MIDDELBURGSCHE COURANT.
Maandag
Een slechte bril.
21 Augustus.
Verschillende Berichten.
N°. 196-
142" Jaargang
1B99
De» courant verscL ^nt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pt$b, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 1i
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 19 Aug. 8 u. m 64 gr. 12 u. 70 gr.
av. 4 u. 68 gr. F. Verw. zw. tot mat. wind,bew.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 19 Augustus.
Jammer maar dat het oog door
allerlei aardaoha vooroordeeleu wat
te zeer beneveld is, om ook nitdie
hoogte de dingen waar te nemen
gelijk zij zijn.
De Tijd.
Eene korte ontboezeming van den beken
den schrijver „Van dag tot dag" in het
Handelsblad heeft de ergernis van de redac
tie van De Tijd opgewekt.
In zijn bekenden, talentvollen, opgewonden
stijl gaf de heer Charles Boissevain lacht
aan zijne bewondering voor Dreyfus, zooals
deze nn voor zijne rechters staat.
„We lezen zoo schreef hij zyn
korte, zakelijke antwoorden en bewonde
ring en verwondering maken zich in steeds
toenemende mate meester van ons
Want men poge zich slechts voor te stellen
wat deze martelaar geleden heefthoe zijtie
hersenen, zyö hart, zijn zenuwstel gefolterd
werdenho9 lang dit alles daurde
hoe hem letterlijk niets gespaard werd, dat
een gewoon mensch krankzinnig en wanho
pend zoo maken en daar staat hij,
verzwakt, met wit baar, vermagerd, eeD
weinig gebogen, maar kalm, ernstig, zich
zelf meester en antwoordend snel, bondig,
joist.
Voorwaar, het Joodsche ras mag fier zijn
op dezen vertegenwoordigerWelk een
geestkracht 1
Zulke mannen, van taaie levenskracht,
buigzaam, sterk en puntig als degens, wer
den gevormd en gesmeed door eeuwenlange
vervolging, door moorddadige opsluiting in
ongezonde Ghetto's.
De sterksteu bloven in het leven.
Hij vertegenwoordigt het machtige Jood
sche ras. Als men ziet wat by doorstaan
kon, ongebroken, elastiek, hoopvol, volhar
dend, begrijpt men de geschiedenis.
Op het aanbeeld van wreede vervolging
siju die heldhaftige mannen, die zich nooit
gewonnen geven, gesmeed.
De hoedanigheden, die zijn ras in bet leven
hielden en die steeds krachtiger en intenser
werden, ziet men in dezen wreed mishan
delden man.
En onze bewondering en verwondering
nemen toe."
Die lofrede op het Joodsche ras was de
redactie van het katholieke blad te sterk.
Zy greep naar de pen en schreef een op
stel om den opgewonden collega een klein
stortbad toe te dienen.
Haar dacht een enkel woord van protest
noodzakelyk. „Wat de heer Boissevain in
zijn enthusiasme neerschrijft, is onwaarhet
is daarbij in zijn strekking in hooge mate
bedenkelijk."
En om dit aan te toonen schreef de redac
tie een betrekkelijk lang betoog, waarin eerst
Darwin en zijn evolutie-leer worden aange
vallen; en beweerd wordt dat het onwaar
is dat die leer op het lichaam haaT invloed
heeft doen gelden. Het is onjuist dat de
Joden, wier voorouders eeuwen lang iu onge
zonde Ghetto's gewoond hebben, tegenwoor
dig over 't algemeen lichamelijk krachtiger,
gezonder, beter en fraaier gebouwde men-
schen zijn dan de Christenen, te midden
van welke zij verkeeren.
Wij zullen ons in die kwestie maar niet
verdiepen. Men zal afgescheiden van het
ras èn onder Joden èn onder Christenen,
die onder dezelfde omstandigheden leven,
evenveel knappe, gezonde, fraai gebouwde
menschen vinden. Dit hangt af van tal van
omstandigheden.
