MIDDELBIRGSCHE COURANT. 1ST. 257, 1898 Dinsdag 1 November. 141e Jaargang, Dese courant verschijnt dagelijks, met uitzondering von Zon- en Feestdiger. Prjjs, per kwartaal, zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., f. - Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 31 Oct. 8 n. vm. 54 gr. 12 a GO gri av. 4 u. 56 gr. F. Verw. W. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten dos middags vóór één oor aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentlSn20 cont per regel. Geboorto- dood- on alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50} elke regel meer 20 cent. Reclames cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te Terneuzen; M. de Jonge; te Rotterdam: Nijgh van Ditmar. Middelburg 51 October. Roomboter en magarincboler. Naar aanleiding van de wsarscfcuwiDg van den heer Van der Garde in ons vorig nommer ontvingen wij nog een schrij ven uit V1 i s s i n- gen, waarin wordt opgemerkt dat dergelijk boerenbedrog, als waarvan daarbij sprake is, ook door anderen wordt gepleegd, getuigen de mededeeling in de bladen over tal van rechts zaken, betreffende overtredingen van de boter - wet, en de waarschuwing tegen de Coöpera tieve roomboterfabriek te Voorburg. Voor het overige bevat het schrijven slechts een lofrede op de margarine-botereen artikel „dat de room- of natuurboter evenaart, doch veel goedkooper is en waarvan menige Boort veelal beter is dan menig stukje natuurboter." Wij nemen dit laatste geloovig aan, al zal het omgekeerde ook wel voorkomen. Doch dit alles staat buiten de bierbij gel dende kwestie. De heer Van der Garde en anderen waarschuwen toch eenvoudig tegen het bedrog, dat in de koopwaar wordt gepleegd, en tegen v&lsche voorstellingen in aankondi gingen. Dit alles doet niets af aan de waarde van goeie natuurboter en goede margarine. Het publiek neme zooveel mogelijk zich in acht tegen dergelijke bedriegerijen door zijne waren te koopen bij hun bekende, vertrouw bare personen, opdat het de zekerheid hebbe te ontvangen wat bet verlangt. De daartoe aangestelde machten dienen de bepalingen der boterwet streng te bandhaven en de regeering mag zeker wel gehoor geven aan den herhaal- delljk geuiten wenscb, om die wet te verscher pen, opdat dergelijk bedrog niet langer kunne plaats hebben. Op de heden door de afdeeling Walche ren der Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt te Middelburg ge houden vergadering is het laa tstgenoemde punt ook even ter sprake gekomen. De Nationale Vrouwenraad. De correspondent te Utrecht van het Hbld. schrijft Ik zou heel graag een ernstig verslag schreven van de bier Zaterdag gehouden bijeen komst van den in wording zijnden Nationalen Vrouwenraad. Maar het is me te machtig het komische in deze vergadering werkt nog na op m'n lachspieren. O, o, welk een gehaspel van deze zich vereenigende Nederlandsche vrouwen, welk een spraakverwarring, welke een massa kleine hatelijkheidjes en scherpe dingetjes tegen elkaar en welk een pover resultaat van dit alles 1 Geen reporter die in staat is daarover een geregeld verslag te schrijven. En 't begon tocb zoo goed! Er was toch zulk een blijk gegeven van ernstig willen by de dames, die zich aan 't hoofd dezer vergadering hadden gesteld, mevr. De Klerck van Hogendorp, mevr. Ver- Bluys—Poelman, mej. Kramers, en mej Gallee, dat het voor haar waarlijk te betreuren is, dat haar pogingen niet met goeden uitslag, althans niet dadelijk zgn bekroond. Want, in weerwil dat na heel v haspel, en zelfs nadat de afgevaardigden een aparten hoek in de zaal hadden ingenomen, om toch maar met succes bij zitten en opstaan te kunnen stemmen besloten werd met een meerderheid van 4 stemmen om deze verga dering een constituëerende te doen zijn, is