HIDDELBÜRGSCHE COURANT.
143° Jaargang.
1899*
Donderdag
6 Juli.
Middelburg 5 Juli.
N°. 157.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., t.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 5 Juli 8 u. vm. 58 gr. 12 u. 59 gr.
av. 4 a. 58gr.F.Verw. mat. N. W. wind, bew.
Advertentiön voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één nor
aan bet bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Ylissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh te
GoesA. C. Bollütt. firma Wed. de Jonge.
De gemeenteraadsverkiezingen
te Middelburg.
Zelden beeft er in onze gemeente bij
raadsverkiezingen zulk eene verwarring ge-
heerscht als ditmaalen dit geeft ons aan
leiding, om een enkel woord in bet midden
te brengen.
Sedert de nieuwe indeeling in districten
heeft menige stad daarvan de eigenaardige
bezwaren ondervondenen voor een deel is
de nn in ons midden heerschende verwar
ring ook daarvan het gevolg.
Maar grootendeels is zij te wijten aan de
zonderlinge wijze van handelen op de ver
gaderingen, door de kiesvereeniging Gemeen
tebelang gehouden.
Wij behoeven niet nitvoerig te herinneren
aan al wat daar voorvielaan de, by zeer
velen verontwaardiging, bij anderen hilari
teit wekkende besprekingen en besluiten,
daar gehouden en genomen.
Dit alles was de schuld vau de enkele
leden, die de vergaderingen bijwoonden, maar
ook van de meerdere die zich daarvan
onthielden, al zij ter verontschuldiging van
de laatsten opgemerkt dat waarlijk het be
zoeken der bijeenkomsten niet wordt aan
gemoedigd door het optreden dier vereeni-
ging in den laatsten tijd.
Wij erkennen echter gaarne, dat derge
lijke vereenigingen bijna overal, vooral in
gemeenten van beperkten omvang, met
groote moeilijkheden hebben te kampen.
Vaak zjjn bet persoonlijke bezwaren, waarop
haar nuttig doel afstuitallerlei overwe
gingen van denzelfden aard die velen beletten
baar den noodigen steun te verleenen of de
leden verhinderen zich te doen gelden.
En dit is jammer.
Zulke vereenigingen kunnen zooveel nut
stichten, mits zij zich kenmerken door
waardigheid en ernst en goede leiding daarbij
niet ontbreke.
Maar daarvan getuigde nu bet jongste
optreden van Gemeentebelang Diet.
Trots de beste bedoelingen van enkelen,
heeft zij ditmaal haar recht om voor te
lichten verbenrd.
En dit hoofdzakelijk, omdat zij niet con
sequent vasthield aan een, eens met veel
ophef door haar gedecreteerd beginsel.
Na het heengaan van den heer J. F. van
Dunné, dien men aan die zijde met kracht
wilde steunen, had men hem alleen moeten
stellen als candidaat en de overige aftredende
raadsleden, die eene geheel tegenovergestelde
houding aannamen, niet meer of althans
onder groote reserve mogen aanbevelen.
Hoe er verder met de candidaturen Van
Dunné en Van der Harst is geBold, ligt nog
te verseh in het geheugen, om daarop on
zerzijds breedvoerig terug te komen.
Edoch, nu staat men voor groote moei
lijkheden.
Het werk, dat de kiesvereeniging alleen had
moeien doen, werd haar door anderen uit
de hand genomen met het gevolg dat beide
heeren in de twee districten, waar stemming
moet plaats hebben, candidaat zijn gesteld
en dat thans de voorlichting niet uitgaat
van de Vereeniging maar van èen persoon.
Het is of de eerste niet bestaat
Dit is ook een natuurlijk gevolg van haar
zonderlinge besluiten, van hare inconsequen
tie en van het te betreuren feit, dat men
aan die zijde niet zooals andere partyen
dat meestal doen met een flink, door
dacht programma voor den dag is gekomen.
De geheele verkiezing ontaardt thans ook
weer hoofdzakelijk in een personenkwestie.
