MIDDELBURGSCHE COIRWT. 178- 142" Jaargang, 1899é Maandag Middelburg 29 Juli. 31 Juli. em Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen. Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als yoor alle plaatsen in Nederland franco p.p., Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 29 Juli 8 u. vm. 68 gr. 12 u. 73 gr. av. 4 n. 73 gr. F.Verw. mat. W. wind, bew. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten sa Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meor 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Ylissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh te Goes: A. C. Bolutt, firma Wed. de Jonge. Treurige zaken. Voor hooge politieke belangen is in deze heerlijke zomerdagen geen aandacht te wekken. De politici van beroep zijn ver spreid en rusten uit, meestal niet binnen hunne eigen landpalende liefhebbers van politiek hebben nu hun hart meer gezet op ontspanning en genot; en het groote publiek, vooral in ons land, zelden tuk op wat eigentlyk toch grootendeels zyn belangen raakt, vindt in de warme dagen nog minder lust zich het hoofd te breken met staatkundige vraagstukken van den dag. Maar misschien is belangstelling te wek ken voor een maatschappelijk vraagstuk, treurig van aard, ernstig van beteekenis en helaasalgemeen van strekking. Het was een droevig schouwspel dat de rechtbank te Middelburg Vrijdag 21 Juli aanbood. Een jong man stond daarvoor terecht, beklaagd van diefstal, o. a. van een paard. En hoe ernstig dit op zich zelf reeds zou geweest zijn, nog treuriger werd bet feit, omdat zijn eigen vader een klacht tegen hem ingediend bad en, met andere familieleden, de hoofdgetuige was om de schuld van zijn zoon bloot te leggen. Veel verdriet bad die vader ondervonder van hem, die terecht stond en reeds her haaldelijk wegens diefstal en landlooperij was veroordeeld. Geen verzachtende omstandigheden be pleitte die vader, en geen enkel woord tot verontschuldiging sprak een ander lid der familie. Is het niet een droevig huiselijk tooneel, waarop door de rechtbank een blik werd gegund! Eu de beklaagde zelf? Hij wist alleen te verklaren, dat hij be dreven had wat hem ten laste gelegd werd maar tevens dat bij dit deed onder invloed van een ander persoon, door den president der rechtbank voldoende gesignaleerd, toen deze na die bekentenis van den beklaagde opmerkte„ja, slecht volk kent elkaar ge woonlijk". Wij zijn niet bekend met de intieme ge schiedenis van den sints dien veroordeelde. Wij weten dus niet boe hij is geweest in zijn jengdwelke karaktertrekken hij bad op welke wijze hij is opgevoed; of er zelfs van opvoeden dan wel alleen van groot brengen sprake is geweest. En al wisten wij hieromtrent een en ander wy zouden daarvan toch, als rakende familie aangelegenheden, geen melding mogen maken en allerminst nog daarover oordeelenvooral niet omdat opvoeden zoo moeilijk is en de beste bedoelingen vaak afstuiten op onwil en verzet. Maar bet trof ons te vernemen, dat de betrokken persoon herhaaldeiyk reeds veroordeeld. En welk resultaat had de hem opgelegde straf gehad? Dat hij steeds dieper en dieper zonk. Was hij zoo verstokt, dat aan hem niet te verbeteren viel? Werd hem soms telkens als hij terug keerde uit de gevangenis ot de strafkolonie, de weg tot beterschap afgesneden door hardvochtigheid of liefdeloosheid Of en ziedaar een vraag, die het algemeen raakt, heeft het strafstelsel, op hem toegepast, hem eerder verhard, slechter gemaakt dan verbeterd Het is volstrekt geen nieuwe geschiedenis, die wy vernamen uit het verslag van die rechtszitting op den bewusten Vrydag. Recidivisten zijn er by menigte; en wie telt onder hen degenen die, ook uit goede familie gesproten, gestrand zyn op zoo menige klip in de maatschappij Maar als wij eens konden nagaan dei indruk, dien de eerste straf op den delin quent gemaakt heeft, wie weet of wy dan niet den draad in handen kregen van zoo menig onopgelost raadselachtig feit, dat een neus veroordeelde steeds verviel van kwaad Jot erger* Trouwens de Vereeniging tot zedelijke ver' betering ran gevangenen