MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 133- 142° Jaargang 1899* Donderdag Middelburg 7 Juni. 8 Juni. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Pr88) Per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlgke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 7 Juni 8 u. vm. 66 gr. 12 u. 74 gr. av. 4 u. 69 gr. F. Verw. zw. N. wind, bew. TIENDRECHT. In een Maandag avond te Utrecht gebonden vergadering der Bectie van rechtsgeleerdheid en staatswetenschappen van het Provinciaal Utrechtsch Genootschap sprak mr S. Gratama van Rotterdam over zoogenaamde begin selen van tiendrecht, waaronder hij hoofdza kelijk verstond de stelling, door de jurispru dentie nagenoeg algemeen, maar volgens spre ker ten onrechte aangenomen, dat de landsheer is decimator universalia en dat dus, waar tiendheffing ter plaatse vaststaat, ingeval van geschil tiendv r ij h e i d moet bewezen worden. Daartegenover Btelde spreker dat van een algemeen landsheerlijk tiendrecht geen sprake mag zijn en in ieder bijzonder geval de be wijslast rust op hem, die den tiendp licht beweert. Voor de bestroden leer beroept men zieh op de schrijvers over ond-Geldersch en oud-Bol- landach tiendrecht (Sehassert, De Groot), vol gens wie de tienden afkomstig zijn uit het oud Duitsche recht, dus ouder dan de invoering van het Christendom en niet van g e e a t e- 1 ij k e n oorsprong. Intusschen vindt men ook hg die schrijvers niets van een algemeenen tienplicht aan den landsheermaar ook van de gronden, door deze schrijvers voor den wereldlijken oorsprong der tienden aangevoerd, toonde spr. het onvoldoende aan. Vervolgens verdedigde spr. op historische gronden zijne stelling dat de tienden zijn van kerkelgken oorsprong, als volgens deLe- vietische wet opgebracht moetende worden ten bate der kerk tot onderhond harer dienaren en instellingen. Eerst later zijn de oorspron- kelijk geestelijke tienden in banden gekomen van wereldlQke vorsten en bijzondere personen. Het langst werd ten aanzien der n o v a 1 e tienden het uitsluitend recht der kerk gehand haafd, maar de geestelijkheid werkte ten slotte zelve mee om ook deze tot wereldlijke tien den te maken. Spr. eindigde zijn betoog met de vraag oi omtrent den oorsprong der tienden en bet vermoeden van tiendplichtigheid zóólang on juiste begrippen zouden kunnen heerschen, indien aan het oud-vaderlandsche recht in zyn ganschen omvang meer studie werd gewijd. {N. R. Ct.) Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per rege Groote letters naar de plaats die zg innemen. Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Amsterdam: A. be La Mae Ata.; te Botter dam: Nijoh 8c van Dithae. Zondagavond zal in de Boomsch Katho lieke kerk alhier de inwijding-bespeling plaats hebben van bet nieuwe orgel. Het zal by die gelegenheid worden bespeeld door den heer Philip Loots van Haarlem. Het kerkbestuur was zoo beleefd uitnoodi- gingen te zenden. Voor belangstellenden zyn, blykens adver tentie in dit nommer, toegangskaarten ver- krijgbaar bij de firma J. J. Ceulen. De heeren jhr Victor de Stuers en dr P. J. H. Cuypers zulleD, naar wij vernemen, Donderdag de restauratiewerken aan de Abdy te Middelburg inspecteeren. De gemeenteraad van Axel besloot Dinsdag met algemeene stemmen tot inwilliging van het verzoek van A. Dieleman e. ft. om aan den minister van waterstaat te vragen aldaar een post- en f elegraatkantoor te vestigen. Tot wachter-machinist aan den stoom- misthoorn te Nieuwesluis (Bresken-s) is benoemd de heer P. Wemelsfslder, vroeger machinist der Kon. Ned. marine. Naar men uit Sluis ons meldt, zijn hedeu aldaar de heeren W. A. graaf Van Lyoden, jhr Victor de Stners en dr P. J. H, Cuijpers om eene inspectie te houden over de restauratie