MIDDELBIIGSCHE COURANT. N". 92- 142e Jaargang, 1899, Woensdag 19 April. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermomoter Middelburg 18 April 8 u. vm. 52 gr. 12 u. 70 gr. *v.;4u. 56 gr. F. Verw. zw. wind, bew. Middelburg 18 April. Art. 22 der kieswet. Naar aanleiding van de mededeeling, uit IJzendyke ons gezonden, dat op de kie zerslijst aldaar drie personen voorkomen die in staat van faillissement zijn verklaard ge weest, terwijl geen rehabilitatie noch homolo gatie heeft plaats gehad, schrijft de Goesche Crt. Uit dit bericht blijkt niet juist hoe de be doelde personen op de kiezerslijsten zijn ge bracht en of zij daar werkelijk ten onrechte op voorkomen. Immers de kwestie wordt beheerscht door art. 22 der kieswet, waarin, in verband met art. 3, staat, dat de minister van justitie jaar lijks vóór den 15en Februari aan de burge meesters doet toekomen eene gewaarmerkte opgaaf van de namen en voornamen van mannelijke personen, die bij onherroepelijk geworden rechterlijke uit spraak de beschikking ot bet beheer over hunne goederen hebben verloren, of aan wie het kiesrecht is ontzegd, en voor wie dat ver lies of die ontzetting op den len Februari van hetzelfde jaar voortduurde. Indien dus de bedoelde personen op de lijst van den minister voorkomen, dan zijn hunne namen ten onrechte door het gemeentebestuur op de kiezerslijst gebracht. Waarschijnlijk betreft de quaestie te IJzen- dijke personen, die volgens de vroegere wet op het faillissement nog niet gerehabiliteerd zijn. Gelijk men weet is volgens de nieuwe wet het faillissement geëindigd als de eind nitbeering heeft plaats gehad. Dit was vroeger niet het geval. Maar al komen de onder de oude wet ge failleerden, die niet gerehabiliteerd zijn, op de lijst van den minister niet voor, terwijl den burgemeester deze niet-rehabilitatie bekend is, dan moet, naar de opvatting van velen, de burgemeester hunne namen wel op de lijst brengen, maar met eene aanteekening desbe- trekkelijk en onder kennisgeving aan den belanghebbende. Indien deze aanteekening op de lijst niet voorkomt, is iedereen bevoegd te reclameeren en hebben reclamanten gelijk, dan wordt het kiesrecht geschorst. Of deze opvatting, bij het bepaalde voor schrift van art. 22 der kieswet, juist is, durven wij niet beoordeeleo. Id de Tern. Ct. wordt gewezen op de wet van 20 Jan. 1896, Stbl. no. 9, de wet ter in voering van de faillissemontswet. Art. 8 daarvan zegt o. a.: „Een faillissement, waarin vóór den dag van het in werking tre den der nieuwe wetgeving, de curators overeen, komatig art. 885 van bet W. v. K. zijn ontslagen, neemt, indien het na dit ontslag niet is geëin digd door rehabilitatie van den schuldenaar, met het ia werkingtreden der nieuwe wetgeving een einde." Nu beweert de schrijver dat de bewuste personen terecht op de kiezerslijsten staan, daar geen verzet beeft plaats gehad. ceurmakerij. Zooals gemeld is, behoorden tot hen, die te Amsterdam by gelegenheid der algemeene audiëntie hunne opwachting bij H. M. de ko ningin maakten, ook, als vertegenwoordigende den Ned. Journalistenkring, de voorzitter, dr. A. Knyper, de onder-voorzitter en de secreta ris van die vereeniging. Nu vindt een anti- revolutionnair blad dit een goede gelegen heid om tegenover zijne lezers, dien het zeker alles meent te kunnen wijsmaken wat het wil, dr. Knyper en met hem de partij in de hoogte te steken, door een bericht met het opschrift dr. Kuyper op audiëntie A propos van die opwachting 1 Wie zou der koningin de woorden in dei mond hebben gelegd dat H. M. zich zeer goed de teleurstelling van dr. Knyper heeft kunnen begrepen, dat hij