MIDDELBURGSCHE COURANT. 142' Jaargang 1899 Zaterdag 9 September. ÏT. 213- Dwe courant verschijnt d a g e 1 ij k amet uitzondering van Zon- cn Feestdagen. Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 1.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 8 Sept. 8 u. vm. 88 gr. 12 u. 72 gr. av.4u. 72 gr. F.Verw. zw. wind, bew., mistig. Middelburg 8 September. S A AXUM HUIZEN. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd ziju. AdvertentiSn: 10 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten es Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten! Te AmsterdamA. de La Mab Azn. t dam: Nijgh van Ditmar. Rotter- De nitvoerig in ons blad, o. a. aan de baad van de Arnh. Crt. iu haar polemiek met den heer Taima, besproken schoolkwestie aldaar houdt de anti-revolutionnaire pers nog steeds bezig. Om het standpuntdwang door bedeeling ÏDzakede bijzondere school te doen vergeten, redeneert zij veel over liberale werkgevers, van wie twee aldaar reeds enkele arbeiders zonden ontslagen hebben, omdat deze bunne hinderen van de openbare naar de christelijke school zonden. Men weet hoe ook wij tegen zulk een maat regel protesteerden maar wij wezen er toeh op dat het in deze kwestie gaat „hard tegen hard"dat de zieh noemende christelijken geen middel ontzien om de openbare school leeg te pompen en de voorstanders van die school uit tegenweer zich wel moesten doen gelden. In verband nu met het bekende feit, dat de kerkeraad den geloovigen ouders, volgens de boeren zelfs den niet lidmaten der kerk aan- ■ohreef dat ze hunne kinderen naar de bijzondere ■chool moesten zenden, zegt De Strijd Wie zijn echter die kerkeraadsleden? Hoogst waarschijnlijk boeren, werkgevers. En zijn ze 't niet, of niet allen, dan zullen er boeren zijn, die klem weten bij te zetten aan het bevel van den kerkeraad. Men zou van den toe stand op het Hoogelaud volstrekt geen ver stand moeten hebben om niet te weten, hoe daar de arbeiders onder de plak zitten, ook van doleerende" boeren, die weten, welke macht kan worden uitgeoefend met de hon- gerzweep. Er moeten maar eens arbeiders zijn, die gebruik maken van hun vrijheid om bijv. tot da sociaal-demokratische partij toe te treden en daarvoor uit te komen. Het is juist de vrees daarvoor, die de uitbreiding onzer partij in die streken tegenhoudt. En De Sociaal Democraat laat hierop volgen Wat ons betreft, wij protesteeren zoo hard mogelijk tegen de vrijheidsverkrachting der liberale boeren, doch konstateeren van de antirevolutionnaire pers, waar zij zich nimmer op de bres stelt, als sooialisten of vakvereeni- gingsleden door werkgevers in hun recht van vereenigen of hnnne vrijheid van denken wor den belemmerd, dat al haar geraas uit partij zucht en niet uit rechtvaardigheidsgevoel of vrijheidsdrang voortkomt. Ten slotte nog eene opmerking van de Amh. Crt in deze: Van anti-revolutionnaire zijde wordt verzekerd dat van zijn kant de kerkeraad der Christelijk Gereformeerde gemeente te Baflo direct noch indirect eenigen dwang heeft uitgeoefend op de boerenarbeiders, zooals van den aanvang »f gemeld is, zelfs met de bijvoeging dat ook op de zelfstandigheid van niet-leden een aan slag beproefd zou zijn. De Nieuwe Prov. Gron. Cour. heet het „een leugenachtige mededeeling" dat er dwang geoefend zon zijn, maar hoe ia 't dan gekomen, dat by de arbeiders te Saaxum- huizen zich gelijktydig en plotseling de hoefte aan christelijk onderwijs voor hun kroost openbaarde? In het afgekondigde manifest werd gezegd, dat „door het Christelijk Gere formeerde kerkbestuur pogingen zija aange wend" enz. Waarin hebben die pogingen bestaan? Het