MIDDELRIRGSCHE COURANT. N°. 99- 142° Jaargang, 1899* Donderdag 27 April. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermomoter Middelburg 26 April 8 u. vm. 47 gr. 12 u. 64 gr. av. 4 u. 55 gr. F. Verw. m. t. zw. N. W. w., bew., w. Middelburg 26 April. Ongemotiveerd. Het Vad. spreekt met beslistheid tegen de geruchten, die van tijd tot tijd in de binnen- en buitenlandsche pers opduiken, als zou er nog onderhandeld worden over de deelneming van den Paus aan de ontwapenings-conferentie, onder welken vorm ook. De redactie van hetzelfde blad maakt eene zeer juiste opmerking, ten opzichte van een Dinsdag in de Tweede kamer genomen besluit. Zooals gemeld, heeft dr Kuyper dien dag verlof gevraagd tot de regeering eenige vragen te mogen richten betreffende die conferentie. De kamer zal nu Vrijdag beslissen of den af gevaardigde van Sliedrecht dit verlof zal wor den verleend. Dit besluit verbaasde ons; en die verwondering wordt door de redactie van het Haagscbe blad gedeeld. Zij schrijft: Deze ongewone wijze van doen in den regel immers wordt voor interpellation onmid- delijk verlof verleend duidt aan, dat er verzet tegen het stellen zelfs van vragen, die men nog niet eens kent, zal komen. Ofschoon wij niet inzien, waartoe een interpellatie noo- dig is, nn het onderzoek van het wetsontwerp om een crediet te verleenen voor de ontvangst der conferentie, van zelf de gelegenheid geeft de conferentie ter sprake te brengen, achten wij weigering van 't verlof ongemotiveerd. AaD de regeering staat altijd het recht antwoord te weigeren op vragen, waarop 's lands belang naar haar inzicht baar te antwoorden verbiedt. Maar men belette niet, dat in 't parlement worde nitgesproken, wat blijkbaar velen in den lande in hevige ontroering brengt. En wij zouden er willen by voegen: laat dan de regeering niet door diplomatieke overvoorzichtigheid aan goed- Hollandsche rondborstigheid en openhartigheid het zwijgen doen opleggen. Die „hevige ontroering" van „velen" willen wij nu daar laten. Ons volk is nog al kalm ook op dit punt. Als BÖmmige bladen over de kwestie der uitsluiting van Transvaal en Oranje Vrijstaat niet op overdreven wijze hadden geschreven, zon er in den lande misschien niemand zich daarvoor warm gemaakt hebben. Maar overigens komt ons de opmerking zeer ad rem voor. COLLECTEN. In het dezer dagen verschenen verslag over het armwezen in 1897 vinden we een kwestie besproken, die voor autoriteiten en publiek niet van belaDg ontbloot is. Wij bedoelen de collecte kwestie, die voor eenigszina groote gemeenten wel eens een groot» plaag is ge weest en wellicht nog ia. „Reeds gemimen tijd," zoo lezen we in het verslag betreffende art. 13 der armenwet, „was de aandacht der regeering gevestigd op do wijze, waarop enkele liefdadige instellingen collecten deden houden. In alle gemeenten van eenige beteekenis werd door die instellingen by herhaling gecollecteerd, waardoor de finan- cieele belangen der in de bezochte plaatsen gevestigde instellingen van weldadigheid zeer geschaad werden. Bovendien was dit houden van collecten langzamerhand een niet onvoor- deelige bron van inkomsten geworden voorde collectanten, die daarvan min of meer een be roep maakten. Ook vonden enkele bestuurs in het collecteeren een hoofdbron van Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te VlissingenC. N. J. de Vet Mestdagh ta Goes: A. C. Bolluyt, firma Wed. ns Jonge. De regeering heeft een onderzoek doen in stellen en wat waren de resultaten daarvan By ééne vereeniging gingen 30 der lief degelden aan onkosten (zeker voor het meeren- deel in