MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N°. 12-
142° Jaargang.
1899:
Zaterdag
14 Januari.
Revisie of gratie.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 13 Jan. 8 u. vm. 39 gr. 12 u. 46 gr.
av. 4 u. 42 gr. F. Verw.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën: 20 cent por regel. Geboorto- dood- cn allo andere familieberichten on
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per re;
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan bet bureau te bekomen.
Middelburg 13 Januari.
l)e rijksmiddelen in 1898.
Als men alleen op bet eindcijfer van den
verzamelstaat over het afgeloopen jaar let, dan
is de toestand onzer fiaantiè'a niet onbevredi
gend. Een stijging van 3 miljoen op de 122
is niet onaanzienlijk. Maar tot deze 3 miljoen
heeft de nieuwe suikerwetgeving ruim 19 ton
bijgedragen, zoodat er voor de andere middelen
slechts een stijging van ruim 1 miljoen overbiyft.
Om da zaken zoo gunstig mogelijk voor te
stellen, kan men daar dan nog 51/* ton
bijvoegen, voor het verlies op de successie,
welke, als hoogst wisselvallig middel, wel buiten
een vergelijking kan worden gehouden.
Het resultaat is dus dat de gewone middelen
een stijging van 11/2 miljoen aantoonen; een
bedrag waarover zeker niet te roemen valt.
De groep der directe belastingen gaf f 464.000
meer en wel t 186.000 van de grondbelasting
f 82.000 van het personeel en f 199.000 van
de bedrijfsbelasting, terwijl de vermogensbe
lasting f 3000 achteruit ging.
De invoerrechten gaven f 196.000 of 2'/s
meer.
De groep der accijnsen ging precies 21 ton
vooruit, waarvan, gelijk reeds gezegd was,
19.4 ton te danken is aan de nieuwe suiker
wetgeving.
Van de andere accijnsen valt een vooruit
gang van f 166.000 te constateeren.
Deze is verdeeld als volgt: wijn -f- f35.000;
gedistilleerd f 156.000; zont -j- f 5000; bier
4- f 91.000 en geslacht f 192.000. Uit een
fiscaal oogpunt moge deze wijziging niet van
veel belang zijn, uit een sociaal oogpunt ia zij
het zeker.
Een verhooging van f 22.000 bij den waar
borg, op een totaal van f 270.000, is mede
wellicht te beschouwen als een bewijs dat een
iets betere tijd aanbreekt.
De indirecte belastingen bleven vrij wel
stationnair. Het zegel steeg f 40.000, dat is
maar iets meer dan 1 de registratie daalde
f 13.000 en de hypotheekrechten gaven f32.000
meer. Maar door den achteruitgang der snc
cessie met f 550.000 bleef de geheele groep
f 492.000 achter.
Domeinen was vrijwel onveranderd f2.380.000,
in plaats van f 2.381.000.
De beide verkeermiddelen, post en telegraphic
daarentegen blijven alle andere groepen de
baas: de posterijen gaven f 457.000 en de
telegraphie t 207.000.
De staatsloterij, in zich zelf een zeer constant
middel, bleef in December f 17.000 achter,
welk tekort men op den jaarstaat terugvindt.
Deze achteruitgang is natuurlijk meer schijn
dan werkelijkheid; zij is bet gevolg van het
niet gelijk zijn der data.
Jacht en visscherij bleven onveranderd, ter
wijl de loodsgelden f 59.000 stegen.
Het totaal van het dienstjaar is geweest
f 125.082.511.57*, tegen f 122.08.594.14 in 1897,
terwijl de ramiBg f 121.905.380 had bedragen.
Uitvoerige beschouwingen zijn zeker niet
noodig om aan te toonen, dat de Btijging
gewone middelen niet voldoende is, om te
voorzien in 'de steeds toenemende behoeften
van den gewonen dienst, terwijl van midde
len voor bepaald nieuwe uitgaven geen sprake
is. Een verhooging van een der bronnen vaD
staatsinkomst zal dos wel noodig zijn.
Burger F. Domela Nieuwenhuis is nog altijd
maar niet in 't reine met den natuurlijken, big
de wet aangewezen weg, die het verzoek om
gratie voor de Gebr. Hogerhuis heeft afgelegd.