afwezig moest zijn tijdens de inhuldigingsfeesten Tactvol noemen wy dit niet. Er is indertijd toch voldoende aange toond, dat dr. Kuyper zichzelve die teleur stelling zeer goed had kunnen besparen. En zelfs na de gegeven opheldering blijven wij dit gevoelen nog toegedaan. uit8luitinc transvaal en oranje- vrijstaat van de ontwape- nincs-conferentie. Over dit onderwerp, waarover al heel wat is geschreven, wordt nog altyd door van ge dachten gewisseld. In twee bladen komen thans beschouwingen voor, die geheel afwijken van de tot nu toe geleverde en waarvoor ook heel wat te zeggen valt. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Vlissingen: C. N. J. de Vey Mestdagh to Goes: A. C. Bollutt, firma Wed. de Jonge. Het zijn de Kamper en de Asser Courant. Voor den schrijver in eerstgenoemd blad is er, meer dan over die uitsluiting, reden tot verwondering, dat de Republieken van Zuid en Midden-Amerika aan de beraadslaging der conferentie niet znllen deelnemen. Is dat mis schien, omdat deze Staten in een exceptioneelen toestand verkeeren, dan geldt deze reden ook voor de Zuid-Afrikaansche Republieken, die bij het Europeesehe stelsel van gewapenden vrede, waartegen de Czaar opkomt, in het geheel niet betrokken zijn. Wij begrijpen niet best, zoo zegt hij, wat de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje- Vrijstaat op de Conferentie zouden moeten doen. Zij houden er geen staand leger op na, maar brengen alleen eene strijdmacht op de been, wanneer zij aangevallen worden of wat Transvaal betreft wanneer er een Kaffer opstand dreigt. Onmogelijk zonden zij zich kunnen verbinden tot inkrimping van hunne bewapening. Want in de Zuid-Afrikaansche Boerenrepubliek is eenvoudig elke weerbare man soldaat en van dit stelsel kunnen zij niet afwijken, zonder hunne onafhankelijkheid in gevaar te brengen. Is Transvaal uitgesloten om Engeland te believen, dat suzereiniteitsrechten op de Repu bliek beweert te hebben, dan noemen ook wij dat eene lafheid. Maar er is anders aanneme lijke reden genoeg om te meenen, dat de beide Zuid-Afrikaansche Republieken niets met de Conferentie te maken hebben en zich dus niet gekrenkt kunnen gevoelen, wanneer zij niet uitgenoodigd worden. Alleen zon het dan, geeft de Kamper Ct. toe, consequent zijn geweest, wanneer men ook Perzië, Siam en China niet uitgenoodigd had, omdat ook deze Staten op de kwesties, die ter Conferentie ter sprake zullen komen, weinig invloed kunnen uitoefenen en van hunnen kant wel nooit oorlogsgevaar zal dreigen. In de Asser courant is het de Haagsche correspondent, die eenzelfde opmerking maakt. Men kan toch niet vergen dat onze regeering, die diplomatiek en rechtens niöt verantwoor delijk is voor de uitnoodigingen, Rusland de wet zou stellen en op hare achterste beenes sou gaan staan ter wille van die republieken. Zij zon dan hebben meegewerkt om misschien reeds vooraf de geheele conferentie te doen mislukken. Als men conferentiën houdt om geschillen te doen ophouden, moet men dan zelf niet beginnen wat van eigen wenschen en verlangens op te offeren, of moet men ge schillen opwerpen vraagt hij. Het is, merkt hg nog aan, ten slotte geen post- of telegraafconferentie die gehouden zal worden, waarin alle Staten vertegenwoordigd moeten zijn. Men wilde een „partij" met een „beperkt getal" genoodigdeD, en Rusland, niet wij, koos Europa, Amerika en zijn buren. Ja maar, wordt er gezegd, in de oproepingscircn- laire staat dat Nederland d'accord avec Rusland uitnoodigt. Dies, zegt men, Nederland doet het toch. Zeker, maar in overeenstemming met Rusland na gehouden overleg. Natuurlijk moest er overleg gepleegd