Maar De Tijd beweert in de tweede plaatB
iets anders, dat ons, op onze benrt, zeer
bedenkelijk en onbillijk voorkomt. Zijne
redactie acht valsch de bewering, dat eeuwen
lange vervolging, achteruitzetting en opslui
ting in Ghetto's geleid heeft of leiden kan
$ot zedelijke verheffing van een volk,
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uui
aan het bureau bezorgd zyn.
AdvertentiSn; SO eent per regel. Geboorte- dood- en alle andorc familieberichten e»
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 eent per regel
Groote letters naar de plaats dio zij innemen.
AdvertentiSn by abonnement op voordeeüge
voorwaarden. Prospectussen daarvan wjn gratia
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Zierikzee: A. C. nz Moon; te Tholen: W. Ai
van Nieuwenbuijzen; te l'erneuzen: M. de Jonob.
In hoever de schrijver in het Rbld nn
juist dit heeft bedoeld, zij hem overgelaten
nader niteen te zetten, maar waarheid is en
blijft het dat vervolging en achteruitzetting
prikkelen, het verstand, het vernuft ontwik
kelen, het weerstandsvermogen en den drang
tot verstandelijke ontwikkeling stalen. Dat
leert de geschiedenis in 't algemeen en die
van het Jodendom in 't by zonder.
Dit alles nn wil De Tijd bestrijden. Eu zijne
redactie acht het niet goed znlke stellingen
te verkondigenwant z§ geven voedsel „aan
zeer onrechtmatige en in haar gevolgen
noodlottige aanmatigingen". Da&rby heeft
„op het oog de voorgewende superioriteit
en den daarmede gepaard gaanden trots van
het Jodendom."
Hierover is die redactie niet best te
spreken, dat blijkt duidelijk nit haar opstel,
waarmee zy, naar wij gelooven, een goed
figuur zon maken onder de Fransche anti
semieten.
Wat verbeelden de Joden zich wel
Zij meenen dat hun de heerschappij in
alle Staten toekomt dergelijke begrippen
worden bij het moderne Jodendom als ware
het met de moedermelk ingezogen. „Boven
de „„vooroordeelen"" „„kinderachtige tra-
ditiën"" en „„dwaze scrnpulen"" van de
Christenen staat de Jood ver verheven. De
verwezenlijking van het ideaal van den
Vebermensch van Nietschke en anderen is
van hem alleen te wachten.
Door het Darwinisme deze pretentiën
„wetenschappelijk"" gesteund onbevestigd
te zien, is wel het meest welkome wat het
moderne Jodendom kon te benrt vallen.
Daarom onzerzijds dit woord van protest!
Terwijl wy Jodenvervolging in eiken vorm
blijven afkeuren en een bestrijding van het
Jodendom als die van Drumont en Max
Règia hier te lande nooit nagevolgd hopen
te zien, blijven wij opkomen tegen elke
poging, om aan het tegenwoordige Joodsche
ras een superioriteit toe te kennen, welke
het niet bezit. Iu geen land staan de Joden
physiek, verstandelyk of zedelijk hooger
dan het volk, te midden waarvan zij leven
het tegenovergestelde is op zeer veel
plaatsen het geval."
Aldus het slotwoord van De Tijd.
Menigeen, die dit leest, zal, evenals wij,
zich de oogen wel eens uitwrijven, twijfe
lende of hy wel goed gezien heeft.
Men moet zich zeiven wel afvragen: met
welken bril beziet de redactie van het
katholieke blad de geschiedenis?
Door alle eeuwen heen heeft het Joden
dom een overwegenden invloed uitgeoefend
op gebeurtenissen van den dag, op welk
gebied ook.
Van den tijd van Mozes, die nog altyd
bekend staat als een der grootste wetgeverB,
zyn nit den stam van Abraham mannen
voortgekomen van eminente bekwaamheid.
Wij willen, van ons standpunt al zal De
lijd omtrent die grootsche figuur zijn eigen
ideeën koesteren er even op wyzen dat
de stichter van den Christeiyken godsdienst
met zijne discipelen, waarvan een als 't ware
de grondlegger der R.-R. kerk wordt ge
noemd, ook behoorden tot het zoo verachte
>olk. Hunne krachtige, zedelijk en ver-
itandelyk zoo hoog staande persoonlijkheden
nemen in de wereldgeschiedenis eene eere
plaats in.
