MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 234- 142' Jaargang, 1899. Woensdag 4 October. De*e courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prfjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., t- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 3 Oct. 8 n. vm. 52 gr. 12 u. av. 4 u. 61 gr. F. Verw. m. t. kr.W. w., bew. Adverfcentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan bet bureau bezorgd zyn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten sa Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 eent. Reclame 40 eent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Ad ver ten ti Sn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis tan het bureau te bekomen. Middelburg 3 October. RABATZECELS. Naar aanleiding van hetgeen in verschillende bladen geschreven wordt over het gebruik van Rabatzegels, geloof ik, aldus scbrrifc, M. P. ons dat het nuttig ia erop te wij «en wat de grossiers in Manchester hebben gedaan om weerstand te bieden aan de pogingen, dezen parasiet op hunne zaken in te planten. Men heeft daar in 1898 gevormd de Man cheiter Anti Stamp Trading Alliance. Deze vereeniging had ten doel een aantal bandelaars te beschermen en te verdedigen, die een con tract hadden geteekend met zegel maatschappijen. Hoewel de overeenkomsten voor een jaar geldig wareB, weigerden vele winkeliers er zich aan te houden en ofschoon de be trokken zegelmaatacbappij met vervolging in rechten dreigde en er in een geval zelfs 5000 schadevergoeding geëischt werd, heeft zij blijkbaar de zaak niet aangedurfd en geen actie ingesteld. Voor 't geval het noodig was, hadden de leden der Anti Stamp Trading Alliance een voldoend fonds bijeengebracht. Dezer dagen werd de Alliance ontbonden; het doel was volkomen bereikt: bet Rabatzegel was verdwenen. Dit voorbeeld moge een wenk zijn voor den winkelier om den parasiet „Rabatzegel" uit zijn zaken te hoaden. Spoorweg-exploitatie. Zooals in 't kort, in ods nommer van Maan dag is gemeld, werden in de Zaterdag door de Vereeniging voor de Staathuishoudkunde en Statistiek te Amsterdam, onder leiding vanjbr mr G. de B >sch Kemper, gehouden algemeane vergadering behandeld de praaadviezen van da heeren A Plate, R. W. J. C. van den Wall Bake en mr W. M. F. Treub over de vraag „Is het wenschelyk, dat de bestaande toestand ten aanzien van de exploitatie van onze spoor wagen vervangen wordt, hetzij door S:aats- exploitatie, hetzij door exploitatie door éane maatschappij Gelyk bekend is, geeft de heer Plate de vo irkeur aan exploitatie door éen maatschappij, wil de beer V. d. Wall Bake, oftchoou den bestaanden toestand niet volmaakt achtend, dien behouden, en advis erf prof. Trenb tot ataata-exploitatie. Z sur veel werd er gedebi teerd over deze vragen, die voor ons land van zulk een overw gend belang zgn. Het meest werd er gesproken over staats-exploitatie of niet en het praeadvies van prof. Treub werd vooral van alle kanten bekeken. Prof. d'Aulnis de Bonronill kwam tegen Staats-exploitatie op, de heer Garlicgs tegen het praeadvies van den heer Van den Wall Bake, de beer Nolthenius verklaarde zich, even als de heer Stork, voor den tegenwoordigen toesta nd. O :k de heer mr R. Macalester Loup was het zelfde gevoelen toegedaan. HQ merkte op dat degenen, die Staats-exploitatie zoo dringend aanbevelen, tegelijk zoo dringend afkeuren wat door den Staat op spoorwegge bied tot dusver is gedaan, nl. de samenstel ling der epoorwegovereenbomsten van 1890 die volgens prof. Trenb door den Staat zijn opgemaakt met een aan het ongeoorloofde grenzende lichtvaardigheid en gebrek aan Zaakkennis. Men is geneigd, zeiie mr Macalester Loup, zich af te vragen of bij een eventueéle Staats-exploitatie