worden, en er is denke slechts aan de geschiedenis met de invitatie voor den Paus ook heel wat over leg noodig geweest, en wie zal beweren, dat Nederland niet den wenscfi aan Rusland ken baar heeft gemaakt, om Transvaal en den Vrijstaat uit te noodigen, maar daartegen over wegende bezwaren zijn gemaakt Reeds daarom, b. v. omdat die Staten niet behooren tot die, welke te St. Petersburg zijn geaccrediteerd, en dus reeds nog de eerste circulaire van 12 Augustns, noch die van 30 December ontvingen, die uitsluitend werden toegezonden aan de Mogendheden, die een gezant te St. Petersburg hadden." En ten slotte zegt de correspondent: En indien het een grief moet heeten, dat twee Afrikaansche zelfstandige rijken, omtrent waarvan de zelfstandigheid niet oversecuur mag genoemd worden voor sommige Mogend- en, niet geïnviteerd zijn, terwijl er geen grief van gemaakt wordt, dat Liberia, de onaf hankelijke Afrikaansche negerrepubliek, niet is genoodigd, evenmin als Chili, Peru, Ecuador en tientallen van andere zelfstandige Staten, dan kan men ongetwijfeld verzekerd zijn, dat voor die niet-noodiging goede redenen hebben ONTWERP VAN WET OP DE ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN. Daaraan wijdt de heer mr J. Patiju, te Pargs, een uitvoerig opstel in de Aprilafleve ring van De Economist. Aan het slot daarvan schrgft hij En hiermede meen ik het voornaamste sproken te hebben van het ontwerp op arbeid* en rust-tijden. Bij het neerschrij van dien titel denk ik opnieuw aan het ob' scheid tusscben den beperkten inhoud van Ontwerp, en de verwachtingen, die reeds de naam zou opwekken. Handel, het gansche verkeerswezen, landbouw, huis-industrie zfln buitengesloten; het te hooge maximum van 11 uren is nog beperkt tot een deel der nijverheid; de nachtarbeid is ten halve geregeld. Intns- schen, het is een reden tot blijdschap, dat na lang wachten de eerste stap gedaan ia, en de hoop bestaat, dat mca nu op dien weglverder zal gaan. Dat maximum is voor verlaging vatbaar, men zal het over andere bedrijven kunnen uitbreiden, de nachtarbeid zal geleide lijk verminderd, en over 10 jaren art. 9 en 10 wellicht door een algemeene regeling vervan gen kunnen worden. Doch voor hen, die hopen dat men in die richting voort zal gaan, rijBt de vraag of het systeem, dat hier zou worden aangenomen, voor verder gaan bevorderlijk is. En dan meen ik dat een ontkennend antwoord moet gegeven worden ten aanzien van het hier gehuldigde stelsel van uitzonderingen. Dit stelsel zal voortgang bemoeilijken; het geeft aan de uitvoerende macht wat des wet gevers is, en miskent de behoefte der industrie aan een, in de hoofdlijnen, blijvende regeling. Daarom is het te hopen dat met name de artikelen 6, 9 en 13 niet onveranderd zullen blijven, en ik geloof dat een dergelijke ver andering noodzakelijk is, wil men dat dit Ontwerp eenmaal inderdaad een „wet tot regeliDg van arbeids- en rusttijden in fabriekeD en werkplaatsen" worde. ONGEVALLENWET. De inlichtingen op de adressen over die wet moeten, wat het departement van waterstaat betreft, gereed zijn. Zij moeten echter nog aan het oordeel der overige betrokken ministers worden onderworpen. De minister van water staat heeft, naar Het Vad. verneemt, geen aan leiding gevonden wijziging van beteekenis in zijn ontwerp aan te brengen. BMOEMl]«Ul!U« mz. Bij kon besluit: is aan mr C. Pijnacfcer Hordijk, lid van de Eerste Kamer, voorzitter der Nationale vereeni ging voor Handelsonderwijs, en aan mr P. Tjeenk Willink, secretaris der directie van de Delftsche Gist- en Spiritusfabriek, secretarie van voornoemde vereeniging, opgedragen de Nederlandsche