MIDDELBURGS 182- 142° Jaargang, 1899 Vrijdag 4 Augustus. 34 onvergetelijke aren in Finland. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en feestdagen. Prij», per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 3 Aug. 8 u. vm. 70 gr. 12 u. 81 gr. »v. 4 u. 83 gr. F. Verw. zw. t. m.W. w., z. bew. lucht. Advertentiên voor bet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één oor aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiên20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle a: aero familieberichten sa Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel moer 20 Reclames 40 cent per Groote lotters naar de plaats die zij ii oxuen. Advertentiên bij abonnemont op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratia aan het bureau te bekomen. ftgsntcn. Te Zierikzee: A. C. de Moorj; te Tholen: W. A. vas btauwenhtiijzën; te Terneuzén: M. de Jokge. Jij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 3 Augustus. PASTOOR VERBRAAK heeft het natuurlijk op den gedenkwaardi gen dag van zijn jubileum 29 Juni 11. niet ontbroken aan blijkea vau hulde, ver eering en sympathie. Tal van telegrammen van gelnkwensching werden hem toegezonden. Van den legercommandant en al de officieren van den generalen staf ontviDg hij eveneens een telegram. Ook de handel te Batavia zond aan Z Eerw. bet volgende draadbericht af: „Pastoor Verbraak, Atjeh. De onder- geteekenden, allen tot den handelsstand be- hoorende, verheugen zich, in kennis te zijn gesteld van het hedeD door n te vieren jubi leum. Vervuld met diepen eerbied voor uwe toewtding, zelfopoffering en edele opvattiDg van de taak, die u zich tot levensdoel heeft gesteld, bieden zij u hnnne welgemeende hulde aan. Mogen nw verdere levensjaren gezpgend zijn; dat wenschcn van harte" (volgen hand- teekeningen). De gouverneur-generaal maakte zelf schrif teiyk den jubilaris bekend met de hem door de regeering geschonken onderscheiding. De feestviering had plaats in de ra pat, zaal te Kota Radja, alwaar men zich te elf uren had vereeDigd: de feestcommissie, bestaands uit de heeren Heckler, Lungenbach en Blech- mann, en tal van genoodigden. Nadat de beer Heckler den jubilaris met een toepasselijk woord het officierskruis der Oranje NossoM-orde bad overhandigd, werdei nog toespraken gehouden door de heeren Langenbaeh, dominee Heckman en Bleckmann De heer Bleckmann sprak namens de redactie van de Soldatenkrant en overhandigde den heer Verbraak een huldeblijk der Kolonial- Reserve, bestaande uit een standaard met misboek. Door de aanwezige dames werd hem een bouquet aangeboden. Pastoor Verbraak antwoordde zeer bewogen. Hij sehetBte daarna op bnmoristische wijze den toestand van Atjeh sedert zijn komst aldaar. Na afloop dar plechtigheid gingen alle aan wezigen naar de sociëteit, alwaar men nog gernimen tijd gezellig lig een bleef. Des avonds was er receptie ten hnize var den hear Verbraak. wijziging der wet op het Geneeskundig Staats toezicht in dien geest te ontwerpen Deze commissie, bestaande nit de hoeren mr J. Oppenheim, hoogleeraar te Leiden, J. Hentio Huizinga, inspecteur van het Geneeskundig Staatstoezicht te 's Gravenhage, dr Thomas, M. Sijmons en J. W. C. Tellegen, de beide laatsten civiel-ingenieurs, moet nagenoeg met hare taak gereed zijn. GENEESKUNDIG STAATSTOEZICHT. In verband met een bericht, dat bij de regeering voorstellen in overweging zijn tot reorganisatie van het Geneeskundig Staats toezicht, herinneren wij, dat reeds vóór eeniger tyd in de vereeniging van burgerlijke inge nieurs, naar aanleioing van eene voordracht van den heer M. Sijmons, door