MIDDELBURGSCHE COURANT. 142® Jaargang 1899, Woensdag 11 October. Verschillende Berichten. ir. 240- Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en P*tjs, Per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franse p.p., 2.—s Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 10 Oct. 8 u. vm, 16 gr. 12 u. 59 gr. ar. 4 u. 56 gr. F. Verw. zw. Z. w., licht bew. mist. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen ran 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 oent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten.; Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh; te Goes: A. C. Bourn, firma Wed. de Jonge. Middelburg 10 October. Zonderling geredeneer. la een pus verschenen, nieuwen staatkundi gen brief waarschuwt de beer Van Houten tegen mr Borgesius' onderwijspolitiek, waarin de oud-miniBter ziet een heulen met het cleri- calisme en een pogirg om door middel van een toenadering tot de anti-revolutionnairen het politieke leven der geavanceerde groep te redden. Ten aanzien van de ongevallenwet, zoowel als van de leerplichtwet raadt de heer Van Honten aan goed op de details toe te kijkeD, onder de leus „beter geen wet dan een slechte wet", want het geldt hier stappen te doen op het gebied der sociale dwang wetgeving, middelen toe te passen, welke noodig kunnen zijn ter genezing van sociale ziekten, maar waarvan de dosis door den wetgever behoort te worden toegemeten met de voorzichtigheid, waarmede de arts vergiften toedient. Een van die vergiften is, zooals Het Vad. opmerkt, bereid door het kabinet, waarvan de heer Van Houten deel uitmaakte. De heer Van Houten heeft veel overeenkomst met wijlen vorst Von Bismarck. Hij kan zicb met de tegenwoordige toestanden maar niet verzoenen; doet nu niet anders dan brommen, boos zich toonen op hem die zijne plaats in nam, en tracht tevenB alles af te breken wat van die zyde wordt gedaan. Dat noemt men klein zijn Het is jammervoor den heer Van Honten. Zonderling is zijn beweren, dat de tegen woordige minister van binnenlandscbe zaken henlt met bet clericalisms. Dat merken wij aan den feilen strijd, welke juist van die zijde tegen hem gevoerd wordt, om zijn leerplicht ontwerp. Evenredige Vertegenwoordiging. Wij ontvingen de eerste aflevering Evenre dige Vertegenwoordiginghet driemaandslijksch tijdschrift, tot welks uitgave de Ned. Vereeni- ging voor Evenredige Vertegenwoordiging beslo ten heeft. Het staat onder redactie van den heer C. E. Van Koetsveld te Goes. Het doel van de Evenredige Vertegenwoor diging wordt in een aan het hoofd van da' nummer geplaatste beschouwing door den voorzitter van bet bestuur der vereeniging, mr J. A. van Gilse, uiteengezet. Voorts zijn in dit tydschrift opgenomen Statuten der vereenigiog, het reglement voor de verkiezing van bestuursleden, eenige zonderheden omtrent de evenredige vertegen woordiging in België, alsmede een artikel, door de Amh. Crt. aan het Balgische kiesrechtont- werp gewijd. Voorzitter der vereeniging is, zooals bekend, de heer mr. J. A. van Gilse, te Arnhem, secretaris-penningmeester de heer C. E. van Koetsveld, en lid van het bestuur o. a. de heer M. de Jonge Jzn, te Goes. De commissie, belast met het uitbrengen van een rapport, dat der vereeniging kan dienen tot leiddraad bij hare keuze van de voor Nederland meest geschikte wijze van toepassing van het beginsel der evenredige vertegenwoordiging, bestaat nit de heeren mr J. A. van Gilse, J. Menno Huizenga, C. E. van Koetsveld, mr. J. J. Tilanus en mr. A. J. M. Vos de Wael. Academische opleiding voor jongelieden uit Zuld-Afrlka. Verhooging van het mlnerval op de