MIDDELRIIRGSCHE COURANT.
N°. 102-
1899.
Maandag
1 Mei.
F" MepriKt
142" Jaargang.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermomoter
Middelburg 29 April 8 u. vm. 54 gr. 12 u. 58 gr.
•v. 4 u. 55 gr. F. Verw. zw. t. m. W. w., bew., reg.
AdvertentiSn voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en allo andore familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdag»; té
GvosA. C. Bollpyt, firma Wed. de Jonge,
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 29 April.
Op éen lijn.
Nog korte tijd en de ontwapenings-con-
ferentie zal te Wassenaar bijeenkomen. Wij
mogen na niet meer spreken van 'a Graven-
hage, dat alle voordeelen daarvan zal ge
nieten, maar de moeite en zorg, eraan ver
bonden, van zich afscbnift, óf uit gemak
zucht, wat niet waarschijnlijk is, óf, wat
meer voor de hand ligt, om niet te treden
in anderer rechten.
Toch blijft het on zes inziens eene aller
zonderlingste opvatting van het gemeente
bestuur om den gedelegeerden en hun gevolg,
die toch hun vrijen tijd in de residentie
zullen doorbrengen, geen enkel blijk te
geven, dat Den Haag hunne tegenwoordig
heid op prijs stelt en ook zijnerzijds aan de
plichten der gastvrijheid niet te kort wil doen.
In elk gevalNederland heeft de eer van
die samenkomst, waardoor op nieuw, evenals
verleden jaar bij de inhuldiging van onze
Koningin, ons land, onze residentie en ons
volk meer bekend zullen worden.
En de eer der conferentie zelve is niet
gering.
Met groote vreugde werd de tijding ver
nomen, dat de keizer van Rusland daartoe
het initiatief had genomen. Hijheer
schar over een groot rijk, al wordt zijn
macht gekortwiekt door anderen, aan wier
invloed hij zich nog moeilijk schijnt te
kunnen onttrekken, is door zijne positie juist
de man om tot zulk eene beweging andere
rijksbestuurders op te wekken.
Groote verwachtingen werden in het eerst
gekoesterd in verband met dit beslnit van
Czaar Nicolaas.
Ze zijn langzamerhand veel verminderd.
En niet zonder reden.
Hier klonk slechts een zwakke echo van
de sympathie, die het plan bij velen vond;
ginds noemde men het onpractisch en van
weinig nut.
En toen daarna de houding van Rusland
tegenover Finland bekend werd, waarbij de
rechten der vrijheid en de beginselen der
vrijzinnigheid met voeten werden getreden,
toen werden de loftuitingen steeds minder.
Is dit billijk, zouden wij willen vragen
Wat gebeurd is en wat nog gebeurt
tegenover Finland, is ook in onze oogen
eene grove miskenning van de volksrechten,
een slag in 't aangezicht van de vrijheid
maar dit kan toch niet ongedaan makeD
het feit, dat er eene ontwapenings-confe-
rentie zal plaats hebben; dat de jonge
keizer van Rusland daartoe het sein gaf.
Wie doorgrondt de lastige positie waarin
die vorst verkeert!
Steeds moet hij, met zijn goeden wil,
strijden tegen hen, die zijne macht willen
kortwieken en die door allerlei intriges
hem in hun eigen belang en ter handhaving
van hnnne privileges en van hnnne positie
eiken stap op den weg van den moderne»
vooruitgang willen beletten.
Daarboven moest hij zich verheffenZoo
wordt beweerd.
Gemakkelijk gezegd; maar welke colos
sus moet men zijn om dit te doenen wie
darft stellig beweren, Jdat de grootste rens
daartoe de macht heeft?
Zelfs een twijfelaar aan het nut der con
ferentie schreef dezer dagen, o. a. ook
in verband met de schending der Finsche
grondwet
„Gjj zult wellicht zeggen: „„daar is de
Czaar onschuldig aan. De hofpartij is te
machtig; de Czaar wil wel, maar kan niet.'
