrijke bate uit de accijuaeu ontnomen. Wel ia haar daarvoor 4/5 deel van de personeele belasting in de plaats gegeveD, maar ter bewaring van 't evenwicht tusscheu de inkomsten en de ui' gaven zijn alle gemeenten langzamerhand over gegaan tot 't heffen van een inkomstenbelasting, in sommige plaatsen volgens een of and©; Btelsel, elders weer zonder eenig stelsel. I sommige gemeenten met een vast percentage voor alle klassen, in ander© met een progres sief percentage en daarbij een verdeelirg van inkomsten nit arbeid en bezit. Kr waren even wel ook gemeenten, waar niet de progressie maar de degresaie werd toegepast, waar eer. steeds grootere som der inkomsten van be lasting werd vrijgesteld. Eindelijk waren er ook gemeenten waar belasting werd gehevei zonder eenig stelsel, waar 1 of 2 ingezetenen bijna alles moesten betalen en zeer velen on belast bleven. Zoo o. m. te Deti Briel. Hier kwam men Da 't opmaken van den hoofdelij ken omslag nog f 200 te kort, waarna voor gesteld en natuurlijk met op éan na algemeene stemmen aangenomen werd dit tekort te doe> betalen door den lsten wethouder, die er nop al warmpjes zat. Een dergelijk stelselloos omslaan moet natuurlijk worden veroo deeld. Vele rijke ingezetenen te plattelande zijn er door naar de steden getrokken. Hierdoor steeg de nood van sommige gemoenfea zóó hoog, dat de regeering wel moest bijspringen. Minister Tak vroeg toen een crediet van 3 ton, met bevoegdheid om daarvan bijdragen te geven aan de nood lijdende gemeenten. Döze bedeeling, zooals Rutgers van Rozenburg ze kwalificeerde, was slechts eea voorloopige maatregel om te komen tot een definitieve. Ware Tak aan 't bewind gebleven, dsn was er zeker een betere regeling gekomen dan die van Van Houten, ten minste geen art. 243. Vraagt men, hoe het dan mogelijk was, dat de wet Van Houten van Mei 1897 met een zoo groot aantal stemmen werd aangenomen, slechts 6 stemmen verklaarden zich er tegen, dan antwoordt spr. dat men de vaste uitkeering aan de gemeenten niet wilde pr^sgeven ter wille van art. 243. Die uit keering was de sleepboot, welke het oude eu slechte sobip, art. 243, in behouden haven moest brengen en gebracht heeft. Sommigen zullen hebben gedacht: we hebben al vast uitkeering, over de progressie kunnen we later spreken. Bovendien wist meD, dat van Van Houten niet anders te verkrijgen was. Deze zeide zelfs in de Kamer, dat de regeeriDg de wet niet meer zou verdedigen, iügeval 't amendement-Borgesius om ten minBte eenigo progressie toe te laten, werd aangenomen. Door spr. is toen een amendement ingediend om de toepassing van de wet nit te stel (en tot 1 Jan. 1901. Van Houten, die wel zag dat hg aan 't einde der verkiezingen zijn portefeuille zou moeten neerleggen, zond nu aan de gemeenten een cir culaire, om zoo spoedig mogelijk de wet in te voeren. Zoo iB in Haarlem op 1 Jan. van di; jaar een nieuwe verordening ingevoerd. Om de cijfers, die een gevolg zgn van de nieuwe regeling, te kunnen vergelijken met die van de vroegere regeling, wendde spr. zich tot burg. en weth. van Haarlem om inzage te mogen nemen van het oude kohier. Dit werd spr. evenwel ge weigerd. Hierop heeft spr. een beroep gedaan op de welwillendheid van de belastingschul digen, om hem nl. de biljetten te willen thuis zenden. Hieraan is voldaan door een 50tal Ingezetenen, Wie vroeger f 3.24 betaalden, betalen nu f 6.60. f 7.20 nu f14.85. f 10.80 f 1815 of f21.45. f 15.12 f 24.75 of f28.05. f20.16 ff i 34.65. f25.92 ff f 35.92 of f41.—. Wie profiteeren er van de nieuwe regeling Iemand met een belastbaar inkomen van f 3000, betaalt nu f 100.65, terwijl hij vroeger f 105 betaalde. Een ander met een belastbaar iukomen van f 5600 is gebracht van f201.60 op f 186.4 5 en een derde met een belastbaar inkomen van f 10,000 van f 360 op f 344.85. Deze cijfers spreken. Maar ook de kiezers in Haarlem hebben duidelijk gesproken: ze heb ben er 5 sooiaal-democraten in den raad ge bracht. (Applaus). Er dient dus niet te worden gewacht met het in het leven roepen van een volksbeweging: de termijn van in werking treding der wet nadert. Wel heeft minister Borgesius een wij ziging toegezegd op den laatsten zittingsdag van 't afgeloopen jaar. Het materiaal daarvoor was toen reeds voltallig, en nog is 't wetsont werp niet ingekomen. Wanneer den 24en Oc tober de kamer bij elkaar komt, en ze eerst de ongevallenwet, de Indische en Staatsbe groting heeft afgehandeld, dan zal er ver moedelijk in deze campagne geen tijd overblij ven om 't bedoelde wetsontwerp cog af te wei kan. 