den zak der collectanten) te loor. Krasser nog: by een andere vereeniging brach ten de inzamelingen ia een half jaar tgds ruim f 3500 op, waarvan f 2700, zegge 76 voor sonkosten" afgingen, zoodat voor het liefda dige doel der vereeniging slechts f 800 (nog geen kwart) kon worden besteed. En het top punt in ééu geval was er een tekort Wij vernamen onlangs het volgende feit, dat, kort geleden voorviel in een onzer groote ge meenten. Een net manspersoon komt met een bus, waarop staat„weeshuis". Op de vraag „Voor wien kom je?" was het antwoord: „Voor de Vereeniging tot bevordering van het (met name genoemde) weeshuis". „Wie hebben je gezonden?" „Dat kan ik niet zeggen, meneer. Ik kom van de heeren". „Van de bestuurders?" „Dat geloof ik niet". Bus, man en antwoorden kwamen verdacht voor er werd gelukkig niets gegeven. De burgerij moge in het bovenstaande een aanleiding vin den, voorzichtig te zijn met geven zonder onderzoek. Keeren we terug tot het verslag. Toepas sing van het recht, dat de gemeentebesturen om nl. oen collecte te stuiten, is veelal niet doeltreffend geweest tot wering van het euvel, omdat de voor de stuiting aan gevoerde motieven het beroep ongegrond deden verklaren. De regeering (minister Van Houten) richtte daarom de bekende aanschrijving tot Gedeputeerde staten, cm den gemeentebesturen duidelijk te maken, hoe het stuitingsrecht doeltreffend gehanteerd kan Worden. Na die aanschrijving begon van Haarlem de victorie en de zaak is daarna in de Tweede Kamer breed besproken. Toch heeft de burge meester van Amsterdam nog onlangs in den raad een klaagtoon doen hooren over de col- lecteplsag, waarover het laatste woord zeker nog niet ia gesproken. Nu we toch over het armwezen-verslag spreken nog een enkele opmerking. Weder om treffen we de mededeeling aan, die in dit blad reeds naar aanleiding van het vorige verBlag waarin zij ook voorkwam, besproken werd: de mededeeling dat de statistiek der bedeelden, die de regeering overlegt, vol strekt onbetrouwbaar is. We vestigen er wederom de aandacht op, omdat politieke woordvoerders wel eens aan die bedeelden statistiek argumenten hebben ontleend van dezelfde waarde. Hopen we tevens, dat een volgend verslag in dit opzicht een verbetering zal kunnen constateeren De tekst van het verslag, dat voor onB ligt, is wat genietbaarder dan die van vroegere, een gevolg van een veranderde samenstelling der tabellen, die dh provinciesgewgs zijn in gericht en waaraan enkele berekeningen zijn toegevoegd. Voorts zijn er vergelgkende ta bellen opgenomen. Dit is iets al betreft het slechts den vorm. Of de inhoud in de toekomst beter zal worden We hopen het. (Hbld.) VOOR EN TEGEN LEERPLICHT: Na een voordracht van mr S. J. Visser over leerplicht en een levendig debat, waaraan voor- en tegenstanders deelnamen, nam deRoomsch Katholieke democratische kiesvereeniging Be- rum novarum te Nijmegen eene motie aan, waarbg de vergadering verklaarde vooral ook op grond van argumenten, ontleend aan, en verklaringen, afgelegd door katholieken, alsmede door ervaringen, in haar naaste omge ving opgedaan overtuigd te zgn van de noodzakelgkheid van de invoering van leerplicht in Nederlanden er bij den afgevaardigde ter Tweede kamer der Staten Generaal voor Nij megen op aan te dringen daartoe in de Kamer krachtig voor de invoering van leerplicht te ijveren. Deze motie werd door de vergadering, waarop ongeveer 80 personen aanwezig waren, met meerderheid van stemmen aangenomen. Tot de adressen, tegen het wetsontwerp op den leerplicht bij de Tweede kamer inge diend, behooren uit VI i ss i n