„Dit schijnt aannemelijk't is zeer wel
mogelijk dat de Czaar, ondanks alles wat
in zijn naam gebeurt, een nobele, misschien
een tragische figuur is.
„Maar welk nut verwacht gg dan van de
handteekeningen en van de vredes-conferentie
als de Czaar zelfs in eigen land handelwijzen
moet dulden, eóó in strijd met zijn beginsel
Felix Ortt. Open brief aan de presidente van
den Nederlandschtn Vrouwenbond ter Interna
tionale ontwapening.
En die bewering, die vraag deden ons
even naar de pen grijpen.
Wij hebben ze in den laatsten tijd meer
gehoord.
Twijfel rijst alom over het nut van de
betuigingen van sympathie aan de ontwa-
penings-beweging, over het vruchtbare der
conferentie zelve, omdat de Czaar, tegen
zijn wil waarschijnlijk, daden laat verrichten,
die ten hemel schreien.
Harde, onzes inziens zeer onbillijke woor
den doet men hooren aan het adres van
den jeugdigen monarch. Zoo noemde men
hem op de vergadering, Donderdag te
's-Gravenhage gehouden door den Nederland-
sche vrouwenbond ter internationale ontioa
pening„een kleine jongen die dwingt om
de maan."
Is dat rechtvaardig?
Wie heeft zelf niet in de wereld zijn
illnsiën gekend, die hij helaasmoest laten
varen
En wie wil dan zoo onrechtvaardig oordeelen
jongen man met zijne goede
bedoelingen, zijn hart vol liefde jegens de
menschheid en vol smart waarschijnlijk om
dat hij niet doen kan wat hij wil?
Bij al die oordeelvellingen verliest men
echter éen voornaam punt uit het oog,
en wel dit dat die conferentie niet meer is
een zaak van den Czaar alleen. Deze staat
er thans buiten. Het is nu geworden een
vraagstuk van alle volkeren, die vertegen
woordigers zenden. Een volkszaak, eene
volksbeweging kan het nn heeten.
De Czaar gaf het sein, het idee.
Zijn gedachte nu wordt onderworpen aan
het oordeel van hen, die het moeten toetsen
aan het welzijn van hun volk, aan het
algemeen belang, aan de vraag of hetgeen
men wenscht practisch uitvoerbaar is.
En al zullen de regeeringen later geroepen
worden uitvoering te geven aan de genomen
besluiten, en sommigen of velen daarvan
wellicht niet met hart en ziel meewerken
het zaad, op het Huis ten Bosch gezaaid, zal
ontkiemen en te meer vruchten dragen, naar
mate de volkeren zeiven krachtig zich doen
gelden door hunne bewijzen van sympathie*
Het is dezer dagen in een ingezonden
stuk in de N. R. Crt zoo eigenaardig
opgemerkt: „Al moge de Haagsche ver
gadering ons leeren, dat wij nog niet be
schaafd genoeg zijn om in vrede naast
elkander te leven, zij zal ons dan ten
minste onze onbeschaafdheid geopenbaard
hebben. Zich zijn onbeschaafdheid bewust
te zijn is een eerste stap om tot beschaving
te geraken."
Ziedaar al éen vrucht, die de conferentie
kan dragen.
Maar wij behouden onze illusie dat zij
ons nog meerdere zal brengen.
haten. Doe met me wat gij wilt 1 Hier sta
ik, ik kan niet anders. God helpe mtj."
Wij willen luisteren naar de schooue
profetie van den heer Ortt, waar hij schrijft
„Zóo kan het voorbeeld van Olchowik en de
zijnen leiden tot geweten svryheid voor allen,
die menschenmoord vs»oordeelen, onder welke
omstandigheden ook.
En zóo kan de kleine groep van Christenen,
die alles wil opofferen voor hnn hoog beginsel,
de kracht zijn die het holle, inwendig rotte
militairisme doet wankelen, zoodat het ten
slotte machteloos ineenstort en verdwijnt.
Misschien is uw laatste bezwaar„Laat de
miliciens in afwachting dat de dienstplicht-wet
aldus gewijzigd wordt, beginnen met gehoor
zamen en laat ons intusschen werken ten
gunste van zulk een wetswijziging."
