MIDDELBIRGSCHE COURANT. N°. 158- 1899, Vrijdag 7 Juli. Middelburg 6 Juli. 142" Jaargang Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., t>— Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 6 Juli 8 o. vm. 60 gr. 12 u. 69 gr. av. 4 u. 68 gr. P. Verw. zw. t. mat. N.W. wind, bew. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 17 regels 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige ▼oorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdags; té Goes: A. C. Bolluyt, firma Wed. de Jonge. Regeering en Kamer. In de rede, waarmee prof. Molengraaf! de jongste vergadering der Liberale Unie opende en den politieken toestand van het oogenblik besprak, verklaarde deze, dat er reden van teleurstelling was, omdat het afgeloopen jaar zoo weinig had opgeleverd; al stelde hij ook voorop dat het kabinet, „hoewel niet nitBlnitend uit geestverwanten bestaande," toch de hoop levendig hield, dat hst vruchtbaar en krachtig werkzaam zijn en vooral op sociaal gebied veel tot stand brengen zon. De Haagsche briefschrijver der Zaanlandsche Courant ziet in de opmerking over die on vruchtbaarheid een verwijt aan de regeering, al herinnert hij er ook aan, dat prof. Molen graaf! tegelijkertijd wees op de ongeschikte en omslachtige werkwijze van de Tweede kamer. Genoemde correspondent zou zulk een ver wijt niet billijk vinden. Het gaat zegt hij niet aan, ook maar in schijn de regoering aansprakelijk te stellen. Trouwens, prof. Molengrasff verzuimde niet op het leerplichtontwerp te wijzen en de wets ontwerpen op te sommen, die door den minister van justitie zijG ingediend. Voegt men deze voorstellen bij de vele anderen, die tot stand gekomen zijn of bij de Staten-Generaal aan hangig, dan ziet da briefschrijver geen reden om van onvervulde verwachtingen te spreken, althans niet bij wijze van verwijt aan de regeering. En „moge er op het stuk van dt werklieden-verzekering ook al eenige grohd zijn om van de slappe houding der regeeriug te spreken, men doet de ministers van binnen- landsche zaken en van justitie bepaald onrecht aan, door hen er over bard te vallen dat zij by het vele wat reeds door hen ia gedaan of voorbereid, nog geen armen-wet en arbeids overeenkomst hebben voorgedragen." Het is, zegt hij, gemakkelijk in programma's lange lijsten van wenscheB, reeksen van her vormingen op elk gebied, op te nemendoch een minister heeft meer te doen dan alleen die wenschen in wetsartikelen te formuleert», die hervormingen op papier te brengen. Wie bil lijk oordeelt en rekening houdt met de eischeu der practijk, van de regeeringspractijk vooral die kan, meent hij, over hetgeen de leden van het kabinet „vooral onze geestver wanten," reeds hebben geleverd, volkomen tevreden zijn. Men weet daarenboven dat een herziening van de armenwet in bewerking is en ook de regeling van 't arbeiderscontract het is een publiek geheim, dat ook de woning wet in een vergevorderd stadium van voorbe reiding verkeert. Wil men, vraagt hij, alles op eenmaal ontvangen met de wetenschap dat de Kamer toch niet in staat is over den berg heen te komen Prof. MoleDgraaff had, meent hij, verstandiger gedaan, als hij nog meer nadruk had laten vallen op de gebreken ▼an het parlementaire werk in Nederland. Uit de rede van prof. Molengraaf!' maakt dezelfde briefschrijver ook op, dat de Liberale Unie zich eerlang weder met het kiesrecht- vraagstuk zal gaan bezighoudende vraag zal zijningrijpende wijziging van de kieswet of herziening van art. 80 der Grondwet. Vóór het verstrijken van de loopende regeeringsperiode komt dat nummer weder