MIDDELRURGSCHE COURANT. N0. 307, 141° Jaargang. 1898, Vrijdag 30 December. Deae courant verschijnt dagelijks, met uitsondering ran Zon- ©n feestdagen, Prijs, per kwartaal, xoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franse p.p., 2.- Afsonderlijke nummers kosten 5 eent. Thermemster Middelburg 29 Dec. 8 u. vm. 35 gr. 12 u 46 gr., av. 4 o. 44 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. wind. AdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten deB middags vóór èés» but aan het bureau bezorgd zijn. AdvertenüSn20 eent per regel, Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames iO tent per regel Groote letters naar do plaats die lij innemen. AdvertentiSn bij abonnement op voordeeligft voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis san het bureau te bekomen. Agenten? Te VlissingenC. N. J. db Vet Mestdagh te Goes: A. C. Bolxuyt, firma Wed. de Joh ge. Middelburg 29 December. BMOËMlNUJüN ENZ. Bij kou. besluit is met 1 Mei aan den directeur van bet postkantoor te Amsterdam A. W. M. van der Upwioh, op zijn verzoek, eervol ontslag ver leend uit '8 rijks dienst, met dankbetuiging is mr G. Blom, commies by 's rijks munt, aangewezen om gedurende het jaar 1899, ingeval van afwezigheid van een der leden van het muntcollege, diens plaats te vervullen by de behandeling der onderwerpen, bedoeld bij artt. 3, 7 en 10 der wet van 1 Juni 1850; zijn voor den tijd van vyt jaren gedetacheerd bij het wapen der infanterie van het leger in Ned. Indië de le luit. A. H. de Balbian Ver- ster, van het 6e, en de 2e luit. J. A. W. Nepveu, van het 8e reg. inf. is aan den gepens. opperwachtmeester van het korps rydende artillerie A. L. Vink, thans biljetteermeester der gemeente Arnhem, toege kend de zilveren eeremedaille der orde van OranjeNassau is met 1 Jan. benoemd tot onderwgzer aan de rijkskweekschool voor onderwijzers te Haar lem W. H. C. Schmölliog, aldaar, thans tijde ïyk onderwyzer bij die inrichting. De minister van buitenlandsche zaken ver leent ook morgen (Vrijdag) geen audiëntie. Blijkens een telegram van den gouverneur- generaal van Nederlandsch-Indië van 28 Dec. 1899, wordt de gouvernements-koffieoogst. op Java voor dit jaar thans geraamd op 94.000 pikols. Godsdienstoefening aan boord. De minister van marine heeft bepaald: dat de in artikel 6 van het reglement op den inwendigen dienst voorkomende bepaling, nopens het vrijstellen van de bijwoning der godsdienstoefening in zee, aan boord van Hi Mb Bcbepen, moet worden opgevat in dier voege, dat kunnen worden vrijgesteld, indieD zy dit verlangen: a. de personen die tot geen erkend kerk genootschap behooren; b. de personen, die verklaren, dat hunne godsdienstige overtuiging geweld zonde worden aangedaan door het aanhooren der leerrede. Wanneer geen muziekinstrument beschikbaar is, waarmede de zang kan worden geleid en de commandeerende officier oordeelt dat het zingen zonder begeleiding ongewenscht is, kan het zingen vervangen worden door de voor lezing van het lied. EERSTE KAMER. By de behandeling der Indische begrooting verklaarde de minister Cremer, aan het einde der zitting van Woensdag dat, naar persooniyke getuigenis van een oud-gouver neur van Atjeb, zelf principieel geen voor stander der tegenwoordige actie, het succes in den laatsten tijd volledig is. Waakzaam heid blijft echter plicht. Toelagen voor heideneche feesten zullen voortaan voor volks- of oogstfeesten worden uitgetrokken. De minister acht behoud der koffiecultuur noodig. (JIT STAD EN PROVINCIE. „Een prachtstuk van het zoo interessante oude repertoire." Ziedaar de uitspraak van de Arnh. Crt, over de cómedie Notaris Guérin van Emile Angier, dat