HIDMLBURHSCHE COURANT. N°. 126- 142s Jaargang Middelburg 30 Mei. 1899. Woensdag Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelbnrg 30 Mei 8 u. vm. 51 gr. 12 u. 61 gr. av. 4 u. 62 gr. F. Verw. zw. wind, licht bow. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. 31 Mei Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per rege Groote letters naar de plaats die s AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Zierikzee: A. C. de Mooij; te Tholen: W. A. van Niku wknhuijzen; te Terneuzen: M. de Jonge. Rechtvaardigheid en billijkheid. Wij hebben wel gedacht dat wij De Stan daard aan de zijde van Het Centrum zouden vinden inzake de lijkverbranding. Dit blad werpt ook nog een munt in bet zakje, maar het is met recht een duit, d. w. z. van weinig of geen waarde. Het is trouwens ook niet de hoofdredacteur, die de opmerking maakt hij zou wel logischer en juister zijn in zijne redeneering maar in het persoverzicht komt het volgende voor „Het Centrum ia ook door deze tegenspraak niet uit het veld geBlagen en dient de Mid delburg sche van antwoord. Misschien zullen de anti-revolntionnaire Zeeuwen met veel genoegen vernemen, dat men in de bureaux vau de Middelburgsche zoo veel gevoelt van de „eischen van rechtvaar digheid en billijkheid". Dat belooft misschien een bondgenoot in de schoolkwestie, tenzij men daar alleen rechtvaardigheid en billijk heid voor zichzelven eischt en deze schoone deugden voor de rest van de menschheid bui ten beoefening laat." Wij merken even op, dat Het Centrum tot heden het stilzwijgen bewaarde op onze weer legging, in ons nommer van Zaterdag, over „Lijkverbranding en Tolstoiïame"; en dat daar van De Standaard geen kennis heeft kunnen nemeD, toen zij het bovenstaande schreef. Te genover het pleidooi om aan het bezwaar van een Tolstoiïaan tegemoet te komen, klinkt het bovenstaande dan ook al heel zonderling; eD daaruit blijkt te meer hoe beide redeneeringen niet nit éen pen vloeiden. Wij houden ons dan ook overtuigd dat er onder de anti-revolutionnaire Zeeuwen velen zijn die logischer denken dan die pers-over zichtschrijver. Wij toch zijn ten opzichte van den school strijd een der eersten geweest die hebben mee gewerkt om te trachten aan de bezwaren der vrienden van het z.g. Christelijk onderwijs te gemoet te komen, door ook daaraan subsidie te verleenen. Maar jammer genoeg, heeft dit niet he gewenschte resultaat gehadmen is steeds meer en meer gaan eischen. En nu gaat de vergelijking van deze kwestie met die der lijk verbranding in het geheel niet op. Tegen het beginsel om dien „vrienden" vrijheid te laten scholen naar bun zin op t-; richten, is van liberale zijde nooit eenig be zwaar gemaakt; maar nu alleen die vrijheid gevraagd wordt door de voorstanders van ere matie, wil men aan dien eisch van rechtvaar digheid en billijkheid niet voldoen. Die voorstanders eischen volstrekt geen subsidie. Een wijziging in een wet, die hno veroorlooft hun lijk te doen behandelen zooal* zij dat wenschen, op eigen kosten of op die der familie, is al wat zij vrageB. Men moge nu, zooals Het Centrum, het ver branden „griezelig" noemen ons dunkt dat het heel wat akeliger is zijn lichaam ten prooi tc geven aan de wormenmaar dat is een kwes tie van. gevoel, van opvatting. Hier geldt het eenvoudig een eisch der vrijheid, die, naar onze meening, ook in deze in eere moet worden ge houden. Uit Het Vad. zien wij dat ook het antirevo lutionn&ue blad De Hollander een zelfde rede neering laat hooren als De Standaard. De redactie van