MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 38- 142" Jaargang. 1899, Dinsdag 14 Februari. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 13 Febr. 8 u. vm. 51 gr. 12 u. 54 gr. av. 4 u. 53 gr. F. Verw. kr. Z. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Rotterdam: Nijgh van Ditmab. Middelburg 13 Februari. Verstandig Eene landbouwvereeniging op Flakkee, die eene publieke aanbesteding van kunstmest adverteerde, ontving van een Belgisch fabri kant verzoek om hem de voorwaarden te zenden, maar zjj schreef den vrager dat zij met eene Belgische firma geen handelsrelaties wilde aanknoopen, daarbij het voetspoor der Belgische regeering volgende, „die met alle Haar ten dienste staande middelen 't vrije ruil verkeer met ons wenscbt at te breken." Is dit verstandig Wij aarzelen geen oogenblik daarop neen te antwoordenen wel om de volgende redenen Stel dat de Nederlandsche regeering een, naar de opvatting van deze of gene, wille keurige daad beging, wat zou men dan zeggen van eene vereeniging in België die op dezelfde wijze handelde tegenover eene Nederlandsche firma, dia part noch deel aan zulk eene daad heeft, en geheel buiten de kwestie staat? In de tweede plaats benadeelt men de belan gen der leden van zulk eene landbouwver- eeniging, die' nu in elk geval een kans missen om voordeeliger inslag te doen, of beter waar te verkrijgen. Niet onmogelijk, dat zij haar evenveel, misschien wel meer nadeel berok kent dan zij dit der firma doet. En in de derde plaats is de daad op zich zelve vrij nutteloos en doelloos, want de Bel gischa regeering zal zich daaraan weinig storen en de drang, op haar soms uit te oefenen van de zijde der firma's, die op zulk een wijze dupe worden, kan toch niet opwegen tegen de macht en den invloed der agrariërs, die voordeel ge nieten van den aangevallen maatregel. Dit laatste in de veronderstelling dat de Belgische regeering onrecht doet en geen en kele gegronde reden heeft om in zake den veeinvoer te handelen als geschiedt. Van de zijde onzer regeering toch is in de Tweede kamer meermalen beweerd, dat de be richten daaromtrent zeer overdreven zijn. In elk geval de juistheid er van voor eer oogenblik aannemende en het ongelijk gehee! aan de zijde van onze naburen stellende, wijzer, wij, in verband met de houding der landbouw- vereeniging te Flakkee, ten slotte uitdruk kelijk op de zonderlinge, overdreven en gevaar lijke maatregelen, waartoe men komt, wanneer men den weg inslaat van wederkeerig plagen. En waar is de grens? REVISIE-ONTWERP. Omtrent dit door vijf leden bij de Tweede kamer ingediende ontwerp tot wijziging vat het wetboek van strafvordering, maakt in be: Paleis van justitie prof. mr D. Simons, die meent dat het geeft wat op dit oogenblik mag wor den verlangd, de opmerking dat, by aanne ming ervan, slechts in éen opzicht de regeling onvolledig zal blijven. De revisie van mili taire strafvonnissen blijft ongeregeld. Terecht kan worden beweerd, dat een bepaling daar omtrent in ons wetboek van strafvordering niet thuis behoort. Maar zouden er zooveel bezwaren aan verbonden zijn, in een afzonder lijk wetje de revisiebepalingen, misschien met enkele wijzigingen, ook voor het militaire strafproces van toepassing te maken Ik geef dit alsnog in overweging. Het zou kunnen gebeuren dat de wetgever, anders plotseling gesteld voor een ernstig, opzienbarend geval, opnieuw gedwongen werd tot eene gelegenheids wet, teneinde in te halen wat hij vroeger verzuimde. dezen Areopagus de daarvoor noodige politie macht toekomen? Stel u voor, dat de Nederlandsche rechter wel vonnissen uitsprak, maar