g e n een met ruim 300 handteekeningenIerseke een van den pastoor en een 30tal katholieke ingezetenen en uit IJ z e n d y k e een van den pastoor, voorzitter van het bestuur der bijzondere meisjesschool, den kapelaan, kerk- en armbe sturen en 160 hoofden van gezinnen. De heeren A. H. Gerhard van Amsterdam en J. A. Bergmeier van Dordrecht hebben als voorzitter en als secretaris-penningmeester van het comité tot het bonden van een onderwijs- coDgres, eene circulaire veri-preid, waarin wordt betoogd dat goed onderwijs voor de geheele jeugd óok een midddel is in den strijd om lotsverbetering, k een voorwaarde is voorden maatschappelgken vooruitgang, dat zonder wettelijke regelingen de invoe ring van goed onderwgs onmogelijk is, maar dat die wettelijke regelingen moeten tot stand komen onder den drang eener krachtige, wel bewuste publieke opinie. Om die opinie te doen vormen is het plan opgevat, een algemeen Congres te Amsterdam, waarschijniyk kort na Pinksteren, te houden naar aanleiding van het ingediende ontwerp- wet op den leerplicht. Zal dat Congres echter beteekenis erlangen, dan moet de deelneming groot zijn, zoo van Vakbonden als van politieke VereenigingeB. Zg roepen dus alle afdeelingen van alle vak- en politieke Bonden op, om na kennisneming van de bekende circulaire aan dit Congres deel te BES OEMIA «EA ESZ. ty kon. besluit is aan den directeur van bet post- en telegraafkantoor te Haarlemmer meer H, J. van Batenburg, op zyn verzoek, als zoodanig eervol ontslag verleend. vweedh: kajigr. Stoomtramweg Hulst—Walsoorden. De commissie van rapporteurs acht het wets ontwerp tot toekenning van een renteloos voorschot voor den aanleg van dezen tramweg* ryp voor beraadslaging. Godsdienstonderwijs op de openbare scholen. Naar aanleiding van de nota, door de regee ring ingediend op adressen van ingezetenen van Almeloo en andere gemeenten en van ingezetenen van Smilde, verzoekende verbete ring der gelegenheid tot het ontvangen van dit godsdienstonderwijs, heeft de commissie uit de Tweede kamer te kennen gegeven, dat ook naar haar gevoelen de aangeduide grief voor zooveel mogelijk dient te worden weggenomen, Haars inziens behoort het overleg van den kant der schoolbesturen niet te geschieden met de godsdienstleeraars, maar met de plaatselijke kerkbesturen. Ook de besturen der gesubsidi eerde rijkskweekscholen komen h. i. in aan merking voor de aanschrijving, door den minister bedoeld. Eindelijk vertrouwt de commissie, dat er voor zal worden gewaakt, niet noodeloos een deel van den schooltyd vrij te geven, maar dit alleen in zoover te doen, als werkelijk van de betrokken uren voor het geven van godsdienstonderwgs zal worden ge bruik gemaakt. Overigens meent zy, dat, daar gelaten de vraag of later wyziging der onder - wijsweeten noodig of raadzaam bUjken zal, ten einde de gelegenheid tot het geven vau gods dienstonderwgs op daarvoor geschikte uren te verzekeren de vruchten van den thans genomen administratieven maatregel met be langstelling dienen te worden afgewacht. Zij stelt dus voor, het adres voor kennisgeving aan te A T J E H. Het verslag omtrent de voornaamste ge beurtenissen in het gouvernement Atjeh en onderhoorigheden, loopende over de maand Februari, bevat weinig of geen belangryke bg- zonderheden. In Groot-Atjeh was het over het geheel rustig en veilig alleen in de zuidelijke neder zettingen vertoefden nog aanhoudend vijandige elementen. Op Pedir hadden enkele vijandeiyke ont moetingen plaats. Op de Westkust bevinden zich nog steeds vijandige benden. Van daar worden ook de reeds door ons vermelde