zou niet van belang ontbloot zijn, hieromtrent volkomen vertrouw bare en onpartijdige inlichtingen te ontvaDgeD. De Kamer van koophandel en fabrieken te Middelburg vergadert Maandag a., des namiddags te 3 uren. De raad der gemeente St. Laurens besloot aan het tram-comité Middelburg Domburg eene jaariyksche subsidie te ver- leenen van vijftig galden gedurende tien ach tereenvolgende jaren. Ter aanvulling van het verhaal in ons nommer van Donderdag voorkomende in het opstel onder het opschrift „Voor den zee man" omtrent een Italiaan sch matroos aan boord van de Russische bark Australia, en op gepikt door een Nederlandsch loods vaartuig meldt men ons, dat het bedoelde loodavaai tuig was de Vlissingsche loodschoener no. 10, schipper F. U. Loesberg. Die matroos werd Donderdag den 31 Augustus ji. des middags door bedoeld loodsvaartuig opgemerkt, waarna onmiddellijk een boot te water werd gelaten, bemand met vier matrozen en een loods, die het geluk hadden bedoelden matroos te redden. Daar de man bewusteloos was, en uitgeput van vermoeienis, werden de voorgeschreven maatregelen op hem toegepast, en werd hij, die niets aan had, van kleederen voorzien. Bijgekomen verklaarde by vau de bark te zyn, welke om do Oost van het loods vaartuig lag bygedraaid en signaal maakte voor het seinstation Dungeness, tevens er by voegende, dat hy in geen geval meer naar zyn schip terug wilde. Schipper LoeBberg heeft toen verder zeer doeltreffende maatregelen genomen, waardoor de man te Dover aan den consul werd over gegeven voorzien van al zy n kleederen en kooigoederen. UIT STAD EN PROVINCIE Ten overstaan eener commissie uit Ge deputeerde Staten van Zeeland zyn heden middag in het Provinciaal gebouw alhier uitgeloot de volgende nummers van onder staande geldleeniogen der provincie Zeeland Leening f 490.000 van 1889: 11,85,129, 148, 160, 173, 178, 220, 247, 294, 306, 362, 384, 392, 411, 427, 452. Leening f 261.000 van 189117, 32, 35,44, 50, 74, 81, 98, 116, 125, 127, 134, 145, 195, 198, 203, 241 A en B. Leaning f 120.000 van 1893: 6, 27, 33, 46, 50, 69. Leening f 200.000 van 18985, 36, 53, 69, 84, lil, 135, 152, 175 A en B, 179. De stukken, gemerkt A en B, zyn f500, de overige f 1000 groot. De aflossing heeft 1 Januari 1900 plaats. Ingevolge eene vereerende uitnoodiging zal Zondag over acht dagen, 17 September, het muziekkorps der dd. sohuttery van M i d- d el burg te Gent een concert geven. Officiereu dier schutterij zullen den tocht meemaken. UIT GOES schryft men ons Het is toch een wonderlijk ding, die kermis, die hier nu weêr voorbij is. Voorstanders heeft ze by de vleet, en die genieten ieder op hun wyze. Dat er te veel jenever gebruikt wordt, wie zal het tegenspre ken Maar daarin staat de kermis niet alleen. Vóór enkele jaren kon men in een volkstrein naar Rotterdam enkele individuen zien, die zich aan den meegenomen voorraad zoo te goed hadden gedaan, dat ze reeds te Roosendaal niet ineer wisten, of ze in den trein waren al dan niet. Een ander feestganger werd 's morgens om tien uur te Rotterdam op het bureau ge bracht om zyn roes uit te slapen en tegen het uur van vertrek door een paar agenten naar 't station gebracht. Die man had op zyn manier zich geamnseerd! Niemand komt naar de kermis om zich dron ken te drinken, maar aan velen ontbreekt het reehte begrip van genoegen. Doch ook daarin staat de kermis niet alleen. By den laatsten volkstrein uit Zeeland naar Nymegen zag men drietal jongens in Zuid-Bevelandsche dracht byna den ganschen dag in een koffie huis aan het biljart. Daarvoor gaat men toch niet naar een der schoonste plekjes van Ne