En zien wij nn nog hoe altijd door op het
gebied van wetenschap en kunst, op dat der
geneeskunde, der rechtsgeleerdheid, van de
muziek, het tooneel, op het terrein der
staatkunde en in de financieele wereld Joden
eene eervolle plaats innamen en nog inne
men, dan is ons nog niet duidelyk hoe de
redactie van het katholieke blad eene stel
ling durft verkondigen als aan het slot van
haar betoog voorkomt. Of liever, dat zij dit
dnrft begrypen wy, maar dan hebben wij
toch recht haar van onbillykheid te beschul
digen.
En dat uitblinken van het Jodendom
springt te meer in het oog, omdat het ii
aantal zooveel kleiner is dan het Christendom.
Die verhouding doet zyn superioriteit nog
meer uitkomen.
De redactie van De Tijd heeft gemeend
te moeten protesteeren omdat zy in de ver
ing van de Joden gevaar ziet. Wy heb
ben het nuttig en noodig geoordeeld te wy
zen op de onbillijkheid en onrechtvaardig
heid van haar betoog om der waarheids-
wille, en omdat in den tegenwoordigen tijd
in vele katholieke landen de geest tegen de
Joden zeer wordt opgewektgetuigen Frank
rijk en Oostenrijk, landen, overheerBchend
katholiek, die toch waarlijk zich er niet op
mogen beroemen dat zy toenemen in kracht
en zedelyte waardigheid.
Vervolgingen als daar plaats hebben zou
De Tijd niet wenschen. Wij gelooven dat
gaarne. Maar als wij toch in het bewuste
opstel uitdrukkingen lezen als deze: Zijn
trots (de Jodentrots) en aanmatiging zijn
voor den Christen de hatelijkste en gevaar
lijkste", dan zien we daarin een alles be
halve vriendschappelijke vingerwijziog, die
eer de antipathie,welke tegen de Joden bestaat,
zal aanwakkeren dan de rechtvaardigheid
en biliykheid tegenover hen in de hand
werken.
In deze dagen vooral moet men met der
gelijke opmerkingen voorzichtig zyn en niet
met vuur spelen. Wie billijk is en niet door
geloofsijver beneveld, zal de goede diensten
erkennen, die tal van Protestantsche en
Katholieke mannen en vrouwen aan de
Maatschappij bewezen, hen hoog stellen en
a. een pater Damiens en een pastoor
Verbraak met eerbied noemen.
Maar laten dan ook de katholieke bladen
in ons land, en vooral een hoofdorgaan als
De lijdmeehelpen rechtvaardigheid te
betrachten, den geest van verdraagzaamheid
opwekken en levendig houden, ook en vooral
tegenover een volk, dat welke eigen-
naar digheden het mogen kenmerken, by zon-
dere karaktertrekken die, het is door zijne
voormannen zeiven meer dan eenmaal erkend,
voor anderen wel eens minder aangenaam
zijn in elk land, waar het zich ook be
vindt, toont arbeidzaam te zyn en goede
vaderlanders.
In dien geest meewerkende, zullen de
Katholieke organen tevens bevorderen dai
in Nederland de eerbied voor hunne geloofs-
genooten stijgt en de beweging ter hunner
bestrijding, die sommigen tegen hen op touw
zetten, niet in kracht toeneemt.
Doen zij dit niet, dan vreezen wy datzy
zeiven meer en meer zullen oogsten van
den wind, dien zy tegen anderen hebben
gezaaid.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Enkele malen ontvangen dezer dagen
onze geabonneerden te Vlissingen de con
rant 's avonds een uur later dan gewooniyk
Dit geschiedt met opzet, omdat wy daardoor
dan nog gelegenheid hebben ook hen in benni«
te brengen met de allerlaatste berichten die oi
omtrent het Dreyfns-proces worden geseind.
De groote drukte, welke tegenwoordig,
vooral ook tengevolge van dit proces, op de
telegraaf heerscht, is oorzaak dat de ontvangst
van sommige draadberichten wordt vertraagd.