berichten omtrent het gevecht tus- schen luitenant Yerbrugh en Toekoe Oemars benden bevestigd, evenzoo het sneuvelen var laatstgenoemd hoofd. De weersgesteldheid was over het algemeen droog en warm, nn en dan afgewisseld door een flinke bui regen. De windinrichting was oostelijk, nu en dan met vlagen. De zee was overal vrg kalm. De gezondheidstoestand was gunstig. Onder bet vee te Segli en te PadaDg Tidji van de Atjeh Associatie brak veepest uit; de voorgeschreven maatregelen tegen uitbreiding werden genomen. UIT STAD EN PROVINCIE. Door de heeren Belderok en Yan Roo alhier is in den laatstentgdeenebelangrgke uitbreiding gegeven aan hunne meubelfabriek. Zy wisten zich den eigendom te verwerven van een naast hunne fabriek op de Haring plaatB staand Btal en koetshuis en trokken dit aan de bestaande werkplaats. Verder riepen zg de hulp in van stoomkracht om verschillende reeds gebruikte, tot dus ver met de hand in beweging gebrachte, en andere nieuwe maebinerieën, te werk te stellen. De bekende firma Gebr. Polak te Vlissingen belastte zich met de installatie daarvan. Zij stelde op den beganen grond op gasmotor, systeem Campbell, van 61/, paarde- kracht, die op de bovenverdieping de beweging overbrengt naar een langgatboor, een cirkelzaag, een lintzaag, een fraisbank en een draaibank. Heden werd een en ander voor het eerst ge bruikt en de uitkomst heeft aan de verwach ting bijzonder voldaan. Wg zagen daar in een minimum van tijd een tafelpoot den vereischten vorm geven, een opzet van een Blaapkarner-ameublement uitzagen, den poot van een stoel van een langgat ter beves tiging aan de zitting voorzien en meer derge- ïyken arbeid. De deskundigen, die de inrichting inspecteer den, betuigden de firma De Roo en Belderok hunne tevredenheid over de wijze waarop een en ander was tot stand gebracht. Uit Vlissingen. Dinsdagnamiddag is daar eene bijeenkomst gehouden van het bestuur der vereenigde pa troons en het bestuur der Vlissingsche metse laars gezellen-vereenigingter bespreking de hangende kwestie. Daarbg bleek, dat de stakende metselaars blijven by hnn eisch om twee cent verhooging van loon per uur en eene poging van den kant der patroons om tot een schikking te komen, geen gevolg bad. In verband met dit resultaat zyn heden, voormiddag van elders eenige metselaars aldaar aangekomen ze zullen heden namiddag onder de bazen, by wie gestaakt is, verdeeld worden en aan het werk gaan. De kapitein ter zee A. W. F. C. van Woerden wordt met 2 Mei gedetacheerd te Vlissingen, teneinde tegenwoordig te zyn iy de verdere gereedmaking van Hr Ms pant- 8erdekschip Noord-Brabant, in aanbouw bij de fabriek van de Koninklijke Maatscbappy de Schelde. Men schrijft ons Op de voorjaarsvergadering van de Veree niging van Burgemeesters en Secretarissen in Zuid- en Noord-Beveland, Maandag te Goes gehouden, werd de heer Sprenger, burgemees ter van Kloetinge, tot bestuurslid gekozen in plaats van den heer Dekker, die wegens zgn leeftgd bedankte. De heer Z. D. van der Bilt la Motthe legde aan de vergadering de reke ning over 1898 over, die onder dankbetuiging voor het accuraat beheer werd goedgekeurd. Als plaats voor de zomervergadering werd Dordt aangewezen. Op het verzoek van de Vereeniging van burgemeesters en secretarissen van Schouwem tot wyziging van het model der gemeente rekening, werd niet ingegaan, daar het huidige model een voldoend geheel uitmaakt en aan de vereischten eener goede rekening voldoet. Na eene pauze kwam aan de orde het hoofd punt der agenda en wel „de verbeteringen welke in het gemeentelijk landbouw verslag dienen