zal zeker in deze van menige ervaring kunnen sprekenzy die zich beroemen mag honderden ontslagenen zedelijk en etoffelyk te hebben gered. Hoe veel meer zonden er wellicht behouden zijn zonder haar, wanneer reeds vroeger op gevallenen een andere straf ware toegepast. Het was de redactie van De Tijddie dezer dagen zich ook geroepen gevoelde over dit onderwerp een enkel woord in het midden te brengen. Zp wees op het feit, dat te Leiden eene verduistering was gepleegd door een zestien jarigen bediende van een kassiersfirma. Ongeveer f 1700, door bet jongmensch voor zijn patroon geïnd, had hij niet verantwoord. Bij zijn aanhouding werd nog wel een groot gedeelte der som op hem bevonden maar er ontbrak nogal wat aande jongeheer had zich reeds een fiets en een revolver van het gestolen geld aangeschaft. Hij werd gevankeiyk overgebracht naar het Hnis van Bewaring te 's Gravenhage. Teekenend noemde de redactie het dat deze bediende voor het geld allereerst een fiets en een revolver kocht. Maar het be langrijkste, dat zij schreef, was het volgende „Natuurlijk is de gevangenis het einde der droeve historie van dezen „bediende van een kassiersfirma. Over een poosje ziet het krantenlezend publiek misschien nog even onder het hoofd Rechtszakenhoeveel het jongemensch „gekregen" heeft, en dan is de geschiedenis uit. Voorts denkt nie mand meer aan 't geval, of 't moest zyn wanneer er „weer een" is. Maar eilieve, zou met de veroordeeling van den knaap zijn droeve historie uit syn zou dan niemand er meer aan denken Dat is de vraag nog. Daargelaten, dat dergelijke, tegenwoordig nogal eens voor komende gevallen, zoo niet door de jeugdige delinquenten zeiven altijd onthouden, door hun familie-leden nooit vergeten worden, ze verdienen te zeer onze aandacht, om er niet bp herhaling op te wyzen. Het hier be sproken delict is een ernstige waarschuwing, voor de zooveelste maal gegeven, aan ouders voogden, ook aan patroons, die zich van jeugdige werkkrachten, in welke „branche" dan ook, bedienen. t Is toch een feit, dat jonge lieden, die zich als deze 16jarige kassiers-bediende, vergrepen aan hun toevertrouwde, vaak groote, sommen, door de daarvoor opgeloo- pen gevangenisstraf gewoonlijk niet verbe terd worden, dat zij na 't „uitzitten van hun nog wel, zoo weinig menschknndig is, dat hy een baardeloozen knaap toevertrouwt, duizend en meer guldens te gaan innen of uitbetalen, zijn de ouders of voogden van zoo'n „kassiers-bediende" dan verantwoord, door zich-zelven diets te maken, dat hy, dank hun opvoeding cn voorbeeld, braaf en eerlijk, op eigen beenen gaan kan en niet vallen zal in de bekoring van het blinkende geld Ziedaar eenige vragen, welke de redactie van het katholieke blad niet bevestigend zou durven beantwoorden en die zij velen ter overweging aanbeveelt. Maar zij wyst tevens op de dringende noodzakelijkheid eener verbetering van de rechtspleging voor jeugdige misdadigers, die, door de regeering voorgesteld, op een vrij lange baan schijnt geschoven. Gelukkig dat het loffeiyk yveren der vereeniging Pro Juventute alvast iets in deze richting tot stand bracht. Maar welk goed door deze Vereeniging reeds gedaan zij, welke verbetering in het berechten van jeugdige misdadigers ook nog komen moge, delicten als van den Leidschen lGjarigen kassiers bediende zullen toch altijd vry streng ge straft moeten worden. En die gewoonlijk in kwajongensachtige onbezonnenheid ge pleegde misdaden zullen steeds voor de ieugdige veroordeelden nog ernstiger nasleep hebben dan de luttele corrigeerende straf. Wanneer zy „hun tijd uitgezeten" hebben, zal „dat vlekje" op zyu best door de vingers gezien worden, maar geheel verdwijnen doet het niet zoo licht." En ziedaar ook het punt van nitgaDg bij ons betoog, waarbij wij niet verder willen doordringen in een trenrige kwestie, maar waarop wij alleen wenschten te wijzen om de vraag te herhalen en aan de regeering en kamers in overweging te gevenwordt het niet hoog tijd dat de hand worde ge slagen aan die hoogst noodige verbetering van ons strafstelsel tyd" aan lager wal geraken