diezelfie lichtvaardigheid en datzelfde aan het ongeoorloofde grenzende gebrek aan zaakkennis aanwezig zouden zijo. Als reden tot behoud van den huidigen toestand voerde ook deze spreker aan, dat handel en nijver heid tevreden zijn en dat „zelfs" de landbouw tevreden is. Een bezwaar tegen Staats-exploi tatie daarentegen noemde hij de dan te ver Wachten politieke invloeden. Intusschen blijft de mogelijkheid dat dt Staat waarschijnlijk eens tot raasting zal moeten overgaan te hopen is het dan, dat de Staat op den duur zal loeren een behoor- lijke exploitatie te voeren. Na deze redevoeringen kwam prof. Treub aan bet woord, om o. a. vol te houden, dat men in Pruisen goedkooper reist dan hier. Voorts behandelde hij de gebreken der over eenkomsten van 1890 en de boekhouding der maatschappijen. Uit eene statistiek toonde hij aan, dat reeds nu, in 1898, de Staat 27 millioen méér zou moeten betalen by naasting dan in 1890 als de waarde werd aangenomen. De balans- waarde is, hoewel de effectieve waarde toch niet ver boven die in 1890 kan zijn, in acht jaren verhoogd met 27 millioen of f3.380.000 per jaar. Daarom moet volgens prof. Treub de Staat de spoorweg-exploitatie zoo spoedig mogelijk naasten. De ambtenaren zullen hunne commercieele eigenschappen niet plotseling verliezen en tevens zullen bij Staats-exploitatie niet meer dan thans zeer goedkoope contracten met groote vervoerders worden afgesloten, waarvan ander niet weet. Deze bleef spreker geheime vervoercontracten noemen en schadelijk voor 's lands belang. Nadat prof. Trenb ook nog de overige be zwaren uitvoerig bestreden had, kwam r Plate aan het woord. Hij meende dat het verschil tusschen de zienswijze van den beer Bake en spreker niet zoo groot was, dat er geen toenadering mogelijk zon zijn. Hij vreesde vooral dat by Staatsexploitatie de klip der bureaucratie niet te ontzeilen zal zijn en hield hen, die naar sociale hervormin gen verlangen, voor, dat Staatsexploitatie geen geld in de schatkist zal brengen, maar hoogst waarschijnlijk daaruit veel geld zal doen De heer Van den Wall Bake verklaarde, we gens het vergevorderd uur, op dit oogenblik te zullen zwijgen, maar zijne opmerkingen in schrifc te zullen brengen. Siechts wilde hij even meedeelen wat hg niet doen zal. Het vraagstuk objectief behandelende, zal hg niet ingaan op de quaestie, of zijn standpunt kapi talistisch is of niet, en zal hij ook niet op grond van mogelijke fouten der tegenwoordige overeenkomsten het stelsel van twee concur reerende maatschappijen afkeuren. Hiermede waren de beraadslagingen afge loopen. Een conclusie werd niet genomen. De volgende vergadering zal te Utrecht worden gehouden. Betooging voor leerplicht. Door de ongeregelde aankomst der posteD uit Holland, Maandag, was het ons onmogelijk vorig nommer iets te melden omtrent die Zondag te 'aGravenhage gehouden betoo ging. Thans dealen wij daaromtrent h-jt volgende mee. Op het voor de bijeenkomst- bepaalde uur was de groote zaal van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen stampvol. Onder de aanwezigen werden opgemerkt de Kamer leden Heldt, Bonman, PyfcterseD, Kerdijk, Fokker, Troelstra, Van Kol en Nolting. Het tooneel was bezet met een aautal kleur rijke banieren vau deelnemende corporaties en muziekcorps kortte door uitvoering van eenige nummers het wachten op den aanvang De b§eenkomst werd te kwart over elven geopend door den heer H. Siebolts, die deed uitkomen, dat in de zaal vertegenwoordigd waren 26 vereenigiugen, organen van 75000 georganiseerde arbeiders, die te zamen kwamen onder de vanen van gansch het strijdende proletariaat. Zijn velen dier vanen roodge kleurd, het is de schuld van hen, wier denk er toe geleid hebben, dat zy onze witte