MIDDELBURGSCHE COURANT. Maandag 6 Februari. BUITENLAND. N°. 31. 142" Jaargang, 1899, Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- i rijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 4 Febr. 8 u. vm. 30 gr. 12 u. 38 gr. av. 4 u.37 gr. F. Verw. mat. tot kr. Z. O. wiDd. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cenL Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te AmsterdamMax R Nunes te Rotterdam Nijoh van DrrMAB. deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 4 Februari. Niets nieuws onder de zon. Dat was Vrijdag in de Eerste kamer weer eens een ouderwetsch onderwijsdebat]e, waarin vóór en tegen de openbare school gepleit werd, alsof er nooit een pacificatie was geweest. Nu, dat is ook al bijna tien jaar geleden en de pacificatie van Gent hield het maar drie jaar uit. Wat toch de naaste aanleiding mag zijn tot dat hernieuwd ageeren tegen de openbare school, is verre van duidelijk, tenzij men deze op politiek gebied moet zoeken. De heer Lohman is de groote sein- en stootgever, maar merkwaardig en ad rem was de herinnering van den minister aan het debat over zijn wetje in de Eerste kamer in 1895, toen de heer Lohman zelf met geen woord protest aantee- feende tegen de conclusiën, door den heer Wertheim getrokken, dat nog steeds de wet van 1889 werd beschouwd als de goede oplos sing en dat van de beginselen daarvan nie mand wilde afwijken. Sinds echter heeft de leus „de vrije school'' opgang gemaakt, zoozeer zelfs, dat nu ook de heeren v. Zinnicq Bergmann hulde overigens aan diens zeer bezadigde en ook voor het open baar onderwijs waardeerende beschouwing en Van den Biesen minder hulde aan diens een weinig misplaatste grappen daarmee schermden, alsoi zij hnn leven lang voor niets anderB gestreden hadden. Zoover ons bekend, was het echter van Katholieke zijde voor de eerste maal, dat die leus werd aangeheven. Met volkomen besef van wat dat beteekent? Wij kunnen het bezwaarlijk gelooven, want wat men de vrije school gelieft te noemen, zon in tal van plaatsen leiden tot onderdrukking van de minderheden. Dat werd door den heer Al- berda, hoe men overigens moge denken over diens betwistbare bewering, dat de openbare school de waarlijk vrije school is, onwederleg- baar aangetoond. En de minister voegde er in zijn welgeslaagde rede aan toe, dat men vooral in Brabant en Limburg met het afbreken der openbare school voorzichtig mocht zijD. Wat dan ©ok op dit oogenblik zou behooren gedaan te worden, als men dat denkbeeld „de vrije school" zou willen verwezenlijken, wist niemand te zeggen. De heer Schimmelpenninck, ook al om de vrije school roepende, wist niets te doen dan een caricatuur te maken van de openbare school en op ouderwetsche wijze los te trekken tegen den windmolen der onmogelijke neutral! teit, die nergens in de wet gegrondvest is. Maar wij keeren terug tot do vraag wat ei dan toch gebeurd is na 1895, wat die aanval len op de openbare school verklaart. De heer Bergmann meende al een heelen troef in han den te hebben in de verklaring van eenige le den, in het Voorloopig Verslag dezer Kamei geboekstaafd, die, vroeger voorstanders der openbare school, nu zeiven de onhoudbaarheid inzagen. Maar, al werd het al kwart over vie ren, de minister wist dan toch nog eventjes te coustateeren, dat al die leden zich doodstil hadden gehouden. Thans opgeroepen te spre ken, bleven zij nog schuil. Doch al ware dat nu zoo, wat bewijst het nog Dat een paar on zer senatoren op hun ouden dag hoofdschud dend gaan zeggen „jongen, jongen, 't wordt toch erg met die openbare school", dat bewijst nog niet, dat het zoo erg is geworden. Klachten over schending van neutraliteit