MIDDELRURGSCHE COURANT. 142° Jaargang 1899» Zaterdag 20 Mei. Middelburg 19 Mei. N°. 118- Deze courant "verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 19 Mei 8 u. vm, 57 gr. 12 u. GO gr. »V. 4 u. 63 gr. F. Verw. mat. t. kr Z. wind.,baw.,rog. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel moer nS conf p"-lames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te Zierikzee: A. C. de Mooij; te Tholen: W. Ai vak Niïüwenhuijzen; le Terneuzen: M. de Jonge. Maandag a., tweeden Pinksterdag, verschijnt de Middelburgse!»e courant niet. Vredes-conferenlie. Het was ons niet mogelijk de Donderdag omtrent de opening dier conferentie ons ge zonden telegraphische berichten volledig in alle edities van ons vorig nommer op te nemen. Wij dienen daarom nog een en ander te herhalen of ter aanvulling van het reeds melde meê te deelen. Tegen twee uren was de zaal, waarin de conferentie is gehouden, goed gevuld. De gedelegeerden werden op het Muis ten Bosch ontvangen door den intendant der pa leizen, jbr Hoeuffc, die namenB H. M. de Ko ningin de honneurs waarnam. Te kwart over tweeën nam de minister van buitenlandsche zaken mr W. H. de Beaufort zijne plaats in en hield zijn rede, die in het Franseh word uitgesproken en in haar geheel aldus lvidde: „Uit naam van H. M. mijn doorluchtige Souvereir.o heb ik de eer u welkom te heeten en van daze plaats mijn gavoeleu van diepen eerbied en levendige erkentelijkheid te uiten, ten opzichte van Z. M den Keizer aller Russen, die, door 's Gravenhage als zetel van de Vredes conferentie aan te wijzen, een groote eer aaD ons land heeft bewezen. Z. M. do Keizer aller Russen heeft door bet edel initiatief te nemen dat door de geheele beschaafde wereld is toegejuicht, den wenscb willen verwezenlijken, door een van zijn be roemdste voorgangers, keizer Alexander I, uit gesproken, namelijk om alle vorsten en volkeren van Europa onder elkander tot overeenstem ming te doen komen om als broeders saam te leven, door elkander in hunne wederzijdsche behoeften hulp te verleenen. Bezield door die edele tradities van zijn verheven voorvader, heeft Z. M. aan alle regeeringen, wier vertegen woordigers hier bijeen zijn, de samenkomst voorgesteld van eene conferentie, die tot roeping heeft de middelen na te Bporen om een ei te maken aan de voortdurende wapeningen en om onheilen te voorkomen, die de gebeele wereld bedreigen. De dag van bijeenko van die conferentie zal ongetwijfeld een dier dagen zijn, die van beteekenis zijn in de ge achiedenis van de eeuw welke ten einde spoedt hg valt samen met het feest, dat al de onder danen van Z. M. als een nationalen feestdag vieren; en terwijl ik mij uit het diepst van mijn hart aansluit bij al de wenschen voor bet geluk van den machtigen Souverein, zal ik mij veroorlooven de tolk te zijn van de wenscheD van de gebeele beschaafde wereld door de hoop uit te spreken, dat Z. M., de verwezenlijking ziende van zijne edelaardige plannen, dank zij de pogingen van deze conferentie, in de toe komst dezen dag als een van de gelukkigste dagen zijner regeering zal mogen beschouwen. „Hare Majesteit, mijne doorluchtige Souve reine, doordrongen van dezelfde gevoelens, die Z. M. den Keizer aller Rassen hebben bezield, heeft bet schoonste historische monument, dat zij bezit, ter beschikking van deze conferentie willen stellen. De zaal, waarin ge u bevindt, Het Huis ten Bosch. i. Er zijn gebouwen, die hun wijding krijger door gebeurtenissen, welke er hebban plaats ge bad. Er zijn ook gebouwen, die van te vorei. wijding geven aan gebeurtenissen,welke er plaats zullen grijpen. Zulk een gebouw ia het Buis