van het raadhuis, waaraan groote gebreken zyn te vcorscbyn gekomen by het afbreken van bet door de gemeente aange kochte huisje aan de Markt. BMOESUItUI^ MZ. By bon. besluit: zyn benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te: Texel J. L. Storm, thans oommies der telegraphie van de 2e klasse; Hilversum J. A. H. A. Jansen, thans hoofd commies der posteryen; Gouda M. C. Henne- quin, thans commies der posteryen van de 1ste klasse, de beide laatsten onder intrekking van vroegere besluitentot directeur van het post kantoor te Den Helder D. P. M. du Celliée Muller, thans commies der posteryeu 1ste klasse is benoemd by het personeel van den'ge neeskundigen dienst der landmacht, tot paar denarts le klasse de paardenarts 2e klasse H. Vixseboxse, van dat personeel; is aan den gewezen eerste-luitenant der in fanterie Wi J. van der Stuyt, by vernieuwing een tydeiyk pensioen, voor den tijd van drie jaar, verleend ad f 450 's jaars is aan dr. J. E. Verschaffalt, geboren te Gent, in België, vergunning verleend tot het geven van middelbaar onderwijs hier te lande, mits by overigens aan de daartoe bij de wet ge stelde eischen voldoeten is de O. I. ambtenaar met verlot W. L. van Rees, laatsteiyk havenmeester te Laboean- Deli (Sumatra's Oostkust), op zyn verzoek, wegens physieke ongeschiktheid, eervol uit 's lands dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. Vrydag verleent de minister van koloniën geen audiëntie. Oost-Indië. De le luitenant der infanterie J. J. Verbrugb. bekend om het succes van zyn hinderlaag nabij Melaboe, is by de marechaussee overgeplaatst. Blykens een telegram van den gouverneur- generaal van Ned. Indië van Disdag, wordt de gonvernementakoffieoogst op Java voor dit jaar thans geraamd op 197.000 pikols. UIT STAD ÉN PROVINCIE, By kon. besluit is zooals in een deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld benoemd tot rechter in de arrondissement rechtbank te Zierikzee mr W. ridder van Bappard, thans substituut griffier by de recht bank te Amsterdam. DE OORZAAK VAN HET SPOORWEG ONGELUK TE VLISSINCEN. Daaromtrent maakt de Opr. Eaarl. Crt de volgende opmerking: IntusBchen blijft de oorzaak van bet ongeluk in het duister. Een defect van de Westing- house rem maar wy dachten dat het mooie van die rem juist hierin gelegen was, dat elk defect slechts ten gevolge had, dat de rem zich aanzette en den trein dus, hoewel onty- dig, tot stilstand bracht. Hier beeft echter het defect de tegenovergestelde uitwerking gehad de rem kon niet aangezet worden. Is dit inderdaad bestaanbaar, en is daartegen niet afdoend te wakeD, dan verliest de toestel veel van zijn waarde. Maar nogmaals, hoe is het mogelijk dat geschiede, wat geschied is? Door de lucht uit de leiding te laten ontsnappen wordt de rem aangezet. Wat nu eenvoudiger dan dat Natuurlijk kan de kraan weigeren, in het ongereede geraken, doch dan heeft de machinist toch vermoedeiyk een tweede, een noodkraan, die geopend kan worden. Ons wordt de volgende oplossing van het vraagstuk aan de hand gedaan Te Roosendaal wordt de trein van een nieuwe locomotief voorzien. Bij het afkoppelen der vorige, ook dus van do leiding der rem, heeft men deze aan den voorsten wagen moeten ai- sluiten, ten einde de samengeperste lucht in de leiding onder den trein niet te laten ont snappen. Heeft men nu, nadat de nieuwe loco motief aangekoppeld was, vergeten deze kraan te openen, dan is het duidalgk hoe men op de locomotief geen gelegenheid had de rem aan de wagens ia werkiDg te stellen. Zoo is de oorzaak van het ongelnk verklaarbaar, dat sulke ernstige gevolgen gehad heeft. „GEMEENTEBELANG". Onder voorzitterschap van den heer J. de Vos werd Dinsdag avond, in een der lokaleD van de sociëteit De