MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 197- 142° Jaargang 1899 Dinsdag 22 Augustus. In het belang van den zeeman. De*e courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en feestdagen. Pr|i, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermom eter Middelburg 21 Aug. 8 u. vm. 62 gr. 12 u. 66 gr. av. 4 u. 68 gr. F. Verw. zw. tot mat. N. wind,bew. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en all andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 2G nt. Reclames 40 cent per régel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Zierikzee: A. C. be Mooij; te Tholen: W. Ai VAN Nieowenhuwzen; te Terneuzen: M. de Jongi. By deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 21 Augustus. Ia de laatste weken bevatte de Nieuwe Rott. Crt. een reeks allerbelangrijkste schet sen van het zeemansleven aan den wal, mee geleefd en naverteld door een barer reporters, die, als zeeman verkleed, onder geleide van een bevriend matroos de verschillende episoden medemaakte, waarin de matroos, de stoker, de steward verkeert gedurende den tijd, die verloopt tusschen het afmonsteren van het eene en het weder aanmonsteren aan het an dere schip. Met vaardige pen geschreven, door echt humoristische voorstelling van allerlei koddige zaken vaak eeu schaterlach afdwingend, gaven ons deze schetsen echter een zoo diep tragi- schen indruk vau de afzetterij en knevelarij, waaraan de zeeman aan den wal blootstaat, van de beestachtige ruwheid en de meest cynische demoralisatie, waaraan hij, grooten- deels onder den draDg der allerongelukkigste omgeving, zich overgeeft, dat men den kloeken reporter, den heer Brusse, hulde en dank moet brengen voor de waarlijk niet gemakke- tyke ot opwekkende taak, die hij op zich nam en op zoo voortreffelijke wijze ten einde bracht. Hier is inderdaad een veld van vruchtbaren socialen arbeid, een veld vol onkruid en doornen, en welks ontginning niet dan zeer langzaam vruchten zal opleverenmaar een veld dat zoo schadelijke dampen uitwasemt, dat het onbewerkt liggen daarvan, vooral in een bloeiende stad als Rotterdam, onverant woordelijk zou mogen heeten. Een geheel leger van parasieten verhuurkantoren, slaap steden en kosthuizen, kroegen en tingeltangels, danshuizen en bordeelen leefc van den roof, op de meest schaamtelooze wijze aan den, een Hieuw schip zoekenden zeeman gepleegd; en deze zelf ja, by laat het zich welgevallen, hij schept er zelfs vermaak in, met een zeker fatalisme, dat maar al te öuideiyk aantoont hoe van hemzelven slechts een klein deel der kracht in dezen strijd tot verbetering mag worden verwacht. Deze onthullingen want zoo mag men ze noemen hebben, zegt het Sociaal Weekblad verder, in broeden kring belangstelling, ver ontwaardiging, ontzetting en afgrijzen gewekt. Men ziet wel eens dronken matrozen; men hoort wél eens van vechtpartijen; men kent de Zandstraat te Rotterdam en den Zeedijk te Amsterdam uit allerlei verhalen en kranten berichten; men weet ook dat er enkele zee manstehuizen zijn opgericht, die goed en billik logies geven ea den zeeman van allerlei ver derf terug willen houden. Maar dat de toestand töo erg is, en dat de welmeenende pogingen nog zöo onvoldoende resultaten hebben opge leverd, was niet bekend. Algemeen betuigt men in de pers instemming met wat de reporter aan het slot vau zijne schetsen schreef; „Als baar, in maar twee weken, heb ik van de zwarte toestanden, waarin de zeelieden gedwongen worden te leven, natuurlijk slechts een klein gedeelte kuuoea waarnemen. Maar toch ia wat ik heb beleefd in dien korten tijd voldoende om overtuigd