Waar nu in het eerste district, tengevolge
van al het gebeurde, buiten de werkmans-
candidaten, de strijd tusschen liberalen
onderling wordt gestreden laten wij de
keuze omtrent personen aan de kiezers over.
Een geheel ander geval is het met het
derde district.
Zooals te verwachten was, concentreert
de anti-revolutionnaire partij al hare macht
op dat district, door menigeen beschouwd
fis raadsverkiezingen voor de liberalen
geheel verloren. Mocht dit waar blijken,
dan zou bet zeker overweging verdienen in
hoever het voor de liberalen zaak wordt
om den strijd met de tegenpartij uitslnitend
tot dat district te bepalen en bij gelegenheid
te tTachten den heer W. J. J. Koole, die
indertijd met hunne medewerking in den
raad is gebracht en nn voor het eerste
district zit, door een liberaal te doen
vervangen, opdat zijne geestverwanten hem
dan in het derde weer terugbrengen in den
raad.
Zelfverdediging zou daartoe kunnen dwin
gen, al hebben wij allerminst bezwaar, dat
de heer Koole zijn zetel behoude.
Onze tegenstanders nemen tegenover de
aftredende raadsleden L. K. van der Harst
J Jz. en mr S. Gratama geen consideraties
iu acht. Wij kunnen hun dit niet kwaiyk
nemen.. Maar des te meer dienen de libe
ralen alle krachten in te spannen, om die
beide heeren herkozen te krijgen.
Mocht zich dan het geval voordoen, dat
de heer L. K. van der Harst ook in het
eerste, dus in twee districten, gekozen werd,
wat nood; aan hem dan de keuze voor welk
district hij in bet belang vau de party het
best doet zitting te nemen. In elk geval
komt dau een zetel open en zou men nader
kunnen beslissen omtrent de beste wijze om
te trachten haar te vervollen.
Wat de vacature-De Sioppelaar betreft,
wij herinneren dat tenzij men het wen-
schelijk acht den heer F. M. Wibautofden
heer W. A. de Rijcke te stemmen er
n andere keuze is dan die van den
heer P. Pol vliet.
Wij bepalen ons tot deze mededeeling,
ons voorbehoudende bij eventueele herstem
ming die, naar onze moening, zeer waar
schijnlijk is, nader de kiezers voor te lichten
omtrent de, naar ons gevoelen, beste keuze.
Of men echter wel goed doet dat derde
district voor onze partij als verloren te
beschouwen, betwijfelen wij.
In 1897 toch verkregen bij eerste stem
ming de heeren Heijse 113 en Verhagel64
stemmen, terwijl er tevens op den heer
Borsius 101 waren uitgebracht.
Bij herstemming werd de heer Verbage
met 222 stemmen gekozen, terwijl de heer
Heijse er 182 verwierf.
Van de 657 kiezers stemden er destijds
406. Een 250 tal bleven thuis.
Verschillende omstandigheden werkten tot
dien ongunstigen uitslag meeeerstens had
den de stemmingen in Augustus, het volle
reisseizoeD, plaats, zoodat vele kiezers af
wezig waren, en in de tweede plaats stond
men toen niet voor aftredende leden.
Ditmaal is de toestand anders.
Men verlieze tevens niet nit het oog dat
het optreden der werkmanspartij met hare
candidaten ook zijn invloed zal doen gelden
eu daaromtrent geen berekening valt te
maken.
Om al die redenen mogen wij zeker wel
een beroep doen op onze geestverwanten in
dat district om zich Vrijdag te beijveren de
overwinning te behalen, vooral voor de beide
aftredende leden, de heeren mr S. Gratama
en L. K. van der Harst J.Jzn.
eenkomst verplichtend zou
paling moeten worden geschrapt.
HUGO DE GROOT GEHULDIGD.
Dinsdag werd te Delft door de Amerikaan-
nche delegatie de nagedachtenis van Hugo de
Groot gehuldigd, door in de Nieuwe Kerk een
krans op zijn grafmonument te leggen. De
plechtigheid had plaats ter herdenking van
den onafhankelijkheidsdag van Amerika.