vanen hebben gekleurd met hnn bloed. wees op het gewicht van meetings als deze, als groote stuwkrachten, en sprak de hoop nit, dat op deze meeting de grondslag mocht gelegd worden tot een meeting van het gebeele Nederlandscbe volk, zich solidair verklarend in een nieuw verjongd politiek leven. Nadat nog het woord was gevoerd door de Gerhard, Ketelaar, Bergmeijer, Fortuyn Troelstra, werd de Btoet opgesteld in den tuin van het Gebonw. Om half drie kwam men in goede orde voor het gebouw der Tweede kamer. De banier dragers schaarden zich om het comité en daar achter de betoogers. Het uitvoerend comité trad het gebouw binnen, waar de inwonende adjunct-commies voor den huishondelijken dienst, de heer Hardenberg, de motie in ont vangst Bam, bestemd om aan den voorzitter der Tweede kamer te worden ter hand gesteld, en lnidende ,De openbare vergadering, vertegenwoor digende een zeer aanzienlijk deel des Neder- landschen volks, byeengeroepen door 20 Haag- sche vereenigingen van niteenloopende rich ting en gehouden den len October 1899 te 'sGravenhage, spreekt als haar oordeel uit: „dat een voldoende verstandelflke ontwikke ling der geheele Nederlandsche jeugd een be- lar.gryke voorwaarde is voor den algemeenen vooruitgang ook op stoffelijk gebieddat op dien grond de Staat er toe gerechtigd en tevens verplicht is, zoodanige maatregelen te treffen, dat alle kinderen, ter verkrijging dier ontwikkeling, voldoend onderwijs erlangeD. „De openbare vergadering verheugt zich daarom over de erkenning van dat begii blijkens de indiening van het wetsontwerp op den leerplicht, doch betreurt het dat de regeling niet zoodanig is, dat de voorgestelde wet in alle opzichten aan haar doen zal kannen Agentnn. Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh; tfl Goes: A. C. Bontrrr, firma Wed. de Jokgb. beantwoordenbetuigt baar instemming met de besluiten, te dien opzichte genomen op de beide nationale congressen van 4 Juli en 27 Sept. te Amsterdam, en dringt er bij de ver tegenwoordiging en regeoring op aan bet daarheen te leiden, dat de leerplicht worde in gevoerd en wel op zoo^-l^e wijze geregeld, dat zijne feitelijke toepassing gewaarborgd zy." Toen het comité weer buiten was gekomen, hield de heer Siebolts, gezetenlop de schouders van twee medeleden, een korte toespraak, ver klarende dat de wil van 75000 arbeiders thans is volbracht, en eindigde, na een aansporing om kalm uiteen te gaan, met den kreet„leve de internationale verbroedering." BENOKÜUft UKJ* EKZ. Bij kon. besluit is J. H Jalink, hoofdcom mies bij den Raad van State, benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau. In de St. Ct. van heden, Dinsdag, is opge nomen het programma voor het in 1900 te houden examen tot toelating aan de ryks- kweekscholen voor onderwijzers en onderwij zeressen, bedoeld by art. 25 der regelen voor de rijkskweekscholen, vastgesteld bij konink lijk besluit van 21 Mei 1891 Stblno. 97) UIT STAD EN PROVINCIE, De St. Ct. bevat de statuten van de vereeniging Muziekvereeniging Vooruitgang is ons streven, gevestigd te Vee re. Haar doel is de beoefening der muziek door het bespelen van muziekinstrumenten en het geven van uit voeringen. Die vereeniging is aangegaan voor 29jareD, ingegaan 1 Februari 1899 de eerste voorstelling, Woensdag 11 October door de Nederlandsche Tooneelveree niging in den Schouwburg te Middelburg te geven, zal worden opgevoerdHet vaderlijk erfdeel, tooneelspsl in vier bedrijven van F. Philippi, schrijver van het bekende Wel doeners der menschheid, indertijd door de Vereenigde tooneelisten van Botterdam (Legras en Haspels) hier met zooveel succes gegeven. In Het vaderlijk erfdeel wordt een toestand geschetst op industrieel gebied, die, naar men in Duitscbland