derland! Tegenstanders heeft ze legio. Maar of 't by allen tijdens de kermis ernst is? Hoe dan te verklaren, dat de rondbrenger van een christe- historiach blad den abonné's met geopende hand „pleizierige kermis" wenscht Hoe dan te verklaren, dat bekende tegenstandera van de kermis, tevens werkgevers, met die dagen hunne werkplaatsen sluiten en zoo hun knechts gelegenheid geven te profiteeren van iets dat zy zelf een kwaad hart toedragen Moesten niet, overeenkomstig het Ben ik mijns broeders hoederop redeHjke wyze trachten hun personeel van de kermis af te honden Tegenstanders ziet men etaleeren om de ker misbezoekers tot koopen te lokken. Waar om op die dagen hunne winkels niet gesloten Zou het zoo verkeerd zyn te meenen, dat ook by de besten de natuur boven de leer gaat? Ook op handelsgebied heeft deze kermis invloed uitgeoefendvoorstanders van vryen handel zijn volbloed protectionisten geworden. Dat kwam van wege de danstent, die aan de café's en andere dansgelegenheden in de stad ongetwijfeld veel schade heeft gedaan. Men vernam zelfs het voornemen om aan B. on W. te verzoeken in het vervolg „zulke diDgen" te weren. Maar dan hebben de speelgoedwinkels tegen over de dito kramen, de koekbakkers tegen over de koekkramen enz. een gelijk recht op bescherming. Consequente toepassing zou geiyk staan met opheffing van de jaarmarkt. Maar die consequentie durft men niet aan. Als men onmiddeliyk na de kermis een plebisciet uitschreef omtrent het al of niet voortbestaan daarvan, zou men een vry groot aantal voorstanders van de afschaffing bekomen. Dat is zeker, al was het maar om het groot aantal berooide hoofden en leege portemonnaies en de last van het oorverdoovend lawaai. Het volgende jaar is men die ellende vergeten en begroet de kermis weer als een welkome gast. Er wordt zooveel op rekening van de kermis geschreven, dat eigeniyk op het debet van anderen behoort. In mijn jonge jaren werd in myce woonplaats de kermis gevierd op e ne nette gracht, een deftig stadsgedeelte, bewoond door de meest aanzienlijke burgers der stad. Op de z.g. „burger"dagen namen deze met opgeschoven ramen en opgetrokken gordynen binnenshuis aan de pret deel, en op een gegeven oogenblik waren die allen, dames en jn, op het terrein van de kermis, kochten ook ratelaartjes en fluitjes om lawaai te maken. Een enkele maal zag men zelfs een grooten Hans" aan het hakblok staan om koek te hakken en vervolgens met kwistige band koek aan minderen uitdeelen. Dit alles verhoogde de pret ook onder het gewone volkje, dat wel zong, maar niet t<erde of brutaal was. Waarom hebben de meer gegoeden zich aan de kermis onttrokken Zou dat niet een der redenen zyn waarom de kermis dikwyis veel weg heeft van een beestenboel? Genieten is ook een kunsten wie het volk die kunst, ook op de kermis, in toepassing leert breDgen, zal het daarmee een groote weldaad hebben bewezen. Een enkele opmerking naar aanleiding van het laatste moet ons uit de pen. Dat de kermis niet "Sneer kan zyn alB vroeger, ligt voor de hand, nu de toestanden zoo zeer zyn gewijzigd. Tal van personen gaan o. a. tegenwoordig, wat zy vroeger niet deden, omdat de gelegen heid daartoe niet bestond en nu zooveel ge- makkeHjker is gemaakt, op reis; en dienten gevolge kan van een gezameniyk kermis- vieren geen sprake meer zijn. Men zal dus andere vermaken in een anderen tyd moeten organiseeren, wil men zulke gemeenschappeiyke volksfeesten weêr zien herleven. VerledeDjaar had men in dezen tyd door het gansche land het schouwspel van zulke algemeene feesten. Of het gelukken zal dergeiyke festiviteiten steeds te organiseeren en óf het dan zoo