Ten Bosch, Want men kan zich geen stiller plek in hei rustige bosch denken, dan het paleis, dai tevenB een traditie is van kalmte, rusten vrede. De natuur en de geschiedenis hebben h-'i beide aangewezen als de plaats, waar de con ferentie voor den Vrede moest worden ge houden. De natuur want van welke zijde men het Huis Ten Bosch nadert, imponeert de vredige rust, die er statig hangt. Van het Haagsche Bosch kan men het be reiken door halfduistere lanen, waar hoog de takken plafonds van Meigroen reiken, tot over het oude huis en zijn voorplein het licht breed en onbelemmerd invalt, als iu een gewijde plaats iu het woud. Aan den anderen kant nadert men langs het Bezuidenhout, Btraat van modernen aan leg, die by het laatste, nog pas gebouwde huis, roode steentjes met witte banden, als uit een Dit opstel ontleenen wij aan bet Han delsblad. ersisrd door de beste kunstenaars van de zeventiende eeuw, is gesticht door de weduwe van prins Frcderik Hendrik, ter eerc van de n igedachfenis van haar edelen gemaal. Onder de allegorische groepen en figuren, die ge bier zult kunnen bewonderen, is er een, die betrek king heeft op den Westfaalscben Vrede en die zeer in 't bijzonder uwe aandacht verdient. Hrt is die welke zich bevindt boven de ingangs deur tot deze zaal, waarop gij den Vrede ziet, deze zaal binnentredende om den tempel van Janus te sluiten. Ik hoop, Mgteheeren, dat deze schoone allegorie een goed voorteeken moge zijn voor uwe werkzaamheden en dat gij, na die volbracht te hebben, zult kunnen zeg gen dat de Vrede, dien de Kunst in deze zaal liet binnentreden, daaruit heengegaan is om zijne weldaden over de gebeele menschheid te verspreiden." Met groote aandacht cn belangstelling werd deze rede gevolgd. Hierna werd, op voorstel van denzelfden minister, onder algemeens instemming, besloten het bekende telegram aan den Czaar te zenden, waarin Z. M. geluk gewenscht wordt met zijn j iardag en hem verzekerd, dat de conferentie met oprecht verlangen wenscht sam^n te wer ken tot vervulling van het groote en edele «erk, waartoe de Czaar het initiatief nam. Op uitnoodiging der conferentie aanvaardde vervolgens de heer De Staal het voorzitterschap. (Jij hield eene toespraak, waarin hij dankte voor de gevoelens, uitgesproken door mr De Beanfort eD de welwillende bejegening, die zij bij de vergadering hadden gevonden. Heeft de Czaar het initiatief genomen, aan H. M. de Koningin der Nederlanden komt de eer toe die gedachte te hebben helpen verwezenlijken en aan Hare Majesteit bracht hij hulde en er kentelijkheid. Hij verwachtte, dat in deze kalme omgeving de conferentie nuttig werkzaam zou zijn. Dij wees op de Bchoone eigenschappen van het Nederlandscbe volkskarakter: vaderlands liefde, wilskracht en geduld, en op de groote rol, die Nederland vroeger gespeeld had in oplossing van politieke vraagstukken. Ten slotte dankte hg mr De Beanfort, dat deze hem het presidium had willen afstaan en aam het aanbod aan als vertegenwoordiger van den Czaar onder dankbetuiging. Hij zou alles in het werk stellen, om do beraadslagin gen te doen slagen. Daarna werd besloten een telegram van hulde en dank aan H. M. de Koningin te brengen. In dat telegram worden de beste wenscben geuit voor H. M. en dank gebracht voor haar gastvrijheid in deze bewoordingen: Réunis pour la première fois dans le beau chdteau du Bois, les membres de la Conféretice s'empressent de déposer leurs mei!leurs voeux aux pieds de Votre Majeslê, en La priant d'agrêer Vhommage de toute leur gratitude pour Vhospitalité que Vous avez si gracieusement Madame, daigné leur offrir. Le Président De Staal. De