zg dat in werkelijkheid toch niet geweest. Het doel teekende de presidente (mevr. De Klerck) als volgtvereeniging van alle vrou wen, op philanthropise^ of onderwijs-gebied werkzaam, een vereeniging tot algemeene pbysieke en moreele ontwikkeling, een lichaam dat in zich alle concentraties van b opneemt, en alpartijdigheid - geen onpartij digheid, wenscht te betrachten, dat de arbeids- en zedeiyke belangen en de politieke gelijk stelling van man en vrouw (waarvan het kiesrecht een gevolg is) wil bevorderen. Da spraakverwarring volgde al op het wel komstwoord, toen een afgevaardigde der Vrije Vrouwen-Vereeniging te Amsterdam wilde we ten waarom het initiatief tot deze vergadering is genomen door slechts drie vereenigingen (Vrouwenkiesrecht, Vrouwenbond tot Verhoo ging van Zed. BewustzijnVereeniging Nat. Tentoonstelling van Vrouwenarbeid) terwijl tocb tien vereenigingen de voorlopige stappen deden De presidente achtte dit een secondaire kwestie, en vroeg bij acclamatie antwoord op £mt voorstel den Vrouwenraad als opgericht te beschouwen. Doch dit ging maar zoo niet' Het, was een verzet hiertegen van ongeveerde halve vergadering, terwijl mej. Ileyermans tus- schen dit debat nog de kwestie kwam werpen of alleen vereenigingen, of ook mot aan zulke vereeniging aangesloten personen („losloopende" noemde juffr. Goudsmit ze later) zich konden aansluiten. Te midden van veel rumoer werd depresen- tieiyst een gansche, zeer lange rij van vereeni- gingsnamen bevattende voorgelezen en kwam uien tot stemming over het al of niet consti- tueerende karakter dezer vergadering. Ea toen dit als constitueerend vastgesteld was, kon m,jn aan de statuten beginnen. Boven deze statuten stond het motto„Doe anderen wat gij wilt dat zij u doen". Op dit motto begon een alge meene aanval. Het werd scherp bestreden, verdedigd, mooi en leelijk gevonden, belachelijk ;emaakt. Voor den een zeide 't te weinig, voor ander te veel en 't werd in de stem ming verslagen. Nu de artikelen, die, naar aanleiding van in gekomen bezwaren, reeds waren gewijzigd. Niettemin kwamen nieuwe voorstellen en nieuwe amendementen in, die eindelooze de- Datten ten gevolge hadden. Toen men einde lijk een amendement van mej. M. Drucker had aangenomen luidde art. 1 als volgt ,De Nationale Vrouwenraad stelt zich ten doel de verschillende elementen (stroomingen) in de vrouwenbeweging te vereenigen ten einde door kennismaking en wisseling van gedachten sympathie te wekken voor elkanders werken en zoo eenheid van streven en werken te be vorderen, en aldus tot een middelpunt vaD kracht te vormen ten dienste van alle belang hebbenden". Maar nu was 't onderwgl al heel laat ge worden en de vergadering verliep, waarom mej. Goudsmit voorstelde een commissie van redactie te benoemen, om nieuwe concept statuten te ontwerpen. Dit vond zooveel in stemming, dat dadelijk aangenomen werd, dat er nog niets aangenomen was, ook art. 1 niet en dat die commissie van 5 van voren aan kon beginnen. In de gauwte werd nu nog uitgemaakt dat »losloopende" personen geen lid kunnen worden en dat bet voorloopig lomité als voorloopig bestuur zou aanblgven, terwijl tot leden der redactie-commissie werden benoemd mej. Eldring, mej. Juogius, mej. Van Wijck de Vries, mej. Vos, en freule De Bosch Kemper. Toen was aller geduld ten einde, ieder haastte zich weg te komen, en de vergadering werd niet eens behoorlgk gesloten. meeningen, in de bladen geuit, ook door de leden dor Kamer gedeeld. Velen waren van oordeel, dat hot niet noodig is thans tot accijnsverbooging over te gaaD. Een tekort van anderhalf millioen was volgens eenigen niet van zóóveel beteekenis, dat dadelijk tot een blijvende versterking der middelen zou moeten worden besloten. Anderen meenden, dat