M1DDELRURGSCHE COURANT. 142° Jaargang, Woensdag Middelburg 14 Maart. 15 Maart. Verschillende Berichten. N°. 63- 1899. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 14 Maart 8 u. vm. gr. 12 u. gr. av. 4 o. 55 gr. F. Yerw. zw. wind, licht bew., mist. Grooten lof brengt De Standaard aan de Memorie van Ant woord van bet Gewijzigd ontwerp op den Leerplicht. Ook in den tegenstander te eeren, wat prijs lijk is, blijft burgerplichtschrijft dr Kuyper. En zoo wordt onzerzyds gaarne erkend, dat de verschenen Memorieals memorie, een staats stuk is, dat vergelijking met de beste stukken van dien aard glansrijk doorstaan kan. Ze is te breed opgezet. Meerdere beknopt heid zou de kracht er van verhoogd hebben. Veel wat by het mondeling debat als repliek op aanval te plaatsen is, hoort daarom nog niet in zulk een memorie thuis. Maar deze ééne fout daargelaten, is het stuk als memorie helder gedacht, bondig ineengezet, en goed geatyleerd. En ook van het Gewijzigd ontwerp dient erkend, dat het een veel verbeterde editie van het oorspronkelijke is, en dat niet enkel re dactioneel. Ontkend toch kan niet, dat schier geen po ging onbeproefd is gelaten, om aan gerezen bedenkingen tegemoet te komen. Zij, die verzet pleegden, niet nit beginsel, maar om bijzaken, zien zich op bijna elk punt ontwapend. Bezwaar blijft het natuurlijk opleveren, dat de douceur aan de Bijzondere scholen in vage beloften blijft hangen, en niet in stellige toe zegging, met cijfers er by, is omgezet. Doch op dit pnnt zou de minister allicht by de tweede leziDg zich wel vinden laten. Als men eenmaal oordeelt, dat aan de over heid, in een land als het onze, en te doen heb bende met een bevolking als de onze, hicetnunc, het recht en de bevoegdheid toekomt, om aan de onderB de regels der opvoeding voor te schryven, is bet nu ingediende ontwerp ii> meer dan één opzicht onberispeiyk. Zy daarentegen, die deze bevoegdheid aair de overheid betwisten, staan tegen dit ontwerp even beBlist als tegen het eerste gekant. Ten deele zelfs nóg beslister, inzooverre di door ben betwiste bevoegdheid van de over heid, nu van het 13e tot het 16e jaar wordt uitgebreid. Bet doet ons genoegen onze meening omtrent die Memorie van Antwoord door een man al dr Knyper gedeeld te zien De beweging tegen den „Nieuw Maltbusiaanschen bond." Dat wij geen sympathie gevoelen voor dit beweging, zal onzen lezers, die zich herinnerei wat wy schreven ter aanbeveling van dieD Bond en zijn streven, niet verbazen. Voor ons blijft om verschillende redenen o. a. als middel ter oplossing van de social» kwestie, èn in het belang der vrouw èn in daf van de. opvoeding der kinderen, hetgeen die Bond wil een te waardeeren pogen. Met ingenomenheid lazen wij daarom wat dr Aletta H. Jacobs in het jongste nommer van De Gids schreef in haar zeer lezenswaardig opstel over Het doel der vronwenbe weging. „En waartoe verlagen sommigen het moe derschap in het huwelijk? De vrouw zou niet als denkend wezen het kind moeten ontvangen uit eigen, vryen wil, opdat het kunne bydragen tot verhooging van het echtelijk geluk, tot verheffing van haar eigen bestaan, tot ver meerdering van het aantal gelukkige menschen; neen, zij zou de onbewuste, onbeperkte voort brengster moeten zyn van kinderen, waarvoor zelfs niet gevraagd mag worden of de ver- eiBohten voor een gelukkig bestaan wel aan wezig zyn. Met zulk een opvatting staan wy voorwaar niet hooger dan het redeloos dier. Allen die, evenals ik, getuigen waren van de zuchten, de klachten, de tranen der vrou wen by het ontwaren van een ODgewenschte