MIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 36-
142" Jaargang,
1899.
Zaterdag
11 Februari.
Middelburg 10 Februari.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 10 Febr. 8 u. vm. 51 gr. 12 u. 58 gr.
av. 4 n. 60 gr. F. Verw. mat. tot kr. Z. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën: 20 cent por regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
i van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectnssen daarvan zijn gratis
aan bet bureau te bekomen.
Agenten.
Te Rotterdam: Nijgh van Ditmar.
DE VREDES-CONFERENTIE.
Een teleurstellend bericht wordt door de
Köln. Ztg. medegedeeld. Volgens den Peters-
burgschen correspondent van dat blad heeft het
Russische ministerie van buitenlandsche zaken
nu de Nederlandsche regeering heeft verklaard
er mee in te stemmen, dat de ontwapenings
conferentie te 's Gravenhage zal worden gehou
den, officieel te kennen gegeven, dat d
regeering ook, als gastvrouw, heeft te beslissen
aan wie de uitnoodigingen om afgevaardigden
naar de conferentie te zenden moeten worden
gezonden.
Ons wil het voorkomen, dat deze opvatting
van de Russische regeering het ons land vrij
wel onmogelijk maakt de conferentie te ont
vangen.
Immers: de vraag wie wel en wie niet
genoodigd zal worden, is er een van hooge
politiek, en door onze regeering op te dragen
haar op te lossen, zou zij worden gedwongen
om de ons land opgelegde terughouding in
internationale vraagstukken te laten varen-
Vooral weegt dit als bezwaar met het oog
op de deelneming van Italië.
Zou de Nederlandsche regeering de verant.
woordelijkheid mogen aanvaarden voor de niet-
deelneming van de jongste der zes groote
mogendheden
Ons dunkt dit een onmogelijk iets.
En dan de invloed van een eventueele be
slissing op onze binnenlandsche politiek!
Aan de deelneming van Italië is natuurlijk
meer gelegen dan aan die van den Pans. Maar
hoe groot zon de verontwaardiging van de
katholieke staatspartij zijn, als onze regeering
Z. H. uitsloot. En handelde de regeering
anders, noodigde zij den Pans wel nit en stiet
zij daardoor Italië terug, welk een storm zou
dan nit andere staatkundige kringen hier te
lande opgaan.
Op deze wijze zou voor ons zeker het mooie
van de ontvangst der conferentie er af zijn.
Wij hopen daarom dat het bericht van de
Köln. Ztg onjuist is.
De zegeningen van het protectionisme.
In de opgaaf van Hollandia, in ons vorig
nommer overgenomen, komt voor dat witte,
brood, in Nederland 5 cent per pond kostende-
in Emmerik 26 cent berekend zou worden.
Hier is zeker wel eene vergissing. Het ver
schil is wat al te groot. Waarschijnlijk zal
de prijs van 26 cent zijn per 5 pond; wat
dan een verschil van 1 cent maakt.
Ook bij het roggebrood zal de opgegeven
prijs te Emmerik, 28 cent, wel voor die hoe
veelheid wezen
Onwaarheid in de wetgeving.
Dsor den heer Bone val Faure is, zooals ge
meld, verleden week in de Eerste Kamer ge
klaagd over gebrek van waarheid in de wetge
ving. Het Hbld. ia het met die klacht geheel
eens, maar,had wel gewild, dat hij by die ge
legenheid ook op de wet op de registratie de
aandacht had gevestigd.
De registratie, schrijft het blad o. a., dient,
zooals men weet, om aan akten een zekere, d.
i. bepaalde dagteekening te geven, dus te
voorkomen dat men antidateert, een handeling
doet voorkomen als geschied vroeger dan zij
werkelijk heeft plaats gehad. Voor de rechtsze
kerheid geeft dat groot nnt en de staat doet een
goed werk, als hy zekere ambtenaren belast met
het constateeren, dat op een bepaalden dag een
akte is vertoond. Hij heeft recht daarvoor
een vergoeding te vorderen, maar wat doet
hy nu Hij heeft van die gelegenheid gebruik
gemaakt om de burgers, die deze hulp komen
vragen, vaak een zware belasting op te leggen,
een belasting op het verkeer, dikwyis op den
nood. Tal van hooge evenredige rechten wor
den aldns geheven, bij overdracht van goede
ren, bij verhuringen, enz. enz. Wel zgn die
rechten in de laatste jaren, in 1892 o. a. bij
overdracht van onroerend goed, aanmerkeiyk
verlaagd, maar zy zgn toch voor tal van han
delingen gehandhaafd en drukken zwaar op
het verkeer.