te worden van de klemmende noodzakelijkheid, dat de maren van onbekendheid om het wereldje, waar de zee man af- en aanmonstert en passagiert, verder worden omvergehaald, opdat een frisache Stroom van beschaving ook daar kunne door dringen, wegspoelend al wat daar broeit en rot, verdry vend de parasieten, die alle gezond bloed zuigen uit het eenmaal zoo krachtige Holiandsche zeevolk, dat dreigt steedB meer te verzwakken, zedelijk en lichameiyk." Het is dus te hopen en te verwachten zoo laat de redactie van het Sociaal Weekblad hierop volgen dat verschillende personen en organisation, die hiertoe in de eerste plaati geroepen zyn, met den noodigen spoed maat regelen zullen overwegen om met ernst naar verbetering te trachten. Wy denken daarby zoowel aan verschillende kerkeiyke gezindten en aan het Leger dee Heils, als aan geheei- ontboudersvereenigingen en aan de groote «cheepvaartmaatschappijen, van welke enkele reeds het goede stelsel van indienstneming door eigen beambten, niet door diefachtige verhuurbazen, hebben ingevoerd. Dat dit niet gemakkelijk zal gaan, spreekt van zelf. Wy wezen er reeds op hoe de zeeman zelf haast piet beter weet of wil, dan dat het biyft gaan, «ooals het thans gaat; ook is geen klaBse van werknemers zoo moeiiyk onder eenige organi satie te brengen als deze, die nu eens bier, «>»a daar, altjjd weer onder andere werkgevers ronddobberen en slechts voor korten tyd als ze nitgeplnnderd zyn krygen ze weer een schip aan wal komen. Op dezen laatsten grond echter is het in dienst nemen tegen een bepaalden dag, zonder tna- schenpersoon van den niet ter plaatse geves- tigden scheepsgezagvoeder haast onmogelijk de kapitein kan zyn aanstaande matrozen niet altijd naloopen, en moet, als hy vertrekken wil, zyn eqnipage compleet aan boord hebt Daarby beeft Janmaat eigenaardige en vaak zeer verschillende behoefteneen zekere zoe- mansomgeving, een zekere huiseiykheid, een zekere ruwheid en ongebondenheid zyn hem zöo eigen, dat hy zonder deze niet meer zou kunnen aarden, en de eischen, aan een Tehnis te stellen, zyn dus van zeer byzonderen aard. Het zal daarom zeker noodzakeiyk zyn, by de te ontwerpen organisatie aan den zeeman zelf een plaats in te rnimen onder hen, die de lakens uitdeelen. Men zal ook niet te veel in eens moeten willen bereikendat de zeeman aan wal zyn geld uitgeeft en biyft uitgeven tot hy platzak is, verdient zeker geen toe juiching, maar is nog niet het ergstewanneer men het zoover gebracht heeft, dat hy het uitgeeft op eene wyze, die niet hemzelven en onze maatschappy een schandvlek aan wry ft, zal reeds oneindig veel gewonnen zyn- Als wy in deze een wenk zouden mogen geven, zou het de volgende zynlaten allen, besturen van bovengenoemde vereenigingen, ook zeelieden zeiven, uit hun midden elk een persoon aanwijzen, die gezamenlgk zich vormen tot een comité, dat zich personen toevoegt, goed bekend met Jan Maat en zyne aangelegenheden in deze. Dat dit comité maatregelen berame tot voorlichting van den zeeman, en hem, zoodra hy aan wal stapt, trachtte te bewegen zich onder zyn hoede te stellen, d. w. z- zonder hem te doen gevoelen dat by onder controle staat. Hy moet dadeiyk den indrnk krygen, dat men hem slechts raad wil geven, geen dwang op hem wil uitoefenendat men in zyn belang optreedt en sympathie voor hem gevoelt. Geen genadige, beschermende, maar een ronde, flinke, echte zeemans-toon worde aan geslagen. Ea vooral legge men er zich op toe Jan Maat in oogenblikken dat hy, zgn natuur ge trouw, platzak is, of een dwaasheid heeft begaan, goede raadgevers te verschaffen, die hem, ja wel