regeeriDg te vertegenwoordigen op het in de maand Mei 1899 te Venetië te houden congres voor handelsonderwijs is aan L. R. Wentholt, directeur der directe belastingen enz. te Zwolle, op zijn verzoek eervol ontslag verleend uit 's rijks dienst, be houdens aanspraak op pensioen en onder dankbetuiging is verleend de eeremedaille in zilver van de orde van Oranje Nassau aan G. J. Gersen, com mandeur van het matrozen-instituut van de Kon. Nederl. zeil- en roeivereeniging te Am sterdam zijn de heer en mrs. J. H. Bergsma, oud- minister van koloniëa, en A. Stibbe, oud president van het hooggerechtshof van Neder - landsch-Indië, benoemd tot lid der staatscom missie tot het doen van voorstellen omtrent de wijzigingen of voorzieningen, die in de wetgeving van Nederlandsch-Indië op privaat rechtelijk gebied noodig zijn is de heer F. de Boer, arts, benoemd en aan gesteld tot officier van gezondheid 2de kl. bij het pers. van den geueesk. dienst van het leger in N.-I. De le-luit. C. D. A. Zimmermann, van het le reg. vest. art., die met ingang van 1 Sept. a. s. benoemd is tot leeraar aan de hoogere burgerschool te Middelburg, wordt alsdan op non-activiteit, gesteld. In de St. Ct. is opgenomen het kon. besluit, waarbij is bepaald, dat de ambtenaren bij den algemeenen dienst van den rijkswaterstaat worden ingedeeld in twee klassen, te weten: ten hoogste 15 ambtenaren der lste kl. op jaarwedden van f 1050 tot en met f 1600 en ten hoogste 10 ambtenaren der 2de kl. op jaarwedden van f 400 tot en met f 1000. UIT STAD EN PROVINCIE. De afdeeling Middelburg van de schippersvereeniging Schuttevaer houdt Vrydag- avond in het gewone lokaal eene vergadering ter benoeming van een president der afdeeling, noodig door het overlijden van den heer mr G. N. de Stoppelaar. De spaarbank te Middelburg, oj_ richt in 1819 door het dep. Middelburg der Mij. tot Nut van 't Algemeen, vergoedde in het afgeloopen jaar 37« 3, 284/,00 en 2 pet. Ingebracht werd in 1898 f 76.064.42, aan rente bijgeschreven f 21.206, terugbetaald f 109.130.15aan de inbrengers was op 31 Dec. verschuldigd f 660.493.97* en de waarde der bezittingen bedroeg op dien datum f 814.676.74. Aan renten werd ontvangen f 26.219.58* en de kosten van administratie en lokaal be liepen f 2267.52. Het waarborgfonds bedraagt f 154.182.76* zijnde 23.34 pet. van het kapitaal, aan de inbrengers verschaldigd. In 1898 werden ingebracht 2782 posten en terugbetaald 2374. Het aantal nieuwe inbren gers was 257 en dat der afgeloste rekening 519. Het aantal inbrengers op 31 Dec. was 5266, wier tegoed was verdeeld als volgt: van f 5 en minder 912, van f 5 tot 20 687, van f 20 tot f 50 752, van f 50 tot f 100 790, van f 100 tot f 500 1909, van f 500 tot f 1000 210 en boven f 1000 6. Het gemiddeld tegoed per inbrenger was t 125.42*. Uit Vlissingen. De Eng. schoener Bippling Wave, gez. Cocks, komende vau Antwerpen en bestemd voor Torquay, strandde Maandag morgen bij afgaand water op den in de Wielingen gelegen zandbank Hompels. In den namiddag is het met behulp vau het opkomende water en door eigen zeilkracbt gelnkt het schip vlot te krij gen. Het schip, dat bleek een lek gekregen te hebben,is in de haven van Vlissingen bin- nengeloopen om door experts onderzocht te worden en reparatie te ondergaan. In de Maandag te Ierseke gehouden raadsvergadering, die door den nieuwen burge meester, den heer Sinke, werd voorgezeten, kwamen o. a. de volgende mededeelingen van Gedeputeerde staten ter tafel: le dat het raads besluit tot verhuring van gemeentegrond aan C. Siereveld niet is goedgekeurd, omdat de huur, in strijd met art. 1584 B. W., is