MIDDELBIRGSCHE COURANT. 13 April. Donderdag N°. 87- 142® Jaargang, 1899. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Teestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermomater Middelburg 12 April 8 u. vm. 50 gr. 12 u. 58 gr. av. 4 u. 46 gr. F. Verw. mat. Z. W. wind, bew., buiig. Middelburg 12 April. oï Walcheren. In ons vorig nommer wezen wij op de pogin" gen, die in Utrecht worden aangewend om de oprichting van sanatoria in Nederland te helpen bevorderen. Heden ontvingen wij een circulaire van de subcommissie in Zeeland, waarin gewezen wordt op het groote nut van zulke instellingen in het algemeen, op de wenschelijkheid dat in onze provincie er eene worde opgericht in het by zonder. Wij hebben onlangs gemeld hoe daarvoor de aandacht is gevestigd op Walcheren, en o. a. op oen terrein onder Oostkapelle. Over het nut in 't algemeen van zulke in stellingen behoeven wij niet breedvoerig uit te wijden. In alle landen van Europa, ook in Amerika, is een krschtige beweging ont staan tot het oprichten van Volkssanatoria. In deze, ofschoon eenvoudiger ingericht, wordt dezelfde genees wy ze gevolgd als in de Sanato ria voor meergegoeden, en men mag dus de zelfde resultaten verwachten, zelfs betere, omdat slechts lijders in het eerste tijdperk der ziekte worden opgenomen. Op dat gebied is, overal, in beschaafde landen een wedstrijd ontstaan, om de minder bevoor rechten te helpen en hun de weldaad te bewij zen van eene vreeselyke ziekte te kunnen genezen, waardoor veel ellende voorkomen, vele tranen gedroogd en vele ijverige burgers aan de maatschappij teruggegeven zullen worden. Het centraal comité voor Nederland heeft goeden moed, dat voor dat doel ook in ons land voldoenden steun gevonden zal worden; en ook dat daarvoor geschikte plaatsen zijn aan te wijzen. „Het is zegt het het is onze stellige overtuiging, dat in Nederland plaatsen te vin den zijn, in welke de luchtkuur met de noodige voorzorg evengoed kan toegepast worden als in sommige Btreken van Duitschland, waar zulke goede resultaten gaf. Het is echter nood zakelijk dat de plaats, waar een Sanatorium gebouwd zal worden, vrij van stof is, verwij derd van groote steden en fabrieken, zoo mo gelijk op de helling van een heuvel of aan een hoog duin, in de nabijheid van een bosch; dit is een hoofdvereischte, beschutting tegen den wind." Ea thans komen wij op het meer bijzondere punt: de keuze van Walcheren voor de op richting van zulk een sanatorium. Wy geven nu het woord aan het sub-comité In Zeeland. „Aan bovengenoemde eischen nu zoo schrijft het wordt eigenaardig tegemoet gekomen op de noordkust van Walcheren. Zuiverder lucht dan aan de, die kust omspoe lende Noordzee zal wel nergens te vinden zijn, terwijl de zich onmiddellijk aan den voet der duinen gevormd hebbende bosschen by noord westelijke winden de zoo gewenschte beschut ting brengen. Neemt men daarby in aanmer king, dat Zeeland reeds, vermoedelyk juist door zyn ligging aan zee, zyn bewoners een krachtiger weerstandsvermogen biedt tegen vatbaarheid voor besmetting, zoodat de sterfte in Zeeland aan longtering over de laatste 22 jaren een cijfer geeft van 15.7 op 10000, tegenover 21 op 10000 in het geheele ryk, dan behoeft het geen verder betoog, dat, waar er sprake is van de oprichting van Sanatoria in ons land, Zeeland en meer bijzon der bovenbedoelde boscbryke streek in aanmer king moet komen. Immers het Sanatorium en bovenal het atrandsanatorium moet niet dienen voor bedlegerige zieken, voor tem^iyders, maar voor hen by wie óf de eerste verschijn selen