Met welk gevolg? Dat de wet schromelijk
wordt ontdoken, dat by tal van gelegenheden
zich er op spitst de akte zóó ia te richten,
dat men aan de klauwen van den fiscus ont
komt, die vaak werd de wet stipt gevolgd
duizenden naar zich toe zou halen, zonder dat
er een behoorlgke reden voor bestaat. Men
vrage den notarissen en rechters maar eens,
boe vaak de registratie wet door bare onhoud
bare bepalingen partijen als 't ware tot ont
duiking dwingt. En dat zal niet ophouden,
alvorens die wet is teruggebracht tot haar oor-
spronkelgke doelhet constateeren dat een
handeling is verricht, waarvoor een laag vast
recht wordt geheven, en niet tevens die ge
legenheid wordt gebruikt om de burgers eeu
stuitende belasting te doen betalen.
BENOEM» ENZ.
Bij kon. besLuit:
is dr H. Snellen Jr., plaatsvervangend ge
neesheer-directeur en eerste-geneesheer aan het
Nederlandsche gasthuis voor minvermogende
ooglgders te Utrecht, benoemd tot hoogleeraar
in de taculteit der geneeskunde aan de rijks
universiteit te Utrecht, om onderwgs te geven
in de oogheelkunde
;yo bg de telegraph ie tegen 1 April bevor
derd tot commies lste klasse de commiezen
2de klasse P. Wegers, J. J. M. M. van den
Bargh en C. W. Laeijendeckertot commies
2de klasse de commiezen 3de klasse T. L. C.
Baarslag en G. J. Yerhage, eu tot commies
3de klasse, de commiezen 4de klasse I. Groe-
neveld, A. J. Maasen, C. A. Leibbrandt enM.
de Zoete;
is met 1 Mei aan den directeur van het post
kantoor te Hilversum, G.jKok,"op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend uit 'sRyks dienst; en
is de met verlof in Europa aanwezige apo
theker der 2de klasse van het leger in Neder-
laadsch-Indië B. Bohrè, wegens lichaamsgebre
ken, met ingang op 1 Maart 1899, eervol uit
den militairen dienst ontslagen, met toekenning
van pensioen.
Ons hof heeft van heden af den lichten rouw
aangenomenvoor drie dagen, wegens het
overlijden van de vorstin van Bulgarye, en
voor den tgd van acht dagen wegens het over
lijden van Erfprins Alfred van Saksen Coburg
en Gotha.
L
Velen van hen, die voornemens zyn Maandag
en Dinsdag avond a. s. zich onder het gehoor
van den heer Diihne te begeven, is het allicht
welkom, vooraf eenigszins gewezen te worden
op de verscbynselen, die hun aldaar zullen
worden vertoond en verklaard. Door die
overweging geleid, geef ik gaarne gevolg aan
de uitnoodiging, door de redactie van dit blad
tot my gericht om het programma in 't kort
te doorloopen.
De eerste avond dan is gewijd aan elektri
sche verschynselen, waarby op den voorgrond
treedt de overeenkomst tusschen elektrische
licht- en warmtestralen. Vooraf gaan eenige
beschouwingen over de elektrische vonk,
waarvan bewezen wordt, dat ze van zeer kor
ten duur is en dat ze uit partieel-ontladingen
bestaat. Dit geschiedt door middel van een
ebonieten Bchyf, beplakt met bladtin; in die
schyf bevindt zich een opening, waarin de
vonk van een kleine Leidsche fleBch overspringt.