drie harer leden een rapport is uitgebracht over de wenschelijkheid eener herziening der wet van 2 Juni 1865 met 't oog op de hygiënische eischen van onzen tijd. In overeenstemming met de conclusiën van dit rapport werd eene commissie benoemd met de opdracht, eene UIT STAD EN PROVINCIE. De Bchouwburg op het Molenwater al hier was Woensdag avond, bij de tweede opvoering van Voerman Henschel, slechts tamelijk bezetop den eersten rang vraren slechts zeer enkele plaatsen genomen. Het publiek gaf herhaaldelijk van zijn goedkeuring over de vertooning blijk, al kwam nn en dan weer op hinderlijke wijze aan het licht dat een deel der aanwezigen van de situatie, die werd te zien gegeven, weinig begreep, niet met den scbryver en de vertolkers mee voelde en lachte waar eerder een traan was verwacht. Men is echter aan het realisme op 't tooneel nog niet gewoon endu sublime au ridicule il riy a qjun pas. Zaterdag gaat Voerman Henschel voor de dei de maal. Voor zooveel noodig herinneren wij er nog eens aan dat Vrijdag avond Gewroken wordt opgevoerd, waarin mevr. Julia Cuypers weer optreedt. Dit, bij de wetenschap dat dit zeer geprezen tooneelspel is van de hand van den Spaanschen schrijver Echegaray, wiens Galeotto zoo goede herinneringen ook in ons midden naliet, en het foit dat voor de opvoering de zgn. stille Vrijdag is gekozen, geeft misschien aanleiding dat ook de gewone bezoekers der eerste ran gen dan acte de présence zullen geven. Jammer zou hot zijn, wanneer dezen de zeldzame gele genheid om met bet hoogst verdienstelijk spel mevr. Van LierGaypers kennis te maken, lieten voorbijgaan. Gewroken werd door Echegaray geschreven voor de eerste dramatische artiste vau Spanje, en toen onge veer 200 malen te Madrid opgevoerd. Daarna ging het te Parijs. De eerste opvoering te Amsterdam had ook een beslist Bucees. Na het Blot barstte het publiek in daverende toejuichingen uit, toejuichingen die, zoo schreef het Hbldverdiend waren bovenal door mevr. Julia van LierCuypers, voor wie de zware rol van Mathilde geknipt was, maar die zeker evengoed verdiend waren door mej. Gusta Mulder als Eurigueta en den heer Smidt als Fernando. Ook de overige rollen waren zeer go8d bezet. Do heer Rö3sing schreef daarover in het N. v. d. D. van 18 Juli. Galeotto had tot onderwerpde laster. Het stuk, dat thans in het Grand-Théatre A. van Lier vertoond wordt, heeft wederom den laster en hare gevolgen tot hoofdmotief. Gewroken heet 't. Dit drama behoort wel tot de zwarte drama's, doch heeft deugden, die het gewone soort niet voorkomen. Groot mathema tiens, heeft Echegaray ook in Ge wroken de effecten, zeer groote effecten, met mathematische zekerheid verkregen. Het Algemeen Handelsblad bad dezer dagen het voorrecht een zestal artikelen te knnnen opnemen, waarin prof. W. v. d. Vlugt een beschrijving geeft van de rtis, welke hy als lid der Europeesche deputatie ten behoeve van Finland naar de Russische hoofdstad heeft gemaakt. Nadat wij reeds vroeger het officieel verslag mededeelden van de ervaringen der deputatie te Petersburg, volge thans een gedeelte van hetgeen onze landgenoot in het Amsterdam- sche blad mededeelt over de terugreis, welke oyér Finland ging. 