Voor de derde maal is hg met het Hbld
daarover in een polemieken om zgn meening
nu eena goed duidelgk te maken, schrgfthg o. a.
„Gesteld dat gg, meneer BoiBsevain, veroor
deeld zgt wegens het een of ander misdrgf,
waaraan gg beweert onschuldig te ziju.
Anderen twijfelen aan nw schnld en omdat
er geen ander middel bestaat om u uit
gevangenis te krggen, neemt men zgn toevlucht
tot het laatste, nl. om gratie te vragen.
Nu wordt dit verzoek om gratie gesteld in
handen van dezelfde rechtbank, die het vonnis
beeft geveld en die wg moeten aannemen dat
overtuigd is van de Bchuld.
Zondt gg, meneer Boissevain, in dat geval
het stellen van het verzoek om gratie in handen
van denzelfden rechter goedkeuren, ja of neen?
Zondt ge niet dadelgk zeggennu komt er
van het verzoek om gratie niets terecht?
En toch, zoo moeten wg de vraag stellen,
en wat gg niet wenscht dat met u zou ge
schieden, dat moet ge ook niet wenschen dat
jnet de gebr. Hogerhuis geschiedt."
De redactie van genoemd blad nu antwoordt
De heer Domela Nienwenhuis maakt wel
wat misbruik van onzen kostbaren tgd. Wg
niet de heer Boissevain, maar de hoofd
redactie van het Handelsblad hebben hem
al tweemaal te woord gestaan en, naar wij
meenen, zoo duidelijk geantwoord als op zgn
vraag mogeüjk was.
Voor de laatste maal nog dit. Het is niet
onze schuld, dat men in de Hoger huis-zaak
gebruik heeft gemaakt van een verzoek om
gratie, ofschoon dat geval voor de toepassing
van dit middel niet geschikt is.
De aard van het recht van gratie, dat ver
band houdt met de mate der opgelegde straf
maardigheden van het bijzonder
geval, breDgt mede dat bg voorkeur de rech
ter moet worden gehoord, die het vonnis heeft
t van het geval het meest op de
De aard van het recht van revisie, dat be
rust op de waar8chgnlgkheid eener rechterlijke
dwaling, brengt mede dat aan een anderen
rechter het nieuw onderzoek worde opge
dragen.
Verkeerden wij in het geval der broeders
Hogerhuis, wij zouden, van onze onschuld
bewust, enkel onze toevlucht nemen tot bet
middel van revisie, en met verlangen uitzien
naar het oogeablik waarop een verbeterde
wetgeving een verzoek daartoe kans van sla
gen geeft.
Namen zij, die ons voor onschuldig houden,
de toevlucht tot een verzoek om gratie, wij
zouden die vrienden onhandige vrienden noe
men, daar het ons vóór alles te doen zou zgn
om vernietiging van het veroordeelend vonnis,
niet enkel om ontslag nit de gevangenis.
Wij zouden dan tevens moeten erkennen,
dat zulk een verzoek om gratie, wegens zgn
aard, niet anders behoorde behandeld te worden
dan met dat der Hogerhnizen is geschied. Of
er iets van terecht zou komen, zon afhangen
van de aangevoerde gronden. En juist omdat
deze, zonder een geheel nieuw onderzoek der
zaak, niet overtuigend konden werken, zouden
wij een verzoek om gratie, in dergelijk geval,
als een ongeschikt middel beschouwen omona
»ed recht te doen zegevieren.
Ons antwoord kan dan ook niet anders blij
ven luiden als dus in de Hogerhuis-zaak
heeft men gratie met revisie verward. En een
verzoek om gratie doende, heeft men zich naar
den aard van dit middel te gedragen, dat
allereerst advies noodig maakt van den rechter
die de zaak heeft behandeld.
Dat niet die rechter beslist op het verzoek
om gratie, maar de koningin, onder medewer
king van den verantwoordelgken minister, is
le eene omstandigheid, welke door den heer
D. N. over het hoofd wordt gezien en toch
medebrengt dat de beschikking op het verzoek
niet enkel van dien rechter afhangt.
Ook elders kan de macht, die op een ver
zoek om gratie beslistlicht trachten te ver
krijgen.