gymnasia. ENZ. Bij kon. besluit: is benoemd tot curator der gemeentelijke universiteit te Amsterdam dr J. Zeeman; is aan dr R. van der Laan, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als onderwijzer aan de rijkskeekschool voor onderwijzers te Maastricht; is in zijn raDg overgeplaatst bij den gene- ralen staf de kapitein A. Hoogeboom, van het 6 reg. infanterie, gedetacheerd ais leeraar by de Hoogere krijgsschool; is benoemd tot reserve 2e luit. by het wapen der inf., en wel by het 7e reg., de vaandrig G. van der Graaf van genoemd korps zyD op verzoek eervol ontslagen, met toe kenning van pensioen, de met verlof hier te lande aanwezige kapt. der genie van het leger in N.-I. K. J. Leeflang, ter zake van lichaams gebreken da O.-I. ambtenaar U. üges, laatste lijk gezaghebber le kl. bij de gouv. marine in N.-I.; de lnit.-kolonel der inf. van het leger N -I. J. W. van den Broek d'Obrenau de kapt.- kwartierm. van het leger in N.-I. M. H. Kroonenburg en de O.-I. ambtenaar F. C. van Vryberghe de Coningh, gewezen ass.-res. van Blitar (Kediri), de laatste wegens physieke ongeschiktheid. Het doel dat de wetgever van 1885 met het vaststellen van byzondere bepalingen omtrent de toelating van vreemdelingen tot de univer sitaire examens hier te lande bezigde, was zegt de minister van binnenlandsche zaken in zijn toelichting tot een door hem bij de Tweede Kamer ingediend ontwerp strekkende tot ver ruiming van art. 85bis der wet op het booger onderwys in de eerste plaats jongelie den uit Zuid-Afrika, die vóór de wet op het hooger onderwijs van 1876 in vrij grooten ge tale de Nederlandsche hoogescholen bezochten, maar die later werden afgeschrikt door de eischen van de artt. 11 en 12 dier wet, weder in de gelegenheid te stellen aan eene Neder- landscbe universiteit hunne studiën te voltooien en zoodoende de banden met onze stamgenoo- ten nauwer aan te halen. Dat het door de wet van 1885 gewenschte doel grootendeels is gemist, is, naar de]meening der regeering, zeer zeker voor een niet gering deel toe te schrijven aan het feit, dat ook na 1885 de toelating tot een vreemde universiteit veel gemakkelgker bleef dan tot eene Neder lacdacbe. De minister heeft nu de curatoren en den der gemeentelijke universiteit te Am sterdam gehoord over eene mogeiyke verruimiog van art. 85bis voornoemd. Over het algemeen waren beide colleges met dit denkbeeld inge nomen. De minister heeft thans een zoodanige wgziging van art. 85&ïs ontworpen, dat jonge lieden uit Zuid-Afrika voortaan gemakkelgker dan tot dusverre hunne academische vorming zoo niet in alle dan toch in enkele faculteiten nier te lande zouden kunnen zoeken, zonder dat er gevaar ontstaat dat het peil van het uni versitair onderwijs in Nederland zal dalen door de aanwezigheid van vreemde, niet behoorlyk onderlegde studenten. Voorgesteld wordt daarom te breken met het te strenge vereischte van art. 85bis, dat de eischen, voor het verkrygen der buiten- landsche getnigschritten gesteld, ongeveer moeten overeenstemmen met die van het pro gramma der gymnasia. Indien de eischen voor het verkrijgen van eenig buitenlandsch getuig schrift gesteld voldoenden waarborg opleveren, dat de bezitters er van bekwaam zgn om tot de studie aan een Nederlandsche universiteit over te gaan, bestaat er, naar de meaning der regeering, geen enkel bezwaar vreemdelingen op vertoon van zoodanig getuigschrift tot orze universiteiten toe te laten. Het is echter billijk, den eisch te stellen dat de bezitters der buitenlandsche getuigschriften in hun eigen land geschikt moeten zyn verklaard tot uni versitaire studiën. Verder wordt voorgesteld de instelling