'a Avonds bij elven vertrokken wij naar het Finsche station. En nu begon dan een kapittel uit ons leven, niet meer dan 34 uren lang, maar binnen dat kort bestek overstelpend rijk in aangrijpende ervaringen. Letterlijk alles wat wij in dien tijd doorleefden, moet en zal ons onvergetelijk blijven, hoe ond wjj mogen worden. De woners van het groothertogdom durven zich niet meer verlaten op post en telegraaf. Maar zy hebben de telephoonzelfs is hun land als met een net van draden overdekt. Welnu; de ingezetenen der streek, die wy,zouden door- rei zen, waren door dat middel van gemeen- sc hap op de hoogte gehouden van onze gangen Jp Petersburg, van onze afwijzing, nu laat- Van bedrijf tot bedrijf stijgt het dramatische. Da hevigste scènes ontwikkelen zich geleide lijk. M^vr. Julia van L=cr- Cuypers is als een der hoofdheldinnen in baar volle kracht en boeit in sterke mate bet publiek door liet overweldigende van baar hartstocht. Al moge hare kunst meer uiterlijkdan innerlijk zijn oenigo créatie zon baar spel dnnrzamer effect bezorgen. Vooral in de derde en laatste acte sleepte zij bet publiek mede. Juffrouw G. Muller speelde tegeiiover haar, i zeer verdienstelijk. De man, om wien deze beide vrouwen vrijen, j heer L. Smith, toonde zich in het drama tische bet beBte. In de laatste akte verdiende de heer Lageman het applaus ten volle, om n wèl-overwogon spelen. Als steeds had bij zich een mooien kop gemaakt. Woensdag overgeladen in een ander vaartuig, het lynzaad naar Wormerveer zal vervoeren. Bij de heden morgen op het Molenwater alhier gehouden paardonkeuritg waren BlechtB twee heDgsten en twee merries aange voerd. Eéne merrie werd opgenomen in het Ned. Paarden Stamboek. De volledige aitslag der keuringen wordt, als naar gewoonte, eerst later bekend gemaakt. - Biykens het zgn. Maandboekje overle den te Middelburg in de maand Juli 21 personen. Hun leeftijd wasbeneden het jaar 9, van 1 tot 5 jaar 1, van 15 tot 20 en van 40 tot 45 ieder 2, en vcO'ts van 50 tot 55, van 65 tot 70, van 70 tot 75. van 75 tot 80, van 80 tot 85, van 85 tot 90 en van 90 tot 95 jaar ieder 1. De ziekten der overledenen waren: kinder- diarrhoea 4, vroeggeboorte en nierziekte ieder 3 en verder ouderdom, verbloeding, beroerte, hersenwaterzueht, borstlijden, keelziekte er buikgezwel ieder 1. Van een overledene was de ziekte onbekend en elder3 overleden 3 personen. Uit Vlissingen. schryft men ons: Ik heb altijd gedacht, omdat ik dat wel eens gezien heb, dat het glas, hetwelk het strand en duin voor bloote voeten soms ge vaarlijk maakt, door de vreemdelingen, die bil hun Zondagscbbezoek de noodige proviand medebrachten, door het stuk slaan der ledige flesschen, werd aangebracht. 't Zijn echter die bezoekers niet alleen. Zooals me dezer dagen bleek, helpen de kinderen, die vooral in den vacantietyd op het strand eene prachtige gelegenheid om te spelen vinden, meê om dat gavaarlgke goedje te brengen op eene plaats waar 't allerminst behoort. Menige flesch, van haren verfrissenden in houd ontdaan, wordt daar stuk geslagen. Met een behooriyk toezicht op het torng- brengen van de meegenomen glaswaren, zou den zij, die daartoe gerechtigd zyn, menigeen een dienst bewyzen. By de Mij t. Expl. van St. Sp. is 1 noemd tot klerk-telegrafist 3e kl. K. L. F. d. Broeck te Vlissingen. Te Zierikzee werd Woensdag, ter eere van den jaardag der Koningin-Moeder, op het havenpiein eeno inspectie gebonden over dé dienstdoende schutterij, waarbij het muziek korps de vaderlandsche liederen en andere «tukken deed hooren. Na afloop deed de schnttery, vergezeld van den kommandant en den len en 2en luitenant en het muziekkorps eene militaire wandeling door de stad. Des avonds gaf het harmoniegezelschap Kunst en eer in den tuiu van de sccieteit Ons Genoegen een concert, dat door een talryk publiek werd bijgewoond. Te Cortgene zal in September een zendingsfuest gehouden worden. Woensdag is te Axel gearresteerd de 17 jarige S. J., beklaagd dat zy door middel van een valschen