Woensdag a. in den schouwburg te Middelburg zal worden gegeven. En zoo schreef het blad verder „welk een pittige, luchtige, haast precieuse dialoog, tusscben de „flirtende" tante en neef Lecoutellier welk een krachtige lijnen om in de vijfbedrij- ven den notaris Guérin te teekenen, voor het uiterlijk de man van de wet, buitenshuis de vriendelijkheid in persoon, maar een schurk en een huistiran in werkelgkheiden eindelijk welk een vernuftig spelen met dat landgoed La Valtareuse, het doel waarnaar allen op hunne wyze streven. De schryver houdt het hun voor; ze beginnen een wedloop waarby de slechten struikelen over de hinderpalen, die ze anderen in den weg legden, of vallen in deD put, gegraven voor anderen, terwijl de edelen en goeden hot doel bereiken, zonder ook maar een smet op hun eer of een kreuk in hun hart. Er staan naast elkander by den toeschouwer aandoeningen van afkeer, spot en dan weer van medelijden, bewondering, en men keert huiB waarts met het gevoel van een verheffend* ontspanning te hebben genoten. De artisten van de Tooneelvereeniging mogen met voldoening op hun werk terugzien. Er zat gang in, en enkele spannende tooneelen weiden net goed tempo gezegd. De typeering van den notaris Guérin door den heer Ternooy Apèl was prachtig, vooral in uiteriyk een type, zooals Forain ze in zijn teekeDstift heeft en ook wel in dictie." Die lofrede staat niet op zich zelf. Andere bladen gewaagden ook met ingeno menheid van stuk en spel. Dit laatste, in het eerst door ongesteldheid vau den heer Ternooy Apèl niet zoo goed, is steeds beter geworden- BovendienEmile Augier is een fijn, een geestig schrijver. De voorstelling in de volgende week belooft dus iets degelijks, iets goeds, geheel passend by de jongste voorstelling van De verloren zoon en by zoovele andere, vroeger, toen de klacht- en biyspelen nog zoo niet aan de orde waren, door de Nederlandsche Tooneelvereeniging gegeven. Te Vlissingen is Dinsdagnacht door eene onbekende oorzaak de aan de Zuidzijde van de buitenhaven gelegen ponton gezonken. - Te Kleverskerke geraakte eeDjongen van elf jaar met de linkerhand beklemd in den snijmolen, met het gevolg, dat een viDger geheel opengereten en de top ervan afgesneden werd. Het is nog niet zeker of de geheele vinger zal verloren zijn. Hoewel dergelijke ongelukken op het platteland herhaaldelijk voorkomen, laat meu toch maar altijd aanko mende jongens dit gevaarlijk werk verrichten. opheffen, dus van een ontwerp is er nog geen sprake, maar dat hij naar een middel zou uit zien en het aan de hand gedane middel, uitbreiding van het rechtsgebied, zou zeker ook j hem een punt van overweging uitmaken. Na dit onderhoud hebben de leden der com missie nog tal van personen, waaronder de grootste helft kamerleden, gesproken, en deze hebben hun algemeen toegezegd te zullen medewerken om tot hehoud der rechtbank uit breiding van het rechtsgebied te verkrygen Nog hebben de heeren den minister gevraagd, of het niet mogeiyk en wenschelijk zou zy» met het onderzoek te wachten totdat de tram in werking was, doch daaromtrent hebben zy geen toezegging kunnen verkrygen. Daarop stelde de voorzitter den raad voor, de commissie, nu deze hare taak vervuld heeft, niet meer in tact te laten, doch deze te ont binden, onder dankbetuiging voor hetgeen zg verricht heett in deze, voornamelijk ook omdat er reeds een commissie zich op Schouwen heeft gevormd, die de belangen der rechtbank verder zal bepleiten en waarin twee leden zitten van de raadscommissie. Men kan dan in het ver volg aan burg. en weth. opdragen in deze lere stappen te doen, indien dit noodig mocht blgken. Aldus werd besloten. (Z.Nbde). Uit