van tuberoulose zich voordoen öf die be reids in een vergevorderd reconvalescentie- tydperk verkeeren. Zoodra longtuberculose in longtering overgaat, behoort de zieke niet meer in het sanatorium te huis. Daar zy de plaats voor de jonge man of de jonge vrouw, die door zuivere lucht, goede voeding en rustige omgeving zyn weerstandsvermogen moet ver- hoogen tegen de eerste verschynselen der ge vreesde ziekte en die, gelyk de ondervinding geleerd heeft, zich daardoor in tallooze geval len in volkomen herstel heeft mogen ver beugen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent por regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiên by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh te Goes: A. C. Bolluyt, firma Wed. de Jonge. Toen dan ook verleden jaar bovengenoemd comité zich tot eenigen onzer wendde met het verzoek tot medewerking en tot oprichting van eene subcommissie voor Zeeland, hebben zy niet geaarzeld eene dergelyke commissie te helpen vormen en by circnlaire vele belang stellenden uit verschillende deelen van ons gewest reeds in Januari 1898 tot eene bijeen- komst te Middelburg uitgenoodigd. Door velen werd aan die uitnoodiging gevolg gegeven en op die vergadering eene subcommissie Zeeland in het leven geroepen, die zich ten taak ge steld heeft om het hoofdcomité in zynepogin- gingen te steunen en behulpzaam te zyn in het verkrygen van gelden tot oprichting van Sanatoria. Allereerst achtte de commissie het zich ten taak, om, waar na oprichting van één Land- sanatorium, een Strandsanatorium het eerst moest in aanmerking komen, een daarvoor ge schikt terrein te kunnen aanbieden. Het is der commissie evenwel tot dusverre niet gelukt het juiste terrein, waarop een Sanatorium doel matig zou kunnen verrijzen, aan te wijzen: maar zij vertrouwt toch in dezen te zullen slagen, te meer nu op Gecommitteerden nit het Hoofd-comïté, die deze dagen persooniyk het terrein bezocht hebben, deze geheele streek een gunatigen indruk gemaakt heeft. Eerlang zal het hoofd-comifé in deze eene beschikking kunnen nemen, maar die zal grootendeels ook afhankelyk zyn van de som men, waarover het zal kunnen beschikken. Daarom vraagt het ons om cyfers en daarom wenden wy ons tot onze gewestgenooten met een beroep op hunne offervaardigheid ter ver- wezenlyking van het heerlyk doel, om minbe- voorrechte landgenooten te doen deelen in de voorrechten van de behandeling eener ziekte, die jaarlyks zooveel offers vergt en die toch, biykens de resultaten elders verkregen, zoo krachtig kan bestreden worden." De vorstelijke gave, het comité ten verleden jare zoo onverwacht ten deel gevallen, heeft le zaak zeer zeker niet alleen materieel, cnaar ook moreel een krachtigen stenn gegeven. Het edele voorbeeld der Koningin-weduwe heeft alom in den lande de meeste sympathie gewekt en velen tot medewerking en krachtigen fioancieelen steun aangemoedigd. De dagbladen hebben de hier en daar reeds byeengebrachte gelden, waaronder zeer belangryke, medege deeld; en waar wij in Zeeland nog geene po gingen tot verzameling van gelden hebben in het werk gesteld, berustte zulks op de meening, dat bet publiek de aanbieding van gelden allicht afhankelyk zou stellen van de al of niet oprichting van een Sanatorium in ons gewest. Daar echter bet Hoofd-comité geene beslis sing kan nemen zonder eerst eenigszins te kunnen oordeelen over de beschikbare fondsen, nemen wij de vryheid U bij dezen een inschry- •>iugsbiljet aan te bieden." Hierna wordt erop gewezen dat donateurs jn zij, die aan de vereeniging f 500 