Vergenoeging alhier, eene vergadering gehouden van de liberale kiesver- eeniging Gemeentebelang te Middelburg. By de opening der vergadering waren, met het bestuur, 18 leden tegenwoordig, welk aan tal later nog met een vermeerderde. Nadat de notulen van het verhandelde in de vorige vergadering waren gelezen en goedge keurd, zeide de voorzitter dat volgens eene mededaeling in een der plaatselijke bladen in die vergadering door het bestuur zou te ken nen gegeven zijn dat voortaan de Midd. Ct. tot de byeenkomsten zou worden uitgenoodigd. Dat is niet juist. Er is toen gezegd, dat men die courant in geen geval zou uitnoodigen, wyi zy zich daarnaar niet heelt gedragen, maar dat het haar vrij stond op de vergaderingen komen. Vervolgens bracht de voorzitter de verkie zing van gemeenteraadsleden, waarvoor deze vergadering was belegd, ter sprake. Hy stelde in het licht, dat het werkeiyk de bedoeling van Gemeentebelang is geweest om de zaak der besloten vergaderingen van den raad als richtsnoer te nemen voor de verkiezingen en dat, tot op dezen avond toe, alle bij die beslo ten zittingen betrokkenen een diep stilzwygen hebben bewaard. Tot op dezen avond toe is niet weersproken de stelling, in deze vergade ring aangenomen, dat die besloten raadsverga deringen waren in Btryd met de wet en in stryd met den eed, door de raadsleden afgelegd. Nu bevat de zoo juist verscheueu Midd. Ct. een artikel, dat door niemand anders geschre ven kan zyn dan door den heer Heyse. De voorzitter zeide, dat bet hem leed doet dat de heer Heijse dit heeft gedaan en zich daarbg zoo ongunstig over Gemeentebelang uit laat. Er is een tyd geweest, dat de candida- tuur-Heyse bier is bestreden en aanbevolen ea met spreker zyn er velen geweest, die ge noemden heer warm hebben aanbevolen als raadslid. Die meenden in den heer Heyse iemand te zullen vinden, die boven alles stel len zou het belang der gemeente, in elk ge- geval een man, die het openbaar en publiek een zou bevorderen. Blykens het onderhavige hoofdartikel heeft men met groote spitsvondigheid nu op den voorgrond gesteld iets dat in de gemeentewet niet is verboden om in geheime zitting te be handelen het aankoopen van gemeentegrond, dat doen dienen als argument om de ge heime zittiDgen goed te praten. Wij willen echter ieder vragen, of, wanneer de openbare vergaderingen regel zyD, er niet hoogst belangrijke redenen zijn moeten om daarvan bij den aankoop van grond af te wijken. De voorzitter van Gemeentebelang vooral krijgt in bedoeld hoofdartikel een veeg uit de met betrekking tot zyne uitlating over de waarde van den grond. Mijn grootste grief was zeide de beer De Vos het groote bedrag, voor den grond be steed. Ik blijf bg myne meening, dat de ge meenteraad niet had mogen of kunnen over gaan tot den aankoop, zonder taxatie van den grond en een der raadsleden heeft mij ver klaard dat er geen taxatie was geschied. Laten wy, burgers, toe zeide de heer De os verder dat handelingen worden ge pleegd in een geval, by de wet uitdrukkeiyk verbodeD, dan krijgen wg tal van andere ge vallen en worden we geheel overgeleverd aan het bon plaisir dor raadsleden. Ik meen dat wg als vrye burgera moeten waken, dat de waarborgen, die by de gemeentewet zyn ge steld, behouden blgven. In hetzelfde hoofdartikel wordt aangevoerd, dat by stemming in openbare zitting het be sluit tot verkoop van gemeentegrond genomen is. Dat is waar, maar dat staat gelijk met het jval, dftt een troep dieven met meerderheid van stemmen besluit tot iets dat tegenstrydig is met de wet, en maakt de zaak niet ver schoonbaar. Het is verboden te beraadslagen over verkoop, vervreemding of afstand van imeentegrond in geheime zitting. Ieder raadslid heett den eed afgelegd, dat hij de gemeentewet, de