I e r s e k e schryft men ons Een gedeelte van het Dinsdag in den raad behandelde is door mij niet geheel nauwkeurig weergegeven ziehier de verbetering. Indertgd is door den raad aan het bestuur van de Breede Watering beicesten Ierseke ver zocht om begrinding op kosten van dat water schap van den zoogenaamden Oudendgk, zynde binnendijk van den Molen- en den Ofeendepolder. Het bestuur heeft zich daartoe niet ongenegen betoond, mits de belangheb bende polders een billijke bijdrage leveren en de Kruiningschepolder het gedeelte van den Kruiningscben zanddijk, aan den Oudendijk aan sluitende, eveneens doch op eigen kosten laat begrinden. De Oudendyk is in onderhoud by de Breede Watering, de Kruiningsche Zanddijk bij den Kruiningschen polder. De voorzitter van den raad had, zoo deelde hij mede, aan de betrokken polderbesturen ge schreven doch tot heden geen antwoord ont vangen. Te Ellewoutsdgk hield Dinsdag avond de heer B. Klooster uit Lisae een voor dracht over de vraag„Waarom Geheelont houder Een honderdtal personen woonde de bijeen komst bij, en volgde blgkbaar met belang stelling het geiprokene, waamij natuurlijk vooral gewezen werd op den verderfelgken invloed van den sterken drank op lichaam en geest. Yan de gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt. Door Gedep. Staten van Zeeland is aan den heer H. Nieveen te Lemmer concessie ver leend voor den aanleg van een stoomtram Stavenisse—T holen. Te Zierikzee was Woensdagavond in de Concertzaal een buitengewoon talrijk publiek opgekomen om getuige te zyn van de gymnaBtiek uitvoering, gegeven door oud leerlingen en leerlingen der Hoogere buiger- school en van den Kindercursus, onder leiding van den heer B. ten Have. De bekende oefe ningen werden flink uitgevoerd en verwierven luiden byval. Na de pauze werden een achttal groepen te aanschouwen gegeveD, die de bewondering op wekten en welverdiende toejuichingen ver wierven. Bij de groep der Muzen werd een lied gezongenterwyi by het einde het turn lied werd aangeheven, wat een aangename af wisseling gaf. De avond werd met een bal besloten. Aan het einde der vergadering, Dinsdag door den gemeenteraad aldaar gehoudeD, bxaebt de voorzitter verslag uit van bet geen de commissie, nit den Raad gekozeD, in Den Haag verricht heeft inzake de rechtbank aldaar. Dinsdagmiddags heeft zg getracht den minister te spreken, doch dit is mislukt, door dat deze in de Kamer was. De heer Fokker moest toen vertrekken wegens bezigheden elders en Woensdagmorgen hebben de burgemeester en de heer Legemaat nogmaals getracht den minister te spreken en zgn dan ook by hem toegelaten. Zij hebben hem het aan de Konin gin gezonden adres nader toegelicht, met dit gevolg dat de minister hun mededeelde, dat hij het met hen eens waa, dat het denkbeeld van opheffing der rechtbank voor die ge meente een zeer ernstige zaak was, doch indien het een gebiedende 'eisch mocht biyken te zijn, dan wilde Z.Ex. aanraden in het belang der ge meente daartegen niet op te zien. Het idee, in het adres aan de hand gedaan, acht hij een serieus onderzoek ten volle waard en beloofde, na het onderzoek geen besluit te zullen nemen alvo rens den raad van Zierikzee gehoord te hebben. Hij beeft niet gezegd de rechtbank te willen Geneeaknndige raad voor Zeeland en Westelijk Noord-Brabant. Vergadering, gehouden Woensdag namiddag te Middelburg. (Slot.) Bij de rondvraag veBtigde de heer dr De Man de aandacht op het voorkomen van typhus te Ierseke. Hij acht dit van veel belang met het oog op de belangen van de oeBter teelt, welke, getuigen de debatten in Engeland, geschaad kunnen worden. In bet byzonder wee» hy op de riolen te Ierseke. Evenals