aan genaam zal zyn als weleer in kermist yd, blijft de groote vraag. Toch zyn er nog zeer velen die in kermisdagen een gepast genoegen smakenen het is daarom dat wy al erkennen wy ook de gebreken die daaraan kloven voor dat volkavermaa k zoolaDg het niet door iets beters is te ver van gen, nog wel wat gevoelen. Red. van den heer M. Gast een paar strooklampen getroffen. Daardoor verbrandden een paar dHizend bossen stroo. Te St Annaland sloeg het hemelvuur in eene met graan gevulde landbouwschuur, die met alles wat zich daarin bevond, ook veel landbouwgereedschappen, tot den grond toe afbrandde; alleen eenig klein hoornvee werd gered; een paar konynen en eenige kippen kwamen in de vlammen om. Het huis, dat vlak tegen het afgebrande gebouw stond, en een schuur daartegenover, Blechts gescheiden door een gang van enkele meters, bleven behouden. Dit was te danken aan bet stille weder en de twee flink werkende spuiten. Te Oud-Vosmeer werd de toren der Ned. Herv. Gem. door den bliksem getroffen. Aan toren en kerkdak werd vry wat schade aangebracht. Nog op een paar andere plaat- sloeg de bliksem in, waarby echter geen schade werd berokkend. De gemeenteraad van S c h o r e benoemde totgemeente-verloskundige mej. A. C.Theumsse van St Annaland, die zich te Hans weert heeft gevestigd. Toen Donderdagavond de zoogenaamde „grinttram" uit Sluis vertrok, kwam zy op de markt in botsing met een paard en een kar, die uit een zystraatje kwamen. Het paard werd door de locomotief gegrepen en ongeveer 20 meter ver medegesleept, terwyl de kar op zy bleef en tegen een buis werd geslingerd, waardoor aan de deurpost schade werd toegebracht. De kar werd ook zeer be schadigd en het paard aan de achterpooten gewond. De voerman kwam gelukkig met den schrik vry. Er sohynen geene maatregelen te kunnen genomen worden, om dergelyke en nog ernsti ger ongelukken te voorkomen. Te Philippine is Woensdag avond een houten keet, die als herberg gebruikt wordt, afgebrand. Van den inboedel kon nagenoeg niets gered worden. Alles is verzekerd. Door den gnnstigen wind en het vlug optreden van de brandweer bleven 14 rieten keeten, die op korten afstand van 't brandende perceel staan, gespaard. De polderjongens - bewoners van de rieten keeten hadden reeds een groot gedeelte van hun goed buiten gebracht. Omtrent de oorzaak van den brand meldt onze berichtgever niets. ONWEER. iy het onweer van Woensdagavond heeft in onze provincie de bliksem nog meer schade aangericht. Te Goes werd van het woonhuis der firma wed. Masee en Zoon op de Groote markt een stuk vau een schoorb teen afgerukt. Een gedeelte daarvan viel door het dak. In de openbare school te W i 1 h e 1 m i n a- d o r p sloeg het onweer in den schoorsteen, zonder veel schade te veroorzaken. Te Rilland sloeg de bliksem in eene woning en ontstond brand, die spoedig ge- bluscht werd. Onder Kerkwerve werd in een weide een drie-jarig paard, toebehoorende, aan de wed. Gaanderse te Noordgouwe, door den bliksem doodgeslagen. De schade is door ver zekering gedekt. Onder E11 e m e e t werden op de hofstede Ia het land van Hulst, waar het onweer den ganschen nacht woedde, sloeg de bliksem in een wagenhuis op de boerdery, bewoond door W. Willemse in den Paulus- polder onder Stoppeldijk. Het geheele wagen huis met inhoud, een groote partij hooi en stroo, kippen en gereedschappen, werd een prooi der vlammen. Aan de heikant onder St. Jansteen sloeg de bliksem in een woon huis vau de wed. Dankaart, waardoor, vens dat woonhuis, een aanpalende schuur en varkenshok verbrandden. Het daarnevens staande huis van J. v. Haveren werd mede aangetast en