grondwet en de wetten des ryks getrouw zal naleven die woorden zgn stellig. Daarom heeft de heer Van Duncé goed gedaan te protesteeren; geen meerderheid kan de handeling van den.raad goedmaken. De eerste kwestie is geweest de afstand van het Abdyplein. Gemeentebelang was van mee ning, dat die ongewenscht was, wat later blijken zal, bijv. door afsluiting enz. Die vereeniging protesteerde tegen dat besluit en wat nu volgde was een slag in haar gezicht, want de handeling was nog veel sterker. Die heeft geleid tot een tweede protest. Nu beweert de schryver van het besproken hoofdartikel, dat er weinig leden zijn geweest de vergadering waartoe tot dat protest werd besloten, en dat is zoo, maar het is in Middelburg gewoonte, dat de leden niet trouw ter vergadering komen omdat zy goedkeuren wat het bestuur doet. Dat bestuur vertegen woordigt een 80 tal ledenniet 12 of 13, maar het gansche korps, dat zich uit by verkiezingen enz., heeft zijn protest doenhooren. De zaak, die het hier geldt, is genoegzaam bekend en de kiezers zullen daarover uit spraak te doen hebben. Misschien dat ook op hen het poid zal druk ken dat vele leden van den raad ertoe brengt om te doen wat daar geordonneerd wordt; zoodanig poid drukt vele gemeenteraden, maar ligt het niet op onzen weg om in Middelburg dien druk te ontgaan Tegenover de verklaringen in de courant, dat de voor den aankoop van den grond be taalde prgs niet hoog is, biyft de voorzitter erbij dat deze dit wel is. Hij grondt zich daarbij op de eerst onlangs plaats gehad hebbende schatting voor de belastbare opbrengst voor den kadastralen ligger en volgens die schatting bedraagt die opbrengst niet de helft van wat de verkoopers nu zullen maken. Bracht de kieschheid niet mee de zaak in openbare zitting te behandelen De heer Hegse moge zeggen dat hy zich niet stoort aan de meening van het publiek, maar de voorzitter meent, dat de overheid zich zelf afbreekt als zij zulke daden doet. In het bewuste artikel wordt gedreigd met een aparte vergadering, maar daardoor moet Gemeentebelang zich niet laten afschrikken. Daarmede te dreigen vond de voorzitter van den heer Heyse al zeer zonderling. Hy toch it met kosten eu moeite door Gemeentebelang bij het publiek ingeleid en nu acht de heer De Vos het niet nobel, om, waar de vereeni ging nu eens niet onderschryft wat de heeren zeggen, met een aparte vergadering te dreigen; dat is niet liberaal. Daarna vroeg de voorzitter hoe de veree niging wensoht te handelen ten opzichte van de candidatuur van den heer VanDunné. Het bestuur is van meening dat Gemeentebelang moet medegaan met zyn protest en daarom is er in het bestuur over gesproken den heer Van Dunné candidaat te stellen in alle drie de districten. Er is een gerucht in omloop geweest, dat de heer Van Danné candidaat der anti-revolutionnairen zou zgn, wat door hem is tegengesproken. Een ander gerucht zegt dat de heer Van Dunné echter toch groote neigingen heeft naar die zij en, waar de veree niging daarvan niet zeker is, zou het stellen van zijn candidatuur in drie districten gevaar kunnen opleveren. Den heer Van Dunné is de vraag gesteld of, indien hy werd gekozen, bijv. voor het derde district, hy de candidatuur zou aannemen. Eerst minder stellig maar later stelliger heeft hij wensch te kennen gegeven, indien hy can didaat mocht worden gesteld, dit te doen zijn voor bet eerste district. WanDeer de heer Van Dunné zich voortaan niet meer in vrijzinnigen geest bewoog, zou er gevaar kunnen komen dat de raad om zou gaan. Daarvoor behoeft niet zooveel te ge beuren. Hierna deed de voorzitter de vraag of de heer Van Dunné zal gesteld worden in alle drie de districten of alleen in het eerste dis trict; er kan toch geen spraak van zyn