dr De Man meende de voorzitter dat de besmetting naar Engeland niet door Zeeuwsche oesters was overgebracht. Met het gemeentebestuur was overleg gepleegd over de verbetering van het rioolstelsel. De heer J. J. Berdenis van Berlekom, arts, gaf daarna aan de hand van een tijdschrift-artikel eenige mededeelingen ten beste over phormalde hyde als middel tot desinfectie en vroeg of de inspecteurs het voornemen bestond het te laten bij een vroeger minder gunstig oordeel over dit middel. De voorzitter deelde daarop mede, dat het middel vroeger niet doeltreffende bleek, maar dat de nieuwe toepassing ODgetwyfeld door de inspecteurs zou worden behandeld. Dr Bruinsma vroeg inlichtingen over de vraag of en op welke diepte in dezeprovinci» Nortonpompen goed water geven. Dr De Man merkte op, dat deze pompen hier ter stede niet voldeden, welk oordeel door andere leden bevestigd werd. De heer Wgnne wees, in verband daarmede, op de plannen van den heer Eykman tot het vervaardigen van drinkwater uit zeewater, ook in verband met de zoutproductie. De voorzitter deelde mede, dat een verzoek in dien geest in Friesland is ingekomen, maar dat men meer van de zaak zou moeten weten om er over te kunnen oordeelen. De heer Wgnne vestigde daarna de aandacht nog op de besprekingen in andere raden ovei de wijziging van de geneeskundige wetten, met het oog op misbruiken en ontduikingen, en vroeg adhaesie voor het voorstel-Zuid- Holland. De voorzitter merkte op dat de wensche- lijkheid van wetsherziening door de inspec teurs werd erkend. De heer Bruinsma ondersteunde den aandrang van den heer Wgnne. De heer dr Bolle verklaarde zich er voor een commissie te benoemen, welke bouwstoffen zal verzamelen en bestudeeren, opdat de raad zelfstandig zal kunnen onderzoeken. Er wordt gezondigd door apothekers en ook door genees- heeren, en ook dat moet in het rapport, maar een en ander is niet in een paar oogenblikken te doen. De heer Wynne vroeg, of men nog naar feiteD heeft te zoeken, waarop dr Bolle antwoordde dat hem officieel geen feiten bekend zgn. Na eenige discussie trok de heer Wgnne zijn voorstel in voor dat van dr Bolle. Op een Dadere vraag of de commissie alleen het kwaad zal opsporen of ook maatregelen tot verbetering zal aangeven, antwoordde de heer Bolle dat, als een lid goede maatregelen weet, deze allicht geroepen zal worden aan de herziening der wet mede te werken. Het voorstel werd daarop aangenomen. Tot leden der commissie werden benoemd de heeren dr J. C. Bolle, mr L. Nelissen, A. J., Wynne, H. J. Spitzen 8n J. J. Berdenis van Ber lekom, arts. Daarop werd de vergaderiüg gesloten. RECHTSZAKEN. Kantongerecht te Goes. Door den kantonrechter zijn Dinsdag nog veroordeeld wegensjagen zonder acte en ver gunning J. F., Kloetinge, tot 2 X f 5 b. s. 2 x 4 d. h.herstellen wildstrikkenW. de R., Ovezande, tot f 5 b. s. 3 d. h., beiden met de gebruikeiyke verbeurdverklaring. (G. Ct.) ONDERWIJS. De vereeniging De Ambachtsschool te o e s besloot tot oprichting van eene afdee- ling „schilderen" en daarom verhooging te vragen van het rijkssubsidie. Aan zulk eene afdeeling schijnt bepaald behoefte te bestaan. Tot bestuurslid der vereeniging, in plaats van den heer dr Z. Th. Diehl, werd gekozen de heer J. J. OehtmaD,die de benoeming aannam. Te Brouwershaven bracht de col lecte voor de scholen met den bijbel in de Ger. kerk f 19 06 op. Op de Woensdagavond te Rotterdam door den Bond van Nederlandsche onderwijzers gehouden vergadering bleek uit mededeelingen van den algemeenen secretaris, den heer Th. M. Ketelaar, onder meer dat de Bond op het oogenblik telt 5565 leden, waaronder 954 vrouwen, zijnde dit een aanwas van 