Wordt nu de schyf langzaam gedraaid, dan
ziet men by elke ontlading een vonk van
geringe lengte by snelle draaiing daarentegen
jopet de vonk zich uitgerekt vertoonen; dit
Met de herstellingen aan den Bpoorweg
Queenboró—Londen is men gereed gekomen.
De booten der Zeeland varen weer op Queenboró.
Men schrijft ons
De burgemeester v.0m Ovezand had eenige
collega's, wethouders, leden van gemeenteraden
en belanghebbenden uitgenoodigd Dinsdag te
12 uren in de Prins van Oranje te Goes te
komen voor de bespreking van een tramplan
GoesEllewoutsdijk, zoowel over 's-Graven-
polder als over Borssele. Velen hadden aan
zyne oproeping gehoor gegeven, zoodat de
zaal goed bezet was. Hy sprak de vergadering
toe en heette de belangstellenden welkom,
waarna hy het woord gat aan den heer Hol
land uit Rotterdam, die een trambaan wil
leggen en wieu daarvoor kapitaal was toe
gezegd door de BruBselsche maatsehappy van
buurtspoorwegen.
Hy verlangde van de betrokken gemeenten
eene toelage vour de kosten van onderzoek
en opneming en later zou bg subsidies vragen
aan gemeente- en polderbesturen voor de ex
ploitatie van de bedoelde lyn. Het plan van
den te volgen weg deelde hy aan de vergade
ring mede; daartegen werd eenig bezwaar
gemaakt, in verband met de weinige breedte
van sommige wegen, waarover eene discussie
gevoerd werd. Ook over de voorlopige kosten
werd gesproken en een idee werd aan de hand
gedaan om besturen, die daarin niet wilden
deelen, over te halen. Na eenig heen en weer
gepraat Bloot de voorzitter, onder dankbetui
ging voor de trouwe opkomst, de vergadering.
- In de Donderdagavond te Ierseke gehou-
raadszitting werd aan de gymnastiekveree-
niging Vooruitgang zij ons streven op haar ver
zoek vergunning gegeven tot het gebruiken
van een der lokalen van school 2 voor bare
welke allen hy steeds, ook bij verschil van
meening, vriendschappeiyk had kunnen om
gaan. Hy beval zich in aller welwillend aan
denken ten zeerste aan.
De heer Sinke, oudste wethouder, verklaarde
met leedwezen afscheid te nemen van dezen
burgemeester, met wie® de goede verstandhou
ding geen oogenblik was verstoord. Met zyn
optreden is er rust iu de gemeente gekomen.
Het speet hem en de gemeente, dat hy heen
ging, en hy hoopte dat het deu heer Geill en
jne familie steeds wei zou gaan.
Ook een der raadsleden, de heer Sauer,
herdacht met dankbaarheid en lof, wat de
vertrekkende voorzitter voor de gemeente als
burgemeester en voor spreker als vriend en
buurman geweest is.
De voorzitter daakte voor de uitgesproken
sympathieke gevoelens en verklaarde Ierseke,
dat hy nog vaak hoopte te bezoeken, nooit te
zullen
Met de voorloopige werkzaamheden, in
verband met de te maken txamhavenwerken
te Z g p e is Dinsdag een aanvang gemaakt, in
den vorm van het opryven van een terrein
tot het plaatsen van een of meer keeten.
Het adres van de Zuid-Bevelandsche afdee-
lingen van den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, om eene vaste en billgker regeling van
de onderwijzersjaarweddeD, werd door burg. en
wetb. welwillend ontvangen, maar wgl de loo-
pende, nog niet goedgekeurde begrooting geen
hoogere uitgaven gedoogde, werd de behande
ling van het adres op voorstel van dat college
tot de eerste volgende begrooting aangehouden.
Een verzoek van de bewonerB eener aan
particulieren behoorende straat, dat deze door
de gemeente zou worden overgenomen en ver
beterd, werd, hoewel de eigenaar tot de over
gave bereid was, van de hand gewezen, omdat
er geen fondsen waren om de straat te ver
beteren.