wyzen op het verkeerde van hetgeen hij deed, toen hy zgn geld zoo onverantwoor- deiyk besteedde, maar toch ook de reddende hand bieden om weer vlot te komen en vriendschappeiyken raad geven voor het vervolg. Jan Maat is zoo schreef het weekblad Hollandia terecht geen tractaatjesmensch met zoete koek is hy niet tevreden. Hg wil zijn leven eens uitleven en genieten aan wal. Hy wil allerminst onder curateele staan. Of hy trekt naar Zeedijk of Zandstraat. Eu wat men dus voor hem bij de Zeemans huizen zou behoeven, is een groote tingeltangel of café chantant, met praatzaal, opgedirkt met veel licht en veel bontheid, met tweemaal daags voorstelling van acrobatisme, en dans en zang, afwisselend, vrooiyk, opwekkend. Een gelegenheid waar bij drinken kan, als hy wil, maar nooit hoeft. Waar hy zich kan amnsearen, zonder te offeren aan Schiedam en buiten de lonken der ongelukkige verderispreidende schepsels. Men kan, onder hetzelfde dak, óok het Leger des Heils en andere populaire godsdienstuitin gen gelegenheid geven hem te lokken, als hy wil. Mits hem maar de vrye vroolgkbeid ge gund blijft, by den ernst. Men kan, vooral, hem ook in staat stellen, om wat te werken, met zyn handen, om gym nastiek te maken. En dan zouden, als Janmaat niet langer in eenige dagen zyn tot de helft verroofde gage behoeft te verteeren, de zeemanshuizen der verschillende havens, in onderlinge samenwer king, als spaarbank voor hem knnnen fangeeren. Een internationale zeemansbond, waaraan al de zeemanshuizen en zeemanszendingen geaffi lieerd zyn zou dat niet het naast tot de op lossing brengen? Wie zal die stichten Op die vraag, door genoemd weekblad ge* daan, zouden wy antwoordeneen comité ge- vormd, zooals wy hierboven aangaven. BIJ DE BEGRAFENIS VAN JACOB MARIS was er iets niet geweest en iemand had bier ontbroken. We hadden dit iets en dien iemand niet verwachtmaar toch, nu alles afgeloopan was, betreurden wy het dat ook ditmaal weder Laat ik niet met halve woorden spreken. Geheel het beschaafd Vaderland was in rouw. De treurige ceremonie was niet onverwacht. Wy durven veronderstellen, wy weten, dat onze jonge Koningin voor Haar land het ver lies betreurt, dat de Yaderlandsche kunst heeft geleden. Wy weten dat, zoo gansch de Natie met gulle hartelykheid deelneemt in 't welen wee vau haar Vorstenhuis, Haar geëerbiedigde, Haar vereerde Majesteit deelneemt in vreugd on leed van Haar Volk. Zoo Nederland groot is in iets, waarin ook een klein land groot kan zyn, dan is het toch zeker wel in zijn schilderkunst. En daarvan was Jacob Maris misschien de allergrootste glorie dezer t'ijden. Toch hebben de heeren, die onze troon om ringen, het niet noodig geoordeeld aan onze jeugdige Koningin in overweging te geven zich te laten vertegenwoordigen by het graf van dien grooten Meester, wiens wereldnaam ons het recht geeft fier te zyn op onze nationaliteit. De duizenden kunstenaars en vereerders van Maris' genie treurden weder alleenkonden althans veronderstellen dat het Hoofd van den Staat door dien dood van den grooten MeeBter niet was getroffen. Jacob Maris was wel geen ofBcieele meneer. Hy was enkel maar een schilder, zooals er geen is in de heele wereld zyn. Was het nu goed dat „iets" en dien „iemand" te laten ontbreken Niemand had voor Jacob Maris officieele praal gewenscht o, allerminst. Maar een teeken van rouw en van mede. gevoel met de treurenden zou op zoo hoogen prijs gesteld zgn. En, waarachtig, de heeren zouden onze geëerbiedigde Koningin daardoor niet hebben gecompromitteerdintegendeel Ik vraag u, in welk land zou een Jacob Maris bégraven zyD, zonder