aange gaan voor onbepaalden tijd en 2e dat de goed kenriDg der begrooting voor 1899 andermaal voor 3 maanden is verdaagd, nl. tot 1 Jnli. De bedoelde hnur werd nu aangegaan voor sn jaar met 3 maanden opzeggenstijd. Dat de begrooting nog niet goedgekeurd is, as voornamelijk daaraan toe te schrijven, dat Ged. Staten geen termen hebben knnnen vin- om op een verzoek om een buitengewoon rijkssubsidie ad f 1550 voor lager onderwijs gunstig te adviseeren, en zulks omdat d« inkomsten der gemeente door de nieuwe fiuan- tieele regeling zijn verbeterd. Kunnen de uit gaven niet ingekrompen worden, dan moeten de belastingen worden verhoogd. Besloten werd de wijziging der begrootiog uit te stellen, totdat burgemeester en wethou ders zullen hebben nagegaan, boe het evenwicht te herstellen. Ten slotte werd een wethouder benoemd in plaats van den heer Sinke. De heer J. C. van der Burght verkreeg 6 van de 11 stemmen en verklaarde de benoemiDg aan te nemen. Men meldt ons uit Z i e r i k z e e Maandag avond trad in de liberale kiesver- eeniging, afdeeling A., op de heer A Bon man, lid der Tweede kamer te 'sGravenhage met het onderwerp„De vrouw en de Neder landsche wet." Nadat spreker door den voorzitter aan de vergadering als een oude bekende was voorge- 'i, leidde deze zijn onderwerp in met te spreken over de strooming, die in dezen tijd is waar te nemen om de positie der vrouw in de maatschappij te verbeteren, waarvan o.a. getuigen tentoonstellingen van vrouwenarbeid, het schrQven van boeken over die onderwer pen en dergelijke. Daarna gaf spreker een duidelijk overzicht van onze wetten, waarbij de positie van de vrouw, zoowel van de gehuwde als de onge huwde, geregeld isbesprak te haren opzichte het privaat- en het burgerlijk recht en kwam tot de slotsom dat die positie, wat de onge huwde meerderjarige vrouw betreft, op enkele uitzonderingen na, vrij wel gelijk staat met die van den meerderjarigen man. De toeBtand van de gehuwde vrouw is ech ter geheel andersdeze kan niets doen zonder machtiging van den man, met uitzondering van de dagelgksche uitgaven van haar huis houden, zoolaDg de behartiging daarvan strookt met de inzichten van den man, het instellen eener procedure tot echtscheiding, enz. De heer Bouman besprak hierna nog breed voerig de echtscheidingsprocedure, de scheiding van goederen en die van tafel en bed, de vaderlijke macht, alles met betrekking tot het aandeel dat de gehuwde vrouw daarin heeft, om te eindigen met eene beschouwing van het publiek recht, waarbij, volgens spreker, de vrouw verre achterstaat by den man en i byna zou kunnen zeggen, dat de vrouw in het geheel geen recht heeft. Hierin nu valt in den laatsten tijd veel verbe tering waar te nemen, getuige de aanstelling van vrouwen tot verschillende ambten en be trekkingen, o. d. z. onderwyzeres, post- en telegraaf beambte, inspectrice van den arbeid, vrouwelyke arts, ziekenverpleegster, enz. De overheid kan echter, naar spreker's oor deel, nog veel meer voor de vrouw doen en b. v. de ambten van notaris, ontvanger der belastingen, en van de registratie, collecteurs van de staatslotery enz. voor baar toeganke- lijk stellenook kan de staat, door het ver strekken van subsidiën aan hoogere burger scholen met toelating van meisjes, veel bij dragen tot de intellectaeele ontwikkeling der vrouw. De overheid kan echter niet alles doen en b. v. de zeden en gewoonten van den mensch niet veranderen; alleen kan zy, door aanvul ling en wyziging der wetten, te gemoet komen aan de behoeften en wenschen van onzen tijd, ook op het gebied van het vrouwenvraagstuk. Spreker verklaarde zich hierop bereid om