zwangerschap, zullen weten hoeveel ellende er geboren wordt uit de toepassing der wreede moraal, dat te dezen opzichte de natnnr niet aan banden gelegd mag worden. Hiernit leide men na niet af, dat gebrek san moederliefde de vrouw somtijds met schrik vermeerdering van haar gezin doet tegemoet zieB, integendeel, het is byna altijd een gevolg van een hooger en ernstiger opvatting van het moederschap, waarvan men de taak niet als voleindigd beschouwt, wanneer slechts het kind geboren is. Ik leg hier den nadruk op, dewyi men het in den laatsten tyd wel eens wil doen voor komen, alsof een bewuste beperking van bet aantal kinderen, niet hoog verheven zou staan |>oven een onbewust voortplanten." Advertentiên voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zyn. Advertentiên: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van I7 regels 1.50; elke rc3el meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiên by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te AmsterdamA. dz La Mab Azn. te Rotter dam: Nijgh va» Ditmab. Pensioenfonds voor militairen. By de behandeling van hoofdstuk VIII der begrooting voor het loopende jaar zijn o. a. adressen ter Bprake gebracht van de vereeniging Eendracht te Amersfoort en van den alge- meenen bond Insulinde, beide beoogende dat van regeeringswege een pensioenfonds zon worden opgericht voor weduwen en weezen van militairen beneden den rang vap officier. Naar aanleiding daarvan beeft, naar men aan de N. R. Crt. schrijft, de minister van oorlog het advies van een deskundige ingewonnen, in verband waarmede nu aan de korpsen der landmacht een groot aantal gegevens is ge vraagd, om de grondslagen van zulk een fonds te kunnen vaststellen. De arbeid, aan het bijeenbrengen der gege vens verbonden, zal, waar het zulk een groot belang geldt, met veel toewyding worden ver richt. Algemeen wordt het optreden van den minister van oorlog in deze aangelegenheid hoogelijk geroemd. BMÖÊMDÏuürENZ. Bij kon. besluit is benoemd tot subst. off. van justitie by de arr. rechtbank te Breda mr C. van Looke- ren Campagne, thans ambt. van het O. M. bij de kantongerechten in het arr. Tiel is benoemd tot notaris bUnen het arr. Zwolle, ter standplaats de gemeente Zwolle: B. W. A. E. Royer, candidaat-notaris aldaar is een pensioen verleend van f 2534 aan W. M. D. van Welij, ontv. der invoerr. enz. en van den waarborg te Maastricht zyn bevorderd tot adj.-commies bij de directie van de rijkspostspaarbank J. H. van den Berg, J. Altena, A. J. van Braband, C. J. B. Nier- strasz van Tienhoven en C. de Jonge Oudraat» allen thans klerk by die instelling. UIT STAD EN PROVINCIE. Bij bon. besluit is, gelyk nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, met ingang van 1 April, J. P. Fokker, opnieuw, voor den tyd van drie ja- cen, benoemd tot directeur uit d het vrij-entrepöt te Middelburg. De Commissaris der Koningin in Zeeland beeft het voornemen aanstaanden Maandag een officieel bezoek te brengen aan S e r o o s- kerke (W.) Voor een volle zaal hield Maandag avond de heer dr H. Japikse in One Huis alhier een, door proeven en lichtbeelden opgehelderde voordracht over „het hooren." Op zijne gewone, zeer bevattelijke manier behandelde de spreker zyn interessant onder werp, dat zeer veel belangstelling wekte. De voorzitter vertolkte den dank van de hoorders voor de mededeelingen, door den heer dr Japikse gedaan. De rede, door den heer dr E. J. W. Posthumus Meyjes Zondag avond in de Nieuwe kerk alhier by zijn intrede uitgesproken, had tot grondslag 2 Thimotheus 2 19 en