geen macht achter zich had, om ze ten uitvoer te leggen, wat zou menig veroordeelde dan anders doen dan deze soort vonnissen voor notificatie aannemen En ook al neemt men aan, dat een man van consciëntie zich aan een vonnis van den land rechter nog onderwerpen zou, omdat hy hier toe van Godswege verplicht is, wat zou dit aan zulk een Europeeschen Areopagus baten Diens macht zou natuuriyk uitsluitend op contract kunnen berusten: en elke mogendheid zou zich uiteraard het recht voorbehouden, om zulk een contract op te zeggen. Alleen dus wanneer zulk een scheidsgerecht tevens over zulk een leger en zulk een vloot beschikte, dat het onderwerping aan zgn uit spraak kon afdwingen, zou aan zgn uitspraken gezag en kiem worden bygezet. En van waar ter wereld zou zulk een leger of vloot van daan moeten komen? Want neemt men aan, dat beurtelings een der groote mogendheden met de executie van het vonnis belast werd, dan was men precies even ver als men nu is, en zou executie slechts een andere naam zijn voor oorlog. Of zegt men, dat wie zich tegen zulk een uitspraak verzette, dan toch de publieke opinie tegen zich zou hebben, welke waarde zou dit bezitten, als men wist, dat in den raad van den Areopagus de mogendheden, die van nature geallieerd zgn, door hun gedelegeerden een mogendheid, die hun niet sympathiek was, in het ongeiyk hadden gesteld. Arbitrage kan alleen binden by vrywillige aanvaarding ervan, tenzij de verplichting er toe ons op wordt gelegd door een macht, die èn jure (rechtens) boven u staat, èn desnoods vi (met geweld) u dwingen kan. Zekere majoor Fedor Maria von Donat weet eene oplossing voor de kwestiehg stelt vooreen vredesparlement, gekozen vol gens een algemeen, gelgk kiesrecht. Elk millioen aardbewoners kiest een vertegenwoor diger. Regeeringscandidaten mogen gerust gesteld worden, wgl daardoor licht een band gelegd wordt tusschen het parlement en de afzonderlijke regeeringen. De zittingatijd van de afgevaardigden moet, met het oog op de bezwaren aan de stemming verbonden, tien jaar duren; bij elk afgevaardigde worden echter drie plaatsvervangers aangewezen. Het parle ment verkiest vier voorzitters, desnoods uit de voorhanden staatshoofden of vorsten, bene vens een vaste commissie van 10 leden, ver blijf houdende ter plaatse, waar de eerste voor zitter woontde commissie assumeert zich, zoo noodig, geleerden, staatslieden, enz. Han gende internationale geschillen blgven een voortdurende studie voor haar. Wanneer geen te vinden is, moet het parlement te geroepen worden. De afgevaardigden zullen niet langer dan vijf minuten mogen spreken, dit ter verhooging van de waardigheid van het parlement. Tegen inmenging van regee ringen zal streng gewaakt worden. Van de moreele kracht eener uitspraak van n dusdanig werkend lichaam stelt de oud majoor zich wonderen voor, zoo het al g absolute waarborg tegen den oorlog is. twijfel betreffende de levensvatbaarheid eener staalgieterij op grootere schaal weg te nemen, vermits deze minder voortspruit uit techni sche bezwaren, dan uit onzekerheid omtrent den toekomstigen afzet. Haar inziens staan des slechts twee wegen open, nl. algeheele onthouding óf oprichting der fabriek op zoodanige schaal, dat in vol doende mate aan de behoeften der verbrui kers wordt te gemoet gekomen. meervouden van millioenen (de overwinning) te verdienen. Vervallen wg nu in 's hemels naam niet in dezelfde fout, maar stellen wy onbekrompen beschikbaar wat de gouverneurs te Buitenzorg en Kota-Radja voor krachtig doorzetten van hun stelsel behoeven 1" BESfOEMIM toti&N ENZ» Bij kon. besluit: zijD, tegen 