Wij hebben ook dit nog opgenomen ter
duidelijking en ter opheldering vananden
en dat zijn er niet weinigen, zelfs in onze
omgeving die, op een dwaalspoor gebracht
door hetgeen „burgers" als Domela Nieuwen
huis den volke verkondigen, eene zelfde mee
ning als deze zijn toegedaan.
Wij willen hierbij nog even dit opmerken:
Niet dat genoemde „burger'" vraagt omlicbt
waar hem iets duisters is, nemen wij hem kwa
lijk, maar wel dat hij als voorlichter en volks
agitator optreedt in een zaak, waarover hij niet
kan oordeelen, terwijl hij, zooals nu duidelijk
blijkt, met ons rechtstelsel niet bekend is
Wil men het volk voorlichten, dan dient men
goed op de hoogte te zijn; eerst dan heeft men,
zooals prof. Simons, recht vaa spreken en kan
men eischen gehoord te worden.
Wij hebben ons altijd gewacht over de za&k-
Hogerhuis een bepaald oordeel uit te sprekeD:
omdat wij ons daartoe bepaald onbevoegd
achten, al zijn wg nog steeds, na al hetgeen
wij lazen, meer overtuigd van hun schuld dan
van hun onschuld.
Doch bij den minsten twijfel vinden wij het
noodig dat er op nieuw worde onderzocht, en
blijven wij daarom juist het aanhangige revisie-
ontwerp een gelukkige poging noemen om de
kwestie tot opheldering te brengen.
Yoor het overige beeft, sedert zekere partij
zich van die zaak heeft meester gemaakt, de
beweging ten gunste dier gebroeders op ons
meer den indruk gemaakt van een po;
in het belang der socialistische partij eene
volksagitatie op touw te zetten, dan om recht
te zoeken voor de daarbij betrokken personen
zeiven,
En dat juist maakt bet oordeel van het
meerendeel van hen, die in deze meepraten,
niet od par tij dig en niet onbevangen.
Wetsontwerp op arbeids- en rusttijden.
In Eet Fad. schreef dezer dagen mr H. L. B.
twee zeer Tezehswaardige opstellen over dat
ontwerp.
De schrijver kwam tot deze conclusie
Vatten wij ten slotte ons oordeel samen, dan
meenen wij, dat het te betreuren is, dat de
ontwerper de bepalingen over maximum-arbeids
duur slechts voor de bakkerijen en gevaarlijke
bedrijven toepasselijk heeft verklaarddat hij
in zgn streven om met de uitzonderingsbepa
lingen aan de eischen der productie tegemoet
te komen vrijwel geslaagd is, doeh dat grootere
vrijheid bier gewenscht isdat aanneming van
het ontwerp, al dan niet geamendeerd, een
eisch des tijds mag genoemd worden.
Statistiek van het armwezen.
Omstreeks een jaar geleden stelde de minis
ter van binnenlandsche zaken nieuwe voorschrif
ten vast voor de statistiek van het armwezen.
De nieuwe modellen zijn thans, door tusachen-
koui8t van Gedep. Staten, van regeeringswege
aan de gemeentebesturen verzonden. Zij ver
schillen vrijwat van de bestaande modellen.
Onder andere moet worden toegelicht ge
durende welken tijd van het jaar, tegen welk
loon en welk soort van werk door de armeD
is verricht, en moeten worden opgegeven de
werkloonen bij particulieren.
Wat de instelling tot werkverschaffing aan
behoeftigen betreft, moet opgaaf worden ge
daan van den aard der verrichte werkzaam
heden, inzonderheid of er ook land- of tuin-
arbeid wordt verricht, den werktijd, hetlooD,
de wijze van betaling, het al of niet verschaffen
van nachtverblijf, de financieele uitkomsten,
bet al of niet samenwerken met andere instel
lingen van weldadigheid, de bepalingen teD
aanzien van het verlaten der inrichtingen en
den terugkeer daarin na elders te hebben werk
gevonden, de wijze van beheer (het houden
van naamregisters enz.) en voorts omtrent
alle bijzonderheden, waaruit kan blijken, of
de instellingen, al dan niet aan haar doel heb
ben beantwooid.