Maar dat kunnen wij immers nietIemand
die voelt, dat het dragen der wapenen zonde
is, kan immers niet zondigen, al werken anderen
ook voor wetswijziging in de toekomst. Hun
geweten dwingt hen immers om te zeggen wat
de eerste apostelen zeiden tegen de overheid
„men moet Gode meer gehoorzamen dan de
In denzelfden, door ons genoemden „O]
brief" wordt de bekende geschiedenis verteld
van den milicien B. H. P. Wendt, te Bassam,
die, als Tolstoïaan, de wapenen niet wil
dragen, en veroordeeld werdevenals die
van Peter Olchowik, die in Rusland 't zelfde
deed als Wendt en eindelijk naar Siberië
werd gezonden. De schrijver, Felix Ortt,
is van meening, dat van menschen als
Olchowik en Wendt de algemeene vrede
moet komen en niet van vredesconferenties
of congressen.
Uit allee wat de schrijver nopens Wendt
mededeelt blijkt dit tnsschen twee haak
jesdat de militaire overheid den jongen man
welwillend en met goedmoedigheid heeft
behandeld.
Men weet dat Van der Veer, dr Bahler
en hnnne vrienden dezelfde meening als Ortt
zijn toegedaan. Ook zg verklaren, dat
diplomatiek geeonfereer op den grondslag van
nationaal eigenbelang nimmer tot een heil
rijk resultaat kan leiden, en dat van de
regeeringen - omdat zij regeeringen zijn
geen radicale uitkomst te verwachten is.
Van Peter Olchowik, van Wendt en hnnne
medestanders moet de zege komen l
Best mogelijk.
Want al zal die zege, naar ons gevoelen,
lang zich laten wachten, wij willen gelooven
dat er kracht zal kunnen uitgaan van hen,
die uit overtuiging zeggen, en hun meening
met daden staven: „Ik kan geen wapenen
dragen. Ik kan alleen liefhebben, niet
Alles goed en wel, maar wij zien daarom
nog geen enkele reden, waarom zij, die een
dergelijk standpunt innemen; zij,die Olcho
wik en Wendt c. s. verheerlijken, zich zoo
hard, zoo onaangenaam behoeven nit te
laten over de ontwapenings-conferentie en
over allen, die daarvoor sympathie gevoelen.
Moest juist de liefde, waarvan zij zoo
hoog opgeven, hen niet dringen tot een recht
vaardiger en billijker oordeel
Ligt beider, ligt aller streven niet in een
en dezelfde lijn
Ligt daaraan niet tot grondslag éen be
ginsel
Wie beweert, dat mannen als Wendt on
practisch zijn omdat zij onmogelijk met sncces
zich knnnen verzetten tegen de nu heer-
schende macht, heeft evenzeer gelijk of
i groot ongelijk als zij, die van de
conferentie geen heil verwachten, omdat zij
alle regeeringen over éen kam scheren en
haar zelfzuchtige bedoelingen toeschrijven.
De regeerders zijn, als mensch, meestal
beter dan de regeeringen en bloc.
En dan nog eens: de volkeren staan
achter hen.
Als 18 Mei de conferentie wordt geopend,
jn er duizenden, ja millioenen die haar
steunen in gedachten en van haar redding
verwachten nit de knellende banden van
het militairisme.
Het kan toch gebeuren dat op het Huis
Ten Bosch de grondslag wordt gelegd voor
een nieuw, een verjongd leven, en datjnist
de regeeringen daar de volkeren beter
ren kennen en begrypen.
Alle vrienden van den vrede, alle vijan
den van het militairisme, met zijn hooge,
schatten verslindende eischen, kannen gerast
elke poging, welke in hun geest wordt gedaan
om een betere toekomst voor te bereiden, met
belangstelling gadeslaan. En al mogen zij
de eene niet practisch achten, en de andere
een warm hart toedragen, voor alles
dienen zij er naar te streven te waardeeren,
niet te miskennen anderer pogen.
Het moeielyk vraagstuk, dat het hierbij
geldt, is niet langs éen weg op te lossen.