dat het hoofd van deu Staat ook maar het minste teeken van belangstelling gaf? Toch weten wy dat onze Koningin deelt in ïzen rouw, geiyk zij deelt in onzen roem! Aan wien dan de schuld Aldus Lynceus in Ret Vad. Comité voor Transvaal. In het Nederlandsch comité voor Transvaal, waarvan wy de samenstelling hebben medege deeld, zyn alle richtingen vertegenwoordigd, alleen de sociaal-democraten niet. Dat ligt t óe N. R. Crt niet aan de samenstel Iers van het comitéde sociaal-democraten zyn uitgenoodigd, zich te laten vertegenwoordigen, maar zij hebben niet gewild. In Engeland hebben de socialisten vooraan gestaan in de beweging tegen de politiek, welke de Engel- sctae regeering tegenover de Transvalers volgt. ;Nu wee* heeft Walter Crane zich in dien geest laten hooren. In België hebben de socialisten jook reeds voor de Boeren getuigd. En terecht, meent het blad, want om meer dan eene reden moet de zaak van Transvaal socialisten ter harte gaan. Maar de Nederlandsche socialisten doen niet mede. BMOEMHrUEA HSTZ. By kon. besluit is de kapitein B. A. van Helden Tucker, van het 8ste reg.inf, op pen sioen gesteld ad f 1180 'sjaars. Aanstaanden Donderdag verleent de minister van oorlog geene audiëntie. A T J E H. Het N. v. d. D. ontving het volgende tele gram uit Batavia Een patrouille uit Padang Tidji doodde Hadji Oemar en zyn schoonzoon. Veel geweren en ammunitie werden in be slag genomen. Het hier bedoelde hoofd behoorde tot de party van Panglima Polim en den president Sultan. Hy was een der leiders van het ver zet, dat alleen kan onderdrukt worden door voortdurende waakzaamheid en snel optreden. De VII Moekims Pedir, waar het bovenstaande gebeuïde, zullen door de voleindiging van de trambaan (Sigli—Padang Tidji) spoedig ge heel gepacificeerd zijn, evengoed als de XII Moekims. Uit de jongstè mail, dt. 18 Juli, blijkt op nieuw, dat het krachtig optreden onder den gouverneur-generaal Van der Wyck in de laatste jaren den toestand voor ons veel gunstiger gemaakt heeft. De gunstige berichten blyven aanbonden, en ook deze mail bracht er ons weder. De Java Ct deelt mede, dat ook de broeder van Tjoekoe Gendong en Toekoe Ha- kein Kroeeng, alsmede Toekoe Sawakoewa, zich ter onderwerping in ons bivak lieten aan dienen. Het uitgebreide Atjeh-veralag over Juni verhaalt, dat het bendeboofd T. Ali sapi, J. Koewang, T. Tjoet Mahmoets bemiddeling in riep om vergiffenis te krygen. T. Tjoet Mahmoet werd geïnstrueerd T.Ali te doen weten, dat by zich onvoorwaardelijk te onderwerpen en aan te melden had by het beBtuur of by patrouilles ter Westkust, dau wel in Lhong. Een dag vóór het afgaan van de mail, kwam het telegrapbisch bericht, dat in Pedir volko men rust heerscht De patrouilles, van het bivak Djenmpa uitgerukt, hebben geen enkele vijand Bij al de goede berichten der laatste maan den levert zulk een officieel verslag, eigeniyk een teleurstelling. Het aantal kleine schermut selingen, waarby aan weerszijden bloed vloeide, vormt toch nog altijd een lange, lange ly&t, al is er van standhonden van Atjehsche zijde hoegenaamd geen sprake meer. Er zal trouwens nog heel wat water uit de Atjeh-rivier naar zee vloeien, voor Atjeh een volkomen vreed zaam landschap is. UitDjambi zyn onrustbarende berichten, die echter van andere zgden zeer overdreven wor den genoemd. Een telegram meldde dat sterke vijandige benden zich op vijftig kilometer stroomopwaarts van onze vestiging te Djambi opbonden, en volgens spionnen-berichten, een aanval op het fort te Tjambi beramen. Men sprak van duizenden vganden. Alle soorten van wapens: lanBen, vunrsteengeweren tot repeteer