genoemde som op de begrooting voor 1899 was te bezuinigen. Ook werd opge merkt, dat het oogenblik van indiening slecht was gekozen. Andere leden waren daarentegen van gevoe len, dat, waar de gewone middelen niet toe reikend geacht worden om de gewone uitgaven dekken, voor verbooging der inkomsten spoedig behoort te worden gezorgd, ook met het oog om de noodige sociale hervormingen tot stand te brengen. Voor versterking der middelen gaven ver scheidene leden de voorkeur aan herziening der invoerrechten boven accijnsverhooging. Daarbij zouden tevens represaille-maatregelen kunnen worden verordend tegenover de groote nadeel en, welke onze ny verheid ondervond ten gevolge van de hooge rechten, die door Duitsch- land en België worden geheven. Ook werd de voorkeur gegeven aan verhoo ging der successierechten, of aan verzwaring van de belasting op buitenlandsche bieren of aan een beu sbelasticg of aan een belasting op speelkaarten. Anderen konden zich daarentegen met de meening der regeering, dat in de gegeven omstandigheden accijnsverhoogingen op wijn gedistilleerd het minst bezwaarlijk z'ijn, ve-eenigen. Verder werd in bekende b'ijzonderheden ge treden o. a. over het drukkende voor den wijnhandel, over represaille-maatregelen van de zijde van Frankrgk, over zwaarder heffing van wyn, op fle8schen aangevoerd, enz. Tot commies der 4o klasso bij 's rijks belastingen, tijdelijk te Cortgene, is, met ingang van 1(5 November a. s., benoemd G. Kuiper, milicien-sergeant by het le regiment infanterie te Assen. BENOEMB UEA EIV'Z. Bij koD. besluit: is benoemd tot gouverneur der residentie de generaal-majoor C. P. van Pommeren, van den srrooten staf, inspecteur van het militair onder wijs, thans aangewezen plaatsvervangend gouverneur der residentie is aangewezen tot plaatsvervangend gouverneur der residentie, H. M. adj. in buiteng. dienst, de generaal-majoor jhr H. Laman Trip, comm. der lstedivisie infanterie; is benoemd tot leeraar in de natuurweten schappen aan de Hoogere Krijgschool de leeraar aan het gymnasium der gemeente Delft dr W. Stortenbeker; benoemd in eene commissie tot voor lichting van de ministers van oorlog en van koloniën omtrent de uitvoerbaarheid van eene samensmelting van de officierskaders van het leger hier te lande en van dat in Nederlandsch- Iodië tot één enkel officierskorpstot lid en voorzitter, de generaal-majoor, W. Rooseboom, van den grooten staf, commandant der stelling van Amsterdam, tevens bevelhebber in de lste militaire afdeelingtot lid de heer jhr J. D. Six, raad-adviseur bij het departement van koloniën; de luitenant-kolonel T. W. J. Buys, van het regi ment grenadiers en jagersde luitenant-kolonel P. C. de Wilde, van den staf der artillerie, eerste officier bij de Koninklijke Militaire Academie; de luitenant-kolonel der infanterie J. A. P. Grevers, van het leger in Nederlandseh Indië, benoemd commandant der koloniale reserve; de gepensionneerde kapitein van den generalen staf van het Oost-Indiscbe leger J. Frenkel, benevens de ritmeester der cavalerie C. W. F. Happé van het leger in Nederiandsch- Iudië, welke laatste tevens als secretaris der commissie zal fungeeren. De minister van oorlog heeft bekend ge maakt, dat, aangezien bet organiek getal vrg- willigers van het reservekader bij het regiment grenadiers en jagers aanwezig ia, bij vermeld korps voorloopig geen vrijwilligers voor het reservekader kunnen worden aangenomen. UIT STAD EN PROVINCIE. Er kwamen ons enkele opmerkingen ter oore over de iets latere verschijning der courant Zaterdagavond in de staiU Dit geeft ons aanleiding tot de mededeeling, reeds vroeger gedaan, dat wy meenen in dec van onze geabonneerden te handeleD door, by te wachten belangryke tijdingen, de courant liever iets