599 Ieder sindB het vorige jaar, toen er waren 4966 leden, waaronder 706 vrouwen. Goedgekeurd werden de reglementen voor 3 weerstandskas en een ondersteuningskas. Voor de algemeene vergadering van het Nederlandsch Onderwijzers-Genoot schap, t> Wageningen gehouden, stond op den beschrij vingebriet het volgende voorstel, aikomatig van de afdeeling Amsterdam I: „De algemeene vergadering draagt het hoofd bestuur op in het begin van 1899 een onder zoek te doen instellen naar de oorzaken van de Blechte resultaten van het lager onderwijs in Nederland." Hoewel dit voorstel uit gebrek aan tyd toen niet in behandeling kwam, nam het hoofd beBtuur toch op zicb, bedoeld onderzoek in te stellen, indien mocht blgken, dat zulks nog kon geschieden vóór de openbare behandeling van het wetsontwerp op den leerplicht. Het belastte hiermede eene commissie, bt staande uit de heeren H. W. J. A. Schook, J. W Teepe en P. de Geus. Nu er alle grond bestaat te verwachten, dat deze arbeid nog tijdig gereed kan zyn, heeft deze commissie aan de hoofden van scholen in Nederland eene circulaire gericht, waarin zg vóór den laten Februari a. antwoord verzoekt, te zenden aan den heer P. de Geus, op de volgende vragen: 1. Hoeveel leerlingen hebben dit jaar na hun 12en verjaardag uw school ver laten, zonder de hoogste klasse te hebben door- loopen? 2. Bij hoeveel moet dit geweten worden aan zwakke geestvermogens, waardoor zy niet in staat waren middelmatige leerlingen te volgen Bg hoeveel is ziekte oorzaak 4 By hoeveel te late plaatsing 6. By hoeveel te groote klassen (Leerlingen, die wel op tgo zonden zyn verhoogd, als zy in kleinere klas sen hadden gezeten). 6. By hoeveel gebrek aan personeel 7. Bg hoeveel armoede? 8. Bg hoeveel werkten twee of meer dezer oorzaken samen 1 9. Bg hoeveel leerlingen ïb dit nog door andere oorzaken geschied? (Men wordt verzocht, die oorzaken op te geven). 10. Hoe groot is het aantal gevallen, waarvan de oor zaak niet is na te gaan De school van Kunstnyverheid te Haar lem werd in 1897 bezocht door 73 leerlingen van den dagcursus, 26 leerlingen van den Woensdag- en Zaterdag-middag cursus, 51 leerlingen van den avondcursus, terwgl 7t leerlingen van de Noimaallessen teekenonder wijs op de school ontvangen, zoodat op hei oogenblik bet totaal aantal leerlingen 220 bedraagt en dit cijfer voor het volgende school jaar zeker nog zal toenemen. Vakopleiding voor handwerkslieden. In de Dinsdag te Utrecht, onder voorzitter schap van den heer H. J. de Groot, gehouden zesde algemeene vergadering der Vereeniging tot bevordering van vakopleiding voor hand werkslieden in Nederlandwerden 50 nieuwe ieden aaogenomen. De pensioencommissie bleek nog op geen gunstige resultaten van haren arbeid te kunnen wijzen. Uit het verslag van de vereeniging bleek, dat de toestand nog niet rooskleurig was, maar met vreugde werd gewezen op gunstige voortoeken8 als de aanstelling van een sm- bachts-inspecteur, enz. Het aantal donatears en leden bedroeg 576. Er was een batig saldo in kas van f541.44. Besloten werd den secretaris, die wilde af treden, een gesalarieerd persoon ter zyde te stellen ter vergemakkelijking van zyn taak, waarop de titularis verklaarde te zulleu aan- biyven. Een voorstel tot wyziging van art. 9 van het huish. reglement, houdende dat elk jaar de aftredende bestuursleden herkiesbaar zullen zijn, werd niet aangenomen. Voor de opengevallen plaatsen in 't bestuur, door aftreding der heeren P. D. van der Bilt en G. A. Scholten (niet herkiesbaar)werden gekozen de heeren J. Temme en L. van Easen, die de benoeming aannamen. De heer De Groot werd met acclamatie herbenoemd tot voorzitter. Besloten werd, dat