op het program. De regeering heeft, gelijk bekend is, zich voor genomen haar arbeid niet te besluiten zonder voorstel tot techaische herziening van het kiesrecht. Een verstandige tactiek zou, meent de brief- schrjjver, medebrengen dat, terwijl het kabinet, voor zoover men weet, in de richting van een wijziging der kieswet stuurt als couronnement de Vidif.eede Liberale Unie tijdig beslist of men een verder strekkende hervorming m. a. w. of men door grondwetswijziging invoe ring van algemeen stemrecht in de naaste toekomst als desideratum der vrijzinnigen zal voorop stellen. Wacht men, zegt hij, van de zijde der Unie totdat de regeering harerzijds positie genomen heeft niet alleen, maar ook haar plannen al in een wetsvoorstel belichaamd heeft, dan ontstaat het gevaar voor een ernstig verschil in eigen boezem, voor verdeeldheid in de gelederen van de vooruitstrevenden. Dit te voorkomen moet, meent hij, het streven van de Unie zijn. Hg hoopt daarom dat het bestuur reeds in het volgend jaar, kan het zgn zelfs in een vroeg- tijdig opzettelijk voor dit doel bgeen te roepen algemeene vergadering, de principieels vraag over het kiesrecht zal aan de orde brengen, opdat ook de regeering in staat zg met de alsdan te uiten wenioben rekening te houdeu. FABRIEKS- EN HANDWERKS- NIJVERHEID. Zooals in ons vorig nommer in het kort werd medegedeeld, zijn Dinsdag in de alge meene vergadering van bovengenoemde ver- eeniging behandeld de door de afdeeling Dord recht, aanhangig gemaakte vragen Wl- Beantwoordt de tegenwoordige regeling wan ons spoorwegverkeer aan de biliyke eïsehen die geBteld kannen worden aan het vervoer van personen en goederen 2. Zoo neen, is het gewenscht dat de ver schillende spoorwegen in handen komen van éène maatschappij, onder streng toezicht van den Staat? 3. Of is Staatsexploitatie gewenscht? Daarbg kwam ook ter tafel het rapport der afdeeling Middelburg, waarin, zooals onze lezers bekend is, punt 1 ontkennend, punt 2 beves tigend en punt 3 ontkennend beantwoord wordt. Prof. M. W. F. Treub leidde het vraagpunt in den breeöo in. Uitvoerig ging de heer Treub de nadeelen na van het stelsel van concurrentie en con centratie, by de spoorwegcontracten van 1890 gehuldigd, en de voordeelen van de exploitatie in één hand. Het eerste gedeelte der vraag beantwoordde spr. op uitvoerige gronden meteen beslist neen, evenzoo het tweede. Daarentegen wenackte hij dat de vereonigiug een beslist toestemmend antwoord zou geven op het derde punt. Nadat de heer C. Boadewijnse de motieven van het door Middelburg uitgebracht rapport bad gehandhaafd en een voorstol van Am sterdam, om het onderwerp commisBsoriaal te makeu en het rapport dier commissie in een volgende vergadering te behandelen, was ver worpen, werd overgegaan op de vragen van Dordrecht. Punt I werd daarop ontkennend beantwoord met 19 stemmen (17 buiten stemming.) Het bleek nader uit verklaringen van sommige afgevaardigden, dat zg, die zich buiten stemming hielden, zich niet genoeg voorgelicht achtten in hunne atdeelingen, en derhalve meenden geen mandaat te hebben. De bedoe ling was niet zich Btilzwggend tegen Staats exploitatie te verklaren. Punt 11 werd ontkennend beantwoord met 15 st. voor, 4 tegen en 17 buiten stemming. Punt III (Staatsexploitatie) werd bevestigend beantwoord met 10 stemmen en 26 buiten stemming. Dit waren de afdeelingen Middel burg, Den Haag, Amsterdam en Utrecht. Uit de openingsrede van mt E. Fokker, die ha'ndelde over de diplomatie en de nyverheid en waarvan wg reeds met een enkel woord melding maakten, herinnerde de