slentel nit een gesloten trommel geld en geldswaardig papier had ontvreemd ten nadeélo van bare meesteres, terwijl deze afwezig was. Het meitj-s heeft een volledige bekentenis afgelegd en is heden üaar Middelburg overgebracht. Op 5 Juli jl. verborg de wed. L. t«- Koewacht in haar tuin in den grond een met een stnk doek omwonden blikken doos, bevattendedrie bankbiljetten van 40 en twee van 25 gulden, drie ryksdaalder*, vier stukken van 5 franc en 1 franc. Toen de vrouw op 18 Juli eenig geld uit de doos zou balen, bleek tot haar groote verbaziug en schrik, dat haar heeie en eenige schat ver dwenen was. Zg gat van het geval der politie kennis, wie het nog niet is mogen gelukken m aader op te sporen. Onder die gemeente kreeg bij het snijden der gerst een meisje en aar in het oog, waar door zy, ofschoon dadelijk geneeskundige hnlp ingeroepen werd, waarschijnlijk dat zal moeten Door den heer dr De Glopper te Aar denburg is, wegens zijne benoeming tot lid van deu raad, tegen 1 September eervol ontslag gevraagd als gemeente-geneesheer. Te Ierseke brak Dinsdag een driejarig kind een beentje en een maD, door van den zolder te vallen, twee ribben. De lading nit het te H a n s w e e r t lek geloopen schip Celina, schipper Seeldraijers, is steiyk ook van onze voorgenomen reis langs hHnne woonsteden. Zoo wist men in iedere stad, in ieder dorp, in ieder huis welhaast, waar wy voorbij zouden sporen, dat de nacht trein, die kwart over elven uit de rykBhoofd- stad vertrok, „de deputatie" vervoerde „uit Europa". De reeks der dankbetuigingen ving aan te Wyborgh, de eerste pleisterplaats van Finland. De trein hield daar om 2 uur na middernacht even stil. By onze aankomst, in het holle dua van den nacht, stooden er in de straten en op het perron honderden menschen, duizend mis schien, om on8, dat wil natnuriyk zeggen onze lastgevers, de onderteekenaars der adres sen, erkentelgk te groeten. Er was geen her rie, geen gejoel, geen „relletje", zoo min als ergens elders in het vervolg van onze reis; er was een groep van burgers, ernstig en be zorgd, die met volkomen klaar besef van de tragiek des oogenbliks en de beteekenis hun ner daad, eens even het gelaat ontplooiden tot eene beleefde hulde jegens heD, die meêgevoel betoond hadden met hnn kommer. Het tweede oponthoud had plaats omstreeks te zeven uur by het dorpje Riïmftai. Wg stapten er uit den slaapwagen, om ons wat te veraterken. Op onzen weg stonden een vijftig dorpelingen, die ons vriendelijk, „goe- denmorgen" wenschten, en by de wachtkamer had zich een zangkoor opgesteld. Alle klas sen waren in dat koor vertegenwoordigd. Wy zagen er een krantenombrenger in het gelid staan naast eene „dame van goeden hnize." Toen wy naderden, werden de zakdoeken ge zwaaid en met betraande oogen ons een paar liederen toegezongen. Het was de eerste maal, dat wij ze hoorden, de twee nationale hym nen van Finland, zoo mooi en droevig 1 Ze gingen ona door de ziel. Te negen nar was de hoofdstad HelsiDgfors bereikt. Het plein by het station zag zwart van menschen. Weer werden wy, bg het naar buiten treden, verwelkomd met de Finsche volksliederen. In open landauers reden wij de Btad binnen. Wij toerden wat door stad, zagen het standbeeld van den keizer- martelaar, Alexander II, den vader van Fin land; de bloemen, waaronder zijn verdrukt volk onlangs het voetstuk zinryk bad bedol ven, waren weggenomen. Toen redtn wg naar het Bronhuis. Onder een zeer ruime „vérandah", uitziende op een door hoornen omlijst grasveld, en daar achter weer op de zee, had zich de bloem der bovolking, in de eerste plaats Finland's