conferentie benoemde vervolgens den minister De Beaufort tot eere-voorzitter. Zij be sloot de beraadslagingen geheim te houden en Zaterdag te elf uren opnieuw bijeen te komen. In de omgeving van het Huis Ten Bosch was het tot kort voor de opening der confe rentie even kalm als altoos. Slechts de af gesloten hekken aan de boschzijde en aan den blokkendoos, in-eanB overgaat in een rustiek weggetje met dezelfde knoestige kronkeltjes als van de enkele wilgen aan weerskanten in den graszoom. Daar tnssehen door spreidt zich naar rechts het Hollandscbe landschap ver uit, in een kaatsing van jong groen en de lucht effen daar boven, alles in twee hoofdkleuren. Groen- genuanceerd de uitgestrekte wei, blauw-grijzend horizon en lucht; in dezelfde egale kleur twee neuswijze torentjes en een molen, die iets krachtiger vooruit komt tegen de wolkige lijn van wattig laaghout met drie, vier dotjes van even-öpstekende boomeu. Daarop-uit ziet het oude paleis, dat bruint achter een nog schrale eikenrif, met kaal de takken omhoog-geborsteld, de stammen soldaat achtig in het gelid, twee aan twee, stijf al" na een commando, sfsm na stam, alle even recht tot een bruine groczeling van schildwach ten in de verte. Doch is aan deze zijde het uitzicht als een mooi kijkje uit zoovele deftige patricier-buiten- huizen, die zich Weizicht noemden, aan den anderen kant is het bosch. Het groote leega plein en de voorgevel liggen als in een wak, waarin het licht met brutale glanzing invalt. De gevel is niet mooigrauw-wit-gepleisterd het middenstuk laag en onaanzienlijk onder het pannen dakde beide vleugels van bruinen steen met plompe vensters er in gezet. De eenvoud is te stemmig, de kleur te triest; kant van het B-?zuidenhont getuigden van iets bijzonders. Schildwachten staan daar op wacht en bij alk rijtuig, dat binnen de afsluiting komt, worden de hekken door den militairen sleutelbewaarder geopend. Een breeda looper is op den hoofdtrap gelegd. De militaire wielrijders, die den dienst on derhouden met de stad, staan op het voor plein gereed brieven of telegrammen naar Dan Haag te brengen. In het gebouw zijn de boden van verschillende departementen inge deeld om diensten te bewijzen. Zoowel door het booficomitó voor de Yre desmanifestatie, als door het Haagsche sub comité voor de Vredesroauifestatie en het hoofdbestuur van den Algcmeencn Nederland •'eken Vredebond ziju brieven van welkom en üdhaesiebetuiging aan de conferentie verzonden. In Den Haag werd ter cere der conference zeer drnk gevlagd. DE HEER P. L. TAK, LID DER SOCIAAL DEMOCRATISCHE ARBEIDERSPARTIJ. In verband met de toetreding van den beer Tak tot die partij, schrijft De Sociaal Democraat Wie getrouw de pers van den dag heeft gevolgd, wist, dat. de heer Tak in De Kroniek reeds geruimen tijd het doen en laten van de partij met instemming volgde, zonder zich daarom bij ons aan te sluiten. Een zoo nauw geestverwant fchtor, die zich in het openbaar laven doet gelden, ban op den duur niet builen de denr blijven het 8leisel van begunstigers heeft de S. D. A. P. aan kerkelijke en voor wereldlijke arbeidersverenigingen gelaten het lot van onze meest welwillende vrienden, indien zij niet met ons willen strijden en lijden, is op zijn gunstigst dat zij tot onvruchtbaarheid zijn gedoemd. Duidelijk bleek dit op ons jongste congies, waar tot schade voor do zaak de ken nis van dezen, in gemeentezaken doorkneden "chnjver, wegens zijn niet-Hd zijn van de partij, ook zijn voorlichting met name by het. ontwer pen en vaststellen van het gemeenteprogram moest worden gemist. Wij verheugen ons, dat de heer Tak dit erkent, en door zijn