Nadat door een koor een gedeelte van het
oratorium Paulus van Mendelssohn was ten
gehoore gebracht, hield de heer jhr A. T. C.
van Karnebeek, eerste gedelegeerde van Neder
land ter vr8des-conferentie, eene toespraak.
Daarop volgde een rede van den heer Andrew
D. White, gezant der Vereenigde Staten bij
ons Hof en eerste gedelegeerde van de Ame-
rikaansche commissie ter vredesconferentie.
Spreker herinnerde er aan, dat De Groot,
een man, op wien alle beschaafde volkeren
met recht trotse h zijn de dichter, de
geleerde, de historicus, de staatsman, de
diplomaat, de jurist de schrijver was van
de verhandeling De Jure Belli ac Pacis, een
boek, dat meer dan eenig ander de zegeningen
van den vrede bevorderd heeft en de ellenden
van den oorlog verminderd.
Ten slotte kweet de spreker zich van den
plicht, hem opgelegd. Overeenkomstig de be
velen van den president en in naam van het
volk der Vereenigde Staten van Amerika, legde
hij namens de Amexikaansche commissie op
het graf van Grotius den krans. Deze ver
eenigt den eik het Bymbool van burger
deugd met den lauwer, symbool van de over
winning.
Het koor zong hierna bet Wilhelmus.
De minister van buitenlandsche zaken, mr
W. H. de Beaufort, eerevoorzitter der Vredes
conferentie, aanvaardde namens H. M. de ko
ningin en de regeering van Nederland de door
de Amerikanen aan ons land gebrachte hulde.
Een der Zweedsche gedelegeerden deed voor
lozing van een telegram van hulde van den
koning van Zweden en Noorwegen, en mr Asser
voerde nog het woord om Grotins te huldigen
als vader van het moderne volkenrecht.
Het koor zong nu nogmaals en ten slotte sprak
de heer Setb Low, president van de Columbia
Universiteit en gedelegeerde der Vereenigde
Staten, een woord van dank namens de Ameri-
kaansche gedelegeerden voor de gelegenheid,
die hun gegeven was om op dezen dag hnn
bewijs van bnlde aan Nederland te brengen.
Ondanks bet ongunstige weder hadden toch
bijna alle genoodigden met hunne dames gevolg
gegeven aan de nitnoodiging om de plechtig
heid by te wonen.
Vredes-conferentie.
Blijkens een officieele mededeeling heeft
Dinsdag de arbitragecommissie in tweede lezing
het onderzoek van de arbitrageontwerpen, die
haar ter behandeling waren gegeven, beëindigd.
Het resultaat van de veertien zittingen, door
de commissie aan het onderzoek gewijd, zal
worden neergelegd in een rapport, dat Vrijdag
in de volle zitting van de derde afdeeling in
haar geheel zal inkomen.
het uiteengaan van de commissie heeft
de voorzitter haar met het resultaat van haar
arbeid geluk gewenscht. Onder algemeene toe
juiching der leden werd dank gezegd aan den
president, den heer Bourgeois, voor de uit
muntende wijze, waarop hij de vergaderingen
heeft geleid, aan ridder Descamp, rapporteur,
en aan baron d'Eatonrnelles die zich wel met
de samenstelling der processen-verhaal heeft
willen belasten.
Terwijl in het Bnssische arbitragevooretel
de gevallen waren opgesomd, waarin de arbi
trage verplichtend diende te worden gesteld,
is, tengevolge van het blijvend veczet van
Dnitscbland tegen elk voorschrift dat de arbi
trage algemeen dus zonder bijzondere ©ver-
FABRIEKS- EN HANDWERKS
NIJVERHEID.