óf de :er Van Dunné dient gesteld te worden. Da beer Van Karssen zeide, de houding, door den heer Van Dnnné aangenomen, niet af te keuren maar wel zijne «andidaatstelling. De heer Van Dunné heeft de redenen medegedeeld waarom hy geen lid van den raad wilde blyven. En als het hem ernst is met die reden, dan zou het verkeerd zyn hem af te vaardigen, want als niet gebroken wordt met de geheime vergaderingen, baD hy toch geen zitting nemen. De beer De Vos meende dat dit aan de kwestie zelve niets afdoet. Als de kiezers den heer Van Dunné afvaardigen, dan keuren zij daarmede af de groote macht, die de burge meester uitoefent. Als de burgemeester en de van den raad dan toch op dezelfd voortgaan, dan ligt de echuld niet by den heer Van Dunné. Er zullen tal van openbare en geoorloofde gesloten vergaderingen gehouden worden, waarbij beier Van Dunné kan medewerken. Naar het den voorzitter voorkwam, zou men hier minder verstandig handelen, indien men den heer Van Dunné geen candidaat stelde. In twee vergaderingen van Gemeentebelang is bestoten met het protest van den heer Van Dnnné mede te gaan waarom zou men dit nu nalaten Er wordt beweerd, dat de heer Van Dunné twee of drie plaatsen in de kerk heeft gehuurd maar niemand zal hein toch de vrijheid daartoe betwisten dat heeft met de verkiezing niets te maken. Wy zijn liberaal en willen ieder afvaardigen, onverschillig welke religie heeft, mits hy niet medewerkt tot handelingen in den raad die illiberaal zyn, dat hy alle dingen toetse aan het belang der gemeente. Biykt het later dat de heer Van Dunné niet liberaal handelt, dan kan men hem immers loslaten. De heer VanDunné heeft onlangs als 'tware geprotesteerd tegen een eandidaatstelling van antirevolutionnaire zijde; en het wyzen op neigingen naar dien kant is misschien wel spitsvondigheid uit de bron, die gaarne den heer Van Dunnézou spuien, wyihy het enfant terrible in den raad is. De voorzitter verklaarde echter de voorkeur te geven aan zoo'n enfant terrible boven de genen die den moed niet hebben om te weigeren een Bismarck, of wie ook als zoodanig in raad meesterschap uitoefent, te volgen door alles heen. Daarom dient Gemeentebelang heer Van Dunné te candideeren. De heer Fr. Boasson zou het inconsequent vinden, indien de heer Van Dunné geen can didatuur kreeg. Uit de eerste motie van deze vereeniging is duideHjk gebleken, dat de door hem aangenomen houding geapprecieerd werd en allerbelachelijkst zou het zyn, indien men hem nu liet vallen. Hy is er voor dat de heer Van Dunné gesteld wordt, onverschillig in welk district. De voorzitter vroeg nu of de vergadering wilde stemmen over de vraag, of de heer Van Duuné in de drie districten candidaat zal worden gesteld. De heer J. van Honte verklaarde zich eene candidatuur van den heer Van Dunné in alle districten. Hy zon, stel dat het waar is dat er gevaar kan zyn, dat de heer Van Dunné »eh by de anti-revolntionnairen zon willen scharen, hem juist in het derde district willen stellen. Dat is om en daar znllen de anti revolutionairen hem niet tegenwerken. De heer De Vos zeide, dat de heer Van Dunné, voor het eerste district zittende, liever dat zon blyven vertegenwoordigen en het onbe leefd zou achten dit te verlaten. De heer F. Boasson wees er op dat, wan neer men den heer Van Dnnné stelt in het tweede district, hij dan komt te staan tegen over den heer Heyse. De heer De Zeeuw verklaarde dat, als hij goed geïaformeerd is, de heer Van Dnnné volstrekt geen candidatuur verlangt tegenover den heer Heyse. De heer De Vos stelde in het licht dat de beer Van Dunné niet tegenover den heer Hegse wil gesteld worden als actie, maar ais protest-candidaat. Is later de keuze gedaan, dan kan de vraag gedaan worden of de heer Van Dunné