hebben wij vóór 1895 ook wel eens gehoord. Zoo iets komt. natuurlijk wel eens voor, maar waar is het bewijs, dat het zooveel erger is geworden Over socialistische onderwijzers werd vóór 1895 meer geklaagd dan tegenwoordiger was een tijd dat zij zich buiten de school veel meer roerden. Dan was er een tijd, dat menjammer- de over de met Malthusianisme besmette jeug dige onderwijzers, en dat is tegenwoordig ook al veel minder. Alles samengenomen zijn ei altijd eenige grieven geweest tegen eenige in dividuen. Zeer natuurlijk waar het een zoo velen omvattende instelling geldt, maar geen enkele reden om te beweren, dat de toe stand onhoudbaarder wordt of dat de liefde voor de openbare school vermindert. Het eenige verschrikkelijke nieuwe feit, dat wij hebben kunnen ontdekken, is dat de onderwijzer Berg- meijer redacteur van Recht voor Allen is ge worden. Practische uitkomst van het debat nihil. De minister ia tegenover de bijzondere school de welwillendheid zelf en ten slotte klaagde niemand over hem. Maar men kan natuurlijk geen wijziging in ons schoolstelsel van hem verlangen, die men zelfs overigens niet zou we ten te for muloer en. (Fad.) UIT STAD EN PROVINCIE. Aan het N. v. d. D. schrijft men uit Middelburg: „Wel droeg de gisteravond aan een onzer stad- genooten gebrachte hulde een min of meer intiem karakter, maar ook in wijder kring zal het belangstelling wekken, als iemand erkentelijk heid betoond wordt, die gedurende een reeks van jaren een veelomvattenden, lang niet altijd dankbaren werkkring in eene sympatieke vereeniging heeft vervuld. Sedert 25 jaren was de heer J. J. H. Doorenbos, secretaris der bekende vereenigingUit het volkvoor het volk, en bestuur en leden wenschten hunne dankbaarheid voor de vele bemoeiingen van dezen uitstekenden secretariB een blij venden vorm te geven. Zij kozen daartoe oen tegel van de Delftsche Plateelbakkerij, een voorstelling van de St Bavo-kerk te Haarlem, aaar een schilderij van Bosboom, en in een bijeenkomst van deelnemers werd dit den heer Doorenbos aangeboden. De grijze voorzitter der vereeniging, de heer mr G. N. de Stoppelaar, bood dit souvenir in hartelijke bewoordingen namens de gevers aan, hetgeen door den heer Doorenbos onder vrien delijke dankzegging werd aanvaard." Wij nemen dit bericht over, om daaraan eene enkele opmerking toe te voegen. Ook wij hadden gaarne, omdat het hierbij eene ovatie gold die ten volle verdiend was, daarvan melding gemaakt. En men bad ons zelfs in de gelegenheid gesteld het cadeau te Maar niet alleen dat de pers Donderdag avond niet genoodigd was, ar werd zelfs uit drukkelijk, op verlangen van hem wien het gold, verzocht daarvan geen melding te maken. Aan dit verlangen hebben wij gemeend te moeten voldoenmaar men ziet alweer hoe weinig dit aan het doel beantwoordt. In hoever de berichtgever, niettegenstaande het „intiem karakter" dat de huldebetuiging .lroeg, zich toch gerechtigd achtte om daarvan melding te maken, zonder machtiging daartoe te vragen aan de daarbij betrokken personen, is zijn zaak. Doch onzerzijds willen wij even vragen, of het regenover het verwijt van onbescheidenheid, dat de pers wel eens gedaan wordt, niet te veel gevergd is van de persorganen, die men bereiken kan, dat zij zwijgen, daar waar anderen zich hoegenaamd aan niets behoe ven te storenen zelfs bij „intieme" zaken bet niet eons noodig achten te vragen, of aan een of ander publiciteit gegeven mag worden. Het zal op die wijze voor de pers, die de regelen der beleefdheid en welwillendheid in acht wil nemen en zoo het aanzien der pers hoog wil houden, steeds moeilijker worden zulk -ren standpunt in te nemenwant een deel van bet