Dinsdag ochtend werd te Dordrecht de alge
meene vergadering van de Vereeniging tot ie
vordering van Fabriekten Hamdwerksnijverheid
in Nederland door den heer mr E. Fokker,
voorzitter van het hoofdbestuur, geopend met
eene redevoering, waarin hij, naar aanleiding
van een door de afdeeling Tiel gesteld vraag
punt over indnstrieele syndicaten, zooals die
in het buitenland worden gevormd, tot deze
slotsom komt:
„Het gebeurde te St. Petersburg make ons
niet blind voor het feit, dat er althans andere
hoofdsteden van Europa zijn, ik noem be
paaldelijk Berlijn waar onze belangen ook
van handel en nijverheid met groote zaak
kennis, ijver en tact worden behandeld. Voors
hands zeer zeker moet niet de lenze zijn af
schaffing der diplomatie, maar moet men streven
een nauwer verband te leggen tusschen diplo
matie en consulaat. De exam en-commissie laat
zich daarover volgender wijze uit:
„Intnsschen kunnen en moeten alle beschik
bare krachten worden benuttigd, welke
doel van ons consulaatwezen, de welvaart van
onzen handel, onze scheepvaart en onze nijver
heid, knnnen doen bereiken. Daartoe is het
wenachelijk ook onze diplomatieke ambtenaren
met consulairen arbeid te belasten, wanneer
het zonder nadeel voor den diplomaiieket
arbeid kan worden verricht. Meermalen werd
de wenachelijkheid hiervan reeds besproken
in de vergadering der Staten-Generaal. En
daarbij werd aangetoond, hoeveel grootere
waarde onze diplomaten zillen verkrijgen voor
ons volk, wanneer zij de eischen zijner materieele
welvaart en wat daartoe blijkt noodig te zijn
door eigen ervaring leeren kennen; wanneer
zij hunne in dit opzicht eigenaardige opleiding
en kennis ten natte van hnnne landgenooten
moge aanwenden. De wijze waarop en de mate
waarin eene samensmelting of nauw verband
der diplomatieke en consulaire diensten moge
lijk zal wezen en trouwens in andere Staten,
byv. België, wordt gevonden, is niet moeilijk
aan te wijzen."
Tot leden van het hoofdbestuur werden ge
kozen de heeren C. Boudewijnse, G. J. van de
Pol en mr E. Fokkertot plaatsvervangers
de heeren H. Supers en J. A. Caron.
Op de behandeling der door de afdeeling
Dordrecht aanhangig gemaakte vragen over
spoorweg-exploitatie komen wij in een volgend
nommer terug.
Het verslag daaromtrent, in enkele ochtend
bladen voorkomende, is ons niet duidelijk en
schijnt ons onvolledig.
STOOMTRAM OP LOMBOK.
De Regeering van Nederlandsch-Indië beeft
het voornemen eene vergunning uit te geven
voor den aanleg en de exploitatie van een
stoomtramweg op het eiland Lombok.
Gedrukte exemplaren der concept-voorwaar
den van vergunning zijn, op schriftelijke aan
vrage, verkrijgbaar bij het departement van
koloniën, alwaar ter inzage liggen een over
zichtskaart, een lengteprofiel met beschrijving,
grondkaarten en helliogs- en richtingsstaten
on verdere gegevens betreffende eene van re-
geeringswege verrichte opneming voor zooda-
nigen stoomtramweg.
Reflectanten zullen zich vóór 1 Jannari 1900,
ij gezegeld rekwest, hebben aan te melden
bij den gouverneur-generaal van Nederlandsch-
Indië. Ingeval zich moer dan éen gegadigde
voordoet, zal de keuze worden gevestigd op
hem, die de meeste waarborgen aanbiedt voor
de onmiddellijke uitvoering van den aanleg
van den tramweg.
OIT STAD ËN PROVINCIE.
Zooals nit een in het vorig nommer
opgenomen advertentie blijkt, wordt dezer
hier ter stede een collecte gehouden
ten behoeve van bet weduwen en weezenfonds
der Nederlandsche vereeniging van oud-strijders
der zee- en landmacht nit Ned. Indië liet
vaderland getrouw.
Waar het hier een goed doel geldt, meenem
wij, ofschoon erkennend dat er heel wat van
de offervaardigheid der bezittenden voor he
in eigen kring wordt gevraagd, wel
de aandacht van milddadigen op dezen omme
gang te mogen veBtigen.