van een doctoraat in het hedendaagscbe Romeinsch- Hollandsch recht, omdat de toekomstige Zuid- Afrikaan8ohe rechtsgeleerden, meer dan de kennis van dé positieve Nederlandsche wet geving, voor hunne vorming vooral noodig hebben de kennis van het Zuid-Afrikaansche recht, dat grootendeels gebaseerd is op het Romeinsch Hollandsch recht. Van de instelling van dat doctoraat wordt verwacht, dat velen van hen aan eene' opleiding bg hun stam- en taalverwanten boven een opleiding in Groot- Brittannië of Duitschland de voorkeur zullen geven. Ten opzichte van de wenscheiykheid van een dergeiyk doctoraat luiden de ontvan gen adviezen eenparig gunstig. In de wei eenB uitgesproken meening dat door de instelling van het nieuwe doctoraat feitelgk een practisch belaDg van een ander volk zou worden ge diend, deelt de minister niet. In verband met de instelling van het nieuwe doctoraat is aanvulling der vakken, waarin universitair onderwys wordt gegeven, noodig. Als nieuw vak behoort te worden opgenomen het Zuid-Afrikaanoch recht. Voorts strekt het ingediende wetsontwerp nog tot wgziging van art. 24 der wet op het booger onderwijs, in dieu zin dat aau de gemeenten de vryheid worde gelaten op de gymnasia een hooger minerv&l te heffen dan f 100. Wordt het schoolgeld naar het ver mogen der ouders of leerlingen bepaald, dan bestaat er ook uit een oogpunt van het onder wys geen bezwaar aan de gemeenten toe te staan van vermogenden een schoolgeld te heffen hooger dan f 100, mits voor geen leer ling meer wordt geheven dan het bedrag, het welk voor het onderwgs van dien leerling ten laste van de gemeente komt, en de leerlingen uit andere gemeenten naar dezelfde beginselen en naar denzelfden maatstaf worden aangesla gen, als de leerlingen uit de heffende gemeente. UIT STAD EN PROVINCIE. By kon. besluit is aan S. Hobma, op ijn verzoek, wegens verandering van woon plaats, eervol ontslag verleend als 2e-lnit. by de dd. schutterg te Vlissingen. By de dd. schutterij te Kampen is benoemd tot kapitein dr H. J. van de Stadt, vroeger le-luit. by de dd. schuttery te Middelburg. Tengevolge van het spoorwegongeluk te Breukelen (men zie Laatste Berichten) had de treinenloop van Roosendaal naar de Zeeuwscbe Jen ochtend eenige vertraging. Heden morgen arriveerde hier ter stede de commandant van het 3de regiment infanterie, kolonel C. P. J. van Vlierden, vergezeld van den kspitein-regimentsadjadant J. H. van den Burg, tot het houden eener inspectie over het 2de bataljon van het korps alhier. Hg vertrekt heden weder naar Bergen op Zoom. avond geraakte bet span paar den van den omnibus, die van Wolfaartsdgk naar Goes rydt, op den 's Heer Hendrikskinde. ren dijk te Goes op hol, doordat de dieren schrikten van twee fietsers. Twee pa8agiers en de conducteur Bprongen uit het gerijwaarby de laatste lichte kwetsuren bekwam. De koetsier verloor de teugels, klom boven op het rytuig en zat daar in de grootste spanning op het hollend gevaarte. In de Nieuwstraat werden de paarden gevat en tot staan gebracht. Het werk aan de haven te W a a r d e is Zaterdag opgeleverd. De vergrooting en verandering dier haven kwam de vorige week ten zeerste uit. Zes flinke vaartuigen vonden er een goede plaats. Voorheen konden er daarin geen drie liggen. De drukte aan de haven, vooral met de suikerbieten, is weer aangevangen, nu en dan afgewisseld door het vervoer van aardappelen en uien. Ia de aardappelen wordt niet druk gehandeld, daar er nog al zieke worden aan getroffen. Onder de uien zyn veel slechten. Tot tijdelijk ambtenaar der gemeente administratie te Krommetie ia benoemd de beer W. Dronkers, volontair