Nog moet opgaaf worden gedaan van de
gehouden en van gestuite collecten, bedoeld
bij art. 13 der Armenwet.
UIT STAD EK PROVINCIE.
Met genoegen melden wij, dat de belang
stelling voor de tweede opera voorstelling te
Middelburg op morgen (Zaterdag) ook
groot is.
De tweede, derde en vierde rangen zijn ge
heel bezet-, daarvoor moesten zelfs personen
worden afgewezen.
Op den eersten rang zgn echter nog plaat
sen beschikbaar.
Dit tot naricht ook van hen, die, buiten
Middelburg wonende, plan hebben herwaarts te
komen.
Zij kunnen daar dus nog een plaats vinden
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Middelburg houdt Maandag a. te 3uren
eene vergadering.
Daarin zal, behalve de gewone jaarlijkache
bezigheden, in behandeling komen het verzoek
van het gemeentebestuur om advies aangaande
de vraag of de nu aangewezen puinplaats,
zijnde het Westelijk deel van het dok der
vroegere Commercie Compagnie (het zooge
naamde Balkengat) in het belang van den han
del al dan niet behouden moet wordenmet
schriftelijk rapport van de December-commissie
dienaangaande.
Middelburg heeft weder een van zijn
types verloren, en wel een oud man, die door
de betrekking, welke hij bekleedde, vroeger
zeker bijna bij alien, en in de laatste negen
jaren nog wel bg velen eene goede bekende
was.
Ditmaal is het een eenvondig, maar niette
min geacht mensch, nl. Jan Perre, die Don
derdag in den ouderdom van ruim 80 jarer
1 h i e r is overleden.
Perre werd den 15 September 1844 aan het
postkantoor te Middelburg als brievenbesteller
aangesteld, en was in die betrekking werkzaam
tot hg wegens vergevordende leeftijd op zijn
verzoek den 1 October 1889 daaruit op de
meest eervolle wijze werd ontslagen. Ruim 9
jaren heeft hg van zijn welverdiende rust
mogen genieten. Door zijne superieuren werd
hg geacht wegens zijne trouwe plichtsbetrach
tiog en humaan karakter, terwgi hgvoorzgne
medebeambten een behulpzaam en g"""1
kameraad was.
Donderdagavond had de jaarvergadering
plaats van de afdeeling Middelburg van de
Bchippersvereeniging Schuttevaer.
Zg werd geopend door den voorzitter, den
heer mr G. N. de Stoppelaar. Deze wees er
Agenten!
Te Zierikzee: A. C. de Mooij; te Tholen: W. Al
van Neeowbnotijzen; te Terneuzen; M. de Jonge.
in zgn openingsrede op, dat het afgeloopen
jaar voor de schipperij een kalm jaar was
geweest.
Ook waren voor deze vergadering geen
belangrgke punten aan de orde gesteld, maar
toch achtte men het van belang, dat de afdee
ling eess per jaar vergadert, al ware het maar
tot versterking van den band tusschen de
schippers.
Verder wees de voorzitter op de geestdrift,
welke de schipperij bg de iahuldigingsfeesten
toonde, en met genoegen constateerde hij, dat
de afdeeling aan de hier ter stede gehouden
esten een werkzaam deel nam.
Mededeeling werd gedaan van het bekende
adreB, ingevolge het besluit der vorige verga
dering aan de regeering gezonden in zake den
waterweg naar Dordrecht.
De voorzitter deelde, in aansluiting daaraan,
den stand der zaak mede.
Ingekomen was een missive van de atdeeling
Brouwershaven, waarin deze de Zeeuwsche
zusterafdeelingen voorstelt een brief van dank
te zenden aan den voorzitter van Schutteraêr
voor den Btenn, door hem aan deze zaak ver
leend. Het bestuur had zich bereids bg dit
plan aangesloten, hetgeen de vergadering goed
keurde.
De heer Siebenga wees, in verband met deze
zaak, op de houding van Dordrecht, dat de
binnenvaart belemmert door, terwijl er geen
goede ligplaats voor schepen is, het leggen bij
de brag te verbieden en onmogeigk temaken.