publiek, onbekend met de motieven, is al heel spoedig geneigd haar van zulk stilzwijgen een niet billijk, maar ook niet vleiend verwijt te maken. Onder de gegeven omstandigheden zal wel geen bezwaar bestaan mede te deelen, dat de bruine tegel-tableau was gevat in een lijst van eikenhout, rustende op een ezel van notenhout en versierd met draperieën van vieux rose, een en ander bewerkt door den heer B. Neel- meijer. Bij dit huldeblijk was gevoegd een album met de namen der deelnemers en de volgende gecalligrapheerde opdracht „Aan Jan Johan Herman Doorenbos ter her innering en uit waardeering voor zijn onbe zweken en onbaatzucbtigen ij ver voor de belan gen der vereeniging Uit het Volk—Voor het Volk gedurende de vjjf-en-twintig jaren, dat hij onafgebroken de betrekking van secretaris der vereeniging heeft bekleed, door zijne medeleden". Onlangs meldden wij dat van de nieuwe Bad-inrichting te Middelburg een druk gebruik werd gemaakt. Wij kunnen thans die mededeeling met cijfers staven. In de maand Januari werden genomen in de eerste klasse 4 abonnementen voor regen- baden en 4 idem voor kuipbadenen buiten abonnement 51 regen- en 49 kuipbaden tweede klasse52 abonnementen voor a buiten abonnement 473 regen- Het verdient wel opmerking dat er zulk groot verschil is tusschen het gebruik der eerste en tweede klasse. Van de eerste wordt zeer weinig gebruik gemaakt; een o. i. natuurlijk gevolg van het groote verschil in prijs. Of zou de indeeling van den tijd soms ook hierop invloed uit oefenen In de Woensdag door het Zeeuwsch Ge nootschap der wetenschappen gehóuden verga, dering werden door den voorzitter twee gedenk penningen ter tafel gebracht, de eene van zil ver, de andere van brons, aan het genootschap, evenals aan verschillende gemeenten enz., ge- jn door H. M. de Koningin. Deze pen ningen zijn niet in den handel. De voorzijde vertoont het welgelijkend borstbeeld der Konin gin, terwijl op de keerzij do do Koningin voor gesteld wordt, de hand reikende aan de maagd van Nederland. Zij zijn gesneden door Bart van Hove. Bij deze gelegenheid werden eveneens ter tafel gebracht de reeds op de Oranj eten toon stelling bezichtigde groote inhuldigiogsmedaille, uitgegeven door Mayer te Pforzheim, benevens een viertal andereeindelijk nog de penning plaat van brons, naar teekening van den be kende Wienecke vervaardigd, aangeboden door het centraal-comité voor de feestelgkheden te Amsterdam. Ook deze laatste is niet voor het publiek verkrijgbaar. Daarop werd het Genootschap aangeboden een geschenk van een belangstellend lid van 't bestuur, bestaande uit een uitgebreide verzame ling inhuldigingspenningen, waaronder exem plaren van goud, zilver en brons, deels hier te lande, deels 's buitenlands, ter herinnering aan de Septemberfeesten vervaardigd. Tot de merkwaardigste onder deze behooren voornamelijk de reuzenmedaille in brons van Bouchette te Arnhem, die een middellijn heeft van 197j cm. de penningplaat van Georgine Schwartze een afslag in goud van den zoogenaamden officieelen strooipenning en de draagmedaille, aan lint, aan het hofpersoneel uitgereikt. Dank zij dit laatste geschenk, is, met mede werking van nog andere schenkingen, o. a. van firma C. J. Begeer te Utrecht, een bijna volledige verzameling inhuldigingspenningen in het bezit van het Genootschap gekomen. Men hoopt nu, dat de nog ontbrekende en de nog onder bewerking zijnde exemplaren ook later het eigendom van het genootschap zul len worden. Ook de heer A. Mets te Middelburg heeft de benoeming tot commissaris der be grafenis maatschappij Uit Voorzorg aange nomen. In overeenstemming met een wensch der betrekkingen, maken wij eerst heden