niet vers 9, zooals in ons vorig nommer is gemeld. De heer P. Pol vliet alhier is by accla matie herkozen als bestuurslid van Avicultura. Behalve de in ons vorig nommer ge noemde eerepryzen werden op de te'sGraven- hage gehouden tentoonstelling van pluimge dierte aan den heer Polvliet nog toegekend 26 eerste, 20 tweede en 8 kleinere pryzen. De r Neelmeyer verwierf, naast de genoemde eereprijzen, 6 eerste, 1 tweede en 7 kleinere Op dezelfde tentoonstelling bood een Engelschman voor een raadsheer-duif f 900, welk bod echter door den bier wel bekenden eigenaar werd van de hand gewezen. Op de Maandagavond te Zierikzee door de Floralia-Vereeniging gehouden verga dering bleek uit het verslag, dat het afgeloopen jaar, zooals altyd, stof tot vreugde en tot teleurstelling gaf. Tot vreugde, omdat de vereeniging steeds meer levenskracht toonde. Het aantal uitgereikte stekken klom van 832 in 1897 tot 920 in 1898. De tentoonstelling slaagde goed en de opluistering ervan was fraai. De Wilhelmina linde werd feesteiyk geplant en een monumentaal ijzeren hek zal op de ambachtsschool worden gemaakt, waarvoorde plans in die vergadering werden overgelegd. Teleurstelling: de rekening sluit met een tekort van f 42.23, voortvloeiende uit de extra uitgaven door het plaatsen van genoemden boom. 't Bestuur hoopt dit tekort te vinden uit een vry willige extra-bydrage van de leden. De vergadering keurde dit plan goed. Ernstiger was 't feit, dat de leverancier van 98 in 't algemeen slechte waar geleverd had, waardoor de kweeking zeer werd belemmerd. Het bestuur beloofde voor het vervolg daar tegen te zullen waken. Vermelden we ten slotte nog dat het aftre dend bestuurslid (voorzitter), de heer P. van der Have, herkozen werd. Maandagavond, omstreeks negen nnr, is op Schuddebeurs onder Hontenisse totaal afgebrand de schuur vau den landbouwer Z. Niets kon gered worden, doch alles was ver zekerd. Even nadat de lichtwachter van het kust licht, staande aan der dijk van den Othene- polder, dit Zondagavond had aangestoken, kwam men hem mededeelen, dat de ruit van het licht stuk was. Bij onderzoek bleek de 8 m.M. dikke ruit door baldadigs hand te zijn verbryzeld. Men heeft den dader nog niet kunnen ontdekken. Door den heer A. C. N. Grenu, te Ter- neuzen, is binnen den gestelden termijn aan het dag. best. dier gemeente medegedeeld, dat bij, na ryp beraad, besloten heeft te voldoen aan de door den gemeenteraad voor overname der Jozinastraal gestelde eischen. Daarmeê is dus deze zaak ten einde. Men schryft ons uit Sluis: Zaterdagavond had de 78jarige voerman P. de Lobel alhier het ongeluk, dat zyn wagen door de zoogenaamde „grinttram" op den hoek van de Kapellestraat aangereden werd, waar door hy een hevigen slag van den wagen tegen het lichaam kreeg. Maandagmorgen is hy aan de gevolgen overleden, eene meer dan 80jarige arme weduwe achter latend. Men vraagt zich af, hoeveel ongelukken nog zullen moeten gebeuren, vóór het de tram ver boden zal worden met zoo'n vaart, als nu meermalen 't geval is, door de kom der ge meente te ryden. Of kan men dat niet ver bieden Dezer dagen ondervond de aankomst der tram te IJ z e n d ij k e eenige vertraging. De brievenpakketten voor België, die, van geringen omvaDg, door den Conducteur gewoonlyk in een der passagierswagens worden geworpen, waren aan de grens verzuimd af te geven aan den conducteur der Belgische tram. Op de terugreis bemerkte een passagier die pakket ten en maakte den conducteur daarop opmerk zaam. Deze liet terstond achterwaarts stoomen en bereikte nog in tyds aan