ter secretarie te Rilland-Bat h. Door ingelanden van den Oostpolder (Zuid-Beveland) is tot ontvanger-griffier benoemd de heer J. N. Elenbaas, in de plaats van wglen den heer J. A. Bevier de Fouw. Jhr P. H. A. Martini Buys heeft ontslag .angevraagd als dykgraaf van den Anna Ja cohapolder. leiding, zooals dat den 18en Januari 1893 is gewijzigd, te lezen als volgt: „Door burgemeester en wethouders worden aangestelda de aan den directeur toegevoegde opzichter en de aan den directeur toegevoegde baambt9n voor de kantoorwerkzaamheden; b" enz. Verder wordt door burg. en weth., naar aanleiding van de benoeming van mej. J. P. W. Schmitt tot zg. ambulante onderwijzeres en de overplaatsing van mej. A. J. Nyiand naar school D, voorgedragen voor de betrekking van onderwijzeres aan school C (jaarwedde f 175) mej. C. A.de Graag, die tot dusver de betrekking van le onderwijzeres in dat vak aan die school be kleedde en 5 Sept. jl. tot helpster werd be noemd voor de betrekking van onderwijzeres (helpster) in de handwerken (jaarwedde f100) aan school C, in plaats van mej. De Graag, mej. A. Boucherie, tot dusver le onderwgzeres aan school B, doch aan wie 5 Sept. jl. wacht geld is toegekend; voor de betrekking van onderwgzeres aau school I de dames M. J. W. Wisse, tijde lijke onderwyzeres te Middelburg, J. C. A. Dhont en F. S. van Wuyckhuise, te Gedurende da vorige week werden van Bruin isse verzonden 5800 ton mosselen naar Holland, België, Frankrijk, Duitschland en Engeland ad f 2, f 2.40, f 2.60 en f 3 per ton. Stukken voor den Gemeenteraad van Middelburg. Zooals nog in onze beide vorige nommers zeer beknopt is vermeld, stellen burgemeester wethouders, naar aanleiding van het op 21 Juni jl. aan jhr F. H. P. J. Gevers op verzoek verleende eervol ontslag uit zyne be trekking van onderdirecteur der gasfabriek en duinwaterleiding, voor thans geen onderdirec teur te benoemen, maar hun college te mach tigen tot aanstelling van een opzichter voor die inrichtingen op eene jaarwedde van f 1000 met twee tweejaarlgksche verhoogingen elk van f 100, indien gedrag, ijver en bekwaam heid van den titnlaria hun bevredigend zal voorkomen. Toen in 1891 de duinwaterleiding binnen kort in exploitatie zou komen, en ten vorigen jaren was besloten om die en de gasfabriek onder eene directie te brengen, scheen de toenmalige commissie voor de gasfabriek cb duinwaterleiding vooral op den voorgrond te moeten stellen dat de te benoemen ambtenaar, die den directeur zou moeten bystaan en zoo noodig vervangen, iemand moest zyn van zoo danige maatschappeiyke positie, dat hem d« titel moest worden gegeven van „onderdirec teur." Sedert 1891 echter is gebleken, dat het werk, hetwelk van den onderdirecteur in den regel moet worden gevorderd, veel meer overeen komt met dat hetwelk aan iemand wordt op gedragen, dien men den titel geeft van „op zichter". De verandering, welke burg. en weth. thans voorstellen, is alzoo niet louter eene verandering van titel, maar duidt op aard van den gewonen werkkring van hem, die slechts bg uitzondering en in tyd van nood (ziekte als anderzins) den directeur in zyne breedere taak zal moeten vervangen. Wordt de gevraagde machtiging verleend, dan geven burg. en weth. den raad tevens in overweging het tweede lid van art. 5 der ver ordening tot regeliDg van de exploitatie der gemeente-gasfabriek en der gemeente-duinwater LANDBOUW. vragen, met het oog op de onlangs in dit blad geplaatste artikelen, waaruit bleek, dat ook voor het verkrygen van goeden mest theoreti- eehe kennis noodig is. Biykens bericht van Hr Ms gezant te Brussel bevat de Moniteur Beige van 8 dezer een