gebracht te worden." Dit onderwerp werd in een uitvoerig rapport ingeleid door den burgemeester van's Gravenpolder, den heer J. Risseeuw. Allereerst ontwikkelde hy de ge schiedenis van het verslag, van zyn ontstaan tot hedendaarna ging by de gebreken na van het tegenwoordig model en besprak hg den afkeer, dien de burgemeesters van het bewer ken van het verslag hebben om vervolgens d. pogingen tot verbetering van en de wijze van samenstelling cn inrichting van het ver slag Ba te gaan. Als grondslagen voor zijn rapport nam d<- inleider extracten uit opstellen in de M ddel burgsche Courant over het verslag en uit de Groninger landbouw couranten, waarin eene commissie van het Genootschap van Nijverheid in de provincie Groningen een rapport had uitgebracht over de wgzigingen en de inrichting van het landbouwverslag. De commissie was tot tien conclusies gekomen, waarmede deze vergadering zich vereenigde. De voornaam- an zgn: lo. Het landbouwverslag berust ten deele op een onjuist inzicht in bet wezen der statistiek, waardoor men blijkbaar sommige theoretische en practieche vraagstukken wil zien opgelos', die langs atatistischen weg niet op telossen zgn. 2o. Het heeft ten onrechte de landbouw- stelsels van Staring aangenomen, waarvoor in plaats dienen te treden de hoofdgrondsoorteD. 3o. Tal van vragen, die met een woord in plaats van met een cgfer worden beantwoord, dienen nit de vrageniyst te verdwynen. 4o. Er wordt in het verslag te veel waarde gehecht aan absolute cijfers, uit het oog ver liezende, dat het by de beoordeeling van statis tische gegevens vooral aankomt op hunDe betrekkelgke waarde. Verscheidene tabellen behoeven daarom slechts om de vyf of tien jaren te worden opgenomen. 5o. De hoofdzaken worden te veel uit het )g verloren, de byzaken veel te breed nitge- 6o. Ook worden daardoor de en hunne commissies misbruikt en onnoodig ontstemd. 7o. Het ware wenschelgk by de tabellen conclusies op te nemen. Naar aanleiding van het rapport van den heer Risseeuw besloot de vergadering by boven genoemde nog de volgende conclusies te voegen o. Het landbouwcomité worde niet meer belast met de landbouwstatistiekhet bewerken van het verslag worde opgedragen aan eene commissie, die haar taak opvat als die van 1886. (De type methode met bezoldigde ambtenaren.) b. Eens in de vgf jaren en niet telken jare worde een verslag geëischt. c. Burgemeesters, geen landbouwers of land bouwkundigen worden ontslagen van de mede werking aan het landbouwverslag; zy stellen in hunne plaats een deskundige, die door bet rgk bezoldigd wordt. Deze conclusies werden met algemeene men aangenomen en zullen aan de bevoegde autoriteiten medegedeeld worden in de hoop dat meerdere vereenigingen zich bij deze zul len aansluiten tot verkrijging van een ander, eenvoudiger middel, waaraan de burgemeesters, geen deskundigen, niet meer behoeven werken. Aan het einde der vergadering sprak de heer Sprenger een aanbevelend woord voor de Ver eeniging tot bescherming van dieren en beval deze vereeniging in den steun zyner collega's aan. Te Borssele vierden Maandag twee echtparen hun zilveren bruiloft, 's Avonds bracht het fanfarenkorps beiden een serenade met fakkellicht, dat heel wat beweging teweeg bracht. Het eene echtpaar verheugt zich in 't bezit van vyftien en het andere van vyf kinderen. De gemeente Ondelande (Zuid-Beve land) is nu ook telepbonisch verbonden met Baarland. De iyn is opgenomen en goedge keurd, zoodat eerlaDg het kantoor te Oude- lande geopend zal worden. De vorige week is te Oud-Vosmeer door de firma Bogers en Co van Halsteren eene ver