1 Maart, bevorderd tot inspecteur van administratie by de zeemacht de officier van administratie der 1ste klasse F. H. M. Rant en tot officier van administratie der 1ste klasse de officier van administratie der 2de klasse O. Willemstijn wordt het bevel over Hr. Ms. pantserdekschip Kortenaerdat met 16 Maart a. s. te Willems oord wordt in dienst gesteld, opgedragen aan den kapitein-lnitenant ter zee J. G. Snethlage, en aan boord van genoemden bodem o. a. ge plaatst de luitenant ter zee der 1ste klasse H. J. F. Michelhoff, als eerste-officier. De luitenant ter zee der lste klasse P. S. R. Wolterbeek, gedetacheerd by het departement van marine en toegevoegd aan den chef der afdeeling materieel, wordt 1 Maart a. s. eer vol van zgne tegenwoordige betrekking ont heven, en op non-activiteit gesteld. Hy wordt vervangen door den luitenant ter zee der lste klasse G. P. van Hecking Colenbrander. Zy, die op 1 Januari 1899 haar 26ste doch niet haar 36ste levensjaar waren ingetreden, en in aanmerking wenschen te komen voor de betrekking van adjunct-inspectrice van den arbeid aan welke betrekking eene jaarwedde is verbonden van f 1500, die bg gebleken ge schiktheid kan opklimmen tot f2500 moeten zich vóór 1 Maart a. s. bij gezegeld adres aan het departement van waterstaat aanmelden. UIT STAD EN PROVINCIE. Hebben wy indertijd gemeld, dat op een deel van het groote bosch, behoorende by bet bekende buiten Roos en Doornaan den Noord singel alhier, door een oud-stadgenoot een buitenverblijf zal worden gebouwd, dezer da gen is een ander stak van dat terrein van de tegenwoordige eigenaars gekocht door een gezetene om daarop een fraaie woning te zetten. Op het deel dier buitenplaats, gelegen tegen over de Noordbrng, is men begonnen met bonwen; maar daarbij is men niet gebonden opzichte der soort woningen, die men daar zetten wil. Jammer genoeg. Het is daarom te hopen dat by, die bouwt, juist op dat fraaie punt, waarop men bet eerst het gezicht heeft als men de stad nitkomt, rekening zal willen houden met welstand en ook iets zal bg dragen, bv. door een fraaien gevel, om het aanzien van het geheel uit ar tistiek oogpunt te verhoogen. Uit Vlissingen. Naar men ons van daar meldt, is de stoom- transportschoener Cotrtzen, behoorende tot het 6e district van bet loodswezen aldaar, die Zaterdag 11. van Nieuwediep vertrokken is, sleepende een nieuwen loodsschoener, bestemd voor bovengenoemd district, door den jongsten Btorm genoodzaakt dit vaartuig los te laten. De loodschoener is daarop met gebroken gaf fel te IJmuiden binnengeloopen, terwijl de Coertzen in den Nieuwen Waterweg een schuil plaats heeft gezocht en binnendoor de reiB naar Vlissingen voortzet. GEDWONGEN ARBITRAGE. Zooals men weet heeft de heer Stipriaan Luïscins een resolutie voorgesteld, waarop onze regeering zon worden nitgenoodigd, op de ko mende conferentie, die de czaar bijeenriep, o. m. het stelsel van gedwongen arbitrage en van een generaal scheidsgerecht in bet leven roepen. In verband hiermee maakte de redactie van De Standaard de volgende, zeer juiste opmer king. Dit stelsel zou, kon het worden doorgevoerd, natuuriyk allen verderen oorlog onmogelgk maken, mits edoch, daar komt het dan ook op aan mits hy, die vonnis streek bg ge schillen tusschen de verschillende Staten, be- Bchikte over genoegzame macht, om zyn vonnis niet alleen executoir te verklaren, maar het ook, desnoodB met geweld te executeeren. Zoo ryst dus de vraagVanwaar zal aan DE SOLO-WERKEN. Men meldt uit Buitenzorg aan het Bat. Nbl. dat de minister van koloniën telegraphisch by de regeering erop heeft aangedrongen, dat