het Haagsche blad merkt terecht op, dat dergelijke opmerkingen slechts de aan dacht van de hoofdzaak afleiden. En wij achten de collega's van Het Centrum te verstandig om zeiven niet te erkennen dat de hulp, welke hun op die wijze van die zijde wordt aangeboden, vrij onhandig is. D. to. z. onze eerste tegenspraak. Red. Tram Ylisslngen^Domburg. II. (Slot.) Aan de door het Departement van waterstaat enz. uitgegeven statistiek van het vervoer op de spoor- en tramwegen ontleent de commissie over 1897 de opbrengst per dag-kilometer, op verschillende lijnen varieerend van f 5.71 tot f 2.68s. De door haar aangenomen totaal-opbrengst van f 27.000 is gelijk aan f 2.37 per dag-kilometer. Verder wijst de commissie op eene bereke ning, door een bniteDlandschen vakman voor buitenland8che spoor- en tramwegen opgemaakt, om aan te toonen dat de opbrengst van f 19.891.50, door haar aangenomen, f 0.331.525 per trein-kilometer, alleszins recht van bestaan heeft. Verder becijfert de commissie de exploitatie onkosten per trein-kilometer bij verschillende in exploitatie zijnde ondernemingen, die zeer uit elkaar loopen en van f 0.19 tot f 0." bedragen, waardoor zij tot eeD gemiddeld cijfer komt van f 0.238. Daarop zegt de commissie: Het in ons adres en Memorie van Toelich ting aangegeven exploitatie-cijfer van f 0.32 per trein-kilomer is ons opgegeven door de Mij. tot Expl. van SS., die bij haar aanbod tot Exploitatie der lijn eene vergoeding vr»8gt van f 0 30 per trein-kilometer met de verplichting onzerzijds den weg te onderhouden, waarvoor f 0.02 per trein-kilometer werd gesteld. Stellen wij nu de mogelijke cijfers der ont vangsten tegenover die der vermoedelijke uit gaven, in trein-kilometer uitgedrukt, dan ver krijgen wij Ontvangst per trein-kilometer f 0.33uas, uit gaaf per trein-kilometer f 0.238, een mogelijk saldo van f 0.093iïS per trein-kilometer gevend, een cijfer, groot genoeg om zelfs bij eene min dere ontvangst of hoogere uitgaven ons en, naar wij vertrouwen, ook Uwe Vergadering de overtuiging van de levensvatbaarheid van ons project te levereD. Verder bestrijdt de commissie door aanvoe ring van verschillende voorbeelden dat de toegezegde subsidies ad f 1630, van slechte matige belangstelling blijk geven en de aan merkingen, die op de berekening der kosten gemaakt zijn. Met betrekking tot den geopperden twijfel aan het isolement van Zoutelande, Westkapelle en Domburg zegt de commissie Als een dorp 2l/s tot 3 uur gaans van een spoor- of bootstation is verwijderd, dan is het toch zeker geïsoleerd. Als een dorp geene enkele geregelde omni bus- of andere verbinding met spoor of boot heett, die 21/» a 3 uur gaans daarvan verwij derd zijD, dan is het toch zeker geïsoleerd. Als meerdere dorpen onder deze omstandig heden verkeeren (Biggekerke, Zoutelande, West kapelle, Aagtekerke en 's winters Domburg), dan is de streek, waarin die dorpen liggen, toch zeker geïsoleerd. Het advies zegt van neen, en waarom niet omdat Walcheren, waartoe deze streek behoort, door Viissingen via Middelburg aan het spoor wegnet is aangesloten. Deze redeneering van het advies is ons duister en gaat alleen op als men onder Wal cheren verstaat Middelburg en Viissingen. 't Lijkt ironie, het beweren, dat de bevolking van Biggekerke, Zoutelande, Westkapelle, Aagte kerke en Domburg niet geïsoleerd leeft, niet verstoken is van goede, snelle en goedkoope vervoermiddelen, daaraan ook geen behoefte heeft, omdatViissingen en Middelburg aan het spoorwegnet verbonden zijn, gelijk het advies zegt. Onze cijfers betreffende de kosten van ver voer zijn toch welsprekend genoeg. In welke streek van de geheele provincie Zeeland worden even hooge vervoerkosten betaald? 