Op het Zondag 9 Jali in het Schuttershof
alhier te geven tweede Zondagavond-concert
voor de eerste maal woxden uitgevoerd
een der laatste composities van onzen ver
dienstelijken stadgenoot, den heer Jan Morks,
getiteldZ. A. C.-Marsch en opgedragen aaD
de voor die concerten bestaande commissie,
bewijs van waardeering van de moeite
en zorgen, door haar aan die concerten besteed.
Dit bewijs van sympathie is door de com
dankbaar aanvaard, met de verzekering
dat zij steeds de belangen dier concerten zal
blijven behartigen, terwijl zij tevens welge
meende hulde bracht aan dirigent en uitvoer-
voor de uitstekende wijze, waarop allen
steeds hun taak ten uitvoer brengen.
Volgens het zgn. Maandboekje overleden
gedurende de maand Juni alhier 24 perso
nen. De leeftyd der overledenen was beneden
het jaar van 15 tot 20, van 20 tot 25 en van
25 tot 30 jaar ieder 2, van 30 tot 35, van
35 tot 40, van 45 tot 50, van 55 tot 60, van
60 tot 65 jaar ieder 1, van 65 tot 70 jaar 4, van
75 tot 80 en van 80 tot 85 jaar ieder 2 en van
85 tot 90 jaar 3.
De ziekten der overledenen warenlongtering
7, hartgebrek 4, ouderdom, kanker, maagkan
ker, kinderdiarhoea ieder 2, slepend hersenlyden,
longontsteking, leverziekte en darmontsteking
ieder 1. Een overledene werd niet behandeld.
Tot kommies-ontvanger voor het grens-
kantoor 2e cat. te C1 i n g e is benoemd de
heer G. J. Schuur, thans kommies 2e klasse
by 's rijks belastingen te Amsterdam.
Uit Terneuzen.
Gedurende het tweede kwartaal 1899 werden
door de sluizen aldaar opgeschnt met bestem
ming voor deze haven 103 zeil- en stoomsche
pen, met een bruto-inhond van 216.210 M'f
terwijl komende van daar werden afgeschut
75 schepen. Over hetzelfde tydvak van het
vórig jaar kwamen binnen 107 schepen mot
240.831 Ms inhoud en voeren uit 80 schepen.
Opgeschnt met bestemming naar Geut
werden 219 schepen, met een bruto-inhoud van
540.674 M3, en komende van daar afgeschut
246 schepen.
Over hetzelfde tijdvak van '98 werden op
geschnt 211 schepen, inhoudende 482.609 M*,
en afgesohut 227 schepen.
Binnenschepen werden 967 op- en 905 af
geschut, tegen 856 en 840 in dezelfde maan
den van 't vorig jaar.
Tot ontvanger griffier van den Grooten
Henricuspolder en den Oude Hoven of Zoetwa
terpolder, beiden onder Oostburg, zijn
respectievelijk benoemd de heeren J. A.Weis-
felt en Abr. Brevet, beiden wonende aldaar.
Deze betrekkingen werden vroeger vervuld
door wijlen den heer C. Ie Nobel.
Met ingang van 1 Augustus a. s. zal te
Philippine de nieuwe algemaene begraaf
plaats in gebruik genomen en de tegenwoordige,
in eigendom behoorende aan 'tNed. Herv.
kerkbestuur aldaar, gesloten worden.
Uit Vlissingen.
In het verslag omtrent de zitting van de
kamer van koophandel aldaar, voorkomende
in ons vorig nommer, staat dat de heer Ver-
knyl Qnakkelaar, by de bespreking der tram
concessie, zou gezegd hebben„dat men zich
wel baseert op de iyn BreBkens-Maldeghem,
maar 2/3 van die lijn behoort in de eerste
plaats tot België" enz. Dit was niet juist.
De heer Qnakkelaar zeide„dat men zich
sert op de lyn BreBkens-Maldeghem, docb
2/3 van het district behoort aan Bel
gen, waardoor het verkeer zeer b
vorderd wordt."
Voor de aanwyzing der belangryko st
bestortingen te B o r s a e 1 e, die Zaterdag
worden aanbesteed, bleek weinig gading. Slechts
belanghebbende kwam Vrijdag inlichtingen
vragen en Maandag verscheen niemaDd.