alle ingenieurs, werkzaam geweest zijnde bij de Solovalleiwerken, en vooral de ingenieur Pier- son, zouden tegenwoordig zyn bg het com missoriaal onderzoek, terzake dier werken te houden door prof. Krans uit Holland en den directeur der B. O. W. de Megier. Zooals men weet, heeft de ingenieur Pierson zijn verzoek om ontslag uit 's lands dienst reeds ingezonden. Na dit ministerieel telegram zal hem dat waarschijnlijk voorloopig niet verleend worden en de heer Pierson zelf trouwens zal er prgs op stellen, dat hy thans in de gelegenheid zal worden gesteld zicb volledig te verantwoorden, te meer, daar bij migen een sterke neiging zichtbaar is, om hem de rol van zondebok voor de failure toe te bedeelen. Wij hopen voor dezen, door zyne collega's algemeen als kundig geprezen ambfenaar, dat hij al de tegen hem ingebrachte beschuldigin gen zal weten te niet te doen. STAALGIETERIJ. Door het hoofdbestuur der Vereeniging tot bevordering van Fabrieks- en Handwerks- nijverheid in Nederland is gepubliceerd een „rapport nopens de wenschelgkheid en de levens vatbaarheid eener Btaalgieterij hier te lande," uitgebracht door een commissie, bestaande nit heeren D. Croll, directeur der Mij voor Scheeps- en Werktuigbouw te Feyenoord; K. F. Koning, ingenieur der marine te 's-Hage; W. H. Martin, ingenieur der Mij De Schelde te Vlissingen; C. H. Strnmphler, directeur der Nederl. Fabriek van Werktuigen en Spoor- wegmaterieel te Amsterdam en R. Witte, hoofdingenieur der artillerie-inrichtingen teDelf t. De conclusie luidtdat de vraag omtrent de levensvatbaarheid eener staalgieterij hier te lande onmogelgk met zekerheid kan worden beantwoord. De minderheid der commissie twyfelt daar aan en zou daarom adviseeren, met het klein- converterbedryf eene proef op bescheiden schaal te nemen, nadat een nader onderzoek de gun- e verwachtingen daarvan zou hebben be vestigd. Van de uitkomsten dier proef zou het dan moeten afhangen, of van verdere pogingen zou worden afgezien, dan wel tot geleidelijke uitbreiding zou worden overgegaan. In dit advies ligt vanzelf opgesloten, dat die proef zou moeten plaats hebben in t bestaande industrieele onderneming. De meerderheid der commissie acht eene proefneming op kleine schaal niet geschikt, om tot een bevredigend resultaat te geraken, en ziet daarin ook niet het middel? om den A T J E H. De Atjeh-oorlog vormt het onderwerp van een „Van dag tot dag" in de Locomotief van 7 dezer, meer speciaal naar aanleiding van het q de heer Van Kol in de Tweede kamer tegen dien oorlog te berde heeft gebracht. De heer Brooshooft geeft zich de moeite aan te toonen, dat de oorlog, vroeger of later historisch noodwendig" was en maakt zich daarby sterk den heer Van Kol te overtuigen van de onjuistheid zijner inzichten ten deze. Breedvoerig weerlegt de heer Brooshooft de redeneering van den heer Van Kol, in het bgzonder waar deze, poaeerend als philantroop. den oorlog wenscht afgebroken te zien uit een begrip van recht en humaniteit; de toestand der Atjehers onder zyn hoofden wordt gesteld tegenover dien onder ons beBtuur voor zoover dat er thans inderdaad wordt uitgeoefend enz. Al gelooven wij, (zegt het Bat. Nieuwsblad dat de heer Brooshooft vergeetsche moeite heeft gedaan voor den heer Van Kol voor menig ander zal zgn helder en zakeiyk betoog van veel belang en leering zgn. En het doet goed te zien, dat hg ook komt tot de conclusie, dat wy op den thans gevolgden weg krachtig moeten voortgaandat hij het doet in deze woorden „Neen, wij mogen Atjeh niet verlaten, dat is mgn innige overtuiging. Wy mogen zelfs vooral niet tornen aan