't Is waar, de vervoerkosten naar Middel burg zijn iets lager voor enkele gemeenten dan naar Viissingen, maar ook deze kosten zijn toch nog zoo hoog, dat zij den landbouw buitengewoon drukken. Niet de groote land eigenaren, maar de bewoners van de streek, waardoor de tram geprojecteerd i», zijn het, die wij nit hun isolement willen trachten te verlosson. 't Zijn bijna allen landbouwers, die slechts kleine bedrijven exploiteeren en geen eigen trekkrachten bezitteö. Ten slotte zegt de commissie, wat de geko zen richting betreft Als clou is in het rapport nog opgenomen een plan van eene tramwegverbinding van Vlissingen—Station over Koudekérke, Bigge kerke, Aagtekerke met Domburg. De ont werper denkt zich een badtram naar Domburg en wil dezen voeden door het verkeer der be woners en badgasten van Domburg en der be woners van Koudekerke, Biggekerke, Melis, kerke en Aagtekerke. De aangewezen weg is in rechte lijn de kortste verbinding Domburg Vli.ssiDgen—Station, en dit is zijne eenige ver dienste. Het project van dien weg is echter zoo speculatie! en voorziet zoo weinig in de behoefte van de Streek, dat alleen oppositie quand même dit plan tegenover het onze kan stellen. Wij beweren, dat de toekomst van Walcheren ligt in de door ons project te exploiteeren Zuidwestelijke Btreek. Ons doel kan dus niet zijn de kortste verbinding van de badplaats Domburg met het spoor. Wij stelden op den voorgrond landbouw en verbonden daaraan de verdere belangen der Btreek, en Diemand kan tegenspreken, dat de landbouw en de streek enorm zullen profiteeren van het door ons geprojecteerd vervoermiddel. Ons wordt toegegeven, dat de tramlijn op zichzelf wellicht als nuttig en gewenscht is te beschouwen, dat de landbouwer er van profi teeren zal, maar als fout wordt opgemerkt, dat onze tram is ontworpen langs de duinen en zeedijken. Binnen de rayon van invloed van onze tram vallen de bebouwde kommen van Koudekerke, Biggekerke, Zoutelande, Westkapelle, Aagte kerke, Domburg en Viissingen. Tal van zandwegen en enkele klei- en straat wegen voeren van bovengenoemde dorpen naar de dninen. Tegenover ons project wordt er een gesteld, 't welk over Koudekerke, Biggekerke en Aagte kerke naar Domburg gaat en Viissingen, Zou telande, Westkapelle, met al de landbouw-, industrie-, polder-, dnin- en stedelijke belangen, links laat liggen om zoo spoedig mogelijk de badgasten naar Domburg te brengen. De ontwerper heeft zich niet afgevraagd, of wellicht door eenen omweg meerdere belangen gebaat zouden worden en daardoor de levensvatbaar heid meer verzekerd zijn. Ons is het niet mogelijk de richting van ods project te veranderen: Door opgave der hooge vervoerkosten. Door opgave van den aard der thans ver bouwde veldvruchten. Door het wijzen op de weinige welvaart van de streek. Door het wijzen op het doel hetwelk wij En verder door do overwegingen: dat ons project i.mvat eene verbinding van de aanlegplaats der mailsteamers, der provin ciale booten, der pleiziervaartuigen, het station van den Staatsspoorweg, het kanaal door Walcheren en de binnenhaven met: Den tram naar Middelburg. De stad Vlissin gen. Het strand en badhotel te Viissingen. Het gehucht Zwanenburg. Het dorp Koude kerke, 't welk met 5 zandwegen op de duinen uitkomt. Het dorp Biggekerke met drie goede wegen naar de duinen. St Janskerke en Meliskerke die, of