melding van het overigden van een onzer voormalige stadgenooten-, mr P. Roetert Tak, kanton rechter te Kampen, die Donderdag in ouderdom van bijna 61 jaar te Arnhem stierf. De heer Tak vestigde zich, na 22 Dec. 1865 aan de Hooge school te Utrecht in de rechten te zijn gepromoveerd, als advocaat te Middel burg, waar hij in 1869 werd benoemd tot substituut-griffier bij de rechtbank. Bij de reorganisatie der rechtbanken in 1877 werd opnieuw in deze betrekking gehandhaafd, waarna hij in Mei 1879 werd benoemd tot het ambt, dat hij tot zijn dood vervulde. De heer Tak was tijdens de laatste vier jaren van zijn verblijf in onze stad, alzoo van 18751879, lid van den Hoogstwaarschijnlijk in de portefeuille, waar over de jongste bediende op 't kantoor het bevel voert en die bestemd is voor „op te bergen stukken". De andere van ons drietjes keek me zoo akelig welgevallig aan, toen hij mij zeide: ,Daar kunt ge 't mee doenwilt ge niet over de sluizen, volg dan den grooten weg 'n omweg, zeker, zeker, je kunt ook rijden, mijn vriend heeft 't goed gezegd." Na dien wederzij dschen vriend bedankt te ibben voor zijne goede bedoeling te mijwaarts, kon ik kort zijn, door hem te zeggen dat hij zich in den persoon geheel en al vergiste. Juist omdat ik 't volkomen met u eens ben, liet 'k die oude brug met rust en gun 'k ze eeuwige rust op de plaats, die 'k aangaf. Wat niet wegneemt dat 'k 't een voorzien in lang bestaande behoefte zou noemen als besluiten kon de passage aan de sluizen op welke wijze laat 'k aan deskundigen over te bevrijden van 't gevaar, dat ze steeds oplevert. Aan 't gluiperig oog van den „andere van ons drietjes", wien het blijkbaar speet, dat ik den raadgever in zake die brug niet was, zag k dat hij nog wat op z'u hart had.„Zeg", daar komt 't al „was 't te min voor je, je weet wel, die laatste uitvoering van 't mannenkoor?" „Neen waarachtig niet, mijn waarde'zulke gluipers moet jegnetjes behandelen „maar 'k dacht, als men daarvan iets geschreven zou willen hebben, zouden de belanghebbenden 't wel hebben doen blijken. Ik was er nu voor eigen plezier. Had ik moeten schrijven, dan zou ik zeker hebben gemeld hoe heerlijk het strijkorkest der atafmuziek van het 3e reg. inf., onder leiding van den heer Barbe, speelde. Dit zal zeker wel een woord van waardeering willen Uit Vlissingen schrijft men ons 't Is toch maar goed, dat er nog menschen zijn die zoo eens precies zeggen hoe ze over je denken. Als zulks wat meer gebeurde, zou er minder misverstand heerschen. We waren met zijn drietjes aan 't keuvelen over de oude Tonnenbrug, toen 'k als mïjnemeeniag meening mag men er wel op nahouden, niet waar te kennen gaf dat het beste, wat ze met dat onde ding konden doen, was het op bergen in de oudheidskamer. Als dan die plechtigheid door de aanwezigheid onzer ko ningin verhoogd kon worden, dan hadden we nog eens iets, waarmee wat lintjes konden verkregen worden. Mijn vriend zoo noem ik hem al is 't niet duwde me aan, zeggende: „En 1 kom je er dan toe om zulke flauwe praatjes te schrijven Je trachtte onlangs hemel en aarde te bewegen om dat „oude ding" aan de sluizen te krijgen, een idéé, zoo gek, dat we de drietjes zonder mij er hartelijk om ge lachen hebben Zeg, haal nou al wat met je herinneringsvermogen in verband staat eens bij elkaar en vertel dan eens hoe dikwijls je met een flinken westen wind voor die brug stondt te peinzen op middelen om er droog over te komen? En wou je die brug naar de sluizen breDgen 't Zou groote zonde zijn om dat afgeleefd lichaam op die manier naar den kelder te helpen, wantmaar je bent ook maar 'n aangewaaide VliaBinger en die heeft van zee- of waterzaken geen