MIDDELRURGSCHE COURANT.
IT. 247-
142" Jaargang
1899.
Donderdag
19 October.
Dne courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 18 Oct. 8 u. vm. 44 gr. 12 u. 57 gr.
av. 4 u. 54 gr. P. Verw. zw. Z. w., 1. bew., nachtv.
AdvertentiSn voor het eeritvolgeui
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte- dood- ©n alle andere familieberichten ea
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zg innemen.
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Art. 95 Gemeentewet.
Een aanslag op de autonomie.
(Slot).
Ik zeide dat niet blijkt dat de
den secretaris niet in de macht van den
Raad, als ik het zoo eens mag uitdrukken,
wilde brengen. Het tegendeel.
De geschiedenis der artt. 95 en 106 toont
aan hoe er terecht naar gestreefd
werd den gemeenteraad de baas te laten in
deze werkelijk huishoudelijke aangelegenheid.
Zelfs de oorspronkelijk voorgeschreven
voordracht door B. en W. werd door
Thorbecke gewijzigd in aanbeveling.
Ten eerste, omdat er kans bestond dat door
eene voordracht van personea, waarvan er
slechts éen met mogelijkheid voor benoeming
in aanmerking zou kunnen komen, den Raad
geea keuze zou wordeu gelaten. Ten tweede
op den zonderlingen grond dat, indien de
Raad gebonden was te kiezen uit de per
sonen, door B. en W. aangewezen, hem, den
Raad, aldus beperkt de steun zou kunnen
worden onthouden, dien hij in den secretaris
tegenover den Burgemeester mocht meenen
te behoeven. (Thorbecke veronderstelde toen
zeker reeds dat de regeering van baar
recht, om burgemeesters te benoemen, wel
eens een allerzonderlingst gebrnik zou kun
nen maken, hetgeen weer pleit voor zijn ver
vooruitzienden blik.)
In ieder geval, de vader der gemeentewet
wilde, vooral hier, de zelfstandigheid, de
onafhankelijkheid der gemeentebesturen hoog
houden.
Elke verkorting van het recht, tot benoe
men en ontslaan aan gemeentebesturen ge
geven, is eene inbreuk op de auto
nomie.
Men bedenke dit wèl.
Vele gemeenteambtenareu, ook burgemees
ters, gevoelen bijzonder weinig voor de
zelfstandigheid en onafhankelijkheid der ge
meente.
Men staat er soms verbaasd over.
Bij velen zijn Gedeputeerden en nog eens
Gedeputeerden de goden voor wie men neer
knielt in het diepst ontzag.
Het is te verklaren doordat dit college
zich in zoovele gevallen met den inwendigeD
dienst der gemeente moet bemoeien. Ja,
soms, ofschoon onverplicht, bepaald moeder
lijke zorgen toont.
Ook na wil men ziju heil weer bij Gede
puteerden zoeken.
Êéae maand schorsing met beroep op
Gedeputeerden.
Geen ongevraagd ontslag dan door Ge
deputeerden, op voordracht van den Raad.
Komaan, waarom gaat men niet nog wat
verder en verlangt benoeming, schorsing,
ontslag, geheel te onttrekken aan de
gemeentebesturen
De secretaris zon dan in de positie van
den burgemeester komen.
En als men dan ook benoeming enz. van
audere gemeenteambtenaren -waarom moe-
tea zij er aan bloot blijven staan slacht
offers te worden van, zooals u bet noemt, ge
achte redactie, ergerlijk machtsmisbruik
Als men dan ook die benoeming enz. bij
den curator der gemeentebesturen bracht,
dan eerst zou er recht zijn gedaan.
Regeering en vooral Ged. Staten weten
toch maar het best, wat voor eene gemeente
noodig en nuttig is.
Dat bet voor de gemeente al zeer gewenscht
is, dat men haar, evenals dit met den bur
gemeester het geval is, eenvoudig secretaris,
ontvanger en andere ambtenaren zende
het behoeft geen betoog 1
U bezigt ook, geachte redactie, het vrouw
en kinderenargument.
Dat begrijp ik niet. Is het hier niet
eenig en alleen de vraag wat is het belang
der gemeente
Maar bovendien, hoe kunt u dat argument
bezigen, waar u zegt dat motieven van het
ontslag niet mogen gevonden worden in
handelingen, buiten functie verricht P
Jk zou juist andersom willen redeneeren.
Men zal, hoop ik, niet meenen datikb.v.
een werkelijk willekeurig besluit tot ontslag,
een besluit zonder gewichtige redenen, goed
keur.
Dit zij verre.