de uitgaven, die noodig zyn om het thans door Van Heutsz en Snouck Hurgronje opgezette plan streng door te voeren, want de allergrootste fout in dit langdurige drama is wel geweest ons gemis aan volhardings vermogen, door invloeden van partyschappen of personeD, maar bgna altgd met het wise pound foolish tot grondslag. Voor blok kade zyn o. a. schatten nutteloos weggeworpen omdat onze koopmans- en Jan Salie-geest opzag tegen eenige millioenen contant om vele Zaterdag avond brak bij den landbouwer Z., onder de gemeente Stek ene, een hevige brand uit, die in korten tgd de schuor een prooi der vlammen deed worden. In dat lot moest, door bet overslaan der vonken, ook deelen de schuur van Z'a buurman Van G. Bg beiden verbrandden eenige koeien, een paard, veel atroo en hooi. Alles is verzekerd. Aan kwaadwilligheid kan niet gedacht wordenhet toeval wil echter dat by Z. reeds een keer of vyf brand is geweest. Onze Terneuzensohe correspondent schryft In het verslag der raadszitting van Donder dag jl. (zie ons nommer van Vrydag 11.) staat, op de 24e regel: „zoo&ls het artikel (art. 1 van de brandweer-verordening) eerst luidde." Dit moet zijn„zooals het nieuw aangenomen artikel luidt, motten n u alleen loten enz." Zooals in ons vorig nommer onder Laatste Berichten reeds is gemeld, werd Zaterdagnamid dag het ïyk van Ghr. Dieleman te Zaam- slag gevonden. Dit geschiedde door den arbeider D. v. d. Voorde, die op 't land bezig was met guano strooien, op ongeveer een half uur afstand van de hofstede der moeder van den overledene. De belooning ad f 100, op het terugvinden gesteld, zat dus hem ten deel vallen. Uit Znid-Beveland schrgft men ons In de afgeloopen week hebben wij hier de eer genoten van een bezoek van een handelaar in manufacturen. Hg bood ons klaargemaakte pakken goederen aan, die afkomstig waren van een huis in liquidatie en voor een koopje, voor slechts vgf en dertig gulden per stuk, werden aangeboden. Bood men 20 of 18 gulder, dan werd men echter toch nog kooper, want het goed moest weg. By goed inzien bleek men natuuriyk toch nog bedrogen. Verschillende personen werden de dupe van hun lichtgeloovigbeid. Hoe menigmaal in niet tegen dien zwendel gewaarschuwd, maar het schijnt nog altijd niet te baten. Deze week wacht waarschijnlijk bet vierde district een bezoek. Men zij daar op zijn hoede! Vóór 1847 waren haven en suatiesluis te Waarde in de onmiddellijke nabgheid vaD het tegenwoordige oude veerhuis. Toenmaals stonden gedurende den ganschen winter al het lage land, dat het grootste deel van den polder besloeg, en bgna alle weg6n, onder water. In 1847 werd bovengenoemde sluis vervan gen door de tegenwoordige, die in 1890 ver laagd is geworden, zoodat de vloer daarvan ongeveer twee meter lager ligt dan bg die van vóór 1847. Die verandering werkt zoo gunBtig, dat er in den Waardschea polder geen overtollig water meer voorkomt. Door den stoim in Jannari jl. werd aan de haven aldaar nog al Bchade veroorzaakt, waar van toen ook in dit blad is melding gemaakt. Deze schade is tot heden nog niet hersteld. Binnenkort zal dienaangaande een belangrijk voorstel in den gemeenteraad in behandeling komen. Overtuigd, als men algemeen is, dat de haven, vooral in 't najaar, te weinig ruimte aanbiedt voor de dan aanwezige schepen, zon men thans aan vergrooten denken, en wel zoo dat het grootste deel van de tegenwoordige losplaats ingenomen zou worden voor ligplaats. Door deze verandering zouden vier vaartuigen naast elkaar kunnen liggen; thans is er geen geschikte plaats voor twee. Onze berichtgever hoopt, dat het plan, als het den raad