spreker er aan, hoe in Zeeuwsch-Vlaanderen door Belgische combinaties drie groote fabrieken zullen worden gesticht, o. a. een om spiegel glas te maken, en een om staal te vervaardigen, voor welke beide een kapitaal van verscheidene millioenen was byeengebracht. Hoe! zeide de heer Fokker Belgen,in hnn eigen land beschermd, komen groote fabrieken oprichten in ons land, waar de nyverheid niet beschermd is, waar zy zelfs, naar de voorstelling van de protectionisten, te gronde is gericht en haar het leven onmogeiyk gemaakt wordt Hoe dit te verklaren? Ik waag eene gissing, althans ten aanzien van de grootste dier drie fabrieken, en die is deze Het hoogoveubedrgf en de staalfabricage znllen werken voor export naar het verre Oosten. De Belgen nu hebben een wakkere diplomatie, een goed geregelde consulaire ver tegenwoordiging en eene regeering welke steeds met groote zorg werkzaam is voor de materieele belangen. En dientengevolge heeft de Belgi sche ngverheid relaties en débonchés bekend is dit b.v. ten aanzien van China waar de bankier en de ingenieur vasten voet hebben gekregen welke ons ontbreken. Daarom kunnen de Belgen in ons land zaken doen, welke voor ons niet „bereikbaar" zyn. Zie ik dit juist in, dan ligt er voor ons een les ia opgesloten. Ondanks onze prachtige waterwegen, onze ruime havens, onze bevoor rechte ligging, niettegenstaande de werkkrach ten niet duur zyn, terwyi kapitaal voorhanden en overvloed van geschikt terrein beschikbaar is, neemt onze nyverheid niet zoo hooge vlucht als die van België, omdat de Belgen, gesteund en voorgelicht door actieve diplomatie, goede consulaire regelingen wakkere regeering,débou- chés in verre gewesten zich hebben weten te verschaffen. Doeh ook al mocht myne gissing niet juist zijn ten aanzien van de reden der stichting van die fabrieken door Belgen op ons gebied, als vaststaande mag worden aangenomen, dat de belangen van landbouw, handel, nijverheid en scheepvaart dringend vorderen, dat onze consulaire verte genwoordiging met 't oog op de gewyzigde omstandigheden naar een vast stelsel worde hervormd. Goede regeling van ons consulaatwezen zij daarom de leuze, opdat dit knnne voorlichten en steunen allen die nieuwe betrekkingen met het buitenland zoeken. BMOMUIGEA MZ. By kon. besluit: is de luit.-generaal W. Rooseboom, van den grooten staf, in verband met zijne benoeming tot gouverneur-generaal van N.-I., op de meest eervolle wyze ontheven uit oijne functiën van lid en voorzitter der commissie tot voorlichting van de ministers van oorlog en van koloniën omtrent de uitvoerbaarheid van eene samen smelting van de officierskaders van het leger hier te lande en van dat in Nederlandsch- Indië tot éen enkel officierskorps, onder dank betuiging zyn benoemd in bedoelde commissie: tot lid en voorzitter de raad-adviseur by het dep. van koloniën jhr J. D. Sir, thans lid dier com missie tot lid de met rang van kolonel ge- pensionneorde luit.-kolonel van het O.-I. leger J. F. Breyer zgn benoemd by het pers. van den geneesk. dienst der landmacht, tot offi. van gezondh. 2e kl., de burgergeneeskundigen (artsen) J. Boer en J. C. Diehl Z.T.-Z». zgn benoemd bg het wapen der inf., bg het 3de reg., tot luit.-kol. de majoor D.Zelvelder, van het korps; bg het 5ie reg., tot luit.- kolonel de majoor L. Brender a Brandis, mede van het korpsby het 6ie reg., tot majoor de kapitein J. R. Boissevain, van het 8ste reg. by het 7de reg., tot majoor de kapitein J. H. A. Nierstrasz, adj. van het reg. gren. en jagersby het wapen der art., bg den staf van het wapen, tot luit.