Maar ik kan niet toegeven, dat die zeker
zeer zeldzame gevallen van machtsmisbruik,
een diep ingrijpende wijziging als men wil,
wettigen.
Wil men ambtenaren waarborgen tegen
willekeur, niemand zal het afkeuren, mits
men zoodanig wijzigt, dat alles binnen
de gemeentegrenzen bljjft en dat dus geen
inbreuk worde gemaakt op het beginsel der
gemeentewet, op het recht, aan de gemeenten
gegeven haar eigen huishouding te doen,
speciaal het daaraan verbonden recht laten,
in afwijking van vroegere toestanden gege
ven, om hare ambtenaren te benoemen, te
schorsen en te ontslaan.
Aan die rechten moeten de
gemeenten, door hare bestu
ren, vasthouden tot het uiter
ste; zij moeten, zooveel in hun
ne macht is, zich verdedigen
tegen alle verdere inbreuken
op hare bevoegdheid tot zelf
bestuur.
U bij voorbaat mijn dank betuigende voor
de plaatsing, hoogachtend
Uw dw. dr
VAN DER MOER.
Terneuzen 15 Oct. 1899.
Wij wenschen enkele opmerkingen te ma
ken, naar aanleiding van dit betoog.
Al gevoelen wij zeer veel voor de meening
van prof. Oppenheim, toch scharen wij ons
ook aan de zijde van den heer Van der
Moer, waar deze opmerkt dat werkelijk de
bedoeling van den wetgever Is geweest om
in de kweBtie van het benoemen, sehorsen of
ontslaan van den gemeente-secretaris „den
gemeenteraad de baas te laten."
Maar hierin heeft deze, dankt ons, niet
goed of liever verkeerd gehandeld, doordien
zelfs Thorbecke met „zijn ver vooraitzien-
deu blik" niet heeft voorzien, of heeft
kunnen bevroeden hoe zonderling zulke
colleges iu de toekomst zouden worden
samengesteld. Hij meende dat steeds de
beste, de verstandigste, de eerlykste, de
onpartljdigste personen daarvoor zouüeD
worden gekozen. Dat znlk een ideaal niet
geheel bereikt zon worden, begreep hij zeker
zelf wel, maar dat dit zoo ver daar benedeD
zou blijven als nu vaak het geval is, ver
wachtte hij stellig niet De ervaring heeft
geleerd dat, de goeden niet te na gesproken,
aan zijn goede verwachting lang niet altijd
18 voldaan. Zij heeft o. a. meer dan eens doen
zien dat een secretaris, tengevolge van de
samenstelling van den raad, aan willekenr
blootstaat.
Men moge hoog opgeven van „de zelf
standigheid, de onafhankelijkeid der ge
meentebesturen," hoe dikwijls bleken ook
die colleges voor allerlei invloeden vatbaar,
eu dit te meer, waar politieke hartstochten,
die geheel bniten zulke lichamen moesten
blijven, zich in de laatste jaren ook daar
meer en meer doen gevoelen.
Bovendien, in kleine gemeenten zijn per
soonlijke kwesties bijzonder geschikt om al
zeer spoedig hare noodlottige werking ook
in de raadzaal, bij beslissingen over zaken
en personen te doen gelden.
En daarom juist achten wij het zoo nuttig,
n i e t dat, zooals men in de Nederlandsche
ging voor gemeentebelangen W€
den Raad alleen het recht van schorsing
voor hoogstens een maand zou worden ver
leend en het ontslag tegen den wil van
den betrokkene alleen door Gedeputeerde
Staten kon worden gegeven, maar wel dat
de Raad ook het recht van ontslag behield,
edoch dat de betrokken persoon van zulk
een besluit in hooger beroep kon komen bij
het Gedeputeerd College en bij de Koningin.
Mogen wij den geachten schrijver even
opmerken dat wy, daarom juist, aan het
8lot van onze beschouwing duidelijk ver
klaarden, slechts in hoofdzaak ons te
vereenigen met de door genoemde vereeni-
ging voorgestelde wijziging van art. 95 der
gemeentewet
Het recht van schorsing en ontslag den
Raad tc ontnemen zeker, dat zou te veel
Agenten^
Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdag*; té
Goes: A. C. Bolutt, firma Wed. de Jonge.
inbrenk maken op de autonomie der ge
meentebesturen en daarom zijn wij sterk
tegen zulk eene bepaling.