Deze klacht werd door vele aanwezigen ge
deeld. Uit nadere bespreking bleek, dat het
Rgk aan de gemeente Dordrecht heeft toege
staan boeien te leggeD, waardoor de anker
plaats voor de schepen wordt belemmerd.
eze boeien zgn bestemd voor de groote
scheepvaart, maar belemmeren de binnenvaart.
Tevens werd voorgesteld de aandacht te
vestigen op den hinder, dien de scheepvaart
ondervindt door de ligging der telegraafdra
den, welke na hinderlijk zgn en beter bg de
brug op haar plaats zgn.
Dit bezwaar werd gedeeld door den heer
Vermeulen, die tevens wees op de gebrekkige
verlichting.
Besloten werd de geopperde bezwaren ter
kennis van de bevoegde autoriteit te brengen
Daarna vestigde de beer Siebenga de aan
dacht op de noodzakelijkheid van een gasboei
bij het Engelsche gat, ter vervanging van de
ton bg den ingang van de Kreek, feitelgk de
buitenhaven van Middelburg, welke zonder
gasboei moeielijk bereikbaar is.
Ook dit zal ter kennis van de regeering
worden gebracht.
De rekeniDg en verantwoording werd door
een commissie opgenomen en goedgekeurd.
^Daarna bracht de secretaris, de heer Konlon,
verslag uit over de door hem te Oude Tongi
bijgewoonde algemeene vergadering.
Ten slotte werd besloten te vragen op de
middelste der drie bermen aan den Catschen-
polder een baken te plaatsen.
te zeggen hebben is dit: publiek van Goes,
toon toch in het vervolg wat meer genegen
heid, wat meer belangstelling voor een muziek
korps, dat voor Goes, vooral bg feesteigke
gelegenheden, onmisbaar is.
Te Coignsplaat geraakte Woensdag
avond,tengevolge der duisternis, een jongmensch
in de Kerkgracht. Een paar personen, luiste
rende naar het zingen in de school, hoorden
wel eenig geritsel, doch, meenende dat dit
veroorzaakt werd door ratten, Bloegen zy
daarop geen acht. Daar echter het hulpgeroep
en de beweging aanhield, gingen zg eindelijk
er op af en zagen den drenkeling, die met be
hulp van anderen in bewnsteloozen toestand
op het droge werd gebracht. Door rollen en
wrgven gelukte het de by na geweken levens-
op te wekken. De inmiddels ontboden
geneesheer slaagde er in hem weder bg kennis
te brengen. Ofschoon de jonge man koorts
heeft is zgn toestand naar omstandigheden
bevredigend.
In de vergadering der atdeeling
St. Annaland van de schippersvereeniging
Schuttevaeris besloten te verzoeken dat de
zeebooten, in de Oude Maas, beneden de
spoorbrug te Dordrecht, voortaan znllen ge
meerd worden aan den vasten wal, in plaats
van aan de op de rivier geplaatste boeien,
omdat het laatste voor de scheepvaart zeer
hinderiyk is en veel gevaar oplevert.
Verder werd goedgevonden adhaeBie te ver-
aan het voorstel der afdeeling Brouwers
haven, tot het plaatsen van een beter baken
op den blindendam en het Mastgat.
De aftredende - voorzitter, de heer A. J.
ierens Sr., werd bg acclamatie als zoodanig
herbenoemd.
De zangvereeniging Kunstmin te Schoon-
dyke is door de sociëteit te Bresken s uit-
genoodigd om aldaar eene uitvoering te komen
geven. Aan die nitnoodiging wordt a. Woensdag
voldaan.
Do hoer Rovers In het Nuts departement
Vlissingen.
Uit Vlissingen.
s een heden door ons ontvangen
officieele uitnoodiging zal Hr. Mb. pantser deh-
schip, Type Kruiser, Noord-Brabant Dinsdag
17 Jan., des namiddags te 3 aren, van de werf
der Kon. Maatschappij De Schelde te water
worden gelaten.
Wegens vertraging op Duitsch grondgebied
kwam de sneltrein beden, Vrydag, morgen
minuten te laat aan. De dagboot vertrok daar
door eerst te ll1/* uur.