Ook andere belangrijke berichten zyn wy
dan in staat onder de oogen van die geabon
neerden te brengen.
Wy meenen dus dat wy in bnn geest han
delen en zij die korte vertraging zich gaarne
laten welgevallen, terwyi zy de zekerheid heb
ben dat onze agenten, de beeren De Yey
Mestdagh en Zn., zich beyveren om op ont
vangst van ons blad dat zoo Bpoedig mogeiyk
te doen bezorgen.
Daar de uitslag van den tweeden proef
tocht, Vigdag gehouden met de Zuid-Beveland
de nieuwe boot, bestemd voor den pro
vincialen atoombootdienst op de Wester-
Schelde, niet meer in alle edities van ons
vorig nommer kon worden opgenomen, laten
wy hieronder nogmaals het resnltaat van den
tocht volgen, dat, naar men ons mededeelde,
alleszins bevredigend mag worden geacht.
De boot heeft geloopen 6 rans op de geme
ten myi, hetgeen een snelheid vertegenwoor
digt van 12.541 myien.
Op de reis naar Ter neuzen bad zij
den stroom tegenzy deed die in 1 u. 4 min.
en terng in 47 minuten.
Tevens had men gelegenheid de zeewaar
digheid der boot te beproeven, wyi men met
een vry sterken wind en daardoor veroor
zaakte hooge zee de reis tot voorby Nieuwer-
slnis uitstrekte. Ook in dit opzicht bleek de
Zuid-Beveland te voldoen, zoodat alle waar
schijnlijkheid bestaat, dat zy thans zal worden
geaccepteerd.
Vrijdagmorgen geraakte een, met een paard
bespannen en door een vrouw bestuurde boe
ren marktwagen, op den Ouden Vlissingschen
weg, onder Ooit-Sonbnrg in een droge
sloot, vermoedeiyk doordat het paard schichtig
werd tengevolge van hei steken van een of
ander insect.
Wagen, paard en bestuurster vielen in de
sloot, waardoor van het marktgoed heel wat
bedorven werd.
De vrouw, die te Middelburg woont,bekwam
in weinig beteekenende kwetsuur onder een
harer armen.
Dit Vlissingen.
In den toestand van den 11. Woensdag in het
hospitaal aldaar opgenomen milicien-soldaat
L. de B. ia tot nog toe geen verandering in
ongnnstigen zin waargenomen. Het been, dat
in gipsverband is gelegd, kan, zooals wy reeds
meldden, behonden biyven. Alle daaromtrent
in omloop gebrachte berichten zyn overdreven.
Ook de toestand van C. de H., kellner, die
denzelfden avond door een ongeval op den
Nieuwen Weg inwendig gekwetst werd, blijft
bevredigend.
H. M. stoombanonneerboot Bulgia, comm.
i lnit. ter zee le kl. 0. A. Dominions, ver
trekt den 24en Augustus a. s. van V1 i s-
ingen om by Brouwershaven de halfjaar-
Ujkache schietoefeningen te honden. Onmid
dellijk daarna vertrekt deze bodem naar
'sryks weif te Bellevoetsluis, om daar do
noodige heistellingen te ondergaan.
H. M. stoomkanonneerboot Havik, comm. (b?
lnit. ter zee le kl- M. van Nassau, zal te
Vlissingen de Bulgia vervangen.
In deze week bezocht de Commisaris der
Koningin in Zeeland verschillende gemeenten
in ZeeuwachVlaanderen (0. D.)
Te Philippine is het mond- en
klauwzeer uitgebroken in deu veestal van den
landbouwer S. P.
wordt. Zy hadden liever gezien dat die te
gelijk met de jacht op patryzen den 2 Sep
tember werd opengesteldimmers nn hebben
de Belgische stroopers, die hier iu overvloid
verschijnen en, zooals reeds herhaaldelijk is aan
getoond in dit blad, met een ongekende bru
taliteit dikwerf vermomd optreden, de schoon
ste gelegenheid om bet gras voor de voeten
der jagers weg te maaien en als hot ware geen
staart meer over te laten. In België gaat de
jacht op patryzen en hazen tegeiykertijd open,
den 26 Augustus.