adel, ten getale van naar schatting drie honderd personen, verzameld tot het tweede ontbyt, Het was amper vier uur geleden, dat de aan wezigen, die grootendeels op hnnne buiten- verblgven in den omtrek der stad vertoefden, telephonisch bericht hadden ontvangen van opze verwachte komst; in vier uur had men alle maatregelen moeten nemen tot voorbe reiding van dit stateiyk maal. „Stateiyk maal" inderdaad. „Feestmaal" zou te zijner KERKNIEUWS. In de zitting der „Synode der Ned. Herv. kerk" was Dinsdag aan de orde bet rapport, door prof. Cannegieter namens de „commissie voor de stukken ter behandeling", ingediend over een schrijven van de heeren J. van Dorp ic.s., theologische studenten aan de gemeente universiteit te Amsterdam, die daaraan hnn propaedeutiscbe studiën geëindigd hebben en thans het verzoek tot de Synode richtten, om te Amsterdam tebiyven woneD, hunne studiën aan die universiteit aldaar voort te zetten en te eindigen, tevens als spoorstudenten de leasen volgende der kerkelijke hoogleeraren te Utrecht, wier album zy „als zich voorbereider de voor de Evangeliebediening in de Nederl. Herv. kerk" zyn ingeschreven. De commissie stelde voor afwgzend te be schikken op het verzoek, dat zy noch bescheiden noch billgk achtte. Al had de synode in 1892 niet bepaald ver boden aan de „aanstaande evangeliedienaren" der Herv. kork om hnn propaedeutiscbp stndiën te Amsterdam te volbrengen, zij had dit toch veel minder willen aanmoedigen. Do conclusie van bet rapport strekte dan ook om te verklaren, „dat allen, die zich voorbe reiden tot de evangeliebediening in de Ned. Herv. ;kerk, niet enkel beboeren te worden in geschreven in het album van een inrichting van boogor onderwys vanwege de Nederl. Herv. kerk, maar ook hnn vast verblijf moeten honden in de stad, waar die inrichting is geves tigd of in de onmiddelijke omgeviBg dier stad." Na beraadslaging werd deze conclusie aan genomen met 13 tegen 6 stemmen. Ter tafel kwam ook het rapport namens de commissie voor de stnkken ter behandeling, uitgebracht door den hser Van Gorcum, ten aanzien van het schryven van den ministor van oorlog over het korkgaan van militairen, in antwoord op een verzoek, door de Synode ten vorige jare gedaan dat aan ouders of verzorgers van de minderjarige militairen bg tiun in dienst treden worde geyraagd, zooals dit ten opzichte der cadets aan de Militaire Academie geschiedt, of zy verlangen dat hnn zoons of pupillen al dan niet gebruik zullen maken van de openbare godsdienstoefeningen, en, zoo ja, dat zij dan ouder geleide zich naar de kerk begeven. In een uitvoerig antwoord dd. 3 Dcc. 1898 had de minister verklaard het schrijven der Synode met al de aandacht te bebben overwogen, die het daarin behau- delde onderwerp verdient en omtrent den door haar gevraagd*n maatregel het oordeel te hebben iDgewoirnen van alle kotpseomman- danten van het leger en de boveu dezen gestelde opperofficieren. Twee derden hnnuer nadden den maatregel ontraden. De rede nen, welke hen deden beslniten in dezen zin te adviseeren, moesten bewyzen dat de zaak van alle kanten door hen is beschouwd en ernstig overwogen. Die redenen werden medegedeeld. En vermits de minister zich met die aangevoerde redenen kon vereenigen, zag hij zich verplicht mede te deelen dat bij tot den gawenschten maatregel zyn medewerking niet kon verleeneD, terwgl hij ten slotte op merkte, dat van de zeer geringe getalsterkte van het leger op 1 November toch Dog onge veer gemiddeld duizend militairen vrg willig de godsdienstoefeningen bezochten. Op grond van de weigering des ministers om zyn medewerking