later uit te geven, wanneer wy daardoor zulk een bericht nog kunnen brengen ter kennis van alle abonnés in Mid delburg. De uitspraak van het hof van cassatie in I zake Dreyfuss was elk oogenblik te wachten. Eu als men nu nagaat, dat die uitspraak te kwart over vyven te Parijs bekend was, de drukte op de lgnen daardoor zeer groot zal geweest zgn, dan mag het zeker wel een voor recht heeten.dat wg hier aan ons bureau reeds te kwart vóór zevenen daarvan het bericht in ontvangst namen. Het opnemen daarvan in de stadseditie, het drukken vordert, ook met enkele daaraan noodzakelijk verbonden werkzaamheden, allicht eenigen tijd, maar ons dacht dat onze geabon neerden zich wel een vertraging van een klein half uur wilden getroosten, wanneer zij daar door spoedig op de boogte komen van een gewichtig nieuws. Het uitgeven van een bulletin en het rond brengen daarvan aan alle abonnés beeft op dat uur eigenaardige bezwaren, omdat het den bestel lers den last bezorgt van een dubbelen loop, wat bij de groote, steeds toenemende oplaag van ons blad ook zyne moeilijkheden heeft, daar het dan allicht zóo laat wordt, dat vele geabonneerden, vooral in de buitenwijken, reeds ter ruste zijn. Hoe aangenaam het voor ons is te ervaren met welk eene belangstelling ons blad 's avonds wordt tegemoet gezien, wy meenen aan den anderen tshnt aanspraak te mogen maken op eene billijke beoordeeling en op eenige waar deering van onze handelingen in deze. Vooral wachte men zich er voor aan de rondbrengers of andere tusscbenpersonen een grief te maken van de late ontvangst. Door den gemeenteraad van Zierik- zee is Zaterdag de gemeente-begrooting voor 1899 vastgesteld in ontvang en uitgaaf op f 160.495 34. De post van onvoorziene uitga ven bedraagt slechts f 1467.056. Voor hoofdelijken omslag is geraamd f36.000, zijnde f 2000 meer dan voor 1898. De sub sidie aan hit burgerlijk armbestuur bedraagt f 12 442, zijnde f 1405 meer dan voor 1898. De gasprijs is voor 1899, evenals voor 1898, bepaald op 6l/i cent. Voor het ordenen van het archief was door burgemeester en wethouders voorgesteld f 550, maar op voorstel der commissie werd slechts f 250 toegestaan. Het voorstel van burg. en weth. tot afschaffing van het raadsverslap, dat f 200 kostte, is goedgekeurd. Ook werd de toelage aan de kweekschool voor bewaar school-onderwijzeressen te Leiden ad f 10, op voorstel der commissie, niet meer verleend. Door het overlijden van dr. H. M. de Bruijn de Neve Moll is vervallen diens jaarwedde als privaat docent in de Latynsche en Grieksche taal ad f 1200. Dezelfde gemeente leed weder een groot ver lies door het overlijden op Zaterdag van jhr W. M. H. de Jonge, ridder in de orde van Oranje- N^ssau, rentmeester van het kroondomein. In de muzikale wereld zal zijn dood zeker betreurd worden, daar hij de) toonkuust lief had en, vooral toen hij nog in de bracht zijns levens verkeerde, een warm voorstander en bescher mer dier kunst zich heeft betoond, zoodat bet muzikale leven in Zierikzee aan hem groote verplichtingen bad. Die liefde tot de toon kunst is hem bijgebleven tot in het laatst van zijn leven. Het concert, dat Orelio weinig weken geleden aldaar gaf, werd, ofschoon hij toen reeds in lijdenden toestand verkeerde, door hem nog bggewoond. Zondag is te Z aam slag de 102 j*rige Mechelina Leunis overleden. Het drukke vervoer van suikerbeten gaf Zaterdagmiddag te Aardenburg aanleiding tot een ODgeluk. Een kind, dat speelde bij de laadplaats van den tram, waar een massa beten opgestapeld zijn, wilde de achterste van twee gekoppelde wagens beklimmen, viel tUBsehen de wagens in kreeg de wielen over bet lichaam. Spoedig werd geneeskundige hulp ingeroepen, doch van den toestand viel nog weinig te zeggen. TWI4EIB1C