of meer hebben gegevenbegunstigers, die aan de ver eeniging van f 50 tot f 500 hebben geschonken contribuanten, die jaarlyks f 3 of meer voor de exploitatie by dragen. Het bestuur der subcommissie bestaat uit de heerendr J. P. Berdenis van Berlekom, voorzitter, jhr mr E. A. 0. de Casembroot, jhr mr L. Schorer, jhr C. J. J. A. van Teylingen, mr J. J. Heyse, penningmeester, en dr R. Byls- ma, secretarisallen te Middelburg. Leden der subcommissie zyn de volgende dames en heeren te Middelburg mrC. Lucasse, lid der Tweede mevrouw Van Citters—Ermerins, mevrouw KeiserVan Sonsbeeck, jonkvr. S. H. van Doorn, A. M. Tak, notaris, A. Littooy, predikant, J. P. Fokker, kassier, D. J. Mes, koopman, J. J. Berdenis van Berlekom, dr J. C. Bolle, J. Meyers en A. J. Hoorweg, allen arts. Verder: C. A. Duyvis, arts, Vlissin gen; W. A. Graaf van Lynden, lid van Gede puteerde staten, mr. J. van der Lek de Clercq, vice-president by de arrondissements rechtbank te Middelburg, W. H. de Bruyn van Melis- en Mariekerke, burgemeester, allen Koudekerke; Jhr. W. Z. van Teij- lingen, burgemeester, A. Lantsheer, wethouder, beiden Oostkapelle; mevr. Kakebeeke Fransen van de Putte, te Goes; G. W. F. Geill,arts te Krabbendij ke, en A. Aaltz, arts te Colynsplaat; mr. A.J.F.Fokker, lid der Provinciale staten, en A. van der Hoe ven, arts, beiden Zierikzee; J. W. Wag- tho, rentmeester, T hol en; L. J. M. van Waesberghe Janssens, lid van Gedeputeerde 'e Hulst; mr. P. C. J. Hennequin, lid der Tweede kamer te Aardenburg en J. Schouten, arts te IJ z e n d y k e. Tot zoover de oproeping, die gericht wordt tot de bewoners van Zeeland. Om hen, die bevoorrecht zyn met aardsehe goederen en die iets gevoelen voor het ïyden van hunne medemenschen, warm te maken voor het goede en schoone doel in 't algemeen; daarvoor behoeven wy onze stem niet te voegen by die van het comité. Wy willen alleen meewerken hun verzoek onder de oogen te brengen van hen, die de circulaire soms niet bereikt. En al moet grondtoon van het weldoen in deze zyn algemeene menschenliefde er is nog een punt van eenig gewicht, dat voor onzen kring ook wel de aandacht verdient. Zijn wy goed ingelicht, dan staat de keuze van plaats tot oprichting van zulk een Sana torium tusschen Overysel en Zeelandook in verband met de kwestie of men een land- dan wel een strand-sanatorium zal oprichten, naast dat op Oranje-Nassau oord onder Renkum, by Wageningen. Waar dit reeds een landinrich ting is, zou ons juist het best voorkomen een sanatorium naby de zee te stichten. Dit in ons midden te hebben, heeft ver schillende voordeelen, o. a. wat betreft het opnemen van patiënten uit Zeeland. Groot gewicht bij die beslissing zal in de schaal gelegd worden door den financieelen steun, die onze provincie kan aanbieden. Welnu, dat die getuigenis aflegge van warme sympathie voor het doel in 't algemeen, van waardeering. wanneer besloten mocht worden Zeeland aan te wyzen voor het stichten van zulk een Sanatorium, dat tevens aan ons ge west, zyn heilrijke, gezonde lucht en zyne schoone dreven meer bekendheid kan geven. Maar wie helpen wil, doe het spoedig! De algemeene vergadering, waarop de be slissing vallen zal, wordt einde dezer maand te Utrecht gehouden. De afgevaardigden van Zeeland moeten dan reeds kunnen spreken van een ryken oogst, in hna gewest gegaard. BEN OEMIN «LA ENZ. By kon. besluit: zyn benoemd tot president der arr.-rechtbank te Leeuwarden mr 0. W. de Yriese, thans vice- president van gemeld collegetot vice-presi dent dier arr.