wapen s, zouden in hun bezit zyn. Het Bat. Nwsbld. vermoedt echter dat de heele geschiedenis op niets zal uitloopenzoo goed als wg gewaarschuwd konden worden, zal de vyand wel gezorgd hebben om tydigte weten te kunnen komenof wy op onze hoede zyn. En mocht het werkelgk tot een treffen komen, dan hebben wg toch zeker in den pas benoemden militairen commandant, overste Coristan, the right man on the right place. Intnsschen vestigt hetgeen thans weer ge beurt nogmaals de aandacht erop, hoezeer het noodig is, dat onze invloed krachtiger wordt gevestigd in Djambihet wordt tyd, dat wij onze lgdeiyke houding tegenover dat Sultanaat laten varen. UIT STAD EN PROVINCIE. Wyi het bestuur der Zomerconcerteu alhier onlangs, zooals moa weet, teleurgesteld werd in zyn voornemen om een der concerten te doen geven door het stafmuziekkorps van derde regiment infanterie uit Bergen op Zoom, heeft het besloten den geabonneerde!) nog een bnitengewonen avond aan te bieden, waarop dan dat corps zich zal laten hooren. Dit zal plaats hebben Dinsdag 29 dezer en daarby zuilen ook niet-ledeu tegen betaling toegang knnnen erlangen. Wg vertrouwen, dat deze welwillendheid van het bestuur tegenover het publiek op den ware» geschat zal worden en niet alleen velen van de gelegenheid, om het Bergen op Zoomscb korps te hooren, zullen gebruik maken, maar er onder ben ook zullen zyn die, wetende hoeveel wy dit seizoen op die concerten hebben ge hoord, ziob voor het volgend jaar als lid daar van zulten opgeven. De geringe contributie, waarvoor men zoo veel geniet, behoeft waariyk geen bezwaar te zyn om toe te treden. In het Weekblad voor Muziek schrijft de bekende solo-violoncellist van bet concert gebouw te Amsterdam, de beer J. Mossel, het volgende over het muziekkorps onzer schutterg en haren directenr Zondagavond (30 Juli) had ik de gelegenheid te Vlissingen een concert by te wonen, gegeven door de Middelbnrgsche schutti muziek, onder leiding van den heer Jan Mor ka. Deze uitvoering gaf my aanleiding een psav regels te schryven, omdat het zeldzaam voor komt dat een dergeiyke uitvoering beoordeeld wordt en dit toch zeker verdient. Alle nummers van het programma werdeD met muzikale voordracht en groote zuiverheid ten gehoore gebracht en het frappeerde my, in Morka een zoo buitengewoon dirigent te zien, die menschen, die de muziek niet voor hun vak beoefenen, doch alleen als by zaak beschouwen, zóó wist te leiden en te oefei dat zy workeiyk een goede uitvoering tot stand brachten. Het is daarom dat ik de aandacht wenaeh te vestigen op Jan Morks eD hem een waardige plaats als dirigent toewenach. Zondag middag kwamen met de stoom, boot Excelsior alhier aan de leden der Koninklijke Harmotiie van Aalst (België) onge veer een 50-tal personen. Zy stapten af aan het hotel de Flandre alhier, waar tot heden middag vertoefden, om op dezelfde wys als z*y gekomen waren wedBr naar Aalst te vertrekken. Tijdeno hun verblijf maakten zy een tochtje naar Veere Het scheen den Belgischen heeren hier go"i te bevallen, en zy lieten zich uit weldra eens terug te komen eu dau hier een uitvoering te zullen geven. - Door de groote drukte op den spoorweg tusschen Antwerpen en Roosendaal hadden Zondag de laatste treinen op de Zeeuwscheiyn a aanzienlijke vertraging. De trein van 10.48 kwam eerst te middernacht hier ter stede aan. Ook de vele reizigers, die per boot een pleizier- reis naar de Belgische koopstad maakten, hébben een lange reis gehad. Ia plaats vau om 7 uur des avonds vertrokken zy, met hot oog op het dan gunstiger getij, eerst te 1 uur in den nacht van Antwerpen, om