De gewichtige gebeurtenis, die in de maand
Mei in ons land plaats heeft, verdient, meenen
wij, daarom eveneens een billijk oordeel,
althans geen verguizing van de zijde van
mannen als dr Bahler en Ortt.
Wij allen zoeken toch naar den besten
weg in deze; en dien hebben ook zij nog
lang niet gevonden.
geëindigd, blijkt onze berichtgever toch goed
te zijn ingelicht.
Waarschijnlijk vond die tegenspraak zijn
oorsprong bij eenigen, die zich met de ge
maakte regeling niet konden vereenigen.
Vrijdag avond liep er te Vlissingen nog
zelfs het gerucht, dat er oneenigheid was ont
staan onder de metselaarsgezellen. Van daar
dat weer een groote menigte volks op de been
was. De metselaarsgezellen hielden dien avond
een langdurige vergadering. Wat daar gespro
ken werd, is onzen oorrespondent nog niet be
kend, het eindresultaat blijkt dus geen nadee-
ligen invloed te hebben uitgeoefend op de ge
nomen beslissing. Deze schijnt vooral te dan
ken geweest te zijn aan de bemoeiingen eener
commissie, bestaande uit: den burgemeester,
heeren J. Verkuyl Quakkelaar, A. L. A.
van Unen, K. J. W. van Geuns, inspecteur der
rgksveldwacht te Middelburg, eenige patroons
i het bestuur der Metselaarsgezellen-vereeniging.
Jammer dat heden morgen by het afgaan
der werf De Schelde door eenigen, die met de
metselaarsbeweging niets te maken hebben,
de schutting voor de in aanbouw zynde gere
formeerde kerk gedeelteiyk is omver gehaald en
de metselaars van eiders met steenen gegooid
werden.
Men vreest dat heden avond andermaal on
geregeldheden znllen plaats hebben.
Vrijdag avond zijn aldaar aangekomen 6
marechanssees te paard, onder bevel van een
wachtmeester. Heden middag patrouilleerden
j door de gemeente.
Volgens een later bericht zijn de metselaars
van elders, in verband met het heden morgen
hnn overkomene, waardoor zy de overtuiging
kregen onvoldoende beschermd te worden,
huiswaarts gekeerd.
UIT STAD EN PROVINCIE,
Wy maken onze lezers opmerkzaam dat
Maandag 1 Mei de zomerdienstregeling op de
spoorwegen in werking treedt. De in ons
by voegsel voorkomende opgaaf is daarmee in
overeenstemming gebracht.
Naar wy vernemen, zal de bekende stoom-
oliemolen Luik, van de firma Spoors en Sprenger
alhier, met 1 Juli in andere handen overgaan,
Uit Vlissingen
meldt men ons, dat heden morgen door de met
selaars het werk is hervat. Ook de van elders
gekomen werklieden bleven daar en arbeidden
weer.
Niettegenstaande allerlei tegenstrydige ge
ruchten, die Vrgdag tot ons kwamen, o. a.
over de al of niet juistheid van de door ons
gedane mededeeling, dat de werkstaking was
In een Vrijdagavond te Goes, onder
voorzitterschap van den oudsten wethouder
den heer J. J. Ramondt de burgemeester
was ongesteld gehouden vergadering, waren
aanwezig 12 leden. De heer J. Buyse was,
wegens ziekte, afwezig.
Na mededeeling van een tweetal kennis
gevingen van Ged. Staten kwam ter tafel een
verzoek van den heer dr G. H. Leignes Bak
hoven, om toelating voor zyn dochter tot het
onder wijs aan de H. B. school.
De voorzitter deelde namens borg. en wetb.
mede, dat naar hnnne meening thans, na de
laatste beslissing van den raad eene verklaring,
dat het onderwgs voor verdere studie noodig
niet meer behoeft overgelegd te worden.
De kwestie van al of niet toelating wordt nu
alleen beheerscht door de plaatsraimte.
Deze is er thans. Verder is de beslissing
op dergeiyke verzoeken opgedragen aan hnn
college.