-rechtbank mr L. D. W.Losecaat Vermeer, thans rechter in gemeld college is, voor het tijdvak van 11 April 1899 tot en met 10 April 1900, aan C. J. van Loon, mynen ingenieur 2de kl. van het mynwezen in N.-L, opgedragen het geven van onderwys in mynenontginning en de toegepaste aard kunde aan de Polytechnische school te Delft; is aan den luit. t/z lste kl. L. J. H. Wil linge vergunning verleend tot het waarnemen van eene betrekking buiten het zeewezen voor den tyd van een jaar, onder stilstand van non- activiteitstraktement en zonder opklimming in de ranglyst bevorderdtot Init. t/z lste kl. de lnit. t/z 2de kl. G. K. graaf van Hogendorp, en tot luit. t/z 2de kl. de adelb. lste kl. G. Duyckinck Sander is benoemd tot lid van het Mnnteollege, belast met de werkzaamheid van inspecteur essaieur-generaal, dr C. Hoitsema, thans leeraar aan de Kon. Mil. Academie te Breda is aan R. S waving, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit zyne betrekking van ontvanger der registratie en domeinen te Appingedam; is een pensioen verleend van 550 aan M. H. van Uye, wed. mr P. Roetert Tak, kan tonrechter is benoemd tot betaalmeester te Zutphen, F. Roodenburg, thans betaalmeester te Hoorn is aan den ontvanger der dir. bel. enz. J. Bolhuis te Lobith c.a., op zyn verzoek, eervol ontslag uit 'sryks dienst verleend, behoudens aanspraak op pensioen; is benoemd tot opzichter van den rykswa- terstaat 4de kl. J. P. de Vries de generaal-majoor der infanterie van het leger in N.-L, W. A. Schneider, op zyn ver zoek, eervol uit den militairen dienst ontslagen, onder dankbetuiging. UIT STAD EN PROVINCIE. By kon. besluit is pensioen verleend aan W. J. Boogaart, onderwyzer aan de openbare lagere school te Poortyliet, ad 92 en aan P. Krnijsse, hoofd der openbare lagere school te Kattendyke, ad 600. Verder is benoemd tot dijkgraaf voor den polder Wester land C. de Jager. De aanvang van het beschryvingawerk voor de belasting op bedryfs- en andere in komsten over het dienstjaar 1899/1900 in Zeeland is door den commissaris der konin gin bepaald op Zaterdag 6 Mei a. Het werk der commissie van aanslag behoort te zyn afgeloopen op 30 September. Uit Vlissingen. Aldaar is door de politie aangehouden 35-jarige Dnitscher uit Herford, die in zyn vaderland wegens meineed vervolgd wordt wiens opsporing en aanhouding was verzocht. De aangehoudene is naar het huis van be waring te Middelburg overgebracht en ter be schikking van de justitie gesteld. In den nacht van Dinsdag op Woensdag zyn uit eeu laadje vau eau lessenaar, staande op het kantoor van de bierbrouwery De Meiboom aldaar ongeveer f 300 ontvreemd. De metselaars te Vlissingen, niet tevreden met hun loon, hebben eene loonbe- weging op touw gezet. Zij wenschen 2 ct per uur meer en het loon te brengen op 19 ct per nnr. Reeds tweemaal hebben zy den patroons dit verzoek gedaan, maar dezen hebben allen het verzoek geweigerd. Vermoedelyk zullen de metselaars, wanneer de patroons volharden bij hun besluit om niet aan den eisch om loons verhooging toe te geven, het werk neerleggen. Zaterdag a. s. zal weder eene vergadering plaats hebben, waarin vermoedelijk de tyd wanneer het werk zal worden neergelegd zal worden bepaald. Intusschen verzoekt het be stuur van den metselaarsbond den metselaars hun kameraden niet te bemoeilijken in den stryd om lotsverbetering. (Volksdgbl.). Op het noorderstrand te Westkapelle is een reddinggordel aangespoeld, met boven op den naam Pontos, van onder dien van Hamburg en aan weerszyden een blanw schild op een anker bevestigd, terwyi op het schild de letter F stond. Bedoeld