aansluiting zorgt, dat zijn arbeid, die toch voor verreweg het grootste gedeelte gewijd is aan de arbeidersbeweging, haar ook inderdaad ten goede zal komen. EERSTE KAMER. De Kamer nam wij deelden het nog mee in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer Donderdag de Indische mijnwet aan met 26 tegen 18 stemmen. Tegen stemden de heeren Van Pallandt, Magnée, V. d. Does, Pgnacker Hordgk, HeiD, Fransen v. d. Putte, Sassen, Alberda, Godin de Beaufort, Schimmelpenninck v. d. Oye, Reekers, Brantsen, Bergmann, Prins, V. d. Biesen,Viruly, Mei vil v. Lijnden, en Merckelbach. Zonder debat of stemming worden aangeno men de wetsontwerpen betreffendewijziging der Indische begrooting voor 1899nadere regeling van het Curagaosclie muntwezen en bepalingen tot wering van de San José- of schildluis. BMÜEMIA WLI* EflTZ. By kon. besluit zijn benoemd by het wapen der art., bg het 2de reg. veld-art., tot lste-luit. de 2de-luit. E. W. J. Groen, van het korps, en bij het 3de reg. vest.-art., tot kapitein de lste- luit. W. A. C. Whitlau, van het 4dereg. vest.- art., gedet. bij bet dep. van oorlog. alleen het bordes, waarheen breeds tredeD voeren, imponeert door zijn statie. En toch hoe stemt dit oude paleis, in de lichte plek van het hooge bosch, door zijn vrede, zijn rust, zijn ernst, zijn gewijdheid, die melancholiek maken, zooals alles, wat oud cn eenzaam staat, bedroeft. Het ia een weemoed wanneer men kijkt, over het doode plein naar het slapende onde huis het huis in het bosch, dat met de wijde oogon het bosch instaart, waar het kleurt van het jonge voorjaar. Ea dit is voor ons de charme van het Huis Ten Bosch de onuitsprekelijke vreedzaamheid die nit de vensters over bet verlaten voorplein staart in het eeuwig feestend jonge boscb Een impressie van rust en vrede Doch ook de geschiedenis schijnt hot Huis Ten Bosch aan te wijzon als de plaats, waai reeds van te voren da wijding gaspreid is var den vrede. Het waren de laatste krijgsjaren van den Tachtig-jarigen oorlog. Amalia van Solms wenschto een buitenver- blgf te bezitten in de buurt van Den Haag. Zy koos daartoe een plek in het aangrenzende Haagsche Bosch, dat toen .nog half wildernis, half moeras was. De vorstin gaf zelf de plan nen aan en had talrijke besprekingen met den grooten bouwmeester uit dien tijd, Van Cam- pen, waarna de ontwerpen ter goedkeuring aan Ingevolge kon. besluit van 18 dezer no 28 wordt de kapiteir.-luit. ter zee J. B. Snetblage, commandant van Hr. Ma. korvet Sommelsdijk en als zoodanig tevens stations-commandant der zeemacht in West-Indië, eervol van het Ihans door h- m gevoe:da bevel ontheven, en dat bevel opgedragen aan den kapitein luitenant tpr zee W. J. de Bruyne, thans eerste-officier aan boord van Hr. Ms. pantserdekscbjp Zeeland een en ander met den tweeden dag na aau- komst van dit paotserdekscbip te Curagio. UIT STAD EN PROVINCIE. Donderdagavond vergaderden in een der lokalen van de sociëteit De Vergenoeging alhier, de leden der afd. Middelburg van de Vereeniging tot bev. van fabricks- cn hand- iperksfiijverhcid in Nederland. De voorzitter, de heer Herman Snijder", doolde mede, dat de heer M. G. Boa-sou de benoeming tot lid van het bestuur heeft aan genomen en dat de heer D. G. Kiöber Jr. als penningmeester zal optreden. Verder gaf de voorzitter kennis dat hef in de vorige bijeenkomst behandeld rapport in zake de spoorwegen aan het hoofdbestuur ie verzonden. Daarna was aan de orde het opmaken van eene aanbeveling van twee personen voor Jid van het hoofdbestuur van wege deze afdeeling, wegens het aftreden van den heer mr E. Fok ker. Daze is als voorzitter van het