en „van kwaad tot erger vervallen." En een groot deel der verantwoordelyk- heid voor het ten ondergaan van zulk een jong leven komt neer op hen, die aan zulke knapen dergelijke groote sommen toever trouwen. Door dat onvoorzichtig vertrouwen, door dat ondoordacht verantwoordelyk stellen worden zij, laat het wezen voor slechts eenige uren, voor een dag hoogstens, toch feitelyk naaste en zoo gevaarlijke gelegenheid tot stelen gebracht. Dat loopt soms spaak. Hoe kan het ook andersMaar zouden dan ouders of voogden van die moreel veronge lukten zich niet op de borst moeten kloppen in 't besef van plichtsverzuim, wijl zy er niet voor gewaakt hebben, dat hun kindereD werden blootgesteld aan de zeer gevaarlyke verzoeking, waarvoor zij bezweken zijn 'tls waar, een jongste bediende op e kassierskantoor en knapen, die voor den handel worden opgeleid, moeten door oefe ning bedreven worden niet alleen in 't eor- respondeeren en cyferen, maar ook in 't dragen van verantwoordelykheid en in 't gebruik van vertrouwen. Zy moeten practisch leeren „omgaan" met geld, dat het hunne niet is. Maar behoort dat niet geleideiyk te geschieden, van weinig tot meer, van meer tot veel? Mogen, omdat het zoo dikwijls goed uit komt en ook kassiers en groothandelaren zich van jeugdige, d. i. van goedkoope, werkkrachten bedienen, jeugdige personen maar steeds gewaagd worden aan 't gevaar waarin óok zoo dikwijls reeds een jongeling zedelijk omkwam? En wanneer een patroon, een financier UIT STAD EN PROVINCIE. Wij herinneren er nog eens aan, dat morgen, Zondag, avoDd da voorstellingen in deD schouwburg op het Molenwater alhier een aanvaüg nemen. Dan komt voor het voetlicht Voerman Henschelhet veel besproken tooneel- van G. Hauptmann, dat overal veel be langstelling wekte en volle zalen trok. De Middelburgsche kermis zal ook aan ons kanaal weêr eenige aangename levendigheid verschaffen. Van Woensdag 2 tot en met Za terdag 5 Augustus zal een stoomboot, de salon boot Excelsior, varen tusschen Middelburg en Vlissingen vice versa en zoodoende voor velen de gelegenheid aanbieden tot een prettig water tochtje en de herinnering verlevendigen aan vroegere dagen, toen znlk een dieast nog bestond. Nog altyd betreuren wij het, dat die dienst moest opgeheven worden. Juist in dezen warmen, ouderwetschen zomer ware daarvan zeker veel gebruik gemaakt. Het in verrassend korten tyd op den Dam alhier opgebouwde theater Melich, waar van Donderdag nog geen stak te zien was, gaf reeds Vrijdag avond de eerste voorstelling, welke door een talrijk en dankbaar publiek werd bijgewoond. Wat in de groote, lichte en luchte tent te zien wordt gegeven is, veel en velerlei en, al is het ook niet alles nieuw, zeer goedgrooten kunnen, maar vooral kleinen zullen er zich uitstekend amuseeren. Uit het groot aantal nummers, dat het pro gram bevatte, waren op Vrydagavond een dozyn gekozen die, elkaar zeer snel opvolgend, steeds de aandacht van het publiek boeiden. Eene koorddanseres, een plafondlooper, een trapeze-kunstenares deden mooie loeren en werden afgewisseld door de sterke kunstver richtingen van een slangenmensch, een turner op een losstaand rek twee werkelijk buitengewone artisten door een muzikalen clown of door een paar grappige tooverparo- disten, die op een heele leuke manier de ge heimen van het vak aan den dag brachten. Verder kreeg men te zien de wondervolle verandering van een heer en eene dame, liet een schaduwvirtuoos zyn handigheid bewonde ren en werden een paar tableaux vivants vertoond. Veel succes hadden de vier acrobaat-apen, die biyk gaven een zeer goede school door gemaakt te hebbente zien wat zy uitvoerden zou werkeiyk alleen een gang naar de tent loonen. Hetzelfde kan gezegd worden van de in grooten getale aanwezige kakatoes, die op een enkel bevel van de dame, die hen voor stelde, allerlei toeren verrichtten. De voorstelling, die precies op den bepaalden tyd aanvangt, loopt geregeld door en wordt niet onderbroken door vervelende pauzen het scherm blyft tusschen elk nommer niet langer neer dan dringend noodig is in verband met