stoomschip is, gelijk wy een week geleden mededeelden, een der Paasohdagen door de Star of New Zealand in den grond gevaren het schip verdween maar de opvarenden werden gered. Te Ierseke is Dinsdag, onder voor zitterschap van den heer J. H. S. de Hoogh, commies ter secretarie van Middelburg, eene algemeene vergadering gehouden door de af- deeling Zeeland van den Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren. Nadat door den eersten secretaris verslag was uitgebracht omtrent den toestand der af- deeling over het vereenigingsj aar 1898 en de penningmeester rekening en verantwoording had gedaan over dat jaar, kwam aan de orde een schryveD van het hoofdbestuur, waarin verzocht werd te willen mededeelen, of de afdeeling genegen is de helft by te dragen in de kosten van oprichting der afdeeling. Ba- sloten werd aan het hoofdbestuur mede te deelen, dat do afdeeling niet daartoe genegen is, omdat in 1896/7 reeds een bedrag van ƒ83 aan de bondskas was verantwoord. Voorts kwam ter tafel een scbry.ven van het hoofdbestuur om het gevoelen der afdeeliDg te mogen kennen omtrent het al of niet wen lyke, om den gemeentebesturen te verzoeken adhesie te betuigen aan het adres van het hoofd bestuur tot het verkrygen van rijkspensioen. Besloten, werd het hoofdbestuur te adviseeren geen steun te verzoeken aan de gemeentebe sturen, maar af te wachten, wat door deD minister, naar aanleiding van het advies, zal worden gedaan. Toen besloten was over 1898 aan den eer sten secretaris geene toelage te verstrekken, werd de vaststelling daarvan over 1899 tot eene volgende algemeene vergadering aangehouden. Op voorstel van den voorzitter verklaarden de bestuursleden zich bereid op de eerstvol gende algemeene vergadering een punt ter bespreking in te leiden, rakende de gemeente administratie. Een gedrukt verslag der vergadering zal aan de leden der afdeeling, alsmede aan de burgemeesters, secretarissen en ontvangers in Zeeland werden gezonden. Naar men ons uit T e r n e u z e n meldt, ;yu aau den minister van waterstaat twee adressen gericht, onderteekend door tal van ingezetenen, waarin gewezen wordt op de ge breken in de bestelling en het vervoer van brieven en postpakketten en ook gevraagd wordt om een brievenbus aan het station. In de Dinsdag te Sluis gehouden ver gadering van den polder Bewester Eede noorden St Pietersdyk waren 20 ingelanden aanwezig of behooriyk vertegenwoordigd. By het nazien der volmachten deed zich de vraag voor, wie over de toelatiDg van vertegenwoor digers heeft te beslissende ingelanden of het bestuur Het reglement voor de polders geeft daarop geen antwoord. De rekening werd vastgesteld in ontvang op f 2277.46, in uitgaaf op f 1862.776 en der halve met een goed slot van f 414.686. iy de begrooting voor het volgend dienst jaar wérd het geBchot gebracht van f 1.55 op f150. De aftredende gezworen J. de Bruijne werd met 16 stemmen herbenoemd. Het bestuur werd gemachtigd tot onder- handsche verpachting van eenige drooggeloo- pen perceelen in de Krabbekreek. Aan het dagelyksoh bestuur der gemeente Biervliet heeft de heer fl. G. J. van den Bosch, arts, mededeeling gedaan, dat hy met Sept. a. naar het buitenland, naar Beriyn, ver trekt, en aan den raad ontslag zal vragen. De gansche bevolking heeft zoo schrytt men ons die tijding met leedwezen vernomen, want de heer Van den Bosch, sinds Aug. 1896 in functie, levert het niet alledaagsch voor beeld op van een geneeskundige, die, zonder eenig streven naar populariteit, in korten tijd aller, harten voor zich innam. Vooral ook