Maar zeer onbillijk komt het ons voor,
wat wij ook schreven in ons opstel: De
positie van een gemeente-secre
taris, dat, zooals thans, znlk een ambte
naar geheel overgeleverd is aan bet bon-plaisir
van eene meerderheid in den raad, en niet
zijn goed recht kan handhaven tegenover
laten wij het zoo eens noemen mogen,
„hooger rechtscollege".
Onze eisch klemt echter te meer, omdat
wij weten hoe, vooral in kleine gemeenten,
het omzetten van een raad zoo gemakkelijk
gaat, wanneer daarbij allerlei grieven, geheel
buiten de hoofdkwestie staande, zich doen
Het betreft hierbij een principe, het be
ginsel van recht en rechtvaardigheid.
En nu vreezen wy niet, dat door eene
wijziging van de gemeentewet in den door
ons gewenschten geest waarin wy het
n i g e middel zien om, wat de heer Van
der Moer toch ook wenscht, ambtenaren te
waarborgen tegen willekeur de secretaris
de positie van den burgemeester zou
komen.
Weet de heer Van der Moer nu „binnen
de gemeentegrenzen" een ander, een beter
raiddel, wij zijn verlaugend dit te ver
nemen.
Wat onze herinnering aan vronw en
kinderen betreft -in het algemeen mogen
zij niet als argument dienst doen, doch in
dit byzondere geval meenden wij daarop
wel te mogen wijzen, vooral wijl, met een
titularis, een heel gezin moet ïyden, omdat
men de kwestie niet zuiver steldeop
de bekwaamheden van den secretaris en op
diens ijver geen blaam is geworpen en er
niets feitelijks gebleken was dat recht gaf
om hem, op grond van tekortkomingen in
zyn ambt, te ontslaan.
Eene verandering, zooals wij, en velen
met ons wenschen, achten wij wel degelijk
ook in het belang eener gemeente zelve.
Wanneer het zoo gemakkelijk valt hare
ambtenaren ten speelbal te doen zijn van
personen, die zoo licht er toe overgaan om,
onder den schijn van het algemeen belang
te dienen, anderen, ter wille van allerlei
grieven enz., op te offeren, dan wordt
zooals prof. Oppenheim reeds opmerkte
het vertrouwen geschokt en zal de gelegen
heid ontbreken om in 't vervolg bekwame
en vertrouwde personen te verkrijgen voor
dergelyke gemeente-betrekkingen.
De wetenschap dat ook een hooger col-
ge in deze een stem heelt, zal vertrouwen
inboezemen aan de betrokken personen en
de gemeenteraden behoeden voor over
haaste of onberaden stappen in de bedoelde
richting.
Tegenover den eisch, door den heer Van
der Moer aan het slot van zyn opstel met
zooveel nadruk gesteld, zouden wij nog deze
vraag willen doen is het nu zoo vreese-
lijk, dat, waar de wet de gemeenteraden in
tal van minder gewichtige of zeer onbe
langrijke zaken zelfs bindt aan eene goed
keuring van hooger gezag, in dit geval
ook een stap worde gedaan in de door
ons aangegeven richting, waarbij wij
slechts vragen een recht vau beroep,
dat nog niet eens van zoo verre strekking is?
Red.
vijfjarigen cursus te Zutphen, benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau;
is de officier-machinist 2e kl. by 's rijks
stoomvaartdienst J. J. Kuotter bevorderd tot
officier-machinist le kl.; en
is aan den luit. t/z. 2e kl. R. W. Boissevain
vergunning verleend tot het waarnemen van
eene particuliere betrekking buiten hetzeewe
zen voor den tijd van een jaar, onder stilstand
van non-activiteitatraktement en zonder op
klimming in de ranglijst.
A T J E H.
Uit het officieel verslag omtrent de gebeur
tenissen in Atjeh gedurende de maand Augustus
blijkt dat het iu Groot-Atjeh rustig bleef,
eenige ontmoetingen met den vijand in het
ressort Seulimenm daargelaten.
Patrouilles van nit Indrapoeri verbrandden
verscheidene oude vijandige nederzettingen in
het gebergte bezuiden de Atjeh-rivier. Op 28
Augustus geraakte een patrouille, uitgerukt
naar aanleiding van berichten dat de bende
van Pang Dén zich weder in het gebergte van
Mahèng had vertoond, met deze bende in
vuurgevecht, eu verdreef haat in de richting
naar Lam Teuba. Volgens berichten zouden
twee Teungkoe Tapa, van Lam Teuba afkom
stig, zich by de bende bevonden hebben.
Wat de onderhoorigheden betreft, wordt
gemeld, dat onze troepen verschillende malen
van Segli uitrukten. Daarbij werden verschil
lende gevechten geleverd.