Een verzoek van een ingezetene om school-
ïldontheffing werd naar burg. en wetb. ver
wezen. Bg het debat daarover verklaarde een
der raadsleden zich bereid personen te noemen.
met minder recht dan adressant van school
geld waren vrijgesteld.
einde der vergadering nam de voor
zitter afscheid van den raad. Hg verklaarde
geheel om particuliere redenen naar eene be
noeming tot burgemeester te Terneuzen ge
dongen te hebben. Het kostte hem veel om
Ierseke te verlaten, dat voor hem eene leer
school was geweest, en waarvoor hij de beBte
wenschen koesterde. Als hy iets in het belang
der gemeente gedaan had, dan dankte hy dit
aan den Btenn, hem door den secretaris, de
beide wethouders en den raad verleend, met
gebeurt dan ook, doch tegeiykertyd blgkt ze
te bestaan uit een reeks van vonkjes. De ont
lading eener Leidsche fiesch bestaat uit meerdere,
elkander zeer snel opvolgende wisaelstioomen,
d. w. z., dat de richting der elektriciteit zich
elk moment omkeert, en dit geschiedt in zulk
een ondeelbaar oogenblik, dat men deze 1
selatroomen kan beschouwen als trillingen op
dezelfde wijze als die, waardoor we het ont
staan van licht verklaren. Men kan dus
spreken van elektrische trillingen, waarvan er
eenige millioenen per seconde plaats hebben,
die dns in frequentie nog verre by de licbt-
vibraties, welke bij bonderdbillioenen geteld
moeten worden, achterstaan. Het verschil
tusschen elektrische- en lichttrillingen is van
quantitatieven aard.
De elektrische trillingen hebben ondermeer
de eigenschap in gasverdunde buizen ontladin
gen in het leven te roepen en gloeilampen te
doen lichten, zelfs wanneer een betere gelei
der, die dus veel minder weerstand geeft dan
de gloeilamp, wordt ingeschakeld. De spanning
dezer elektrische stroomen kan nog verhoogd
worden met behulp van een transformator,
een apparaat, dat overeenkomt met de bekende
inductieklos van Ruhmkorff, een korten bin
nen- en een zeer langen buitendraad bezit.
De snelle wisselstroomen worden geleid door
den binnendraad, tengevolge waarvan in de
bui ten windingen stroomen van zeer hooge
spanning worden geïnduceerd. Die stroomen
worden genoemdHochfreguenzströme.
Hoogst merkwaardig is het, dat deze stroo
men, niettegenstaande hnn hooge spanning, op
het menschelgk organisme geen invloed uit
oefenen, dat men dus ongestraft den trans
formator kan aanraken. Voorts blgkt, dat
stroomen afstandswerking vertoonen in dier
voege dat Geisslersche buizen gaan lichten,
zonder door een geleiddraad verbonden te zgn.
Die afstandswerking (Fernwirkung) nu wordt
verklaard door het bestaan van elektrische
golven, analoog aan die waardoor licht en
warmte en ook geluid worden voortgeplant.
Het is Hertz geweest, die proefondervindelijk
de overeenkomst tusschen licht en elektriciteit
bewezen heeft. Zyn proef in nieuweren vorm
is de volgende: Twee parabolische cylin-
drische spiegels staan tegenover elkaar; in de
brandlijn van den eersten worden vonken van
een inductor teweeggebracht, de daarvan uit
gaande stralen vallen op dien spiegel, worden
evenwydig teruggekaatst naar den tweedenen
couvergeeren vervolgens naar zgn brandlijn. Op
die plaats bevindt zich een luchtledig buisje,
waarin twee platifladraadjes zijn aangebracht;
tusschen die draadjes ontBtaat, zoodra de induc
tor een vonk geeft, een zg. glimontlading, die
door den heer DShne voor het ganscbe audi-,
lastingen, F. Eerstens, pastoor, J. Nelemans,
ingenieur van den ryks waterstaat, A.Spruiten-
burg en D. Buyze, artsen.