Uit Goes schryft men ons
Wegens het toenemend aantal werkende
leden, had de harmonie Etiphonia vele uitga
ven over het afgeloopen jaar, vooral tenge
volge van het aanschaffen van muziekinstru
menten. Men dacht die uitgaven te dekken
door een buitengewoon concert te geven tegen
entree. Doch de verwachting is bitter teleur
gesteld.
Op de lijst werd evenmin geteekend, als de
opkomst vaa betalenden groot was op het con
cert, dat Donderdagavond in de Prins
Oranje gegeven werd.
Die opkomst was zoo gering, dat er zelfs nog
overwogen werd of men het concert wel zou
doen doorgaan.
Toch besloot men daartoe en de nitvoering
van het programma voldeed bg de weinig aan
wezigen zeer goed.
Met ingenomenheid kannen wy melden, dat
sedert wg Euphonia het laatst hoorden, het ge
zeischap goed vooruit is gegaan. De volle
zetting is krachtig in omvang en Goes mag er
trotsch op zijn zulk een muziekkorps te be
zitten. En daarvoor te meer vragen wg waar
om wordt dit niet op prgs gesteld Is het weg
blijven van Donderdag avond niet ontmoedi
gend èn voor den directeur, dh. J. Kooiman,
èn voor de werkende leden
Een volle zaal had zooveel zedeiyken en
ftoffeigkan «toon gegeven Het eenige wat wg
Woensdagavond hield het Nufs-departement
te Vlissingen zgn derde byeeDkomst met
dames in dit seizoen.
Daarin zon, zooals gemeld, door den heer J.
W. Rovers gesproken worden over „De rege
ling onzer levende strgdkrachten in verband
met de opvoeding der jeugd, van den mensch
en van den burger en de gevaren van onze
tegenwoordige weerloosheid."
Geen wonder zoo schrijft eene vriende
lijke hand ons dat het grootste gedeelte der
officieren en tal van onder-officieren in het
garnizoen aldaar van de welwillend door de
regelings-commissie aangeboden gelegenheid
gebruik had gemaakt, om eens te knnnen
hooren, wat een niet-militair over den tegen-
woordigen toestand onzer weerbaarheid zou te
vertellen hebben.
Maar ook tal van andere belangstellenden,
en daaronder eenige dames, hadden het minder
gunstige weder getrotseerd, om zich onder h6t
gehoor van den spreker te scharen.
Had het weder wat meer medegewerkt,
iker zou het aantal hoorders en hoorderessen,
die nu toch al de zaal van den heer Stofkoper
voor een zeer groot gedeelte vulde, nog grooter
geweest zgn.
Alleen meenen wg opgemerkt te hebben,
dat het aantal leden van het Departement,
het bedraagt, wanneer we ons niet al te zeer
vergissen, een 60 tal, dat de lezing by woonde,
al zeer gering was.
Ook by eene vorige byeenkomst trok dit al
onze aandacht.
Waaraan dit toe te schryven is, weten we
natuuriyk niet; alleen hopen wy, dat oorzaak
van die afwezigheid niet gezocht moet worden
in het verleenen van introductie, waartoe de
regelings-commissie voor dit seizoen het initia
tief namwant wy zouden het zeer betreuren,
indien de commissie hierop zou terugkomen.
Dat men de introdutie weet te waardeeren,
big kt uit het gebruik, dat er van gemaakt
wordt door hen, voor wie de contributie, ver
bonden aan het lidmaatschap van de Maat-
schappy, een bezwaar is.
Hoe het echter zy, ook nu weder kan .gezegd
worden de afwezigen hebben veel gemist.
De spreker wist door zgn, met zooveel gloed
en overtuiging uitgesproken rede zijn gehoor
te bezielen.
Hij wees er op, hoe door de gebrekkige regeling
van onze levende strgdkrachten ons land in
een weerioozen toestand verkeert, tengevolge
waarvan het geheel aan eigen schuld te wy ten
zal zijn, indien wy, by eene mogeiyke uitbar
sting in den zeer ingewikkelden toestand, die
thans in Enropa heerscht, onze neutraliteit niet
zullen weten te handhaven, ons land znllen
aangewezen zien als het terrein waar de oorlog
uitgestreden wordt, en ons wellicht geheel «nl;