-kolonel de majoor D. Kromhout, van dien tóaf, directeur van dery- school der bereden-art. Vrijdag verleenen de ministers van marine en van koloniën geen audiëntie en Zaterdag houdt de minister vat binnenlandsche zaken die niet. DELOYALE CONCURRENTIE. Aan den minister vin justitie is een adres verzonden, waarin de onderteekenaars, allen fabrikanten, in Nederland gevestigd, als hunne overtuiging uitspreken, dat de deloyale con currentie hier te lande nog niet op afdoende wgze bestreden wordt, noch kan worden. Naar de meening van adrosianten is het niettemin onbetwistbaar, dat het belang van handel en nyverheid eene afdoeiide onderdrukking van de deloyale concurrentie dringend eischt, waarom zg den minïlter dringend verzoeken in overweging te ntoen, of niet een wets voorstel tot bestrijding der deloyale concur rentie door de regeenng zou kunnen worden voorbereid, en of niet (inmiddels door eene aan vulling van het Weftoek van Strafrecht al thans gedeeltelgke verbetering in den tegen- woordigen toestand gebracht zou kunnen worden. Vredes-ccnferentie. De tweede commissi* der Vredes-conferentie heeft wy meldden iet nog in een groot deel van ons vorig nommer op voorstel van mr Asser, den wensch uitsprokendat deZwit sersche bondsraad het initiatief moge nemen tot herziening der Genefsche conventie. De commissie heeft ?ich vereenigd met de conclnsiën om op het nrogramma van een latere conferentie te plassen de onderwerpen betreffende de regelen, topasselijk op bom bardementen ter zee en teland, betreffende de onschendbaarheid van he particulier eigen dom ter zee en betreffend, omschryving van rechten en verplichtingen v,n onzydige staten. Oost-Indë. De benoeming van den generaal-majoor Rooseboom tot gouvernenr-geieraal heeft na- tunrlgk ook in Inlië velen veiraBt. De bladen laten zich over het geheel nog al gunstig daarover uit. Enkele meenen, dat op hem ^uiat de keuze viel, omdat de benoemde een buitenlandsche vermaardheid geniet als stafofficier, hetgeen te pas kan komen by de in beweiking zynde plannen tot verdediging van Javt. tegen een buitenlandschen v|»nd. In het telegram in ons vorig nommer werd medegedeeld, dat n Atjeh lnitenant Van de Wall aan de hand gewond was. De gewonde is d( le luit. J. H. E. van der Wal, zoon van den :epensionneerden luitenant kolonel L. P. van dir Wal te 's Gravenhage. De verwonding heft plaats gevonden door een klewanghonw o er de linkerhand, waarby twee vingers werdei afgeslagen. UIT STAD EN PROVINCIE. De kiezers voor den gemeenteraad in het terete en het derde district te Middelburg herinneren wy dat morgen (V r y d a g) gelegen heid tot stemmen bestaat van 'a morgens acht tot 'b namiddags vijf nren. Onze geestverwanten wekken wy met aan drang op hnn kiezersplicht niet te verzuimen. Zy, die in het derde district wonen, be- y veren zich vooral de herkiezing te bevorderen van de beide aftredende leden, de heeren mr S. Gratama Hzn. en L. K. van der Harst J.Jz. Bij bon. besluit zyn benoemd in het be stuur van den polder Westkerke, tot dijkgraaf H. van Strien en tot gezworen A. Weynsen tot gezworenvoor den polder Deurloo, G. C. M. Geluk; voor den Reigersbergschen polder, A. Buteynvoor den polder BorrenbroodJ. Gast Cz.; voor den polder Ooet-Nieuwland, A J. van Dalen en voor den AfoZewpolder, A. Zuydweg. Ten einde in de stadseditie van Vrydag- avond nog den uitslag te kunnen opnemen van de stemmingen voor den gemeenteraad alhier zal die editie der conrant iets later dan gewoonlijk worden uitgegeven. Onder de vermakviykheden, die de kermis alhier aanbiedt, worden gewoonlgk