hoofdbestuur wel herkiesbaar, docb beeft opgehouden lid ■Ier afdeeling te zijn, wegens vertrek naar Den FTaag. Op de aanbeveling werden geplaatst de heeren C. Boudewijnse en P. Pulet. Al8 p'aatsvervangend lid werden aanbevolen de heeren Herin. Snijders (aftr.) en D. G. Kiöber jr. Vervolgens had nog eene nadere bespreking plaats over de ponten van beschrijving voor de algemeene vergadering. De heer C. Boudewijnse stelde een vrasg- punt voor betreffende de veiligheidswet. Deze bepaalt, dat het hoofd of de bestuur der van eene fabriek moet zorgen, dat zijne inrichting voldoet aan de eiscben, die by al- gemeenen maatregel van bestuur kunnen ge steld worden ten aanzien van o. a. het voor komen van brand. De veiligheidswet bepaalt tevens, dat het toezicht op hare naleving wordt opgedragen aan de inspecteurs van den arbeid, aan welke inspecteurs ook wordt overgelaten de bouw plannen te beoordeelen bij oprichting of uit breiding van fabrieken. Niettegenstaande de wet dus ten opzichte van brandgevaar iu fabrieken eene voldoende controle instelt en de personen aanwyst, die te dien aanzien bevoegd zijn te oordeelen en voor schriften te geven, oefent de plaatselijke brand weer, althans in sommige gemeenten, een zelfde gezag uit. Ia behoud van een dergelijke toestand ge- wenscht? Zoo niet, zou het dan niet beter zijn, dat de beoordeeling of brandgevaar in fabrie ken aanwezig is (of zal zyn) geheel wordt overgelaten aan de inspecteurs van den arbeid? De vergadering besloot dit punt met rap port in te zenden ter behandeling op de alge meene vergadering. In de Donderdagavond door den Christelijken Volksbond a 1 h i e r, in de voor-kegelzaal der prins Frederik Hendrik werden voorgelegd, die toen in Vlaanderen streed. Wij welen nit een brief van diens secretaris, Constantiji) Hnygeus, den vader van den beroemd.*-,- Christiaan Huygene, dat de Prim wenschte, dat het huis op meer bescheiden schaal zou worden gebouwd en dat de vestibule, op h«t ontwerp voorkomende, zou vervallen. Doch overigens gaf hij zijn echtgeuoote geheel haar zin. Den 2ien September 1615 werd de eerste steen van het Huis Ten Bosch gelegd door de koningin van Buheme en viug de welbekend.- architect Peter Post aan met de nitvo< r.rig van Van Campeo's plannen. Aan dezljvl ug.-l werd eerst Uier begoincn. De tuinen werdo:. in Le Nórre-stijl aangelegd met Leggen c-i struiken, naar den smaak dier dagen gesnoeid. Docb do latere modes hebben dit alles «e»i gewijzigd, toon koningin Sophie, die hljzondci gesteld was op het buiteuverbiyf, i i «Heci wanneer zij ur 's zomers woonde doch ook 's winters, wanneer zij een kort bezoek bracht, zelf bare bevelen gaf. Toen Frederik Hjndrik in 1647 op dsie-en zestig jarigen leeftijd stierf, was het gebouw nog niet voltooi!. De prinses trok zich zijn dood zeer aan gedurende de twee-en-twintig jaar van hu huwelijk was de hartelijke verhouding onver anderd gebleven. Elk voorjaar was de stad houder gewoonlijk naar het oorlogstooi-eel vertrokken en zoo verlangend was de prinses sociëteit De Vergenoeging, gehouden j larlijksche elgemeene vergadering, is door don penning meester, den heer mr S. Gratama, diu de bijeen komstals waarnemend voorzitter leidde, rekenii g on verantwoording afgelegd, welke werd goedge keurd, en door deu secretaris, den heer W. J. Sprenger, het jaarverslag uitgebracht. Hierop komen wij io een volgend nommer terug. Als bestuurslid ran den Bond werd herkozen genoemde beer G.