vragen, die men hem, naar aanleiding van het gesprokene, wenschte te doen, te beant woorden ot nadere inlichtingen te geven. Alleen de heer J. A. de Bruyne nam deze gelegenheid waar, niet om in debat met spre ker te treden, maar om zijn gevoelen over een en ander van het gesprokene te uiten, voornamelgk wat betreft de echtscheiding en de onthonding van het kiesrecht aan de vrouw, door de grondwet, welk laatste spreker be treurt. Nadat de heer Bonman hierop had gerepli ceerd, zeide de voorzitter dezen hartelgk dank voor de duidelijke en klare wyze, waarop hij zijn onderwerp had uiteengezet, en sloot daarop de vergadering. Het post- en telegraafkantoor te Ter- neuzen is vacant. De jaarwedde bedraagt f 2600 en vrye woningde pensioengrond slag 2950 en de borgtocht ƒ20.000 reëel. De commies der postergen 3de kl. D. Zwaanshals, bevorderd tot 2e kl., wordt met 1 Mei verplaatst van Utrecht naar Vlissin gen, terwyi de commies der 2e kl. J. W. Nortier van daar naar Amsterdam wordt over geplaatst. Door de Vereeniging van burgemeesters en secretarissen in het voormalig 4e district van Zeeland is adhaeaie betuigd aan het adres, ge richt tot het Nederlandsch land bon wcomité door het Genootschap van Nijverheid in de provincie Groningen tot vereenvoudiging van het wel bekend landbonwverslag. ONDERWIJS. Akte-examens in Zeelan d. Maandag werden geexamineerd 5 vrouwelyke candidaten, waarvan er twee werden afgewezen. Geslaagd zijn de damesA. J. Geluk en E. C. van West, beiden te Tholen, en J.A.Kieistra te Middelburg. Deze mededeeling is nog opgenomen in een deel der oplaag van ons vorig nommer. Te 's Gravenhage slaagde voor de acte als onderwijzeres Mej. J. H. L. Haarman van Wissekerke, thans te Nieuw-Helvoet. De directie der sinds 1 Januari 1898 te Ngmegen bestaande kweekschool voor onder wijzeressen heeft besloten een eigen schoolge bouw te stichten, dat verrezen is in het ge-1 zonde, nieuwe gedeelte der verjongde Keizers* stad, aan de NijhofLtraat, hoek GroeBbeekschen weg. Dit flinke ea naar de eischen des tgds inge- gerichte schoolgebouw zal op 1 Mei aanst,, met den aanvang van den nieuwen cursus, in ge bruik worden genomeD. In dit gebouw is plaats voor tachtig leerlingen, eu daar dit aantal nog niet is bereikt, beeft het bestuur besloten dit jaar een tweede admissie-examen te houden op Donderdag 27 April, opdat even tueel geslaagden dan terstond by deu nieuwen cursus het onderwys kannen volgen. Aan de kweekschool is geen internaat ver bonden, doch het bestuur heeft adressen van verschillende familiën ter beschikking van de ouders of voogden, waar de jonge meisjes uitstekend en op aannemelgke voorwaarden huisvesting, toezicht op studie enz. kunnen verkrygen. Verder verwgzen wy naar de in dit nommer voorkomende advertentie. LANDBOUW. Men verwacht in de heden te hervatten by eenkomst der Belgische kamer twee inter pellaties over de veekweatie, en dan komt er nog een in den Senaat. De bladen der oppo sitie nemen nog al notitie van wat de Neder landsche pers in deze schryft. De byzondere commissie voor groep Landbouw ter wereldtentoonstelling te Parijs beeft besloten de in te zenden paarden alle aan te koopen om ze later te Pargs of iu ons land te verkoopen. Het byeenbrengen van een goede collectie paarden, die het eigendom van fokkers, kooplieden of particulieren blyven, levert vele moeilijkheden en groote kosten op. De paarden znllen niettemin op naam der vorige eigenaars worden ingezonden. De commissie stelt zich voor op de tentoonstelling bij duizendtallen gratis te verspreiden eene kleine brochure ig

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1