Met die opvatting vereenigde de raad zich.
Vervolgens werd, op voorstel van burg. en
weth., en na gunstig advies der fin. commissie,
maand vacatore-geld, (leeraar Hoogduitsch)
bestemd voor de leeraars, die de lessen gedu
rende de vacatnre hebben waargenomen, en
wijziging gebracht in de begrooting voor 1899.
De behandeling van het kohier voor den
hoofdelgken omslag voor 1899 werd tot eene
volgende vergadering uitgesteld.
Door ingelanden van het waterschap Baar
land c.a. is opgemaakt de volgende voordracht
van gezworen by dien polder ter vervanging
van wglen den heer J. Steketee, de heeren A.
M. Steketee, Jac. Elenbaas en J. D. Pompoene,
allen te Baarland. Tot lid van den dybraad
by het calamiteuze waterschap BorsseleElle-
woutsdijk werd gekozen de heer A. Bruggeman-
Donderdag avond is te Brouwers
haven naar het ziekenhuis gebracht het
ïyk van een pasgeboren kind, op grond dat er
ernstige vermoedens zyn die aan een geweld-
dadigen dood doen denken. De ongehnwde
moeder woont te Dnivendgke.
Een bekende grappenmaker te Hulst
heeft Zondag morgen daar de geheele gemeente
in rep en roer gebracht doordat hy zich in
de R. K. kerk had laten inslniten en na den
dienst de klok ging kleppen. Iedereen dacht
natunriyk dat er brand was, tot eindeiyk de
deur geopend werd en de bedoelde persoon
naar bniten trad.
Graanmarmen enz.
Ierseke, 28 April. In de laatste week,
van Donderdag tot Donderdag, zgn van hier
verzonden 160.000 eetbare oesters, tegen
de volgende pryzen: 40—45 Kg. 710 gld.,
50—60 Kg. 15—22 gld., 70—75 Kg. 30—36
gld., 80 Kg. 40-45 gld.
IJzenduke, 29 April. Ter graanmarkt
van heden was de aanvoer redely k met vrij
goeden omzet van alle artikelen, ook van
tarwe, waar nog al vraag naar was.
Men besteedde voorjarige tarwe f
f a f nieuwe f 6.f 6.25 a
frogge f fa fnieuwe
dito 5.a f 5.10 f win tergerst
a per 100 K.G.; nieuwe dito
f 8.30 8.50 a zomergerst
a nieuwe dito a
a haver 6.90 a 7.— f 7.10;
paardenboonen groene
erwten a perH.L.kool
zaad a per H.L.
Gent,28 April. Ter veemarkt van heden
i Vrgdag) werden te koop gesteld11 schapen, 32
ammeren, 112 kalveren, 373 vette varkens, 5 loo
ters, 465 biggen, 62 melkkoeien, 6 groote ossen,
.02 jonge ossen, 115 vaarzen, 203 vette koeien,
103 stiëren, 307 magere dieren.
Pryzen waren per kilog. voor: ossen en
vaarzenvleesch fr. 1.25 h fr. 1.30idem 2de
<[ual. fr. 1.12 4 fr. 1.20; koeienvleesch fr. 1.20
ifr. 1.25idem 2de qual fr. 1.4 fr. 1.10
stierenvleesch fr. 1.05 4 fr. 1.22; kalfvleesch
fr. 1.50 4 fr. 1.55schapenvleesch ft. 1.35 4
fr. 1.45; lamsvleescn fr. 1.80 4 fr. 1.90; en
varkensvleesch fr. 0.93 4 fr. 0.98.
uiden. Vaarzen, ossen, koeien fr. 0.84
4 ft.stieren fr. 0.72 4 ft.kalveren
fr. 1.05 4 ft. 1.10.
Versoh roet fr. 0.30 4 ft. 0.40.