-atama, terwijl tot ledea der commissie voor de kamer vau navraag gekozen werden in ij. A Fak B ouwer en de heeieidr Jt. Bglsma en D. HiideruisBö. By aanneming van deze benoemingen iB hot bestuur der kamer van navraag voltallig. Uit het vers'a» van de Nederlandsche Bank bHjkt. dat zij in 1893 boeit gedisconteerd op het binnenland f 850.953 535.05*, waaronder Middelburg f 6.919 490.29aan rente daarop maakte zij f 1.879.272.96'', waaronder Middelburg f 46.333 54'; als verlies heeft de Bank afgeschreven f 1094.84'. Nieuwe beleeningen op effjeten zgugeelotou ten bedrage van f 62 502.650, waaronder Mid delburg met f 908.9 10; aan rente daarop is ontvangen f 1.269 892.55',waaronder Middelburg met f 27 756. Het oporeerend kapitaal was gemiddeld 1 111.220 225, waaronder Middelburg f 2.355.160. Verwisselingen bedroegen f 478.9 >7.410, waaronder Middelburg f 4.867.655. Het netto winstcijfer is f 3.102.875.67', waarvan de schatkist trekt, met inbegrip van f 43.500 aan belasting op uitdeeling, f 1.312.083.78. Op het Mei-concert, Zaterdag 27 Mei te geven door de zangvereenigiDg der Maatschappij tol bevordering der Toonkunst te Goes, zal de heer H. van der Kamp, ven Middelburg, weder zijne medewerking verleenen. By de burgemeesters dor betrokken ge meenten inWestelijk Zui-d-Be ve 1 and is van den heer J. Holland te Rotterdam be richt ingekomen, dat wegens de geringe mede werking wordt afgezien van de nitvoering van tramp! annen in genoemde streek. Te Hansweert werd Donderdag na middag het Nederlandsche aakschip Broeder trouw, schipper Vermeeren, geladeu met etraat- keien, vau Antwerpen naar Oosterhout, met gescheurde zeilen door de stoomboot Walsoor den—Vlake binnengebracht. Het schip zette de reis gesleept voort, - Iu de Donderdag te Ellewoutadijk gehouden vergadering van ingelanden vau het calamiteu8e waterschap Ellewoutsdijk c. a. werd de rekening over het afgeloopen dienstjaar in ontvangst ad f 25.774.07' en in uitgaaf ad f 24.307.65, dus met een goed Blot van f 1.466.42' goedgekeurd. De begrooting voor het volgende dienstjaar werd op f 25.827.71' in ontvangst en uitgaaf vastgesteld. De waterpenningen werden bepaald op f 18.25 per hectare, een even groot bedrag als in het afgeloopen dienstjaar geheven werd. Tot afgevaardigde in den dijkraad van het calamiteuse waterschap EllewoutsdijkBorssele werd herbenoemd de heer D. Maulenberg en tot gezworene van het waterschap de heer Ji de Jager Wz. In het afgeloopen dienstjaar is in kas ge bleven het 1/20 ad f 1140, dat in de kas van de waterkeering moet gestort worden en waar- dan steeds naar berichten over baar gemaal/ dat zy den secretaris Hnygeus op het hart drukte, buiten de brieven om, die de prius haar over zijn gezondheidstoestand schrevfj haar telkens berichten over den prins te zenden» Na zijn dooi besloot zy de groote zaal vau het paleis tot een herinnering aan I aar gemaal iu te richten, door op de waudeu de voornaamste gebeurtenissen te doeu sohüdeien uit. het levea en van de wapmfeiten vau den prios, did zooveel b*d bijgedragen om deu tachtig-joigen norlog tot een goed einde te helpen brengen alhoewel do Vrede van MunBter eerst een j.iar !-h zijn rioud w rd groten. Huygeris bL-ef de raadsman van A nalia van Solms. II.j was oen geleorde, een man van de wereld, inet reu juist oordeel en veel smaak, en piet ontbloot van verdiensten «Is dichter. Talrijke bijeenkomsten Laid n lusseheo de prinfe-, Hnygens pn Van Campen plaats over de ontwerpen der muurschilderingen en de k-fU3 der schilders. Ruber bo» Van Dijck waren reeds gestorven; doch te Antwerpen woonde Jordaens, een van de knap-tte leeilingen vau Rubens, en bij was haf, die werd uitgekozen da groote schiliiary, den triomf van Frederik riendrik, uit te voeren.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1