gadering belegd tot het oprichten van éeu groote boterfabriek. De opkomst was flink en s dadelijk werden 66 koeien aangegeven, zoodat thans een totaal van 320 koeien is be reikt, en het totstandkomen der roomboter fabriek is verzekerd. Er zullen nu achtereenvolgens nog vergade ringen worden gehouden te Dinteloord, S t A n- naland,St Maartensdijk en Tbolen, (De Heen, Steenbergen, Halsteren, e. o. traden reeds vroeger toe), want hoe grooter, hoe beter hoe meer room hoe goedkooper het werk per liter wordt. Als deze fabriek mag slagen, zal de zuivel bereiding, welke thans in die streken zoo goed als niets oplevert, een belangrgke tak van bestaan worden. Het plan is de fabriek te Halsteren op te richten. Met ingang van 1 Mei a. s. is aan den kommies-ontvanger A. H. de Vlieger te C1 i n g e eervol ontslag uit 's rijksdienst verleend, be houdens aanspraak op pensioen. Uit Terneuzen. In de Dinsdagavond aldaar, onder voor zitterschap van den heer J. A. van Rompu, gehouden vergadering van de Kamer van koop handel en fabrieken werd besloten adhaesie te betuigen aan het tot de Tweede kamer ge richte adres der Holl. IJzeren Spoorwegmij inzake de ongevallen-wet Naar aanleiding van het door de Kamer aan den minister van waterstaat gezonden adres, aangaande het schutten aan de Westslnis, waar, tengevolge van het laten schutten vanbinnet- schepen, die door de Oostsluis zouden kun nen passeeren, zeeschepen met schutten een ty moeten wachten en somtijds lichten, was van den arrondissements-ingenieur een schrgV' n ikomen. Deze gaf daarin te kennen, dat de in het adres besprokeu feiten zich, volgens het vorig jaar gehouden aanteekeningen, slechts éénmaal hebben voorgedaan. Buitendien was dat nog te voorkomen ge weest, iDdien de agent had verzocht de Balmur te laten schutten voor een andere boot, die wel volgens orde het eerst aan de heart van schutten was, maar wegens minderen diepgang zonder bezwaar de volgende schutting had kunnen afwachten. Mochten der kamer meerdere gevallen be* kend zyn, dan verwacht de ingenieur opgave van de namen der schepen en de dagen waarop de feiten voorvielen. Dit schryven was door het bureau der Kamer in handen gesteld van den heer Nolson, die zich van deze zaak op de hoogte had ge houden. Daar personen moesten genoemd worden, die dit misschien onaangenaam zouden vinden, werd deze zaak in geheime zitting nader be sproken. Na heropening der deuren werd een schrij ven van den heer Nolson megededeeld, waarin deze 16 Febr. den ingenieur kennis gat, dat den vorigen avond de stoomboot Sea Serpent een ty had verspeeld, omdat 6 binnenschepen,- waarvan 4 door de kleine sluis konden, met afschutten voorgingen. Dat berokkende voer die boot schade en stoornis in den geregelden dienst. Door den heer Nolson is daarop van den ingenieur een brief terng ontvangen, waarin deze verklaarde het met hem omtrent het gebeurde met die boot niet eens te zyn. Ware zy een half uur vroeger te Terneuzen geweest, dan had de Sea Serpent met twee andere booten tegelijk kunnen afschutten. Besloten werd den ingenieur te verzoeken dat het reglement zoodanig gewyzigd wordt dat binnenschepen, die langs de Oostsluis kuuneu passeeren, niet aan de Westsluis behoeven te worden aangenomen, daar het verlies van een gety voor de zeevaart groote nadeelen ople vert waar er twee sluizen zyn, zal toch wel de bedoeling zyn om door de groote sluis te schutten wat niet langs de kleine sluis kau De rekening over 1898 werd goedgekeurd bedrag van f 125 in ontvangst ea f 119.16'/j in uitgaaf.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1