gedeeltelyk door het vuur ver nield. De bewoner, V. Haveren, wist nog bijtyds het varkenshok te openen, waardoor 2 varkens het vuurelement konden ontloopen. Een der beesten kon de eigenaar nog terug halen, maar het andere is spoorloos verdwenen. Onder Koewacht sloeg de bliksem in de met stroo gedekte woning van P. A. In weinige minuten was het huis met al wat zich erin bevond een prooi der vlammen. Assurantie dekt de BChade. De bewoners hadden nog juist tyd zich door een overhaaste vlucht te redden. Ook buiten Zeeland heeft het hier en daar groote rampen veroorzaakt. Zuois te Willemsdorp een hoeve getroffen en geheel af gebrand. Verder verbrandde onder Echtveld groote boerdery met den inboedel, al de levende have en de oogst. Te Nieuwenboorn werden paard en een venlen in de weide gedood. Te Stratum verbrandde een stal. Op tal van plaatsen werden hooischelven door den bliksem getroffen, wat meestal brand veroor zaakte. In den Gharloischen polder onder Rotterdam werden twee paarden in een weiland getroffen en gedood. Te Wyk by Hemden sloeg de bliksem in een boerenwoning, die met al wat er in was verbrandde. De land bouwster zelve moest uit de brandende woning gedragen worden, waarbij zy zoo danige ernstige brandwonden bekwam, dat men voor haar leven vreest. Ook haar zoon werd in het gelaat en aan de handen door het vuur verwond. Huis noch inboedel waren verzekerd, zoodat het gezin thans zyne geheele bezitting heeft verloren. Een koe werd mede in een weide aldaar door den bliksem gedood. Te Kaatsheuvel sloeg het hemelvuur in twee huizen. De be woners, ofschoon reeds te bed, hadden nog tegenwoordigheid van geest genoeg om den inboedel te redden. Te Tilburg verbrandde door dezelfde oorzaak een herberg met ganschen inboedeL En nu laten wy getroffen boomen nog buiten vermelding. Ook boven Parys woedde een geweldig on weer en richtte zware schade aan, zoowel op de boulevards als op de tentoonstelling, waar verschillende kleinere gebouwen instortten. Op vele plaatsen in de stad was het bijna overstrooming, terwyi de grond werd wegge spoeld. De zware windvlagen voltooiden de verwoesting. Het aantal slachtoffers niet groot te zyn. In het ministerie van oorlog stond 2 M. water. Generaal Davignon belastte zich met het bevel over het reddingswerk. ONDERWIJS. Na het tweede toelatings-examen zyn tot school G alhier toegelaten J. A. M. Bekaar en J. M. Melse. De voordracht voor hoofd der school Meliskerke bestaat uit de heeren A. de Jong te Ridderkerk, W. P. Markusse 's Heer Arendskerke, Tj. Sterringa te Wester schelling en P. de Zeeuw te Westkapelle. In het jaar 1868 gepromoveerd als civiel- ingenieur, werd de heer Snijders spoedig daarop benoemd als leeraar ean de hoogere burgerschool Zutfen en vyf jaren daarna, in 1873, iu geiyke betrekking te 's Gravenhage. Op 25 Januari 1874 werd prof. Snyders benoemd tot leeraar aan de Polytechnische school, doch eerst den 7en September daaraanvolgende werd het eerste college gehouden. Vooral in de eerste jaren van zyne werk zaamheid te Delft, gaf prof. Snijders onderwQs verschillende vakken. Zoo doceerde hij by voorbeeld analitische en beschavende meet kunde, boldriehoeksmetiDg, meten en wegen, toegepaste natuurkunde. In 1886 werd be gonnen met het geven van een afzonderlyken cursus in .,electro-techniek,^het vak, dat prof. Snyders ook nu nog doceert. Van 1878 dateert ziju benoeming tot hoogleeraar aan de Poly technische school. Donderdag namiddag verleende de heer Snyders receptie aan allen, die hem wensohten te complimenteeren. Een aantal personen maakten van die gele genheid gebruik. Het eerst voerde het woord de