het grensstation de Belgische stoomtram, die op het punt stond te vertrekken. Wanneer niet beter wordt achtgeslagen op deze brievenpakketten, vreest onze correspon dent dat zij de eene of andere maal eens zul len verdwenen zijn in de zakken van een pickpocket, in de hoop daarin eenige gelds waarden te zullen vinden, wat nu en dan misschien wel eens voorkomt. OnlaDgs werd in een ingezonden stuk in dit blad daarop ook reeds gewezen. Men schryft ons* Onmiddellijk na het bekend worden, dat de bewoners van het gehucht Driewegen een ver zoekschrift tot den gemeenteraad te Biervliet gericht hadden met een klacht over het niet- verharde deel der buurt, heeft het bestuur vaD den AmeZiapolder het verlaagde deel van den dijk doen ophoogen. Kon de raad der gemeente nu nogbesluiteD aan smal steenen pad langs de woningen op den Ameliadyk te leggen, dan was aan het niet-onbillijk verlangen der bewoners voldaan. Waar een klinkerpad van 150 tot 200 meter lengte vermoedelyk geen groot offer aan de financiën stelt, vertrouwen wij, dat ook in dezen inwilliging van het verzoek zal volgen. Door het bestuur van den Helcnapólder is het plan in overweging genomen dit jaar met de begrinting der polderwegen voort te gaan. Ingelanden zal dit plan in Mei a. ter behan deling aangeboden worden. Op 6 April zal, behoudens goedkeuring der geldleeniDg door Ged. staten, de aanbesteding volgen van het aanleggen van een grintweg in de richting van Philippine op den Geer- trnidadyk. Voor deze wegsverbetering zyn twee buiten gewone vergaderingen van ingelanden van zeven polders gehoudende eerste te IJzen- dijke, de tweede te Biervliet. Het geld is beschikbaar gesteld door de Maatschappij Gememte-crediet, op naam van den grootsten der zeven polders, t. w. den Oranjepolder. De andere polders verbonden zich tot bydragen. Reeds vroeger, in de Midd. Crt. van 4 Febr., gaven wij een verslag van de eerste buitengewone vergadering. LANDBOUW. Aan H. M. de Koningin is het volgende adreB gezonden „Mevrouw Geeft roet verschuldigen eerdied te kennen de Vereeniging van landbouwers die suikerbieten verbouwen, erkend bij koninklijk besluit van 12 Juni 1890 no. 31 Dat by de Belgische kamer thans een wets ontwerp aanhangig is gemaakt tot het heffeD van een invoerrecht van drie francs per 1000 K.G. op de beetwortelen. Dat vooral nit Zeeland en een deel van Noord-Brabant zeer aanzieniyke hoeveelheden beetwortelen naar België worden ui jevoerd. Dat heffen van een invoerreoht van drie francs per 1000 K.G. d6 prijs der beetwortelen zooveel zal doen dalen, dat verbouw van dat gewas voor Belgische fabrieken nagenoeg on- mogeiyk zal worden. Dat onderscheidene landbouwers in Zeeuwsch Vlaanderen, tengevolge van dé ligging hunner landerijen, hunne beetwortelen byna niet anders dan aan Belgische fabrieken knnnen leveren, zoodat beffen van het invoerrecht voor hen een zeer groote ramp zonde zyn. Dat de mindere prys, welke de Belgische fabri kanten tengevolge van het invoerrecht zullen kunnen geven, zal moeten leiden tot meer aan bod van „bietenland" voor de Nederlandsche fabrieken, iets wat noodwendig de beetwortel- prijzen over het geheele land moet drukken en dit nog te meer omdat de Nederlandsche beetwortelsuikerfabrikanten, willen zy geen te kleine premie per 100 K. G. witte broodsuiker ontvangen ingevolge de bepalingen van art. 67 der wet van!29 Januari 1897 (Staatsblad no 63), genoodzaakt zyn de hoeveelheid aan tekoopen beetwortelen tot een bepaald bedrag te be perken. Dat by de lage graan- en vlaspryzen op het oogenblik de beetwortel in onderscheidene streken het eenigste gewas is, dat den land bouwer in staat stelt het hoofd boven water te houden. Redenen waarom adressante zich tot Uwe Ma jesteit wendt met het eerbiedig doch dringend verzoek, dat het Uwe Majesteit behagen moge met alle Haar ten dienste staande middelen te trachten de Belgische regeering te doen afzien van het voornemen tot het heffen van een invoerrecht op in Nederland verbouwde beet wortelen. 