heden morgen vroeg hier te arriveer en. Zy zullen niet rouwig geweest zyn om die latere afvaart, waut daardoor waren zy nog in staat van wat de Scheldestad 's avonds bood, te profiteeren. In den nacht van Zaterdag op Zondag werden uit een weide onder Zoutelande twee zwarte paar deu van J. v. d. M. en eeu bruine bles, toebehoorende aan R. Jont vreemd. Zondagmorgen moeten de drie dieren te Middelburg gezien zyn, bereden door drie personen, die men als inwoners van.Westka- pelle meende te herkennen. De politie alhier, die in deze zaak een onderzoek had ingesteld, werd heden morgen verwittigd, dat de drie paarden onbeheerd onder Westkapelle zya teruggevonden. Men meent hier met een paar grappenmakers te doen te hebben, die een goedkoop ritje hebben willen maken. Wanneer zy ontdekt worden, kan het pretje hnn echter zeer duur te staan komen. Zaterdagavond bracht te Veere het fanfarengezelschap jbr. W. C- van Panhnijs, burgemeester, eene serenade, by gelegenheid van zyne benoeming tot lid van den raad. Daarna maakte het, al spelende, eene wan deling doof de gemee te, wat natuurlijk oud en jong op de been bracht. Voor de betrekking van gemeente-ont vanger van Vronwepolder, salaris 150 galden, hebben zich 10 sollicitanten aangemeld. Twee jeugdige gezelschappen, de zang- vereeniging van 's Gravenpolder en het fan- farenkorps van Hoedekenskerke,gaven Zaterdag avond te 's Gravenpolder eene nitvoeriDg j zy kwamen beiden voor het eerBt in het vuur en beiden wilden toonen wat zij in den afgeioopen cursus geleerd hebben. Het Kerkplein was verlicht door tal van Chineesche lantaarns en zacht weder scheen de maan volop; om het plein een talrijk pnbliek, dat in stilte de uitvoering volgde, doch na ieder nnmmer in applans losbarstte. Zoo iets was daar nog niet geweest en viel er in den smaak. Om beurten gaven de gezelschappen een nnmmer; alleen het Wilhtl mus werd gezameniyk ten gehoore gebracht- De directeuren der beide gezelschappen, die eenvoudige nummers ten beste gaven, hebben, zegt onze berichtgever, eer van hunne leiding de leden van hunne studie. Mogen zg ons (nog vele malen vergasten op znlk een avond S Zaterdag namiddag ontvingen de ingeze tenen van Zierikzee een zichtbaar en hoorbaar bewys, dat de aanstaande verjaardag van H- M. de koningin op bniteDgewoón teesteiyke wgze aldaar zal gevierd worden^ Er werd namely k een proefrit gehouden met de paarden en fietsryders, die aan een optocht, begeleid door de muziek van eenige leden van het harmoniegezel8chap Kunst en Eer, zullen deelnemen. Die optocht wordt georganiseerd door het bestuur van het vreemdelingenver keer, zoomede de volksspelen, die op hef programma Btaan. Indien degeldeiykebydra- gen, die men hoopt van de ingezetenen te ontvangen, dit toelaten, zal er veel schoons te zien cn te genieten zyo, daar de regeling aan goede handen is toevertrouwd. De proefrit bracht een groote volksmenigte op de been, dnurde een nar en liep in dé beste orde af. Na afloop liet de mnziek nog enkele nummers op het Havenplein hooren. Uit Terneuzen. De Holiandsche matroos det Prince Philippe was Zaterdag zoover van de gevolgen van den val in 't ruim bekomen, dat by uit het ziekenbuiB aldaar kon worden ontslagen. Tijdens zyn verbiyf was de politie echter te weten gekomen, dat bij nog twee maanden gevangenisstraf tegoed bad, waartoe hy wegens mishandeling is veroordeeld, en legde nu be slag op hem om die sehuld te voldoen. Door den agent van politie G. Bareman ia tegen 1 Sept. a. s. ontslag aangevraagd. Zaterdagavond veroorzaakte in die gemeente

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1