die in de groote zaal van het Schuttershof in de eerste plaats genoemd en veelal verdienen zy dat ook. Yoor de aanstaande kermisdagen komen te dezer zake goede geruchten tot ons. De heer Frits van Haarlem, wiens gezelschappen sedert jaren, behalve in 1898, hier optraden en das uitstekend op de hoogte is van den smaak van 't Middelburgsche publiek, beeft dit jaar zich weer van de zaal verzekerd en belooft voor de kermisweek iets buitengewoons. Het programma, dat als altgd zeer afwisse lend zyn zal, bevat een nommer„De droom in het Tooverland", dat een sprookje nit de Duizend en één nacht genoemd wordt. Het moet een combinatie wezen van mooi lichteffect en verborgen beweegkracht. Yoor dit nummer op electrisch gebied, waarvoor een stroom wordt gebruikt van 80 Amperes by 110 volt, wordt de geheele installatie door den heer Yan Haarlem medegebracht. Maar ook van de overige nommers zegt de directie toe, dat zg nieuw zullen zyn en inte ressant. O. a. belooft zg een komische muzikale maskerade, de ezel en de aap, een snel-modelleur, een goede soubrette, andere zangers en zan geressen en, dit vooral niet te vergeten, een goed orkest. Zaterdag is door eene commissie, be staande nit den oudsten raad, den voorzitter van commissarissen en den griffier des polder*, aan den heer D. A. Dronkers tot een aanden ken by zyn aftreden als voorzitter van bet Polderbestuur van Walcheren aangeboden een schilderstuk in vergalde lijst, voorstellende een gezicht by de Oost watering op Veere, vervaar digd door den kunstschilder W J. Sctti'z te Middelburg, welk geschenk door den afgetreden voorzitter, ouder betuiging zyaer erkentelijk heid, is aanvaard. Wy waren heden in de gelegenheid het cadean, dat met toestemming des eigenaars in het polderhuis alhier ter bezichtiging gesteld was, te zien en ons ervan te overtuigen, dat onze talentvoile stadgenoot een zeer fraai kunstwerk heeft gewrocht. Vooral in het weer geven van het levende water en het penseelen van de mooie lucht is hy zeer gelukkig geweest. By het schildery was gevoegd een album, bevattende de namen van alle deelnemers, met vermelding van ieders betrekking tot den polder. Dit album is keurig geïllustreerd door den heer M. C. Koole Jz., commies der Noordwa tering te Westkapelle, en in zeer netten doch tevens eenvoudigen band, verguld op snede, gestoken by de firma J. O. en W. Altorffer te1 Middelburg. Inzake de tram V1 i s s i n g e nD o m- b u r g ligt in onze stad bg de heeren J. C. en W. Altorffer, F. B. den Boer en Dirk L. Broeder het volgende adres aan de Provinciale Staten van Zeeland ter teekening „Geven eerbiedigen te kennen de onderge- teekende, inwoners van Middelbnrg en om streken dat bij uwe vergadering zgn ingekomen ver scheidene adressen tot ondersteuning der aan vraag om subsidie voor eene tram Vlissingen Zoutelande—WestkapelleDomburg dat deze adressen allicht by nwe vergade ring den indrnk zonden kunnen opwekken, dat deze tramverbinding in het algemeen be lang of althans in het belang van het geheele eiland Walcheren gewenscht zonde zRn dat adressanten dien indrnk wenschen weg te nemen en daarom verklaren dat zy den aanleg van de genoemde tram zonden betreuren dat toch door de voorgestelde verbinding slechts eene zeer kleine onvruchtbare strook van bet eiland gebaat zal worden, terwyi door eene andere verbinding een veel grooter deel van het platteland kan worden geholpen en boven dien, wat in het oog der adressanten niet het minste weegt, aan de bestaande, natunriyke betrekkingen vaq Middelbnrg en ayne nering doenden met een groot deel