'tWelk doende enz. De vereeniging voornoemd, (Get.) K. J. A. G. COLLOT d'ESCURY, Voorzitter. (Get.) C. J. HOCKE HOOGEBOOM, Secretaris. Hontenisse, Maart 1899. Voor ditmaal hebben wy nog voldaan aan het verzoek om opname van 't bovenstaande, uiettegen8taande het reeds voorkomt in andere bladen, zelfs buiten Zeeland. Voor het vervolg leggen wy dergeiyke stuk ken echter ter zy, wanneer ons, zooals nu, blijkt, dat met de toezending geen rekening is gehouden om zooveel mogelyk eene gelijk- tydige opname te bevorderen in de couran ten, waarin men ze geplaatst wenscht. Red. LETTEREN EN KUNST. Te Brussel overleed Zondag de beroemde landschapschilder Edmond de Schampbeleer, ook in Middelburg geen onbekende. In het Kunstmuseum alhier bevirdt zich ook een schildery van zijn handEen gezicht in de omstreken van Amsterdamaangekocht op de in Mei 1890 gehouden tentoonstelling van schilderyen. De overledene werd 21 Juli 1824 te Brussel geboren. Als schilder trok hem het Hollandsche land schap bijzonder aanhy heeft veel in ons land gestudeerd, o. a. ook te Domburg. Hoezeer zyn talent op prys werd gesteld, blijkt wel uit de ouderscheidingendie hem ten deel vielen. Onder anderen was hy eerelid der Academie van Beeldende Kunsten te Rotterdam, van San Fernando te Madrid en van de Academie te Berljjn. Verder was hy commandeur der Orde van Karei III van Spanje, officier der Leopoldsorde van België, officier van St Michiel, ridder der Koninkiyke Kroonorde van Beijeren en ridder der Frans Josephsorde van Oostenryk. Nog verwierf hy, behalve tal van andere medailles, de groote gouden medaille op de tentoonstelling te Berlyn. De Refortne, die heden de doodstyding deed vergezeld gaan van een necrologie en vaneen portret, herinnert dat De Scbampheleer zijn eerste opleiding te Antwerpen genoot en later naar Italië en Duitschlaad toog. Te Munchen stond hy vooral by koning Lodewyk hoog in aanzien. Slechts weinige zijner stukken bleven in België, de meeste gingen naar het buiten land. Heden middag heeft de begrafenis plaats gehad. In aansluiting met hetgeen dezer dagen in ons blad voorkwam over het „Staphorster boertje", zendt men het N. v. d. D. het vol gende bericht De algemeene armvoogdy van het dorp Wommels (Fr.), gesubsidieerd door de gemeente, stelde onlangs eene behoeftige vrouw geldeiyk in Btaat, zich onder behandeling te stellen van het: „Staphorster boertje". Zou vraagt men van dergelyke uit gaven later ook blyken uit de statistiek om trent armenzorg, welker opmaking aan de regeering is verzocht? Te Rotterdam is opgericht een informa- tie-bareau voor huiseigenaren om wanbetalin gen van huurders en het beschadigen der woningen tegen te gaan. Te Kampen heeft een dame, mevrouw de wed. Abrahams—Wijnberg, onder vele be- wyzen van belangstelling, haar lOOsten ver jaardag gevierd. De bewoners harer buurt hadden de vlag uitgestoken. Tegen den beruchten H. van P., beschul digd van brandstichting, heeft het 0. M. by de rechtbank te Dordrecht 10 jaar gevangenis straf geëischt. Volgens den toegevoegden ver dediger was het wettig en overtuigend bewys niet geleverd. Het verzoek van den verdediger