de armen zullen het vertrek van den weldoeaden arts betreuren. Het aantal Metalen üTrwts-ridders neemt ook in die gemeente snel af. Maandag jl. ging de 87jarige P. de Potter heen, zoodat nu maar twee oud-gedienden overbiyven. LETTEREN EN KUNST. Yan Zuylen De Vrek. Het was Dinsdag avond alles behalve gezel lig in onzen schouwburg. De tweede en bovenrangen waren goed bezet op den eersten daarentegen zaten slechts een dertig menschen. Verschillende omstandigheden werkten daar toe mee: het eenigszins vergevorderde seizoen andere byeenkomsten op denzelfden avond; tegen Vrydag de laatste abonnementsvoorstel ling van het ÏYvoK-gezelscbap met De Vrek van Molière in het vooruitzicht, en de pas ge- eindigde vacantie op de scholen, die velen elders doorbrachten. En danmenigeen die Willem van Zuylen reeds vroeger hoorde, wil wel eens een keer overslaan, omdat by herhaling veel van het origineele, het frisache verloren gaat. En daar is alle reden voor. Hoeveel verdienstelyks zyn optreden heeft welk talent hy daarby ten toon spreidt en dat bleek ook gisteren avond by zoo menig nommer, het is onmogeiyk die afwisseling te brengen, noodig om het tegenwoordige publiek; zoo tuk op variatie, voortdurend te Wy houden ons overtuigd dat onze groote tooneelspeler dit zelf. ten volle beseft en hy OB8 nog wel eens verrassen zal met eene ge wenschte verandering in zyne voordrachten, waarmee hy tot nu toe zooveel succes had. Hy moet de belangstelling levendig houden. Of by ons ook de invloed van dit herhaald hooren voordragen zich deed gelden, dan wel of het programma daaraan schuld had, wij weten het niet, maar ook wy moeten erkennen wel eens aangenamer avonden, vol prettigen humor bij Van Zuylen te hebben doorgebracht dan Dinsdag. Eene uitbarsting van echte vroolijkheid na men wy ditmaal dan ook slechts bij uitzonde ring waar. Vergissen wij ons niet, dan waren De St. Nt- klaasvryer, van Faas sen, Hy heeft geërfd en Oit verveling hier vroeger al eens voorgedragen. Van fijnen humor getuigde Ik had geen burgemeester moeten wordenen daarby, zoowel als by De Kreeften en Goeie morgentoonde Van Zuylen zyn hooge kunst van beschaafd voordragen en acteer en. De nieuwe richting van Reyding was ons te overdreven en te langdradig J en de man die erfde al even weinig natuurlyk. Aan toejuiching ontbrak het Van Znylen natuurlyk niet! Wanneer zouden wy hem hier toch weör eens in een zyner beste rollen zien optreden met de overige leden van het gezelschap der Vereenigde Rotlerdamsche tooneelisten Om een goed acteur in een goede rol te zien; daartoe bestaat Vrydag a. in onzen schouwburg gelegenheid. De Vrek van Molière kent ieder; daarover kunnen wy dus zwygen. Maar over de op voering een enkel woord. Hoe verdienstelijk dit Btuk gespeeld: wordt door het TtooZt'-gezelschap nit Rotterdam, heeft men kunnen lezen in een schryven nit Vlis singen, opgenomen in ons nommer van 17 Maart. Daaruit bleek ook dat alle voorname leden van het gezelschap, op eene enkele uit zondering na, erin optieden, zij het ook in bescheiden rollen. In onze zusterstad voldeed de opvoering van De Vrek bijzonder. En dat de hoofdrol in goede handen is, be- wyst wel de hulde, die mr Van Hall in het jongste nommer van De Gids den heer Henri Poolman breDgt voor zyne uitbeelding. Hy heeft natuurlyk zyne bedenkingen, o. a. dat talentvolle acteur, ons ook bekend uit zoo menige goede vertolking van degeiyke rollen, uit vrees van te vallen in het paskwillige en laag komische, gebracht wordt op de greep

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1