van het eiland uitbreiding kan worden gegeven, zonder dat de belangen van Vlissingen daardoor zonden worden geschaad. Redenen waarom adressanten uwe vergade ring eerbiedig verzoeken, de aanvraag om sub sidie voor de bovengenoemde tram niet in te willigen. Hetwelk doende." Heden maken de verpleegden in bet onde mannen- en vrouwenhuis alhier een rytoer naar Domburg. De oudjes treffen ge lukkig goed weer Door ingelandon van den Ooeteren Ban van Schouwen is verworpen een voorstel om, wegens veranderde waarde der gronden, tot een hertaxatie van alle perceelen over te gaan, en aangenomen een voorstel, om de totnogtoe onbelftBte perceelen te doen schatten. Door het bestuur van dien polder is het maken van een steenen dam gegnnd aan den laagsten inschrijver, den heer A Veyaal te Noordwelle. De dag van Dinsdag mag met recht een regendag genoemd worden zoo schrijft men ons uit S t a v e n i s s e. De regenmeter wees Woensdagmorgen oen regenval aan van niet minder dan 27 mM. Gedurende de 10 jaar, dat vanwege het K. N. M. Instituut alhier geregeld opnemingen worden gedaan, heeft men slechts 5 maal eene grootere hoeveelheid in éen etmaal afgetapt. De grootste hoeveelheid was 42 5 mM. den 8en Sept. 1892. Rekent men de oppervlakte van deze gemeente op 1208 HA., dan viel er Dinsdag alhier 3.261.600 HL. water j voorzeker ean niet onaardig plasje. Te Ellemeet en ook te Kerkwerve is een koe door den bliksem getroffen en gedood. Uitslag stemmingen raad. Te Meliskerke namen 102 van de 117 kiezers met geldige biljetten aan de stemming deel. Herkozen werden de heeren F. Louws met 81, J. de Keyzer met 80 en A. Janse Az. met 70 stemmen. Verder verkregen de heeren L. Geschiere Lz. 31, J. Jakobsen 21 en P. Dekker 17 stemmen. Te Ierseke leverden 464 van 541 kiezers geldige biljetten in. Herkozen werden de heeren J. C. van der Burght met 345, C. A. E. Saner met 255 en D. Schipper met 235 stemmen. Te N i s s e, waar het aantal kiezers 81 bedraagt, stemden er 70. Herkozen wer« den de heeren Jac. Kloosterman met 57, Joh. Kloosterman met 51 en Ding. de Winter met 41 stemmen. Verder verkregen de heeren M. van 't WeBt-* einde 26, W. L. de Vrieze 15 en J. Vermneö stemmen. 2 briefjes waren van onwaarde. Te Cortgene stemden 109 van de 134 kiezers. Herkozen werd de heer J. de Die met 78 stemmen en gekozen de heeren C< van Damme Jz. met 71 en A. C. Danckaerts met 56 stemmen. Verder verkregen de heeren J. de Meyer 53 en L. J. Dorst 31 stemmen. ONDERWIJS. De heer P. de Man heeft eervol onslag gevraagd als hoofd der openbare school te Meliskerke. Te Amsterdam slaagde de heer N. Keule- marts, geb. te Middelbnrg, voor het prac- tisch apothekers-examen. Tot onderwyzer aan de Ger. school te Middelbnrg is benoemd de beer O. de Neef te O. en W. Souburg. Te Leiden zyn bevorderdtot doctor in de scheikunde de heer B. R. de Bruijn (geb. te Goes) met academisch proefschrift, geti teld „Bydrage tot de kennis der ovenwichten met twee vloeistofphasen in stelsels van een Alkalizont, water en alcohol" en tot doctor in de rechtswetenschap, Da bet verdedigen van stellingen, de heer W. C. Schuyienburg (geb. te V1 i s s i n g e n.) RECHTSZAKEN. Biykens Woensdag by den Raad van State, afdeeling voor de geschillen van bestuur, ingekomen kon. beslait, is ongegrond verklaard hot beroep van het dagel. bestuur van het waterschap Schouwen tegen de beslissing van Gedep. Staten van Zeeland, waarbg goed keuring is onthouden aan eene door de alge meene vergadering van genoemd waterschap vastgestelde keur.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1