bereikt zal hebben, niet om financieele redenen verworpen zal moeten worden Te Scherpenisse had Zaterdag mor gen een man, by bet pntten van water, ongeluk nit te glgden, voorover in een welput, zonder hals, gelegen in een schuur, te vallen en op den bodem terecht te komen. Gelukkig was de put zoo wijd, dat hij onder het vallen met het hoofd naar boven kon keeren. Toen hy voor de tweede maal boven kwam, kon hij een yzeren waterpyp grijpen en zicb daar langs naar boven werken. Met een dag bedlegerig te zyn geweest en den schrik kwam hy vry- HULPBANK TE MIDDELBURG. In het jaar 1898 bedroeg, biykens het ver slag van den toestand dier bank, het aantal door die instelling verstrekte voorschotten 83 tegen 112 in 1897, terwijl het cgfer der ter leen verstrekte gelden f 9030 bedroeg tegen f 11.800 in het vorige jaar. Deze voorschotten werden verstrekt aan 76 personen in 83 posten en wel aan55 inwo ners van Middelburg in 59 posten, 15 van Vlissingen in 17 posten, 1 van Zoutelande in 2 posten en voorts aan éen inwoner van Arne* muiden, WeBtkapelle, Vrouwepolder, Seroos- kerkeen St. Laurens. 12 personen ontvingen dit jaar het voor schot voor het eerst; 7 ontvingen tweemaal een voorschot. Uit Vlissingen werden 17 aanvragen toege staan ad f 3310, tegen 34 met f 5320 in 1897. Onder de aanvragers waren 57 gehuwde mannen, 3 weduwnaars, 6 ongehuwde mannen, 4 ongehuwde vrouwen en 6 weduweB. Het bedrag der voorschotten liep van f 300 tot f 10. Den 27 Augustus werd bet meest, nl. f930, aangevraagd, terwijl geen aanvraag gedaan werd 22 en 29 Januari, 5 Februari, 9 April, 11 en 25 Juni, 15 en 29 October, 19 November en 10 December. De terugbetalingen bedroegen in het geheel f 24069.65, de uitstaande posten op 31 Dec. f 8515.50 of f869.75 minder dan ten vorigen jare. Er hadden 43 beboetingen plaats (tegen 103 in 1897) waarvoor een bedrag van f 12 ont vangen werd 1 opvordering van borgen werd gedaan. Door de borgen werd betaald voor 1 persoon f 2.50 of f 325 minder dan in 1897. i posten werden aangevraagd voor huis houdelijk gebruik, 57 tot gebruik van handel en bedrijf. De voorschotten werden verstrekt aan 6 ambtenaren, 3 landbouwers, 20 neringdoenden, 35 werklieden en 12 verschillende personen. Op akten van pensioen werden 212 voor schotten gegeven ad f 13.67712 meer dan in 1897, tot een meerder bedrag van f 1175. Het aantal personen, aan wie een voorschot verleend werd, bedraagt 63, of 8 meer dan in 1897 en wel te Middelburg 55, Vlissingen 6, Arnemuiden en St. Laurens ieder 1. Het bedrag der gezamenlijke voorschotten-» was f 1595 minder dan in 1897. De ontvangsten der bank bedroegen f 510.21 en de uitgaven f 372.28', zoodat de winst- en verliesrekening een voordeelig saldo opleverde van f 137.92*. De balans slnit in ontvang- en uitgaaf op f 8968.98. KERKNIEUWS. De Nederlandsch Israëiietische gemeehtd te Middelburg leed dezer dagen een groot verlies door het overiyden van den heer J. Meyer, die gedurende 22 jaren onafgebro ken lid is geweest van kerk-, arm- en school bestuur, waarvan 19 jaren als president van het eerstgenoemde. Heden morgen had op het Israëiietische kerk hof zgne ter aardebesteiling plaats. De heer H. M. van Beem, godsdienstleeraar by die gemeente, herdacht, naar aanleiding van de woorden uit de klaagliederen van Je- remia: „Daarom ween ik", in diepgevoelde bewoordingen dit groote verlies. Hy wees daarbij op den eenvoud en de welwillendheid van den overledene by al wat by deed ter be hartiging van de belangen, die aan »yne zor gen waren toevertrouwd. Nooit beval bij ietsj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1