't Ia waar, de toepassing van 't art. zon een paar jaar kannen worden verschoven, maar 't volgend jaar Is men dan weer even ver. Spr. zon daarom, zooals hp ten slotte zeide. een volksbeweging toejuichen, waarbij mee den leden der Kamer liet hooren, dat hunne herkiezing gevaar zon loopen, ingeval ze niet meewerkten om de beloofde wijziging te ver krijgen. Spr. juichte daarom ook de tegen woordige beweging toe, die een krachtig protest is tegen toepassing van art. 243, die duidelijk te kennen geeft, dat men zich een grove onrechtvaardigheid niet laat welgevallen, en hg spoorde de aanwezigen aan, de door ons vermelde motie aan te nemen. Van de gelegenheid tot debat werd gebruik gemaakt door de heeren Wichers, burgemeester van Winschoten, K. R- Velthuis van Gronin gen, Bikker van Assen en Van der Wal van Onetwedde, waarvan alleen de eerste verklaarde, niet in alles met den heer De Kanter mee te gaan. Deze had art. 243 te veel op zich zelf beschouwd en niet genoeg in verband met de geheele wet. Vooreerst toch heeft de over- groote meerderheid der gemeenten een hoo- gere uitkeeriDg gekregen. Bovendien is er nog altgd eenige progressie door den toe- gestanen aftrek, o. m. voor kinderen. Dan ook betaalt de middenklasse weinig of geen grondbelasting, minder personeel dan vroeger in belasting op fcooneelvoorstelUngon Eu ten slotte meent spr., dat de hoofdelijke .naslag niet de sluitpost van de gemeentebe- grooting behoeft te zgn, er kunnen immers hoogere opcenten op 't personeel worden ge heven, en stygt dat getal boven 50 pet., dan zal daar progressie worden toegepsst. De heer De Kanter antwoordde hierop, dat dit laatste motief vóór art. 243 zeker bgzonder zwak was, want dan zou de eene onrechtvaar digheid, volgens den heer Wichers, in de plaats komen van een andere. Het is waar, de nieuwe wet op 't personeel heeft eenige ontlasting gegeven voor de middenklasse, maar dit is toch zeer zeker niet gebeurd om van die klasBe 't voordeel terng te nemen door boofdelgken omslag. In afwgking van den beer Wichers, meent spreker dat de boofdeigke omslag wèl de slnitiDgspost moet zgn. Wg zgn met opzet nog eens, en meer nit- voerig, teruggekomen op deze voordracht en bgeenkomst, waarin zy gehouden is, omdat wy zouden willen vragen of men uit Zeeland beweging ia het Koorden tot verhoging er wijziging van art. 243 der gemeentewet ook zou steunen. In Drenthe heeft men stap pen in dezelfde richting gedaan. Oas dunkt dat hieraan wel eens ernstig ge dacht mag worden. Wel herinneren wg ons dat in enkele ge meenten door den raad, elk op zich zeiven, by de hooge regeering aangedrongen is op de bedoelde wgziging en dat o. a. in de zitting van den Gemeenteraad te Middelburg van 21 Juni de heer Koole de kwestie met een enkel woord ter sprake bracht, maar ons zou het wenecbeiyker voorkomen dat ook in Zeeland, zooals in Groningen en Drenthe, de handen in een werden geslagen en eene meer algemeene, en daardoor krachtiger en meer sprekender betooging werd op touw gezet. ART. (83 DER GEMEENTEWET. De gemeenteraad van Arnhem heeft in zgn e vergadering van 7 dezer, bg de herziening van het reglement van orde voor de Raadsvergade ringen, daarin de navolgende bepalingen opge nomen „Indien een lid inlichtingen van den burge meester, de wethouders of het college van dageiyksch bestuur verlangt omtreDt eenig door hem op te geven onderwerp, feehoorende tot het dagelgksoh bestuur der gemeente, maar vreemd aan de orde van den dag, heeft hg tot het vragen hiervan verlof van de vergadering