de vereeniging tot een contributie van f 10 lid zou worden van de Ver. tot veredeling van het ambacht. LETTEREN EN KUNST. De uitvoering van Verdi's Requiem Woensdag avond te 's Gravenhage door de Haagsche afdeeling van Toonkunstwerd bgge- woond door H. M. de Koningin en hare Moeder met gevolg. Het verrukkeiyk werk, waarvan wg onlangs, dank zg de meesterlijke uitvoering door de zangvereeniging Tot oefening en uitspanning zoozeer genoten, heeft ook daar zeer voldaan. Als solisten werkten mee de dames De Haan en Noordewier Reddingius en de heeren Orelio en Rogmans. In Den Haag herdenkt men heden den groote wis- en werktuigkundige Simon Stevin, Brnggenaar van geboorte, maar Hagenaar geworden toen by aan de Hofstad een achttal zgner levensjaren heeft gegeven. Door de vereeniging Die Haghe wordt een gedenksteen, met Stevin's buste versierd, ont- auld in de Raamstraat no. 47, thans bewoond door den heer J. W. Michaël. Daar ter plaatse heeft Simon Stevin van 1612—1620 geleefd en gearbeid. Hg werd te Brugge geboren, welke stad hem ook een monument heeft opgericht, en een üerinneringsmedaille te zyner eer deed slaan. Tu.-schen Brugge en Den Haag in woonde hij oog te Middelburg, te Leiden, waar hy studeerde, en te Delft. Zyn eerste werk waa een coup de maitreen bezorgde hem bet ïeeraarschap in de wiskundige wetenschappen van prins Maurits. De vereeniging Rembrandt tot behoud san Nederlandsche kunstschatten te Amster dam, ontving een legaat van f 10.000, van wijlen den heer Jacobus Schelteman, onlanga te Noordwgkerhout overleden. - Het bericht, dat mej. Fred. B. Groneman uit Groningen aan de opera te Bayreuth is verbonden, zou de meening kunnen doen ont staan, dat zy voor de groote solo-partgen was geëngageerd. Naar men nader meldt, is dit niet het gevalmej. Groneman heeft slechts een engagement als koriste, en voor de kleine solo- en ensemblepartijen. Te Utrecht wordt door de vereeniging Voor de Kunst een tentoonstelling gehouden van werken van Toorop, teekeningen van Vincent van Gogh, bindwerk van Loeber en SmitB en spiegels van Theo Molkenboer. LANDBOUW. Dezer dagen schreef men uit Zeeuwse h* Vlaanderen aan het N. v. d. D. Zooals met weet, treedt op 1 Jnü 1899 in Belgiè eene wet in werkmg, waarbg een frank rechten zal geheven worden van elke duizend kilogram bieten, welke uit den vreemde in België worden ingevoerd. Wijl uit deze streken jaarlgks millioenen kilogrammen bieten naar Belgische suikerfa brieken vervoerd wordeD, zal deze wet hier nog al van invloed zgn op den handel en het vervoer van de beetwortelen, en zal by het aanstaande sluiten van contracten met die rechten wel degelijk rekeniDg gehouden moeten worden. Reeds dit jaar zijn vele bieten naar Noord-Brabantsche fabrieken verzonden, en men verwacht, dat door dezen maatregel nog meer bieten aan de Belgische fabrieken zullen ont houden worden, tenzy de Belgen zelf de rechten willen betalen. Ook de Belgische landbouwers, wier landen door de grens zijn gescheiden,iyden door deze wet schade. Zg zullen moeten betalen voor voort brengselen van hunne eigen landergen, indien zg deze naar hnis of naar de fabrieken willen vervoeren. Aan dat laatste heeft de Belgische minister vermoedelgk niet gedacht, en daarom hebben verleden week de heeren Raemdonck en 't Kint de Roodebeeke dit onderwerp in de Belgische kamer ter Bprake gebracht. Zij hebben uen minister op het hart gadruut de belangen der grensbewoners niet nit het oog te verliezen. De minister zal nu middelen beramen om de wet vóór 1 Juli zoodanig te wijzigen, dat bo venbedoelde landbouwers van de invoerrechten worden vrijgesteld.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1