langs den grindweg naar Zoutelande of langs den Zwaanweg, naar de duinen kunnen komen. Het. dorp Zoutelande. Tusschen Zoutelande en Westkapelle: Den Molenweg; den Houtenbnrgschen weg (Boude- wijnskerke). Den Groenenweg; den A. de Buckweg. Den Bondewijnkerkschen weg; alle op do duinen uitkomende. Het dorp West kapelle: Poppekerke met goede verbinding op Westkapelle. Van Westkapelle naar Domburg. Den Noordweg, den Hoogen weg, den Schoonen weg, den Westweg, den Krommen weg, den Domburgscben- en den Roosjesweg, bijna alle uitkomende op Aagtekerke; het dorp en de badplaats Domburg en den straatweg naar Oostkapelle. Op onze lijn komen uit 32 wegen en tal vaD kerkpaden. Dat in deze dorpen (Koudekerke niet mede- gerekend) heden worden verbouwd 75.309 H. L. landbouwproducten a 70,Kg. per H. L. 5.271.630 Kg., terwijl de veestapel dezer dorpen 2950 stuks bedraagt; dat, behalve Meliskerke, alle bewoners der streek de wisselplaatsen kunnen bereiken zon der eenen tol te passeeren. Wel zijn heden ten dage de genoemde wegen geen kunstwegen, maar, dwars door den polder gaande, vindt men die ook niet, en zeker zal het niet lang duren of alle dorpen, het belang van den tram voor hunne bewoners erkennende, znllen de wegen verbeteren en onderhouden. Evengoed als heden de boer mot paard en wagen deD weg naar de duinen vindt en kent om zand te halen, zal bij later zijne producten ter ver dere verzending daarheen brengen dat de groenten- en veld vrucht-verbouwen de bevolking (in 1895 zijn alleen van Westkapelle vervoerd 3000 H. L. boon8n) eene nieuwe toe komst tegemoet kan gaan door het verkrijgen van eene snelle verbinding met stad, boot en spoor dat de veehoudende bevolking (de t ding van bouw tot weiland is 1612) door onzen tram een snel en goedkoop vervoer middel voor hare melk verkrijgt; dat langs de duinen zich bevindt de prise d'Eau der Vlissingsche Duinwaterleiding, welke maatschappij waarborgt een vervoer van 500 000 Kg. kolen dat het dijk- en duin-onderhoudsmateriaal thans per tjalk of per paard en wagen aange voerd wordt en de tram zeker een belangrijk deel van dit vervoer tot zich zal trekken dat de dagen dat eenig dijkwerk wegens slecht weer niet in orde gebracht kan worden, voorby zullen zijn; dat de prijzen der verschillende benoodigd- heden op de dorpen door de lagere kosten van vervoer goedkooper zullen worden, bv. van steenkolen dat per jaar 1500 kolenwerkers, die nu in VlisBiDgen in krotten overnachten, 's morgens van Westkapelle naar Viissingen kunnen reizen en 's avonds weder huiswaarts keeren; dat aansluiting van den tram te Viissingen, aan spoor en water, allen die bouw- of andere materialen van elders moeten aanvoeren onaf hankelijk zal maken van weer of wind; dat zelfs een buitenlandsch Ingenieur in zijn werk „Das Wasserwesen der Provinz Zeeland", zegt op pag. 216 unter Hötten und Bulmen, sprekende over de losplaats te Westkapelle, die indertijd (1858) voor de som van t 35.000 aargesteld„Für den Fall, das dieser Punkt sich einst als nicht mehr wiederstandfühig erweisen snllte, hat man für die Zukunft schon an die Anlage eines kleinen Haf ens gedacht auch mag alsdann vielleicht cine Kleinbahn ton Viissingen nach Westkapelle führen die Zufuhr der Materialen mit Landfuhrwerk würde sehr hohe kosten verursachen dat de mosselzaad- en schelpvisscherij van onze lijn zullen profiteeren dat dus alle belangen van de streek door ons project gebaat znllen worden dat dit echter niet het geval is met de in het advies aangegeveDe route van den badtram