De stroopers kannen derhalve hnn wild daar
gemakkelijk aan do markt brengen. Minder
goed gaat dat, wanneer bv. de jacht d*ar
gesloten en bier nog open is, wat dikwijls
met patryzen het geval is. Dan ondervindt
de verkoop van de bij ons geschoten of ge
stroopte vogels in België veel bezwaar, omdat
op het voorhanden hebben, zelfs als gebraad
op de tafels in de restaurants of hotels, eene
betrekkelyk zware straf is gesteld en daarop
1 toezicht wordt gehouden, b§zondere
waarde als de Belgische grondeigenaren aan
hun jachtliefhebberij hechten.
Waarom in onze provincie de jacht zoo laat
wordt opengesteld is een raadsel, wyi aan den
te velde staanden oogst geene schade meer
ban worden toegebracht, om de eenvoudige
reden dat na het eindigen dezer maand ge«n
schoof meer op het veld zal te zieB zyn, en
aan dierenbescherming zul in cam wel niet
gedacht zijn, want of do beestjes den doud
vinden door bfiocpers.- of dooi jagtishagcl eta*t
voor hen tamelijk wel gelijk.
A propos van dierenbescherming, trekt hot
dit jaar by zonder do aandacht in onze streek
dat wy zoo weinig zwaluwen zien. En daar do
nuttigheid dezer lieve beestjes algemeen wordt
e'kend, ware het wel te wenschen dat onze
regeering zich by de Beigische aansloot om te
protesteeren tegen de uitroeiing daarvan, zooais
in Italië op groote schaal schijnt plaats te
vinden.
Ia de Vrijdag te Groede gehouden
raadszitting, welke door 6 leden werd bijge
woond, werd de gemeenterekening over 1898
vastgesteld met een voordeelig saldo vaD
f 1498 42, is ingewilligd het verzoek van de
Autobewaarschool, om eene subsidie nit de
gemeentekas van f 200 over 1900, en zijn
verschillende verordeningen op school- en
marktgelden, begrafeniirechten en leges vast
gesteld.
Verder werd tot onderwijzeres aan de
school te Kruisdyk benoemd mej. B. Baetens
te Groningen met 5 stemmen tegen 1 op mej.
Joba. Janssen te Arnhem. Bij le stemmiog
verkregen mej. Baetens 3, mej. Janssen 2 en
mej. C. Willemsen te Axel 1 stem.
In de Vrijdag te Oostburg gehouden
raadsvergadering deelde de voorzitter mede,
dat de cursus voor de hoof lakte, aldaar ge-
honden in de raadszaal, wegens de geringe
deelneming is moeten worden gestaaktslechts
4 onderwyzers hadden nog lust den cursus te
volgen, maar voor hen werden de kosten te
groot. Namens de deelnemers is door
hunner dank gebracht aan het gemeentebest uur
voor bet kosteloos in gebruik geven der z*al.
De rekening van het burgerlijk armbestuur
over 1898 werd goedgekeurd in ontvang op
f 183.09 en in uitgaaf op t 146.7 21/*de be
grooting dier instelling voor 1900 werd vast
gesteld op f 508 50 in ontvang en uitgaaf. H -t
subsidie der gemeente werd bepaald op f270.
De gemeenterekening over 1898 werd voor-
loopig vastgesteld; da ontvangsten bedragen
f 15.088,24l/s, de uitgaven f 12.943,13-
Iagevolge een ingekomen verzoekschrift der
muziekvereeniging werd met 3 tegen 2 stem
men besloten de gewone toelage van f 50 te
verhoogen ea te brengen op f 75.
Vervolgens werd de begrooting voor 1900
aangeboden.
De geloofsbrieven der herkozen raadsleden,
de beeren A. J. de Smit eu M. M. M-djer, <"n
van het gekozen lid, den heer J. A. Wrisf Ir.
werden goedgekeurd, terwijl tot toelating dier
heeren werd besloten.