noodig." De raad heeft hierdoor zoo merkt de redactie van De Gemeentestem op in het reglement van orde eene oplossing gegeven van de vraag, tegenover welke autoriteit het interpellatie-recht van den raad zich uitstrekt. Onze lezers weten, dat wg' dit recht alleen er kennen tegenover het dag. bestuur als college. Maar de juistheid van da door den Arn- hemschen Gemeenteraad gehuldigde opvatting daargelaten komt het ons voor, dat de Raad beter gedaan had, zich bg deze gelegenheid te onthouden van eene interpretatie van het kwes- tieuse art. 183 der Gemeentewet. Het reglement van orde is niet de plaats om kwestiën over de toepassing der Gemeentewet te beslissen. En wanneer later een lid van het dagelgksoh be stuur met ons van oordeel mocht zgn, dat bet interpellatierecht aan den Raad niet toekomt tegenover de individueele leden van het col lege van B. en W., zal de thans in het Regl. van orde opgenomen bepaling, al wordt daarbg dit recht implicite erkend, eene weigering van inlichtingen niet voorkomen, en evenmin eene daarop volgende toepassing van art. 89 slot Gemeentewet kunnen rechtvaardigen. Dit artikel luidt „De burgemeester ea wethou ders zjja wegens het dageljjksch bestuur aan d-n Raad verantwoording schuldig, en gaven te dien aanzien alle de door den Raad verlangde inlichtingen. Het wetsontwerp tot wijziging der Notariswet. Door den heer mr A. J. B. Rgke, notaris te 's-Gravenbage, werd in de alsemeane verga dering der Broederschap van candidaat notaris sen, den 28 Aug. jl. te Maastricht geboudei-, een rede uitgesproken naar asclc-iding vau het wetsontwerp-Cort van der Linden tot wgxiging van de notariswet. Deze rede is thans in druk verschenen. Daarin gaat de heer R. na den oogst, dien het wetsontwerp biedt. Hg wijst er op dat het ontwerp alles bevat, waarvoor de Broederschap zoo lang, aanhou dend eu met kracht heeft gewerkt en gestreden, ket alles geeft wat de Broederschap by monde van haar hoofdbestuur, onder den vorigen voorzitter mr Treub, bg haar bekend request in April 1897 van de regeering heeft verzocht. Eu dat dit request niet vreemd bleef aan het ontwerp, blgkt duidelijk uit de daaruit in de memorie van toelichting aangehaalde plaatsen. Het ontwerp, zegt spreker, bevat verder zooveel goeds, dat m. i. elk middel als uit den booze moet beschouwd worden, dat tot strekking of tengevolge heeft de invoering van 't wetsontwerp te vertragen, het wetsont werp op de lange baan te schuiven. Al wat men op zgn tgd niet pinkt, dat raakt men kwyt", zong reeds Neêrlands grootste dichter. Maar zoo eindigt spreker „Had op den akker niet kunnen groeien bet notariaat-bezoldigd Staatsambt; het notariaat als vrg beroep? Had bg niet kunnen dragen eene inspectie met speciaal daarvoor aangestelde ambtenaren? Had bg niet meer akten in originali, meerdere met het notariaat onver- eenigbare betrekkingen kunnen geven Had den de getuigen niet moeten worden uitgeroeid, het ressort verlegd, de associatiën verboden Had op den stam der algemeene ontwikkeling niet kunnen geëat worden de titel van doctor in de rechtswetenschap Had Niet onmogeiyk dit alles. Maar de akker biedt het nn eenmaal niet, en wat hg biedt te versmaden voor hetgeen hg wellicht had kunnen bieden, zoude ons, die staan bg den oogst, terugbrengen tot den zaaitgd, met de onzekere kans of wel een oogstmaand komen zal. Wordt het ontwerp wet, dan zal door de nieuwe regeling, die onbekwamen uitsluit, onwaardigen het binnengaan belet, de goeden op den goeden weg houdt, de slechten verwijdert, de notarissen niet tot onedele praktijken verlokt, nieuwe brosnen voor do wetenschap opent; en voldoenden notarieelen hg stand overal en altgd verzekert, wordt het ontwerp wet dan zal niet alleen het publiek belang, en dat toch moet ook bg ons en altgd het zwaarste wegen, worden gediend eu gebaat Maar wordt het ontwerp wet: krijgen de candidaten de bevoegdheid om als plaatsvervanger op te treden,' wordt den opvolger het protocol van zgn voorganger niet onthouden vindt voortaan in het notariaat niet meer