in dezen te verieenen, stelde de rapporteerende commissie voor, bet schryven van Z. E. voor kennisgeving aan te nemen. Die coECinsie werd na een gedach- tenwisseling zonder hoofdelijke stemming aan genomen. De tegen den predikant A. do Koe to Helder door officieren der zeemacht ingediende klacht wegens opzettolyke beleediging van het marine-personeel is door bet klassikaal be stuur te Alkmaar ongegrond bevonden. ONDERWIJS. De te Utrecht overleden oud-hoogleer a*i" dr Johan Adam Wynne werd geboren te 1822, was eerst praeceptor en vervolgens rector aan het gymnasium to G.o- ningen, en werd in 1873 benoemd tot hoog' leeraar in de Algemeene en Vaderlandsche aan de Universiteit te Utrecht» kenschetsing misplaatst zyn. Want vanfeest- gedmisch was geen Bprake. De stemming was plechtig, ernstig; zy zou men voelde het somber zyn geweest, had de welleveud- heid jegens hunne gasten het den gastheereD en hun' dames niet verboden. Ziet, hoe lief dien Finnen hun onveilige schat juist wegens al die zorgen is geworden. Wie leerde niet al van buiten die treffende zinsnee nit het protest van den vice-consul Wolff? „Zeg aan Zgue Majesteit, dat Hg in Finland meer dan twee miljoen loyale burgers vindt, gereed tot het vervullen van haD plicht. Maar houd ook dit feit niet voor hem verborgen dat wg even goed onze rechten kennen. Mijn vader is de eerste geweest om my een klein boekje te laten zien, met, op den omslag deze woorden„Grondrechton van Finland hij, ook voor alle andereD, heeft my den zin ervan verklaard." Het klonk als een tegenhanger van dat treffend woord, toen een vrouw van adellijken bloede aan ésn onzer bet verbaal deed, hoe zij met Pascben laatstleden hare twee jongens had meegenomen naar Abo, acht uren sporens ver, alleen om hun in den muur der oude berk den steen te toonen, waarop de vryzinnige beloften van Alexander 1 staan gegrift. En dande erkenteiyke verbazing, dat zich „Europa" moeite voor hen gaf. „Wij wisten niet, wat wy hoorden," zeide de onder voorzitter van den gemeenteraad der hoofd stad. „Wy hadden nooit gedacht, dat het Westen zich zou warm maken voor ons, ver schovelingen in den Noordoosthoek." Die erkentelijkheid scheen volstrekt algemeen. Eene der aanzittende dames vertelde, dat zij 'smor* genu, by het verlaten van haar landgoed, den tuinjongen voorbijgaande, dezen had toege roepen „Ik ga de heeren uit Europa dankeD, die een goed woord voor ons hebben willen doen bg den Tsaar." „Hé, mevrouw," bad daarop de jongen met een snik geantwoord, „bedank hen, als het u belieft, ook voor my." Het viel niet gemakkelijk van HelsingforB te scheiden. Maar het moest. Den trein van 3 uur hadden wg al laten vertrekken. Don trein echter van 6 mochten wg niet verzuimen. Men had per telephoon eon extra-trein voor ons besteld te Thoyola, aansluitende aan dezen. Men bad naar Abo geseind, om de postboot op Stockholm terug te houden, totdat wi) daar zouden zijn aangekomen. Het vaarwel te 6 uur was dus onvermgdelgk. Het was na «Jen schoonen dag een waardig slot. Al de deelne mers aan de ontvangst in het Bronhuis haddeu met honderden anderen zich geschaard om n in bet station. De heereu Trarieux en Nor- denskjöld, die het 8erst aankwamen, werd.u letterlijk begraven onder bloemen. Eu nog bleven er voor de achteraangaanden handen vol over. Alles verdrong zich voor onzvn slaapwagen met woorden van dank en tot weerziens. Toen de trein langzaam wegreed en de wnivende schare uit het gezicht ver dween, waren wêer de wegstervende blanken der twee droevig-raooie volksliederen jbet

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1