De beide trammen in 't vierde district
hebben elkander, naar men ons nit Schoon-
dijke schrijft, weder eens schaakmat g
Dinsdag morgen was vandaar de tram naar
Maldeghem vertrokken, toen die van IJzendyke
arriveerde, waardoor verscheidene paseagiers,
die voor het kantongerecht te Oostbnrg moesten
compareren, te voet den weg moesten afleggen
en te laat verschenen. Wederkeerig was
's avonds de IJzendykscbe tram nit Schoon-
dijke vertrokken, toen die van Breskens daar
aankwam. Men dacht zeker „de eene vriend
schap is de andere waard", maar intusschen
iydt het publiek daaronder.
Vertrokken en aangekomen sckepen.
Hr. Ms. fregat De Ruyter is
Gibraltar aangekomen.
HANDELSBERICHTEN.
Marktprijzen van Tarwe en Meet
Vrijdag 28 April.
Antwerpen. Tarwe kalm. Amerikaansoh
roode no. 2 fr. 168/«.
Par tja. Tarwe flanw, loop md. 2 fr. 20.90.
P e s t h. Tarwe flauw. Vrydag fl. 8.64.
Donderdag fl 8.68.
B e r 1 y n. De markt ondervond den nadee-
ligen invloed van het zeer groeizame weder.
De prgzen van late levering moesten belang-
ryk verlaagd worden. Tarwe is tot mk. 1 toe
gedaald, rogge ongeveer 75 pf. Houders van
ioco wilden echter van pry sconcessies niet veel
weten.
New-York dia. vorigen dag
Chicago i>
PRIJZEN VAN EFFECTEN.
hei .-*5,
88 se
April April
Staatoleenlngen.
NEDERLAND. püt Bring Stskiea
Csrt, H. W. Bch. 8)4 1000 85% 851/g
dito ObLS 1000 90 951%
lit» CertS 1000 95% 95%
HONS. Goadleeang
1881-934 1000
ITALTE. iu. 09/81 5 Lire 100-100000 891/,
OOSTENRIJK. ObL
Mei-Necembci: 5 fl 1000 88U/M 881%
dita Jw^Jmli 1000 SSVg 88%
POST. O. B. 58/84
met tiaket 8 95)4 *5%
dito dito '88/89
met tisket hU Ir. 500 861/s 88% -
RUSLAND. Obl.
1880 imu. 4 Z.R.
096
97%
977/g
101)4
978/8
«7%
«78/,
101%
JOSï/g
fr. 500-9500
90-3000
e 30-100
90-100
91)4
981/4
84%
08)4
dito '94 6.
dito 1807/09 4 4 100
dito 1884 goad f GJL196-1000 109)4
8PANJE. O.bsit
Perpet.4 Pee. 1000-94000 55%
dito bi*. Perpet. 4 Pr. 500-96000
'URKLTE. Geprif. 4
GtoeiTi serie D.
dito dito a
SGTPTB O. L. 70 4
B1AULIE. ObL
Laaie» 1888. 4)4 m 100
dito ObL 18894 100
VENEZUELA 1881 4 100-500
Induetrieele en Financieele
ondernemingen.
NEDERLAND. «Ct,
N. W. o» Pfc». Pbr. 3)4 500-1000
Ned. Hand. MgA.
N.-L Haoëelab. A. e 1000
Zeelamd Pr. dito 950 39
dito ObL 1880.. 1000
Snoorwegleenlngen.
KEDBKLAND. p».
- 1187/g
91%
97
108
641/8
85)4
10Ö1/4
86%
Hall 8poor A.
1000
MS tot ExpL v..
gt Spw. Aaad.
m
960
Ned. Ctr. 8p*r. A. 8
m
350
iite Oblipstiss.
0
1000
N.-L Bpw. Aa'aii.
N.-B. Buzt ObL
m
960-1000
j-usto»?. 1875/80
0
180
>iit* 9e fcTOotUaek
0
360-1000
i TALIE. SpoanPM-
i-eaia* 18S7"'89 2
Lii.
500-9500
Züid ItoL 0. S
600*5000
t*OLEN. w. w.
Z.R
100
RUSLA ND. Gr. Sp.
Gbi. llgS 4
4
100
Ksrk Cb. Ae. O. 4
100
Kwk. Su'L dito 4
iL
1000
i. W. 4
m
50%
597,,
10;% 20%
WVi