hetgeen voor de verschillende kunstverrichtin gen op het tooneel moet worden geschikt. Wy twijfelin niet cf het theater Melich zal, vooral omdat het gedurig afwisseling wil geven, gedurende de kermis druk bezocht worden. Heden avond treedt o. a. op de troupe Scuri, wier fort is kunstschieten en wielryden. De uitslag der Vrydag te Middelburg gehouden stemming voor twee leden van den raad in het derde district is als volgt Het aantal kiezers bedraagt 667. Uitgebracht waren 482 stemmeD, waarvan 7 van onwaarde. De volstrekte meerderheid bedroeg dus 238- Van de geldige stemmen waren uitgebracht op de heeren mr K. W. BREVET (L.) 212. mr S. GRATAMA Hz (L.) 203. mr A. A. DE VEER (A) 258. D. WISBOOM VERSTEGEN (A.) 261. Gekozen zyn alzoo de heeren DE VEER t WISBOOM VERSTEGEN, beiden anti- revolutionnair. Bij de stemming op 7 Juli verkregen de heerenD. Bimmel (werkm. cand.) 49, J. F. van Dunné (L.) 117, mr S. Gratama (L.) 110, L. K. van der Hartt J Jz. (L.) 143, mr A. A. de Veer (A.) 198, F. M. Wibant (wérkm. caod.) 60 en D. Wisboom Verstegen (A.) 198 stemmen. Toen waren er uitgebracht 511 stemmen, waarvan 59 van onwaarde. Deze uitslag in de tweede editie van ons vorig nommer reeds meegedeeld is geheel overeenkomstig onze verwachting. Het aantal stemmen, op de liberale candida- ten uitgebracht, valt ons echter zeer mee. Zy vertegenwoordigen eene minderheid, waarmei: onze tegenparty rekening zal moeten houden. Jammer dat nog 180 kiezers thuis bleven. Heden middag maakte het te Vlissingen in garnizoen liggend bataljon, met muziek aan het hoofd, een militairen marsch naar Middelburg. Daar trok de troep een groot deel der ge meente door naar het Molenwater. Op dat excercitieterrein vereenigden de Vlia- singsche militairen zich met het bataljon nit Middelburg en werden beide bataljons geïn specteerd door den majoor-garnizoenskomman- dant J. A. Roeloffr, onder wiens bevel daarna bataljons-oefeningen gehouden werden. Na afloop daarvan begaf zich het vierde bataljon weder naar zyn garnizoensplaats en het tweede naar de kazerne. Ter gelegenheid van den verjaardag van H. M. de Koningin Moeder zal Woensdag 2 Augustus, des namiddags van half drie tot vier uur, in de Abdij alhier een muziekuit voering plaats hebben door het muziekkorps der schnttery, onder leiding van den heer Jan Morhs. De adjudant-onderofficier J. C. Smits, van het 2e bataljon 3a regiment infanterie te Middelburg en gedetacheerd te 's Gra venhage, heeft tegen 1 September as. pensioen aangevraagd. TeWestkapelle moet een lid van den raad gekozen worden ter voorziening in de vacature, ontstaan door het bedanken van den heer L. van Rooficn. Op eene vergadering van kiezers is candi- daat gesteld de heer A. Minder bond JKzn. Te Ritthem is, by herstemming, tot lid van den raad gekozen de heer G. Walraven met 52 stemmen. De heer C. Barentsen verkreeg er 41. 1898 bleek dat het batig saldo bedroeg f 112; met de contributie der leden van dit jaar zal er een bedrag in kas zyn van f 180. Met het oog op dien gunstigen geldeiyken toestand werd met byna algemeene stemmen besloten teestvergadering in de eerste helft van September te Gant te honden en daarvoor f120 uit de kas beschikbaar gesteld. De heer Vossenaar, arts te Kloosterzande, hield verder eene voordracht over schoolhygiène. Spreker deed duidelijk uitkomen wat gedurende de laatste eeuw op dat gebied gedaan is, waar- bij een blik wierp op de schoolbygiène iu onzen tyd. Verscheidene nattige wenken eu medische raadgevingen werden gegeven, welke door de onderwyzers in praktyk kunnen ge bracht worden. Ingelanden van den MeZopolder beslot', n, naar men ons uit Gr aan w meldt, tot het vervangen der honten brug over de waterleiding het gehucht De Paal, door een brug met steenen landhoofden en dubbel dek op yze- ren ligger». Dit werk zou tusschen den graan- en deu suikerbietenoogst geschieden, wanneer eene afsluiting van den openbaren weg, waarin deze brug ligt, gedurende een tien- of twaalftal dagen weinig hinderen zal. In den Koningin Umma-polder, onder deze ;emeente en die van Clinge, heerscht