besluit, waarby, met ingang van 9 d.a.v., de invoer per spoorweg van Hollandsche runderen en schapen, met bestemming naar de slachthuizen te Anderlecht, Antwerpen, Brussel, Gent en Luik, wordt toegelaten op alle Maan dagen van 11 tot 12 uren langs Cling e (sta tion), onder de voorwaarden van het koninklijk beBluit van 14 December 1896, gepubliceerd i de Staatscourant van 12 December 1896. Dit bericht werd nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer opgenomen. LETTEREN EN KUNST. Als, gelgk te verwachten is, het tegen woordige geslacht het groote Dreyfusdrama nooit vergeet, dan kan het niet anders, ot de jongeren zullen later niets begrypen van deze zaak. Want hoe laat zich verklaren, waarom het ongelukkig lot van éen man de wereld twee jaar lang in beroering kou bonden en meer aandacht trekken dan menige oorlog. Voor de ouderen zal natuurlijk de herinnering levendig zyn aau de geweldige spanning onzer dagen. Maar toch zullen de fijne puntjes er een beetje af raken. Namen woiden vergeten verward, allerlei détails, die toch van be- slisseudec invloed wareD, zullen verloreD gaan, en daardoor zal het moeilgk zyn te ver halen wat toch die Dreyfuszaak wel was. Het is daarom gelukkig dat de uitgevers Nggh eu Van Ditmar te Rotterdam zorgen dat de geschiedenis van dit „incident" bewaard blijft in een vorm, die bet nageslacht dienstig kan zijn, en wel in dien van twee bnUenge- gewone nummers van De Wereldkroniek, ge drukt op sterk papier, dat weerstand kan bieden aan den tand des tydsterwyi het versierd is met talrijke, by na zonder uitzondering goed uitgevoerde platen. Maar ook het nu levende geslacht zal deze uitgaaf welkom zyn. In een bondig bestek, de hoofdzaak nog eens byeen te vinden van alles wat men in den loop der jaren las, is zeker gemakkelgk voor hen die nog eens willen doorlezen deze ontzagiyke geschiedenis. En dat vooral omdat de zaak niet nit is, niet uit kan zgn. Want zeer terecht eindigt het boek met Zola's woord„De waarheid is op weg, niets zal haar tegenhouden." In December zal door de Arnhemsche Orchest vereeniging een LeDau-symphonie van den heer Otto Lies worden uitgevoerd. - Omdat de afdeeling 's Gravenhage van het Tooneelverbond op de algemeene vergade ringen niet het gewenschte succes had met hare plannen tot reorganisatie der Tooneel- school, nam het bestuur zyn ontBlag en bedankten een honderdtal leden, die nu eene afzonderlijke plaatselijke vereeniging van den zelfden naam willen oprichten. Voor de afdeeiiDg is Maandagavond een nieuw bestuur gekozen. - MecheleD, dat Haarlem het voorrecht be twist Frans Hals te hebben zien geboren wor den, zal ook feest vieren ter eere van dien Bg de discussiën over het tarief van tol heffing in den gemeenteraad van Ede werd de wensch geuit, om het vervoer van mest vrg te stellen, tegen welke bevoorrechting van landbouw uit de gemeentefondsen zicb enkele stemmen verhieven. Daarop voerde de heer Jan Zandbergen aan, dat van die bevoordeeliDg meer voorbeelden waren aan te halen in het sub- sidieereu van landboawenrsassen en het hooger salarieeren van onderwyzers met land* bouwacte. „Waarom zon men nu vrydom van tol weigeren In een vracht mest zit meer nut, dan in een landbouwlezing of landbouw- cursus. Mest doet evenveel nut als de theorie, die de schoolmeesters verkondigen! De voorzitter hoopt, dat de gevleugelde woorden van den heer Z. voor de nakomeling schap bewaard zullen biyven. Wy voldoen aan dienwensoh, zegt het Ned. Landb.