om voor- loopige invrijheidstelling voor zyn cliënt, werd geweigerd en de uitspraak bepaald op Vry dag over acht dagen. Met betrekking tot de arrestatie van den winkelier te Roosendaal wordt nader gemeld, dat de rijkspolitie by onderzoek in het huis van den verdachte, op den zolder verscheidene half verbrande lucifers heeft gevonden, op de plaats waar de brand ontstaan is. Ook heeft zy in den tuin van den man eene party manufactu ren en andere winkelwaren in den grond ver stopt gevonden, zoodat er bewyzen genoeg zijn om hem onder verdenking te brengen en in arrest te houden. Terwyl een bal masqué, gegeven door de artisten-vereeniging Hulp in Nood te Rotterdam, in vollen gang was, werd Zaterdagnacht een dame, toen zij met haar zoon de zaal binnen trad, plotseling ongesteld en zonk bewusteloos ineen. Men droeg haar naar een der kleed kamers van het tooneel, waar zy, ondanks alle hulp die men trachtte haar te verleenen, wel dra den laatsten adem uitblies. Haar echtge. noot, die voor zaken te Parys vertoeft, werd telegraphisch bericht gezonden van het onheil, dat hem getroffen heeft. In de residentie is de muilkorvenwet af gekondigd naar aanleiding van het meegedeelde geval van hondsdolheid. Daarby werden, vol gens nadere mededeeling, de eigenaar van het dier en zijne echtgenoot gebeten. Beiden moeten reeds naar het instituut-Pasteur te Parys vertrokken zyn. Zondag is te Amsterdam een Nederland sche bond van adsistenten der posterijen opge richt. Te Arnhem, Rotterdam, Den Bosch en Dordrecht zyn afdeelingen gesticht. Te Purmerend zyn Maandag 5 jongens aangehouden, die heimelijk het rijks opvoedings gesticht te Alkmaar hadden verlaten. Te Hilversum is een huis, bewoond doof drie gezinnen, geheel uitgebrand. De inboedels gingen verloren en een varken verbrandde. Het huis en de inboedels van twee gezinnen waren verzekerd. Te Herwen en Aerdt brak Zaterdagnacht brand uit door onbekende oorzaak. Het vuur? greep zoo snel om zich heen, dat aan redden niet te denken viel. Huis en inboedel zijn ge- l verbrand. Een kind van twee jaar, dat de wieg lag te slapen, kwam in de vlam men om; de vrouw des huizes kreeg hevigs brandwonden in het aangezicht eb aan dé banden. De brand te Bnnnik, waarvan wij in onS vorig nommer melding maakten, heeft twéé huizen en een daarachter gelegen boerderij in asch gelegd. De inboedel der boerdery en hef- vee werd gered; in de andere perceelen ver brandden ook de inboedels. Doordat jongens een vuurtje stookten iS te Wolvega een dennenbosch in brafid geraakt en geheel verwoest. Aan blusschen viel niet te denken en slechts door de omliggende sloo- tea werd het vuur tegengehouden. Te Groningen hebben Maandag morgen de stucadoors het werk gestaakt; zy eisebten meer loon en die eisch is door de patroons ingewilligd, zoodat zy heden,weer de witkwast opnemen. Aldaar is een 46-jarige timmerman,gehuwd en vader van 6 kinderen, in het Winschoter- diep geraakt en, ofschoon spoedig redding werd beproefd, verdronken. In een café in het Limburgsche dorpje Geleen is by een vechtparty de waard, die tusschenbeide kwam, zoo ernstig verwond, dat zyn toeBtand hoogst bedenkelijk is. Drie der vechters zijn in hechtenis genomen. Jantjes mama had iemand op bezoek, die gedurig zei „dat ze weg moest'Vmaar die voortdurend bleef zitten. Toen zU nog eens deze opmerking maakte, zei onze Jan eensklaps„Ik geloof het niet voor dat ze weg is, moe." WAARSCHUWING. Onlangs heeft zich te Deventer een geval van vergiftiging voorgedaan met bjjua doode*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1