algemeen beweerde, een eigenaardige overeenkomst had met het bekende conflict tusschen wijlen vorst Von Bismarck en keizer Wilhelm II. Ia het stuk treden op de dames Schwab— Weiman, Rika Haspels en Hooft; en de heenn Schwab, Ternooy Apèl, Faassen Jr., Van der Horst, Henri de Vries en Adama van Scheltema. De beide laataten zullen wij dan hier voor het eerst bij dit gezelschap zien optreden evenals mej. Rika Haspels. De heer Henri de Vries is echter ook hier geen vreemdeling. Hij mag met recht een sympathiek acteur moemd worden. De heer Adama van Scheltema was bij op voeringen door studenten een zeer verdienste lijk dilettant. De te late ontvangst van brieven en cou ranten nit Holland, Maandag, was een gevolg van den Zondag in werking getreden winter- dienst. Door de aankomst der treinen, verre over hun tijd, werden Zondag en Maandag vele aansluitingen gemist. Ook de eerste trein van Amsterdam naar België kwam zoo laat te Rotterdam, dat van daar een extra trein moest samengesteld worden om de reizigers naar België enz. te vervoeren. De le luitenant Van Wagtendonk, van het 3a regiment infanterie te Bergen-op Zoom, belast met de opleiding van de militaire wiel rijders aldaar, zal met hen Woensdag laDgs Goes een oefeningsrit maken naar Middel burg, Donderdag door het eiland Walche ren, om Vrijdag d. a. v. den terugtocht naar Bergen-op-Zoom te aanvaarden. In de maand September zyn door bet centraal-bureau van de telephoon te Mid delburg 1963 aansluitingen tot stand ge bracht; te Vlisingen 2273. Per mailtrein van by half twaalf arriveerde Maandagavond teVlissingenH. K. H. prinses Christiaan van Sleeswij k Holstein en gevolg, en vervolgde per mailboot Prins Hendrik de reis naar Engeland. De terugkeer staat, naar men zegt, in ver band met het plan, dat de oudBte zoon der prinses zal deelnemen aan de krijgsverrichtin gen in Zuid-Afrika. Door den directeur-generaal der S.S. is eene eervolle vermelding toegekend wegens betoonde activiteit aan A. Brosens, wissel- wachter, J. Vreeke, wisselwachter en A. Nienwdorp, hulparbeider dienstdoende wissel- wachter, allen te Vlissingen. Het heefc er wel wat van, alsof er in de oestercultuur eenig nieuw Leven ontstaat, voor namelijk ten opzichte van het zoeken naar voor cultuur geschikte terreinen buiten het territoir van de Oosterschelde om. Eerst was het de Zandkreek. Daarvan ging aanvankelgk een groote roep uit, zoodat vele hun oogen daarheen richttenmeer geld is verloren dan gewonnen vreezen wijhoewel ook zeer enkelen er met voordeel bezig zijn. Ver der ging men proeven nemen in de Mossel- kreekin de Wt-~ '•schelde bij Borsele; in een verlaten, doch opnieuw gerestaureerden oesterput te Terneuzen. Op de Westerschelde vooral is het oog in den laatsten tijd gevestigd. De Oosterschelde produceert sinds jaren al niet meer dien krachtigen, vetten, vollen oester van voorheen. Over het „waarom niet", is al veel gezegd en geschrevenenkelen geloo- ven liever: hopen nog aan een herstel van dien achteruitgang, dien velen ondervinden. Al dat zoeken en proeven nemen elders getuigt daar voldoende van. Groei en vischvorming in de Westerschelde leveren dit jaar verrassende resultaten; de oesters, dit jaar daar geplaatst, zijn zoo vol en zoo vet, als de Oosterschelde-oester van weleer. En wel is het zeer te bejammeren, dat de bodem van de Westerschelde zich voor de cnltuur van den oester niet leent, zooals die van de Oosterschelde, want dan zou de oude roem van den Zeeuwachen oester zeer waarschynlijk herleven. Aldus schrijft men aan de N. B. Crf. Maandagmorgen jl, werd te Schoon- d ij k e bericht gedaan dat op het land, in pacht bij Iz. Butler, een hoop mest in brand stond. Daar in de nabijheid geen belendende gebouwen staan en volstrekt geen gevaar dreigde, liet men den brand maar stilletjes voortgaan. Heden, Dinsdag, brandt het nog. Bij een onderzoek, door de marechaussee te Oo8tburg, bleek dat een twaalljarige jongen uit de buurtschap Tragel Zondagmiddag die hoop had in brand gestoken. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt. Met ingang van 1 November a. a. is be □oemd tot postbode, belast met de bestelling in de kom der gemeente Aardenbnrg, I. A. Gniran, thans buitenbode. Onze correspondent te Bier vliet schrijft In de jongste raadszitting werd de voor zitter geïnterpelleerd naar aanleiding van het bericht over de vergadering op 1 Aog., voorkomende in de Midd. Crt van 2 Aug., omdat daarin werd gemeld dat een reclame hoofdelijken omslag van een onzer voortaamste land bon werB, met name genoemd, wasafgewezen. Die reclame was natunrlijk eerst in besloten zitting behandeld. Met het oog op het nut der openbaarheid in zulke zaken, want een raads ergadering wordt al te dikwijls als „cen onder onsje" aangemerkt, badden wij dit ver meld omdat zoo velen misbruik van hun recht maken, en de raad meestal afwijzend be schikken moet. Toch doen gevallen zich voor, dat minder onafhankelijke raadsleden door dergelijke klachten in onaangename positie verkeeren. De interpellatie miste allen grondén omdat geheimhouding niet was opgelegd, èn omdat de bespreking, de behandeling der reclame niet is gemeld, maar wel de conclusie. De behandeling der begrooting gaf weinig stof tot bespreking. Voor den geneeskundigen dienst is, onder latere goedkeuring, een hooger bedrag van 150 gl. 'sjaars uitgetrokken. Daags na het plaatsen van mijn artikel in 3 Midd. C. „De Posterij contra Biervliet" voegde een invloedrijk persoon, uit het land ▼an Cadzand, bniten deze gemeente, my toe: ,V. nw billijk verlangen is nu voor geruimen tyd van de baan't zal nu vooreerst niet ingewilligd worden, want nu hebt ge de heeren boos gemaakt." Ik beweer het tegendeel, want dan zou ons weekblad van Zondag geiyk hebben, waar het Wanneer je denkt als de oomes, dan ben je het ventje. Durf je evenwel hardop denken, dan ben je een lastig element. Een gevolg van die gedwongen eenstemmig heid is, dat alles by het oude blyft, dat alles den gewonen sleur volgt, en elke hoogst noodige verbetering achterblyft." Ik heb een te hoogen dunk van de Neder landsche staatsbeambten, zoowel hoog- als laaggeplaatsten, dan dat zy een geheele ge meente zouden laten boeten ter wille van éen persoon. Demping Pottenkade Vlissingen. Door burgemeester en wethouders van Vlis singen is aan den raad een voorstel gedaan in zake de demping en rioleering der Potten kade mot daarby behoorende, door den gemeente- bouwmeester opgemaakte plannen, teekeningen, berekeningen enz. Het luidt als volgt De voor de omwonenden en de wandelaars meer dan onaangename en de lacht veront- reinigende stank; die vooral sedert de laatste jaren des zomers nit de Potteokade opstijgt, deed reeds geruimen tyd geleden by ons college het denkbeeld opkomeneene demping der Pottenkade in overweging te nemen. Hoewel wy ons niet ontveinsden dat die demping aan de gemeente op een zws.ar gel- delijk offer te staan zou komen, meenden wy toch, dat de verbeterde toestand, het verdwy- nen van een „stinkpoel", gelyk de gezond heidscommissie het in haar laatste jaarverslag uitdrnkt, nit het middeu der stad en het daarvoor in de plaats komen van een fraai plantsoen, zeer zeker eenige geldelyke opof fering billijken. Door demping der Pottenkade zal .de stad verfraaid, het leven der inwoners veraange naamd worden. Niet alleen toch zal de stank der Pottenkade weggenomen worden, ook de stank van Bellamy-, Bier- en Kaaskade zal, tengevolge van eene door de demping der Fot- tenkade