Nog stond op da voordracht de heer J. P.
van Herp, winkelier, voorzitter der Vereeniging
voor chriateiyk onderwgs, die op aandrang
van het raadslid Moes op de voordracht was
geplaatst, omdat dit lid meende dat er ook
een orthodoxe protestant op de voordracht
diende voor te komen als een katholiek daarop
was geplaatst. De beer Van Herp verkreeg 4
van de 11 stemmen. Naar aanleiding van deze
stemming zeide de heer Moes dat hij eigenlijk
had verwacht dat het dag. best. een zgner
candidaten van de voordracht zou hebben ge
schrapt, want nu er zes op stonden hy
wist dit vooruit moest zyn partij het toch
Uit Terneuzen.
In de Donderdag aldaar gehouden raads
zitting werd, op voorstel van den heer Van
Hoek, gewyzigd art. 1 der nieuwe brandweer-
verordening.
Volgens de uitlegging van het bestaande
artikel moeten zich, zoo schryft men ons
telken jare aangeven alle manneiyke ingeze
tenen die hun 30e jaar zyn ingetreden en hun 51e
nog niet hebben voleindigd. Velen, die vroeger
waren vrggeloot, hadden 't niet op die bepa
ling begrepen en het was te wachten, dat
daardoor moeielijkheden zouden ontstaan,
hoewel er toch eigenlijk wel iets vóór te
zeggen valt, dat men telkeBs voor éen jaar
zou loten en dos kans hebben om niet 20
achtereenvolgende jaren te moeten dien
Een bezwaar hier tegen is wel, dat men door
i mogelijke verwisseling geen geoefend per
soneel zou hebben. Niemand der leden dacht
er evenwel aan om op te merken, dat men
dan ook kans heeft dat alle ingezetenen ge
oefend worden en men dus in tgd van nood
op algemeene bulp zou kunnen rekenen. Zoo
als het art. eerst luidde, moesten alleen loten
zy die hun 30e jaar zgn gepasseerd, voor
zoover zy niet vroeger waren ingelijfd of door
loting vrijgesteld, en zij die zich in het ver
loopen jaar in de kom der gemeente hebben
gevestigd en den dienstplichtigen leeftgd
hebben.
De lijst van vrystellingen werd in geheime
zitting behandeld en na heropening der verga
dering werd medegedeeld, dat alleen zullen
worden vrygesteld de stadswerk bazen, de
politie-agenten, de leden der vrywillige brand
weer en zg die deel uitmaken van het brand-
p:quet. Al de vroeger vry gestelde categorieën
bedienaars van den godsdienst, waterstaats-
beambten, onderwyzers, loodsen enz., worden
nu dienstplichtig.
Eene gratificatie van f 25 werd toegekend
aan den ambtenaar ter secretarie De vi a, voot
a bemoeiingen inzake de regulisatie der
erfpachtscontracten.
Tot leden der plaatseiyke commissie van
toezicht op het lager onderwijs (sedert 1895
telde deze geen enkel lid) werden benoemd de
heeren J. N. J. Boom, inspecteur der dir. be-
torium waarneembaar wordt gemaakt door mid
del van een elektroskoop, welke op het scherm
geprojecteerd wordt.
Ook ia intusachen gewezen op een
komst tusschen elektrische en geluidstrillingen
gelgk twee stemvorken met elkaar kunnen
meeklinken, wanneer ze een zelfde aantal
vibraties maken, kunnen ook twee Leidsche
flesschen op elkander worden „afgestemd."
Reeds sedert het begin dezer eeuw kent men
gepolariseerd licht; terwgl bg gewoon licht
de trillingen in alle mogelgke richtingen lood
recht op de voortplantingsrichting plaats hebben,
wordt gepolariseerd licht voortgebracht door
trillingen uitsluitend in één vlak (het trillings-
vlak) een kenmerk van enn gepolariseerden
lichtstraal is o. a., dat hy door een Nicols
prisma niet in alle standen wordt doorgelaten.
De heer Diihne zal bewgzen, dat ook elek
trische stralen gepolariseerd zgn. Daarbg
wordt gebruik gemaakt van een traliewerk
van koperdraad met draden in één richting.