HAMKR. Verhooging van de accijnzen op gedistil leerd en wijn. Biybens het voorloopig verslag der Kamer over dit ontwerp werden de verschillende Voor de heden te Middelburg gebou den verloting van voorwerpen, door blinden vervaardigd, ten behoeve der Vereeniging tot werkverschaffing aan Zeeuwsche blindenzijn geplaatst 9400 loten. Het aantal pryzen be draagt 1625. Tot pachter van de Buitensocieteit te Zntpben is benoemd de heer A. P. Bal, lid der firma wed. J. J. Bal en Zoon alhier. Zaterdagavond vond men op den Veer scben weg het lijk van den 79-jarigen D. de V. Waarschijnlijk is de oude man, toen hij van Middelburg afkwam, waar hij zijne dochter bad bezocht een tocht, dien hij elke week te voet maakte op een aan den weg staande bank gaan zitten en daarvan Het lijk is naar Middelburg veryoerd. Minimumloon en maximum arbeidsduur. Op nitnoodiging vau de besturen der vereeniging Eendracht maakt machtden Be- stuurdersbond en de kiesvereeniging Ontwikke lingallen te Middelburg, trad Zaterdag avond in het Schuttershof alhier als spreker op prof. mr M. W. F. Treub van Amsterdam, met het onderwerp „minimum loon en maximum arbeidsduur in bestekken van openbare werken". De heer J. J. H. Doorenbos leidde den spreker j zgn tairyk gehoor in. Hij wees op het belangrijk onderwerp, dat ter bespreking was gekozen door den heer Trenb, die deze zaak uit theoretisch en practisch oogpunt kende. De heer Treub begon met te zeggen dat hij gaarne hier optrad, omdat de kwestie, die 't hier geldt, niet nieuw is en reeds meermalen in den raad is behandeld, terwijl bier twee partijen bestaan, die waarscbgnlgk gaarne meer licht over deze zaak zullen zien ontsteken. De kwestie van minimnm loon is niet nieuw: ze dateert al van vele honderden jaren. Reeds in het midden der 16e eeuw vroegen Amsterdamache werklieden, lakenvollers, a^n burgemeesters en schepenen dier stad om hoogor loon. Dat stadsbestuur had als hoofd van bet gil- dewezen en als plaatselijben wetgever te be palen hoe hoog het loon in elk gild zon wezen. Die toestand is thans geheel anders. Tegen woordig heeft de gemeente met de loonsrege- ling niets uitstaan. Alleen wanneer zij als werkgeefster optreedt, kan zij in de bestekken bepalingen opnemen omtrent minimum loon en maximum arbeidsduur. De spreker stel ie, in tegenstelling met bet geen wel eens wordt beweerd, in het licht dat deze zaak niets met socialisme te maken heefr. Steeds beeft men bij het aangaan van een con tract, betreffende een uit te voeren werk, den aannemer voorwaarden voorgeschreven welke materialen moesten gebruikt worden, boe het werk moest worden verricht en in welken tijd het moest worden opgeleverd. Is het nu soci- Niemand foch wordt verplicht in te schrijven indien hem de voorwaarden niet con ven icor en. Er is zeker verschil tusschen het voorschrij ven van materialen en het. stellen van termijnen en de bepalingen omtrent minimum loon en maximum arbeidsduur; bet eerste geldt het belang van de gemeente, het laatste het belang van de werklieden, die zy indirect in baar dienst heeft. Maar de bepalingen omtrent minimnm loon en maximum arbeidsduur komen ook der gemeente als werkgeefster ten goede, omdat zij daardoor zekerheid heeft dat het werk goed wordt uitgevoerd. Bij aanbestedingen van openbare werken tracht men het te verrichten werk zoo goed koop mogelijk uitgevoerd te krijgen en bet contract heeft vooral dit bezwaar dat hg, die het laagst inschrijft, allicht zgne rekening racht te maken door beknibbeling op het loon der werklieden. Dat wordt door het aan bestedingscontract in de band gewerkt. Vroeger werd daarover heengegleden maar in den laat- sten tijd heeft men daaraan meer aandacht gewijd. Een aanbestedingscontract drijft onvermijde lijk tot loon8beknibbeling