benul. En nu 'k toch uit mijn slof schiet, nog dit 'k prijs 't in je dat je voor je meening of men ze deelt of niet durft uitkomen. Maar leep ga je zeker niet te werk. Snap je nu niet dat 't heelemaal verkeerd is om, als je een of ander doel bereiken wilt, de hooge oomes te wijzen op verplichtingen die ze, volgens jou, hebben na te komen? Weet je waar het in je stukjes uitgedrukte verzoek zal belanden? uit tot het zingen van Ps. 89 vers 8, waarna de oudste broeder der weduwe allen dankte voor de eer, den ontslapene bewezen. Ten bate van Schoolkindervoeding werd Vrijdag in de Concertzaal te Zierikzee eene soirée gegeven, waaraan een buitengewoon tal rijk bezoek te benrt viel, zooals zij dit tron- wens ten volle verdiende, zoowel om het wel dadige doel, als om hetgeen den bezoekers te genieten werd gegeven. Eenige nummers werden vervuld door strijkorchest, piano en viool. Uit het Oratorium die Jahreszeiten werd Ihr Schonen aus der Stadt kommt her door sopraan en tenor gezongen. Ook een tenor-solo werd gegeven, terwijl een paar heeren en dames voordrachten hielden. Dit alles wisselde elkan der aangenaam af. De soirée werd besloten met de dramatische schets de Militaire Willems orde, welke door de rederij kers-vereenigi ng Concordia werd opgevoerd. Vele medewerken den kweten zich verdienstelijk van hunne taak elk nummer verwierf veel bijval. Te Hontenisse is heden morgen te zeB uren de boterfabriek gedeeltelijk afgebrand. Oorzaak onbekend. Dat er menigeen ontbrak, die tot de muziek liefhebbers behooren is misschien toe te schrij ven aan de omstandigheid, dat men zich bezig Hield met het bijeenbrengen der noodige fond sen, benoodigd voor het tot stand brengen van een omnibusdienst Stad-Station, die, als 'tzoo doorgaat, wel op de lijst der niet uit te voe ren plannen zal terecht komen." Aanstaanden Woensdag zal te V1 i s s i n. en voor de leden van het Nuts-departe ment als spreker optreden de heer W. C- Goteling Vinnis, die dan behandelen zal het drama van Ernest Rostand, Cyrano de Bergerae. Naar men meldt, zullen wegens eene her stelling aan den spoorweg Queensboro-Sitting- bouro, de mailbooten van de Maatsch. Zeeland voor het ont- en inschepen van passagiers en 1 eenige reizen doen op Port-Victoria en voor het lossen en overnemen der lading doorstoomen naar een der Tilbnry-Docks voor- dokken van London). Vrijdag werden schipper A. de Bruijne, met zijn tjalkschip liggende in het kanaal te Terneuzen, en zijne vrouw gewekt dooreen angstig geschrei van hun kindje, driemaanden oud, dat in een voor hun bed staande wieg lag. Dadelijk bemerkten zij, dat bet kind aan voorhoofd en wangen verwond was, hoogst waarschijnlijk door krabben en bijten van een dier. De geneeskundige, die dadelijk ter hulp geroepen was, uitte ook het vermoeden dat een rat de bed rij ver was en aan de wangen aanmerkelijk bloed bad uitgezogenna uit- wassching achtte hij geen gevaar voor den kléine aanwezig. De schipper ving Vrijdag middag den ge vaarlijken passagier in een val. {Tem. Crt.) In den nacht van Donderdag op Vrijdag zijn bij den landbouwer S V. teOestka- pelle een dertigtal kippen gestolen. - Naar wij vernemen zal onder meer jhr C. Ph. L. van Kinschot, secretaris der Neder- landsche vereeniging van postzegelverzamelaars, te Domburg, optreden als lid van het Comité du Patronage de Vexposition Philatéli- que de Paris de 1900 Men schrijft ons uit Goes: Wanneer de zaag vereeniging Excelsior soirées organiseert, kan zij altijd op een groote be langstelling rekenen. Dit was dan ook VrQ- dagavond in de Prins van Oranje weer het geval. Opgevoerd werd 't Lied van Moeder, oorspronkelijk tooneelspel met zang in drie bedrijven