directeur der instelling, prof. Telders, daarna de heer J. van der Waerden, namens het studentencorps, de president van den Delftschen studentenbond en ten slotte de heer Collette, namens 't be stuur der Ned. Vereeniging voor Electro-techniek. Allen werden door den jubilaris op eigen aardige wyze beantwoord. Behalve een tal van bloemstukken van studenten vereenigingen, hoogleeraren, leeraren en vrienden werd den heer Snyders vereerd een prachtig eikenhouten kamerameublement door oud-leerlingen, leer lingen, vrienden der wetenschap en de Ned. Vereeniging voor Elcctro-teclmick. 's Avonds werd door hoogleeraren en leeraren op Stads Doelen den jubilaris een diner aangeboden. >t bestond uit 35 couverts. Als gasten waren genoodigd de vader van den jubilaris dr O. J. Snyders te 's Giavenhage, een zyner broeders, zyn oudste zoon en drie intieme vriendenprof. J. M. Telders, prof. mr B. H. Pekelharing en dr B. E. Schelteina. De verdiensten van prof. Snyders werden onlangs door de regeering gehuldigd door zyne benoeming tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw. Donderdag vierde de heer J. A. Snyders C.Jzn., hoogleeraar aan de Polytechnische School te Delft, het zilveren feest zyner werk zaamheid aan genoemde inrichting. RECHTSZAKEN. Arrondissements-Bechtbank te Middelburg. MEINEED. In de heden gehouden zitting van bovenge noemde rechtbank had zich te verantwoorden J. P., oud 17 jaar, werkman te S o h o r e, be klaagd van op den 3den Maart jl. ter terecht zitting van deze rechtbank opzettelijk eene valsche verklaring onder oede te hebben afge legd in de zaak tegen M. Z., beklaagd van jachtovertreding. Deze was beklaagd dat hy op 15 Oct. 1898, des namiddags uur, in een boomgaard, gelegen onder de gemeente S c h o r e, buiten openbare wegen en voetpaden een haas had vervoerd, zulks zonder voorzien te zyn van eene jachtakte of van eene kostelooze maobti- ging, verleend door het hoofd van het bestuur der gemeente Schore tot het vervoeren daarvan. Toen had J. P. onder eede verklaard„In den namiddag van 15 October jl. omstreeks blli uur beu ik met den appellant (M. Z.) en Pieter Kole gekomen uit een boomgaard onder Schore, niet uit dien van de weduwe Stevense (den zoogenaamden Vetzak), maar nit het kleine boomgaardje van Zoetewey. Uit dien boom gaard ben ik gekomen met eea haas in een zak; den boomgaard zyn wy uitgegaan over den dam; drie of vier passen van dien dam, op den openbaren grindweg, heb ik den huasaan den appellant overgegeven en deze is er mede weggegaan. Ik heb daarna gezien dat de getuige Elenbaas den appellant tegenkwam en hem aan sprak, terwyl deze den haas droeg. Het hek, waarvan de getuige Elenbaas spreekt en dac staat op den dam voor den boomgaard van de weduwe Stevense, was niet gesloten, zoo als die getuige zegt, maar Btond open. Da appelant is met den haas uit den Vetzak ge komen door de haag tusschen dien boomgaard en dien van Zoetewey, in welken laatsten ik toen den haas heb aangepakt." In deze zaak waren van wege het openbaar ministerie acht getuigen gedagvaard. Als verdediger van den bekl. trad op de heer mr J. de Witt Hamer, advokaat te Goes. De beklaagde beweerde, dat bij ter terecht zitting van 3 Maart de waarheid gesproken heeft. De eerste getuige, de onbezoldigde ryks- veldwachter P. Elenbaas te Schore, verklaarde dat hy den 15en Oct. M. Z. uit den boomgaard van de wed. Stevense heeft zien komen. Z. kwam over den damhet hek was gesloten hy klom daar over en had een haas by zieh. Z. was alleen; ook in den boomgaard heeft getuige niemand anders gezien dan Z,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1