- Weekblad. Ernst of kortswijl, mo tonden wjj willen De heer W. A. Vermaas, arts te Leiden, is benoemd tot inwonend assistent op de af deeling van den geneesheer-directeur vau het Binnengasthuis te Amsterdam. Tot dir. off. van gezondheid 2e kl. by het N. I. leger is benoemd de off. van gezondh le kl. dr A. A. Geraen. - Er liggen op dit oogenblik te Dordrecht nog Blechts een zestal booten, voor wie de werkstaking is geproclameerd. De overige booten, wier eigenaars niet teekenden op bet officieels contract, zyn met zoogenaamde onder kruipers gaan varen. Toch laten de machinisten eu stokers te Dordrecht zich bierdoor niet ontmoedigenalthans in Zondag gehouden vergaderingen van de afdeeling Dordrecht van den Bond van Machinisten en Stokers, waarin toestand der staking in den breeda werd besproken, is met algemeene stemmen besloten om niet te gaan varen vóór en aleer de nog weigerachtige patroons hebben geteekend. Hierbij gold in hoofdzaak de overweging dat wel 90 pet. van de booten, die thans met .onderkruipers" varen, dit met tegenzin doen, wyi deze over 't algemeen niet voor hnn taak zgn berekend. Tijdens het bezoek der Koninginnen am de Vereenigde zeepfabrieken te Rotterdam, waar de bekende stuiverszeep wordt gefabriceerd, lieten HH. MM. zich over den omvang van het bedryf inlichten. Dit scheen de Koninginnen zeer te interes- seereD, wat bleek uit belangstellende vragen# Daar de tyd to beperkt was om alles in zijn vollen omvang waar te nemen, had de directie voor deze gelegenheid zooveel mogeiyk de ouderdeelen van het bedryf in de ruime en hooge expeditiezaal vereenigd, en toonden HH. MM# o. a. voor het snyden der groote blokken zeep van 700 KG. in kleine stukjes, voor het stem pelen dez9r stukjes met een stoomstempelma- chine(de eenige van dezen aard op bet vaste land van Europa, die ca. 200 stukjes pef minuut, d. i. ver over 1000 kisten op een werkdag van 10 uur stempelt) on meerandere manipulation de grootste aandacht. By den rector-magnificus der Leidsche' universiteit zijn thans in het geheel 122 studenten' voor de eerste maal ingeschreven, waarvan 77 candidaat-leden voor bet studentencorps. Ia de geruchtmakende zaak over het financieel wanbeheer van den vorigen bur ge ister der gemeente Valburg is thans reeds het eerste gerechteiyk vonnis gewezen. Dd wethouder, de heer J. Jansen, van Olst, was door de wed. Derksen te Zetten gerechtelijk aangesproken tot betaling van 5 obligatiëii, ten laste der gemeente Valburg, tot een totaal bedrag van f 8000, als zij ode van zgne hand- teekening voorzieD, doch niet door den raad als echt erkend, als berustende niet op een wettig raadsbesluit. In deze zaak zyn op MaaBdag 18 Sept. de pleidooien gevoerd voor de reohthsnk te Arnhem, welke Maandag II. aan de wed. Derksen haren eisch heeft ontzegd. Maandagochtend kwam te Dordrecht aan het station een koopman nit Papandrecht yiings aangeloopen om met den trein van 8 uur te vertrekken. Op de treeplank gekomen, zeeg hij neer en was onmiddeliyk dood. Op den Heyschendyk onder Rotterdam viel een boerenarbeider van zijn wagea. Hy brak zyn ruggestreng en overleed kort daarop. Twee bekenden der justitie die eerst kort geleden door de rechtbank te Rotterdam wer den veroordeeld wegens verzet, hebben Zater dagnacht te Schiedam allerlei baldadigueden gepleegd in brandergen waar hun drank werd Later in den nacht kregen zij lnst ora een rytoertje te makeD, waarom zy den stal bin nendrongen van een hotelhouder, waar zy een paard voor een tilbury spanden en vervolgens wegreden in de richting van Delft. Daar wilden zy een pad langs ryden by het Plantsoen; dat het pad door palen werd afge sloten, werd door hen, beneveld als zy waren, niet opgemerkt. Gevolg wa» dat paard en rjj-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1