Houdt men dit traliewerk zóó, dat de draden
vertikaal staan, dan worden de elektrische
trillingen doorgelatendraait men het 90°.
komen dus de draden horizontaal, dan is het
voor den gepolariseerden elektrischen straal
niet meer doorgankeiyk. Wat een nicol is
voor 't gepolariseerde licht, is dus dit tralie
werk voor den elektrische» straal.
De heer Van der Moer merkte den heer Moea
op dat de raad eigeniyk blij moest wezen dat
vijf door het dageiyksch bestuur aange
zochte heeren de functie wilden aanvaarden,
en dat, nu de heer Moes ook met een candi-
daat was aangekomen, burg. en weth. zeer
onbeleefd zouden gehandeld hebben, wanneer zij
tegen een der gepolste personen hadden ge-
>gdwe hebben u niet meer noodig.
Medegedeeld werd dat de installatie van den
heer J. A. P. Geill als burgemeester zal plaats
hebben op 15 Febr. a. s., 's nam. half twee ure;
commissie werd benoemd om den nieuwen
titularis af te halen.
Besloten werd de jaarwedde van den secre
taris der brandweer te bepalen op f 25 en die
van den bode eveneens te brengen op f 25.
De heer Van IJsselsteijn wees den raad op
eenige zaken ten opzichte waarvan de gemeente
bouwmeester niet aan zyn plicht heeft voldaan»
Een beBtek, dat wgzigingen behoefde, welke
in vgf minuten te verrichten waren en dat
door hem nog Maandag avond bij burg. en
weth. zou worden bezorgd, is niet ontvangen,
terwijl de bedoelde ambtenaar Dinsdag morgen
vóór acht dagen de gemeente heeft verlaten.
Verder zijn sedert September door hem geen
maandstaten der onderhoudswerken ingediend,
zoodat men nu weer zit voor het geval, dat
men niet kan nagaan wat aan de aannemers,
tengevolge van meer of minder werk, toekomt.
Spreker deelde die feiten mede, opdat bekend
zou zgn dat het niet aan burg. en weth.
te wijten is, wanneer de aannemers op hun
geld moeten wachten.
Op voorstel van den heer Van der Moer
werd nog besloten een commissie van bijstand
te benoemen en werden daartoe aangewezen
de heeren Moes, Wieland en Van den Hoek en
daarna de zitting opgeheven.
Tegen Donderdag waren in een hotel
opgeroepen de ingezetenen der gemeente, die
er belang in stelden de installatie v&n des
nieuwen burgemeester een eenigszins feestelijk
te geven. De opkomst was echter zoo
gering, ook door verschillende omstandigheden,
dat de vergadering niet plaats vond.
Een drietal weken geledon bespeurde men
op de naby de kom der gemeente gelegen
le der sedert overleden wed. A. Dekker
dat van eenige paarden gedeelteigk de staart
was afgesneden. In den nacht van Dinsdag op
Woensdag was dit wear by een viertal paarden
het geval. Donderdag is het de politie gelukt,
den dader te ontdekken en het haar in beslag
te nemen.
Elektrische stralen worden ook terugge
kaatst, de desbetreffende proef zal na het
voorafgaande gemakkeiyk te begrypen zyn.
Deze eerste voordracht eindigt met een be
spreking van de telegrafie zonder draad, de
vinding van Marconi, met Branly en Lodge
als voorloopers. Men weet dat deze inrichting
berust op de weerstandsvermindering, die de
z. g. cohaerer (een buisje, gevuld met metaal-
vglsel) door elektrische bestraling ondergaat;
de Btroomintensiteit wordt daardoor grooter,
waarvan men dan gebrnik kan maken tot het
doen spreken van een Morsetoestel enz.
In niet rechtatreeksch verband met het on
derwerp staat de slotproef, waarmede de heer
Diihne zes jaar geleden een groot succes had
en die daarom op verzoek andermaal op het
programma voorkomt. Zg betreft de verschyn-
seleD, die zich voordoen bij een vlies, dat door
de menschelgke stem in trilling wordt gebracht.
Morgen hoop ik van de tweede voordracht,
die over spectraalanalyse, een dergelgk over
zicht te geven.
Dr J. VAN DE STADT.
Middelburg 8 Febr. 1899.