en een voorspel, door Antonie (A. S. Reule Nz.). Door een twaalftal dames en heeren werd daarna een Waterkuurmarsch uitgevoerd, welke komische voordracht zeer in den smaak viel Het slotnummer van het programma, een tableau-vivant, voorstellende de Elfentanz, was wel het glanspunt van den avond. Deze beel dengroep was uitstekend geordend en met smaak verzorgd. Het publiek toonde zich bij dit nommer niet het minst dankbaar. Onder algemeene belangstelling en deel neming had Vrijdag jl. de uitvaart plaats van den heer T. Swart, in leven hoofd der Chris telijke school te Wissekerke (N.B.). De baar werd gedragen door leden der verschil lende collegiën der Ned. Herv. kerk en, behalve door de mannelijke en vrouwelijke nabestaanden, gevolgd door een talrijken stoet, waarbij zich ook de leerlingen der school hadden aangesloten. Aan 't graf voerde de heer Verweijs, predi kant, het woord, die den overledene schetste in zijn beteekenis als vader, onderwijzer en kerkelijk voorganger. De schoolkinderen zon gen daarna hun onderwijzer een afacheidi toe. Een zwager van den overledene herin nerde aan diens trouwe plichtsbetrachting, ondanks lichamelijke zwakheid, en noodigde Verkoopingenenz, Door de Commissie van Beheer over bet Oost-Indisch Huis alhier is de uitvoering der werkzaamheden, die op 28 Januari 11. werden aanbesteed, gegund aan de minste inschrijvers, nl. het driejarig onderhoud aan de firma P. Krijger Zoon en het maken van kantoren enz. aan den heer J. A. Vertregt. Algemeen Overzicht. Alweer is de proefneming mislukt om met den Oo8tenrijkschen Rijksraad te regeeren. Of een proef mag het eigenlijk niet heeten. Want de regeering zelf zal wel van den aanvang af overtuigd zijn geweest, dat het toch niet zou gaan. 't Zal daarom we) niemand een teleur stelling zijn, dat de volksvertegenwoordigers naar huis werden gezonden, en graaf Thun zal het besluit daartoe zeker met veel opgewekt heid hebben geteekend, omdat nu het veelbe sproken artikel 14 der Grondwet weer van kracht wordt, dat feitelijk het absoluut gezag in Oostenrijk herstelt, tot tijd en wijle de regeering, door bijeenroeping van den Rijks raad, weer voor een poosje afstand doet van het recht om bij keizerlijk besluit wetten te maken. Natuurlijk heeft de oppositie niet nagelaten te protesteeren tegen de taktiek van de regee ring. En theoretisch is, er natuurlijk alles te zeggen tegen een toestand als de tegenwoor dige, waarin het regel is dat de uitzonderings bepaling van kracht is. Een paar groepen zijn bijeengebleven om dit protest op te stellen en zij zullen, naar het schijnt, ook nog niet naar huis gaan. De regeering legt zich natuurlijk meer toe op een verzoening, het oude droombeeld, dat tot dusver tot niets heeft geleid, dan tot nieuwe verbittering. Bovendien wil het ons voorkomen, dat graaf Thun, door den pulitieken strijd der jongste tijden, niet de man is, in wien de Duitschers veel vertrouwen zullen stellen. Als arbeidsveld zou hij daarbij niet den Rijksraad, maar de Landdagen kiezen en dus willen aanvangen met een poging om tusschen de beide Btammen in Bohemen en Moravië een vergelijk te treffen. Zelfs zou hij omgaan met het denkbeeld, een taairegeling voor het geheele keizerrijk te maken, een taak welke natuurlijk nog oneindig zwaarder is, daar er dan niet twee, maar vele volken onder één hoed moeten worden gevangen. En dat juist terwijl een der bladen sombere berichten brengt over deu toestand in een afgelegen deel der monarchie, waar de rust even zeldzaam als noodig is. Het Vaterland, het bekende cleriale orgaan, deelt namelijk het volgende mede,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1899 | | pagina 1