een veilig heenkomen, hg, die door gebrek aan algemeene ontwikkeling de deur voor andere betrekkingen gesloten vindt; zal ook hg niet meer kannen binnengaan, die niet eerst de school des notarieelen levens daadwerkeigk heeft doorloopen, zal een werkzaam toezicht ervoor zorgen, dat de goeden het spoor niet byster raken en dat slechte elementen niet binnentreden, dan zal er ook een betere tgd aanbreken voor n, leden der Broederschap van Candidaat nota rissen, een tgd dien wg, wgi hg tevens bevorder- lijk zal zijn aan het algemeen belang, u toe- wenschen, zonder eenig voorbehoud u toe- wenschen, gaarne en van healer harte. Moge die tgd liggen in een niette ver verschiet!" Minimum loon 'en maximum- arbeidstijd. Dit onderwerp werd Dinsdag avond in eene algemeene ledenvergadering van de Vereeniging voor Gemeenteen Volksbelangen te Rotterdam ingeleid door den heer D. E. C. Knuttel, Rgkabouwmeester aldaar. Deze sprak, op de bekende gronden, als zijn besliste overtniging nit, dat een minimum-loon evenals maximum-arbeidsduur zoowel in het belang van het werk als vsn den werkman is. Na debat werd met 28 tegen 8 stemmen aangenomen de volgende motie: „De openbare vergadering van de Vereeni ging voor Gemeente- en Volksbelangen, gehoord hebbende de inleiding van den heer Knuttel inzake het opnemen van bepalingen van mini mum-loon en maximum-arbeidsduur in de be stekken van gemeente werken, is van gevoelen dat zij het best gedieDd wordt door eeD krach- tigen werkmansstand, die door zgn oecocoad <he po«itie in staat is naar den eisch den arbeid te verrichten, die van hem gevorderd wordt, dat die toe-tand alleen in het leven kan ge- roep'Ui worden door het betalen van een goed loon en de voorwaarden van een niet te las gen arbeidsduur. De vergadering verzoekt aan de leden van den Gemeenteraad het daarheen te leiden, dat bij wijze van proef een besluit worde genomen in den Gemeenteraad om in de bestekken be palingen op te nemen, die den duur van den werkdag en den prijs van het loon bepalen, terwyi de vergadering verder van oordeel is, dat het nuttig en plichtmatig is, dat eerst na proefneming de sociale gevolgen van zoo- dauigen maatregel zullen blijken". Een protest tegen prof. Bolland. Ia het jongste Minerva-nommer heeft de heer F. Borst, praeseB van de hoofdredactie van dit tgdschrift, een artikel geschreven tegen professor Bolland. De aanleiding tot dit artikel is geweeBt het feit, dat prof. Bol land in zyue laatste colleges eritiek gaat uitoefenen op de inaugurale rede van prof* Jelgersma over de experimenteele phyaiolngie. Eerst wyst hg er, hoe voor driejaren iedereen over Bolland sprak, en hoe slechts de groote gehoorzaal der aeademie ruim genoeg was om alle belangstellenden te bevatten; thans z^n er slechts zeer weinigen, die de colleges van pro fessor Bolland willen volgen. Dit komt door de tyrannieke wyze van optreden. In de vol gende woorden wordt dit aan prof. Bolland verweten „Want gy, die zoo luidruchtig te velde trekt tegen de tyrannie van het katholicisme, »yt een tyran als geen ander en het zgn uwe geweldplegingen tegen de vrgheid van denken, die uwe toehoorders van u hebben vervreemd. Eene feitenvermelding zal voldoende zijn om deze bewering te rechtvaardigen. Reeds in nwe eerste colleges zgt gg begon nen uwe parsooniyke gaoven en nwe on eenigheden met andersdenkenden uit te stallen voor uw stndentenanditorinmsomtijds maaktet gg uw college tot iets als een requisitoir van een officier van justitie eu het gelach en applaus van een deel uwer hoorders versmaaddet gg niet. Maar uw oollegiezaal ging onbezette plaatsen vertoonen. Toen hebt g§ telkens weer gelegenheid ge zocht polemische redevoeringen te honden tegen de katholieke kerkwel eens leek het of lederen katholiek persoonlijk vau eeue misdaad wildet overtuigen, en uwe collegezaal werd leeger# Gg zaagt het en meer en meer begont gg te verhandelen over de al-omvattendheid der pbi- losophie, over de bekrompen domheid dergenen die geen belang stelden in de communis mater aller