Den I2en werd, op het bericht van een der
hoofden dat Panglima Polém met 200 volge
lingen zyn Koeta was gepasseerd in de rich
ting van Triöog Poedéng, onmiddellijk een
patrouille uitgezonden om die bende te vet-
len, wat ook gelukte. De vijand, die het
avondmaal te Poeloe nuttigde, nam overhaast
de vlncht met achterlating van drie dooden
een zwaar gewonde, die den volgenden dag
overleed; vier Beaumontgeweren, 470 Beaumont-
patronen, 6 voorlaadgeweren, met halzen en
patronen, een grendel van een repeteergeweer,
verschillende goederen, w. o. twee Atjehsche
vlaggen, en een portefeuille met brieven vielen
in onze handen.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Middelburg 18 October.
LECER-ORGANISATIE.
Thans zyn aan de Tweede kamer ter over
weging aangeboden de ontwerpen van de wet
tot reorganisatie van onze levende strijdkrach
ten en van die tot wijziging van de militiewet.
De hoofdbeginselen zyn in 36 artikelen
saamgevat, waarop wy nader terugkomen.
In hoofdzaak komen zy overeen met het
reeds vroeger meegedeelde.
BMOJËM1A UJEJ* MZ.
By kon. besluit
is aan mr J. Krnseman, op zyn verzoek, eervol
ontslag verleend als rechter-plaatsvervanger in
de arr.-rechtbank te Amsterdam, onder dank
betuiging
is H. J. Bolderman, leeraar aan en onder
directeur van de boogere burgerschool net
K. J. A. G. baron Collot d'Escury, Hou
ten i s s e
mr J. G. van Deinse, Hulst; en
J. H. Hennequin, Sluis.
Na hetgeen wy schreven in ons boofdopstel,
in ons nommer van Maandag II., is het vrij
wel overbodig onze sympathie met den inbond
dezer circulaire te betuigenof op te wekken
aan die oproeping te voldoen. Zij spreekt
genoeg voor het goede doel.
Alleen wenschen wy te wijzen op een uit
treksel uit een particulieren brief uit Transvaal,
voorkomende onder de oorlogsberichten, en op
3 verklaring van het hoofdbestuur der
afdeeling van bet Boode Kruis in de Zuid-
Afrikaansche republiek
Hulp en steun in welken vorm
ook, kan nooit te overvloedig
worden geschonken; iedereen kau
iets bydragen om dit menschlie:
nde werk te laten volvoeren.
Hulp voor Transvaal.
De Nederlandsche Zuid-Aft ikaansche Veree
niging richt thans tot het Nederlandsche vo!k
een oproep om hnlp te verleenen aan de „Boers"
en wel in deze woorden
„Nu de oorlog tusschen Eogeland en de beide
Rollandscbe Bóeren-Republieken van Zuid Afri
ka is uitgebroken, ligt bet, dankt ons, op den
weg van het Nederlandsche volk om door
eene gemeenscbappeiyke daad van zuivere barm
hartigheid op welsprekende wijze te toonec.
van welk een eerbiedige bewondering en warme
toegenegenheid ons het hart is vervuld voor
stamverwanten, die daar ginds de onafban-
keiykheid van bnn volksbestaan met kracht
van wapenen znllen hebben te verdedigen.
In het vertrouwen, dat ons denkbeeld door
byna iederen Nederlander met groote ingeno
menheid zal worden begroet, verzoeken wy n
dringend daarvan biyk te geven door op bij
gaande lyst een flink bedrag te teekenen.
Het byeengebrachte geld stellen wy ons voor
te besteden
lo. Voor het uitzenden van volledige am
bulances of verbandmiddelen naar Zuid-Afriba
door tuaschenkomst van de Nederlandsche
afdeeling van het Boode Kruis.
2o. Voor het ondersteunen der in den strijd
verminkten of der achtergebleven betrekkingen
van op het slagveld gebleven burgers.
3o. Voor zoodanig doel als ons gepast zal
voorkomen ter verzachting van de gevolgen
van den oorlog.
Overtnigd als wy waren, dat ons beroep op
bet Nederlandsche volk niet tevergeefs zou
worden gedaan, z§n wij, met het o-g op het be
lang eener spoedige afzending van verbandmid
delen, er reeds toe overgegaan drie belangryke
zendingen, in overleg met het hoofdbestuur der
Nederlandsche afdeeling van het Boode Kruis,
naar Pretoria en Bloemfontein over te maken."