mogelgk geworden veranderde wyze van spuiing, zoo niet geheel verdwijnen, dan toch tot een minimum teruggebracht worden. Demping der Pottenkade is derhalve het middel om den stank der kaden uit de ge meente te bannen. Hiertoe mede te werken ligt zeker op den weg van het gemeentebestuur zoowel uit een oeconomisch als uit een hygiënisch oogpunt. Van daar onze opdracht aan den gemeente easter een plan voor de demping der Pottenkade op te maken. Ingevolge onze op dracht is het plan der demping der Potten kade door den gemeente-bouwmeester ter hand genomen en door hem mat de meeste zorg en nauwgezetheid overwogen. Als het resultaat zyner overwegingen en berekeningen bood hy ons een drietal plannen A, B en C aan, met daarby behoorende toe lichting, omschrijving en begrooting; al welke stukken wy de eer hebben u hierby over te leggen. Op den voorgrond zy gesteld, dat, gelyk van zelf spreekt, demping der Pottenkade ge paard moet gaan met het leggen van een riool. Dit riool zal, zooals by de gehonden boringen gebleken is, het best gelegd worden langs de tegenwoordige Pottenkade in het zg. Ztndje. De uitloozing van het riool is op verschillende wyzen te regelen. VolgeDS plan A zou het riool uitloopen in de Engelscbe kade, dit is het goedkoopste plan (hierby dient echter niet uit het oog verloren te worden, dat ook by dit plan eene bemalingsinrichting, boewei niet noodzakelgk toch zeer wenschelyk zou zyn, daar by het ontbreken eener dergelyke inrich ting niet by eiken waterstand geloosd kan worden en de zaak dus niet op afdoende wyze geregeld zou zyn. Het begrootingscyfer van den bouwmeester dient das met f 12.000 -f- de kosten van een riool naar de bemalingsinrich ting verhoogd te wordeD) doch naar onze meening tevens het meest onpractische, daar' men dan in de Engelsche kade eene vermeer dering van den stank krygt. Niet de Pottenkade, doch de Engelsche Kade 1 hare geuren nog meer dan thans gaanver* spreiden. Tot dit plan kunnen wy derhalve' niet adviseeren. Volgens plan C, na A het minst kostbare; geschiedt de uitloozing door de Oranjestraat door den zeedyk aldaar. By gedane water passing is echter gebleken, dat de grond slag buiten den zeemuur zoo hoog isj dat uitloozing langs natuurlyken weg onmogelijk is en steeds door middel eener bemalings inrichting zal moeten geschieden. Mogen de kosten van aanleg dus al iets minder zijc dan die volgens het hier nader te bespreken plan B, de exploitatiekosten zullen, daar voort durend gemalen moet worden, oneindig hooger Ook tot de uitvoering van dit plan! kannen wy u dus niet adviseeren: Blyft over plan B. Volgens dit plan geschiedt de uitlooring" van het riool, dot wordt doorgelegd tot Op de Zeehoüdenwerf, op ODgeveer 20 M. buïteri het sluishoofd in de voorhaven. Dit plan,- in aanlegkosten het duurste, heeft dit voor,- daé1 door de ligging van het terrein by de flit- monding nagenoeg altyd op natuuriyke wyze geloosd kan worden. Ook zal hier eene bó- malingsinrichtiDg gemaakt moeten borden,- doch deze zal slechtB zeer zelden diénst be hoeven te doen, zoodat de kosten van exploi tatie zeer gering zullen zyn. De voor- en nadeelen der verschillende plannen overwegende, komen wy tot de conclusie, dat uitvoering van plan B het best en het meest afdoende is. Wat het riool betreft, vermeenen wy te moeten adviseeren tot het riool, volgens profil no 1 (gemetseld riool op paalfundeerii.i?) dit is ook wel is waar het kostbaarste profil, doch tevens, gelyk de bouwmeester opmutkc, het meest afdoende. De kosten van plan B met riooltypa no 1 en bemalingsinrichting zullen bedragen i f 128.000, dat van plan A f 101.800 en dat vm plu C f 107.100, welk cijfer ta bet E»p;

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1