en daarom moet in lat contract een tegenwicht worden opgenomen. Door de wetgevingen in alle lauden gaat een stroom om den arbeidenden stand te geven wat hem toekomt, zijn lasten te verlichten, zijn toestand te verbeteren, hem te steunen in zijn strijd om het bestaaD. Er is te Middelburg hg de behandeling lezer kwestie in den raad o. a. beweerd dat togen bepalingen omtrent minimum loon p r i n- c i p i e e 1 e bedenkingen bestaan welke dat zijn, is echter niet aangetoond en was spreker niet duidelijk. Men zal misschien zeggen dat de wetgever zich niet behoelt te bemoeien me,t de loonsberekening, en dit zou waar zijn indien men een algemeene loonsbepaling op het oog had. Maar zeker niet waar het geldt het uit voeren van een speciaal werkbet bepalen van een zeker minimnm. In dien zelfden raad heeft men zich niet prin cipieel verklaard tegen maximum arbeidsduur, maar dat is een half Jachtigheid die spreker iet weet te rymen. De sociale moraal leert dat de werkgevers plichten hebben tegenover hunne werklieden evengoed als de werklieden tegenover de werk- En zoo een, dan is de drager van het gezag gehouden om die plichten te vervullen. Langzamerhand is dan ook de meeniug door gedrongen dat, waar de overheid als werkgeef ster optreedt, zij niet anders handelen mag dan zij als wetgever voorschryft. In niet vele gemeenten is in de bestekken van openbare werken eene bepaling omtrent minimam loon en maximnm arbeidsduur opgenomen. Maar toch zijn er, o. a. Amster- Daar beeft de ervaring geleerd dat die bepalingen gunstig werken. Er zyn nu en dan wel eens haken en oogen voorgekomen; maar bij welk contract doen zich die niet voor? Door de opneming van bedoelde bepaling in de bestekken is niet alleen de toestand van de werklieden, die er bij betrokken zyn, verbeterd, maar ook die van velen, welke er buiten staan, wat spreker door een voorbeeld aantoonde. België het moge dan een clericaal mini sterie hebben, de meerderheid moge anti-liberaal zijn geeft ons, liberaal Nederland, een goed voorbeeld. Het is ons in dezen ver vooruit. De Btaat, de provinciën en zeer vele gemeenten nemen in bunne bestekken bepalingen omtrent minimnm-loon en maximum-arbeidsduur op. Die maatregel werkt goed en algemeen ver klaarde men, dat de financieele gevolgen niet ongunstig waren geweest en de werken beter werden uitgevoerd. Ia Engeland heeft ook de Staat en hebben zeer vele gemeenten een clausule in de be stekken, waarbij bepaald wordt., dat bet te betalen loon gelijk moet zijn aan den stand aard van het loon in de buurt waar wordt gewerkt. Ook daar wordt met voldoening op de uitkomsten gewezen; de voordeelen over troffen ver de nadeelen. Vervolgens besprak de heer mr Trenb de bezwaren, die tegen het opnemen der bepalin gen zgn aangevoerd, ook te Middelburg. Ia laatstgenoemde gemeente is geargumen teerd dat de bepalingen in strijd zonden zijn met de gemeentewet, en wel met art. 135 dier wet. Dat is een geheel nieuw argument. Spreker beeft met verschillende juristen van naam, met mannen van kennis op gemeente- gebied, o. a. mr Vening Meinesz, mr Pijnappel enz., over de kwestie gedebatteerd, maar dat argument is bem nimmer tegemoet gevoerd. Hy kan dan ook niet aannemen dat dit ernstig gemeend is. Onderscheidene gemeenten hebben die bepalingen in de bestekken opgenomen en spreker heeft nimmer gehoord dat een besluit in dien zin is vernietigd. Dit artikel luidt: „Aan hem (den raad) be hoort het maken van de verordeningen, die in alistisoh dat men die voorwaarden uitbreidt?) Immers neen, niemand kan beweren dat daar-het belang der openbare orde, zedeljjkheid cn door de vryheid wordt aan banden gelegd, gezondheid worden vereischt en van ander®

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1