Te Waarde kreeg Dinsdag middag een
knecht van den landbouwer G. V. zoo'n slag
van een paard, dat zyne onderlip geheel ge
spleten werd en bij tengevolge van den val
eene wonde aan het voorhoofd bekwam.
Aan de universiteit te Leiden is Ret
candidaats-examen in de rechten afgelegd door
den heer J. A. P. H. Slicher vau Bath.
Onder de firma's, die onder openbare
trole staan voor zaaizaden, behooren nit onze
provincie de volgendeD. I. van der Have te
Kapelle (by Goes), Van den Bosch en Co. te Goes
en A. M. van Driel te Nienwerkerk.
Uitslag stemmingen raad.
De uitslag der Dinsdag te Goes gehouden
stemming voor leden van den raad is, dat voor
de periodieke verkiezing uitgebracht zijn 731
stemmen, waarvan 25 van onwaarde.
Herkozen zyn de heeren J, J. Ramondt
(L.) met 581, W. N. G. Coenen (L.) met 396
B. Qnist (A.) met 409 stemmen.
Voor de vacature-Lenshoek, het raadslid dat
bedankt heeft, wegens vertrek nit de gemeente,
eene herstemming plaats hebben
de liberale candidaten, de heeren D.
D. van den Bont, die 338 en J. Z. Riscb, die
>3 stemmen verkreeg.
Op de anti-revolutionnaire heeren J. Pla-
zier, C. Oranje en W. Cense waren uitgebracht
respectievelijk 223, 217 en 164 stemmen.
In de vacature-mr Dicke, die bedankte we
gens vertrek naar Dordrecht, waren 730 bil
jetten ingeleverd, waarvan 24 van onwaarde
en 36 blanco.
Gekozen werd de heer J. Ph. Wesselink,
(L.) burgemeester, met 377 stemmen, tegen
'3 op den heer A. S. J. Dekker (A.)
Den heer Wesselink.werd 's avonds een sere
nade gebracht.
Te Kloetinge stemden 143 van de
200 kiezers.
Herkozen werden de heerenB. vanLiere
Az. met 123 en L. Bruijnzeel met 91 stemmen.
Gekozen werd de heer A. M. Peman
Kakebceke met 75 stemmen.
Te Zierikzee zgn herkozen de hee
ren mr J. C. van der Lek de Glercq, J. Franse#
mr A. J. F. Fokker, mr J. Lechner en M. C<
Muloek Houwer, respectievelijk met 318, 324#
313, 269 en 254 stemmen van de 381 geldig
uitgebrachte.
De heer L. Koopman Cz. verkreeg 157 stem
men.
In 't geheel waren 411 stembiljetten ingele
verd, waarvan er 30 van onwaarde of blanco
waren.
Te IJ z e n d ij k e leverden 309 van de
341 kiezers geldige biljetten in.
Herkozen werden de heerenI.Leenhonts
Izz. met 227 en J. T. Hendrikse met 208
De Amstetdamsche Raadsverkiezingen
hadden Dinsdag plaats. Aan de beurt van
aftreding waren 15 leden, van wie 5 geen
herbenoeming wenschten, terwijl er door over
lijden en bedanken nog 4 buitengewone
vacatures waren, zoodat ten minste negen
nieuwe leden moesten worden gekozen. Er
werd gestreden op drie lysten, een van de
vereeniging Vooruitgangdie tamelijk nitsl uitend
te werk ging en zelfs de zittinghebbende
katholieken en anti-revolutionn&iren niet stemde;
een tweede lyst was van de verbonden min
derheden, anti-revolutionnairen, katholieken,
radicalen en conservatief-liberalen, een derde
lijst van socialistische en arbeidorskiesvereeni
gingen.
De uitslag was dat van de 10 aftredenden
acht herkozen zyneen liberaal lid viel geheel
nit en de bekende radicale onderwyaman, de
heer C. H. den Hertog, die ditmaal door de
radicalen en de onderwyzers was losgelaten^
kwam in twee districten in herstemming,