Vrijdag namiddag ontstond te Eed
brand in een schaartje van E. v. B., dat met
de daarin geborgen rogge, hooi enz. totaal at
brandde. Ook een paard kwam in de vlammen
om. De schade bedraagt f 400; niets was
verzekerd.
Te Hoofdplaat is aan het strand
aangespoeld een stuk van een measctionbaon
van 45 c.M. lengte met voet, waaraan een
laars en een kons. In laatstgenoemde stonden
de letters van g e e f a ch.
De laars was nog zoo goed als nieuw.
Een en ander io onder toezicht der politie
op het strand begraven.
Meu schryft ons nit Zeeuwse b-Vl a a n-
deren (W. D.):
Nimrod'a zonen ziJn niet in hnn schik dat
i do jacht op hazen eerst den 2 October geopond
Professor Robert Bunsen. f
Wy maakten reeds in 't kort melding van
het overlijden van den beroemden scheikundige
professor Robert Wilhelm Bnnsen, tengevolge
van ouderdomszwakte.
Hy werd den 31 Maart 1811 in Göttingen
geboren. Daar, evenals ia Parye, Berlijn
Weenen, studeerde hy in de geologie,
en pbysica. Iu 1832 vestigde by
zich als privaat-docent in zyne geboorte
plaats, en werd reeds drie jaren later
als professor in de scheikunde aan het poly
technische .instituut in Kassei beroepen. In
1838 ruilde by Kassei voor Marburg. In het
jaar 1851 naar Bresian beroepen, ontwierp hy
een plan voor een chemisch instituut in de
SilesiBcbe hoofdstad. Evenwel reeds een j*ar
later vertrok hij naar Heidelberg, waar hy zich
in 1889 uit zijne werkzaamheden terugtrok.
Met Robert Bunsen is, zegt de Berl. Lokai
Am., de grootste der Dmtsche chemici heenge
gaan, wiens naam, gepaard aan zyne uitvin-
ditigea, do grootste populariteit genoot. Alleen
reeds den „Bunsen-braoder", die tot In de ver
hoeken der beschaving doorgedrongen is, die
overal gebruikt wordt waar chemische of pbysi-
kaliscbe experimenten en werkzaamheden plaats
vinden, heeft den roem vanjden uitvinder door
alle tydeu heen verzekerd. Daarbij was Bau
son, tengevolge v&n zijn beroep, van een be
wonderenswaardige universaliteit, die hem in
staat stelde, zich bijna gelyktydig met de ver
schillende problemen bezig te honden en by
net onderzoeken van verschillende materiën,
waarvan ieder op zich zelf een intensieve studie
vereischte, tegeiykertyd goede resultaten te
verkregen. Zoo beur beidde hy tegelijk de dub-
bel-cysLÜre, do dakodyl reeks en het krnit.Daar-
by was zyn denkeu geheel en al door bot voor
werp ingenomen; voor zyne zinnen bestonden
gedarende dezen tya nagenoeg geen andere
dingen. Buiten zijna onderzoekingen over hut
specifieke gewicht, over de wet van de gas^
absorption en over pboto-chemie zijn het bo
venal de door hem geconstrueerde en naar hi ui
genoemde apparaten als de Bunnen-branders,
net galvanische Bunsen-element, die zynen roep
vestigden. Hij was het, die voor de eerste maal
magnesium iu groote hoeveelheden procudeer-
de .en in 1860 de ontdekking deed, dat men
door het verbranden van magneBiumdraad een
ongemeen glanzend^n chemisch werkzaam licht
verkreeg. Zyne grootste ontdekking echter,
die hij in het jaar i860 ia gemeenschap rn.jt
Kirscbhoff maakte, is de spectraal analyse, en
waarover beide geleerden bet werk Chemische
Analyse door spectrale waarnemingen, v Weenen
1861) publiceerden.
De naam van Bunsen zal iu de geschiedenis
der scheikunde steeds als de uitvinder van da
spectraal analyse en den Buasen-brandur naast
Volta en Galvani genoemd worden.
(Vtr. Dbld.)