wetenschappen deze niet belangstel? ran den identificeerdet gg dan nog met degeuan die op uw college niet aanwezig waren en ze werden talryker. Vervolgens hebt gg die u bleven bezoeken „élite" genoemd, of „aristocratie naar den geest" en wie nog blozen konden hebben u schaamrood verlaten. Ware n toen niemand overgebleven, er zou nu minder reden zgn om te klagen over uwe tyrannie. Of zon men de Leidsche hoogeschool er mee geluk mogen wenschen dat een -— zij het dan klein deel harer studenten, die zich gaarne laten „knappe jongenB" prgzen door tantes in provincie-stadjes, uwe doemredeneu applaudisseren en, gelnkzalig in den schyn der geestesanstouraten-kroon, die gg hun hebt op gezet, nwe bespotte tegenstanders, uit de hoogte, geestes aristocraten als zy zgn hoo- nen met een vulgair gelach?" Prof. Bolland zal zeker het antwoord op dien uitval niet schuldig blgven, tenzij bg dit beneden zioh acht. BMOEMIMJEA MZ. Bg kon. besluit: iB aan mr L. H. RuysBenaers, buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister, eervol ont slag verleend nit zyne betrekkiug van chef van het kabinet van den minister van buiten 1. zaken, en is hg benoemd tot secretaris-gene raal bg het dep. van bnitenl. zaken is aan mr J. Kalff, op verzoek, met ingang van 1 Januari 1900, verleend een eervol out- alag nit zgne betrekking van vice-presideut van den Hoogen Rvad der Nederlanden, onder dankbetuigingen is als zoodanig beno8m:l mr. J. J. van Meerbeke, thans raadsheer in dat college; is aan C. C. van den Bosch, op verzoek, eervol ontslag verleend als directeur der ge vangenissen te 'a-Hertogenboseh en als zoodarig benoemd P. J. A. Brands, thans adjunct direc teur 1ste rang in die gevaogenissen is K. ten Brnggencate, leera&r aan het gym nasium te Leeuwarden, benoemd tot inspecteur van het middelbaar onderwijs is aan den heer F. J. Olivier, administrateur van financiën en lid van den raad van bestuur in de kolonie Cars 940, thans met verlof hier te lande, op zgn verzoek, verleend een eervol ontslag nit 's lands dienst, en de heer C. Statius Maller, hoofdcommies, benoemd tot admini strateur van financiën in de kolonie Cursqao, thans met de waarneming van die betrekking belast is de O. I. ambtenaar met verlof, mr C. B. J. A. Wierdels, laatstaiyk president van den raad van justitie te Soerabaga, op zgn verzoek eervol nit 's lands dienst ontslagen, met toe kenning van pensioen. UIT STAD EN PROVINCIE. In de St. Ct. van heden zijn opgenomen eenige wgzigingon in de statuten der naam- looze vennootschap Houthandel, voorheen G. Alberts Lz. A Co-, te Middelburg. De plaatsing van den off. van sdm. kl. H. P. Winkelman aan boord van Hr. ïia. wachtschip te Amsterdam is ingetrokken. Hg wordt met 20 Oot. geplaatst aan boord van Hr. Ms. schoener Zeehond. Blgkens bg den Raad van State, afdeeliztg voor de geschillen van bestuur, ingekomen koninkiyk besluit is niet vatbaar voor inwil liging verklaard de aanvrage om pensioen van den eervol ontslagen brievengaarster F. Stegns, echtgenoote van J. Beenbakker te Borssele. Dinsdagavond vond men te 's-Heer Arendskerke in een weiland een veldar- beider stervende. Naar huis vervoerd, overleed hg des naohts- De man had den geheelen dag zgn werk nog verricht. Voor de betrekking van gemeenteveld wachter te S chore, op een salaris van f 450, met inbegrip van wonioghuur, zijn 42 sollici tanten. Reeds geruimen tgd liep het gerucht, dat de heer W. F. J. Wagtho zgn ontslag zott nemen als burgemeester van Cats, Cortgene en Coiynsplaat. Zoolang de betrokken persoon zelf vat, flat voornemen nog niet had doen blyken in 't openbaar, of de ontslagaanvrage nog geen feit was, meenden wy over die geruchten te moeten zwijgen en mededeelingen en ingezonden stuk ken, in verband daarmee ons toegezonden, te moeten terzg leggen. Thans heeft de heer Wagtho zelf het gerucht bevestigd. Volgens eeu bericht uitCoignsplaat aau de G. Crt. betuigde by aan eene deputatie, bestaande nit de beide wethouders, een raad»;

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1