zal optreden voor welk district i dan zal deze liever optreden voor het eerste. Hierna werd in stemming gebracht het voor stel van het bestuur, om den heer Van Duuló candidaat te stellen in de drie districten. Dit werd verworpen met 16 tegen 3 stemmen. Daarna was aan de orde het noemen van candidaten voor de aanstaande raadsverkiezing. De voorzitter zeide, dat hy geen reden vónd om de tot nu toe gevoerde besprekingen in besloten zitting te houden, maar vroeg of, waar het nu bespreking van candidaten gold, de vergadering met open of gesloten deuren wenschte te vergaderen. Hij zelf verklaarde zich voorstander van een openbare vergadering en zeide daar voor te zullen stemmen. De uitslag der stemming was dat zich 16 leden verklaarden voor openbare vergadering ea 3 voor gesloten. De heer De Vos wees er daarna op, dat reeds eenige malen altredende raadsleden in deze vergadering en bloc werden candidaat gesteld en by zon er geen bezwaar in zien dat ook hier te doen, na eerst eens nagegaan te hebb«.-a of werkeiyk het in hen gestelde vertrouwen verdienen. De schryver van het reeds meermalen be sproken hoofdartikel heeft daarin een middel trachten te vinden, om tweedracht te zaaien en om Gemeentebelang eeB duw te geven. De voorstanders van het protest willen niet onmiddeliyk zeggen dat de -raadsleden, die anders denken dan zij, onwaardig zyn om in den raad te zitten, maar gelooven eerder dat het grootste dee- dier leden de portie van het geval niet hebben iDgezien, daarvan geen uit voerige studie gemaakt hebben. WanDeer door de verkiezing van den heef Van Dunné diens protest gesteund wordt, dan mag de hoop gekoesterd worden, dat de andere raadsleden bij een zelfde geval meer de hand znllen houden aan de stellige bepalingen der wet. Daarom zou de voorzitter nu hunne houding niet zoo zwaar willen doen wegen. De voorzitter zon zeggen in het le district moet de heer Van Dunné gekozen worden. Den heer Brevet vindt hy ofschoon niet altyd zeer dikwyis iemand die zich tegen de overhearsching van bet dag. bestuur durft verzetten. 'Een groote reden om hem uiet als raadslid te willen missen. De heer Brevet is uit het liberale kamp voortgekomen en blgft de liberale politiek volgen, zoodat er, naar het den voorzitter voorkomt, geene redenen zyn om hem in het le district niet te herkiezen. Wat betreft den heer Heyse, kon de voor zitter diens candidatuur niet met ijver steunen* Niet uit rancune over het herbaaldeiyk bespro ken hoofdartikel, want dat ie, als gewooniyk in de pers, anonym, en vast Btaat natuurlijk niet dat de heer HegBe de schryver ervan is* maar omdat dit lid den voorzitter heeft teleur gesteld, wgl by zich niet getoond heeft een strgder voor openbaarheid te zyn. Vele leden van den raad hebben de pórt és van de zaak niet kunnen begrypen, omdat zy daarvoor de noodige kennis missen, doch dat mag niet gezegd worden van den heer Heyse. Wanneer hy weder gecandideerd wordt, moge dit een vingerwyzing voor hem wezen, om niet voort te gaan op den weg, dien hy thans heeft ingeslagen. Dan volgen de heeren Van der Harst en Gratama. Met den laatsten beginnende, zeide de voorzitter, dat hy alleen wenschte te her inneren, dat het aan mr Gratama te danken is dat er weer geen onrechtvaardigheid is ge voegd by de vele die reeds van het dagelgkscb bestuur zyn uitgegaan. Toen het dag. bestuur hardnekkig volhield dat het Balkengat moest verdwgneD, niettegen staande een firma te dezer stede, een steunpi laar van groote beteekenis, verklaarde dit niet te kunnen missen, is het den heer Gratama ge lukt dit gevaar af te wenden. Hy heef: zieh toen een onpartydig lid getoond en het is te verwachten dat, werd nog eens eene poging ran

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1