naar Domburg. Daarom blijf bij ons de overtuiging gevestigd, dat de door ons gekozen richtiDg de eenige is, die aan de streek in het algemeen en aan den landbouw in het bijzonder ten goede zal komen en tevens door behartiging aller belangen de meeste kans biedt de onderneming levensvat baar te doen zijn. Redenen waarom wy u verzoeken bij de be handeling van het voorstel van de meerder heid van het Gedeputeerd college te overwegen dat ons verzoek om subsidie niet is gedaan ter bevordering uitsluitend van een lokaal belang dat bevordering der welvaart van een be langrijk deel van Walcheren is een provinciaal en algemeen belang dat niet winstbejag ons deed besluiten uwe hulp in te roepen met ons. de streek te helpen, maar dat voor u ligt eene ernstige aanvrage van mannen, die de streek en bare bevolking liefhebben, van mannen die tot u komen met. een aanbod de streek tot meerdere welvaart, ontwikkeling en bloei te brengenvan mannen, die, trots de beraming van te zyn eene zich noemende commissieheden reeds bijeenbrachten f 150 0C0 en daarmede den ernst van hunne bedoelingen bewezen. Welke overwegingen uwe vergadering, naar wq vertrouwen, er toe zullen leiden de pogin gen om de streek, de provincie tot meerderen bloei en welvaart te brengen met alle kracht te Bteunen en op onze aanvrage goedgunstig te beschikken. BENOEMINUEfll MZ. By kon. besluit: is aan den heer mr W. Torekens, gouver neur van Suriname, op zyn verzoek, met ingang van den dag waarop by de kolonie zal verlaten, tot herstel van gezondheid, een bui tengewoon verlof verleend voor den tyd van zes maanden; en is de met verlof hier te lande aanwezige kapitein der infanterie van het leger in N.-I. A. van Heeckeren, ter zake van lichaams gebreken, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. V redes-conferentie. Zondag namiddag heeft de president der Vredes-conferentie, de heer De Staal, mevrouw Waszklewicz-van Schilfgaarde ten gehoore ont vangen die hem, mede uit naam van het hoofd comité voor de Vredes-manitestitie de ver kleinde reproductie van het adres van het Nederlandsche volk aan den Czaar heeft aan- teufel;en The Washington Post, marscb,Sousa. De uitvoering begint te zeven uren. Hr Ms kanonneerboot Das, commandant de luit. ter zee late kl. Coenen, bracht heden morgen een kort bezoek aan Middelburg. Zij kwam van Viissingen en vertrok, na een oponthond van eenige minuten, naar Veere, vanwaar zy binnendoor naar Hellevoetsluis voer. Het tjalkschip Vrouw Cornelia, schipper A. de Brutjn, van Terneuzen geladen met steen voor de kade te Veere, is heden nacht in die kade gezonken. Persoonlijke ongelukken had den niet plaats. Daar de kade droog loopt, is het schip, dat verzekerd is, met laag water gemakkelijk te bereiken. Omtrent het ernstig ongeval, dat, zooals in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer nog is meegedeeld, Maandag middag te Goes plaats had, meldt de G. Crt. het volgende Toen twee met dakpaunen geladen wagens van den landbouwer S. uit den Wilhelminapolfar het station alhier verlieten, sloegen de paarden van den achtersten wagen door het rammelen der pannen op hol en reden onder het voorby- snellen den voorsten wagen aan, waardoor da 21jarige J. D., van Nisse, die op den achtersten wagen zat, door den schok daaraf werd ge worpen, voor de wielen op den grond viel en zoodanig over het midden van het lijf werd gereden, dat de dood onmiddeliyk volgde. Het ïyk werd in de wachtkamer gebracht, vanwaar het naar het gasthuis werd vervoerd. Bij het Maandag te