Deze circulaire is onderteekend door het
bestuur der genoemde vereeniging, door die
der afdeelingen Rotterdam en Haarlem, door
de besturen der studentenafdeeling Amsterdam
en LeideD, door bet Nederlandsch Comité voor
Transvaal en door tal van particulieren, onder
wie uit Zeeland de volgende heeren;
C. L. van Woelderen, Middelburg
mr C. Bakker en Jos van Baalte, beiden
Vlissingen;
W. A. graaf van Lynden, Koudekerke;
J. M. Kakebeeke en J. J. Oobtman, beiden
Goes;
jbr mr J. W. D. Sctmorbeijue Boeje, Zie-
rikiee;
ij kon. beslait is, zooals nog in een
deel der oplaag van ons vorig nommer werd
medegedeeld, bepaald dat L. Taat, thans ha-
meester van de visschershaven teljmniden,
met ingang van 16 Oct. zal dienst doen als
havenmeester van het kanaal door Walcheren
te Vlissingen.
Verder zyn benoemdtot heemraad voor het
waterschap Schoutoen T. Gast; tot plaatsver
vangend dijkgraaf voor den polder Henrietta
te St. Philipsland W. C. van Nieuweu-
huizen en tot gezworen voor den Oudepolder
can St Philipsland A. van Dyke.
De beer J. G. Meyer Jr., secretaris ea
ontvanger der gemeente Gr o ede, heeft aan
het rijks-archiefdepot in Zeeland ten geschenke
aangeboden eene zeer belangryke verzameling
bandschriften. Deze stukken schijnen alle af
komstig te zyn van de familie Le Clercq,
waartoe de echtgenoot des schenkers behoort,
in het bijzonder van Phillippe le Clercq, die
in het laatst der vorige eenw secretaris van
Breakens was. De meeste stukken bshooien
dan ook tot het archief dier voormalige heer
lijkheid, terwyi het rechterlijk archief van
Breskens door deze schenking op zeer ge-
wenschte wijze wordt aangevuld.
Aau den schenker is de dank der regeering
betuigd. (St. Ct
De 8tjOmvaartinaatschappij Zeeland
koninklijke Nederlandsche postvaart, heeft
weder in het Engelsch en in het Dnitsch uit
gegeven de winterdienstregeling dier Maat
schappij, ingegaan 1 dezer.
Exemplaren van die reisgidsen, alsmede van
een kleine uitgaaf in de Ndderlandaehe taal,
worden door genoemde Maatschappij gratis
verkrygbaar geste! d.
By bevelschrift der arrondissemente-recht-
bank te Middelburg is de gevangenueming
gelast van G. W., oud 48 jaar, arbeider en
herbergier, geboren te Kattendyke, wonende
Wemeldinge, verdacht van opzetteiykö
brandstichting te Wemeldinge in den nacht
van 22 op 23 September 1899 in een schuurtje»
behoorende by zyne woning, tengevolge waar
van bedoeld schnnrtje en daaraan grenzende
woning geheel zyn afgebrand.
Verdachte is in het buis van bewaring té
Middelburg overgebracht.
Een bericht in de Kentish Eatress and
Ashford News doet, volgens de Vlies. Crt.j
vermoeden dat het ïyk van den onlangs in
het Engelsch kanaal verongelukten Belgischen
loodskweekeling J. de Poorter gevonden is.
Bovengenoemd Engelsch blad deelt mede, dat
Vrydag zes myien ten noorden van Fanlight
ïyk gevonden werd, dat biykbaar 12 of
14 dagen lang in bet water gelegen bad; het
ïyk was dat van een flink, goedgebouwd man
van omstreeks 30 jarigen leeftyd, 6 voet 6 daim
lang (Engelsche maat). Op den band van de
onderbroek stonden de letterB J. D. P., en de
maker van een twe6snydend mes, met ontkleurd
wit heft, op bet lichaam gevonden, was de
firma Gebr. Polak, Vlissingen.
Gedurende de vorige week werden van
Bruinisse verzonden 4800 ton mosselen
naar Holland, België, Frankrijk, Dnitschland
en Engeland. Door de verminderde vraag te
Brussel, Parys en Louden zyn ook de pryzen,
t 2.20 tot t 1.50, aanzienlijk minder dan een
week te voren, zoodat door da meer of mindere
vraag van deze 3 plaatsen de geheele handel
als het ware beheerscht wordt.
Aldaar is eene afdeeling van de Nederland
sche Visscheryvereeniging opgericht, waartoe
reeds ruim 30 visschers zijn toegetreden, welk
getal, naar men verwaobt, nog zal vermeerde
ren. De bestaande Vistchersvereeniging zal nu
wordeu ontbonden.