thans eene buitengewooe drukte; honderden men- schen zijn daar dageiyks bezig met zaaddor- Over 't algeme n valt de korrel dezer vrucht niet mee en is ze klein. Men spreekt van 13 en 14 hectoliter per gemet en dat is verreweg van het beste. Bij den „Vingerling" in Terneuzen zal voor rekening van ingelanden van den Goeschen-en den Sfwis-polder, op eenigen afstand van den westelijken kanaaldijk, eene weegbrug worden geplaatst in concurrentie met een van particulieren, die reeds een paar jaar op den berm vaa den grind- en keiweg op evenge noemden kanaaldyk is opgericht. De heer L. B. Onnes, predikant te IJ z e n d ij k e, heeft het beroep naar de N. H. gemeente te Venhuizen (N. Holland) aan- De brigadier der ryks-veldwacht W. F G. L. Vnnderink is van Delft verplaatst naar Gortgen e. - Te S t P h i 1 i p s l.a n d herdachten Don derdag twee paren hun 50-jarige echtvereeni ging. Een zoon van het eene paar is gehuwd met een dochter van het andere, zoodat dezen het zeldzame voorrecht te beurt viel op den zelfden dag de gouden bruiloft van weder zydsche ouders te kunnen medevieren. Een muziekgezelschap van Brninisse bracht den oudjes eene serenade, terwyi velen bi; deze gelegenheid de vlag hadden nitgeBtoken. Vrydag werd te Halst, in het Bonte Herteen vergadering gehouden door het derwyzersgenootschap in het arrondissement Axel, waaraan door o. a. 45 leden werd deel genomen. By het openen der vergadering werd door den voorzitter, den arrondissements schoolop ziener, in korte woorden het recht van bestaan besproken van de verschillende bonden en vereenigingen in dit arrondissement op het gebied van onderwys. Uit de rekening en verantwoording over Men schrijft ons nit W e s t e 1 y k Zeeuwsch-Vlaanderen: De verhouding tnsschen de Belgische en Hollandsche dienstknechten begint meer en meer gevaarlyke verhoudingen aan te nemen. Reeds hebben een paar veroordeelingen te Middelburg plaats gehad, die direct of indirect het gevolg waren van den bestaanden naijver, doch deze schijnen nog niet het gewenschte gevolg te hebben. Het ia nu zoo ver gekomen, dat de eene Belgische knecht voor de andore Da zyn dienst bij den boer opzegtuit vreeze mishandeld te worden wanneer hy zich, hetzij alleen, hetzy met wagen en paardeD, op bet veld of op niet druk bezochte wegen en plaat sen vertoont. Biervliet en IJzendijke munten daarin nit. Het gevolg dezer samenspanning tusschen roomsche en protestanscbe boeren knechten tegen hun Belgische collega's is dat de eischen van eerstgemolden veel hooger worden. Zoo moet o. a. reeds een boer ƒ22 por maand voor een grooten knecht besteden, wil hy in dezen drukken tyd niet zonder hulp zitten. De andere knechten richten hun eischen naar evenredigheid in; gezamenlijk schrijven zy na den boer de wetten voor, want om in de behoeften te voorzien zijn hier handen te kort en deze werden geregeld nit België aan gevuld. Wat er van komen moet als iu deze justitie of politie niet handelend optreedt, is niet te voorspellen, want het is te verwachten dat de spanning tusschen de dienstbaren aan stekelijk zal werken op andere takken, b. v< op den handel. Wat zouden wy bv. met onzen landbouw en onzen veestapel doen als de Belgen niet voor' een groot gedeelte onze afnemers waren? Ver scheidene onzer boerenknechten hebben nu af het vlas in België niet durven leveren uit vreeze van u ê'rwrsak. Op de paa gebonden Watervlietsche kermis hebben een paar Neder landers, waarvan een niet eens boerenknecht was en zeer onschuldig rondliep, een geducht pak slaag opgedaan; een ander ontkwam door een wedloop aan zyn vervolgers en op de Biervlietsche kermis verschenen, in tegenstel ling van vroeger, weinig of geen Belgen, en wie er waren trokken er al vroeg van door. De burgemeester van Watervliet heett doen aflezen en aanplakken, dat al wie zich op die wyze nog durft te vergrypen aan anderen, iu arrest genomen zal worden. Wanneer dat vnurtje niet in tyds van beide kanten gedo« fd wordt, kan het nog wel eens tot internationale vertoogen aanleiding geven.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1