Utrecht gehouden examen voor klerk-telegrafist 3e kl. by de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoor wegen slaagde o. a. de heer P. H. Fransen, tbans surnumerair op het statiou Kruiningen- I e r s e k e. Maandag middag bad te W e m o 1 d i n g e, op de grens van den Wilhelminayoldor en de Breede Watering bewesten Ietseke, tegenover het stoomgemaal van Kattendyke een oever- afschuiving plaats over een lengte van 350 M. en een breedte van omstreeks 100 M., ong-. veer 200 M. uit den wal. De afschuiving is waarschijnlijk veroorzaakt door den aanhou denden Noordenwind. Z. E. zeide onder anderen, dat de verschil lende manifestaties, ook de internationale vrouwen-demonstratie, er veel toe hadden bij gedragen sommige gouvernementen minder sceptisch te stemmen. UIT STAD EN PROVINCIE. Bij kon. besluit is aan den eervol ont slagen opzichter der verlichting, lste gezag voerder aan boord van 'argks lichtschip Schouwenbank, L. A. Willemse, toegekend een pensioen van f 468 'sjaars. Vrijdag avond zalj hetmuziekkorps der dd. schutterij te Middelburg op het Mo lenwater uitvoeren het volgende programma Entre Camarades, marsch, Faust,Ouverture Militaire, Canivez; Ungarischer Tanz (arr. Morks) Brahms; Fantasie nit Coppelia, ballet de Delibes, Morks Jubelouverture, Bach Barn Dance, GodfreyEspana, concertwalzer, Wald- Mevr. J. C. v. d. Lek de Clercq te Zierikzee is op de houdententoonstelliog te Groningen, alwaar zij 10 foxterriers had ingezonden, bekroond met d?n eereprijs, een gouden medaill*, uitgeloofd door de stad Groningen. Gedurende de vorige week werden van Bruinisse verzonden 350 ton mosselen en verkocht ad f 2 a f 1.50 per ten in BelgiS (Antwerpen, Mecbelen en Brussel). De aanvoer van mosselzaad bedroeg 300 ton van de Zuiderzee. Bg de stemming voor een lid van den raad te Tholen waren Maandag uitgebracht 346 geldige stemmen. Daarvan verkregen de heeren C. A. H. Wagtho er 152, B. A. Overman 66, A. Holle-* stelle 56 en W. Moelser 49. Er moet dus eene herstemming plaats heb* ben tusschen de heeren Wagtho en Overman. Uit Koewacht schrijft men ons Zooals in het vorig nommer in 't kort ge* meld is, werd Maandagmiddag door de Belgi* sche en Nederlandsche politie ten dei de male uit den bekenden put een baal boven gehaald* bevattende de nog ontbrekende kleedingstuk-" ken der vermoorde vrouw, een taschje, waarin twee fleschjes met haarzalf en ean mit eau de cologne, een stukgebroken parapluie, twee omslagdoeken, een die de vrouw geregeld droeg en een nieuwen, pas gekocht'op de markt te St Nicolaas, benevens vijf steeneu, weder geheel overeenkomstig aan die, in de vorige balen ge vonden. De kleedecen en andere voorwerpec zijn Maandag nog naar Gent vervoerd. Vrouw Hack schijnt dus stellig niet het. plan gehad te hebben om haar huis voor goed tor verlaten, daar ze een omslagdoek kocht; <n aij is waarschijnlijk geheel te goeder trouw met don verdachte mee geloopen naar een of andere plaats, wellicht naar zijn woniDg, of de ver- moedeiyke dader van den moord heeft geweld gebruikt om de vrouw te beletten naar huis te gaan. Het door ons aan de Petit Bleu ontleende bericht omtrent de stranding van de Trsa, moet, naar men ons uit Terneuzen m>rliit, op eene vergissing berusten, wijl de waar nemers van het loodswezen aldaar daarvan niets hebben bespeurd. ONDERWIJS. Aan de Universiteit te Leiden is Maan dag bevorderd tot doctor in de rechtsweten schap op Stellingen, de heer B. J. Verbey* geb. te Middelburg.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1